D r s p u t A T r o m E D I c A
INAVGVRALlSy
QJV A M,
AUSPICE DEO OPT. MAX.
i^uEioritate CMagnifici Tgt;. ReEioris,
Politices , Eloquentiae amp; Hiftoriarum Profeflb-
ris Ordinarii.
NEC NON
Amplißmi Senarus Academici Confenßt , Mobilißimaque
Facftltatis M E D I C Décréta
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA Honoribus amp; Privilegiîs
rité amp; légitimé confequendis,
Eruàtomm examini [nbjicit
JOANNES BAPTIST A HEIRINX, Antverpienfis.
A.D. 23, Junii, hom locoquefolitis.
ExOfEcina Francisci Halma, Academic
Typographi , cb loc xc.
• ClariJfiMis'ac Eruditione fulgeniièm VlRISy
D. JACOBO VALLANM.D. InilluftriTra-
jeainoramAthenjeoMedicina cumPrafticce, turn Funda-
mentalis principiis folidiffimis fuperftaiaa: Profeflbri Ce-
leberrimo , ob eximia prjeftita beneficia nimium quantum
colendo,nbsp;^ ^ , ,
D. JOANNI MUNNICKS, M. D. Celebernm^
Acad. Trajeft. Anatomes ac Botanices Profeflbri Ordinario,
Pradico feliciflimo, urbis hujus Poliatro. Promotori Cha-
riflimo, propter immortalia, quibus ego devinftus, officia
fingulariter veneraado,
NEC NON
Raverendh:, Orthodoxis^ïê ©goTfi^Jgois VIRISj.
D- TOANNI TEXELIO
D TOANNI DOESBURGH
Dquot;. L U D O L P H O DE WITTE
VerbiDivini in Ecclefia Roterodamenfi Prxconibus vigi
lantiffimis, fideliffimis facundiffimis, veras Religionis pro
pugnatoribus flrenuis , Studiorum meorumfautoribus fum
me honorandis,
Jngrati animi tm/MieSor
Hatic de Afdte
JOANNES BAPTrST.A HEIRINX,
Auctor.
„^T Tnbsp;•
-ocr page 3-DISPUTATIO MEDIC A
INAVßVRALlSy
D E
Otiflima Hydropis humidae differentia
fumitur ä diverfo Colledionis loco: qui
fifit corporis habitus, AnafarcaautLeu-
cophlegmatia nominatur ; fi abdominis
cavitas, Afcitesdicitur; fi caput. Hydro-
cephalus vocatur; fi fcrotum, Hydrocele
nuncupaturj peiloris Hydrops proprio
nomine caret. Inter has difFerentias uni-
cum Afciten placuit in controverfiam
deducere, afFedum, qui fi in vetera vit, non fine magna mole dif-
cutitur. Etymologia nominis eft ab aVwj , quod vocabulum
non utrem tantum , fed amp; corpus hominis vel mortui vel vi vi
fignificat; prsfertimipfum abdomen feu ventrem; amp; hincappel-
lationis ratio. Refte proinde definitur tumor abdominis ä chylo,
potu, aut lympha ferofiore in illius capacitate colleda oriundus.
Pars afFeSa eft abdomen, quod tarnen ut plurimum non fo-
lumintumefcit, fedetiamfcrotum, tibiae amp; pedes tumore praeter-
naturali afficiuntur ob liquorem, quem non puto ex arteriis aut
venis efFundi, quia in illis fanguis continetur , non folum fe-
rum.fedexvafis lymphaticis autlafteis. Nam per vafalymphatica
delata lympha nunc tenuior amp; ferofior , nunc crafGor amp; pitui-
tofior, fi vafis iftisdifruptis effluat, Afcitemconftituit. Sedper
venas ladeas, fi rumpantur, tum chylus, tum praecipuè potus
largo hauftu aflumptus in abdomen efFunditur, amp; Hydropem
quandoquc intra triduumcontingentem producit.
Frequentiffima hujus alFeâus caufa eft obftrufl:îo,quamcon-
fequiturLymphaîjVel Chyli amp; potus in vafisfuisftagnatio, vafo-
rum diftenfio, difruptio, contentorumque efFufio. Nam fi ac-
curatius ardtem ex venis ladeisruptisoriundum contemplemur,
reperiemus primum venas hafce turaàchylovifcidioreinipfiscoa-
gulato, tum vero à pituita inteftinali in ipfas propulfa, atquecoa-
gulata obftrui : dein fiftitur mox in iifdem , quidquid ex inte-
ftinis five humoris triumviralis, five chyli vel potus tantum co-
piofehaufti in ipfas propellitur: quin idem esfdem paulatim magis
atque magis adeo diftendit, ut tandem rumpantur, quam ruptu-
ram comitatur Humiditatis ipfis contents aut prius inter Mefen-
terii membranas, aut mox in abdominis cavitatem efFufio.
Frequentiertamen eft ea fpecies Afcitis, quseex vaforumLym-
phaticorum ruptione oritur. Dico, frequentior: quamvis enim
interdum fine Lymphae vitio confequatur nihilominus ex multo
potu in fcbribus ardentibus ingurgitate Hydrops, id tamen ra-
rius contingit, eftquè infrequentiorHydropis caufa. Igiturpo-
fterioris fpeciei caufa antecedens eft Lympha vitiofa , amp; quidem
imprimis rationefalfedinis aut vifciditatis majoris, una cum ejuf-
dcm copia aufta. Caufse remotas multiplices affignantur ; frigus
hyemale. ylphor. viii.^. Hämorrhoides diuturnae itacuratae,
ut ne una quidem fervata fuerit , u4phoT, vi. 12. longa lienofis
fuperveniens dyfenteria ^phor. vi. 45. leucophlegmatia Aphor.
vn. 74, immoderata fpiritusvinipotatio, nimiafanguinis miffio,
febres male amp; non fecundum artemcuratx, amp;c.
Affignata fuperius per tranfennam differentia ad figna diagno-
ftica pergamus , quae ex praedidis fatis manifefta effe poffunt ;
tumor squaliter abdomen occupât, aliquando amp; tibias amp; fcrotum,
qui comprimentis digiti veftigianon fervat, moto corpore, hu-
mor effufusita movetur, ut impetus ejus confpici poffit : in pro-
greffii morbi adeft refpirandi difficultas ob impeditum diaphragma-
tismotum: facies, brachia, reliquaque membra gracilefcunt amp;
contabefcunt ; fitis adeft inexhaufta: amp; tuffis ficca, nec talis,
qualis
-ocr page 5-qualis conveniebat , reperitur inter potionem hydropici amp; uri-
nam proportio : pulfus adeft parvus, amp; fifebris accedat, prster
naturam frequentior.
VI.
Quod prognofin attinet : qui Jienolî à dyfenteria corripiun-
tur, his longa fuperveniente dyfenteria Hydrops fupervenit, aut
inteftinorumlsEvitas, amp; pereunt.nbsp;vr.43. Quibus hepar
aqua repletum ad omentum eruperit, his venter aqua impletur,
amp;moriuntur. Aph. vii. 55. Periculum quoque eft, fitennpus
ipfum hyemale una cum morbo impugnet. ylph^ viii. 8. Hy-
dropicis tuffis fuperveniens malum.nbsp;Hydropicis ul-
céra in corpore orta non facile fanantur. Si Afcites ex acuto mor-
bo caepit, ad fanitatem raroperducitur : fpesquoquetollitur, fi
fanguisfurfumdeorfumve erupit. Inter initia tarnen non diiEcil-
limacuratioeft, fi imperata funt corporiquies, fitis, ineciia. At
fî malum inveteravit, fpem minuit. Abfceflus vel maculae in hy-
dropicorum cruribus erumpentes ut plurimum lethales funt. Non
alienum erit metiri potionem hydropici amp; urinam : nam fi plus
humoris excernitur, quamaffumitur, ita demum fecundœ vale- -
tudinis fpes eft. Abhydrope detento, fiaquafecundum venas in
alvum fluit, folutiofit, u4fh. vi. ii.Si aegereWÀ«^.-©. fit, ci-
bum libenter aflumat, bene concoquat amp; refpiret, aluus medi-
camentis celeriter moveatur , amp; extra purgationes afTumtas natu-
raliter excernat, fpes fecundaî valetudinis affulget j fi his contra-
ria eveniant, lethum imminet. Signum quoque defperatihydro-
pis eft, fi urina fit crocea, adfitque febricula continua.
Curatió non eft tentanda venae incifione, fed primum medi-
camentis deobftruentibus , incidentibus, acrimoniam falinara
temperantibus. z. Purgantibus per epicrafin adhibitis , quibus
amp; confortantia commodeadjunguntur. 5. Diureticis cum corro-
borartibus. 4. Diaphoreticis. 5. Potione non ultra data quam
quï vitam fuftineat. 6. Inter externa profunt tum difcutientia.
7. Tum fudorifera. 8.Quod fi per talia auxilia venter non ficca-
tur , fed humor nihilominus abundat, celeriori via fuccurren-
dum eft. ut is paracentefi per ventrem ipfum emittatur.
A 5nbsp;VIII. Qua
-ocr page 6-Qua de caufa cum primo 8c fecundo indicate una eademque
opera fatisfieri, atqueita, ut in proverbio eft , cadem fideiia
duo parietes dealbari poffint , haud infrequenter fit , ut deob-
flruentia atque incidentia cum hydragogis commifceantur. In
hunc finem conducit hoc decoâum : rad. irid. noftr. recent.
§v. cort.med.fambucifiij. rad. bryonis afariSyj. fummit.
abfinth. siij. baccar. junip. |iß. fo!. fenn. mund. p. fem. car-
vi 5iij. coq. in aq. communi ad lib. iij. Dofis §iij. Quod fi
aegroto piluls magis placeant, tales exhiberi poffint : çt. eu-
phorb. préparât. siJ. fpic. nardi. Maftiches an. giij. opopanac.
fagapeni praeparat. Bdellii an. 5ij. agarici trochifc. trochifc.
alhand.nbsp;F. Mafia. Dofis aBj.adBij. Sin vero fyrupum
mavelit, talis exhibeatur : Çi: Rhei elefl:. giij. fol. fenn. Jv.
mechoac. albiflquot;. Jij. aq. beton, cichor. bugloflquot;. |ij. Infund.
omnia S. A. per noâem : mane ebullitione amp; expreffione fada
colentur, amp; cum facch. albiflquot;. |iij. fyrup. rof. folut. M. F.
S. A.fyrupus. Cujus aliquando bibat.^ij. mane in exiguo hau-
flu juris pulli gt; cui pauca folia rofmarini amp; macis tantillum in-
coda fint.
Quod fi purgantia cum incidentibus, fine frucäu , ac fuc-
ceffu fuerint adhibita, ab Ulis ulterius puto abftinendum, amp; ad
diuretica aut diaphoretica mox recurrendum. Inter medicamen-
ta primi generis, fi febris abfit, continuo allium comedatur,
quo fit, ut multum aquofitatis per urinam profundatur, atque
ex infperato eo remedio nonnuUi fani évadant. Poflunt contundi
allii capita recentia , fuccufque per pannum cum jure vervecis
aut pulli colatus bibatur. Inter diuretica fimpliciapraecipuecom-
mendantur Radices Apii, Afari, Afparagi, Eringii, Fceniculi,
Petrofelini , Pimpinellae Rufci, Spicae nardi, Valerians;, Ur-
ticas, amp;c. Folia Abfinthii, Chamepityos, Chœrefolii, Be-
tonicae, Eupatorii, Petrofelini, Rutae, Scordii, Urticas, amp;c.
Semina Anifi , Funiculi, Chasrefolii, Dauci, Milii Solis, Saxi-
fragae, amp;c. Baccae Juniperi, amp;c. Vinum Rhenanum, Mofel-
lanum, amp;c. Inter Chymica commendantur Spiritus Salis, Tar-
tar!
täri Vitriolatum; Sal Volatile Urin®, Olea Stillatitja Bamrnn,
Juniperi, Succini, amp;c.
X.
Compofita vero infinita occurrunt defcripta, vel concinnarî
poflunt ab Artis peritis. Talis eft hic hauftus : çi. fucc. Chsre-
fol.expre{r.|j. ViniRhenanigiij. Sacchar.parum M.F.Hauftus.
Conferu abfinthii. Menthae an. Tj, Cort. citri condit.
Spec.diacalaminth.5i/. fal.Sambuci 2j. Spir. nitrig^J. Ol. Stil-'
ht.cmnamom.gutt.ij. Macis gutt.v. M.F. Conditum. Dofis
ad magnitudinem nucis Mofchatae.
Quod fi necdjureticafufficiant, ad fudorifera perveniendura
Clt, qus vix nili gradibus à diurcticis differunt : eadcm quippe
remedia tum ludores, tum urinas movent . pro quantitatis af-
fumpts ratione, vel humorum in corpore difpofitione. Igitur
praeter eaquœ inter diuretica recenfita funt, diaphorefin promo-
vent Radices Angelicœ, Bardanae, Chinx, Imperatoris, Salfe
panllx, Tormentillx, Zedoariae , Sic. Fol. Capillorum Vene,
ns, CarduiBencdi^èi, amp;c. LignumGuajacum, Saffafras,Buxi,
Juniperi. Baccs Sambud, Lauri, Ebuli. Semen Aquilegix,
Cardui benedidi, amp;c. Chymica funt Antimonium Diaphoreti-
cum, Antimonn Sulphur auratum Diaphoreticum. Antimonii
Ssnbsp;MercuriusprscipitatusDiapho-
X I I,
Atque ex hifce varia forma parantur medicamenta Diaphore-
tica, quahs eft haec miftura cochleatim alTumenda. çi.aq. petro-
fehm^ij. Fxnicuh. Theriacal. fim.an.fj, Spir.fal. Armoniac.
gutt. XX. Syrup.Card. Bened.gj. Mifceant. Item hic hauftus •
Ri. Diafcord.Fracafl.B). c.c.philof.prsp.^j. Confed. Alchcr-
tnes^j^. Aq. Alexyphar. ^iij. Borrag, q.f. M.F.Hauftus.
X I I I. quot;quot; ^
Nee folum internis medicamentis fudor cietur. verum etiam
«»r^'VrT^''nbsp;i-balnea, z.fomenta, j.te-
gulïcalefaâx, Lmteaamp; ArenaCalens à foie, aut igne, amp;fimi.
I s:
»accisinclufa, amp;corpori applicata. 4. Friaioncs, ac inunftio-
nes,
-ocr page 8-8 dispütatio medica inauguhalis.
nes, lt;. teeumenta, amp; fi qus plura id poffunt praeftare : qua
omnia forinfecusufurpantur. Eft vero magni momenti renie-
dium, abfque alicujus interni medicamenti exhibitione pollc lu-
dorem movere 5 id quod in lautioris fortunas hommibus fepe-
numero ufu venit. Proxime his accedunt medicamenta externa
^^ttvoI^m difcutientia , qux emplaftromm, cataplaf-
matum, unguentorum. amp;c. modo adhibentur. Umcum mihi
emplaftrum pro omnibus fufficiat. çi. cer$ citnnaei..,. Bdell.
pulv. m. Colophon. Pic. naual. an. fuccin. curin.
Gum. Ammoniac. 31). F. Emplaftrum S. A. malaxando cum ol.
ovorum.
Quibus omnibus brevi non proficientibusparacentefisin ab-
domine inftituenda eft , non quidem ilia antiquorum periculi
plena, verum nova per acum cavam leniter tribus circiter tranf-
verfis infra umbilicum digitis , totidemque ad ejufdem latera m
abdomen immiffam.
s.