SPUTATIO JURIDIC:^

jKTAVGVRALI s,
d e

SOCIETATE,

V A M,
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
^x Audoritate Magnifici Reôîoris,

D. M. JOANNIS LUYTS,

Philofophiae Dodoris, ejufdemque Facultatis in Inclytâ Academii
Ultrajeâinâ Profefforis Ordinatii,
NEC NON
Ampliffimi Semm Academici confenfu , Nebilijfimaque

Facultatis JVRIDIC^ Decreto ,
PRO GRADU DOCTORAT US,
Summifque in U T R O QU E J U R E honoribus amp; Privi-
legiis ritè , ac légitimé confequendis,
Eruditorum Examini fubjicit
GUILIELMUS POTTE Y, Mediob, Zeland.
A.D.6. JhUï , hora locoque folitiu

Trajecti ad Rhenu

Ex officina Francisci Halma, Academia:
Typographi , cb be Lxxxviii.

Ampüßmo , Gravifßmo , SpeäatißlmOf
FIR 0/

D.D. HERMANNO POTTEY,

Illuftrium ac Prepotent. Zelandi^ Ordinum a Re-
publ. Mediob. ad Cameram Rationum Dele-
gato meritiflimo. Parenti fuo , nunquam non ve-
nerando.

NEC NON

D.D. ENOCHO POTTEY, J.U.D.

Et Advocato celeberrimo , Fratri fuo germano,
unico, omni amore profèquendo.

U T E T

D. D. JOANNI à BOCHOVEN, J.U. D.

Coram.Curia Hollandia^ , Caufarum Patrono In-
defeflTo, eruditifTimo, ôc nomine Ilkftrium , ac
Pr^pot. Ordinum Generalium ad Rem Armamen-
tariam Delegaco, ex affinitatc fratri fuo perdiledo.

ffafce fludioYHt» fmrnm Prmtt'm , facrai

«ß Vftlt

G. p o T T E Y,

Auä. ^ Reß.

DISPUTATIO J. URIDICA
JNAVGVRA LIS,

D E

SOCIETATE.

C A P U T I.

Ocietas, latinis fspe idem eft, quodcon-
fortium; Sic Collegia Societates vocantur

l. l-ffquot;. quodctijufqHeKni-verßt. l.nbsp;ff.de

hMor-poJ[. etiam aliquando matrimonium,
Societas vir a appellatur in l. i.ff.deaü.rer.
mot. ita Grscis KoipmU vocatur Tbeoph,
adIftfi. h.t. amp; in/• 5. §• I. commmlo,uti in
^'^l-ff-pr.h.t. Vro^irk Södel as dknurcei'
ri, contrabi, amp; inchoari. Qui vero contraxe«
runt, Socii^mt, quia communi confenfu aliquid poffident, ita
commmiampr^diorurn domim,{(ociosz^^tlht l. 19. ^ /.54. f. dt

firvitmfiic. Sc quh hic contradus mitmmfuum, examicitiacon-
trahentium fumpfiffe videtur, ideo a Juris Confdto in /. 3./. dej. cjr
J. cogfiatio naturalis vocatur hominum illa focietas. Sed quoniam

A znbsp;fcopus

ftopus nofter tantum fpeâat ad ipfum Societatis contradum, ita da-
fcribere pergimus.

CAPUT II.

SOciems ed contmBm imisgenmm, nominams; homfidei, cmfdP-

fu confiais, qHorei, vel opera-commmw contrab.tur adpartiCt'

paLm Lum /nbsp;Hune contraflum celebrarc omne

pofTunt, qui fealiis, amp; alios fibi obbgare queunt._ In hoc con

fraaa requiri. Primo bonamfidem. nullus-etl:qm duiatat, ncc

enim aliunde difla funt bonsfidei judicia, quam quodbonamti-
dem maxime defiderent, nec earn tantum, quas dolo opponitur,
amp; quam in omnibus contraftibus defiderari certum eft L f C-

de obUsr.amp;amon. Sedeamquoque,quae^quitatipotiffimum.nngt;

iLvl^TfF.depofit. In contraau vero foaetatis,ea non tantum
aSe debef: Id etiam exuberare/. 3. C.quia,US habetfr^,

ternitatis/.öj./.fe.?.nbsp;.

Secundo in focietate defideratur confenfus, necinterelt, quo-
niodocxprimatur, anverbis, anrebus, anlitteris; dummodode
confenfu tantum conftct , veluti , fi duo eamdem rem com-
muniter, amp; umul emerint, amp; nonexpreffim mtereos conveim-
rit ut res communicetur, tacito quodam confenfu , contrafla
dicitur focietas /. i. C. k t. unde, fi unus pretium reiemptx folve-

rit, id judicio focietatis recuperabit pro parte dimidia.

Tertio in hune contraftum venit rei, vel opers communtoj
rei autem appellatio, generalis eft , quia continet omnia , qu®
inpatrimoniofunt, vel extra patrimonium, amp; ad omnem con-
tradum, caufafque amp; jura pertinet. é^l.zi.deverhor.M^'fl'
CM-, quae res amp; operae, tamen debent elfe honefts, mm i»hone-
ftarnm rerum, nulkefl fociemUp.jf.h.t.nbsp;dchfto^,

ftirto^ aut latrocinio. ab uno fociorum parta funt . aut ob pc^
îiamamiffa, inter focios non fiunt communia i. 5-. ij, jj-.

Quarto, fcopus. hujus contraaus,, eft participatio lucri, amp;
-nbsp;damni,

damnî; nam nemo fan^ mentis, aliter contraxifle videtur, quam
ut lucrum, amp; damnum fimul commumcet ; qma«...

dal lo f.deR. J. quamvis ahquandocontingere point, m

unusflsdamnarn^nüat, cxteti vero lucrum partiagent, de

quibus pleniusinfi-a,

c A P u T I I I.

/^Miffisillis, videamus,quomodocontrahaturfocietas; nera^

(J pe , illa contrahitur vel pme, vel {\ih conditions t. i. ĥ pw'
foc. Sel. 75.f- eod. Si vero quis roget quarc veteres hac de re du-
bitarint , amp; quid opus fuerit nova conftitutione, in l. pen.C.h.
t. cum omnes contradus confenfuales, diem amp; condit.onem re.

cipiant? llefpondetCujaciusJ.C. ideodubit^e veteres, quod
fcilicet, focietas dominium transferat /. i.nbsp;^r

fingitur interveniffe tacita mancipatio traditio ;
conditionem refpuit. I. 77-f ^e R. J. Sed placui Juftmi no,
utSocietas fub conditione poffit contrabi, amp; ut voluntas, iegi-
timecontrahentium, omnimodo confervctur, quucontradus ex

conventione vim fuam accipit. d.l.pen.C.h.t.

Deinde. Societas velc{ïpe-gt;^petuay vel temporalts-ri\hànm. quam
diu vivunt focii, five contrahentis , amp; fi eorum voluntas intégra

I e C h t haîc vero ita dicitur, quando ad certumtcm-

TuTeft contraft.;' amp; eo lapfo extinguitur etiam ante mortem U

nttlU Sociétés fnbsp;7°; f -f;

quia excederet vitam contrahentium : fed , quando ^^ ^
perpetuum, nihil aliud,intelligimus, quamcurfumhuman«Vits,.

utipatetexi.i-/-^-^-

CAPUT IV.

IftinguiturSocietasin?^«^S^r/t'-i/^/«: publicum confïi-

trnaturainteromneshomineseftqucmhüdiud,quamna^^^^^^

rail's omnium hominum cognatio L 5. dtjufi. é-Jur. vel etiam
infpccie publicadiceturSocietas, quando duo, aut plures, com-
muniter conduxere rem publicam, veluti veftigalia, amp; id genus
alia. Privata eft iterum vel miverfalis, quae eft omnium bono-
rum , ve\ particularis, quseeftunius alicujus negotiationis, ut-
puta aut olei, aut vini, aut frumenti emendi, vendendique pr.
infl. h. t.

caput v.

r JNiverfalis omnium bonorum focietas, continet generaliter
W omne noftrum patrimonium , amp; non tantum fpeftat bona
praefentia , verum etiam futura omnia , ex quacunque caufa il-
la acquiruntur; hoe tamen difcrimine , quod prsefentia , quafi
tacita quadam traditione vi conventionis, ipfo jure commu-
nicantur . exceptis nominibus /. i. §. i. ^/. 2. amp; l' pr, ff.h.t.
Futura ycro non ftatim funt communia , fed funt iplîus, qui
acquifivit, amp; judiciofocietatis, cogitur communicare /.yj.
y^,ff. h. moribus, hodie, ut refert D. yom,a Sande, rer. jud.
l.i.tit.'^.defin.l, omnium bonorum communio inter conjuges
Ipfo /ure conftituitur, nifi quod contra . paftis antenuptiaJi-
cautum fit j amp; quod amplius eft , omnia , qux acquirunt
poft contradum matrimonium , veniunt etiam in communio-
nem, quamvis tamen caeteri focii univerforum bonorum, co-
ganturhoc judicio, quasfitacommunicate Lji,f,h.t. in tali fo-
cietate, peculiare illud eft, ut omne, quod necefle habet focius
praeftare ex quacunque obligatione , id veniat in rationem focie-
tatis. Tametfi aliquid extra caufam focietatis praeftitum fue-
nt /. 52 §.;y/./. h,t,l, 59. ^.i.ff.fam.erifc, amp; non inique,
quia quodcunque ex caufa lucrativa obvenit, debeat efTe com-
mune , uti etiam contrarium obtinet, quando agitur de da-
mno , pro ut convenerit , nam magis infpicere oportet quid
paftum fuerit, quia conventio amp; paftum dant legem contra-
aibus. Ex communi focietate etiam expendi debent fumtus

ftudio-

ftudiorum /. 59. §. S-/-^rifi. verum in focietate omnium
bonorum fole exeluduntur res feudales : quamvis non earum
fiquot;U(5i:us.

Societatem omnium bonorum tacite contrahi poffe, ne-
gat Gloffa in l. 3. in verbo fpecialiter jf. h. t. fundamentum efl:_
in dida /. 5. §. ». ubi dicitur cum fpecialiter omnium bonorum
focietoi Cotta eß amp;c. probat quidem textus, expreffe contrahi pof-
fe, fed non negat, eriam tacite id fieri. Sed contraria eft com-
munis D. D. fententia , ratio eft , quia focietas eft contraftus,
qui celebratur confenfu , I. confinßu de Aâ. amp; oblig. confenfus
vero ut fupra diximus quoquo modo declarari poteft : quam
fententiam etiam veriorem effe putat Fachineus, lib.iz.controver.
tap. 14.

C A P U T VI.

PArticularis focietas defcribitur in pr. inß. h. t, qupd fit, Hu-
jus, aut illiusrei vel negotiationiscommurhio, utputa,equi
vendendi, vel mancipiorum emendorum ac vendendorum, aut
olei, aut vint , aut frumenti emendi, vendendique : alia hu-
jus focietatis exempla peti poffunt ex l. 52.. §. 4. amp; fiqf ff. h. t,
ubi agitur de focietate contrafta in negotiatione fagaria , S: ar-
gentaria, in quo genere focietatis ita jus eft, ut ea tantum com-
municanda fint, qu« ex illius negotiationis caufa proveniunt,
non quae aliunde, id eft ex induftria perfonae , vel ex fdrtuna
P./.52.§. 5. ideoque, quod quifque non ex argentari'ae caufa,
fed ex alia caufa quaefierit, non ad communionem pertinebit, fed
acquirentis proprium erit.

caput vii.

\7 Idimus naturam hujus contraflus , ejufqu e divifiones : (ë-
' quitur jam , ut fuo ordine, obfervemus Regulas quafdanv
îiïca communionetn Lucri amp; Damni. Sed primo fciendum

erit

erit quid fit lucrum, quid damnum; lucrum nempe nihil allud
fignificat , quam commodum , emolumentum , amp; quœ turn.
Sic dicitur, ft quod lucrum ex emtione, vendittone defcendit l.J.ff-

T,ro foe. amp; lucrum quodtnquaftu venit /.15./. eod. lucrum xcro no»
intelligitur, nifi omni damno deduBo, utqui è contre damnum, noff
ni/i omni lucro deduBol.io.f.eod. Ideoque lucrum, amp; damnum,
funt oppofita /. 8. §. ult.f. de eo quodcert. loc.

CAPUT VIII.

■pRima régula in contradi Societatis obfervanda, eft , utfi ni-
L hil de partibus lucri amp;: damni convenerit, squales fint, ha-
bita rationecollationis §. i.infi.defociet.8il.z9.ff.eod.^ in hac ré-
gula non obfervatur proportio Arithmetica , fed Oeometnca;
mm pro Quantitate cSuf^ue fortis, .nteH-guntur partesSo , a-

tis, ut qïalis proportio fortis ab uno illate , ad aliud collate!,
talis etiam fit proportio lucri; quod ita intelligi debet, utfiTi-
tius contulerit centum, Msvius vero quinquaginta, Titius ac-
cipiet duas partes lucri, Mxvius tantum unam ; fed fi aequales par-
tes contulerint, nulla dedivifionedubitatioeft: fi insqualespo-
teft valere divifio, dummodo alter, id quod minus mtulit, id opera
fua compenfet ; funt tamen quidam, qui inter imparescollatores,
etiam, ubi nihil conventum eft pares lucri partes effe, ftatuunt,
moti fere his rationibus : i. quia non tam quantitascollata.quatn
communis negotiationisfortuna fpedatur. Sed contrarium fatis
nosdocctl.ó.amp;So.f.profoc. 2. quialexSocietatis.amp;amicitia:pri-
mo nata eft ex asqualitate, amp; ideo pares facit, qui alias im^r«
erant. Sed fufficit,;limitationcm hanc intelligi ex ratione/.ƒ
y.s. deinde, leges ità feruntur iis, quae plurimum fiun^nbsp;««

//• amp; plerumque aequalis eft collatio.

C A'

CAPUT IX.

REgula fecunda, qu$ fpctour circa lucrum amp; damnum, ita
fefe habet; ut, fi partes fint cxprelTasacontrahentibus, illae
fervari debeant, modo conventio non faciat Societatem Leoninam,
conventio vero certa. 'ita ut placuit, eft fervandaj V. G. fiduo
inter fe pafli funt, ut ad unum duae partes lucn amp; damni, ad
alterum vero tertia pertineat §. i. in fin. infi. h.t. aut unus lucri
partem ferat, de damno autem non teneatur ^.i.infi.eod.c^mm-
vis, fi partes in lucro fint exprefiae, non aeque in damno , in
hoc eaedem partes intelliguntur, amp; vice verfa §. 5. infi. eod. Sed
Leonina Societas,eft, ubi unus fert omne lucrum , alter, omne
damnum, qualis eft prohibita; illius Societatis nomen defumtum
videtur, ex fabula, quae extat apud Phaedrum , fabuU 5. cujus

verba hsc funt.

f/acca, Ö'capella, patiens ovis injuris y
Socii fuere cum Leone in fiiltibus ;
fliy cum cepijfent cervum vafii corporis.
Sic efl locutus, partibus faUis Leo.
Ego primam tollo, nominor quia Leo,
Secundam, quia fum fortis, tribuetis mihi,
Tttm, quia plus valeo, me fiquatur tertia:
Malo adficietur, ß quis quartam tetigerit.
Sic totam pradam fola improbitas abfiulit,
Nunquam eß fidelis cam potente Societas.^
Et quamvis non polfit valere conventio de inaequalitate partium,
nifi alter plus pecuniae.contulerit, vel opers alteriufve reicaufa
I,a _ f. f ft pr. h. t. taroenhenenotandumed, fi quis fciens, ac vo-
kns animo donandi, ita contraheret focietatem inaequalem, va-
lebit focietas: nam fi emtio, pro parte donationis caufae poffit contra-
hi I. iS.f.de contr ah. empt. quid m amp; focietas? modo de ammo
donandi liquido appareat.

C A-

w DISPUTATIO JURIDICJ^
CAPUT X.

^''Ertîa régula, illud expeditumeft, utfiinunaeaufaparsfue-
X rit exprefTa, veluti infólo lucro, velin folo damno, in alte-
ra vero omifTa; in eo quoque quod praEtermilFura eft, eandem
partem fervare oportet§.5nbsp;idquefit, non adeo quidem

ex correlatorum natura, quam ex ratione, amp; natura hujus contra-
dus, cum nihil xque ad confervationem rerum humanarum per-
tineat quam legitim® œqualitatis obfervantia); ideoque reailTune
à Paulo JCt o relatum eft, (tquum ejfe commoda cujufqueeumfé^ftiii
quem fequmtur incommoda. Nam ferendus non eft, qui lucrum
quidem ampleftitur, onus autem ei annexum, contemnit l.unic.-
^.^.C.decad.toll. amp; quomodo h:EC régula procedat in contradu
focietatis, eleganter docet Bronkhorfl. de Reg. Jtir. adl. iq.

CAPUT XI.

IT Ifce adfocietatemrequifitis, cognitis, videndumerit, quae-
-1 nam obligatio ex hoc contraflu oriatur ; nempe qux focio-
rum pari, non inaequali vinculo obftringit, unde oritur ex eaaâio,
quïita defcribitur.

AEiia pro/octo, eflailio, utrimque direSta. perfonalis, homfideï^
famofa, qult;e daturfocio, adverfus ficium, ad praßationes perßnalesy
quapraäpHe, conßflumin eo, ut lucrum communicetur aqualiter, ß.
aliter no» fuerit conventum; item, ut farciaturdamnum, dolo, la~
ta, vel levi culpa dat um.

Cum bac adione faepe etiam concurrit, adio communi divi-
dundo, utcui competitadio pro focio, competere etiam poffit
adio communi dividundo: quamvis non contra, qui habet adio-
nem communidividundo, habeatadionem pro focio/. 2./:«?»».
divid. Verum illa prascipua in contradu focietatis eft differentia,
quod adio pro focio detur durante adbuc focietate, adio com-
muni dividendo finita focietate, ut resdividantur; quia communi»
adhuc poteft effe, quamvis renunciatum fuerit focietati,

Dicitur

Dicituraftioprofocio Htr'mqm direEla, quia par eft utriufque
■focii ratio, amp; mutua obligatio; itemquejuriscffeduscommunis,
Uti docet/. 148. jf.ßfe j^.

Perfomlis dicitur, quia datur durante adhuc focietate de prx-
ftationibus perfonalibus , ad aequalitem redigendis ; funt autem
prœftationes perfonales, qüs non immediate de rebus, aut ex re-
bus fed ex faßo proveniunt ; veluti, ft unus in re communi dam-
num' dederit /. 48- amp; fi^^- f'nbsp;impenfas fecerit, vel fru-
âus pa-ceperit. /. 5§,§.i. amp; eod. ut damnum reparet, im-
penfas prorata refundat, frudusperceptos, interfociosdiftriibuat.

Bona pdei dicitur hxc adio, quia bona fides in hoc contradu
exuberaredebet l.-^.ff.h. t. quare, fidblomalo, aut fraudandi
caufa coita fit focietas, ipfo jure nullius eft momenti; qoiabona
fides contraria eft fraudiac dolo /.3. §.»/?./.W.ideoque fi focius,
dolo quid commiferitnon eft dubium , quin eo nomine hac

adione teneatur.nbsp;■ ■ r

Famofa. vocatur, quia violantur dux res fandiffims amitia fc.
amp; fides §. 2. tnfl. de poena torn, literant. Datur infuper hacaäio focio,
ejufque haeredi (non tanquam haeredi focietatis, fed tanquam h^-
rediemolimenti) adverfus focium, amp; ejus haeredem/.40./.65.§,
g./.i». t. focio competit, cui alter focius ex caufa focietatis ali-

■quiddebet. Haeredibus vero datur, quia non intereft, qualis fit
focietas, dummodo tantumconfenfuconftetj datur adverfus fo-
■cium qui aliquid debet ex caufa focietatis, amp; ejus heredem qui,
(quamvis non fit focius) tamen bonam fidem implere tenetur, t^ in
-privata, quam publica focietate5.ƒ. eW. verum, quiexjuflu
.cum aliquo focietatem iniit, diredaconveniri poteft, de eo, quod
cxinîtaiÛa focietate à focio debetur l.ult ff.eod.

Etquamvis-nudo confenfu perficiturfocietas, non impletur ta-
men nifirepromifla, illata, adeo quidem, ut Ikeat fociocad^m
re frui, cujus gratia fufceptaeft negotiation 15. f.h.t. fi vero re-
cufet implere fidem contradus, tenebitur hac adione. Sed qua-
ti hic poffet, num prscife teneatur rem prsfiare, vel , anliberetur
praeftando, id quod intereft ? amp; videtur pofterius aflBrmandum,

^nbsp;B anbsp;arg.

arg./, i^.jf.cieR.yud. qukin obligationibus fafli, nemo tenetur
praecifefadtum prsftarel. jz.de F. O.

Prsterea focius focio tenetur de dam»o , dolo , lata vel levi
culpa èàto-, At non de leviffima, \c\ caßt fortuito; quia focietas
ad omnium contrahentium utilitatem fpeflat ; quare, fi focius
fua negligentia, damnum intulit, etiamfi per fervum, idpraefta-
bit: neque compenfabitur damnum, cum commodo, quo alias
focietatem fuainduftriaauxit /.zj./. 25. ^zó.ff'.h.t. quia ex ipfo
contradu obligatur ad induftriam exhibendam. Si vero fit in mora,
adeo, utnonreddat focietatiid quodlucrifecit, amp; ipfe ufus fit,
tenetur focius prseftare débitas ufuras, âut inter efle /. ^o. ff. eod.
de cafufortituito, teneri non poteft ; quia damnum amp; periculum,
commune eft focietati, nifi fua culpa in cafum incidat /. 5 2. §. 4, ff.
h.t.Lzi-ff.deR.y. amp; ideofufficit, fi talcm diligentiam adhibeat
focius, qualem in fuis rebus adhibere folet fin.infl.defociet.

Socio ex hac actione condemnato, competit porro beneficium
compctentiae, tum inuniverfali, quamparticularifocietate/. 63.
h, t. eft enim hoc fpeciale privilegium, ut non teneatur in folidum,
fed quatenus facerepoffit, amp;ficertlt;t tantum rei, velnegotiationis
focii fint, nifi dolo malo fecerit, quo minus facere poffit ; ratio eft,
quia focietas jus fraternitatis continet, amp; ideo jus hoc fratribus
tribuunt, cum etiam frater in fublîdium ad alimenta teneatur. Ve-
rum hodic, non gaudenthoc beneficio tefte Groenweg, ad §. 58.
infi. de aBion. Non excludit Ulpianus in 1.16.ff. de R. Jud. pecu-
liaremfocium. Privatur autem hoc beneficio, fi fe focium negaverit
l. Ö7. §. ult. in pœnam mendacii l. 22. §. t.ff. eod. ubi régula habe-
retur, quod negansdolofe id, quod beneficii caufa eft, idamittat,
veldolo fecerit, quominus folidumprsftarepoffit. l. 63. 7-ff-
h. t. nec aequum eft, dolum fuum quemquerelevare.

caput

CAPUT XII.

CEquîtur jam ultimo loco , utvideamus, quibus modis finia-
^tur focietas J nam, ut certis modis contrahitur, ita quo-
que certis Sgt;c finitis folvitur. Primo, quemadmodum confenfit
initur, m contrario confinfi* abfolvitur ; nihil enim tam naturale
efl quam co genere qmdqm dijfolvere , qm colligat um efl /. 35./.

de R. J. ratio eft , quia nemo invitus in communione manere
co^itur l.fin. C. commun, divid. cum communio rixas amp; difcor-
diS plerumque excitare foleat /. 77. §. lo.f. de legat. i. idque
fit, non tantum diffenfu omnium fociorum , verum etiam, re-
nunciatione unius, tempeftive, amp; bona fide faflia l. -y.C.h.t. quia
dicitur in DiB. L tam diu manere focietas, quam diu confen-
fus integer manet : fed fi unus tantum diffentiat , confen fus
amplius 'integer non eft ; Quare unus etiam tempeftive renun-
ciat focietati modo fiat legitime, amp; fine fraude._ Sine fraude re-
nuntiatio fieri non poteft, quando cxterorum jam intereft , fo-
cietatem non diffolvi ; Nec per illam renunciationem focius re-
nuncians liberatur, a prsteritis debitis, fed futuris obügationi-
bus : Tempeftiva non videtur fada renunciatio , quando fada
eft , ante tempus placitum /. 65. §. 5./. h.t. nifi fit jufta caufa,
V. gr. fi focius promiflfis non ftet A ff. eod. vel , quod ea re
frui tion liceat /. 15. f. eod. vel fit rixofus d. L 14. aut diu ab
futuris, amp; qu3î funt plura. Legitime non fit, quando abfenti
fit /. 17. §.ƒ./amp;./. fraudulenterfaéla eft renunciatio, quando quis
in hoe renunciat, ut folus lucrum partlcipet §.4. tnfi. defociet.

Furiofi curator poteft quoque renunciare focietati cum furio-
fo contrats l. nlf- C- h. t. ubi ita fancitum eft, ut quando furio-
fus r^dditur focius , eique datus fit curator , hic curator , licet
non fit ipfe focius, non fecusac tutor , qui pro domino habe-
tur l.zy f.deadmin. tot. poffit focietati renunciare ; quia pote-
ftas, data ad contrahendam, etiam ad diftrahendamdata videtur.
' Solvitur fecundo modo focietas, morte natftrah, amp; ctvdiy id

B 3nbsp;eft

eft maxima, amp; media capitis deminutione/.(î^,^etiâni
unius focii , quamvis plures sdhac fupcrfifrt : nifi exprefle con-
venerit, ut uno mortuo, inter reliquos adhuc duret jus focieta-
tis /.(S$. §. 9. f.h. t. quod adeo quidem verum eft , ut ne qui-
dem ab initio pacifci poffit, ut hsres in focietate fuccedat /. 35.

ff-eod. qU!a, qui focietatem contrahit certam perfonam eligir,
amp; nemo invitus , focius eft efficiendus, cui focius effe non vult
D. /. Ö5. §. 11. Bronch. cent, u afer. 49.

Tertio, extinguitur focietas reiinteritu, cumvelipfaresomni-
«o perit, vel fuam fubftantiam, aut naturam mutat, ut fi con-
fecretur, vel publicetur d. 1.6^. ^.fi». ff.,od. nam amp; publicatio-
ne diftrahitur focietas §. 7. Inß. h. t. d. /. 65. §. 12. eod.

Refcinditur quarto loco focietas ceßone bonorum §. 8. Infl. h.tl
quando enim focius asre alieno obrutus, ad hoc, ut evitet car-
cerem, bonis cedit. Prodeft autem ceffio bonorum , ne cedens
bonis, m c^YceTem'mXrudatMrl.i.C.deceßo.bon. nonutàdebito
liberetur; quia fi poftea perveniat ad pinguiorem fortunam, co-
gitur creditoribus, fatisfacere. Solo autem facultatum lapfu,
nonfolvitur , nifi talis fiierit, ut manifefte appareat, nihil in bo-
ms reraanfiffe /. 4.nbsp;h, iHuJ ^ero intelligendum eft,

de extrema egeftate.

Quinto, amp; ultimo loco, finitur focietas, fi alicujus rei con-
trada fit focietas, amp; negotium fuerit finitum. §. 9. Infi. /. 65,

65. §. 10.ff. h. t. fi focietas pro tempore fuerit contrada, fohi-
tur quoque tempore expleto l. 65. §.lt;S. eod. amp; /.6j. §.pen. f. eod.
quocunque tandem modo contrahatur focietas, aequum eft , ut
hifce modis jam didis finiatur ; five ita conventum fuerit , five
non, quia hic contradus, cum invito fubfiftere nequit.

c o-

COROLL ARI A.

I.

Ç^Vlpa i in contraBibus praftatur fecun-
dum Kcgulas 1. y. JT, 2. fF. mandati.

J I.

Fidejupr, in majoremfummam acceptuSy

quam debitor principalis, nuUo modo te^
netur.

II I

In mutuo efi alienatio.

IV.

Cafum fortuitum conventione \ quis in fe
fufiipere poteft ; ne autem de dolo quis
teneatur, con-uentio nuUa efi.

V.

Res aliéna non potefi oppignorari^

VI. Fc-

v t

Periculum rei 'vinditA 3 Ö* nondum tradi-
U, pertinet ad emtorem,

VIL

Ex paBo non datur aóiio,

V 1 I L
JMarïtus ejl Dominus dotis.

I X.

H^reditas, non pertinet ad res corporales,

X.

A fententia arhitri j nulla datur appeüatto.