INAVGVRAL IS,
' O^V A M
F A V E N T E D E O TER. OPT. MAX. ^ __
Ex aufi or it ate CMagnific't ReBoris, .
Sr S. Theol. Dodoris , ejufdemque in Inclyta Academia Ultrajedina
Profefforis Ordinarii , amp; Ecelcfias ibidem Paftoris fâcundiffimii
N E C N O N
Amplißmi Senatus Academici confenfu , ^ Nobilißmi • r r »
Facultatis MEDICE Decreto ,nbsp;-
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA honoribus amp; Privilegiis
' rité , ac légitimé confequendis ,
Eruditorum examini fubjicit
JOHANNES BRONCKHORST, Doesburgenfis;
Ad diem 15. Eebrumi, hora locoque folitis.
TRAJECTI ad RHEN UM.
Ex OfBcinâ FRANCISCI HALMA, Academic
Typographi, cb Idc Lxxxvii.
Reverendo' ^ o ac T)oBiffimo
, A Y
V I R O,
^V L ITA R P I O,
Verbi Divini fidelilTimo mi-
niftro Naaldwicenfi , Socero
t
fuo dileótiflimo ,
A I! O
.v ■nbsp;anbsp;' .
Hanc Difputationem Inauguralem
fubmijfo animo
Dicat ac confecrat,
JOH. BRONCKHORST,
Auâx amp; Refp.
■l'
-ocr page 3-ar;
DISPUTATIO MEDICA
'Aquot;-: .lil ,
D i:
T H E S I S 1.
Nter morbos, qui corpus humanüm afficiunt,
nullus majorem indaginem, qmm Dolor , re-
quirit; antiquis Medicis, ob principia non è
rationis,fed experientis penu depromta, hac in
parte minus philofophicè illum defcribentibus.
'j^afcWWL^sag^ Verè animi afFedus eft , voluptati oppofitus ,
oer ineratum Ipirituum motum mentem moleftiä vexans, qui in
Lidotriftitia, in voluntate odium did poffet; ac m fenfibus
externis, ab inconvenientifapore, odore . lumine.fono, fuam
orilt;^inem trahit; fed noftram in praefenti confiderationem folus
ille? quitadum affidt, merebitur; Definitur , vehemem fibra-
rnm conrnffio, ruftmam mmamr. Unde non tantum dolp-
ris natura, prout medicina: objeftum eft , fed caufs, ac reme-
dia juftè attendenti'patefcent.nbsp;'M
r
A z
Pro variis modis, quibus in fibrillas agitur, ejus diverfa fen-
fatio datur : Tmgens quandoque eft , quafi acus adeffet : Rodenf,
ac fi dentibus moderet anima?;' 'Lancinam, quafi làncea nunc hic,
nunc illic perforaretj Lacer ans, quafi cultro fieret abrafio ; Co»-
tmdens, non aliter, ac fi a malleorum ißu; Gravans, quafi ab
incumbente pondéré; Comprmens, quafi membrum prxlo fub-
jiceretur; imo faepe Difiendens , ac fi membranae forent inflatae,
ac inftar veli, à ventis prelTi, extenfae.
Prout alia fymtomata, cum fuis caufis,dolorem concomitan-
tur, aliquando fenfus ardoris adeft, ac ehalUtioms , ut hoc eve-
nit in ventriculo amp; hypochondriis j e contra faepe/n^öw , pul-
fationis, contorßonis ,five torminum; quamvis non rarô in uno
Joco fixus deprehendatur , in alio autem vagus, per fpatiorum
ac temporum in^qualia intervalla, corpufculum noftrum mole-
ftans.
Ubi partes corporis fpedamus, varia fpecierum nomina oc-
currunt; in cafite Cephalalgia eft, dolor, nempe recens, neque
vehemens , nequediuturnüs; Ce/'/6lt;«/lt;elt;ï, inveteratus, afper,lon-
gus , amp; faepè immitis, ad peccatulum in diaeta commifTum re-
dux;nbsp;diuturnus , quandoque cum fufFufione, naufea,
vomitu, amp; famiüari regionibus noftris fcorbuto; Ferticis, c\ao
gravidas, cacheâicGE , in menftruo fluxu impeditae, vel hypo-
chondriaco malo tadae mulicres afficiuntur ; neque praetermit-
tendus ille , qui z gravedine nafcitur , in quo caput cum omni-
bus artubus patitur, ac humor tenuis ac falfus ad nares amp; fauces,
cum excoriatione, febriculâ, laffitudine, deftillat; uti nec, qui
aurem
-ocr page 5-aurem quafi perterebrat; vel caput divellit ad oculorum orbitas
tenfus, vel tempora pulfat ac incendit; Quid ? quod certum vi-
ni genus, amp; ex eo ebrietas; mercurii vivi, in curanda lue Vene-
rea , abufus ; fymphatia cum aliis alFedis partibus, ut ajuntj
contaftus etiam externus, hoe in ventre , miferandos creet do-
lores.
In ocftlis accidit fspe numero acerbiffimus, cum inflammatio-
ne ,ulcere, copiofislacrymis, visüs fummä debilitate: m amibus,
quoque moleftiffima punlt;5èura , cujus delirium , vigiha perti-
nax, humoris, fanguinis, puris ftillicidium , rubedo, tumor,
ardor, tinnitus, imo furditas , comités fiint; in ore non con-
temnenda eft Odontalgia , in uno vel pluribus dentibus, fixus,
vagus, periodicus, in quo nunc ä calidis , nunc ä frigidis au-
gmentum fit, hominem velut enecans, amp; in rabiem agens.
PeElori pleuritis, tam vera , quam notha, cum fua difHcilire-
Ipiratione, tulTi, febribus, bellum indicuntj ut et Abdominis
praeter dolorem in ventriculo, comprimentem, rodentem, pun-
gentem, ardentem, diftendentcm , CoUcm Jliacus, qui gra-
dibus difFerunt , quum in illo non adeo fit horrendus, neque
tanta,amp;tum diuturna alvi conftipatio, neque mortispericulum,
quam in hoc , ut qui nec fomentis, nec clyfteribus molliri no-
vit , per menfes continuos, comite lentä febri, amp; pediffequis
tabe ac Paralyfi. Hue , inter alias fpecies (praecipuas enim amp;
maxime infauftas nominare fatis fit) referas muliebrem dolarem, in
graviditate juxta inguina , cum coxendicis ftupore ac dolore;
Circa menftrua, ad artus, lumbos, coxas, cum palTione hyfte-
ricä : In partu , abfque dubio in plurimis maximum , qui i
natura nimium novercä poffit excogitari, nifi Nephritis, in fexu
mafculino, huicpalmam videretur praeripere.
A 3nbsp;VIL Do-
-ocr page 6-Dolor artmnt peffitnus Arthritùtïk, qui ipfa offium interno-
dia non veretur occupare, fœpe tam inveteratà i ut nodis ac ex-
crefcentiisarticulos fcedet,ac calcem ,tartarum, turpi ter erudet:
huic affinis , aut, fi mavis,/»m'ö/?«, tendimm , membra-
narum, juxta olTa , dolor ; haec enim fi fi-angantur , diflocen-
tur, concutiantur, cariem, aut latens uîcufculum, cum acri pure,
vel vermiculo , concipiant, vel intimâ inflammatione urgean-
tur, una cum motus impotentiâ , horrendam animo moleftiam
praebent. '
Verum, ne in fpeciebus inquirendis, quarum infinita fegeseft,
prolixiores fimus, Caufs omnium dolorum erunt examinandi,
amp; quidem gt; ut uniformi principio nitantur:Non fufiScit dixifle,
dolorem elfe continui folmionem , amp; alio modo vix explicabilem,
ac fi Medico confiifa quedam morbi idea remedium, juxta ratio-
nem, porrigere poflet ; Prsterquam , quod faspè , faftâ con-
tinu! folutione , dolor plané ceflct, vel tune demum oboria-
tur J Motm folus, qui fenfationis omnis origo eft , potius in
fubfidium vocetur : Hic impetu fuo , vel particulas acres, amp;
falinas, amp; acidas; vel humores, qui per tubulos texturae noftrse
circulari debent ; vel fpiritus animales diverfimode afFedos ; vel
halitus , per fanguinis amp; humorum variam fermentationem, amp;
aeftum , elevatos , nunc aquofos amp; tenues , nunc craffos amp;
acres: vel materiam fubtilem, ex aëris prelTione , poros corpo-
ris humani undequaque intrantem amp; pervadentem , ad fibrillas
protrudit vehementer , ut ipfs tendantur , praefertim, fi exfic-
catse , amp; non irrigate crepent, crifpentur , amp; jam jam rum-
pantur.
INAUGURALIS. J
IX.
Qui impetus vix locum haberet, fi omnes hx mot® particu-
1$ in curfii fuo non fifterentur , amp; liberrimè progredi pofTent-
ita ut pro càufis dolorum antecedentibus,pororum, tubulorum!
que obftrudiones , ac quicquid obftruere potis eft , fiimi de
beant. Cui fundamento jado , non difficile , differentias do-
lorum ante didas, reliquis omiffis, fiiper ftruere. Pmgensenim
à particulis falinis, qus oblongas, rigid®, ac cufpidc acutoar-
matSE fiint J Rodens ab acidis; quae fi admodum acres , ut inftar
cultelli fibrillas difcindere vîdeantur, Lacerans ; Si tantum vola-
tiles , lancinans dicitur j Contundens à craffioribus, fed ad hue
fatis motis; Gravans ab iis, quae minus moventur , amp; magna
copia uniuntur ; amp; comprimer, fi vapores quidam fimul diften-
danf ; Hi , fi foli membranas valent elevare , amp; fibrillas earum
ad rupturam ufque dilatare, diflendens vocatur : Ubi fimul
magnus , amp; celer impetus particularum falinarum , ardor ; vel
folito major earum, quae ftagnant, fermentatio exiftat, eMlitioi
vel fanguis interim craffior , ferofior , aut ejus debilior motus
oboriatur, frigns • vel arteri® vicinae nequeant libéré expandi,
pdfatio ; vel fibrillae motrices non procul fitae, amp; ob irritatio-
nem convulfae fint , Contorßo fentitur. Quum una in parte im-
petus datur, fixfts, verum , fi hue amp; illuc motus , amp; quidem
nunc major, nunc minor eft , vagus nominatur.nbsp;^
X.
Undè omnium dolorum caufam, capitis, peEioris, abdominis.
Scartuum a nobis defcriptorum , licet pifcari, Imo, ratio jam
datur, ob quam doloribus prudentertalia mcdicamenta, licetfa-
toinventa, opponantur, quae funt epiceraftica, lenientia, oleo-
fa, fibrillas laxantia, fanguinem amp; humores incraffantia, ut mi-
nor
nor fit impetus in fibras. qu^^«quot;^;«'*
ra, amp;, finimiumincraffent. utftuporem, »quot;dolenquot;'^. ^
\oLm fepè mortem inducant. Narcotica, dicuntur; intei qualia
Radices Althe.. Liliort.., Mal.., Martkagor.
Byofcyami: Miafambuci, vtolarilt;e,Mercuriahs,^rvm,
aJcl Papaveris folam, tobaci : flores camomtlU, Melüott cro-
ü, kofarim; SeLalini, f.mgr.ci, t^itici, Horden, fr^damt^
iora-. lac tepidam, bmjrum recens nonfalunm, omenta, pulmones
inimalium recens occifoLm,medHlU,Axmgia. unguentumpopnleo.
nis, olea papaveris, amygdalarum ddcinm , fabm-, amp; lt;^od
omnium vires fuperat. Opium ,ac qusex ^o conficmntur
omnia his paginis non explicanda, fed in difqmfitione per vocem
vivam demonflranda venient.
S.