DISPUTATIO JURIDICA
Ad 1.2. Cod. leg. Cornel.

s i c a'r i i s

prima.

V A U

F. D. O. M.

Sub Praesidio
Viri dar if simt,

^•//quot;MVJnbsp;Juris in ïlluftri

Academia Ultrajeftina Profeflbris ordinarii..
Puèlicè ventUandam proponit

WILHELMUS SCHUYLL. UUrajeamus.

Ad dm z. Maj'h hora Imquc folitis.

ÜLTRAJECTI,
Ex Officina Johannis a Waen)erge

Anno cb b c Lt.

Nobilißimis hominis ,

D. WYNANDO SCHUYL, Pareii-
ti xternum colendo.

D. PETRO SCHUYL, Conffliario
ac bonorum apud Sylvx-Ducenfes bene-
fidalium Quaeftori generali ^ amp;Senatus
•ibidem Exprefidi.

D. ARNOLDO SCHUYL, To-
parchae in Walhorn , Hautaiii La Val
Plancinot See.

^atruis fummo homre profequendis.

uridicas hafce primitias

SnhmiJJe ojfero amp; infcriho

GÜILIELMÜS SCHUYL,

Rcfpond,

disputatio JURIDICA,
Ad 1. z. Cod. leg. Cornel.

S I

I s

THESIS I.

■ OnftitutioGordianilcnpcratoris \n ét l

1 2. agit in generc de eo. qui (alutem fua'tn'
^ détendit i idque adhibito moderam'me
j inculpate tutek. In fpecie, amp; fecundam
_ partes hïc continet lequentia : Quis fe
[licite tucridicatur ? Adverlus qucmilli
► legibus fit conccfîum, (e tueri ? Quo in
«afinid eft, qua occaùone, amp; quibus pofitis circumftantîis ?
Et denique quid jufta: defenfionis confequcns.

II.

Antequamfingulï legis partes expendantur, natura de-
fenfionis propris falutis ab origine eritcxaminanda. Ubi
occurrit illa difficultas, cui juri fit adlcribenda defenfio fui?

An verôjuri gentium? Refpondeo , prol
babihs lila fententia, qui,uri naturç earn annumcrat; Et
quia illud/usdefenfionem fui tuadet, quod nobis eft cum
Wscommunc: quale eft,us naturale, ut juri gentium

S, quadrupelp^uper.fecJtc. Et quia paffim in jure ratio natu '
ralis,ipfa natura, permittere dicitur, ut quis adverfus o
xnne penculum lernet tueatur. / 4. princ.D.adUlauU /
de vi ArrnAt.Donell.i.comm.cap.'jnbsp;' '

III.nbsp;quot;

Neque hic diftinguo inter violently propuUationem, at-
que adverfus injurias alicuiillatas defenfionem. Quafi üla,

-nbsp;aliqui

aliqui volunt, juri natuff, hxc gentium (it adfcribenda: Ilia
noijis cum brutis fit communis, in quae propriè injuria non
cadat. Init.mHit.Si qu4dr.paHjgt;.fecJic. Haec, non item, quod
leges {olislatas fint horoinibus. lt;/./»!gt;./«Ä- Et quia injure
Romano, licet fignificatu laxiori, jus amp; injuria ad ani-
mantiabruta refertur. init.InH. jur. nat. Gent. civ. /. 5 • i.
D.nbsp;ii.D.Stlt;iutdrup.faup,fecJi'

cat. Etquianondiftinguit Jurisconfultusin/.
jur. Inter vim amp; injuriam, propulfationem amp; defenfionem.
Sicutnoftrum non fitprsEter egum aufloritatem, quam
novam diftindionem fabricate, Donell. i.comm, cap. 7. Be'
fold.adl.^. D.jufl.amp; fttr. Diflentit Bartol.ad 1.7,. D. juß. amp;
jur. Gorin,l.comm.6.n.%. lohann.-Coraf. tn comment.aid.l.-^.
».3.4.5.nbsp;Membr.ficL 42. Facius lt;s^ntinomMnt,X,

quail, I, Hmon. dS. I. in^' ƒ. 11.

'IV.

Neque etiara aliud quidftatuendum cenfco de modera-
mine inculpatç tutelae, ut quas nihil aliud eft ,quam injurix
atque violcntis propulfatio non illicit a; Licet enim mode-
rationera adhiberi, nobis cum brutis commune non fie, id
tamen juri natur2E,quoad originem acceptum eft ferendum.
Ratioeft, quia in ^i./.j. etiam deinculpatastuielxmodcra-
mine agitur; cum quod illicite fit, jure faduro cenferi non
poffit./.5.Colt;/./f^ji;Adeo utincongruenterdidaelcgi j.fia-
tu3tur,inculpatx tutelae moderamen efle juris civilis, etiam
quoad originem. Connan,itComm.jur.civil,c4p.6,n.%. Diff.
Berltch. PraB.concl.part»^. concl.i j. n.x.Boitr»straii.dt-Mgt;^
ell. cap. 1 o.Hanon.dtjp.Mtt, i.thef.xi.

V.

Non tamen improbabiliter ftatuLpoffet, injurif propul-
fationem non tantum efle de jure naturali, fed amp; gentium,
fed amp; civili, licet non origine. Efl de jure naturali,in quan-
tum origo ejusinftinâuinaturf, reda; rationi attribuitur.
Et idem quod eft de jure naturali,in quantum apudomnes
gentes perseque cuftoditur y in quantum ia civitatçm rece-

ptum eft, j«quot; gentium ac civili congruum eft. §. x.^JnHit,

iur.mt.gent.^ civil.l.^.D .luft. amp; jur.nbsp;n^dle^.

ji 'miL Cujac. 5. Ohferv. cap. 18. BefM.ad l. dejuft. amp;
vel non inargute cum Bartolo dici poflec ; in hominibus eft
dejure gentium, in animalibusdejure naturas. tnd. Ly. £),
juH. amp; ju*'' Sffe^^'^clib. jur. ex i.D, hbr. c, 8.

Icaque cum omni juri conveniatfui defenfio, injuriçpro-
puUatio, eum non tantum in Caefaris, fcd amp; confcientis fo-
ro tutam fore, qui vim atque injuriam propulfat, dubitan-
dutn non eft, l.-^Jc juß.amp; jur.nbsp;/. j.

Cod. v4dl.Corn,de Sicar. Et quia eademquaf juri civili per-
milTa circa propriï falutis defenfionem, etiam de jure di-
vino permiffaleguntur. Exod. 21. verf.i3. cap.ii. verf.z.
Et quia quando publica authoritas implorarinon poteft,
privatus quivis, tam nutu Dei, quam omnium confenfu, ju-
ftitijc publicce conftituitur minifter. Et quia quse juris funt
natursB cujus dechratio eft decalogus, non pofTunt non
efle in foro confcientiç licita ac permiffa. Sic tamen ut ad-
vertendum fit, quo quifquam fit animo, quo afleflu. Afar'
tyr.comm. in Ittdtc. cap. 9. tdem in loc. comm, daß. 2, cap. 9.
DanétusEth. Chrtîiian. lih. i. cap. ad fext. Prac. ^mef.
caf.confc.lib.'y.cap.'^l.Clarus, §, Homlcdtum,
^ue^tUHßr.quafUib.i.cap.i^.num. l l.Befold.aâ L-^.jufl.amp;jur.
Anton. Matth.difput.i.deludic.n.'^i.-^z. BuU.dtrp.trtb.gen.'jur,
Praceft.n.iz. Diffemit lafonadl.r^.jun.amp;jur. anteiliumi
Phocd.in Poem. Ahmonit. Aliique plpres,

VII.

Quod in tantum procedit, ut fi cum quifpiam femet ad-
rerfus vim atque injunam tneri poffit, id non fecerit, adeo-
que occidi fe patiatur, in divinum prxceptum, de non occi-
dendo, etiam in leges civiles impingat. Et quia lex feu di-
vina,feu civilis,non tantum permittit.ut quis femet ad verfus
omnem vim atque injuriam tueatur, led etiam jubet / i jy
juf}, O- jw. Et quia omnium hominum eft obedire legi de'

A 3

non ofcidendo, nulla adhibita ejcceptionc, ubi lex noft ex-
cipit«oi/. i8.lt;'.5. Et quia fi per leges proximum occidere
non licet, raulto minus {emetiplum, licebit; ut qui fibi pro-
ximusjesii./.^.cum tarnen quo cafu nonavertit damnum,fi
polÏÏt.ipfe damniautor fit dicendus, l.i^o.D.Reg.jur.Lio^.
D, eod. l. 4. D. 'Nox. iy4thon. Et non avertendo ä (emetipfo
malum cum poffit, pro taciente habeatur, faltem interpre-
tative. Can, non in tnferenda zi.cju. i. Et quia nulla lex cu-
jufque corpus, amp; vitam luoipfiusfubjecit arbitrio , fic u£
quamdiu femet tueri poteft , id ex officio teneatur. Ephef.
cap.lt;{.verf.i9. l.l i.D. Adl.Afttl.sArgum.^.uU. Inßit.de his
qiußuvelalteni jur. jttnt.Ca^rens.inl. i.D. jufl-Oquot; jur.num.9.
Beriich. Concluf. PraB. part, 4. concl. 12. ». I j. Amef loc. cti.
Reiifner. Symbol'Imper.^ï.

VIII.

Quod jus de propriflalutis defenfioncin tantum firmum
manetjut nec a Principe,licet abloluto.alicui auferri poffit.
Et quia contra jus naturale nihil rede difponit Princeps, uc
quod ejus arbitrio fubditum non eft. /. ^.D,juH.amp; jur.Ar-
vum. uerC. Ergo Senatus InHit.Vfußr. %.pen. Infi. jur. nat.
^enl. civ. Et quia non obftante Priacipis difpofitione in
nullo non peccaffe dicendus, qui non paruit. l. 3. Cod. Adl.
Corn.de Stcar. Prxlectim cum Princeps fervari nolit, quod

contrajuriscommunisrationemipfeftatuerit, /. 6. Cod. Si
contra jm velutU.PitbLrafciuez..tllulir. quail. Itb.l. cap.i^. in
imt.ArumamDifcurf.PubL fur.iS.Gdhauf. Arbor,judtc.mm.
cap.z.tit.Homic.ii.n.ii.

I xgt;

Defenfionem efle de omn; jure oftcndi, quantum (atis

eft. Ad contentumpropofitx legis progredior, cujus prior

pars eratj Quis Ie licite tueri dicatur? Et cui violently pro-

pulfatio fit permifla? Refpondeo omnibus permiffa eft ani-

mantibus, fiabufiveloquamur. Arg.l. i.§.ii. D.Stquadr.

Taup.ßec. dicat. mit. Infi. jtir. nat. Gent. amp; ctvil. Si proprie,

ouia ius tantum cadit in homines, omnibus hominibus
^ 'nbsp;indi-

inUunccc compem :^«ullo flatus aut conditionis habito
difcrimme Idque fuadctratio: efl enimdcfenfio „risna
tur^. quod omnibus hommibus efl commune.- adcool quot;
quo omnes funt paresjfic ut hominem hominiinfidiari n '
ptcr naturalem cognanonem nefas fir. /«//./«i? ,
Gent.Cml.,n,t.Inn,tJel,bemn.l^. BJeJuü.e- lur tl quot; j'
Etiam id fuadet generalitas

ßiyCoLeod.1.3.i).nbsp;cum fc2rm

excipiant, neque quempiam cxcipere nobis licebit Erubr
kimus cmm finelcgcloqui.iVojyf^iS.f««/..^^,/.; Qir^'

ii0.ä.i2.

X.

^ In fpecie qusntur an Ecclefiaflic^ perfon^, moderamen
inculpate tutelar reâeadhibeant?Rcfpondeo nec illis id de-
negari pofle. Homines enim funt, communi natura neccfl
fitati obftriöij ut arquum fit eofdem communi naturœ be-
neficio gaudcre, Et quod leges cuivis concedunt, amp; illis
concelTum cenfcbitur, qui iub Jegum generalitate compre-

Quid quodipfis Apoliolishocjusnon fuerit dencgatum
quorum etiam gladios fccum portafTe.non obfcure nonnul-
losfacnshttensproditumeft. Quid quod nec Chnfto ho-

mini j per rationem, quod moderata defenfio etiam de jure
d.vmo lu I.cita, adeoque fine peccato. B^j^rd. m add.tn CUr.
%.Hormad. tt.j6. GmL loc. etat, n.i z. Befold. m comm. adl.,
D.juß. amp; ptr.

XI.

Anetiamfervi? idemdicendum per peneralii •
cedit, quod falutis propria^ defenfio fit juris „atur^/amp;' „t-

dem ejus, quod nobis efl cum brutis commune./ i § n n-

A quadr. Pauper. fec,f dfca(ur Sic ut ea fervis, (qi,i ad mini',
mum m hoc ipfo quadrupedibus erant pares, fi non prsfe
rendi,) non fit deneganda. init. InUit. l, ^^aml Cum '
que quis ex / CcrnetU tara de occiio fcrvo teneaturquot;, qua«

dè

offpnfir» / I D 'Mlee.Conel «if5lt;f4r/ldqquot;uede jurej

■quot;br v^lmeft, q-eKplo(ojureantiquo amp;jK

Eato rigore dominicç potettatis , -non
pirmiffum eft.impuae altra modum m femlc
§ dt.Inmt.qmfu*vdaUen. jur. Sunt Lumc.Coà. Emend,
vor. cAr^itn*. l. l.Cod. Prac.Impn. Ojfcr.

Anamp;deportati? Multo magis. Etnbsp;'j*

, ntconcepta. Et quia déportât! non ea am.ttunt,qu$lunt

ur^ gentium,tantL abeft. ut ea omnu amKtjnt qu^

uris Luralis. etiam quoad cftcdum, immutabdi.. Li

AnidemdeBannitisfitftatuendum.ancepseftqusftio?

EtUce vcriflimumfit. de moribus noftns banmtos, non

p r^mnia comparari poffedeportatis: qmaf
ribus noftr s e^culum

Neaue diftingueAdum cenieo, inter bannitos qui ex cau-
Ncque ûimngnbsp;lev damnati funt: qnafi

Verum quid ftatuendum de talibus Bannitis, qui ob vi-
olatam pacem publicam, amp; ob atrociffima crimina funt da-
mnati, fic ut in Imperio, eorum bona. amp; torporapublice omnti
hus libere permißa fint, Kec quißuam fernere a^ere amp; delinquere
tn ets'vioUndts amp;prlt;ehendendis poftr. Ordtn.cam.lmper.part i

interpret. D.MKGoblero. Quales etiam de jùrê
civili erant, transfugae quat adhoftes defecerant, /. 3. ult.
D.leg. Corn, de Sicar. Defertores militiœ, qui ab o5 vils qui.!
bafcunqueimpuneoccidi poterant. /. i. Cod. quand, lie
unicmque Find, fe vel. puhl.devot.} Refpondco , icet non-
nullis videatur talibus aderopta elTe propria: falutis defen-
fio , quod aggreffori cuicunque eofdem ofFendendi concef-
fa videatur poteilas; amp; quidem dejure amp; auéèoritate roagi-
firatus ; religio tarnen mihi eft hac in parte illorum legere
veftigia. Cum enim leges civiles permittant cuique fangui-
nem fuum quoquo modo redimere. /.i.D. debon.eor.quil,
18. Cod.Tranfaêf. Non videbiturhoc iis efle denegatum ut
advertusaggrcflbresfefe tueantur./.2.3.Coi/./i?g.Cor».5/frfr.
Neqi enim poterit jus civile eam dcfcnfionem adimere, nifi
ratio naturalis fortior id fuaferit, quam omnibus jus natura-
le conce ffit.d.l.'^.D.juff.amp; jur. Quod in tantum procedere
tradic Arumçus, ut nc quidem ea defenfio ( hyperbojica eft
locutio) diabolo fit deneganda. lohanni de Arnonoin PraEl.
Cri*»- cttat. ab Arumao difcurf.Acad.de lur.Publ.'^, Bull, dilh,
detrtb.gen. lur.Pracep. n.io. Immonecid fecit jus civile;
cum non tam juiTerit adhibita fanâione,ut ab omnibus quil
buicunque de vota capita occidantur , quam quidem difpo-
fuerit atque difpeniavcrit, ut occidantur impune. Aßfo^r,
Ahtth. traB. de Crmin. tit.^.ltbr.^S, P,ç,i, 16.

XVI.

Muko minus occiforem in foro poli,id eft confcientia fe~
curum faciet ftatutum,quo difponitur, ut bannitus impune
oftendi atque occidi poffit,licet eum à pœnâ legis fuper ho-
ipicidio diclâ in foro foli immunem decbret. Neq; enim ex
vi ftaiutiinforoconfcicntiï quis redditur tranquill us, cum

Bnbsp;ftatu-

ftatutum à Magiftratu Politico latum homini externo, non
confcientiï fit latum, Neque enim conlcientiis informan-
dis datus eft, neque cafubus confcjentiï decidendis prs-
pofitus. Ubi enim agitur de peccato evitando non ad fta^
tuta, aut leges civiles, verum alio recurrendum eft. Sic fta-
tuente ImperatoreJuftinianoinNoveLnj. ininit. amp; Ol-
Jtniorfio exfhcante in Claß.in mit Je jur, ordin. Quid enim fi
ftatutum ita difponeret, cafu quo bannitus quis eft ex caufa
pecuniariâ? Foretiniquum. CUr.%.Homtcidium,n.lt;i^i,!^i,lt;^/\t.
Cevall. comm.contr, tomm, qudïî, 5 5 Dunaus Ethic. Chriè,^
Ith.z,cap. 13. Diff.BartoltK ind. I. j,jufi,amp; juralnque ibidem
ciuti,Befold, add.l.^J). ex parte etiam praediâiautores.

Ad ISLobiliJfimum 'Dominum y

GUILIELMUM SCHUYLL,

de Defenfione fui difputantem.

, Uale fit auxtlium proprium, defenßo qualis
Qmmque fui deceat/iffere Schuiliadej
HeEîoreaque obices, quosadverfariaturba

(Ponit mente fuga., amp; Viribus ingenii.
Contigit exceOenstibi, quodMmhxusabunde
Mquigt; eflteUatus, nunc quoque Voetiades
Teflaturfacili quo yix opus effe Videtur,

(Pr^fidio. 0, quanta eft laus tua, Schuiliade.^
Fratribus ipfe pr^eis, qui te bene ponefequuntur,
Gegonem tecum conßituuntque noymn.

F. e. t.

A B R A H; B O C S T A D I U S.