DISPUTATIO

I N A V G V
D E

USUFRUCTU

Et quemadmodum quis utatur fruatur,

0_V A M
FAVENTE DEO TER.

Ex autorit ate CHagnifici ReBoris,

D. HERMANNI WITSII,

S. S. Theol. Doiäoris , ejufdemque in Inclyta Academia Ultrajedina
Profeiforis Ordinarii , amp; Ecclefix ibidem Paftoris facundiffimi,

NEC NON
Amplijßmi Senatm Academici confenftt , ^ Nobilijßm*
Facultatis JVRIJ)ICiy£ Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in UTROQUE JURE honoribus amp; Privi-
legiis rité , ac legitime confequendis ,
Eruditorum examini fubjicit
CORNELIUS VERHEYE, Zirizea-Zelandus;
Ad diem 2Z. Febrmrii, hora locoque folitis.

T R A J E C T I AD R H E N U M,

Ex Officinä FRJNCISCI HALMA, Academic
Typographi, do loc Lxxxvii.

NobiliJJimis Amflijjimis amp; di-

gnitate confpicuis VI R I S y

D.D. JACOBO VERHEYE,
JC^^. nuper in confefTum Celfiflimorum
amp; Pr^epotentum D. D. Ordinum gene-
ralium foederati Belgii delegato Ordina-
rio, nunc vero Illuftriflimis Zelandise
Ordinibus a Secretis : Parenti:

D.D. CORNELIO de JONGE
ab ELLEMEET, DOMINO ab EL-
LEMEET Belgii Foederati Quse-
ftori Generali : Avunculo gt;

ThcCcs hafcc Inaugurales in grati animi
fignum ea qua decet obfervantia

Offert amp; infcxihit

C. VERHEYE, Auctor.

DISPUTATIO JURIDICA
INAVGVRALIS,

d e

USUFRUCTU

Et quemadmodum quis utatur fruatur.

THESIS I.

Ervitutes partim funt reales five praediales par-
tim perfonales, perfonalis fervitus eft cum res
perfonx fervit : ejus fpecies funt ufusfrudus
ufus amp; habitatio, inter quas principem locum
obtinet ufusfradus, quern hic traöare decre-
vimus.

I I.

Definitur ufusfrudus quod fit jus alie»is rebus utendi fruendi
falva rerunt fubßantia : juris nomine venit hic legitima facultas,
utendi fruendi-. duo haec fere conjungi folent, uti frui, licet fru-
öui ufusinfit, nec intereft utrum fruftus vel ufusfrudus le-
getur I. 14, i.jf. de ufu amp; habit, I. antep. de ufufr. leg. alie-
nis rebus commune eft hoc omni fervituti, res enim fua ne-
mini fervit, /. 16, de ferv. prad. urban, additur falva rerum fub-
fiantia'. tum ut excludatur quafi ufufrudus earum rerum quae ufu

A anbsp;confum-

4 DISPUTATIO JURIDICA

confumuntur, quarum rerum ufusfruâus proprie non eft : tum
etiam ut res falva fervetur fuo domino, amp; eam fruduarius non
reddat deteriorem, fed ipfa utatur ut bonum patremfàmilias decet.

III.

D. D. cum ufumfrudum in caafalem amp; formalem dividunt,
duo genera fervitutum conftituunt, formalem habet ex re aliéna,
qui Dominus non eft, cattfalem ipfe dominus ex caufa proprie-
tatis habet in re fua, exLzi. ^.i. ff.de except, ret judic. amp; I. jz6.

de f^.0. fed cum proprie omnis fervitus fit in re ah'ena, nonhçc
vera amp; genuina eft generis in fuas fpecies divifio, fed potius di-
ftindio nominis waAwj-«//« in fua fignificata ut docent aàh.t.Wè-
femb. in parat. N.lt;\. Finnius in comment. Inß.n.t^. Bockelm. ad ff. N. 2.

I V.

Conftituitur ufusfrudus ä lege, Judice, amp; domino: ä lege
conceditur patri in bonis adventitiis filiifamilias 1.6. C. de bon. qn*
lib. §. i. Inß. per quas perf. cuique acquir. etiam in bonis filii
emancipati pro parte dimidia, §. z. Infi, per quas perf. cuique ac-
quir. AJudice conftituitur ufuftrudus in judiciis diviforiis, ve-
luti communi dividundo, famiüae ercifcundas, finium regundo-
rum, cum, fi res commodius expediri non poffit, uni proprie-
tas alteri ufusfrudus adjudicatur, ult. Infi, de off. jud. 1.6. ff.
§. ult. comm. divid. I. ly.ff.fam. ercifc.

V.

Conftituitur etiam ufusfrudus ä domino inter vivos vel ulti-
ma voluntate/, 4.nbsp;ultima voluntate conceditur ufuf-
frudus,filegatus fit, §, i.Inß.h.t.tot.tit.ff.de ufu ^ ufufr. leg'
dies legati ufusfrudus ab adita hsereditate ccditl.i.quand.diesleg.

ted. Inter vivos autem conftituitur ufusfrudus padis amp; ftipulatio-
nibus

nibus non nudis, fed qui ipfum dominium transferre poflent,
nam ut rerum dominia non transferuntur nudis padis/. zo. C. öfe
paB. ita neque fervitutes nudo pado conftitui poflunt, fed ne-
ceffarium eft, conventione aut ftipulatione de conftituenda fer-
vitute faéta, fubfecuta fit quafi traditio, utque is, cui conftitu-
ta eft, patiente domino, ufus fit fervitute.

V I.

Conftitui ufuffrudus poteft in rebus omnibus, e quibus aliqua
commoditas aut utilitas percipi poteft , five fint immobiles, five
mobiles ut fupellex, mancipia, jumenta §.i.Jnß.h.t. Solae ex-
cipiuntur res quas ufu confumi necefle eft , cujufmodi funt vi-
num, oleum, frumentum, castersque res quas pondéré numero
amp; menfura confiant, amp; in genere fuo funâionem recipere di-
cuntur, 1.2. dereb.cred., propter utilitatem tam.en, in gratiam
ultims voluntatis, amp; ut commercia rerum latius paterent, Se-
natus cenfuit harum quoque rerum quafi ufumfrudum poflc
conftitui Infi.h.t.

VIL

Veftimentorum verus eft ufusfruótus, non enim, quse longo
ufu confumuntur amp; detritu détériora fiunt; ufu confumi dicun-
tur , fed quae utendo protinus tolluntur amp; delentur, quarum-
que non nifi in abufu ufus ineft , /. t §.4./quot;. de ufufr. /. 9. §.
fen. ff. nfittfr. quemadm. cav. Accurfins duo veftium genera facit
in explicatione 2. Infi. h. t. , unum temporalium five quoti-
dianarum, aliud perpetuarum, ut funt funebres amp; fcenicse qua-
rum rarior ufus : fidum in temporalibus, in perpetuis verum
ufumfrudum conftitui putat.

V I I L

In vero ufufruflu duplicem praeftat ufufrudèuarius cautionem,
unum de utendo fruendo ad arbitrium boni viri, alteram de re
finito ufufrudureftituenda l.i\.h,t. amp;/. i.§. ^.ff.ufitfr.cjuemadm.
cav. fit haec cautio per fidejulTores aut pignora, nifi obftet ino-
pia, quae valere facit juratoriam cautionem argumentum amhent.

A Jnbsp;geng'

general de Epifcop. ^ der. A'', i J 2. cap. 2. videri tamen oportet an
eam ofFerens fit probae amp; honeftx vifse, nam fi Tecus, res fi-u-
(äuaria fequeftrari debet apud honeftum aliquem amp; integre fa-
mx virum, qui ufufi-uduario de frudibus refpondeat, in 5.

i.ffquot;. Mt legat. nam. cav. Gail. 2. obferv. cap. 47.

IX.

Quxr. an hxc cautio fit defiibftantiaufusfrudus, quod neg.
quia potefl: remitti fcilicet ab hxrede arg. I. 'ji.ff.adl.falc.l.^6.
de pah., pater etiam qui habet ufumfrudum in bonis filii ad-
ventitiis immunis eft a cautione prsftanda. /. »//.§. 4. C.debon.
qtilt;t lib. Perez., ad h. t. n. 6.

X. '

Qusritür an teftator remitte're poffit cautlbnem , quot;de utendo
fruendo arbitrio borii viri, amp; verum eftquod non poffit, ne de-
tur materia delinquendi, quare optimo jure decifum eft: fi ma-
rito teftamento uxoris omnium bonorum ufusfirudus fit relidus,
quamvis cautionem prohibuerit, eam nihilominus tamen praeftari
oportere in /. i. f. h. t., quia nemo in teftamento fiio cavere
poteft, ut leges in eo locum non habeant. /. 55. ^ de leg. Gail,
lib. 2. obferv. cap. 44.

X I.

Ufufi-uduarius omnium bonorum ss alienum defiinßi folve-
re non tenetur, cum non fit Hferes, cui hoc, ut amp; legatorum
onus, incumbit I. i.C.de hlt;tr. vend. 1.1. amp; ff.fi mns ex plur.
hlt;tr. Hsres autem debita amp; legata ex bonis defundi deducet per
venditionem bonorum, fecundum ordinem praefcriptum in 1.15.
derejud., ita ut quod legati feu debiti nomine folvitur , tamde
pröprietate quam de ufufi-udu decedat , fi autem legata annuè
fint folvenda, ad ea tenetur ufufi-uduarius, fi reditus fint qui fuf-
ficiant ad legatorum folutionem alias bona erunt deftrahenda /.
final. C. de bon. qult;s lib. Gail. lib. 2. obferv. C. 46. Fachin. lib. 4.
Controv.C, 19.

XII. Cum

XIII.

Cxterum , quia omne rei emolumentum ad ufufrudua'rium
pertinet, ne inutilis eflet proprietas, Imperatori placuit eumcer-
tis modis extinguir^.i.amp; primo quidem morte naturali
fruduarii, quia perfonse tantum debetur amp; ferviteiquecohaeret,
l.ilt;S.jf.h.t.^.^,inJl.eod.nbsp;..nbsp;..

, XI V.nbsp;^^nbsp;:

Ufusfrudus Reipublicae relidus centum annis extinguitur
56. jf. de ufufr. longiffimum autem fpatiiitn aetatis hlimanae eflr
centum annorum : diverfum eft fi annuum legetur reipnblicse L
6, f, de mn. leg.

XV.

Finitur quoque ufusfrudus olim quidem omni capitis dimi-
nutione : hodie maxima tantum amp; media l.penult.^.Hlt.f.h.t.
non minima, nam fi in adoptione, emancipatione ftatum muta-
verit fruduarius non perdit civitatem ergo nec ejus jura Pwa»
in I. 3. C. h. t. ». 24.

XVL Ex.

X V L

Extinguitur etiam ufusfruâais non utendo per modum Si
tempus decennio, inter praefentes, vicennio inter abfentes/.;ie«.jf;
h.t. putafi non utetur vel per fe vel per alium condudorem nem-
pe aut donatarium 1.1%.ff. h.t.

XVII.

Ufufruébu praeterea finem imponit confolidatio, cumvelpro-
prietarius voluntate, aut fafto fruftuarii, ufumfruélum, vel fru-
ftuarius voluntate proprietarii proprietatem adipifcitur l.^. in fine
denfitfr.accrefcendo, ^.feq.eod.§.i.infi.h.t,

XVIII.

Cedendo extraneo nihil agit ufufruduarius, quia jus quod
habet eft perfonale, fed non quo jus fuum extraneo cedit eum
ipfe amifit, cum ceflîo fit inefljcax, amp; fuccedat régula quod per
alienationem inutilem nemo amittat jus fuum: fed objicit. 1.66.
de jure dot. ubi dicitur hoc cafu ufumfruftum reverfurum ad
proprietarium, fed ibi intelligitur, ubi finitus erit per mortem
fruduarii, aut aliam caufam, ab eo datam non autem continuo
Ut notât Pinelltts ad I.I.C. de bon. mat.