I N A V G V
D E
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
Ex auEîoritate CMagnifici ReBoris,
s. s. Theol. Dodoris , ejufdemque in IncJyta Academia Ultrajedina
Profeflbris Ordinarii , amp; Ecclcfis ibidem Paftoris facundifÉmi,
NEC NON
Ampliljïmi Semtm Academici Confenfn ^ Almx
' Facultatis JVRIDICM Décréta y
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in U t r o q^u e Jure Honoribus, amp;
Privilegiis ritè confequendis,
Eruditorum examirti fithjicit
JOHAN OCKERTZ, Metelliburgo-Zeiandus.
Ad diem 27. Manii » loco horifque fditü.
Ex Officinâ FRJNCISCI HALMA , Academic
Typographi , do loc Lxxxvi.
DEO,
E T
FAUTORIBUS
-ocr page 3-disputatio juridica
INJVGVRJLIS,
D E
Ore autem folito , materia dijputationum fra
Gradu Dodoratus Summifque in Utroque
[ Honoribus cjmtmr mihi frafcrifU fmt, qua-
rum-i Legatorum materia mihi maxime arrijlt,
in qm ea omnia in fequentihMS ^quantum inge-
nii mei tenuitas fert^ breviter ac militer, qn^
fmt utilia explicare conabor.
THESIS I.
I Roemio vero abfoluto, fequitur tratftanda ipfa Le-
; gatorum materia. Primo de Legatorum Etymolo-
' gia amp; definitionibus inchoandum eft, ut vero fs-
I plus eft difputationum natura. Legatumergo a le-
gando diftum arg.l. nö.ff. delegat. i. Tarat. We-
fenb. ibidem m, a. Definiebatur autem quatuor modis, Pnma
definitio Ulniani eft in fragm,tit.Z'\- qiiod Legatiim eft , ie-
^nbsp;^ A znbsp;gis
gis modo, i.e. inftar legis imperativ», amp; direftis verbis in te-
ftamento relinquitur, utdo, Lego, amp;c. nam eo qua verbis
praecariis relinquantur, ut rogo, peto, amp;c. fidei commifla ex
re appellantur ult. infra de fing, rea.f er ^dekom.reUB. Secunda
eft Modeftini, qui aflerit Legatum elTe donationem teftamento
relidam /. i6.f.delegat.2. Tertia eft Florentini.qui affirmatle-
gatum efle delibationem hsereditatis, qua teftator exeo, quod
univerfum hsredis foret, alicui quid collatum velit./.nß.D/j^,
delegat- i- Quarta eft hoc loco Juftiniani, qui dicit legatumef-
fe donationem quandam li6. f. delegat-1. defundo reJiâamab
hserede prsftandam, ut patet m§. i.inßit.hoctit. quœ delinitio-
nes verbis quidem difFerunt ; fed re ipfa tarnen amp; fententia pla-
ne congruunt, ut eleganter ac nervofe dénotât Donellns l. 8»
Comment.cap. i.pag.zzz. cumfeqq. caeterumexplicationetrium
priorum praetermifla, hanc Juftinianeam folam exponam,
Didum fuperiori thefi, legatum effe donationem quam à de-
funiSo reli(äam ab hçrede prgftandam, probatur §. infiit. h. tit,
l^.ffquot;. delegat. i. ratio quia ex meraliberalitateac munificen-
tia proficifcitur 1.1. ff.dont- 1.ff.deadimend.veltranjf.legat,
legatum porro efle quandam donationis fpeciem, funt qui, qua-
dam adjefirione affirmant : ut ab aliis donationum fpeciebus ac
generibus diftinguantur ut vel magis fit mortis caufa, quam inter
vivos, ratio differentiae, quia donatio inter vivos non poteft
revocarij nifi cx jufta caufa m^xsûiuàÀms^.z.inflit.dedonat.^^
Luit. Cod.derevocand.donat: ratio alterius partis eft, quia do-
natio mortis caufa pro lubitupofllt ttvoanl.'^.^ult.^ leg.fecjq.
ff.de adimend. vel transf. legat. èr 1.1. Cod.deSS.eccle. à defundo
relidam ab hœrede praîftandam. Haec verba ideo adjeâa viden-
tur, ut legatum diftinguei-etur à fideicommiffo, quod fœpefol-
vitur à legatario ^-praterea inßn.infra deßdek.hared.^ infra tit. de
fing. reb. fer fideicem. reliä. in frine.
Olim quatuor legatorum genera fuere, puta legatum vindica-
tionis, damnationis, finendi modo, prçceptionis
Primogt; legatum vindicationis erat,ßteflmr ita locutm effet,il-
lam
-ocr page 5-lm rem do, lege, capite, ft^mke, amp; vmdica. olim etiam per vin.
dicationem res tantum propria legari poterat tefle Vlfmno d ut.24.
inprinc. in legato generis five disjunftionis per vindicationem
eledio fuit legatarii, ut amp; per vindicationcm, quiijus res eadcm
disjuncte erat legata, dicebantur re conjunfti, quibus per damna-
tionem non item Vip. d. tit. 24. ^.fidmhus dr Lfidnabu^ de Ic
gat. I. /.I. §. ubi mem. Cod. dc caduc, tell, fruótus futuri non
per vindicationem legari poterant tefte Gaio. tit. d. legat. inflit.
Hujus Legati nomine tamen in rem adio competcbat. Secundo
Legatum damnationiserat,/amp;-ew meusdammsejlo dan 100. ut in (M.
locis, dato^ facito. haredernweiimdarejubeoSic.i^amp;rià^immÙ.o-.
nem res aliéna legari poterat, amp; fruftus futuri, in diB. ulp.tit.
24. inprm. amp; tefte Gm. tit.de legat. in inftit. in legato generis five
disjunétionisper damnationemeledio fuit penes haeredem Vlp.d.
dia. tit. 24. ex legato damnationis adio nafcebatur in perfonam'
olim ex legato damnationis in perfonam; fed hodie ex quolibet
legato utraque eft adio. ^.»onfolMmi, infrahectit, omnia legata
hodie gaudereunaeademquenaturafatis patet exl. i. Cod.comm.
de leg.nbsp;tit. inflit.nbsp;^
Tertio jfinendi modo legatumcrat, hares mem finttoUlm nm
illum fumere,fibiqne habere, amp;eo modo poterat legari res corpo-
ralis amp; incorporaiis /.41. Tgt;ig. de legat. x. ex hoe legato itidera
aftio ex teftamento in perfonam datur. Quaito, legatum prae-
eeptionis erat. Lucim Titius rem illam pracipito. eo modo non
nifi uni ex haeredibus legari poterat, ut aliquid pracipuufn ex
hœreditate haberet. Etfi conjundim multis, autdisjunaimjin-
gulis relinqueretur , una res omnibus tantum, quae nominata
erat, debebatur : non uni vero res, amp; alteri œffimatio. Quod
per praeceptionem reliftumerat, aftione familis Ercifcunds po-
terat exigi ut notât Johan.Harpprefti. lib.z.if .hoetit. fcd tc^
ae juftinianus has divifiones amp; diftmdiones e medio fuftulit,
amp; legatariis conceffit tres adiones, nimirum aaionem m perlo-
nam, in rem, hypothecariam, ut in inftit. ^.i.h.t.amp;l.i. Cod.
comm. leg. propria divifio enlmhsc eft, vel legatum eft purere-
kd-um vel conditionale /. i./. dedemonftr. amp;condit^
A 5nbsp;V-LO;
-ocr page 6-Legata relinquere , concefllim eft iis omnibus, quiamp;tefta-
mentifadionemhabentaâivam l.z.jf.delegat.i. etiam omnibus
iis legatum relinquitur, cum quibus teftamenti fadio eftpaffiva.
^.zäf.inflit.hoctit. idqueduobustemporibus notandumeft, fcil.
tempore faßi teftamenti amp; mortis teftatoris. /.nbsp;dehared.
inflittiend. plura tempora non infpiciuntur : nam à morte tefta-
toris dominium rei legatae refia via tranfit adlegatorium ut no-
tât Zoef. ad kmc tit. t J. è contrario vero non refte legatur
iis, qui non funt in rerum natura , nec deportatis, necfervis
pœnae, nifi alimenta l.l.ff.dehüqmprononfcrip. l. ii.f. deali-
tnent. leg. nec collegiis illicitis nec perfonis infamibus puta leno-
nibus aut meretricibus arg.l.%.Cod.dehered.mflitHend. pauperi-
bus vero licitis collegiis redè legatur l.ixj.^ iz^.f.deleo-at.i.
Res enim omnes, qu$ in commercio hominum funt, legari
poflunt corporal. amp; incorpora!, puta fervitutes, /. ff.dele^
gat, I. tam praefentes, quam futurae 7. inflit. hoe tit, /. 51. e^ 17.
jf. de legat. 3. frudus vero, qui legati funt ea conditione, fi nati
fint, rede debentur l i. §..ult.ff. de cond. demon; res five
mobiles, five immobiles, modocommercionon funt exemptç
folum propriae teftatorum , fed
ctiam aliénas /. 59. §. 7. de legat. 10. debitori liberatio vel in
perpetuum, vel ad tempus redè legatur. l.io-dig.deliberat.le'
gat. e contrario quod fi debitor creditori fuo legaverit, quod
debetur, inutile amp; legatum, fi nihil plus fit in legato, quam
in debito , quia nihil emolumenti adfert /. 28. cum l.feqq.ff,
de lep-at. i.
Expofitum fuperiori Thefi , res omnes poffe legari, ex eo
oritur quaeftio ilia, an res peneshoftesredèlegetur? diftinguo:
res vero apudhoftes exiftens, aliquando noftra fuit, amp; ea re-
de legatur, ob fpem poftlimini, quod evidens eft /« /. 9. ^
I. dig. legator, i. quod tamcn fieri poteft , uteam, devidis
hoftibus, recuperemus, aut praetio redimamus. l.ult.ff. deaB.
empt, équot; ven^.ff. I. p. 1.98. dig. legat, i. res autem, quç plane eft
hoftium
-ocr page 7-hoftium, femperque penes eos fuit, autemi, amp;ad nos trans-
ferri poteft, ut res mobilis, tune rede legatur aut ad nos trans-
ferri non poteft, ut resimmobilis, tune non rede legatur.
/. ult §. etiam dig. de légat, j. ^per /. 105 • dig. de verb- oblig.
fed fi tamen aliquo cafu fortuito emi pojjît L 104. dig.dele-
çat. 1«
Eft autem jus accrefcendi , quo portio deficientis accrefcit
portion! non deficientis inter conjunftos heredes amp; legatorios.
Fit autem conjundio tribus modis, re, verbis , re amp; verbis
fimul l.ï^z.ff. deverb.Jignif. Quaeritur tamen , an etiam inter
illos fit jus accrefcendi j qui verbis tantum funt conjundi ?
quod afErmo per 1.1 .ff. deufptfr. accrefc. ^ 1.16. §. dig. de lé-
gat. I. (jrl.mica^. 10.^. II. Cod. Caduc, toll, prxfertur omni-
modo cœteris, quiamp;reamp;verbiscunjundus eft; fed fi re unus
eft conjunétus , alter verbis quid dicendum ? qui vero verbis
conjunftus eft , prsefertur per /. 89. in fin. dig. de legat.
Zoez. ad hunc tit. m. 50. Fach. lib. 5. cap. 50.
Si fervus fuerit cum peculio legatus, mortuo fervo vel ma-
numiflb, vel alienato peculiilegatum extinguitur. §. i^.tttjl. hoc.
tit. I. I. f. de peed, legato, ratio , quia peculium amp; acceflbrium
fervi l.z.f depecnl.lega.amp;l.xz9.l.ij%.ff.de Reg. jmü. fie amp;
de penu legata cum vafis, penu confumpta, vafa non deben-
tur, quia funt acceflbria l.Of.inprin.f.àepenu legat. idem eft,
fi fundus inftrudus vel cum inftrumento legatus fuerit : nam
fundo alienato , amp; inftrumenti legatum extinguitur. I. ff.de
inftruc. vel injimm. legat. peculium tamen legatum, fine dubio
omne id quod peculio accedit, vel decedit vivoteftatore lega-
tario lucro vel damno eft. l.pecaliMm.6lt;). ff.delegat. zo.
X
Hic porro notandum eft : fi quis alicui bona fua mobilia amp;
ea omnia , qux in domo continentur , nullo modo excepo,
legaverit nomina tamen debitorum eoquot; legato non comprehen-
di, quod certum eft , nifi aliudfenfiCTe teftatorem , legatanus
probet. arg. I. Cajm.E6, inpmc-ff- de legat.2.1, qmfmm 78.§. 111.
dig. de légat. 5. ^ l. qucßtumiz.^.pftnianpuqHoqHeAfi,.ff.de în-
flrHC. vel inflrumem. légat. Refpondeo : nomina amp; niimmos non
deberi, neque , figilla neque flatus adfixae, nifi manifefte de
his quoque legandis voluntas defunai teftatoris apparuerit, ut
patet ex eadem diBJegejî.^. \ .ff.delégat.i.
Deniqne magna amp; vehemens difputatio inter veteres JCtos
fuit , puta, an in cafu dubio , quando nomen hasredis indu-
aum vel deletum eft , an propterea favendum fit legatariis;
quod omnino dicendum eft, fecundum l.^.^^.ff, dehü, qua
in tefi. delen. indm. velinfcrib.xztio quia nomina legatariorum non
funt induâa, ut patet Dig. diä. I. vel quia in re dubia benignio-
rem interpretationem fequi, non minus juftius, quam tutius eft
1.19i.ff.de Reg.Jtir.
Didum, quo modo, legata poffint relinqui, amp; vim habe-
re ultimo dicendum eft, quo modo extinguantur aut transfe-
rantur vel adimantur. Legatum interdum extinguitur , fi res le-
gata fine faßo , dolo , culpa hœredis perierit , aut in com-
mercio efle defierit §. 16. inftit. hoctit. Secundo, filegatarius
ante diem legati cedentem vivo teftatore , decefferit. I. un.
5. ^ §. ^.feqq. de cad. toll. Tertio, cum res ex alia caufalucrativa
adlegatariumvenerit. ^.6.inflit.hoctit. Quarto, fi teftamentum
Riptumirritumvefit l.i-j.ff.deinjufl.rupt. Quinto, fi condi-
tio legati defecerit. l.i. é'paffmdig.decondit.^demonfl. Sexto,
ademptione adimuntur, vel ipfo jure, vel opeexceptionis, ipfo
;jure adimuntur, cum teftator voluntatem mutat, quia ambnia
toria eft voluntas teftatoris ad extremum vite habilum 1. ^.ff. hoc
tit. ope exceptionis, adimuntur , fi quid contigerit ob quod
ademptio praefumi debeat : puta fi innimicitiç capitales inter-
venerint /.j.^. 11. ^ l.^.Dig. hoctit. Quç vero voluntas eft
teftatoris in adimendis, eodem etiam eft in in transfèrendis, tranf-
mutandisque §. i. infiit. hoc tit. 1.24. Dig. eod, Equidem plura, de
legatis afleri polTunt, verum fingula hie latius perfequi nec
tempus, nec inftituti ratio permittit.