DISPUTATIO
I N A V G V R
D E
Q^'^ ^ M,
PRESIDE DE o OPT MAY
Ex auEioritate Magnifici Rekoris
Philofophis Dodoris. ejufdemque Facultatis in Inclytâ Academiâ '
Ultrajeftinâ Profefloris Ordinarii,
NEC NON
Amphjfmt Senatm Academici confenfu , Nohiimmamc
Facultatis JVRIDIC^A- Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque m UTROQUE JURE honoribus amp;
1 nvilegiis ritè, amp; légitimé confequendis, '
T U T TT cnbsp;Examini fiibjicit
JURIDICA
^ L I s.
J^îgt;lUSTURC^US, Bergozomio.Brabântus.
Ad diem zi. Aprilis, hor à locoque folitis.
Ex Officina Francisci Halma, Academic
Typographi, cb be Lxxxviii.
Nohiliffimü, Jmpliffimis ^ Confultifßrmfque
V I R I S ,
D. LUDOVICO TURCv^O,
Bergozomanse civitatis a fe-
cretis.
D. ].F.TURC;£0, J.U.D.
civitatis Tholanse Syndico.
D. WILHELMO a VRYBERGEN, 1
civitatis Tholan^ Prsetori ejuf-
demque territorii aggerum prse-
fedo , totiufque infuke Superin-1 avu«
tendenti , dominiorumque quae- ^^
ftori rpeötatiffimo.nbsp;C
D. MARINO ^ VRYBERGEN.
J. U. D. civitatis Tholanse excon-
fuli, amp; ä fecretis.
D. MARCELLO ALEXANDRQ
van STAPELE, J.U.L. Ber.
gozoman« civitatis exconfuli , amp;
Graphiario , amp;c. amitse raarito.
D. D. C.
JUSTUS TURC^US.
Patruis
fuis.
DISPUTATIO JURIDICA
D E
Uoniam juxta prfceptum JCti Ulpiani
in l.x.pr.dejtiß.(^'jux. verborumprius
liabenda eft ratio amp; poftea rerum ; hinc
quoque de tranfaaionibus difputaturus
no^.n,. etymologiam pr^mittam.Tranf-
attio compofira eft à trans amp; aftio ,
notante JVefèd. adf de tranfaB. «. z. de-
rivaturque à tranligendo , hoc eft , fi-
nem imponendo. Tranfaâionis nomen
duphci m fignificatu capitur. Latè pro quacunque negotii com-
pofitionc, confeâione, terminatione , finitione , ita ut tran-
figere nihil aliud fit, quam quodvis negotium conficere , ex-
pedire, finire, amp; facere, ut nullum fijperfit; fic Cicero, Te-
rentius amp; alii fcriptores ferè ufurpant : eodemque fœpe modo
in ufu juris noftri fumitur hoc verbum ut in /.i8. §. ^.dedolo
A znbsp;malo.
-ocr page 4-mdo. l.i^.admmicip. I. 5. de decar. /. i. ult. ad Sc. Tertull. /. i.
^.l.f.defaa.Lii.mfin.f. de jnrejHr. I. 15.
amp; generalis hsc verbi fignificatio fatis perfpicue proba-
tur etiam I. 229. ^ 230, ^jff verb.ßgnif. ubi in hsc verba Pau-
lus fcribit : tranfaBji finitaque imelligere debemm non fotkm de
quibiu comroverßa fuit, fed etiam qna fine controverßa ßtm pojfef
fa , ut funt judicio terminata , tranfaäione compoßta , langt tern-
poriißlentio finita : ftride amp; fic paffim in ufu juris noftri amp;
prscipue in hoc argumento folum pro ea conventione accipitur,
per quam rem dubiam , litumve incertam decidimus , finimus,
ut pro ea vicilTim aliquid demus, vel retineamus. /. i ff.h t
l-l'o.C.h.t.nbsp;JJ- • '
Tranfaäio igitur eft conventio de re dubia , vel litigiosa certo
pretio compontnda I. i.ff.h.t.amp;L 2./. 58. C. h. t. ponimus con-
ventionem tanquam genus tranfadionis, cum quidam ftatuant
e/Te contradum innominatum , alii ponunt padum ; quidam
nec contracSum nec pa£tum effe dicunt; nos pactum effe afferi-
mus ex I. 9. §. Hit. h. t.l.
V.O. quia tamen aftio per paßum.non tollebatur, ideo ftipu.
lationem Aquilianam amp; acceptilationem fubjicere folebant. / 2'
/.15 • if.h-t.d.l. 28. C. h.t. Ex verbis difinitionis poffumus in-
telligere naturam tranfadlionis amp; qus inde dependent; non fuf-
ficit, ut flat de rebus dubiis vel litigiofis , de quibus fcilicet nunc
lis fit, vel in futurum effe poffit, aut metuatur. I. i. ff.h t I
z.l. 17.C. h.t. fed etiam requiritur , ut conveniant de pretio,quot;
hoc eft, ut aliquid detur ä reo, vel retineatur ab adore: tranf-
aflioenim, quando nihil datur, velpromittitur, velretinetur,
non valet. l.^S.C.h.t. fi enim reus totum det , quod petitur'
folutio erit : fi nihil accipiat ador, donatio erit. Omnis tranf-
adio eft non gratuita: omnis fit pretio.
^oniam tantum tranfigltur de rebus dublls vel litlgiofis i
^'ffh.t. utdiaum. confequens eft de re judicata tranfiginon
pofle; utpote quae finem controverfiae inter partes facit amp; li-
tem dirimit. I.j.ff.derejndic. quia jam certa res eftideo quod
datum vel folutum eft ob ejufmodi tranfadionem , repcti po-
teft, quia nullius momenti eft. /. 15. §. i.fde conl indeb. non
fufficit vero fententiam jure prolatam eflquot;c , nifi amp; efledum ha.
buerit amp; tranfierit in vim audoritatemque rei judicata. Nam
fi ä fententia appellatum fit , valet adhuc tranfadio. /. y.ff. /.
31.C.Ä.?./.23.§. i.f. de cond,indeb. per sppellationem enim res
eo deducitur, quafi judicata non fuiflet, amp; prscedens pronun-
tiatio pro extinda habetur. l.i.^.ult.adSc.Tmfill. quiminoet-
fi nondum appellatum fit quando tamen appellari poflït, nihi-
lominus de judicato tranfigere licet d.l.j. amp; quod plus eft, fi
dubitetur an judicatum fit , an fententia valeat, an provocari
poflit, nec ne , valebit fine dubio tranfadio , quia lis adhuc
fubefle poteft. d. lil.^.i.l.j.infr.l.ii.ff.^-l.lz.C.h.t.
Sequitur, utdifpiciamus de perfonrs, quae tranfigere poffint,
amp; de objedo tranfadionis , feu de quibus rebus tranfigere li-
cet : de vi eflPeduque tranfadionis, amp; fi quid aliud fuperfit.
Perfonas quod attinet, tranfigere omnes poflunt, qui pacif-
ci, confentire poflunt, amp; mente fanä funt, quamvis corpo-
re agrotent. Li-j. C.h.t. hoc eft qui rerum fuarum habent ad-
miniftrationem , amp; non tantum domini , verum etiam tuto-
res amp; curatores poflunt pro fuis pupillis amp; minoribus. /. 56. §.
4. defnrt. l.i{6. §.nlt. deadminifl.tut. quia tutoribus bonorum
pupillarium adminiftratio a jure Goncefla , amp; quantum ad pro-
yidentiam pupillarem dominorum loco habentur. I, 27. ff. de
A 3nbsp;admi-
-ocr page 6-DïSPUTATIO J URIDICA
aiminiß. m. I. 5Ö. §. 4. f. de fun. L 7. f. pro emptor, non
aliter tamen quam in damni evidentis vitandi caufa, amp; quan-
do jus iilorum obfcurum, amp; valde dubium fit , nec probatio-
nes fuppetant. peri-^.ffdejurejur. aut fi forte alias nihil fint
confecuturi. Decidendi non diminiiendi caufa d. §. ult por-
ro tranfigendi facultas data etiam efl: procuratoribus, amp; quidem
in rem fuam fimpliciter , qui poffunt amp; jusjurandum deferre.
/. 17. in fin. de jurejur. amp; loco domini habentur. /. 13.
I. jf. de paEl. l. 55. ff. de procur. in rem alienam vero , fi
fint inflructi fpeciali mandato, nam ab eo , cui caufae aftio ^ non
litis decifio mandata, non refte interponitur tranfadio. l.n.C.
h.t. vel conftituti fimplices omnium bonorum. /. iz.ff.dep'aEl.
nam pofTunt deferre jusjurandum. l.i-j.^. fin. ff. de jurejur. pofi
fuut novare /. 20, i,ff.denovat. modo evidens dommi utiJi.
tasidexigat. infi. derer, divif. l.^%.ff.deprocurat. procu-
ratores alioqui alienandi poteflatem non habent. l. ff.deprO'
curat,!. 16. C.eod. ergo nec tranfigendi habebunt , quia hsc eft
fpecies alienationis. Plerique procuratores generales diftinguunt
in tales fimpliciter, amp; cum libera , illis negant fàcultatem tran-
figendi per 1.60. amp;6\.ff,. de procurât, his vero concedunt per
l.')%.ff.eod.L9.%.â,.f.deacci. rer.dom. ut ope hujus diftintSio-
nis textus concilientur : non videtur haec diftindio effe necef-
faria ad conciliandas illas leges, merito tanquam commentitia
improbatur ex mente Vinn. hie. c. 3. ». 6.
Idem etlam dicendum videtur de Syndicis amp; civitatum ad-
miniftratoribus, qui illarum refpedu fe habent, ut procurato-
res privati, nempe ut tranfigere illis liceat, etiam fine fpeciali
mandato, fi res fint valde incertae amp; dubias : nam rem certam
indubitatamque fruftra remittunt. /. 2.C.h.t. ubiejufmodi re-
miffiones à civitatis curatoribus faârs , ambitiofae vocantur, amp;
merito : non eft dubium quin eo faflo affedent laudem l'ibe-
ralitatls, amp; cupiant alios dcmereri gratia amp; beneficio. Ambi-
tio cnim gratiam amp; favorem fignificat, /. 3. C. de execut. rei ja-
die. 1.6'^. ff.adSc.Trebell. l.^. in f r. jf.de deer et. abord.fac. l.'i.f.
deminor. procuratores tamen Principis, inconfulto Principe,'
hoe eft fine fpeciali ejus mandato non poffunt tranfigere. /. 13,
f.h.t. .
De illo non fatis convenitan pater de bonis filii tranfige-
rc poffit: fi rem refte percipere volumus, neceffeeft, ut, fe-
cundum bonorum diverfitatem , quae habet filius, illam qnaz-
ftionem proponamus. Quantum igitur ad illius bona attinet,
illa dicuntur peculia ; amp; dividuntur in pagana amp; caftrenfia.
l. 37. in pr. C. de invjf. teflam. pagana iterum funt vel profe(^i-
tia vel adventitia , quin de illis poflït tranfigere , non eft am-
bigendum , quoniam'pleiio jure ad patrem pertinent etfi fi-
lius ea adminiftret. §. i. inji, per quas perf. cuique l. 46. depeculio
fed poterunt quocunque tempore ab eo revocarl. L%.d.t. dc
bonis adventitiis, quorum ufusfruftus ad patrem pertinet,
etiam tranfigere poteft , quia non modo horum bonorum
ufumfru6tum habet , fed etiam legltimam adminiftrationem.
l.uU. C. de bon. tjun Ub.inpoteflat. Caftrenfia dividuntur in ve-
te amp; quafi talia. l.ix. ff. de caflr. pecul. l.^.amp;l. X^.C.deadwc.
diverfjttd. cum de utrifque filius difponat pro lubitu , quia in
his pro patrefjmilias habetur. l.i. f. ad Sc.Maeed. l. uit. C.de
enof, teflam. 1.6. §. 15. f.deinjafi.rapt,teflam. nec etiam pater
de bonis filii emancipati tranfigere poteft. l.io.ff. h.t. cum fi-
lius emancipatus extranei loco habeatur. §. ^.infi.de héred. qml.
amp; differ, nemo enim de extranei rebus jus tranfigendi habet fi-
ne ejus mandato. l. 3. «« pr. ff. h. t. l. 27. §. 4 f. depa£i. hinc
tranfaiftio matris non obeft liberis, quoniam matri extranei
funt. d. §.5. inft. de hared. qml. amp; dif.l. '^.ff.deadopt.jm^.d,
/.27.§.4./.55. ff.deritunHpt. fed amp; filius emancipatus, utqui-
8 DISPUTATIO JURIDICA
vis alius paterfamilias pleno jure bona poffidet. /. i^i ff. deverb.
Jignif.
V I I.
_ Ordoexigit, ut dicam de rebus, de quibus tranfigere non
licet : quaedam funt, de quibus tranfaciio prohibita eft fub
modo , aÜE , de quibus fimpliciter amp; abfolute tranfigere non
licet fub modo prohibita eft transaâio de controverfiis, quae
ex teftamento (quo nomine etiam codicillos compledor )
oriuntur. /. 5. §A. / 5.de quibus non aliter tranfigere
licet, quam infpeftis cognitifque teftamenti verbis, d. I. 6. jf.
h.t. ratio autem eft , quia exquiri Veritas aliter non poteft
quam infpedis cognitifque verbis teftamenti. /. 1. §. i.ff.quern-
adm. teßam. aper, accedit amp; haec ratio quod per ejufmodi tranf.
aâiones facile circumveniri poflent fuprems hominum volun-
tates, quas exitum habere etiam publice intereft. I. ■y. f. quem.
Adm. teßam. aper, quid fi tranfigentes infpeftioni teftamenti re-
nuntiaeerint an tunc non valebit tranfadio- ? non valebit, Ra.
tio , quia legi prohibenti aliquid fieri , aut quid requirenti ad
adus alicujus fubftantiam renuntiare non licet. /. 5. c. de lecib.
l.6.C.depgt;ia.l.zj.f.dereg.jHr. nequidem, fi jusjurandum'ac-
celferit, valebit tranfadio : quoniam nulli adus jure civile ve
titi, aut invalidi robuf à jurejurando accipiunt. /. 5. Cod, d'e
legib.
fortune , quibus plerumque alimenta relinquuntur nr i
ais futuns alimentis amp; modica pecunia prsfente contènti V'
cile trenfigant. Cui accedit etiam Angularis favor ukim^ vo
luntatis , ne voluntas teftatoris. aliorum indigentis fuccurrequot;
re volentis eluderetur, amp; alimentarius. contra quam profpexe-
nt teftator , poftea ad egeftatem reducatur , proinde non mi-
nus alimentariorum quam teftatorum in gratiam hoe conftitu-
tum eft in d.i. S.ff.'h.t. nam oratio Divi Marei per tranfadioquot;
nem alimenta intercipi noluit, etiamfi fi quibus alimenta funt
rehda, fans fint locupletes, tamen oratio locum habet. d.l.B.
\7-ff-h.t. tranfaftio tamen valet fine prxtoris decreto , quo-
ties penculum non eft, ne alimentarius conditionem fuam fa-
nat détériorera, uti hoc declaratur exemplis. in
JJ' h, t,
Sequitur de rebus, de quibus abfolute tranfigere non licet.
Abfolute prohibita eft tranfadio de criminibus non capitalibus,
de cjitaiibus vero heet excepto adulterio /. 18. c. dïtranfaSl.
1.1. ff. de bon.eor.qmantefent. capitalia erimina funt, quorum
Tl' ' deportatio five exilium aut aqus vel
non de civitate Ted
na mors naturalis eft amp; fupremum fupplicium. l.^.f. de pLü.
amp; poftremâ hac in fignificatione hoe loco crimen capitale fu-
mitur, nimirum cujus non alia pœna, quam mors eft. Non
capualia contra d.l.t^. ^/.i. ratio autem cur de criminibus
capitahbus heeat tranfigere , non alia elfe videtur , quam ratio
amp; intuitus quidam miferationis, quod principes ei ignofcendum
cenfuerunt,qui fanguinemfuum qualiterqualiterredemptum vo-
luit. l.i.ff. de hon. eor. qm ante fint. uit. ff. depmvar. Sed quia
conatus ille redimendi fanguinem ex naturali inftindu oritur
Bnbsp;adeô.
-ocr page 10-adeô, ut nec in re turpi paenam mereatur : natura enimcuique
inhtum , ut Te fuumque corpus tueatur, amp; qus nocitura funt.
declmet. l.^^ f. de jnfl. amp; jur. quam ob rem, tam accufatori
quam accufato impune tranfigere permifTum , quia generali
locuno d.l ,8. C. b. t. nullum difcrimen inter accufatlreramp;
accufatum facit, amp;rationis paritas. Li. f. de bon. ear. qui anS
fent. idem exigit j proinde accufator defiftens non modo non
inciait in paenam talionis fed nec in paenam Sc. Turpiiliani oe
cuniariam, de qua in l.^.ff.de fr^var. neque etiam ut preL
ricator damnan debet. l ult.d.t. neque etiam necelfe habeubi
tTnalrqtSÄ --^^fift- P-ft
Turkman, etiam pot ft deKquot;quot;^nbsp;• ^■'^dSc.
tranfaa.o , quia ab eodem accufatore amplius accufari non pof.
lit, amp; ab illo hberetur : ajit je. in d. L i. ff. de bon. eor. aJante
fent. hoc tamen non poteft praejudidum adferre caufae publice
fiqu^em privatâ paöione publica coërcitio tolli nJn^po eT
/.nbsp;amp; publica difdplin^ vigor non patftu t
A fuperiorirégula éxdpitur adulterium in l.iB.C h t cum
tarnen hodie capitale fit /. 30. C..^/. gt;/. ad'^Zt
quia Ohm capitale non fuit , nam pcena relegationis vel denor
tationis adulteno ex lege Julia imp'ofitafuit; ut appaletcffr
ff'de
-ocr page 11-ff. de qu^ton.l u,inpr.adl.Jd.deadHlt. fed poftea mutataeft
mpcenamgladu, amp; fic capitale faftum crimen ; tamen, Wp
rator^^s dum de his in d. l. i8. C. h. t. concelferunt facultatem
tranligendi , exceperunt adulterii crimen. Ratio exceptionis
elfe videtur, quia flagitium illud erat frequens, amp; quod adul-
terio familiaî turbentur per partuum alienorura amp; fpuriorum
infertionem ; praeterea per illam tranfaâiionem nova turpitudo
committitur, quia accufatio hujus criminis datur tantum patri,
marito, amp; conjunftis perfonis. /. 30. C. adl. Jul. deaMt. in
fumma , .caetera ferè delida propriae turpitudinis finibus conti-
nentur, adultenum quandam multitudinem vifiorum fecum tra-
hit« bed quis non videt, mentem Imperatorum fuilfe, indul-
gere tranfigentibus decriminibus capitalibus, quatenus non nova
turpitudo per illam tranfadionem contraheretur, quod fieretin
adulterio , ubi tranfadio non poteft non habere lenocinii fpe-
ciem fecundum Scaevolam in 1.14. ff.adl.Jul.deadult.
X L
In aliis criminibus, qus fanguinus pœnam noningerunt,
non hcet tranfigere. d.L 18. C.h.t. quia cefTante in illis redimen-
d| angu.n,s miferatione.fupereftfola turpitudo. ut, fi reus de
111 s tranfigat, pro confeiro habeatur. /. ff de prsvar. l.
iil'înbsp;'lui tranfigi. iLidat in pc^-
nam fc: Turpilliani. L i. §. j.l.C.mfr.amp;^.T.f.adfc.Tjpill.
quod, non impetrata abolitione, defiftit ab accufatione accedit
amp; aha ratio , ne detur occafio delinquendi, facilitate redemp-
nonis déliai per pecuniam fperata : amp; pœnas ob maleficia folvi
lumma ratio amp; jus fuadet, amp; exigit itaque quod Imperatores
ajunt, in publicis criminibus pœnam fanguinis non ingerentibus
non licitum effe tranfigere, nolunt tamen hoc intelligi, acfi in
privatis déliais licita elfet tranfadio , fed quod non femper illi-
cita. Licita videtur efle tranfaftio in privatis delidis fi de his aga-
tur civiliter. l.-j.ff.decondia.fun.l. i^.C.defm.
B anbsp;XII. Ne-
-ocr page 12-Neque excipiendum à fuperiori régula (fcilicet quod nonli-
ceac tranfigere de criminibus non capitalibus) crimenfalfi puta-
mus, quoniam Lttlt. ff depravar. eum , qui delatorem corru-
pit, prjEterquam in fanguine proviso habet. Quod attinet ad
verbum citra, dico in hac I. \ C.h.t, accipiendumefle non ex-
ceptive, five pro praeter , quafi Iroperatores conftituiflent , de
omnibus non capitalibus criminibus non elfe licitum tranfigere
excepto falfi crimine ; fed profine five abfque , quafi Impera-
tores fcnpfiflent , fine falfi accufatione , ut non alius horum
verborum fit fenfus, quam quod accufator tranfigens de crimi-
ne non capitali incidat in crimen falfi five accufationem. Hanc
vocis illius fignificationem confirmant omnes fcriptores, Srprse-
cipuè JCti paffim, adeo ut qui hanc fententiam velit convellere,
extra turbam fapere vclle videri debeat.
Supereft, ut de vi cfFeauque tranfadionis difpiciamus : tranf-
adio autem eandens vim habet quam res judicata. /, 20. C. h. t.
ficut enim res judicata lites finit, ac decidit, finemque c'otro-
verfis imponit, ita quoque tranfadio. /. ló.C.de tranfaB. un-
de amp; decifio in jure dicitur. /. 13. C.defurt. 1.17. C. detranfaÜ.
vim autem eamaccipit fi'atim atque confenfum eft , licet inftru-
mentum nccdum de ea fcriptum fit, imo etfi nullum inftru-
mentum fit , modo fine eo de veritate conftare poflit, quia
fcriptura plerumque non pertinet ad efléntiam, A .. C. defide in-
ftmm. fed tantum ad probationem rei gefts. /. 5. C. h. t. effe-
dus talis eft, ut tranfadio nullo modo refcindi vel lis inftaura-
ri poflit , licet ex inftrumentis poftea repertis de caufa aliter li-
queat. /; 19. C.h.t. exceptis reipublicas , amp; pupillorum mino-
rumque caufis. I. 35./; de re jadicatâ I. i. amp;z,C.fi adverfia
tranf.
-ocr page 13-tranfaBionem. ficut nec fententia ab inftrumenta poftea renerta
poteft reftaurari. /. 4. C. de rejudimd.nbsp;^
Sed fi quIs doload tranfigendum fit ad addudus, non valet
tranfadio, etfi juramento confirmata l.^z.l. 19. c.h. t. nam
alioquin qui ab ea tranfadione recedit, non tantum notat'ur in-
fàmia , verum etiam adionem amittlt, accepta reftituit , pœ-
nam promiffam fol vit. i. 41. C. h. t. fed fi de pluribus caufis
tranfigitur , non tota tranfadio refcinditur, fed ea folum caufa
vel pars, qus eft convida doli, relique manent falve. d. l.^i,
in fin. licet nulla res media fuerit, valet tamen tranfadio, /. 23.
C.h.t. nequepoteft, quod tranfaâionis nomine datum eft ,repeti
tanquam indebitum. 1.6^.f. de condiü. indeb. l.z.C.eod.l.
25. C. h. t. fufHcit quod à lite difcelfum fit ; amp; polfunt etiam
illi, qui rem ex caufa tranfaâionis acceperint, ut juftam cau-
üm poffeflionishabentes, ufucapere earn. I.29.ff.deufftcap. 1.7.
C.dettfucap. proemptore.nbsp;j t gt;
'nbsp;extendatur ad alias
Zll r^ 'rTrnbsp;'nbsp;de quibus expreffe
inter tranfigentes convenir, extendi amp; porrigi^ranfaaio non
debeat hoc clans verbis teftatur Ulpianus in /. 9. §. 1. ^ 2. ff^
h.t. ubi ajit tranfadio quaecunque fit, de his tantum, de qui-
bus inter convenientes placuit, interpofita creditur, etfi in fine
fcriptum fit, ab omnibus controverfiis difcedi; nam fi fpeciali-
ter enumerata fint , de quibus tranfigeretur , ejufmodi daufula
generalis plura non involvit. l.^x.C.h.t. Ratio non eft obfcu-
ra , cur ftride fit accipienda tranfaftio j nam qui tranfigit, li-
tem remittit, atque jure fuo quodammodocedit. Quocircaqua-
tenus non expreffe litem remifit, eatenus prsfumitur illam no-.
B 5nbsp;luif.
-ocr page 14-JURIDICA
Sic etiam ad aiias perfonas , quam de quibus
concepta efl; tranfadio eam non effe porrigendam probat. / ?
i»pr.f.h.t.verb, privatis partionibus non dubium eft non Ixdi
JUS cïterorum amp;c. idemque in /. i.C.h. t. non obfcure Imoe.
ratores indicant.nbsp;^
Ex fimplici tranfadione aöio nulla datur. Lz%.C.h.t. quia
eftpaftum, quod non parit adionem, fed tantum exceptionem-
h. t. ied poteft fe tueri exceptione tranfadionis. l. 17. c. eod
quia per pacäum vetus aftio non tollitur ideoque 'ftipulatio
Aquiliana ac acceptilatio ei adjici folebant. l.^. ff.h.t.l. z.l xlt;
j^h.t confuitius fubjicitur ftipulatio pcenalis l.i^.if.h.t l aq
C.eod. ut fi quis recufet ftare tranfadioni, tune p^nam iah'
platum deduöam ex caufa tranfadionis petere poffit. /. 15 f.
h.t. fed qui ä fuä parte implerit tranfaflionem , is adverfus al'
terum habet praefcriptis verbis aaionem , quia tunc tranfadio
tranffornaatur in contradum innominatum, ut amp; alianbsp;,
6.C.h.t.l.ilt;i.f.depr4mpt. verb, fi vero reus promilfa impierê
recufet, ador pnorem aftionem renovare poteft fi velit amp; rei
exceptionem tranfaéèionis replicatione doli vel in faftum infir-
mare poteft. L zj.pr. f. deinof. tefiam. 1.14. C. b.t.Lz.ß ^dver-
fits tranfaa. l.z%.C.h.t.
Coronidis loco 'anneaam qusftionem , an ob enormem
fionem refcmdi tranfaftio poffit beneficio /. 2. C. de refcind. vend
puta fi quis dicat fe duplo minus ex cauß tranfaftionis accenif
fe , quam ei debebatur , aut quam in petitionem deduxerarquot;
DïSPUTATIO
Juifle retniflam.
Quod fimpliciter-negamus y primo-quia pro hac ftntentiâ miJL
tat fummus favor pacis, quoniam ad hoc inventa eft tranfadio
ut finem litibus imponat. I. lOr C. h. t. quas diminui publice
intereft. I. ti. ff.dereb. credit, ficut amp; jusjurandum, cui trans-
adio œquiparatur. 1.1. amp;z.ff- dejurejnr. amp; ideo dato jureju-
rando non aliud qusritur, quam an juratum fic, I. z.'eod.
1ÎC etiam lite finita tranfadione bona fide tunc uihilaliud quse-
ritur quam an tranfadum fit. Secundo quia non défunt textus,
quibus id probare poffumus. /.yS. §.»/r. ƒ. adSc.Trebell. 1.6'y'.
§. i.f.condtSi.indeb.l. i6.C,detranfa£t. poftremo quia in trans-
adione res eft incerta , amp; certam rem efie oportet amp; quidem
contradus tempore, ut locus fit. I. 2. C.derejcmd.vefid. quam
ob caufam remedium d. L z. non habet locum in venditione
haereditatis aut nominis, cum nec evidio hic prasftetur. 1.8.
§. ï.ff. de contrah. empt. l.z. §. 3. l.^.l.ii.l.l^.^^i.f.dehmdt
vend. 1,74. §. ult .f. de eviStiomk l.i.C. eod.
an:
-ocr page 16-lt; ' ■. »
■ L \
Enditor rem ^venditam pracife trade-
re cogitur, nec J praftando id quod
intereft, fe liherare potefi,
.......
îi^fi-v .. ai!quot;
. I'l
; .•nbsp;31.i
quot;Crimenfiellionatusfamofum non eft,
Dos profeBitia mortua in matrimonio filia,
licet exjient liberi revertitur ad patrem.
'M emptorem h^reditatis non tranfit jus
accrefcendi.
FINIS.