Philofophiï Dodoris, ejufdemque Facultatis in Inclytâ Acaderaiâ
Ultrajeâinâ Profeflbris Ordinarii,
NEC NON
'AmpUIJîmi Senatus Academici confettjit , Nobili£îmlt;eque
Facnltatis JVRIDlCi^ Décréta ,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in UT ROQUE JURE honoribus amp; Privi-
legiis rite , ac légitimé confequendis.
Eruditorum Examini fiibjicit.
PETRUS CA U LIER, Mediob-Zeland.
A. T). a. Jmïi, hora locoque folitis.

DORT, JCto. Nobiliffimi
(qui eft SLUSiE; Franco- ^
nenfis Senatus membro per- C ex afEnitate

Inbsp;cognatis di-

fnbsp;leÄiflimisin-

Pnbsp;perpetuum

gt;nbsp;honorandis.

D.D. JoANNI CoSTEquot;
NOBELJ.U.D. Civitatis
Medioburgenfis Scabino
Confultiffimo.

Me^^ hanc Difpmationem Inaaguralem, ea tfua
far eß obedtemia in ßnceri amoris teferam

Ggrefliiri materiam de Legatis, vocis
çriginem inquirere necefTe erit. Lega-
turn itaque dicitur à legmdo , hoc eft,
quafi lege quadam in teftamento ftatuen-
do ac decernendo, amp; hoc probatur ex-
.mente tegis xii. ra^l-. ati quifquefua rei
legaßt, ita jm eßo. Legati vocabulum
' latiffima fignificatione comprehendit,
quicquid teftamento jure direâo relin-
quitur. i. I zo.ff. de V. S. Nov. 22. Cap. 2. Vinn, ad §. i. infi. h. t,
fed regulariterardiusfumitur, amp; particularemdiredam difpo-
fitionem defignant : eoque fenfu triplex exftat definitio. ( i )
/. 116. f. de legat. I. ibi legatum vocatur delibatio hareditatü.
(2) I. i6.ff. de legat. 2. ibi definitur, quodßt donatio teflamento
relira, reélius in §. i. inß. de legat. definitur : donatio quadam
a defunEio reliBa , ab harede praflanda. Opere igitur pretium
crit hanc definitionem verbotenus explicare. Dicitur quod fit
donatio X. è mera liberalitas, mulla neceflitate cogente faâa ,

nemo enim tenetur huic aut illi poft mortem bona fua legate
aut relinquere qmdam : non enim eft vera donatio inter vivos,
nec mortis caufa donatio , fed quafi amp; impropria donatio, k
defmBo reliäa i. e. verbis direcftis aut imperativis relidla amp;
hinc diftinguuntur legata ä fideicommiffis, quae verbis praeca-
riis relinquuntur. Jure antiquo legata tantum poterant in te-
ftamento relinqui. d.l, l6.f.delegat i. fed hodie etiam in co-
dicillis, vel alio modo ab inteftato relinqui polTunt. ab häire-
de frxftanda. i. e. uthaeres legatariopofleffionempraeftit, amp; jure
novo legata non tantum prasftantur ab haerede, fed praeftanda
relinqui poffunt i quovis honorato in teftamento. I. 2. Cod.
Commmia de legat.

Erant autem jure veteri quatuor legatorum genera : videli-
cet (i) per vmdicationem. His puta verbis,lego, capiio, ßt-
mito, quo genere legari tantum poterant res, quae teftatoris
fuiflent tempore conditi teftamenti amp; Mortis. (2) perdamm-
tionem. His verbis, hsres meus damnas efto dare, dato, facito,
haredem tneum dare juheo: quo genere, res omnes , tarn pro-
prix, quam aJienae legari poterant. {l) firtendimodo. His verbis,
hmi meiu damnas eflo finere , velßnito ilkm rem illamßmere\
ßbique habere, quo genere legabantur res propriae teftatoris amp;
haeredis. (4) per praceptionem non legabatur nifi hceredibus
fcriptis ex parte , hoc modo , illam rem prlt;ecipito ; ejpque res
legabantur, qux per vindicationem. Quae cum fint juris An-
tiqui . ea attigiffe fufEciat : nam imperator juftinianus nullam
diffcrentiam mter legata voluit effe , amp; conftituit ut omnibus
legatis una effet natura, vis ac poteftas. 2. noßra autem
inß. h. t.

Non tantumpoffint legari . fed etiam faBa , de quibus
poftea. Pnmo igitur videamus de rebus, amp; quidem qusnam

m non poffint legari. (i) ejus m, quae fimplicitei-atque ab-
folite extra commercium eft , legatum inutile prorfus ac inane
eft, ut ne œftimatio quidem debeatur. cujus generis funt , res
Sacra, SanBx , religiofi, ußbaspublicU deßimtlt;i. l 59- §'ff»-
ff. do lern. I. idem juris eft , fi legata fit res, qusuhbusprm-
cipis defervit, séMXihortifalfifliam,fundus albanm, aut predta,
qus in patrimonio coefaris funt. d.l.^. antepen : amp;uk.Vnr\oCx
enim eft (inquic lex), talia legata adfcnbere. Inutile quoque
lesratum eft, fi debitor creditor! fuo , quod debet legavent,
amp; nihil plus fit in legato, quam in debito, quia nihil amplius
per legatum habet. §. 14.?«^. h. t. neque earum rerum regulari-
ter legatum confiftit, quœ asdibus jundae funt , ut colomn^,
marmora, teguU, aut alia id genns: quam obrem, nec his re-
bus legatis sftimatio debetur. /, 41. §, de legat. i. dus
funt exceptiones, in quibus Harum etiam legatum valere pla-
cet. una eft , d. I. 41. §. 5- altera, /. 11. §. 14./ df legat 5-
ratio eftneruinisdeformeturafpedusurbis. Res etiam, quae in
rerum natura nec funt, neceflepoffunt, fruftralegantur.

Antequam demonftremus, quae res legaripo(Tint,'ttiacirca
res occurruntrequifita. (i) Ut res fit in rerum natura, vélaâu
^.j.infi. de legat. Sic fruftus nafciturilegari polTunt, fi
tamen nihil vel parumnafcatur, non plus debetur, quamnaturn

eft. l.').f' detriticolegat. ineft enim iftis legatis tacitaconditio,
fcilicet fi nafcatur. Li-^.^.f-de conàit amp; demoaßrat.D\^cn tamen
hoc legatum révéra âlegato conditional!, nam quamvis ante fru-
(äusnatosmoriatur, fpem adhuctranfmittit adhsredes. 1.6. §.i.
fF. Cjuandodies legat.cedat quod in Legato conditionali non obtinet.
LiS.i.ult.jf.eod. (2) Utres, qus Legatur, fitin commer-
do. (5) Ut talis fit res, ex qua commodum Legatanus fentit,
cum Legatum fit donatio : nullum autem fentit commodum,
firesfua eilegetur. His prsmiffis, videamus quinam res legari
poffint. Omnes res, quaeDominio noftro fubjiciuntur legari
poflunt', etiamfi apud hoftes fint, modo juri poftliminii fperen-

turredimrae: ita intdligenda eft./. io4.§.z./. i, (alias
non Arg. l. loi.f.deverh. oblig.) item mobiles amp; immobiles,
corporales amp; mcorporales. §. zi.infi. h.t. fervitutes perfonales.
tit.f. de amp; Hfrfr. leg. praediales. tit defervit. leg. nomina amp; ob-
l)gationes.§.i5..4.2i.;»/.^./. necfoliimresfingulae, fedamp;re-
rumuniverfitates, vémhireditrn. 1.-^6.%. i.ff.deleg.z. autpars
ejus. /. 8. §. uit. ff. de kg. 2. /. 22. §. uk. ad SCtum Trebell. pecu-
lium. §. 2. infi. h.t. fuppcllex. /. r. amp; tot.tit. defuffeil. leg. grex.
§. 18.Res quoqueamp;h$redis legari poteft. L4i.infi.h.t,
Ratio eftquiahsres amp; defundus habentur pro una perfona, amp;
haeres tenetur prasftare fadum defundi. Teftator poteft etiam

egarerernahenam, nempealterius quamhsredis. ^.irtfl.h.t.
l. i4.§.ult.ffdeleg. 5. Itauthsres cogatuream redimere. autfi
non poUit redimere, sftimationem ejus dare. Si vero teftator
ignoraverit effe rem alienam, non valetLegatum. ^.^.mß.h.t.
Sunt tamen quaedam e^ceptiones. (i) 1.6.7.$. S.infim ff.de leg.z.

(z) Eft. fiipfeineare, quam ignorabat efle alienam, habeat
portionem. (j) Lio. Cod.de legib.

Dixinr.us ruperius/^ff^kgaripolTe: Juberi quippepoteft hsem
aliave perfona qux Legato gravari poteft in gratiam legataril

berare. § 21.h. t. opusfacere: l. 49. §.ff, de leg. 2. fun-
dumvendere. l. pen. é-ult.ff.de leg. x. vel nonamp;ere; ut
tundumveidomum, aliamve rem non alienare./.114 S ta ^^

cife eneaturperfona gravaca, nec ofFerendo id quod intereft pof-
lit hberari./. ir. ^.tnfi.ff. eod. 3. Modo

tamen ßda non fintil!i_
c^a. l.j.Cod.delegiigt;.l.iiz.§.:^.^'^.ff.deleg.ï. Nam qus fa
da Isdunt pietatem, exiftimationem , aut verecundiam no-
ftram, amp; generaleer contra bonos mores fiiint, nec facere nos

Idem dicendum f^ada inutilia, aut sftimationem non recipientia
legcntur. 1.114. §. 8 ff. de leg. x.nbsp;^ y

Legare non poffiint, qui teftamenta facere nequeuntî Qua-
les funt fiJiusfamilias, fervus, captivus, deftatufuodubitans,
impubes, furiofus, prodigus, furdus. mums, amp;fiiniles./.i.
amp; z fJe lez 5 Legare igitur regulanter poüunt, qui habent tefta-
mentifaftionemaftivam. / z.fJelegat.i.nbsp;^.J-Nam

cui permiflum eft principale, ei accefforium non eftdenegandum.
Non refte legatur iis, qui non funt in rerum natura./- i6.f .de leg.i.
l.^.f. de his pa pro nonfirip. necdeportatis, necfervispœnx,
nec peregrinis, aliifque qui excluduntur communione Juris Ci-
vilis. Itcmfervo hasredislegarinon poteft. §. 32. infl. h. t. nec
fervo proprio fine libertate, neque collegiis illicitis. /. 8. Cod. de
hared.inflit. Rede legatur omnibus, qui amp; hsredes fcribi pof-
funt. §.24./»/.^.?. Excipitur tantum Legatum ahmentorum,
quod amp; incapaci relinqui poteft. l. 11. f. dealim. legat. Itaque
neque certis folum perfonis, fingulisamp; pluribus, disjundim amp;
conjundimlegaripoteft. §, B.i»ß.h.t.l. 55. amp; pr.ff.de leg. i.
l.^.ff.deleg.l.l.m. §.io. n- Cod. de caducc. toll. Qusri-
tur quid Juris fit, fi eadem res duobus fit legataconjundim? Si
ambo perveniantad Legatum, fcinditurintereosLégatum._ Sci-
licet ex verifimili voluntate teftatoris : Si alter deficiat, quia aut
fpreverit Legatum, aut vivo teftatore deceflerit, vel alio quo-
cunque modo defecerit totum ad Legatarium pertinet. Con-
jundimautem legatur tripliciter. (i) re tantum-, hoc modo:
ßjofundum do, lego. Gajo eanâemfundumdo, lego. (i) Verbistan-
turn-, ut Sejoé- Gajo fundum aquis partibus do lego. (3) Re amp;
verbis fmul' ut Sejo amp; Gajo fundum do lego. Nec refert quo-
modo Socü fint conjundi : nam in omni conjunftione, etiam ver-
bali, locum habet jus accrefcendi. /. 16. 9-f- dekg.i.US^.
deleg. 6%.ffdehared.inßit.) Sed amp; incertis perfonis.
infl.h.t. pofthumoalieno. ^.z6,amp;z2.fnfl.h.t. l.ij.^. i.f.de
leg. I. vicisamp;civitatibus./. 31. §.«»/?. l 73-§• n?quot; ï^'-f^od.
l.li.Cod.dehared inßitut. Collegiis, corporibus, amp; univerfi-

mcerferjon. Pauperibus licet nulli fint nofninati. /. 24. Cod. de
epifc. dr der. amp; tune Xenones ejus civitatis Legatum nancifcuntur,
amp;Xenodochiopauperioriconfertur: Si vero nullum fitXeno-
dochium, inter mendicantes, ac maxime eos, qui eoloco affli
gunturinopia diftribuitur. 1.^9 §.^.C.eod. Valet quoque Le-
gatum, fi in nomine Legatarii fit erratum, modo aliunde con-
ftet perfona Legatarii ^i^.mß.h.t. falfanequedemonflratione
Legatum perimitur. §. 50. infl.h.t. Veluti fi quis ita legaverit,
Stichumfervum menm vernam do, le£o: licet enim non verna, fed
emptus fit: Si tamen de fer vo conftat utile, eft Legatum. Ratio
ratiomseft. In^.i.-inß.h t.l. f, deR. J. Falfa caufa Le-
g toadje^ nequenocet. §nbsp;.. Veluti cum quis ita

lego: LicetnegotiateltatonsnunquamgefreritT-w«,, Legatum'
attamen valet. Ratio eft ind, §.31. h.t. amp;in d. 1.12. deR.J,
fed fi conditionaliter cnunciata fuerit caufa, aliud juriseft, fcili^
eet ex ipfa voluntate teftatoris, amp; natura conditionis: Veluti
hoe modo, Titioßnegom mea cmaverit Jmdiim do, lego. d.^xi
Legatum relinqui poteft amp; hsredi modo habeat cohsredem L4.
§.i.deleg.z. Porro prdegatum haeres, quicohsredemhabet,
totum capit, partim jure hsreditario, nimirum eam partem
quE ejus efl: vi infl:itutionis, partim Legati Jure, fc eäm
partem, qnx alias pertinuiffet ad cohaeredes. /. 104.
ieg,i.l.9i.f.adl.falcid.

/. I. 6 ff. deleg. 3, /. Cod. deßdeicom. etiam hsredes eorum.
1,5. i. de leg, 3.

Ante legatorunn cum fideicommiffis cxaequationcm , kgata
tantum poterant relinqui in teftamcntis. §. jo.wft.de fidekom.
hared. poft vero exxquationem fideicommifTorum cum lega-
tis, leeatapoffunt relinqui quibufcunquc verbis, legitimumte-
ftatoris fenfum defignantibus : omniverborum ac formularum
folennitate fubiata. §. 2. in(i. h. t. Legata non tantum relin-
quuntur in teftamento , fed etiam ab inteftato in codicillis. I.
ï.Cod.de codicil. I.']').pr.deleg.i, adhibitis tamen quinquetefti-
bus. /. 22. Cod. de fideicom. non folum ante , amp; poft haeredis
inftitutionem , verum etiam inter médias hsredum inftitutio-
nes legata infcribuntur. §. 54.r. denique permittit juris
ratio legata conftringere adjeftione modi. /. i. Cod. de hü- q.
fubmod. diei certs vel incertae. l.\.l.'j-i.jf.decondit.amp;demonft,
Conditionis. tit.Cod. decondit.infert.leg.amp;fideic. modo turpis
aut impoffibilis non fuerit : eae namque pro non fcriptis ha-
bentur, legato tanquam pur è relido valente. §. 10. inft.de ha-
red, injiit,

Legato Valide relilt;5to, amp; morte teftatoris confirmato , ftatim
dominium rei legatasadlegatariumtranficfiaione fc. juris. Ve-
ritate vero â tempore agnitionis. /. 80. de leg. 2. cum efFedu tan-
dem abadita hsreditate. /.86.. §.2. /.69. fr. deleg.i. hocfallit
in Legato optionis, in quo etiam dominium ante optionemnon
tnnüt'mkgiUrmm.l.io.ff.deopt.amp;eleB.leg. (i) Omnecom-

modum amp; incommodum rei Legatae ad legatarium pertinet. /. i8.
amp;dnob.feqq.infl.h.t.. und^ Ci^rex Legatae poftteftamentumfa-
aumsdificiumimponatur, utrumquedebetur- /. 19 ff. deleg.i,
I. nifiteftator mutaverit fuam voluntatem.«)!./.
44. §, 4. (31 periculum rei Legatas ad legatarium pertinet, unde
li res Legata fine fado hasredis peri erit, legatario decedere dicitur.
§. J 6. inft. h. t, modo tamen certa res feu fpecies aut quantitas mftar

certs fpecieilegatafuerit. /. 26. §. i..de leg. i. Secus tamen hoc
elt Ii genus legetur. (4) Haeresrem Lcgatamnonpotciiaiienare,
nec in alium transferre, l. Cod. Commmia de leg. fatisenim
abfurdum effet amp; irrationabile rem quam fuis bonis quis pure non
poffidet , eim ad ahos veile transferre. /• 81.;.. t. adeo ut
lialienatio fadafit, nulliusmomenticenfeatur. nequeufucapio
nec longi temporis prslcriptio contra legatarium aut fideicom'
miffariumcurnt. d.l.1.^.7,. (5) Silegatario nonfatisfiat, triä
juris remedia, pro Legato, quolibet modo relido, confequen-
doeicomparatafunt: Aawper/omlis, reivMicaiio, Schypotbe-
infi.h.t. illa datur adverfnc liTrprlo.,,.

cum fuaconditione atque onere ; fc. utprsft^et, uod t ft
injunxit, atque ita fefe obligat ex quafi comraeta.^^^i^ß^^f^L
exqmßcontr. Ifta contra quemlibet rei Legats poffeflbrem vi
qusfiti, ipfo jure dominii./. ó^.f.defurt. Sed hocitaintelÜPen
dum, fi certa fpecies, aut corpus fit Legatum; nam nequein
quantitate, aut nomme Legato vindicatio Jocum habere pS
deinde ut etiam res, qusLegataeft, propria teftatorisLrit i
jN am quod teftator.s non eft, id ab eo non poteft reda tranfire ad
legatarium. l. nemo plus juris de R. J. Haec compctit legatario
jurelegahshypothecaä, m bonis, qus â defundo ad pfrfomm
Legato gravatam pervenerunt. adverfus quemviseorum poffeS
lorem. /.i. Cod.Commuma delegat. l.^. Cod. depign. kv. 4.
Cap.z. competuntauthsc remedia, non nifi adita^x�tamento
hsreditate. L9-f-detfiam.tHt.l i%x.f.deR.J non tamen Je
gatarius omnibus hifce adionibus fimul experiri poteft fed unam'
amp; commodiorem eligere debet. /. 76. ^.pelf,

t.l.ii-^'i'^-f-^od. t. aut nomine legato poftea exafto. §. u.
infi.h.t.l. ii.§. ij./'.foi. 3. dominio rei legatae , ex caufà lu-
crativa, à legatario acquifito. §. 6. infi. h.t.l.xoi.^.^.f. eod.
rei légats interitu amp; quidem totali, abfque culpa amp; morahae-
redis. §. \6.mfi h.t.l.lo.ff.adl.fakid. fi legararius vivo tefta-
tore, vel ante conditionem exiftentem deceflerit. /.«». §.4. ^
Cod. de caduc, tell, aufertur ut ab ind[gno , legatario, fi ce-
laverit teftamentum. /. 25.CW. de leg. fi tutelam non fubierit,
cujus contemplatione legatum ipli, aut filits fuis adfcriptum eft.
ead.l. 25./.8. Cod.eod.l. iS.pr.f.dete/hm. mt. fi teftamentum
falfum, aut in oSiciofum acculaverit, nec obtinuerit. Lii.ff,
eod.l.S.^.ii\,deinoffic.(efiaT». pro non fcriptis habentur legata,
quae ei , qui in rebus humanis non eft adfcribuntur. /, pen. ff,
de his 1 q. pro non fcrip. l. i. pr. amp; t. l. 14/quot;. de jure codiciU.
quae in capacibus relinquuntur. L i. pr.ff. de his . q. pro non
amp;c. quae turpia funt, amp; denotandi magis legatarii gratia fcrip-
ta /. 54.de leg. i. minuuntur per legem falcidiam, hae-
reditate, vel portione gravatr hsredis legatis exhaufta, vel'ul-
tra dodrantem onerata , eatenus , ut apud haeredem , fub be-
neficio inventarii haereditatem adeuntem, dedudis prius are
alieno , funeris impenfis, amp; pretiis fervorum manumifforum,
quarta pars jure haereditario falva permaneat: nifi detradionem
expreffc prohibuerit teftator. pr. ^ „U. ^e l. fakid, L r.
fr. leg. Jj-, eod. Amh. fid cum ie(iator Cod. eod.

Bona fidei pofefor ante litem conteflatam percep-
tos confumptos fruBus qualefcunque trrevoca-
biliter fuos facit.

Tut oris dat to eß neque imperii, neque JurifdiBio-
ftis, fed ex fpeciali legis delatione defcendit. I. 6.