-ocr page 1-

DISPUTATIO JURIDICA

ll^AVGVRALlSy

FIDEJUSSORIBUS,

^nbsp;A M

FAVENTE DEO OPT. MAX.
Ex auBoritate CHagniJïâ ReBoris,

D. hermanni witsii,

C s Theol. Doaoris, ejufdemque in Inclyta Academia Ultraje«ain»
Profefforis Ordinarii , amp; Ecclcfis ibidem Paftoris facundiffimi,

NEC NON

AmpliJJîmi Senam Academici Confenfu, amp;
Facultatis
J V R IB I C M Vecreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS^
Summifque in utroque JURE honoribus, amp; PrivilegiU ritè i
ac légitimé confequendis,

JEruditomm Exmini fubjicit
liefhardt à LUNENBERGH, ZWOLLANUS;

Ad dim 29. Junii, loco horifquefolitU.

ULTRAJECTI,

ErOfficinâ FRANCISCThALMA , Kc^d^mx

Typographi , cb loc Lxxxvi.

-ocr page 2-

FI RI s Trudentiffimü

Çeleherrimis,

D. BERNARDO

à D E L D E N,

apud Zwollanos Mercatori Solertifîîmo
juftiiTimo , Avunculo ea qua par eft ob-
fervantiâ Colendo, amando.

D. DIDERICO à REES,

Viro fpedabili, aifinitatis nomine A-
vunculo honorando fufcipiendo.

u T E T

Clarißimo Confrltißimoque V^I R 0

D. JOANNI à MUYDEN,

J. u. D. amp; in Illuftriffima Academia Tra-
jedina Anteceflbri Ordinario, ftudio-
rum fuorum promotori unico omni ho-
nore fibi digniffimo.

Hanc fuam difputationem înaugurakm.

D. D. C.

XIEFHARDT à LUNENBERGH.

Auctor.

-ocr page 3-

PROOEMIUM.

Ortalibm de proprio commodo in-
dies fiudere, haud igmmm eß:
quem in finem prudemiam eau-
^telamque omnewiy adhihere é-
\fihi {qmmm vires patimmr
' humana) de f mar o imminemi
malo profpieere ; fic nec emere^

-vendere, locare; nec fidem akerius fequi- quin

taciu vel cxpreffa info cautela, fapiemiafignum

efe, nullifano, m opinor difpUcet ingenio; fibi^

que de fmmis incommodis cavere ßudentes, pra-
ter fimplices comra^us fines, quadam pinguiora,
in recurimem credin addere folent; : quod fit vel
prafiito jurejurando
, vel dauspignonhs, Vel fa-
Ba rei promilfione
, Vel confiimtis fidejuffonbus
cuam fidejuforum materiam, inter caeeras ab am-
Mm Senu Academico prafcriptam, pra catem
edi, propter miUtatis, continuique ufm exceUen-
üam : quod cum nuUi Uteat rem ipfam aggre-^

dian

A X

DISPU-

-ocr page 4-

DISPUTATIO JURIDICA

inavgvralis,

fidejussoribus.

I.

CAPUT

IdejufTorcm ä fidejubendo didum commu -
nior habet opinio. Eft autem fidejubere,
ahenam obligationem medianteftipulatio-
ne in fe recipere; fic fidejuflio nihil no-
bis
aliud eft, quam verborum obligatio
^ qua quis aliens obligatione, mediante fti'
pulatione tenetur.
liM.ff. de obl. ^ a^.

CAPUT II.

T^Ico verbomm obligationem, cum fecundum jus ci-
vile fidejuflor non obligatur, nifi mediante ftipula-
none. l-z%.ff.mand.Li%.ah.t. Exceptio eft in/.4.I3.
Sf.fy.t. Qua lege cautum eft, fidejuflbres tutorum te-

neri.

-ocr page 5-

ncri, fine interpofita ftipulatione : quod moribus obti-
net in quacunque fidejuflione ; cumfolummodoconfcn-
fus attenditur : estera definitionis verba, fidejuflbresab
omnibus aliis fidejufforibus diftinguunt.

CAPUT III.

pit ergo fidejuffio mediante ftipulatione §. i. Injl. de
^ verb. obi.
Quâ in re differt à mandatore; cum fide-
jufîor alieno nomine obligatur.
1.1. Z.ff. de obi. amp; a£f.
mandator è contra proprio nomine obligatur. I.
mand. Diftinguitur ab expromiflbrc : quod intervenien-
te fidejuflbre, debitor principalis maneat obligatus /. xj,
C.h.t. Sed interveniente cxpromifîbre, liberatur prin-
palis , amp; folus expromiffbr tenetur.
l.ul.ff. adSQ.ma-
ced.l.jJ. ff.de dol mal.
amp; fie procedit, quod in ex-
promifTore fit novatio
d. I. ul. in fidejuffore contra arg.
I. i.^-yf- h. t.
Sic amp; à conftitutore fidejuffor difFert,
fe pafto obligante, tam inter praefentes quam abfentes.
A14 J. 3. x6. ^
de conji.pec. fed fidejulTio inter praefen-
tes.nbsp;7®/. ^^
inut.Jiip. amp; fic differentiam vide-
mus, quod conftitutor promittit, quod ipfe debet $.9.
Inft. de aB. fidejuflbr tantum pro alio obligatur pr.
Inft. h. t.
hi omnes imprimis fidejuftbres à creditoribus
accipiuntur, dum curant, ut diligcntius fibi cautum fit,
pr.lnfi. h.t.

A3

C A-

-ocr page 6-

CAPUT IV.

T^Idejubere poflunt omnes qui funt idonei, amp; cfficaci-
ter obligantur : quales habentur locupletes , amp; con-
ventu faciles
l.^.ff-quifatifd.cog. fic pater pro filio,
amp; fiiius pro patre fidejubere poterit
l, io.§.z.ff. /, 8.C
h.t. Arcentur impuberes amp; minores. /. 48.1. ff.h.t.
infames, l-x. ff de verb. obl. Y m\oü l.i.§.ix.ffdeobl.

muti amp; furdi. l.i.ff.deverb.obl. pupilli amp; mi-
nores xf.annis: quia fine tutoris , aut curatoris aufto-
ritate cum efFedlu non obligantur
pr-Inft. de auB. tut.
nec milites : ne privatis negotiis fe magis, quàm armis
occupent.
l'7,X' fflocat. cond. l. 13. C. de re mtl. nec
non mulieres: cum ab omnibus officiis civilibus fmt re-
motae. /.
z.ffde R. J. 1.1. i. ad Sc. Fell, cum fspiffime
contra propria commoda ipfas laborantes videamus./.x.
§. X. ad. Sc- V?U. fic infpicere licet Sc. Velleianum , in
illarum favorem conftitutum efle: : ut fi fcemina quse-
dam pro alio fidejufliflet , illius fidejuffio eflet ineffi-
cax /. I. m tot. tit. ff ^ C. ad Sc. Veil, excuflà fspius à
DD.occurritqusftio: num mulier huic SCto Velleja-
no efficaciter renuciare poflit? quod affirmandum cen-
feo, dum prius de illo certiorata, amp; edofta fit.
arg.l.
t^ c.ad Sc. Veil. l.
9. x.ff. de trafac. cum nihil in jure
noftro ufitatius inveniatur ; quam quod quilibet fa-
vori pro fe introdufto renunciare poflît.
Upen. C. de
paB.nbsp;^

C A-

-ocr page 7-

CAPUT V'.

quot;pldejufTor poteft accedere omniobligationi.Ai.j^Ä.^.

Quod non intelligendum de omnium obligationum
fpciebus, fed de omni obligationum genere ; pro ut il-
lud explicatur
m§.i.lnß.h.tMl.%.§.i.ff.h.t. fivere,
five verbis, five literis, five confenfu conträfta fit, five
in civilibus aut naturalibus
d. §. i. /. 6. fin. l. 7. ff h, t.
Quod non omnium obligationum fpedbus pofTit acce-
dere , conftat in aftione populari , pro quâ fidejufîbr
accipi nequit I' ^6'§.ßn.h.t. Quiaantè litem contefta-
tam adornon poteft exigerefidejuflbrem pœnae folven-
dae gratia; nam non eft creditor
l.iz.ff de verb.fiign,
pro dote à marito, ,patre, vel omnibus iis , qui dotem
iiifcipiunt , fidejuflio peti non poteft , quia turpe vide-
retur extraneo majorem , quàm proprio marito fidem
adhibere.
arg. I. 8. C. de faB. conv. Hic quaeritur , fi
maritus fpontè dedit fidejuflbres, an obligatio valida fit ?
Refp. non videtur
arg. d. A ubi prohibetur maritus dare ;
née diftinguitur utrum volens feccrit an coaftus : hue
pertinent fimiles tituli C.
ne Chrif.mancip' itep} nefan^.
Bapt. iter.

caput VI.

quot;C'ldejuflbrem non poffe accipi pro obligationibus ex
-Ldelido, in quibus agiter ad pxnamcorporalem, con-
ftat

-ocr page 8-

flat arg.l. 13 .ff. ad l. aquil. amp; l. vt. C de pm. ut ad pœ*
nam capitis, abfciflionem alicujus membri: cum nemo
membrorum fuorum dominus fit. /.
i^.ff'.ad' l. aquil.
neque prxfcriptione temporis 37.^ h. t. neque ex
contradu turpi aut inhonefto /. 70.
§.fin. Eod. hifce
praefcriptis, cui obh'gationi poffit vel non accedere ad
fidejuffionis formam tranfeamus«

CAPUT VIL

170rma fidejuffionis in eo confiftit, quod fidejuflbr ac-
^ cipi poffit vel pure , vel fub conditione, vel ad certum
tempus , vel ex certo tempore /.
6. §. xj.S.§. j.ff.h. t.
§.^.Ifiß.h.t.
Ardua inter DD-hic oritur quaeftio, nem-
pe quando plus eft in acceflbria obligatione, ita utexce-
dat fummam debiti obligationis principalis. V. G. fi Ti-
tius Maîvio 10 debet, amp; fempronîus pro Titio fidejubet
in
xo , an valeat illa fidejuffio ? fententia plurimorum
dominorum efl
in totum non valere , quibusafl!entien-
dum puto , amp; ne quidem in fummam concurrentem
obligari; per textum
inl.Z.§.y.ff h.t. cui acceditquod
talis obligatio fit contra formam ftipulationis §.%.
infin.h.t. item fidejuflbr in majorem fummam acceptus
eodem modo obligatur , ac ille qui pure fidejubet pro
eo , qui fub conditione debebat.
d. §. z. in fin. h' t. ille
autem nullo modo obligatur.
d.l.%. $. 7. h. t*

CA-

-ocr page 9-

INAUGURALIS, |
CAPUT VIII.

Effedus fidejuflïonis in eo confiftit. I. quod fidejuf-
'for obligatut creditori ad id, quod tempore fidejuf-
fionis in oWigatione fuit: tam rcfpeftufortisquamufu-
rarum
l. 68- §'i.^ l. §. z.ff.h.t. fi in omnem cau-^
fam fe obiigavit , etiam ad ufuras amp; intereffe , qux ex
poftfaftoaccedunt renetur
1.^6.ff.locat.cond. II. Obli-
gatio fidejuflbris perpetua eft : unde primo fequitur,
quod heredes relinquat oWigatos. §.
x. Inft. h. t. III. De-
bitorem principalem poteft convenire , ut fe liberet ab
omni obligatione, nifi omnem pecuniam exfolvit /.lo.
C.
mand. Exceptis quibusdam cafibus in d. l ic. expref-
fis. Effeftus denuo eft in benefidis fidejufforibus com-
petentibus : quas tria funt, fcilicet ordinis , divifionis
amp; cedendarum adionum, quae in fequcntibus capitibus
explicantur.

CAPUT IX.

/^Rdinis five excuffionis beneficium eft jus, quo cre-
^^ditor tenetur debitorem principalem convenire, an-
tequam adverfus fidejuflbrem experiatur.
auth. Tra-
fente C. h. t. Nov.
4. cap. I. Ceflat hoc beneficium , fi
fidejuflSbr ei renunciaverit
Nozgt;.nbsp;omnibus enim

liberum eft, favori pro fe introdudo renunciare l.pen.
C'de paB.
fi fidejuflbr fit praefens, reus vero principa-

Bnbsp;Iis

-ocr page 10-

lis abfens. auth. pr a fente. C. h. t. fi negaverit fe fide-
jufilTe
l.io.§.x.h.t. amp; poilea de fidejuffione conviftus
negatur ei hoc beneficium ob pœnam mendacii.
arg. l.

ul. jf. frofocio ^x conftet debitorem principalem
non effe folvendo
d. auth.Q.h.t. Beneficium divifionis
ita diftum , quod tendit ne debiti divifionem inter con-
fidejuflbres , eft jus, quo fidejufi'bres non poflijnt con-
veniri in folidum
^.Inß.h.t. V. G. fi debitor debeat
loo. amp; fint quatuor fidejuffores ; finguli pro fijnt
conveniendi. Cefliàt hoc beneficium , fi omnes non
funt folvendi tempore litis conteftatae
§. 4. Inft. h. t. ^ l.
z6. jf. eod.
fi per mendacium negarunt fe fidejufiffe
1.16. §. x.jf. h. t. ut fi à tutore fidejuffores dati funt pu-
pillo
l ul'ffrem.pup.falv. fi renunciaverit favori pro fe
introduite
Nov. 136. c. i. vel fefè obligavetit tanquam
debitor principalis : pafta enim dant formam contraftui
l -i-L.ff.de verb, obi negatur deinceps hoc beneficium
fidejubenti cum muliere quae non renunciavit SCto vel-
lejano
l.^S-ffh-t.

CAPUT X.

T TLtimum denique beneficium vcnit : nempe cedetrda-
^ rum a^iotitim , lt;}oód eft}us,quo creditor «num fide-
jufBrem Gonveniefis, ei adiones contracaeteros fideju^-
rcs taietar-cedcpe, aatequàm fidêjaflbr convéntus fölve^e
feiiëàtùr i.if.'junSîâi.'^S.ff^.h. f. quaèaââonum ceflîo

tantum

-ocr page 11-

tantum habet locum, ante folutionem, ve mipfa folu-
tione. l.ix.Gh.tJ.o,6.i9-ff-Eol nam folutione fafta
fublata eft omnis
obligatio amp; adio /r. Inftjmb. mod.
toll. obl.
quoniam ex praediftis liquet, fidejuflorem tene-
ri
creditoribus fatisfecere; quando debitor principalis non
eft folvendo; vel abfens aftionibus ipfi non ceffis, alia
adhuc habet remedia, quibus indemnis fervetur, tam
de debito principali, quàm de acceftionibus, expenfis
amp; intereflè.
cap.x. x. h-t. ne officium ipfi fit damno-
fum
16ï.§-s.ff.defurt. amp; quidem contra debitorem aftio-
nem habet
mandati 6. Inß. h.t. lio. ^.xx. ff. mand
fi prxcefl'eritmandatum, five exprelîuni, cum expref-
sè rogatus fit ut fidejuberet.
l.io.§.i.Eod. Sive tan-
tum : cum reus prxfens paflUs fit fidejuberi ; nani is
qui prsfens hoe fieri patitur,, mandate intelligitur 16.

l.iS.Jf. mand. 1.6. C. Eod. quod fi vero pro abfen-
tente vel ignorante fidejuffit, cl non poteft competere
aftio mandati ; fed dabitur ei aftio negotiorum gefto-
rum dl.6.§.2..d.Uo,U.ffwand. quod fi pro mvito
autvetante fidejuffit, nullam prorfus habet adtionem
contrà debitorem, fecundum decifioiiem Jufliniam. /.
uit.
C- de neg.gefi. U ^o.ff mand.

caput XL

-rXtineuituï fidejuffio iifdemmodis, quibus ftipèlatio
Hvel contraaus principalis : »et folutione princi-

-ocr page 12-

palis debiti. arg.lgt;^j.ff.h.t.pr-Inß.quib.mod.toU.obl.
novatione Oh-1. confufione l-^i-^.nlt.ff.deß)-
lut.l.i^.ff.h.t.
praefcriptione C.depröfcrip.'^o.
ann.
aliifque variis modis

Hanc materiam pro ratione noftri inftituti fatis tra-
datamcenfeo, finemque impono cum Virg. Claudite
jam rivos. amp;c.

l

^ Olus dans caufam contraäui ho-
1quot; na fidei reddit eum ipfo jure

I I.

Vfucapio eß juftus titulus acquirendi ex
jure civilis

III. De-

COROLLARIA.

n-ijv n !

-ocr page 13-

111.

Deduäio in domum Jfonß non eß de
eßentia matrimonii.

I V.

Pater reäe dat tut or em ßlio exhareda-
to , mater non nifi inßituto.

B

LAU-

-ocr page 14-

LAURUS THEMISTICA

Quo Rheno-Trajeéti Jmo 16^6, die
lp. Juni Condecoratusfuit eruditm,
ac ingeniofisfïmus.

D. LIEFHARDT

à LUNENBERGH,

ZWOLLANUS.

Chronografhicum,

LIefharDUs LUnenbergh zWoL-
LanUs LUCe soLIs justltl^
Uti noVa LUna FULget
JUp^Is.UTriusque Doctor

St proprium Lam^ quod crefcat lumine folis y

Donec fit rmilo lace refleta Polo.
Nomine Tu talem praefers ac ominc
Lumm
Lunenberge Nepos, Ittminajuris imms-,
l^imfrintus quadram Lum
Tibi luxit ab Alto,
Dum primis ftudiis irraênm eras:

Sed

-ocr page 15-

Sed modo juridica ïed'mitns tcmp.on Laura y

C Ut JVova refplendcsLiefharde; tuis) .
Qua
Te Profcflbr Joannes ftemmate Mityden

Rheno-Trajem Juris in Urbe Decus
Igt;oïlorem merito fecit fêrmone facundo

Confultum Juris, juflitiaqus Viriun :
Poftquam
Juridieos coepifti folverc nodos,

Foviftique tuam per pia Jura Themin ;
Ac modó tó^f/ïi^e^y^^W^^ apta dedifti

Signa tuis Thefihw,! Viftor ab Hofte tuo.
Aft
Lüne Piene fulgebis, lumine flenm,

Si fimul in praxi foedere juris ames:
Si
Tibi PandeB(S fuerint cqm Codke nexi,

E quibus ]\k Juris luce cornfeus eris:
Laudibus ipfa tuis iV^ tune celebrata patebunt.

Cum Te Patronum, lat^dicumque putem.
Si tamen
Eccljfßn ferret ma Luna nocivam

ProcefTus grandis, dum tua Caufa cadit,
Hoe minimè cures, equidem
tm Lunn micabit

Poft hoe Deliquium, fi curet illa facit.
Dummodó
Lunatas xaufas non fufcipis ullo

Injufto pretio, queis malediéèus eris ;
Vtxhm jußitia jurisqae Vit^otiA jufta

Semper defendas, queis benediiäus eris
Non tamen cxiftas Homini
Lunaticm ullo,

Sed Themidis fapiens probata teras
Unde decus .iW^im,
Cognatis ^oxiz, ciinßis
Z'Wollanis hm* Iminc Vo^w eris.

Sie

-ocr page 16-

Sid quöque decums labeötls têmporis annós^

Queis tua Juridko fit pia Vita bono;
Ut, cum decrefcit
fluide pars ultima Lnner

Lunatum Montem Te fuper aftra levet
Poftea
Sol fulgens Christus Jesus

Dum Tibi Juridico prsmia jufta dabit
Qua favet cx votis finceri cordis Amicus
Affinifque Nepos femper ab ore tuus

F. M. D. L.

Vel

THEODORUS MENSINCK.

Lmenbergophilus

j