INAVGVRALI s,
D E
Q^ZJ A M,
PRESIDE DEO OPT. MAX.
Ex auÜorïtate Magnifici ReBoris,
Philofophise Doftoris, ejufdemque Facultatis in Inclyta Academiâ
Ultrajedtinâ Profeflbris Ordinarii,
NEC NON
Amplilfmi Semtus Academici confenfu , Nobilijfimx^ae
Facultatis JVRIDICiy^ Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in UTROQUE JURE honoribus amp;
Privilegiis rité, amp; légitimé confequendis,
Eruditorum Examini fuhjicit
GULIELMUS CR AEYV ANGER, Hagc-Batavus.
Addiem 15. Aprilis, hork locoque folms.
Ex Offidna Francisci Halma, Academia:
Typographi, eb Idc Lxxxvizi.
Confulüjftmo, ac maxime Venerandü
Domino ,
CRAEYVANGER,
Nomine Potentiffimse Gelro-
ram Provinci^^, apud Con-
feffum Foederati Belgii,ad ada
Publica Commiffario, ac va-
riarum Legionum militariiim
Q^ftori^ ParentiacMecoe-
nati meo unico, in ^eteraum
colendiffimo, omni filiali pie-
tate ac obfequio profeqiien-
do.
Hafce Thefes inaugurales , graftßmo
iit far eft, anitno ,nbsp;'
Offert amp;i infcribit
G ULIELM US CRAE,YVA NGER,- Junior,
Attth. (*r Refp.
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
IJ^AVGVKALI S,
I.
D E
thesis
Uamvis, noftro more, Tutels amp; Cu-
ras nomina promifcua fint, ac utriufque
officia cohxreant ; Romanos tamen Le-
ges ea habuere magno difcrimine. Quas
imitati TuteJam hoc modo definimus,
; Quod fit -vU ac ptejias in capite libero ,
: ^d eum tttendum, fe per atatem defen-
^ dere neqmt , jure CiviU data ac permijfa.
§• Tit. 15. Infi. lib. i. Pro vii, non
Jegimus, jtii , cum Theophilo ; nec duo vocabula, ró, pote-
fynonymicè , cum H.Donello 5. com. i. Verum ut Pote-
ßf facultatem , five jus pro audoritate quid faciendi ftatuen-
dive dénotât , ita Fis exercitium hujus facultatis, cum efFe-
âu.
A 1
4 DISPUTATIOJURIDICA
Verba, In capiu libero, ad Tutorem referunt nonnulli , nos
autem potius ad pupillum , pro in caput liberum , ut vetus lo-
cutio eft. Caput liberum hominem liberum defignat, five eum,
qui fiii juris eft , ut Cicero 4. Ferrin. Hic de capite libero judi-
cabit. Adtuendum eum, nempe, uttutoris officium indicetur,
principaliter perfons , non certs rei vel caufae dati , amp; fimul
ejus prascipuus finis , ut is ad utilitatem pupillorum unicè diri-
gatur, quam in patriâ vel dominicâ poteftate ad patris vel do-
mini commoda totum jus comparetur. Omperatatem fe defen-
dere nequit ) Quo modo Tute a diftinguebatur à cura, qus ob
alias eau fas, quam œtatem , obtinuit , uti in furiofis, prodi-
gis, perpetuo morbo laborantibusluculentèr apparet. Claufu-
la hase, J-ureCivili data ac permijfa, non inanis eft; Datur enim
Légitima immediatè à XII, tab. lege, amp; quae prius exTeftamen-
to vel à Magiftratu data eft, abeadem legepermittitur. Ac, li-
cet jure gentium conveniens fit , ut pupillus ab aliis regatur,
Tutela tamen, quoad formam amp; efFedus, verè juris eft Ci-
vilis.
Tres Tutels fpecies recenfentur, Teflmentaria , Légitima,
Dativa. Ifta, qua pater libris impuberibus, in poteftate con-
ftitutis, quot;teftamento vel Codicillis, tutorem dat, 5.
five inftitutis, five exheredatis, I. 4. 10. §. 2.1. \ deTefl.
tut. Ant. Fab. in jurifpr. Papin. tit. t^. pr. i. illat. 11' Idqué
ex patriâ Poteftate Romanis propria. Sive etiam natis , five
pofthumis, pen. infl. h. t. Quid fi , prsEter Parentem , alius
dederit, tutor à Prœtore confirmandus eft. ^.fin.ib. Et quidem
in matre hoc fpeciale , quod non confirmetur ab eâ datus Tu-
tor , nifi filius fit heres inftitutus, /. 4. f. de Tefl. tut. vide
Ant.
-ocr page 5-\A»t. Fab. ibid. illat 50. Prsterquam , quod in hunc Tutorem
inquiratur de moribus amp; facultatibus, l. i. §. i, 2, 3. /. 2. f,
de confirm, m.
I V.
Apud nos, quum pupillorum utile fcrîpturae teftamenti prae-
feratur, l- lo- ff' d. t. in quemlibet Teftamentarium inquiri-
----- ac ubi coram Magiftratu pupillari tabulœ funt exhibits,
er TMlfMÜ«nbsp;____ .nbsp;Tnbsp;1 1*.nbsp;*____
tur
auditis pupilli proximis , onus fuum , fub fîdelitatis juramento
fufcipit, ac decretum confirmatorium petit Tutor. Hoc uni-
cum manfit, ut Teftamentarius omnibus aliis praeferatur /. 11.
ff. de Tefi. mt. ^ Novell. 118. cap. 5. Imô eo ufque à noftrati-
bus, ut in locum teftamentarii defunfti , furrogetur idoneus ab
ordinario judice , qui aequè teftamentarius manet, femel exclu-
fî légitima vel dativâ.
Legitime tutela Veteribus erat prima Agnatorum 'y ex ipfis
verbis XII. Tabularum : Si paterfamilias inteflato moritur, agna-
tomm gentiliamque in ipßs pupillü eommque pecmia jut eflo. Cu-
jus ratio naturalis in jure fanguinis, amp; Civilis in fpe fucceffio-
nis fita eft. Propter Civilem hanc rationem Imperator , Nov.
118. amp; proximis -cognatis per fasminas tutelam detulit ; fublata
5
juris agnatici amp; cognatici differentia. Prasfertim, quum , ob
caufas fimües, amp; patronis in impubères libertés, amp; parentibus
in liberos emancipates, ut amp; , iis mortuis , fratribus confer-
ret ; Quum non minus ex lege fit , quod è mente ejus per
interpretationem, quam quod ex ipfis verbis colligitur. /. 3,4.
ff. de legit. tHt. Inß. eod. tit.
A 5
amp; D I s F u T A T I O X^ U' R- r D'I C A
Vnbsp;ù
Hïc Tutela noftris moribus fermé tota Dativa eft , amp; noti
ipfo jure delata : in quâ conjugum fuperftes, vel eo déficien-
te , proximiorintra certum tempus, indicato parentum obitu ;
à pupillari magiftratu-petit pupillo profpici. ' Ut tamen in
delectii, proxmiiorum amp; feniorum, fi'idonei, potior ratio ha',
beatur. Praecipuè parentum. ïpfa mater amp; avia tutrix fit,
dum ad fecunJa vota non tranfit, AmL Sacmmentum C.qmL
âo mul. ttiteh officio. Licet vitrico fubinde tuteJa deferatur poft
iriqûifitTonem, /. 2. C. de interdit, matrim. inter fufiU. Ac in-
fuperquot; eadem mater amp; avia , fi ftatuta municipalia id velint, an-
tj^admiffionem, SCto Vellejano renunciare debent, Amh.ma-
triamp;aviciy C. ^and. mul. tut. of. Grot. intrad, lik r. cap.j.
riitm. 19. Quin quod ipfa mater minorennis , qux olim , ut
alia, erat in perpetuâ tutelâ, licet nondum pcrfedae fit œtatis
ac blanda matrum fegnes faciat indulgentia natos, juxta prover!
bium , quum nomen ejus reverendum fit, amp; apud nos poft
mariti mortem, in parris poteftatem non redeat. ad tutelam ad-
tmttitur. Ut in illuftri cauß Principis Auriaœ viduae deci-
fum à fuprefhâ tîolJandiaî Curîâ 29. Julii 1651, ut antèàPro-
fmuiyiQiiniy II. Maii ejftfd, anni.
DatiVA tùtela, ubi nec Teftamentd née Jure quis exîftît 5
Magiftratu, cui id in fpede conceflurii eft, proficifcitur lex
Attiha hoc m urbe prstori urbano, amp; majori Tribunorum par-
ti tnbuit : Lex Juha amp; Titia, in provinciis, praefidibus. tW
pore Claudii Confules, deinde Antonini praetor tutelaris, tan-
dem Juftiniani, Defenfores Civitatum cumEpifcopo, vel mapi-
ftratus ahi huic olBcio mandando opcram navabant. Si pupillus
Glariffimus, m Urbe ex ordine Senatorio, vel equeftri à prae-
fedo Urbi, in confilium adhibitis decern fenatoribus amp; nr^Etore r.,
telari, unus idoneus folenniter dabatur; in Provincii?rn° fiSquot;
ex dccreto Decurioquip. y. Q^j^i^fm
curat. niHßrmm^jßlQlmffcrßmmm.nbsp;mor',amp;
Ad Tutdam non vacatur miles, ptpote ex privUeglo, amp;ob
pubUcamutihtatemj fervus, uti.indignus; infans, uti,incapax.
Neque prodeftpupûlo, ut debitor vel creditor, adverfarius in
me bona ejus poffidens. vel coheres, vel qui in alieno degit
^erntono , vel fufpeâus tutelam gerat. Ipfa natura , furdos,
habe f?' rnbsp;fexum.arcet. Qgumque tutor juftam
mbeat caufam, v.g. hberorum numerum , fifci curam , impe-
ntiam capitales cum defundo inimicitias abfque reconciliatione,
SrnSirnbsp;' graviores, œquum vifum fuit euin
excufare, v,d.totfimTit. Infi.deexmfat.tut.vclCHm.
turYs'quot;'nbsp;^ ^^omodo fit a^miniftra^
fecurus finbsp;tamen levfffimâ
Jwv M- ^ ' ^nbsp;ff- 'i'^dm. tut. Ijam remm aliéna-
rum cura d.fficilis, C«. i. de offic. amp; hoc officium Son efvl
iuntate , fed neceffitate fufcipitur. ïm fufficit' pat^ifamilias in
ahenis ea diligentia , quce requiritur in fuis. Olin^ finitâ tute-
ia, ejus nomme poterat agi de tutek amp;.miomb. diflrah.
Noftris vero monbus ferè fingulis annis. Qjipd primum in re.
cefFu Auguft. anno 1548. à C^rolo V. ftatutum , nunc ubique
l^nçt. Grot, imrod'lib.!, part,num. tî,nbsp;- 1
Deponitur idem onus , uti morte naturali amp; civill , tam pu-
pillorum , quam Tutorum; ita tempore finito in iis, qui ad cer-
tum tempus Teftamento conftituti funt : aetate pupilli légitima,
pro cujufquegentis more, in qua annus non inceptus, fed com-
pletus efle debet, /. i. §, z. ^ l. 5. §.3. deminor. amp; 1.154./. de
Firb.Jtgnif. Vel ejus aetatis venia rité impetrata; vel denique ma-
trimonio legitime contraóto , uti pleraque patriae noftrae ftatuta
volunt.nbsp;~
S.