DISPUTATIO MEDÏCA
IN AV G V KALI Sy
Qjo A My
AUSPICE DEO OPT. MAX.
^uBoritate CMagnißci Tgt;. ReBoris,
Politices J Eloquentiae amp; Hiftoriarum Profeflb-
ris Ordinarii.
NEC NON
Amflißmi Semtus Academici Confenfu , NobilijfimitqHe
Facultatis MEDIC Decreto
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA Honoribus amp; Privilegiis
rité amp; légitimé confequendis,
Eruditorum examini fubjicit
SAMUEL da SILVA de MIRANDA, Lusitanus.
A. D. 8. Maji, horis locoque folitis.
Ex Officina Francisci Halma, Academic
Typographi , cId be xc.
VIR O
Nohilißimo ju)óta atque 'Doäißimo
RODRIGUES MO-
G AD OUR O , Studio-
rum meorum Fautori ac Moe-
cenati unico, omni honoris
genere in perpetuum colen-
do amp; proiequendo.
Inßngularis amorisßpinm hafcelnau-
guralesThefes animohumiUimo^
D. D. D.
SAJMUEL DA SILVA DE MIRANDA.
Auct, k Resk
-ocr page 3-DISPUTATIE MEDIC'A
IN AVGVRALIS
THESIS I.
Nter afFeftus pernidofos, qui huma-
num genus, q u am frequentiffime ado-
riuntur , jure merito non inferiorem
obtinet locum Epilepfia , quippe ut
infeftiffimus corporis noftri hoftis, ce-
rebrum divitiîE mentis domidiium fu-
bito petit atque invadic, quafî unico
iélu pariter adiones omnes animales,
motivas nimirum.fenfitivas ^principes,
obruensacprofternens: Cujus indoli rimand«, ejufqueamo-
litioni indagandae inferviet modo hïc noftra medica inaugu-
ralis difputatio , atque omiffis ejus, quae funt plurima, no-
minibus à veteribus impofitis, inchoabimus numine divino â
definitione.
I I.
Epilepfia itaque efl: convuifio omnium corporis partium non
perpetua, fed per temporum intervalla cum detentione princi-
pumaâionutn tanta, ut aeger neque audiat, neque videat, ne-
que liberatus paroxyfmo prœteritorum reminifcatur.
Extra omnem controverfiam locus affeftus cenfetur media
cavitas cerebri, ubi potiffimi nervi originemSaprincipium du-
cunt.
Tres hujus mali differentis accidunt, quarum prima eft l
quando morbi caufa efl: in cerebro , ipfumque primaria afFe-
âione laborat-, fecundafitventriculi confenfu, inteftinorumamp;
matricis j tertia cujufque alterius partis vitio inducitur.
Varls hujus affedus cäufa ftatuuntur, alise funt interri«;
alis extern».nbsp;Asnbsp;VI. In-
e p i
VI.
InternjE funt vel frigida , humidaque impenfe cerebri con-
flitutio, qualis ut plurimum reperitur in puerulis; vel humo-
ris craffi lentique pituitofi , vel melancholici ingens copia re-
pente cerebri ventriculos, meatufque infarciens, ita ut seger,
quia animalis inhibetur , nec corpori motum amp; fenfura im-
pertire potis efl:, corruere cogatur , quod tamen non ita in-
telligendum eft , ac fi lentus ille ac craflîis pituitae amp; melan-
choliaî.humor afFatim amp; pcnitus duélus intercipiat, fed ejus
nonnihil prxterlabitur : quod dum fit cerebrum tum impri-
mis concuflîone adnititur , ut illud , quod fibi prster natu-
ram grave eft, expellat. Praeterea hoe malum quoque procréât
venenata aliqua qualitas in cerebri fubftantia delitefcens, aut
vapor venenofus, qui vel ex utero , vel ex ventriculo , aliif.
que vifceribus, amp; quandoque ab extremis partibus aurae in-
ftar per ccecos meatus in ventriculos cerebri repit ac permeat,
aut demum apoftema cerebri, particulaeque meningum cor-
ruptio.
Externae vero quamplurimsftatuuntur, utfuntira, amp;ani-
mi vehemens commotio, teter amp; venenofus odor, alimento-
rum cofruptorum amp; virulentorum frequens ufus, continua
heluatio , atque ingurgitatio , violcntus capitis idus amp; con-
cuflio , aliaque permulta id genus. In puerulis autem cauflse ple-
rumque elTe dicuntur aut haereditarium malum , aut nimia hu-
miditas cerebri, aut prava viâius ratio, corruptumque in ven-
triculo alimentum, autlumbrici, quando cx inteftinis in ven-
triculum repunt.
Quot funt Epilepfiae genera , tot funt ejus figna : quippe
alia primariam cerebri affeólionem, alia per confenfum ventri-
culi, amp; inteftinorum , alia ab utero, alia ab externis partibus
indicant.
Quae confiftit primaria in cerebro , quam facillime cogno-
fcitur ex capitis gravitate, ejufque atroci dolore, fenfuum de-
bilitate
bilitate , motufque ftupore , faciei pallore , turbulentis info-
mniis, maxime vero quod repente hominem adoriatur, nulla
fymptomatum praefenfione.
Si vero in ventriculo caufa eft , prascedit ejufdem dolor ,
erofio, amp;diftenfio, compundio , amp; inediae difEcilis toleran-
tia i cum vero acceffio imminet, naufea , dolor amp; palpitatio
cordis, animique deliquium ; at vero ubi defierit, fuccedie
vomitus bilioforum, aut pituitoforum humorum.
Si hoc malum autem uterum corripuerit circa lumbos, amp;
pubem dolores antecedunt, amp; fimul capitis acerbi cruciatus
percipiuntur.
Ab extremis denique particulis vcluti manuum aut pedum
digitis, aut alia quavis corporis parte oritur. Priufquam ho-
minem invadat , frigida qusdarn aura in cerebrum efferri vi-
detur.
Priufquam cura attingenda eft, non erit abs re ut examine-
tur nobilis ille aphorifmus 45. lib. 2. Epilepfia laborantes ju-
venescum loci, temporis, vidus, turn maxime œtatis muta-
tio libérât. Ubi vel hinc conftat, quamobrem Epilepfia nomen
puerilis morbi fortiatur, quod nimirum pueros maxime vexet
atque infeftet ob humiditatem maximam , quas, cum œtatis
decurfu paulatim abfumatur caloris beneficio , fît ut in pueris
morbus ifte à natura vinci poffit, nihil tamen impediet quo-
minus naturae fubveniamus, amp; aetatis mutationem praeverta-
mus, quod commodo viftu amp; pharmacia obtineri utcumque
poteft.
In curatione igitur duo tempora funtpotiffimum obfervan-
da, alterum paroxifmi, alterum intermiffionis : in priore co-
nandum eft, ut quam citiffime paroxifmus auferatur , ne ve-
ro redeat intermiffionis tempore invigilandum.
Quod ad primum fpedlat, licet légitima cura a caufaî abla-
tione inchoare par atque œquum eflèt, quia tamen fymptoma
eft admodum periculofum, hinc curationisinitium eflTe ducen-
dum videtur, ergo vincula dolorifica articulis brachii amp; cru-
j-um iftjiciantar.theriac. mithridat.confea.hamech.hier.fimpl,
in os indito. In aures amp; narcs oleum rofmar. immittatur. huic
malo quoque non parum conducunt. Recip. rad. fœn. ireos.
pson. ana ^ij. rutaf. abfynth. falviae amp; betonic. hyflbp. ana m.
ft. floram. ftscados utriufque amp; betonic. ana pug. i. fiat de-
coflum , amp; colat. ad ib. ii. in qua diffolve Confeft. hierse
amp; diaphœni. ana f fi. fachari rubrigj. olei Chamsm. amp; ruthx
ana fj fi. falis gemms 5ij. fiat Clyfter.
^ Ne vero recurrat inrermiffionis tempore fummo ftudio pro-
videndum eft , cui malo vidu atténuante , incidente amp; cale-
faciente, ncc non medicamentis obviabitur, prius tamen vis
tali apozemate praeparandœ Rec. rad. fcyl. praepa. angel. enul.
camp, pason. mar. acor. ireos florent. ana ^j. polypodii quer.
fem. Carthami, paflu. mundat. glycirrhi. ras. ana gv], beton,
hyfop, thy mi. chamed, chamipyt. vilci quer. meliflbp, ana.
m.i.fem. fefel.pïon.mar.anaffi. fem.anifi.fiinic. ana ^ij.flor.
anthos. genift. cardiac. pug. falv. majora, ana^^.fiat decoét.
ad tb. i. in colat. difTolve fyrup.de hyflbp. de betonic. amp;oxy-
melyt. fimp. ana ^j. fiat apozema clarifi. amp; aromati ut decet
pro dofibusduabus.
XVII.
Cum vero corpus fuerit rite prsparatum , fèquens vel fi-
mile pharmacum ufurpandum eft. Recip, rad. amp; fem. paeon.
mar. fem. fœnic. ana 3!). fol. hyflbp. beton, capill, vener.ana.
man. i. flor. cardi. pug. fiat decod. ad dos. in colatura infun-
de agarici3iij ; fol. fennas mundat. cinnamomi parum. in ex-
preflione diflblve hier, fimpl. gij. fyrup. capill. vcner.
fiat potio.
XVIII.
Quid fi malum fuerit contumax, atque eo pervenerit, ut
malleoli
-ocr page 7-malleoli vena fit incidenda , tum capitis roborandi ratio habe-
bitur. Recip. conf. buglolT. borrag. anthos ana confeét.
alkerm. Jij. eled. laetificant. Gal. amp; de gemmis ana pul'
rad. pxoniae. amp; ariftol, ana Bj. rafiirae eboris. cornu cervi'.
Coralh ana gij. cum fyrupo de hyflbp. fiat opiatum.
Verum fi nullis cefTerit rernediis confugiendnm erit ad de-
coftum cynarae , additis radicibus psonis amp; aliarum cephalt-
carum , turn purgationes iterum atque iterum repetendse;
quod fi etiamnum perftet decurrendum ad cauteria, quae bra-
chio , altenve membro , pro ut vifum fiierit, adhibebuntur,
verum tamen ea lege, ut ulcus ad aliquod tempus manestaper-
tum recidivae timore.
X X.
Atque haec quidem in adulto exhibenda funt, verum lon-
ge ahter cum infante agendnm: licet enim aetatis mutatioplu-
rimum efficere pofiTit, fi quid tamen moliendum eft , id to-
tum ipfum in nutrice fiat: imperetur igitur viftus incidensamp;
calefaciens, abftineatque a venere, imo vero interdum purga-
tione utatur , ut medicaraenti vis in ipfum lac transfundatur»
Porro fi malum haeret in ventriculo » imprimis per vomi-
toriam potionem evacuandum erit. Vomitoria vero potio
confici poteft ex fale amp; aqua tepida , cui admixtum fit paul-
lum aceti, vel penna oleo illita in oefophagum immittatur', vel
inferius etiam hoc modo purgabitur. Recip. hierae fimp. amp;
diaphocn. Jij. Tyrup. de abfynth. aquse betonica: SchyfTop,
gj. fiat potio; ex quibus malum aliunde , quam ex ven-
triculo elatum intelligi, amp; tolli poteft.
Ornâtißmo^ fpeUata indolisacT)o6irina
V I R O,
llvius eximios inter Medice artis
alumnos,
ASilvis nomen qui tenuere fuum,
In numero quoque tantorum cupit
______effe virorum,
Ut fit 6c illis par nomine reque ftudet.
Quod nomen darum nullo delebitur aevo,
Tantum dileftis en dat Apollo fuis.
Mafte animo amp; virtute, labore patebit Olympus,
Inferat illuftris te Medicina polo.
Silvius Hyfpanus toto celebretur in orbe,
Sit voti finis, Silvius alter eris.