DISPUTATIO MEDICA

INAVGVRALI s,

ASTH M ATE,

O^'V ^ M,

FAVENTE DEO TER. OPT. MAX.
Ex au£ioritate CMagnïfici D. Reaoris

D. JOANNIS LUYTS,

Philofophiœ Doâoris , ejufdemqueFacuItatis in Inclyfâ Academiâ
Ukrajedinä Profeflbris Ordinariiquot;,
NEC NON
AmpUjJlmi Senatas Academici conjenfa , Nohilißmlt;gq»e
Facnhatis MEDICE Deoreto,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in MEDICINA honoribus amp; Privilegiis
ritè , ac légitimé confequendis,
Eruditorum Examini fubjtcit

JOHANNES HENRICUS KISSELIUS, Hattâ-Aîfatus,
Ad diem 14. Maji horis lococfae folitis.

Trajecti ad Rhenum,

Ex Officina Francis ci Halma, Academia:
Typographi, cb bc Lxxxviii.

Reverendo, Tio, ac Eruditijjimo

fir O,

D.D.GEORGIO

HENRICO PETRI,

Verbi Divini inter Augufta-

nx Confeflionis Reformatos
apud Sardamenfes Difpenfa-
tori fideliflimo, Cognato dile-
diiflimo 5 Fautori nunquam
non fu/piciendo.

Ivauguralm hanc Diffutationem

D. D. D.
Johannes Henricus Kisseuhs.

Auctor.

DISPUTATIO MEDICA
IN AU GUR AL IS ,

D E

ASTHMATE.

THESIS

Efpiratio ad vitam adeo ne-
ceflaria eft, ut fine ea homo
diu fuperftes eflfe nequeat ,
unde nonnullis vivere amp; re-
fptrare idem fuit: ac proinde
^ etiam Re{pirationis Ixfio Me-
dicis flocci facienda non eft.
Hxc autem pro ut major vel minor fueric, hinc
ejus l^Efionis tres fpecies conftituuntur, Iblo in-
tenfionis gradu difFerentes. Quippe Ci levior fit,
Dyfpma 5 fi mediocris, Aflhma 3 fi graviffima,
cjua xgri non nifi eredi Ipirare queunt, ortho-
pn£a appellatur. Sxpe tamen apud Medicos
Aßhma tanquam generale nomen, cuilibet (pe-
ciei adfcribitur, Tub quo nos omnes ^ecies com-
prehendemus. Non tamen aduri fumus de
ilia refpirandi difficultate, qua^ cum aliis mor-
bis , ut apoplexia, pleuritide , angina , peri-

A znbsp;pneu-

pneumonia, hydropc, coftarum fradura, ver-
tebrarum luxatione , amp;cc. implicatur , verum
folummodo de ea, qus fit pulmonis, aut po-
tius bronchiorum ejus vitio, fine inflamatione,
aut vicinarum partium la:fione.

r I.

Hoe Afthma eft refpiratio difficilis, firequens
amp; anhelofa, a pulmonis aut bronchiorum ejus,
vel afpers arterie, obftruótione, aut qualicun-
que anguftatione procedens.

III.

Pars afFeda , ut ex definitione liquet, eft
Pulmo cum bronchiis amp; afpera arteria: ejufque
afFedio cft viarum anguftatio.

1 y.

Anguftationis illius cauGe proximse varise
fiint, qua; in tres ordines redigi pofTunt, qua-
tenus ali^ in ipfb pulmone generantur, ali^ ab
aliis partibus eo perveniunt, ali^ extrinfecus ac-
cedunt.

V.

In ipfb pulmone , ob aliquam ejus intem-
periem aut debilitatem fxpe multi fngidi vifci-
dique humores generantur amp; colliguntur, bron-
chia obftruentes. In eodem etiam generantur
tubercula, vomier, grandines, calculi, alia-

que

que fimilia, à quibus bronchia quocunque mo-
do anguftantur. Non loquor hic de ulcere, in-
flammatione amp;c. quia ut ante didlum eft,de tali-

bus refpirationis difficultatibus agere non dccrevi.

-nbsp;V I.

Ab aliis partibus ad pulmonem perveniunt
humores pituitofi, crafTi, vifcidi, quales è ca-
pite frequenter in afperam arteriam, amp;c bron-
chia delabuntur, eaque obftruunt. Interduni
fànguis, cum vitio Chyli in corde non (àtis at-
tenuatur , craflior è dextro ventriculo in pul-
monem impulfus, in eoque ab inlpiratione fri-
gida magii condeniàtus, hincque lentius ad iî-
niftrum ventriculum procedens, nimia Copia
in pulmone continetur, de compreffione bron-
chia anguftat.

V r T.

Qu2E extrinfècus advenientia refpirationem
proxime l^dunt funt, aër frigidiflimus, fumi,
pulveres, amp; quiEcunque ingefta in afperam ar-
teriam delabuntur.

V I T I,

Caufe antecedentes funt humores, amp; vapo-
res in corpore contenti, qui data occafione in
bronchia irruentes , illa coanguftare, amp; caufa
proxima fieri poffunt.

A 3nbsp;IX.Cau-

I X.

Caufe procatarólic^ funt ilb, qu^ (jj^^os
latentes humores aut vapores movent ' ut fic
emoti ad bronchia pervenirc, eaque anguftare
queant : talia funt xftus, vaHda exercitia, bal-
nea, nimiusvini potus, aliaque, quibus hu-
mores liquefiunt de fluxiles redduntur. Item
magnum frips, aër humidus, tempeftuofus,
autcalmnofus, nimiaquies, otium; frigido-
rum ufus aliaque quibus humores m pulLne
oc bronchus condenfantur amp; cumulantur.

X.

Afthma variis modis difFert : aliud eft h^re

ditarium, aliud adventitium, amp;hocvelinve-
teratum, vel recens: utrumque iterum vel pe-

riodicum vel continuum, levius vel gravius.

Eft autem affedus qui fe ipfumprodit, ne-

que ut cognofcatur %nis opus habet. Caufa-

rum verofignapetunturexiis qu^ caufam an-

guftantcm aut in pulmone aut in aliis partibus

generari, autextrinfecusaccederedocent qu^

quiacognitu facilia funt, adfcribere neceife non
videtur.

X IT.

Omne afthma periculum minatur, idque

tanto

tanto majus quanto major efl: caufà êc anguftia.
Si à tuberculo, vomica, aut calculo pulmonis
procedat, nee non Ci h^ereditarium malum fue-
rit, aut muicis annis duraverit, vix unquam
fanatur, ut nee in fenibus juxta aph. 40. lib. z.
fï afthmate detento nova magnaque defluxio è
capite in pulmonem irruat, fufFocationis peri-
culum imminet. Sique ad afthma alii morbi
adjunguntur, ii periculum augent.

XIII.

Indicationes curativx funt, anguflas pulmo-
nis vias aperire, materiam anguftantem tollere,
amp; illius novam generationem in^edire. QucC
materia Ci vifcida^tenax, amp; crafîà merit, erit inci-
denda, attenuanda , abftergenda èc expellenda.
Si ab aliis partibus in pulmonem influât tune efl
revellenda , vel aliorfum deduceflda , c^que
partes una cum pulmone func corroborand^.
Quia autem aflfedus hic non continuo ^que
violentus efl, fed multoties quafi periodis qui-
bufdam exacerbatur, hinc alia curatio in paro-
xyfmo, alia extra eum inftituitur, eaque pro-
caufàrum varietate varianda : (èd cum frequen-
tifïimè fiat à crudis, pituitoiîs amp; vifcidis hu-
monbus, brevitaci confulens, illam folam cu-

ra-

8 DISPUTATIO MEDICA
rationem dabo ex qua reliquarum caufarum
lubiatio etiam facile percipi poterit

XIV.

In paroxyfmo ubi maxima eft anguftia in
jiciendus eft dyfter emolliens, amp; exhibendus
Bi^-pulverh croci cum vim malvatico, vel mofchi
gr. j. cum crodgr.xiij. vel aliquot Oki
aniß cum eodem vim -, yd mixtura cochleatim

ulurpetur

foniculi a. ^Hß,
TinBur^e Croci .füj.
Jaud. Opiati gr. ij.
Ol. aniß gtt. vj.

Sp.falarmoniacigtt. xvj.
Syr. Hjfopi Sj:
M.

vel fiat linólus

Oxymell.addyfpnaam
Syr.Hyfopiaa.

Pulv. croci 3f5.
Ol. aniß. gtt. vj.
M

Si plethora adfit, etiam modica fanguinis mif-

fio utilis erit. Omnia veftimentorum ligamen-
ta folvenda, ^ger in magno cubiculo deponen-
dus fere eredus, adftantium quoque turba ^

mo.

INAUGURALIS. ^
movenda, ut £Eger liberiore aëre frui poffit.

X V.

Extraquot;paroxyfinum, amotis caufis procatar-

dicis , ad antecedentis caufe imminutionem

tale purgans dabitur.

Agarici trochifcati Ji/5.

Mechoacanna 5:1 j.

Fol.fenrKS'Sn^. fem.anifizlgt;-

Aqu£ hordei, q. f. fiat infufto f. art.

Adde colatura, eleB. Via^hosnki ^ij.

Mifce fiat haujïus.

X V r.

Deinde pituita craffa amp; vifcida in pulmonc
reliquoque corpore contenta , pr^paranda eft
tali apozemate.

Rad. enula camp. ireoSjfoenicuU aA. 3vi.
Herh. marruhii alhi ^fcahiofa, aa. mj.
Hyjfopiy capiUi veneris aa. m^-

Sem. anijt j urtica^ aa.
Baccar. juniperi 3quot;)-
Pajful. mundat. iij.
Aqua. q.f. coquuntur. f. a. ad. fxxx.
Adde colat.Jyrupi de hyjfopo,
de praffio aa.

M. F. apozema.
de quo detur ter quaterve de die hauftus.

Bnbsp;XVII.

to DISPUTATIO MEDICA

X V I L

Pr^p-irata materia deinde efl expuiganda,
cum hkra per a, pilulis ex aloe y vel ruß , vei
cocMk y vel cum Iiauflu antea prajfcripto.

X V 1 r r.

Interea ut refpiratio facilior procedat, utatur
£ger tall lindu.

Syrup, de hyffopo-
de praßo

Oxymellis fcyllitici aa. fi m.f. linBus.
Laudatur etiam terehinthina matutino tempo-
re boli forma deglutica, piluh ex ammoniaco,
fyrupus Nicotians, Millepides cum decoda pe-
dorali J aliaque fimilia.

x i x.

Si pituita e capite ad pulmonem defïuat^
capitis quoque maxima ratiohabenda eft, id-
que corroborandum ceplialicis calefacientibus
intus amp; foris adhibitis : humores in cerebro
concenti, funt evacuandi per errhina amp; fler-
nutatoria : catarrhi etiam deflaxus diverten-
dus per cucurbitulas cervici amp; fcapulis impofi,
tas , 6c per fonticulos in cervice amp; bracbiis
excicatos.

XX. Agei

JElt;yç.r vivat in aère temperato, claro amp;: lu-
ddo , in cubiculo lato amplo. Çibi Imt
boni fucci amp; fâcilis digeftionis ^ canditi cum
pafTulis, femme anifi, Fœniculi, autcarui, hyfl
fopo, majoranâ, falviâ, petrofelino, rofmari-
:fparagis, croco, ôcc. Abilineat œger

no

à falfîs, acidis amp; aufteris , ut amp; a legumini-
bus, carne porcina, aliave fumo ficcata, ana-
tibus, anferibus, halecibus, aliifve quibufcun-
cjue duras digeihonis. Potus fît melicratum ,
aut cerevifia bene defœcata , minime acida.
Somnus fît mediocris. Corpus non multum
moveatur. Excreta naturalia benè procédant»
Veliementiora animi pathemata fugiantur.

C O-

COROLL ARIA.

L

ïn difficiU refpiratione ali^uando conducunt vo-
mitoria.

I I.

In muUerïbus gravidis , quihus menjïma fimnt,
fœtus potefl effe fanus.

I I I.

Mola non potejl concipi fine femine vinli.

I V.

In hyflerica pajjïone uterus non afcendk.

V.

Ventes non fentiunt.

FINIS.