DISPUTATIO MEDICA

INAVGVRALI S,

GANGRENA

ET SPH ACELO,

QV A Mnbsp;.

-ADSPIRANTE NUMINEnbsp;ïH

Ex auBoritate dHagnifici Re£îoris, ■

D. HERMANNI WITSII,

s. S. Theol. Doftoris , ejufdemque in Inclyta Academia Ultrajedina
Profeflbris Ordinarii , amp; Ecclcfiae ibidem Paftoris facundifliini,
NE C N O N
AmfUJßmi Semtm Academici confenf» , ^ Alma
Facultatis MEDIClt;tAE Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in MEDICINA honoribus, amp; Privilegiis
rité ac legitimè confequendis.
Ernditorum Examini ßhjicit
JACOBUS SMEUR, ZIR IZ-Zeland.
Ad diem 16. Martii, hork locoqne folitü.

trajecti ad rhenum;

Ex Officinâ FRANCISCI HALMA, Academisi
Typographi, cIo loc Lxxxvii.

ff

D E O

FAUTORIBUS

A T QJJ E

A M I c I S.

DISPUTATIO MEDICA
I N A V G V ALIS,

d e

G A N G R ^ N-A

ET 5 P H A C E L O.

THESIS r.

Nter Corporis noftri morbos non mi-
nimum effe puto, iftum affedum, qui
apud batavos, belgice 'theetevuer of be-
ginnende verftervinge vocatur: medicis
vero ä Grascis defumto nomine Gangra-
m dicitur.

II.

. . .nbsp;Qüod idem fere fignificat ac Come-

ftionemfeu incipientem mortificationem; uteJvocabulo grxco.

a quo derivatum eft ,col^i poteft: è quibufdam etiam Oncer ap-
pellatur. Attamenrefte iftiCorruprionitn'buitur, cum pars noftri
corporis viventis montur , quae magis magifque accrkat, ita
ut pnmum mortuum putrefcat.

III. Hic

I I I.

Hic morbus duplex eft, refpedu ipfius caufa: id eft, velde-
pendensa quadam peculiari prima caufa, extra corpus noftrum
orta. Vel per accidens, ortus ex morbo quodam, cujus ortus
äquadaip peculiari caufa, in corpore noftro orta, eft dependens.

. . I V.

Prima funt iftae, qu«per inconfuetam fi-igiditatem amp; calo-
rem ort® funt. Atque etiam ift®, quae per confufionem, amp;
per offis fi-afturam ortae funt. Ifts quoque, qux per difloca-
tionem, amp; per ligamenti nimiam aftridionem ortae funt. Poftre-
mo etiam iftf, qusperRuptoriaamp; per animalium venenatorum
njorfus ortae funt.

V.

Secunds funt ifta, quae per omnes tumores, atque etiam per
omnes ulcerationes orts funt: inter quas etiam numerari pW-
funt, iftae, quae perrtutritionis defedum oriri poflunt.

V I.

Iftae omnesfpecies gangraenarum, per didas caufas ortae, accidunt
ferctnbus modis. Gangraenae, per diflocationem, aftridionem ni-
miam ligamenti omnes fpecies tumorum, amp; nonnullas ulceratio-
nes ortae, fiunt quia per fuccos ex prima caufa in Mo mem-
bro coagulatos, vel per ligamen aftringens, vel per ofla difloca-
ta, arteriae, feu vaenx ,ifeu fimul nervi, adeo conftringuntur.vel
obftruuntur, ut amplius aliiiientura , aut mutationem fucco-
ram. fanguinifque in membrum laefum adferrenon poflint un-
de particulae, è quibus confiftunt fucci amp; fanguis, primo inci-
piunt malum accipere motum. Pofteaque etiam iftae, è quibus con-
fiftunt membranf, è quibus tubuli partium conflati funt. Itaut

paulatim

INAUGURALIS. j

paulatim incipîant diffolvi fibrs amp; textura partium. Unde primo,
quum coagulatio magna fit, vcficulae in partibus oriuntur. Atque
poftea liquorum, exhalationumque fastidorum fluxio. Cum di-
verfis coloribus modo rubore, pallore, livore, nigrore, fenfus
majore, minore ftupore, ablatione amp;c.

VIL

Per Contufionem amp; fraduram offîs fiunt gangräenae, quia
partes contufae atque à figuris aptis ad vitam plane mutatae Amt
amp; cum iftae tam multae fiint ut eorum principia à circumfluen-
tibus fuccis amplius in ordinem redigi non poffint : tum fa-
cile abeunt ad laefiones amp; phaenomina ifta, qus hic fupra prae-
pofui.

VIII.

Tertia fpecies ga'ngrsenarum, ortç, per inconfuetum calorem,
Ruptoria amp; per annimalium venenatorum morfum , fit, quia
particulae; quibus membranulae tubularum confiant, non folum
à fe mutuo difruptae funt fed etiam eorum principia, vel per ca-
lorem , vel per Ruptoria, vel per animalium venenatorum mor-
fum ad malum amp;c. (ut fupra diâum) ftimulantur. Et non
raro poft difruptionem adeo in le contrahantur ut non nifi len-
te movcri queant, amp; diöa phaenomina praebeant.

I X.

Prognofis inftituenda eft , pro ratione amp; gravitate caufarum
afficientium, atque partis gangraena laborantis natura, amp; fym-
ptomatis. In genere eft affedus periculofus valde, nifi brevi
curetur amp; ne ulterius ferpat impediatur.

X. Cura-

é d i s p u t a t r p m e d I c a:

X.

Caratio itaquecelerrime inftituatur,habitorefpe(9:acaura-
rum ä quibus originem habet, tum partium in quibus hsret. Ad
duas indicationes potiffimum attendendum eft. Prima tollit
prirnas gangraenarum caufas. Idque fit, vel per inconfuetae
fi-igiditatis, amp; caloris remotionern, eorumque meliorationem;
velper fi-aftorum, amp;dislocatorum offium reftitutionem; vel
perligamenti nimis aftringentis folutionem. Ruptoriorum amp;
animalium venenatorum ablationem. Vel permaterif qusia
corpore noftro orta eft, atque prima quorun^m tumorumamp;
ulcerum caufa fuit, e vacuationem quod modo perficitur per
fanguinis detradionem, modo perpurgantium.fudoriferorum,
amp;diureticorum ufum: vel potius permedicamentorum ufum,
quae materiam peccantem corrigant, alterent, attenuent, amp;
incidant.

X I.

Secunda intentioperficitur, primo per pravs materiae, quae
jam in parte aegra refidet feparationem vel per meliorationem,
vel per difculfionem, vel per purificationem. Primum fit,
)er partium facrificationem nonnullorum medicaminum robo-
jorantium. Secundo, per partium, quae jam corruptaefunt
correäionem, idfitper fuppurantia. Tertio, per amilfarura
partium reftitutionem, hocque perficitur per incarnantiä, at-
que epylotica.

X I I.

(^amvis fupradida remedia amp; medicamenta exartefaepius
adhibita funt, accidit tamen, quandoque, utgangraena, his
noncedat, fed ad fphacelum tranfeat, vel ad eam tranfierit an-
tequam medicus adveniat,- adeo utnecelfum videatur paucu-
la hic de fphacelo addere.

XIII.

U G U R
XIII.

Sphacelus vero, qui amp; necrofis amp; fideratio dicitur, efl ea af-
feSiiffuèimemha plane mor ma fmt, juxta Aquapend. p.n. l. i.

xxvii. Cum igitur utraque pafliojttmortificaùo, nequedif-
ferant nififecundum magis amp; minus, ideo Utrm/^ue eadem erunt
caufa amp; phïnomina in fphacelo graviora.

XIV.

Fruftra itaque adhibitis omnibus in gangrsna, amp; parte per
fphacelum plane emortua praeftat partem iftam corruptam am-
putate, ne fincera trahaturamp; totum corpus pereat.

X V.

Priufquam ad iftam operationem procedatur, quatuor
confiderare oportet: Primo, quid ante inftitutionem operatio-
nis requiratur. Secundo , quomodo iftam perficere opor-
teat. Tertio, an poflibilis vel necelTaria fit. Quarto, obfer-
vandae Conditiones iftae, quaeneceflarif fimt ad operationis
perfeâionem; id eft, quid ante, quid in, amp; quid poft ope-
rationem agendum fit.

XVI.

Operatio hçc i^ecies «//rfr^Zamp;eft, atque cruris aut brachii
exterpatiofere.

XVII.

Operatioipfa, fit cultro acutoamp;c. Modumipfaencheirefis
monftrat.

XVIII.

An dida operatio poffibilis fit nobis diâ:antanatomiaamp; ex-
perientia amp; quod neceffe fit oftendit nobis ipfiim malum.

XIX. Ant«

X I X.

Ante operationem oportet omnia inftrumenta pr«parareamp;
in ordinem difponere: conveniuntergo locus aptus, fervi apti,
ligamen non latum fed forte; duo cultri unus recurvus amp;
alter anceps amp; piramidalis, ferra apta, carpta, linamenta va-
risE magnitudinis, quorum quxdam remedio ftyptico obli-
ta, nonnulla ficca, compreffiones, circularis, quadratae Sc
longs, duo longa ligamenta.

X X.

Per qus inftrumenta operatio hoc tiiodo, fat, cito amp; be-
ne perficitur: patiensapte collocetur amp; cutis à fana parte fu-
per mortuam per unumfervorumfubtenfafit, itainjiciturpri-
mum amp; non latum ligamen circa partem mortuam ligatum,
tum ponatur lërvusutcumpollice arterias amp; vcnam conftrin-
gat, ad praecavendum fanguinis fluxum, tum accipitur cul-
ter recurvus, quo infra ligamen caro in parte fana ufque ados
incidatur hincperioftium accurate feparetur (quod fi eft in
crure cultro ancipite fiat ) amp; ferra ducatur per os vel olfa ficque
pars exftirpetur, quofaâo hxmorpagia nimia pr3ecavenda amp;
vulnusfecundum artem obligandum.

XXI.

Poft operationem arcenda graviora fymtomata, quandoque
inftituta ubi requiritur] venaefeâione atque fanationi vulne-
neris per incarnantia amp; epihotica ftudendum.

m

---.■'«Ét.':; • .

■ ... - ,

-

Inbsp;'nbsp;• -nbsp;•nbsp;-

■t ■ • ^

; : X'- 'fisi-jL-

--j'V

' y' / K

.....nbsp;-^...T--

m

' h'- • .-

r

N

\