DISPUTATIO JURIDICA

INAVGVRALls^

PRIVILEGIIS PATRIS,

Q^'O A My
SUMMO DEO ANNUENTE
Ex auBoritate Magnifici Univerfitatis ReBoris

JOANNIS GEORGII GRAEVII

Politices J Eloquentiae amp; Hiftoriaaim Profeffo-
ris Ordinarii.

Decmo etiam AmpliJJimi Senatm Academici ac Celeberrimoram
JCtorum plccito cfr confenfu
Pró fummis in U T R O Q^U E J U R E honoribus Privilegiifquc
DOCTORALIBUS legitime obtinendis,
Fentilatiom ftibliclt;e exponit.

WILHELxMUS HUPEDEN, Bremcnfis.
A. D. ilt;j. Jmii, tempore ^ loco confuetis.

Trajecti ad Rhenum,

Ex Officina Francisci Halma, Academia:
Typographi , cb be xc.

A p J lt;1 î Jl'u i V r A T u sf -lt;21 a
^^ A 4 K $1-nbsp;1 . '

......

tnbsp;^nbsp;■nbsp;■ ■■■I»

. HTHHunbsp;.. 0

- * r r ^^nbsp;T

i ■ . :
■ jC lt; Jgt; . » ^ »

i V i-.

. ..ï^lJM-rdunbsp;c J« ia A-.Ù C) Inbsp;'

IN NOMINE SALVATORIS

P R 0 OE M I UM.

On diffiteorParcntum nomine matrem etiam
contineri fi honorem, obcdientiam amp; pietatem
ipeâes, omnibus namque fervanda eft fides
/. 6. de Injm Foe. honeftaque amp; fanda perfona
eorum efle debet /. g.de Obf.P. P. amp; quod
Mater hic non excludenda, probat 1.4. de Curat
Fur- Piet as parentibus, etß in aqualis efi eorum
poteflas, aqua debebitur 1.4. C. de Pat.potefi. il-
• vnbsp;J „ ludque non uno ex capita: nam Mater tene-

nushberos adamat Patre quia mater fcit effe fuos pater autumat Grotius^fc

J B.et P. Ith, X. Cap.2. §. 8, nec tam facilè incerta pro certis poffumus am-
plefti Conf. elegans effatum Laftantii lib. 5. Cap. 20. Etfi verô utrique de-
beatur reverentia. tamen ob fexus praeftamiam, prscipuèfi inter fc con-
tendant impena mansamp; fœminœ, illud praefertur, Grotius lib. 2. Cap. 5.« r.
Neque enim tantutn liberorum fed amp; uxoris caput Pater eft, eaque poft-
ponenda ob fexus fragilitatem. Hinc recâèSenecató. 5. Controv.zç,. mi.
mas Patri tnbuit. Ex jure etiam naturae differentiam in fexu quantum ad
imperium amp;poteftatem effe, vel ex his patet, quia natura mafculumimpe-
no aptiorem fecit , faminam verô in fubfidium vocavit principaliter ad
opus generationis. Si etiam Sapientiori amp;fortiori imperium concedendum
certe mafculo competit. Non autem loquor hîc de individuo, fed in ge-
nere, fcio enim quid de hujus vel illiusfceminae majore fapientia hîc opponi
poffet, Concludohinc, quod Patri plus tribuendum; amp; hujus praero-
gativas hic folum pertraftare poftpofita matre mihi propofui. Porro pa-
rentis nomine omnes adfcendentes intelligi notum eft : ortum namque no-
ftrum omnibus his debemus, ea propter idem iis debebitur honor eadem
amp; pietas: m vernacula quoque noftra lingua Afcendentes vocantur cum
addito Batter / .mutter. Vid. Polyant LangiiTit. Pater. Ita Gemfi. 10.

Sem dicitur Pater Hebraeorum Cap. ij.Flr.-). Abraham Pater
gentium Cap. 51. Fer. 42. Jacobus eundem Patrem fuum vocat Exodi Cap.
-o f-^er. 11. J. Reg. 19. Fer. 4, amp; paffim in Sacris, f ulianus quoque hoc de-

A 2nbsp;monftrat

monftrat in/. loi.de'KS. ad quam infpidendus Wiflemb.amp;In Difp.ad
ff.ló.tb.i.

§•2. Impropriè etiam amp;met3phoricè hoc nomine veniunt Autores vel
inventores Genef. 4. Ferf. 10. é' 21- Ju^î^l P^^er muficorum Joh. Ver.
44. Sathanaspater peccati, ita avaritiamalorum dicitur mater £,«lt;;■« u. Ver.
15. Vocantur etiam ab efFedu fingulari parentes qui fingulari amore ac
curaaliquem ampleduntur, vel peraftum leginmum intervenientem ado-
ptarunt §.3.^ ^^ J. de Adopt. Jofephus Salvatoris dicitur Pater à fingu-
lari cura amp;afFeâ:ione htiC£ 2. Ver. 55. 48. Senatores Romani à Cice-
rone non uno in loco ita vocantur Patres Confcripti Tacitus mul tis etiam
in locis hoc nomen datum els fuifle, refert 2. An.y].Ub.ä^.Cap.%. ^54.
Idem Hifi. lib. 2. Cap. 52. Ovid. 2. Triß. Prudent, contra Symmach lib.
z.Ver.'^lo.

Caput Auguflum diademate cinxit
Appellans Patrem patrie , populi atque Senatus
Reâorem amp;c.

Sueton : in Vita Augufti n. 57. équot; 58. ubi Augufto Patris patris nomen
repentino maximoque confenfu dctulerunt BrifTon. 2. de form, p.zij. amp;
229. amp; Pomp.Feftus^ifSig.p. 155. Ubi initio urbis qui eligebantur
quorum cenfilio atque prudentia refpublica adminiftraretur, ita vocabantur
notante Scalig in alleg. Fefti lib. p. 127. Vid. Livius lib. 1. Cap. 8 in fine Ta.
citus I. Ann. Cap. 72. RoCn. Antiq lib. 7. Cap. 5. Defenforesetiam hoc no-
mine gaudent, uti defenfores Civitatum ita vocantur, in Rub. I. un. C. de
Ratiocin. Oper. pub. ^de Patrib. Civit quorum etiam fit mentio in N. 128.
^ i6o. Etiam illiqui curam armamentorum habent N. 17. pecunis pu-
blics/, i-C.nbsp;l.z.deSolut Magna etiam mater terra dicitur, quod
omnia alat Stephan. Did. Hift. Geog. Voce Mater Ego hac Inaugurali
Difput. Patrem folùm confidero abflrahendo à reliquis omnibus qui hoc
nomine venire poffunt ut agitur in Tit. C. DePat, qui fil. dißr ax. amp; I. f.
ejufdem Conf. Albericus de Rofate m DiB. lu. P. Voce P. Voce Patris appel.

§.5. Poftquam vocemconfideravi, ne illotis manibus materis penetra-
lia ihgrediar ulterius pretium opers efl:, alterum tit. Difp. nomen paucis
delibare amp; enodare quid fit Privilegium de quo autem vel integri traftatus
exftant, uti confcripfit Enenk amp; Couricke qui late varias hujus vocis fi-
gnificationes pertradarunt ad quos me maxima ex parte hac in reremitto,
ciim fruduofum non fit fed operofum potius multa hic colligere. Notari
autem meretur quod vox hsc fignificet privts id eft paucis datum , hoc que

vel

Velin pœnam veÜn favorem : priori modo quandôexemplaritcr quis pu-
nitur, poftenon modo fi ex fingulari gratia quid indulgetur. Huius con-
fiât duo effe genera Perfonale amp; Reale. illud, ubi fola perfons conditio
Jnfpicitur cum perfona intent cui adhsret, hoc ad heredes aliofque tranfit
/. 68 196.deR.y. y„„£ia L jz. de Ad. drper. Tm. H^c perfonalia vel
indulpntur pluribus perfonis fimul, vel fingulis in individuo. hoc cafu
prions JUS in pofteriorem non transfertur nifi hoc in fpecie conventum l î
qm res fig D. Stryk Cam. Cent. Seïi. z. Cap. 4. §. 40. In his fola per-
lons conditio fpeóiatur, uti efl fingulareveteranorum Privilegium/. 8. §.2.
deTacat Favor imbecillitatis certarum perfonarum /. 1§. i.de Reb. Aut.
jud, in^eciepauperumdequibusmulta Dd. ad ferunt privilégia Mynfing
Cent.j, Ob/.p. Favor liberalitatis l.f.C. deRevoc. Donat. Aliquando ta-
men Il pluribus fimul fit conceffum perfonale Privilegium ad aliquot here-
dum tranfit Vid. late Gailius L. z.Obf. 2. ut eft DoSoris quodaduxorem
amp; hberos tranfit /. 6. C.de Prof. amp; Med. non tamen jure fucceffionis aut
tranlmiüionis fed vivis adhuc parentibus hoc gaudent privilegio, quia iis
fimul conceffum videtur. Realia cfiiciuntur quando perfonali favori accedit
lal.quisrefpeauscaufsjexempla hujushîcnon adducam vtd. 19.deRe.j^d.
amp;/.7.§. i.deExcept. Sedhocnoto quodLauterb.d^15. adperfo-
nalia référât Sa. Macedon. amp; Vellejanum, qui magis ad realia pertinent^.
»7- hincque eft quod heredes haec habeantvid. /. lo. C.adSa. FelScl.j.
§• lo.adSä.Maced. Porrô quoties datur Privilegium propter Isfionem ,
toties, quia ratione caufs datur, eft reale, hueperrinet quodheres mino-
ns ixfi poffit.reftitutionem in integrum petere/. 18. §.ƒ. de Minor.

§.4. Privilegium âJCto in/.i.§.4j.e^ 44. impetrabile jus dicitur, cui
addo, ad perfonam certam vel caufam prœdfô reflriaum autoritate con-
Itituentis introduaum, hocque vel cxprefTè vel tacitè /.55 deEp.^-Cler.
quorfum pertinet prsfcriptio immemorialis quae vim privilegii habet Cap.
OuibttfdamX. de F S. vel ad preces aliorum Enenkel lib. i. Cap. 5. ^ 10!
ubi tamen femper tacita conditio fubintelligitur fi preces vcritate nitantur
l. 4. C.fi conirajm, quia intentio concedentis nunquam talis prxfumitur,
quod veht juri alten qusfito fua concçffione derogare. Mynfing. Cent. 4.
Ohf\i.„.^, vel motu proprio, quod validius cenfetur illo , cùm ceffct
exccptio fub amp; obreptionis. Et non poteft extendi ad cafus qui in conce-
dentis poteftate non funt Gail. lib. i. Obf 58. quiaautoritas ejusextrava-
gari nequit nec in injuriam alterius concedi debet, /. 40. deady». mt. i. 4. C.
« Emancipat ubi infpiciendus D. Brun. «. 5. c^y^. Notanda hîc régula, quôd

A 5nbsp;-nbsp;omnia

omnia privilégia latiffime fmt explicanda fi concedentem fpcöes l.^.deCoyifi.
Pr. quia intuitu ejus fimt mera beneficia D. Brun, ad d. l. Tertium verô fi
confideres ftridiifimè fiint intelligenda Thomas Carleval lit. 3. Di/p.zî.
n. £6. Nam in prasjudicium fiii ipfius concedens firmiter agit, non vero
in alicujus tertii quem minimè laedere poteft, uti jam diximus. Inter bene-
ficium amp; Privilegium differentiam adfertEnenkcl lib.i.Cap.z.n.6. fedea
dere verbafacere fuperfedeojCÙm fitextra propofitimeiterminos, amp;cùm
jam olim paucis hac de controverfia dixerit pie defunâusPatruus inDifp.
Inaugur. De judicio Militum privilegiato. Tubingx habita anno 1677.
Cap.i.th.i. Hincneadumagamlongiufqueàfcopo aberrem, propofitam
aliqualem privilegii definitionem, hîc faâa applicatione ad meum propofi-
tumrepeto. SeàicoPrivilegiumpatermmepjus, Patrißngulari modo, au-
toritate ejus qui legitimam fummamque potedatem habet, légitima ratione in-
troduBum amp; concejfum aliter paulo Struv.£^:.8 th. 56. jusdixifingulare
l.iô.deLL. quod femper prïlupponit commune contrarium/. 3. Cit/eLL.
/. 57. de jure Fißi l. p. C. deprecib. Imp. off. amp; hinc non incongruè addi pof-
fetex Lauterb./). »gt;.15. Contra juris generalis tenorem. Summa divifio-
num genera jam verbo attigimusqux hîc relegi polTunt ex Rebhan Hô^^rr^.
juris Charta 2. Clim, i. $.40, Jam ergo ad ipfam materiam me bono cum
Deo convertam, amp; ut quantum fieri poteft , ordine progrediar quatuor
fummis capitibus meexpediam.

MEMBRUM PRIMUM

De Origine Fatri^n foteflatis.

i./^ Onfideraturus hancpatriam poteftatem privilegiorum uberrimum
campum invenio, nam indefinita olim fuit, amp; neque finem ne-
que modum agnovit apud Romanos ; extendebatur enim ad omne vitae
tempus, ad fummos etiam fi filius evedus fuiffet honores ; immenfanon
minus, quia non bona fed vitam ipfam tangebat/. 11. ^/^/»^•é'i'f/?- Quam-
vis enim jure naturae omnibus Parentibus privilégia multa amp; jura fintcon-
celTa, Arift. 8. Ethic, ii. amp; i - Polit, iz. Romanis tamen effrenain liberos
poteftas relida §. z. f. de Pat. pot, ita ut hscpoteftasaliquam formam pe-
culiarem hoc jure, fed inter ipfos Romanos propriam,. receperit Alb. Gen-

til.

^^^dtNupUib.^Xap.i.mncGtoûnsdeJ.Bet.P.lib.uCap z s lt; «
SumiDam poteftatem penes Patres ait quod amp; BodinusA^. x. l

rit. Et ad confanguineos vel proximos non nihil poteftatis tranfraiffum
fu.t, cujufmod, quid in Regnis Perfis obfervari tradunt OlearSTr
vernier, ut fcihcet jus fupplicium dedelinquemefumendirelinquaturiofis
qmproximè.occifum fanguine attingunt.nbsp;nquaturiplis

§. 2. Caufam hujus poteftatis varii varié quxfiverunt. Generationem
fat.scaufseirecontend.t Grotius^.,. Cap.^^.r. quem copia coZen
tanorum fequ.tur, qui uno ore fatenturîam caufam effequlrejusSbe-
ros parennbus potius quam ahisconferatur. Reâè autem Hobbes de Cive

ädirSnn ' quot;aT'^'nbsp;non^mfiderivTtut

^Icerum , ita amp; partus pars matns dicitur, alii aliter ex jure feminisamp;fi-
mil.a; qus tanquam minus convenientia hîc rejicimus, quoniam régula
JUS fruâuum effe e,us cujus reseftfallit in homine, quicrlatusutfitDo!
mmus non autem ut ht in dominio. Qnx D. PufFend. de J. Nat. lib. 6.

cap.z.^.A,. habetquoddatgeneratiooccafionem, non uerô ea fit fola eau-
fa. fed ex prsfumtionibus earn deducit, nempe fi filii effent nature xtatis
fc fponte prsfum. fubjecifTe, uti videre eft d. l. verb, pr.ßmmr ^ 908.

gt; Inhac vanetateper ea me extricaviqusDn. Coccejus in fuppofitis
adGrotmm non minus eleganter quàm folidè ac eruditè, uti omnia, pro-

ÏÏ Lv'lnbsp;non competere poteftarem,

led omnes hommes efle junbusamp; potentiis agendi à natura squaliterprae-

^ T 'ßT'^ 'PP'^quot;'' ^ conftitutum. Im-

CrZZ'-nbsp;' manifeftum eft à

Creatore,njunftum effe. Voluit enim Creator homines educar, qui nati

funt, ne ftat,m iterum penrent amp; fie per confequens totum genus huma-
num brev. deftruatur. Hoc verô jus officiumque educandi ?ecens natos,
.pfis Parentibus à Creatore noftro injunâum effe, patet omnino ex ilîoad
educandum ftudio, motuac mftinâu vehementiffimo, quem unà in ge-
nerantibus, non modo hom.n.bus fed amp; animaübus ceteris magna Pro-
videntia coMt çropy^v vocant. Neque verô cum educationem à certis
perionis hen neceffum fit. ulla apparet ratio, cur extraneis potiùs, quam
Jennbsp;^oc munus injunxerit. Idemque ex naturae intentione

fe nerali liquet, quœ hoc egit, in omnium animalium Creatione, utfpe-
propagentur , id eft , fpecies gignenti fimilis producatur, fimilisau-

tern

tem gignenti fpecies hadenus non eft, nifi ad eam faltem Etatem perduââ
fit , ut amp; ipfa gignere amp; fpeciem propagare poffit, quam proinde maturi-
tatem cum proles a parentibus ex generatione non accipiat, opus eft eouf-
que eorundem parentum educatione, donec amp; ipfi gignere amp; fe fuamque
familiam exhibere poffunt. Hocque Educationis jus facit reverâ Patriam
poteftatem', quam ita fi confideresjuris eft Natura.

§. 4. Eft tamen amp; patria poteftas Juris Civilis D. Brun nd l. 5. dt his
aai fitntfui amp; Hahn adWefd.t.n.i.Verb. Propria Qvittm Kornan, idque
duplici cenfu (i.) Ratione effeduum amp; jurium quz beneficio Juris Ci-
vilis patri data amp; concefla funt, de quibus deinceps (2.) Ratione caufs
quia Patria poteftas modis quibufdam civilibus praeter naturam quoque
conftituitnr , fcilicet Legitimatione amp; adoptione, que poftea tota eftjuris
Civilis fed hos modos hic pertradare nec inftituti noftri eft , nec difpu-
tationis compendium admittit, fed origine patriae poteftatis prsmiffaad
ejus privilégia redâ progredior.

MEMBRUM SECUNDUM.

quot;De prhiiegiis Conflituenda FatrU poteftatis»

§. I. Cunt autem illa privilégia vel Conftituendae vel conftitutae patriae
lt;0 poteftatis Conftituendae ejus jura ac privilégia funt vel in Nuptiis
vel in Legitimatione vel in Adoptione. Videamus de nuptiarum privile-
giis, quo ad Patriam poteftatem , quale imprinnis eft, quod Pater non
opus habeat alia probatione, quam filium ex légitima uxorc cum qua tum
cohabitavit natum effe , ex eo enim lex validé praefumit, eum quoque
ex marito illo natum effe /. 6. de his qui fmt fui Gailius 2. obf.^j. Stru-
vms Ex 5. rÄ.45. ibique Dd. alleg. quod adeo verum eft, ut nec matris
confeffio hunc filium ex marito natum non effe eam juris ptaefumtionem
tollat /. 29. i.de Probat, ibique Gothof. lit, b. nam dida prasfumtio
non tantum partui favorabilior eft, verum etiam vincit eam quae ex hac
adfertione oritur, nam ex alia plané caufa vel odio provenire poteft, imo
propriam allegat turpitudinem Cap. inter dtleBios X. de Donat, Neque mo-
vent textus in I. i6.de Probat. ^nbsp;x.de Excuf.Tut.., urpote qux de
alia longé probatione loquuntur fcilicet statis amp; fimilibus Conf Decius

Conf,

C9)

Conf. 6-^7. Tholofan. lib. 84. cap. 10. ». 8, amp; Alexand. Vol.j.ConßlM,
». 6. Sed hoc non adeo verum putarem, ut fi conftet uxorem cum adul-
tero rem habuifle nihilominus habendum, acfiex marito eflet partus, quod
tradit Menochius 6.praf»mt. 3. à quo hîc merito difcedimus : nam non
poteft fine maximo praejudicio mariti, totiufque famili« propter me-
tum partusfuppofititii, praefumi ex marito potius quàm adultère natus;
neque pia illa ac honefta praefumtio cadere infceminam poteft, qu® adu
fidem matrimonii violavit, amp; prafumtioncm honeftatis contraria faftî
evidentia extinxit. Atque ita prscisè id decifum eft in Capit. Caufam X
^i filii Rnt legitimi. Neque favor conjugii quicquam facere poteft in con-
pgio per adulteriumfïdè violato Ófjam extindo, imprimis cum longè
juftior fit favor innocentis mariti totiufque familiae, ne, ei fuppofititius
partus obtrudatur , coque tot jura ipfis in infinitum prsripiantur ; De-
nique ex œqmtatis amp; juris rationibus dubia juris, non ex favore extra
terniinos legibus conftitutos decidenda funt.

§. 1. Aliud Privilegium conftituendas patriae poteftatis eft, quôd
Pater eam acquirere fibi poffit in liberos in quos poteftatem non habet,
fcilicet in naturales, idque imprimis duöa in uxorem concubina /. j.C.
dtNat.Uh.N.l^.Cap.%. Gail.z. obfiä^x. quomodo omne vitium tol-
htur in tantum ut juxta Dd. non fide fed vere pro legitimis haberi de-
beant Forft. de Suc. ab Inteß. lib. 6.cap.xo.n.\.amp;i. quoniam vel accuratif-
fimè extinguitur prœcedens vitium D. Becman Med. Polit, cap. 8. §. 14.
Jt «a legitimati habentur acfi verè effent legitimè nati ; ut etiam ftatuta
aeliberis legitimis difponentia legitimates comprehendant Boer. Dsf/yT 159.
tncipit. Et videtur dicendum n. 5. Darieisjus protimefeosadfèrt Beriich.Z,»^.
a.Co»c/.39.».i8. Etiam in feudis fuccedunt tam de jure quam demori»
husSuMwinsSynt.J.Feud.cap.p.th.i. w. 12, DifTentiente licet Bockelm.
m Comm. ad f. Tit.de his qui funt fui §. 15. Unde dubio procul jus Pri-
mogenitur« confequitur filius ille naturalis, qui amp; natura prior genitus amp;
legitimus, interimque in fufpenfo eft jus eorum qui ex mediis nuptiis
nati funt . nec ante jus primogeniture ipfis quœfitum videbitur, quam
certum fuerit cum concubina nuptias non amplius fore. Hoc ita privile.
giatum eft ut Pater, licet concubinam in articulo mortis ducat , liberos
faciat legitimos, amp; fus poteftari fubjiciat Perez aà C. de Ndt.lib.». 14.
quoniam non eft impoffibile ut mortivicinus reconvalefcat, hinc matri-
monium redè à tali infirrao contrahitur , modo adhuc fans fit mentis.
Neque jam vereor decifionem I. 20. de jure Dot. utpote qua: agit de ar-
ticule quo quis moritur. feu de ipfo morris momento.

s. De aliis modis legitimandi hic fuper effent qus traftarem, fed
ut brevis fim in hac renotiffima ; unicum hoc addo quôd Pater per fup-
plicationem à Principe impetrarc poffit ut filii naturales fubjiciantur ejus
poteftati amp; legitimentur, poffet quidem Pnnceps non requifito patre re.
fcriptum legitimationis dare liberis illegitime natis, fed hoc regulariter
facere velle non prsefumitur, quod non ineleganter expnmit Mynfing. i.
obf.l';. Neque moribus hodiernis obfervari videmus, ut Pnnceps fine
precibusamp; voluntate Patris legitimet Conf. Perez ad Tiu C.de Nat. U^
». i9.amp;i\. Ouo jure hodiè Princeps jus hoc legitimandi habeat Vid, DD.
juris publ. Sponger.;». 75. amp; D.Rhetius//^.i. TJf.?. §. n- amp;aln.
Bockelman. adf. de his qui fmt fai^.i^- idem efi: fi ipfi hben hoc im;
petraverint à Principe, modo teftamento pater hberos naturales legiti-
mos amp; fuos heredes voluerit amp; declaraverit , Princeps etiam annuat vo-
toque Patris fubfcribat N. 89. cap. 10. N.j^^-cap. i. §. i. quo cafu etiam
poft mortem patris legitimari poffunt hoc effeftu, ut excludantur agnati
à fucceffione, cùm alias fucceffioni paternx capaces nonfuiflent. D.Stru-
\m$Ex.i.th. 55. Per nominationem etiam fieri legitimos traduntDD.com-
muniter Bockelm. d. L §. 18. quod ita prscisè obfervatur ut, fi Pater
unum folùm nominaverit legitimum , reliqui ex concubma pro talibus
etiam habeantur Kthhm.Hodeg. jum Chartaz.Clim- i.§.4o. ubiinhne
addit accuratè, quodhsec nominatio non faciat ut fint aut fiant legitinii,
fed per eam declarentur quod fint kgitimi qui taies non apparebant, hmc
alchimiae, qus facit apparere quod non eft , comparatur. Mynfing.

«»f. 4. 0^/. 51. ƒ-nbsp;.nbsp;, ,nbsp;n • r n.

S. 4. Privilegium quoque m conftituenda hac poteitate inligne elt,

quod Pater eam in extraneos quoque qui nullo modo liberi ipfius funt,
acquirere poffit, per Adoptionem, quae eft quafi civilis generatio, amp;
naturali comparatur quoad effeftus : quomodo definiatur amp; dividatur
apud omnes DD. legere eft. Sed non omnis adoptio patna privilégia ad-
fert Vid. §. I. J. de adopt, jun^û §. 10. amp; ult. eod. Conf. Bockelman.
adf.d t.^.'y. amp; DD. paffim ad quos me brevitatis ftudio remitto. Ali-
quando Patris naturalis jura manent intégra ; Lauterb. w. 28 amp; dici-
tur quidem adoptatus ab extraneo filius adoptantis, fed non filius fanii-
lias hinc Vultejus ad§.fid hodâ J. de Adopt, ».^.^xop qui fuus eft,
red habet meus effe neceffe, Patris adopto fuum, fed Patm permanetidem.
In arrogatione Privilegium fingulare amp; notum eft , quod Pater arrogatus
liberos habeas eos fimul trahat in arrogatoris famiUam amp;poteftatem Vul-
tejus

tcjus d.i.M. 2. qood adoptione tribui nequit /.40. de Adopt. Perez ittC.
eod.tit.n.S. Denique qui poftliminio redeunt amp; qui adhuc in utero funt
transferuntur fimul in poteftatemarrogatoris D. Brun. adl.i^,d.t.

MEMBRUM TERTIUM,

Tgt;e Prhilegiis Confiituu PatrUpoteßatis quoad

Perfonas.

r. Privilegium certè fummum eft quôd jure Romano patri etiam po-
*nbsp;m vitam filn fit data de quo paucis Memb. i. habuimus

Conf. Vinn.us ad §.z. J.de P^t.potefl, fed fimile jus à Ludovico Impe-
ratore Nonmbergenfibus conceffum anno 13.0. quôd Parentibus fuos
hhos inobedientes licitum fit carceribus amp; turribus coërcere non folùm,
fed amp; vivos m profluentem demergere Lymn. Emcleat.lib.A.cap. 39. Ç. 7.
Sed tyrannicoamp; terribili, uti Ariftot. videtur 8. 12. hoc privilegio
an adhuc utantur fubdubito. Merito etiam juris Romani mores mitiga-
vitpoftentashac m parte, amp;ad facilitatem magis amp;manfuetudinem revo-
cavit; utpote quôd nimis à pietate, in qua patria poteftas confiftere de-
Dct, l. ad leg. Pomp. deParricid., atrocitas haec recedat. Et ita D.Bec-
man. Pol,t. Parai, cap. 8. §.5. cum Reipublicae etiam non folis parentibus
nalcantur hben, ea propter nec his fola poteftas è medio eos tollendi
concedenda.

§.2. Non vero in totum hodiV Privilegium caftigandi filios parenti
ademptumeft, fed conceditur iUi adhuc incarceratio inobedientis filü
Itin.C depriv. Car. qui modus coërcitionis reputatur domefticus qnafi'
quo filius intra familiam emendatur, non autem cuftodiae vcl jurifdidiol
nis çrat.a hocexerccrur Perez. inC.d.t. «.2. Nam animo corrigendî
videtur hfta caft.gaPo paterna Menoch. Ai. 5. pr4umpt. ,4. «. x. ibique
allegati, meo difterre officium paternum à judicis puto quod hic pœ-
nammfligereamp;fic jus auferre poffit, quod Pater non poteft; fedmodicè
cornpmores filiorum itanequideis inferatur quod caftigationis diutur-
nsrelmquat veftigia. nulla enim effet educatio line coèrutione. Ulterius
poteft Parer immcrigerum fuum filium judici puniendum offerte, eique
g nus pœnae praefcribere, ex quo poftea judex ferre tenetur fententiam

B 2nbsp;1.1,

/. 5.C. de Pat. pot. Hahn, ad Wef. Tit.dehüqui funt fui ad verba Crude-
liter , quia nemo moderatius patre advertere prasfumitur Donel. lib. z.
cap. 25. D. Brun, add.l.^. n.%.amp;9' Imo praevidebant l^um condito-
res, amp; credebant parentes integros fbre judices quod egregia expreffione
monet Grotius lib. z. cap.^. §. z8. Manifefte ergo damnantur illi amp;jure
merito qui jus paternum in atrocitate nedura in poteftate occidendi filios
confiftere putant; quod hodiè non aliter admittimus nifi vi jurifdidionis
pater filium viviseximat, quo ipfo non ut pater, fedut judex confideratur.

§. 3. Tres tutelasexcufare à quartafufcipiendanoti juris eft, fed Pa-
tri falva eft excufatio, fi unam folùm habeat amp; filius duas /. 4. 5-
Excufat. Patrem etiam in ütem filius vocare nequit /.4. de jud. l.ii. eod.
l.j.deO. amp; AB- Ratio hujusredditur inl,\6. de Furt. Conf, Lzo.in fine
C. qui accuf.l. i. ad Leg. Jul. de ann. quod ad adoptivum etiam extendi-
tup /. Jdoptivm 8. de in m Voc. Imo nec extraneo filius familias litem
movere poteft finefpeciaii patris confenfu l. f. C. de Bon. qua lib. nam legi-
timam fine eo perfonam ftandi in judicio, non habet Gothof. ad d. l. Ut p.
ibique alleg. Quod eo etiam ufque extendi poteft ut filio injuria licet in-
feratur , ille hac propter agere non poffit fi pater agat. Vid. /. 8. in pr.
ff. de procurât, l. 17. §. 11. §. 18. équot; feqq- de injur. Et fi filius eam
remittere velit, vindicare pater poteft. l. 30. pr.ff. de PaFl. amp; contra fi
hic agere propterea velit, ille remittere ultro eam poteft. d i. 17. §. iz.
é-feqq. Guido Papas Decif Gratianop.CapeLTolof Decif z^i. Ni-
col. Boërius Decif. izo.n. z. amp; i. pag. Z59. quod latè euam pertradat
Profp. Farin. de Accufat. lib. 1. Tit. z. quefi. 14. pag. 210. ubi veterum
Dd. magnum numerum allegat. Limitatio autem hic addenda nifi Pater fit
abjedifilmsE conditionis d. /. 17. §.13. de quo vid. Udal.Zafius in fubjlit.
TraElatup. zzj.lit. C. Excipe etiam fi filius publica intentare velit, tune
agere fine Patre poteft, i. 5. §. 5. de his qui ut indig. ibique Gothof. Ut. t.
uti in caufis criminalibus amp; fpiritualibus /, ö. §. 2. de Cad. Item caufa co-
onita pater ad fuum confenfum interponendum cogi poteft. Imo fallit ia
reconventione,

§. 4. Patri quoque hac in parte Privilegium competit, quod libérons
fuos vindicare poffit l.i. (^.z. de R.K eofque poftulare eshiberi /. i. de
lib.exhib. propriamp;que auäoritate debitam fibi reverentiam exequi Bockel.
ExdeAüion. cap.z. § 9. Singularius etiam eft qu-d Patris non impediâ-
tur fufFragium, fed quod vaieat amp; profit filio ad honoris officium adfpi-
ranti l. 5. quod cujufque Vniverf Rationes habet D. Brun, ad /. 4. d t. n. 5,.

conf.

tcff./. j^.p.adSB. Treb, l.77. dc jud. In aetatis probatione Patris adfertio
attenditur vid. /. 5. §. 5. Carb. EdiBo l.i.C. ßmin.fe maj. dixerit. Et hoe
in patre fingulareeft quôd contra filios adferre teftimonium poffit in cafu
vcneficiiBerI./'4m4. con. 4. »,95. ubi adBodinum fefe refert qui exem-
pla habet , quôd ex tali teftimonio ignis poena fit didata , fed hoc non
ua facilè admittendum cum multis probat Carpz. Tit. ii. art.^. §. i. ^
fiqq. ubi amp; alios allegat qui defendunt teftimonium inter patrem amp;filiiim
efle [\Mtnml.6.C.deTefttb. Sed nec tam firmum amp; hoc eft, ut nonad-
mittatexceptiones, quas pro parte jam adduximus, reliqusfuppleripof-
funt ex DD. à Carpz. allegatü d. I. ik fic contra filios aliquando teftimo-
nium patris admittitur, ti Veritas aliter haberi nequeat, Gomez, var. Re-
fol. I. cap. 12. ». 24., amp; hoc prscipuè in probatione alicujus delidi Pari-
nac. de Teftib.nbsp;», 171., hucque jam refero quod allegat Berli-

chius, fi opus fit ob bonum publicum cujus inter eft delifta, amp;praecipuè
taiia non manereimpunita, l.^i.^.x.ibimultapro militate communi recepta
effe ff. ad Lev. Aquil. nam utilitas ipfa habetur jufti prope Mater amp; sequi.
Quando judex elfe poffit pater in caufa filii compendiosè tradit Coraf!
inTtt. dejurtfd. n. 7, p. 552. AfFeruntur infuper cafus quibus pater filium
occidere hodieque poteft, vel fine omni vel levi poena, quosenarratBer-
lichius Par.i\. Concl.6. n.^z.feqq. unum recenfebo, fi filius delida per-
petravit, amp; metus eft, ne à Magiftratu capiatur , amp; fic infami mortis ge-
nere pleftatur , putant Patrem ad hanc infamiam evitandam , domeftico
potius exemplo, eurn vel veneno necare, vel alio modo mactare polTe,
amp; hoc impunè quantum ad pœnam ordinariam, fed relegationis pcenam
in certo cafu didatam refert Wefemb. Parat, ad leg.Pompldeparricid.n.6.
Sed hoc negant fi filius jam à Magiftratu incarceratus fit, delidique con-
vidus ca propter brevi fupplicio afBciendus tum patrem, eum in carcere
fi occidat, non gaudere hoc privilegio , fed pœnam ordinariam locum
habere probat Berlich, d.i.». 9. , ibique magno numero allegati. Aliiamp;
hoc cafu mitius cum patre agunt , amp; relegationem folum locum habere
putant.

§. 5. Liberi in facris patris conftituti ad eam fi perveniant statem,
ut raatrimonio fe jüngere velinttunc Pater nomine eorum fponfalia con-
trahit poft infantiam etiam ubi confenfum filiorum pater fupplet, uti ex
natura fponfaliorum hoc expIicatGellius NoB. Attic, lib.â^. c^p.^. fed pu.
beres fadi praecife ftare non tenentur huic defponfationi patris /. 14. dt
^F^fß Si autem ad alia inclinent, patris confenfus iterum amp; voluntas re-

B 5nbsp;quiri.

quiritur I. ii.^feqq. h.t. vel ad minimum ratihabitio. Quod fecus iti
Nuptiis ubi pro régula juris Civilis haberi debet, quod pater fuo confen-
fu amp;di0quot;enfu velfirmare vel infirmare nuptias poflit, hicquefinonadhi-
beatur erit amp; matrimonium illegitimum amp; hinc nati liberi l.^.l.zi. de
R. N. l. m §. I.e. de Rapt. Virg. l.Paulm 12. de S.H. eo etiam ufque ut
non teneatur Pater fuidiffcnfus rationem reddere modo non per injuriam
diflentiat /. 19 deR.N. Wefemb. Parat.d t.n. 5. Hinc rejiciendum Cofta-
ni didum i. quaji. jar. 12. qui contendit Parentum confenfum non effe
neceflarium vid Alb. Gentil, de Napt. Ith. 4. cap. 5. quod etiam réfutât
Borchold de Gradibus quam in rem apte Pamphilus apud Terentium m
Andria aB. 5. fc. 5.

Ego me amare haw fateor , ß id feccatam eß, fateor id quoque
Tibi Paurme dedo, quid vis oneris importe, tmpera,
Vh me uxorem diicerel Hancvuamiitere, utpotero, feram.
Et de jure Civili ex fingulari flim a hac ratione ita cautum, ne patre infcio
vel invito fihi agnafcantur fui heredes amp; per injuriam uxor inducatur.
Quod amp; fingulare eft ita ut praîcisè antecedere hic patris cenfenfus debeat,
nam ratihabitio hic non, uti in fponfalibus, fufïicit 1.6%. de j. Dot. quia
non tollit ea vitium jam contradum quod infanabile putatur^ fic ex Neg.
Geft. non fit mandatum per ratihabitionem, amp;eanon comparatur confen-
fui, ubi voluntas expreOTa adefTe debet I. 7. de Sponf I. 12. C. de Nupt.
Tum. ex z.quafi.

6. Non vero permittit legum difciplina filium invitum ad uxorem
ducendam cogi /. 12. I. 14- C. de Nupt. tantum enim patriae poteftatis
Privilegium non effe debet , cum dicente Socrate multa mala comiten-
tur invitas nuptias, quam in rem eleganter Pamphil. apud Terent. in And.
act. I. fc. 5. amp; merito injuriam Patris conqueritur qui tali m.odo im-
perabat.

—— Vxor tibi ducenda efi Pamphile hodie inquit para,
Abi domum

Neque officii vel privilegii paterni eft, femel confummàra amp; bene con-
cordantia matrimonia difrumpere uti innuit /, i. §, ƒ. de üb. Exh. nam in
eodiffolvendo acerbè pater fuum privileginmexerceret, quod ne fiat me-
rito hxc lex fuadet. multa namque impediunt matrimonium contrahen-
dum , qusenon diflolvunt contradum. Hac propter Cone. Tùà.cap. i.
Sef.zäf. anathemate damnat qui contrafta rité matrimonia obdiiTcnrum pa-
tris irrita pronunciant, quod etiam propofuit Carolus Quintus Imp. in

Decla-

pedamatione fada in Comitiis Aug. anno 1548. Tit. bon ^accaiîicttt
öec eamp;e Darumbùie toeiï Die ©aîtcdicôc Âaït/ quod amp; fraSiè
confirmatum ut fruftra contrarium proferatur vid. Struv. ex zo th z^
ibique allegati textus, ex quibus apparet, matrimonia confummàta ' de
bere manere firma, amp; hoc exfumma squitate,ne ftuprummaneat.'cùm
fadum mfedum fieri nequeat /. i. ƒ. de Ub, exhib 8c pater non exequot;
ceret officium , quod m pietate confiftere debet non in atrocitate tahquot;
quorfum amp; colhmant verba d. Conft. qux refert. Ungep. c««,. f^pcr
DecmaLlib.^ m. I.n. zz. Verb, tîcmitÎBoïïenm*akcDm(©ehorfam
öa- Minùttnicm abmmbm öierdfeiörrnCïtcrn fclMbisfmt/ fbnöcrn
^olïcn nicljt (notanter additur) ùa^ bie Cïtcm m töjcnnung öcc
.B?esetoaïbm^ucljen. Rittershuf. mff. j. Civil. amp; Ca.. hb. t. cap i
ubi multa ex ejufmodi diremtione incommoda profert, hancque fenten-
tiam defend.t vld.Beua, de watrimo». cap.^j. verb. Si autem res non eß
ßet mtegra Carpz. jurijpr. Confifl. tit. 3. Deß6o. n.6. Contrarium autem
Itatuunt, privilegiiimque parernum eoufque etiam extendunt Donel Ub
ïycap. 20. Alb. Gent. lib. ^.cap.y. Cothman. Fol. i. Refp. i. », jng. ^
Z9^.fei]q. McviüSad j us Lubec. p, I, tit, 4. art, 1.». 16, Bach, ad Wefemb
deR.Nupt.Ferb. Sed ad jus mßrum.

^'J'-nbsp;^^^ cumGrotioputarem, huncconfenfum non

neceilario adhiben, nam qui Nuptias contrahit hoc jure non eft amplius
in poteftate patris neque fub educationis jure continetur poteftas prohibi-
tivanuptiarum. Matris etiam requireretur confenfus ex hoc jure fi effet
Deniqueemancipati requirere deberent. quiaemancipatio jus naturas adi-'
mere neqmt. H.c enimfingukris effeduseft juris Civilis, alias facilè con-
cedoPamam poteftareni effe ex jure Natursuti fupra jam habuimus Sed
dejureCanomco qurd ftatuendum dubitatur , cùm hujus juris DD infî
in diverfa eant, amp;alii aliter ad diffcntientes inter fe textus conciliandosdi
ftinguunt. Tresopiniones propon it Ungep. adDecretal. lib.^.tit.i « i,/
Dehoneftateconcedunt hincCavar.n?». i.deMatr.cap.:^.^.^. Bonum
inquit, eft, fi petant confenfum Parentis, fi autem negligant filii nihilomi-
nus fubfiftit. VJd. Perez, ad C. de Nupt.n.ï6. At RmèrshuC deD^ff.m
rtsCtvdüamp;CamnJib.i.cap.i.Ferb. Sed ut adjm Canon., ait. quôdquï
ftatuant de honeftate hoc effe, illi etiam in nuptiis concédant neceffuatem
arg. /. 42, de R. N. amp; /. 157. de R. J. Probant etiam hanc neceffitatem tex-
tus in C. Aliter jo. qtilt;eft. 5. C. Noßrates 3. C. 50. quaß. 5. C. Honorantur
13' C. ii.qusß. 2. amp; alii ubi habetur hxc neceffitas amp; in d. C. Aliter in-

fuper

fupcradditur quod clandeftina potius fint Conjugia quàm légitima fi hic
patris confenfus non adhibeatur. Objici qusdam poffunt qnx fpacu eau-
fahïcnondeducam, fed me remitto ad Hunn. rar. Refilut.Jur.hb i.
tit. x. qmß. i8. Oldendorp. CUf. 4. art. 26. Menoch. Uk 2. cafn 355. Ale-
xand.L«// 97. lib-nbsp;fententiam ita veram profitentur ut nec

ftatuta in contrarium valeant, quod tamen in medio «-^'quot;q^oConf. Gel lus
NoEl.AttU. Ukz.cap.7- Qu^nam autem caufs fufHciant ut Pater vahde
diffentire poffit, hîc expedite anguftia tempons amp; fpacu non hnunt._Solam
paupertatem non fulHcere patet ex l.^.proficio, Conf.Carpz. 2. iJej.^^.
L/formamnon pulchritudinem qua de re D. Beekman. P.ffn«.^
cap.j.i z. /•« fi«^. Abfens autem fi fit Pater ut fem non poffit ubi vivat
per naturam non poteft ejus confenfus peti Lio. ^ 11. de R.N. l.zo.C.
deNnVt. Vel fi captivus fit /.9.§.i. de R. N. l. 12. §.i. de capt. é-pofi.
Vel furiofis /. 15. C.deNttpt. fr.f d.t. verk Etfiweinterventn Conf. Reb-
h^n.Hodegeta juris Charta 2. aim.9. §.8. Poteft etiàm evenire ut pater
fuo jure uti non defideret. l.filiits 25. deR.N.

MEMBRUM QUARTUM

De Frhilegus conflituu fatm foteflatis
c'trea res.

Quid rerum appellatione injure veniat, quot rerum genera vel divifio-
nesoccurrant, quibus modis dicantur acquiri, ante pedes pofita
funt amp; cuivis juris principia guftanti obvia fatis ac nota; hinc illis non
immorabor, fed quae Patri privilegii jure exinde competant, quapoffum

^TT'ofm multo magis interfuit, fi quis patriam alfecutus fuiffet
poie'ftatem quàm hodiè, exinde namque multo plura acquirebat pater
per filium, imo omnia, ita ut régula fit in L Placet. -^s-deA H. Quic.
quid filius acquirit Patri acquirit, qus tamen hodie tam multas admittit
S^ceptiones. ut fi peculia fpeftes, paucula fuperelfe v.debis ex hu,us re-
guls generalitate; ita ut reâè Groene., dicat hod.e ahter longe ac ohm
paternum hoe Privilegium obdnere, quanquam fspius multa abrogata
putantur, qns revera non funt, an ex facilitate aliqua, an ex ignorantia
»nbsp;^nbsp;verorum

verorum juris pnncipiorum in medio rehnquo. Hoe autem fatendumper
peculiorum introdudionem valdè imminutum jus patris, non autem fubia-
tum efTe. Quz verô fint jura ejus vetera , quibus hodie limitibus cir-
cumfcripta Sc fpecies peculiorum nunc exponere amp; prolixum nimis eft
nec hujus inftituti. Ex peculio verô profeäitio patri acquiri fatis notum
eft, cîim ipfum pecuhum quoque maneat Patris §. i. J. ferqttasperfmas
l. 6. C. de Bon qua lib. Contradidorium quidem videtur , quèd Pater
dans peculium illud retineat l.^.^jr 5. defeculio. Verïim non dominium
hîc, fed transfertur adminiftratio , maxim umque huic diflîcultati lumen
praefert , fi notemus, quôd femper pater hoc peculium poflideat. Unde
in concurfu Creditorum non leve id eft patri privilegium , quôd , fi ei
quoque debitumfit, is prsferatur reliquis omnibus elegantiflima ex ratio-
ne, quia , uti diximus, femper poflidet, amp; per confequens femper ei
lolutum videtur i.9. jf. 2. Ferh. pravenife de Peculio. Unde duo fequun-
tur fingulana amp; quafi privilégia, quôd Patris debitum prius debeat deduci,
amp; tunc pecuhum computarij alteram, quôd Pater poftea creditoribus fa-
tisfacere non ultra vires peculii teneatur I. 5. %.p.c(.t. Et hoc eft quod
DD. dicunt peculiotenus eum teneri , nam imputet quifque fibi qui
ultra quàm in peculio eft, filio credidit vel cum eo negotiatus eft. Add.
Struv. E.X..XX. th. 60. 65. Bockelm. adf.de Pecul.n. 5.

§. 2. Non ergo regulariter totum «s alienum filii Pater folvere tene-
tur /. 47. §. 2 r. fed uti dixi, quantum in peculio eft quod cum eo
amp; J-38. de Aä.. Sed ut hoc fciatur meritô quxrunt, quod nam tempus
mc computandum ? Et dico quôd vires peculii infpiciends fint, non ex
tempore contraftus, fed condemnationis 1.1. §. 15. quibus ex cauf in pojf.
; P • à-1-y- pr. amp; §. I. de peculio. quod autem limitationem recipit ex/.
ßfil^ fervum 57. eod. nempe fi ante finitum judicium decefferit, tum
Jjeftatur tempus mortis, conf.etiam cafum /. 50. §. i. d. t. qui fpecialiseft;
fi fcilicet Pater heres fit inft.tutus , qui peculiotenus tenebatur credito-
ribus, tunc etiam mortis tempus confideratur, quia falcidiœ tempus non '
aliter infpicitur. Hoc patri« poteftatis privilegium in tributoria adione
c^lfare necelfum eft , in qua non poteftatis privilegium , fed doli benefi-
jum effet, fi patn, qui filium corrafis mercibus alienis negotiantem vi-
«et ac patitur , inde quod fibi debetur, detrahere permiffum ,ataue ita non

ex re fiiu , fed alieni dominu fpoliis ditari permiffum effet. In ea igitur
attione neque Patris conditio pr« cœteris Creditoribus meIioreft/.6././.
I^trth aji. neque merex ut peculium crefcit amp; decrefcit 1.0^0. pr.de pecul.
• 5- ƒ. de tMb.ail. fed pater hîc concurrit cum aliis creditoribus ita utfi

Cnbsp;non

non legitime amp; squaliter diftribuat Creditoribus, tribut aft. atque de
dolo teneatur d. /, 5. §. ƒ. 1.6.^quot; quot;J-frinc. de trib. aü. Sednecècontrario
pater tenetur ex delido filii, nifi quid ex eo ad ipfum pervenerit vià. 1.
3. §. p. de pecdio l. ii. de Cond. fur. Uti jam ex patris voluntate depen-
debat dare vel concedere hoc peculium , amp; ei integrum manet filio
hoc adimere /. 4.§. ƒ. de doli. mal. fj met. Non autem hic fufficit fola
revocatio patris, nam utut revocaverit, tamen tenetur de peculioA 19.§.
I, de pectilio quia quod non conceditur nudo confenfu nec nudo dilTeniu
tollitur , fed uti fadum aliquod fcil. traditio ad conftitutionem ita amp;
contrarium fadum ad adimendum lioc peculium requiritur /,45 eod. Sed
qua ratione hoc in fraudem creditorum nequeat adimere notavit accuratè
Lauterbach p.m.^16. ibique leges alleg. amp; Schneid, ad^. 10.f. de Ad:.»,
34. Mortuo autem patre in hereditate ejus manet hoc peculium amp; in eam
cenfertur per vulgata , adeo ad bona ejus pertinet ; licet fi pater filium
emancipet amp; non adimat, donaffe videatur, /. 5i.§. i. de donat. Quid ju-
ris fingularis hodiè patri fit in peculiis sdventitiis filii familias liquet ex §.
!,ƒ. per cjuas perf. Sei. 6. C de Bon. qm lib. Licet vero ufusfrudus per-
fons filii cohsreat, tamen acquiritur patri amp; in ejus perfona perdurât fi-
lio quoque mortuo I.f, C. de ufufr. Milis de Verrona Repert. juris f^oce
Tater etfi filio emancipato in hujus non patris perfona fubfiftit Carpz, j«-
rifprud. P. 2. Confl. 10. Def. 5. Cafus autem quibus patri hoc jus non com-
petit recenfet Lauterbach de ufufrudu ubi compendio exprimit multa la-
tius Struv. Ex 12 th. 5. Bockelman. de ufufr. 3. Cafirenfia peculia
quemadmodum olim patriae poteftatis junbus cum caeteris bonis annexa,
deinde verö inde exemts , amp; cum eadem , tum quafi caftrenfia in libertä-
rem afferta fuerint vid. apud Vinn pr.J.per quas perf.

§. 3. Sed amp; extra peculiarem cafum multa atque infignia funt patriae
poteftatis privilégia , jura ac commoda ; adeo pt hatSenuî filius eadem
cum patre perfona videatur : de cujus unionis viribus pauca attingenda
funt , quafi per indicem. Si pater cum filio pacifcatur, amp; hic illi promit-
tat, vel ille huic nil agitur, quia fecum pacifci videtur §.6. J. delnut.di-
pul. l.j.de O amp; A. Exceptio eft in iis in quibus filius pro patre familias
habetur nec patri acquirit vid. /. 15. de Caß. pecul. At cum tertio pater
pacifci ftipuïarique filio fuo poteft / 2. C. deCont ßipul.l. 59. de F.O. amp;
filius patri l. §.ij.eod adeo eadem utriufque vox effe videtur §.4./-
deinut.ßip. eademque perfona l.fC.deimp.fubß,, fed amp; huic tamen ju-
ri eximuntur bona illa , quaeacquifitioni obnoxia non funt d.^./\..infine
d, l. yj. Id vero nec natura patitur, ut fada transferantur ab unius per-
fona

fona m alteram, unde eo momento alter alteri necflipulari poteft /.lîd.
de r. O. add. D. Strijk de Succejf. ab int. dif. 9. Cap. 7. ^ ^î. Sic ex
fpeciali privilegio pater filio acquirit hereditatcm, quam is deficiënte fiîrtè
confenfus facultate adiré nequibat /.ƒ.§. 3. de Bon qm lib-, fed amp; ipfe aii-
quando pater fibi acquint totam hereditatem Struvius Ex. 34. th. 27. amp;
hoc ut ultima voluntas habeat efFeftum , amp; ne nociva fit patri têmeraria'
fihi renunciatio ; quod tam verum eft , ut licet Pater hoc neglexerit, 5c
films interim mortuus fit, nihilominus eam hereditatem capiat ac fi filio
jam quaefita effet / / infami 18. C. de jure delib.

§. 4. Ciim verô alia pada fint perfonalia in quibus perfona debitoris
vel créditons adjeftae fint taxationis, uti loquuntur , gratia j vel realia
quae de debito non petendo concipiuntur , perfona verô vel non , vel
demonftrationis caufa tantum adjicitur, non prstermittam valdè fpeftan-
tem hue juris patrii obfervationem , quod filius non tantum pacifci pof-
fit ne à patre petatur /. 17.§.ƒ«./. .9. äe PaB. fed amp; nihil in pado W
interfit, an hat de debito quod pater, an quod filius contraxit l. iS eod
Utrobique enim prodeft non patri duntaxat, fed amp; patris heredi, qùoaî
filius vivit /. 21. in pr. eod. At è contrario pater filio familias ita pacifci
non poteft ne à filto petatur ; five cum filio five cum patre contradum
tuent d.i. 11. 2. quo cafu tamen cefTante exceptione padi , exceptio
cJohdatur^./. 21.§.2. Exceptio verôftatuenda eft, fi filio ut heredipa-

nnbsp;inter qUam amp; 1.17. §. 4. eod. à non uno

yottorum gravis conceditur pugna , ficuti etiam opponitur /. lt;6. «1.
de V. O. quae folvemus in conflidu.nbsp;.

§. J. Praeclara verô amp; plane fingularis illa folicitudo fuit Senatus Ro-
mani, qua patres complexus efl falutique eorum profpexit, dum in co-
rum favorem conflituit , propofito SCco Macedon, ne creditam pecu-
niam , quam mutuam filiusfam. accepit vel ab ipfo unquam vel à patre
petere poffit I. x.pr.amp; 1.1. de SCto Maced. Unde licet filius folverit credi-
tori fuo pecuniam fibi donatam , pater eam vindicare, fi confumptaquot;
eft, ex omni eventu condicere poteft Joan Michael Beutel. adjurefrJat.
p. u cap.6S. Borch. de Reb. créât.nbsp;é-feqq. neque ei in hoc

«fu ulla exceptioopponipoteft, quod notât Berlich.^ 1.^.04.«. 22.

« Id ipfum expreffis verbis traditur in /.p. §. i. deSCt. Mac. ubi idem
J'-tus patn Rei vindicationem concedit, amp; in cafu ubi filius donatos
umn^s creditorifolvit ex omni eventu condidionem competere afTerit,
p2 fnbsp;fi P^tquot; deneganda effet Rei-vind.

f o icjhcet, ad extremum omnimodo condidionem ei competere vulc

C 2nbsp;Conf.

Conf. Hart. Pift, p. 5. qt/dß. 20. ».11. amp; DoneU tik 11. Corn. eap. 2?. Cae-
terum cum /. comm'itùvir l.i^. de Reb. Cred. ubidiflenfumJCtorum
agnofcit D.Struvius Ex.io.th. 5lt;S. Wiflemb./^. i. Difp. z^.th.9., eoque
toJlendo tam parum fufBciunt ea, quae Cujacius /. adfert, ut fatius fic
relinquere. Soluta efl: ea difficultas à Dn eoccejoaccuratiffimè folito mo-
re amp;acutiffimè, quodne nimium excrefcantpaginae, in ipfo difcurfu pu-
blico videbimus.nbsp;n ■ r t • l

§. 6. Non tantùm autem varia funt patriae poteftattsfingulana bene-
ficia, fed amp; onera, neque enim privilegiis commoda femper tribuuntur,
fedamp; onera poenSque adeo ipfs imponuntur fingulariter §. 7. in pas J.
de J. N. quod flHo familias navem exercente voluntate patris, non ipfe
modo exercitor fed amp; pater ejus ex contradibvts magiflri neque peculio
tenus neque in tributum faltem-, fed in folidum favore navigationis tenea-
tur /. i.§. 19. ^ io.ff.deEx. AB. Vid. D.Brunnem.W d.i.». ï$.amp; i6.
quoci. in inttitoria fecus eft d. 20. Idemque eft fi cum ipfo filio familias
exercitore contradum fuerit d.i. i.§. 25. Quin fi fervus filiifamilias exer-
ceat navem ex fado fervi uterque amp; pater amp; filius eo cafu in folidum ob-
ligatur d.i. i.§.22. Caeterum quomodo pater quoque ex fado filii fui te-
neatur de peculio :n tributum, deinremverfoamp;c. Amplillîmus effet hîc
agendi campus ,fed brevitatis ftudio me remitto ad D. Brunnem ad vafias-
lèges dein rem verfo D. Struv. Ex.. 20 th.. 74. Boekel. j» Comment, adff.

amp; paffim DD.nbsp;,

• §. 7. Neque in arreftorum materm defunt qus patriae poteltati vel
Ista vel gravia videri poffunt. Et occurrit imprimis cafus in quo prag-
matici haud leviter difceptant; fcilicet fi pater filio fit obligatus , an hic
in ejus bona arreftum impetrare poffit ? Berlich. Cond. 47. par. i.
ft. 10. Privilegium id plane negat per not. text, inl.fiqm 8. §. f.C. deSec.
Nupt. in verfu. Itatamen ut accaßone amp; I. cum oportet 6. § 2. C.de Bon.
aüft hk ubi in fingulare patris privilegium verb. Non autem hyfothecam
filii familias adverfus res patris vtventis adhuc feu jaUt mortui, fperare a»-
deant, necratiocinia fuper ^dminiflratione inferre. Item Guberuatio rerum fit
penitus impuni:-a, fic per totum eleganti expreffionis genere privilegium
patris. traditur, addjta etiam comminatione hac vel ß hoc fece, int patria ps-
tefias inJosexer.endaefi-, quid autem haec inferat, amp;quoufque jureRo-
roanaextenfa fuerit in principio jam tetigi. Ex his autem concludo , fi
liberi prohibentur inquirere parentum adminiftranonem, eamque nequeunt
pcrfcrutari, multo minus arrefta imponere poffe, abfurdum enim effe
^nbsp;filiura.

filium vclle inquirere in adminiftrationcm Patris dicit Card. Thuf. Conf.
125. ».54./»gt;./». Et hoc ita in bonisadventitiis, in quibus dominium habent,
non pofiunt, multo magis prohibentur in reh'quis, in quibus nullum domi-
nium habent, fed nudam tantiim adminiftrationcm.

§. 8. Nec obfcurum 3d videbitur.fi perpendas quod fînediligenti in-
quifitione amp; fcrutamine rationum an folvendo fit an non ad arrefta procedî
vel perveniri non permittant jura, de quo eleganter Gailius lib.z.ohf.lt;^.
». ^.feejq. Idem de Arreft. Imper, cap. i.tt.ii.^feqq. amp; cap. 11. n. 30. quo-
niam autem liberis hoc denegatûr per praecedentia , fequitur, nec ad ar-
reftum perveniri pofle, ciim negatis mediis negeturamp;finis, pluraineam
rem allegat Berlich. d. l. ad quem me remitto. Hoc autem hicaddo, quod
de arrefto non unus notât, fcilicet exinde laedi exiftimationem inter ho-
neftos viros, bonam famam minui, amp; ignominiam indelebilem indeoriri
Vid. Coler. de Procejfi* Execut. partez. C. i. n. 154. amp; Gailius de Arreß.
tap. I.«, iz.verh. Nam Heet arreßa parvi ßnt prajtidicii. Si autem filius
nullo modo famam patris laedere poteft vel imminuere I, mn debet dari
II. deDoloMato fequitur quôd nec arreftum impetrare. Et hoc quidem
Privilegium Berlichii, cùm latè pro Patre defendiflet etiam Domino feu-
di concedit idque deducit d.l.n. 16. quod tamen non tango, quia alterius
loci eft. Contrariam vero fententiam propugnant alii, quo in dubio hxfi-
tantem, atque à Berlichio defleftere renuentem in fua caftrame pertraxit
Carpzovius Florentiflimus ille Prafticus qui in Procefu tit. zi. §. 2. ».7,
amp; feqq. id quod antea de Vafallis aiferuerat , nem.pe, eos pofle arreftare
bona Dominorum, ad liberos quoque extendit, eofque, fi parentum fuo-
rum bona arreftare velint, omninoadmittendos ftatuit, ac etiam refpon-
det ad argumenta contraria,imprimis de honore parentis, amp;infamia, qu«
ex arrefto metuenda. Quas omnia hic excerpere nolo, fed id folùm ad-
dere, quôd illi, qui jure fuo utitur,haud injuriam feciffe intelligatur
/. 155'de R. J. Conf. Carp. p. i. Conß. 29. Def 28. ubi latius hoc profe-
quitur; amp; in fine ita decifum refert. Accedit pro hac fententia generali-
tas juris arreftorum quamadfert Joh. Mtrioch..inprueßp. 20. C.41. ». 12.
quôd omnibus creditoribus liceat arrefta imponeren quo patrem non exi-
mimus hoc cafu per didaConf. Anton. Faber. in C.lib. i-tit. 17. Def.z.
* 4. ubi amp; illud explicat, quôd utens jure fuo nemini inferat injuriam,

Vid./.41.

§»9. Ad inventarii confedionem omnes teneri, qui obligati funtad rei
aÎKèijusextraditionem vult Hauchb./^. i.qmß.io, «.jo. Vafq. deSmef^r

C Jnbsp;sdtim.

ultm. voluut lib,nbsp;quomodo enim in reftitutione demonflra-

tio facienda fine confedione inventarii, ita quaerit non abs re Carp.;», ii.
Conft. 42. Def, 8. «. 5. Incongruumcertè videri poffer, quôd hîc hac de
re traftem , ubi de patribus conceflis privilegüs agendum mihi eft, in-
ventarii autem confeâio fit generale officium, quod â nemine videtur omit-
tendum, quia infignes favorabilefque effedus habet quod hujus loei non
eft enarrarare. E contrario autem quid damni inferat ejus intermiffio ,
quod amp; ipfum alienum à meo propofito eft, viderique poteft hac de re
§.4. 5.C. de jure Delib. Aut. Sedcumtefi. C. ad leg. Falcid. Conf.
Ant.Tüberin C.lib.tit. 21-Def.9.n. 8. amp;DD. paffim. Detutoreetiam
indubitati eft juris, quôd ille fuper bonis.pupilli inventarium cenficere te-
neatur, adeo, ut priufquam hoe fecerit non admittatur ad rerum admini-
ftrationem, quod decantatum juris eft principium in l.Tutor qui reperto-
rium.'], de Ad. tut or. Sine eoeiim aut planè non, aut difficilius ad rationes
reddendas adftringi poterit conf. Heigius\ .qu^fl.io.n.^. Bart,»'»/. 72.
§. 2. de Cond, équot; Demonß. n. 2. verb, quia inventarium eß caput. Hinc de
Patre, ut adfcopum perveniam, hîcoccurritquaeftio. An ille filiorum
bona adminiftrans ad confefliionem inventarii teneatur ? Et non vereor
hic dicere contra Spéculât Tit. de Inß. Eden. %.ult.verb. Quid, de Patre Cm-
gulariterproeointrodudum efle, neteneatur ad onerofumconficiendiin-
ventarii munus, fed defcriptionem fieri aliqualem fufficere probat Card.
Thuf.Co»/:i25./;V.?.«.3r. Idem Cow/. 202. «. 8. lit. A. quod ipfum in
Camera Imperii receptum annoque 1548. d. 15. Decemb. ita judicatum
fuifle additis rationibus clarè demonftrat Joach. Mynfing. Cent, z.obf.9%.
quod ita fingulare Patri eft, utnead matrem quidem licita fit extenfio vid.
Card. ThnUTomo 8. Conel. 443. n. 40. amp; fq. Et fic dicere aufim cum Carp.
P.i.Conß. IT. Def. 5. n.6. Matrem utique teneri ad reddendas rationes
mediante inventario. Nec vereor objedionem Berlichii qui contrarium
ftatuit p. 2. Concl. 12. n. 14. quia Carp. d.i. dr Conflit. 1 o. Def. 15. ea refellit
ad quem me fpacii caufa remitto. Quod autem de Paterno hoc in cafu pri-
vilegio afferui, hoc hanc admittit limitationem, nifi ille fit dilapidator vel
perverfaî converfationis, tnnc enim eum cogi etiam ad confedionem in-
ventarii poffe cum Spéculât, alleg. loco alTero j quo cafu cautela quoque
eft obfervanda, ut per Notarium in praefentia patris amp; filii fiat bonorum
defcriptio, amp; hoc pro illorum conÇervationeivLXtiLi ^-SifervuédeFint.
inpojf.mittendo. Nam per hujufmodi defcriptionem praecluditurpatri via
dilapidandi, filioquequam optimè profpicitur. Supereflent plura privi-
légia

îegia, qus Patri competunt tanquam legitimo admîniflratori fed mehac
m reremitto ad Card. Thuf. Conf. ii^.amp;izj. Ita an poflit träniere fuper
redubia Alex. Confilto 17,. incipit Vrfo procejfn. An revocare confeflionem
filntra(äatPauldeCaftroCc«/:47Z.K. Verb. Praterea.

10. Circa bona Pater multa habet privilégia , fed cum fua bona ad

nemmem magis quàm adfuamprolempofleritatemquepervenircvellenrs

fumatur/. j.pr. de Bon.dam. 1.1 ^.pr. de h off. teß. I. i^.§.ude Lern. Her ,
amp; quoniam jun nature conveniens eil ut parentum bona ad filios perveni
mtl.-j.infine Unde I,b. ficque ad alios ea velle tranflata haud credendum
I. 9-de Senat, hinein eo aliquid privilegii eft, nempe quod ei fas fit bona

fuainterliberosetiaminsqualiterdividere/./. C. fam. hereis 1.21. § t.C.
deTeftarn.Conf.Co\misP.udecif^.n26. Idque j ure SaxonicoexprelTa
conftitutione fancitum refert Carp.;,. 2, CÖ«/?. 13. 37. «.4. Muko

ergo magis uni filiorum donare pater fumtus aliquospoteft, alteriimpu-
tare Oai!. hb. 2. obf i\6. cum difpofitio etiam hxc accuratè à filio obfer-
vanda eatenus ut impugnari nequeat etiamfi uni totum alteri parsimpen
farum fit donata vel remilTa, quia vim prslegati habet /. ExfaBoprovone
bami^.deHInß.l. Qui filiahs .7.§. ƒ. l.^^.deleg.u Atqfie hanc
donationem hhus acceptare vel retinere potius reliquamque hereditatem
repudiarehberè poteft. Porrô non pofl-umus non hoc extendere ad cafus,
ubi üatutouni fihorum aliquod jus competit, quôd hoc pater ei auferre
alterj vero concedere poflit: pone filio natu majori competere exftatuto
JUS divdioms bonorum, juniori jus eledionis uti Jure Saxonico art. 29.
igt;b.i. ilmiD?fcI)t quod major dividatminoreligat, quo autem jure non
miintur , fi pater hoc ademerit quod habetur Confl. Sax. ,5. w fi„e Verb,
©act abfc c^ ftattc cm IDattcc I'm tcfîamcnt öeii junnfteri ^ohn hic
ïîuhc ffcnommrn. idem quoque adferendum in cafu quot; bi ftatul^s mini-
monatu sdespatcrn®vel avitasconceduntur, quodconfuetudinarium jus
tarnen per di^pofitionem contrariam in alium filium transferre haud pro
hibeturpater vid. Modeftin.Piftor.t.qmfl.16. Colerusp. i. Decif.u
H. 52. Et hoc ex generali paterni privilegii ratione. quia liberi contrave-
nire non pofTunt ei difpofitioni, fed quod ad eam firmiterobftringantur
^•■^i.amp;Aut.fq.C.deTeflam.vlä.Carph.P.i.Conß.i^. Dƒ.31.

§. ii. Denique uti regulariter contractus parentum in prarjudiciumfi-
iioru^m initi ab his non pofl'unt improbari. Ita confequens eft, titneiüi
hosdefraudent portione légitima, nam eoufque Privilegium hoc fefe non
cxtendir, nullaque tranflatione, five in unum liberorum faßa fe , ^vc

m

in extraneum valet dimlnutio huius portionis. vid. Perez, ad C. de i»of.
ußam. ». 56. ClarusSentent. Ub. 4. Donatio qnxß. 24^ ». 5. Fajer m Cod.
Ub.l.ttt. ai. Deßmt.^.n.z. Undedonatione m ejus fraudem faäa hbens
conceditur querela in officio^ donationis ad revocandam earn pro parte
qua nimia eft aut inofficiofa Aut. mdeßparens C.deinof. teß. Et hmc no-
wndum.quod filii ratione légitima poffint impugnare contradum quo-
que patri^ quod aliâs nullo modo concedendum Gail. Ub. z. obf. 116.
»I4. red liberi hoc cafu fraudem legitime probare debent,nbsp;non ua

difcileeffeputat Carp. ^ 2. ro«/. .2, Def.^ô.n.^. In quo refpK.tur ad
tempus, quo adum exercuit Pater, ex quo Isfio leg.t.mas orta eft, amp; quan-
ta tine fuerunt ejus bona , non antem quanta funt tempore tnortis Pet.
Heigius^I..«^#.z5.quot;.7^• Mafcard.nbsp;0« 415- Sedfingularis

illa qusftio videtur. An Pater omnia fua vendendo, cum pado ut poft
mortem tradantur, liberos légitimé private poflit? Et polTe probat Gai-
lius^./.«. 5. modoprobetur pecuniam reverapatrinumeratamfuiffe. etfi
confumtafit; idque hac ex rationequia légitima non eft, n.fidedudoprms
sre alieno l.S.^.^.deinof.teß. Hoc autem cafu illudexfolvinequit n^i
traditione omnium bonorum ; amp;fic dicendum entlegitimam hereditatem
debitis exhauftam amplius non deberi. Patrem poffe bona fua yendere amp;
pecuniam in mare projicere non obftante fihorum prasjud.cio allegat Me-
Eoch. lib. 4. Pr^umpt. 85. «. 7. quoniam legi non facit fraudem Francis de
Retio Genf 47. incipit ftß amp; dtligenter n. 4. fol. 59. Alexander Conf^^

infinefereFoL i. incipit.nbsp;tó fuppeditat cafu m , ubi pater pof-

fitauferreeam portionem liberis, fi confiteatur fe debere pro femtns re-
ceotis vel ob aliam caufam, qui tamen pergitquod confeffiopatns fecafle
debitoremnonprxjudicet liberisquo ad legitimam, cïim exindeonrentur
maçnsconfufiones amp; via aperiatur fraudibus d.i. Confil. i6. vol. 1. inc.pit
nro amp; conßderato, extenditqué hoc eatenus ut confeftionon iufticiat ne-
oue vileat utut in teftan-ento fadafit Co«/»/. 18.nbsp;incpit. Non ms-

luitHT- Quid autem, fi valida probatio adfit, etiam poffit auffern légiti-
ma à patre multis oftendit D. Alexan. Con-f-j^^. vol.i n. n. Et hadenus
conveniunt illi qui fuftinent ftatutis locorum poffe id fieri, imprimis fi
légitima legitimam auferendi adfit caufa in ftatmis expreffa, v. g. Sifilii
foli exclufis filiabus debeant habere hereditatem patriam, ut familia fit eo
r^UnrliHinr nomenque ejus latiùs elucefcat. vel nead alias familias bona
EtttuV quod videre luduofum putatur Vid. Mynfing,nbsp;5.

obß^l.n. I. ibiquealkgatiquibusaddaturCiphal,Ct-«//.278.«.

mcipkdifießt 8i Panormitanus Conßl. 75. ». 9. voll, indpit primo elf vi-
dendum fol. 37,nbsp;c t j

§. 11, Quod filius vivente patre nullum jus in bona habeat , jam ex
praecedentibus notum eft , fed cjuod Patri hoc omne foli competat /. i.
§.ii. deCo/lat, fequeretur enim, quôd duo effent domini unius rei in
folidum contra principia juris/. 5. Commod, Et fic quod in /. 11. ,„ ß„e dg
Hb. amp; poßh. dicitur nequaquam mihi obftare puto, quia ibi folùm tradi-
tur quodammodo filium efle paternorum bonorum dominum vivente
patre, quo intelligitur fidio qusdam juris non Veritas, amp; dominium in fpe
potms quam in re; quod de jure civili ita verum eft, ut licet in mona-
fteriumabeat pater, tamen maneat penes ipfum Dominium rerum amp; bo-
norum. Am -.fi qua mnUer ubi glojfa irt verb Moriatur, fed hoc jureCano-
nico lecus eft, quod cum rationibus latèexponit Rittersh. i» Dtf, J. Civil.
amp; Canon lib. cap. Nequaquam otiofam eflè hanc quxftionem aut fine
cffecäu inveftigationem cum Mynfing. Cent. Of.obf. \%.n. 6. adverterelice-
bit. Nam fi filium habere jus in bona patris afleramus, magnum inde pa-
tri incommodum oriretur amp; non poffet difponere is de fuis /. ß fundum
C. de Reb. alien, non alienand. Noftroautem jurenullibi id beneficium com-
mune patn ablatum eft, quôd poffit de rebus tanquam moderator amp; ar-
biter difponere Lin re mandata C. Mandati, l. Dubium C. de Cont. Emt.
Et hoceatenusut nec teneatur Pater in diftributionead filios fuosrefpicere,
perea quae habuimus, modo eis légitima falva fit l.f.fiquid in fraud. Pat.
^onf. Carpz. p. 1. conß. 12. Def 36. ibique allegati. Quomodo autem
AAnbsp;computetur amp; reliqua qua: hac de re adferri poffent hic non

addo, quoniam fatis nota, lateque à DD. tradata Struv, Ex. 10. th.^.
amp; feqq. ibique magno numero allegati. Qua occafione an ftudiorum Aim-
tusin legitimam computenturquxri folet, amp;dico breviterquod non prje-
cipuè fi non excedant nimium, nam tunc non adftudia, fed extraea im-
penfi videri poffunt, ad veros ftudiorum fumtus autem non minus quam
ad alimenta estera patrem teneri conftat Hahn, ad Wef. tit. àe alim. légat.
n.i,L qui filium 4. abi pupil. Educari verb. Vt léeraUbus artibm inflrua-
tur.l. 6.§, ^.deCarb.Edia verb. Sed inftudia ibique Gothof. lit. O, Et
ml impedit quia ex pietate pater hos fumtus magis darepraefumitur quam
animo imputandi Zœfius Tu. de inoff.tefl.n. 105. Ratio eft manifefta quia
non ad effefolùm, fedamp; adbeneeffe naturali jure pater obligatur , nam
quot;neeo non licet in Civili focietate bene vivere vid, l. ^.Fam.her. amp; de-
dans diftum Friderici Imperat, in aut : habita C. neßliuspro Patre, hinc hi
quot;mtus non leviusmerebuntur Privilegium, fi non taie, uti ipfa res publica

Dnbsp;D.Stryk.

jy.Steyhmtra^. de fueces ei.UHteß.Dlf.ii.eap.i,%.%. Si Zoefius adf.dâ

Collât, u. 55. Moderamina autem hxc admittunt de quibus vid. D. Brun.
add.l.'^o. D.Stryk. ii. Perez, ad C.deJV.G.». iz. Ita fi pater ad-
miniftret bona filü, amp; impenfas fi^cerit, hoe modo repetendas tradie
D. Stryk.»» Cattt.Comr. feSl. 5. cap. i.§. 7.i»fi»e amp; ».9. Rationem alle-
gat Richer, w/. i. Conf. •).».]. Joh. à Sandern. 8.äff/3-, cum, fi propria
habeant liberi bona, ceflet indigentia amp; neceffitas D. Brun, ad 1.1. C. de
iV. G. »• 7- ejufque elegans didum ad l. 50. Fam. Hercif ». 5.

§. '15. Infigne etiam amp; fingulariffimum patri competit privilegium,
quodnulli aUi pagano conceflum, quod nempe fiüo fuo poffit teftamen-
mentum ac heredem per fubftitutionem pupillarem facere vid. Udal. Za-
fius in fubflit. traS.p. i}o. lit.D. quod tale ac tantum eft, ut in hoc te-
ftamento filü pater plus poffit, quam velfilius, fipubes eflet, poffet, vel
ipfe pater etiam in fuo teftamento poteft, fcilicet quôd ipfam pupilli ma-
trem per eam fubftitutionem ab hereditate filii excludere poffit /. 8. §. 5..
de inoff. tefl, quod nec ipfe filius potuiflet, fi teftamenti habuiflet faftio-
nem, quemadmodum amp; proprium fuum fratrem praeterire infami herede
fcripto poteft d. LS. quod in fuo non poflet /. 57. C. eod. Qua autem
rationeamp;avumproavumquematernos, excludcre poffit vid.Zafius d.l.p.

/.54. lit. E. amp; rationem vide 'md.l.%.

licet filius matrem privare légitima non poffit, pater tamen pro filio impubere
id poteüPerei. ad C.d.t.n. Z9.ZœCmsadff.d.t.n.A,9-amp;fm- Hanc autem
legitimam ex iquitate competere matr! mavulc D. Brunnem add. l. 8. ». 10.
Moribus etiam Saxonias haec falva efle debet notante Carp. p. 3. confi.S.
def. Et hanc fententiam fequuntur Riâer, Bocerus, Pruekmanalii-
qiie ailegati à D.Brunnem d.l.n, 10. Sed eos bene réfutât amp; communem
fententiam defendit Vinnius ad pr. de Vuig. ftthfi. n. ii. Fachin. tó. 4.
Cent.âfZ. uti amp; réfutât Menochium qui lib.^.Pr*fumt.iS. exiftimat ex-
dudi quidem matrem à légitima , quoad patrem ejufque bona, non ve-
ro quoad fiUi. Tale quoque accidit in fpecie , qua quxritur an Pa-
ter poffit gravare fubftitutum pupilli, vel fuccefforem ejus ab inteftato»
Nam quôd pater eum gravare poffit etiam in légitima docet Gomez,

Sefolut.torn. Cap.^.n.iz., indeque notabiliter inferri ait, quod licet
ipfe filius pubes vel impubesgravari in légitima non poffit L^z.C deinof.
tefl tamen fubftitutus pupilli poffit , idque non modo m légitima ipfa,
fed'amp; quod magis fit, in bonis propriis ipfius fihiimpuberis, qusaliun-
de habet. Ëodemque modo etiam fucceflorem fila ab inteftato à patre
onerari poffe , ut nec retineat legitimam quas filii eft, Poteft ergo pater

iterum

iterum in pupillari teftamento aliquid facere quod in fuo non poterat Go-
mez d. /. Denique fingulari privilegio non folùm liberis inftitutis, fed amp;
exheredatis fubftituit ? §. 4. y, ^ Wiflémb. ad f. Diff. 56. th. 2.9. Lauterb.
ad tit. de Vnlg ^ pupil, fubfi, p.m.j^^. Vinnius 4^i«s^:§:4:late.Quidfta-
tuendum fi filio furiofo vel mente capto fubftituatur tarn à patre quam
à matre quis debeat praeferri tradit Gomez tom.i. Cap.6.^.ii.p,S6. ubi
amp; explicat ex /. Qu^iiens C. de Bon. qua lib. quid dicendum in fucceflio-
ne, fi adfcendentes ex utroque latere veniant ad fucceffionem nepotis.

§. 14. Non minoris momenti Privilegium eft, quod pater tutores filiis
fuis dare poflit in teftamento Conf. Schräder de Feud.p. lo.SeB. ip.n. 2,
qui fufcipere neceflario debent delatam tutel3m,amp; fi nolint, relida fibi in
teftamento perdunt , de quo Mynfing Cent.ô.ebf 87. judex etiam in
confirmatione patris fententiam fequi debet, omnibufque aliis eum prx-
ferre , fine fatifdatione etiam ; imo légitima tutela d^bet ceffare amp; pofi-
poni quamdiu teflamentaria fperatur /. ii.de teß. tut. D. Brunnem;«Äe-
petit. Parat. Wefemb.d.t. quafl. 1. Nihil etiam refert alienxjurifdidioni fit
fubjeäus datus ille tutor /. ^i.d.t. ubi tamen notamus, quôd non com-
pellatur vi jurifdiftionis, fed vi juris communis quod patri teftatori hanc
poteftatem indulfit Gothof, add. L Ut: S. ; Servus denique dari poteft , fed,
fi proprius ille fit, libertatemconfequitur ut ut adfcripta non fit, fialie-
nus fub ea condinone fi über erit Zoefius ad ff: d: t: »: 6: é'fq' CarpZ:
p: 2: defin 120: Porrô licet defeäus fit in dato , tamen eft admittendus
propter ejus judicium qui dedit, amp;nequidem in ejus mores inquirendum,
fed indiftinöe confirmandus fine fatisdatione etiam /: Oui a patre y. dc
Conf: tut: idque tum favore ultimae voluntatis tum quia Pater optimum
pro liberis confilium videtur elegifFe /: ii-.de Teß: tut , multumque hoc
cafu prudentiae paternae tribuitur /. ult. C. de Cur furiofi. Ex parte matris
autem hoc non ita privilegiat,um eft vid L.\iA^z\.adJ.Difp.\.th.x.lit. C.
Giphanius Amin. jur. Civilis Dif. 5. ». 15. Pater verô amp; exheredato filio
tutorem redè dat, quia non propter bona folum, fed^amp;ex poteftate pa_
terna hoc facit, cîim aliunde filius habere bona poffit, quae tutoris ad-
miniftrationi committenda D. Struvius Ex. 51. th. 8. per textum expref^
fum in l.^.de teß. tut- Conf. latè Hunnius Far. Refolut, lib. 1. trail. 4.
qutß. 4. amp; Bach, ad Treut. Fol. 2. difp. 8. th.'2. Ut. B. Etiam refpeftu
feudi Schrad. di feudis p. lo.yf/î. 19. «. 58. Conf. Hiliig. in Donel. lib. 5.
C'«/'. 5. Ut. a Hahn ad Wefem'b. de Teß- tut. ubi in ardua quadam caufa ita
decifum refert Brunn. W/. 5. d. t.n.z. Tandem Pater in teftamento po-
teft filio minori poteftatem dare alienandi bona immobilia fine decreto /.

i^de

i.deyeh.eorqm l.Magis puto 5. %.fifundus eod. vid, omwuo l. Sancimusj-,
C.de Reb. alien, ex qua Gometz Far. Refol. tom. 2. cap. 14- §. 16. raulta
colligit, quae hîc conferenda.

Olim in exheredandofilioroajuscompetiitprivilegium patrima-
jorque libertas quam hodiè, cum Juftinianus antiquam exheredandi faci-
litatem fuftulit, amp; non amplius indiftindèliberos exheredari permutit vid.
Mzn. deconjea.ultim. volunt lib. tit.i. Sed hoc remanfit quod pater fi-.
lium fuumex quibufdam caufis exheredemfcribere poffit, quae verficulis
includi folent quos videfis apud D. Brunn ad Aut. Non licet C.de lib.prat.
Rebhan Hodeg. juris char. 5. dim. 2. §.29. Bockel, in Compend Inßit. p.
Iii. amp; alios. Et quidem hic facilius filios exheredare potefl: quam hi
patrem, cùm facilius in genitoremdelinquitur vid Sutholt dif ^.^. 58. Sed
non alio tarnen jure hoc patri conceditur, quam quo amp; occidere poterit
filium. l.ii.delikamp;fofth. uteo magisconcludendum fit caufas illasquae
in N.ii'S.cap.i. allegantur efle flridiffimae interpretationis , nec ad alias
fimiles pertinere in cafu quo contra naturae inflindum filii à debito na-
turae excludantur, quo pofito non ceflaret illa incertitudo caufarum
Priflina, quam adeo cavere voluit Imperator certafque proponere cau-
fas , quae regulae inftar effe deberent ^ vid. Perez, ad C. de lib. amp;
poßhum- ». 19. Et confunderetur id , C]Uod in legibus nominatint
(qua voce Imperator in d, Nov. cap. 3. utiturj cautum eft , amp; quod
ex lege per rationis fimilitudinem infertur, quœ contraria funt, amp; femper in-
vicem opponuntur. Moti DD. in aliam fententiam imprimis eo videntur,
quôd non fatis diftinxerint inter caufas quae fimiles funt iis, qusibirecen-
fentur, amp; nullo modo dici poffunt nominatim ibi comprehenfi, quia ex ra-
tionis fimilitudine non ex verbis colliguntur,amp; eas caufas, quae reipfaamp;
effeélu juris exdem funt; uti, cum filius non per fe fed per alium injuriam
fecit, eam enim ipfe feciffc videtur /. \.pr. quodjujfu. Et has caufas om-
nino contineri concedimus, hic enim nulla eft extenfio , quia effedu
juris pro eifdem habentur Zoefius ad f. de lib. amp; poßhum. ». 14. Conf.
Hunnius Far. Refol'. lib. z. tracl. . quaß.^. Hac ergo diftindione non fatis
perpenfa, uti amp; quod in d.N. 115. tantum de injuria privata in teftatorem,
non verô de criminibus publicis agatur, nonmirum, quod VinniuSiî^/jor.
Jfdeinoff.teßam.n.z.C\b\ perfuadere nequit, hanc fuiffe imperatoris men-
tem, cum quo fentit D.Struvius Ex ji.th. 35. Hahn.ad Wefemb.
tefi.n. 5. verb, fed an prater illas Lauterb. p. m. 17t. Felinus Rcpert. jur.
Foce Pater amp; Ut- C- caufa idem ad Capit. Paßoral, de Reßript. ». 2. fol. 97.
Berlichius/).i.^e«/.36. allegatpr$judicium ubi exheredatiofaftaeft, quia
fidejubere filius recufaverat.

TANTUM.