AmpliJJïmi Senatm Academici confenfit, NobihJJlmaqHe
Facultatif JVRIDICi^ Decreto,

PRO GRADU DOCTORATUS
Suramifque in UTROQUE JURE honoribus amp; Privilcgiis
rité amp; légitimé confequendis,
Eruditorum examini fubjicit
ARNOLDUS de RYCKE, Zierickzea-Zeland.
A. D. 14. JhIU y horis locoqtie'folitis.

D. ARNOLDOdeRYCKE, Ecclefice, quxChrilla
ZierickzCiE colligitur , Paftori fideliflimo , orthodox« ve-
ritatis pietatifque propugnatori acerrimo , theologo folidif-
fimo, Patri meo dileftiflimo , in sternum fummopere co-
lendo, obfervando.

D.D. ANTONIO H O F F E R O, J. C. Urbis Zierick-
zeanoe aliquoties ConMi graviflïmo, nunc Senatori fpefta-
tifllmo atque ejufdem nomine ad llluftri D. D. ordin. Ze-
landix collegium deputato dignilTimo, Avunculo meocha-
riflimo , juxta patrem filiali amoje, honore, fidelitate, ac
débita obedientise obfervantia ad extremum vitse halitum
profequendo,

D. JOHANNI à CAUWENBURGH, J. C. utiaH-
quoties , ita amp; hoe prsefenti anno , civitatis Zierickzeae
Confuli primario Avunculo meo in, fempiternum adaman-

D. JOHANNI de RYCKE, Zierickzeae Verbi Divini
preconi facundiflimo , theologo verfatiflimo, patruo meo
1 dile£tiflimo pludmumque colendo

; •

X iis, quit mihi fuere coucejfe maten* magis fU-
cttit ea de teßamento imfficiojo, quam breviter pr$
^ ratione inflituti mei explanabo : adeoque rem ip-
fam abfqne ambagibm , atque ttllo verborum cir-
cuitu aggredior.

Teflamentum inofficiofam efl , quo contra pietatü officium exht'
redati vel prateritifunt ii, ^ui debebmt inßitui l. i. de inoff. tefi.
Parifere modoquo hominem dicimus inofficiofum, qui officium
fuum prstermittit, aut contra officium, quod alteri debet, fa-
cit. Teftamentum in officiofum didum eft , quo officium in
liberos, parentes, amp; fratres negleftum eft , five ift quo liberi,
parentes, vel fratrcs abfque jufta caufa cxheredati vel praeteriti
funt.

Co»tra pietatis officium mtanXis enim ratio liberis hsreditatem
addicit, l.J.f. de bon.damn. idque propter neceffitatem alendi ,
qu3E parentibus incumbit: deinde pietas flagitatut parentibusre-
linquatur haereditas liberorum eo cafu , quo improles moriun-
tur tandem inverecundum eft fratribus praeteritis turpes perfonas
inftitui.

Exheredati illud ad patrem avumque paternum , in quorum
ppteftate funt liberi, pertinet, ubi enim pater filium filentio
jraeteriit , teftamentum ipfo jure non valet atque ab initio nui-
um eft , neqùè opus eft quaerelâ , idque propter rationem juris
civilis, qua pater amp; filius una eademque funt perfona , unde fe-
quitur, filium patri ipfo jure haeredem effe dominumque pater-
narumi^ rerum rnagis in filio continuari quam inchoari. l. ii. de
Ubri '^ poJiht{.'hlt;ered. II. atque hinc eft , quod haereditas filio
vî 'juris competens ei fit danda à pâtre nominatim, ve! ex jufta
caüfa ritçque ab illa.excludendus, hoc eft-, inftituendus vel ex-
haeredandus filentio'prasterire nequeat. totç titulo de exhuered. lihe-
ror. ,

Exhsredationunj caufjB antlquo jure certs non^eraqt neque le-
gibus'delSnitje'J 'fed aharbitrjo centunvvirorum , hoc eft judi-
cum , quibus ide inficjibfo judicandi. poteftas erat, pendebant.
f^aler.nbsp;Juftinian. ex arbitrariis. certas effe vo-

Vel prateriti. Hoc ïntell;gendum de matre amp; adfcendentibus
materni generis, quorum praeteritio loco exhaeredationis eft;
adeoquefive mater abfquejufta caufa liberos prasterierit, five ex-
hiredaverit, fcmper ad infirmandum teftamentum opus quere-
rela : cum enim liberi in poteftate matris non fint, neque eadem
cenfeantur perfona cum matre , mater liberis filentio prasterire
queat, atque ejus prasteritio vimexhasredationis habet. ^.ult.mfi.
de exhiered. Uberor,

Qui debuerant inflitui. Inftitui debent non tantum fecundum
jus civile, fed amp; natur,Erei tamque rationem liberi, propterne-
ceffitatem praeftandi alimenta, quae parentibus incumbit, atque
hac ratione jus nature quoddam pmntum bona léerU addicit l.'J.ff.
de bon. damn, parentibus etiam turbato mortalitatis ordine, id
eft, filioante patremmortuo , non minus quam liberis exhasre-
datis piè reiinqui debet /.15. h.tit. tandem ratio reda didat,
fratres ab iifdem parentibus progenitos potius hsredes inftitui
debere, neque perfonas turpes iis effe prasferendas, Quod ad cs-
teros cognatos ultra fratres attinet, illis neceflario haereditas non
relinquitur, quamvis honeftius fit amp; magis decorum fanguinifuo
bona relinquere quam extraneis, prxteriti tamen quserelam non
habent, neque ullam obtinendi fpem /. i. ff. de inoff. teji.

Succurritur praeteritis vel exhaeredatis per querelam inofficiofi
teftamenti, quae non eft imploratio quaedam officio judicis aut
remedium praeparatorium, dftinâumab haereditatis petitione , ut
nonnulli volunt, fed ipfa petitio haereditatis vel ut plenius dicam
lt;ïtitrela efl aSio rem , qtu datur inique pr^teritü vel exharedatü,
' jfi ^nbsp;advsT'

)

'i Ifl

n ■

v llll
1(11

«dverftu haredem in teßamento inojfciofo fmptum ad id^ ut tefld-
wtentum reßindatur, amp; hareditas reflituatHr.

Querelam adionern in rem efle fatis conftat ex l.io. f.b.th.
ubiJCtus docec, eum, qui de inofficiofo quaeritur , non de-
bere ullam aliam inftituere quam haereditatis petitionem quae fine
dubio in rem aäio eft add. /. 21. §. 2. ubi per querelam inofficiofi
dicitur evinci haereditas, evidio vero notât, aâionem in rem amp;
l.ij.^.^.d.tot.tit, ubi per accufationem inofficiofi vindicari di-
citur pars haereditati /. §. 18.

Querela datur iis, quibus reciflb teftamento hsreditasdefertur
abinteftato, non omnibus, tamen fed amp; illis tantum datur libe-
ris , parentibus , amp; fratribus caeteri cognati exhaeredes fcripti,
vel filentio praeteriti melius facient fi inanibus fumtibus non vexa-
rent , cum obtinendi fpem non habeant diSl. l, i.

Primus locus datur liberis ob rationem fuperius allegatam,
emancipatis non minus quam , fuis , id eft , in poteftate reten-
tis, legitimaris, amp;adoptatis aeque ac naturalibus. Deillegitimis,
hoc eft ex coituillicitoprogenitis fic habendum, nefariis inceftuo-
fis, amp; adulterinis querela plane ncgatur, uti amp; fpuriis, id eft,
ex vago coitu natis, ubi à patre funt exhaeredati, cum patrem
quod ad efFedum juris non habeant, pater enim eft, quem nu-
jtiae demonftrant /. 25. de fiat. horn. f. nothi, ideft, ex concu-
gt;inanati inftituunt querelam adverfus teftamentum patris non ex-
ftantibus liberis legitimis , quatenus ab inteftato fuccedendo jus
habeant: Uterque tam fpurius quam nothus adverfus teftamen-
tum matris inofficiofum querelam habent^r^./. 29.§. i.h.tit.c^uk
ad hasrcditatem matris ab inteftato admittuntur, amp; Jjx naturae
hsc eft , ut, qui nafcitur fine Icgitimo matrimonio, fequatur
matrem, d. A24. nifi ea fit illuftrisperfona amp; liberos juftos ha-
beat / penult. C, ad fit. Orphician.nbsp;^^ j^gj;.

Dein parcntibus utriufque fexus qiierela conceditur adverfus
teftamenta liberorum , quibus exhaeredes fcripti funt vel praete-
riti : hoc ipfum flagitat pietas, uti quoquehaec ratio} ut habeant
aliquod fui orbitatis folatium /. 24. h tit.

Tandem querela datur fratribus amp; fororibus injufte priteritis
vel exhxredatis amp; quidem germanis, id eft , ex eodem patrc
matreque prognatis , aut confanguineis, hoc eft ex eodem patrc
genitis non vero uterinis l.zj. C.h.t. atque turn dcmum locum
habet ubi turpes perfonœ vel minus honeftse ipfis praelatse amp; hae-
redes inftitutae funt, quod his verbis Conftantinus Imp. expri-
mit in DJ. ij.ß fcripti haredes infamia vel turpitttdim , vel levU
nota ntacuk a/pergantur. Per infamiam hoc loco commode iitel-
ligi poteft , ea quae lege irrogatur vel edifèo praetoris, per tur-
pitudinemea, qua alicujus fama amp; opinio gravaturapud honeftos
viros ; ut proinde per kvem nots maculam fignificari videatur
|liud omne , quod alicujus cxiftimationem incivitate parum per
lugillat, durum enim foret vel ejufmodi hominem fratri prae-
ierri poffe ut hxc quaerela non tam ex neceiTitate juris oriatur,
quam ex eo, quod turpis perfona fratri fit praelatus.

Inftituitur querela adverfus haeredem teftamento fcriptum vel
à teftatore nuncupatum, idque five extranei hiredes fint five li-
beri , /.51. §. i. h. f. neque hic ulla ratio habetur dignitatis vel
conditionis hxredis cum adverfus Imperatorem quoque , qui
teftamento inofficiofo fcriptus eft haeres, querela competat, /.8.
^■l-f.h.t. Princeps enim non debet contra leges veile lucrari
tum damno privatorum add. l. 4. C. de leg.

Dein amp; querela inftituitur adverfus cos , qui loco haeredis
funt amp; puta adverfus haeredes hxredis, item adverfus fifcum,
qui bona vacantia cum loco hsredis exiftens ejufdem juris cen-
featur, cujus eft hxres, dein quia refpublica, quam fifcus re-
prœfentat, regulariter eodem jure utatur quo privatus : item ad-
verfus fidecommilTarium univerfalem, cui reftituta haereditas eft
ex fidecommilfo, fubit enim in locum hasredis amp; vi SCtiTrebel-
liani tota haereditas ei amp;in eum transfertur atque in eumtranfeunt
aftiones haereditariae tam adivae quam paffivae tt.infl.defidecomm.
hctredit. nonnunqusm datur querela contra legatarium particula-
rem, fcilicet qui fufpedâ collufionevenit ad defendendum tefta-
mentum. /. 2.5). fr. h. f.

Inftituitur querela hoc colore quafi non fanx mentis fuiflet te-
ftator, eo tempore cum teftamentum ordinärer/. i.h.D. acpro-
inde quafi teftamentum facere non potuerit. /.17. §. i.h D. qui
tamen color nudus eft atque juris civilis fidio , agendique for-
mula amp; ritus, minus durum videbatur filium dicere parentem
per vim morbi à reda mentis ftatione dejedum fe cxhsredaife
vel praeteriiflTe, quam eum impium dicere amp; malignum judicium
intulilfe circa fanguinem fuum, I. 4. Xgt;. h. neque haec fidio ul-
terius operatur, teftamentum enim inofficiofum (ubfiftit, donee
per querelam refcindatur , atque hoc fenfu in D. L i. interim
reBefecijfe teflamentum dicitur, fecus quam fiteftator vere furlo-
fus fuilfet, ut hic cafus fit, quae fidio non tantum operatur in
cafu fido, quantum Veritas in cafu vero.

Olim proponenda erat querela apudCentumviros, apud quos
filius exhaeredatus probare debebat fe obfequium debitum paren-
tibus praeftitiffe per omnem vitam, froat ipfim mturlt;e flagitabatre'
ligio, I.ZÎ. C,h. hodie intentari debet apud ordinariumjudicein »

vel apud judicem rei fitaecumhaec aâio in rem fit I. fi„. c.nhiin
rem aciio, vel apud cum , in cujus territorio haeres fcriptus do-
micihum habet, /.zp.nbsp;h. nifi fifcus fucceflerit in locutn

ejus. qui teflamento inofHciofo erat fcriptus hxres, quo cafu
querela eft inftituenda apud procuratorem Caefaris, qui caufis
fifcalibus praeeft.

EfFeâus querela jure veteri fuit, ut nullum redderetur tefta-
mentum inofficiofum, fi pro adore judicatum fuiffet, ne quid-
quam ex eo teftamento valeret L 8. 17. D. H. amp; /. z8. eod.
ut nec fidecommifla nec legata peti poifentexeo teftamento, ne-
que libertas fervo relida competeret §. ult. D. I. oSlav^ , jure
novo fecus eft, atque fola inftitutio haeredispcr querelam infir-
matur, caetera vero capita manent falva , Nov.11^. cap. 5. in fin.
Sed quantum ad inßitutionem hxredum pertinet teflamento evacuato
hoe équot; mox, ß vm contigeirit in qmhujdam taltbm teflamentii qult;e-
damlegata velfidecommiffavellibertates, auttutorumdationesrelinqm
quot;nel qualibet alia capitula concejfajegibus nominari, e.i omnia jube-
*»»« adimpleri ^ dari, quibui fuerant derelitfa ^ tanquam in hoc
»on refiijfum obtineat te^amentum.

Ceffat querela variis cafibus ut puta. i. Si teftator fit miles
quatenus fcil. ex privilegio militari fuit teftatus. l.%.%.A,.ff.dein
off. teß. 2. Si lapfum fuerit quinquennium abhcreditate adita
computandum atque intra illud fpacium querelam non inftituerit
cui ea competebat. I. 56. §. 2. Cod. h. 5. Si ob juftam caufam
fuerit fada exhaeredatio vel prœteririo , quarum catalogum vid.
*» nov. 115. 4. Si exhaeredatus vel praeteritus alia via adhsre-
ditatem vel ejtis partem pervenire pofTet, odiofum enim hoc re-
niedium eft amp; fubfidiarium §. 2, infl, de inoff.. teß. 5. Si exhe-
redatus vel praeteritus diferte agnoverit atque probaverit volunta-

i s.

tem defundèi vel tacite acceptando Legatum relidum eo teftamen-
to , quo fe novit exhaeredatum /. 8.§. lo. 55' §• '
dent. 6. Si tranfadum fuerit inter eum , qui fcriptis eft haeres,
amp; exhaeredatum 1.6.cod. de tranJàB. tandem fi relida fuerit légi-
tima vel pars ejus : nov. ti5. cap. 5. cum impius dici nequeat,
qui tantum reliquit libris, vel parentibus , vel fratribus, quan-
tum lex ipfis relinqui voluit.

Légitima eft portio portionis ab inteftato debitae , quam lex
iis , qui ex ofBcio pietatis cxdudi non polTunt, neceflàrio re-
linqui praeeepit. Hic eft portio haereditatis quatenus uti dixieft
portio fucceffionis debitae ab inteftato l.^i.C.h. eadem légitima
eft , portio bonorum , quatenus dedudionem aris alieni pati-
tur l. 8. §. sgt;. D. b.

Légitima eft introduda ex ratione naturali , quae didat abf-
que jufta caufa omnem haereditatem non debere auferri liberis,
aut parentibus, atque turpem perfonam non debere fratri ean-
dem prasripere : plenius tamen jus civile definivit : hinc limitari
quidem minuique amp; augeri, non item penitus tolli a ftatuto lé-
gitima poteft, cum jus civileciviliaquidem jura corrumperepot
fet, naturalia non utique.

Antiquo jure légitima eft quadrans five quarta pars ejus, quod
ab inteftato ad liberos erat perventurum atque haec pars vifa eft
fufBcere ad excludendam querelam /. 8. §. 8. D. h. jure novif-
fimo auda légitimas quantitas in huncmodum, filiberi exftent
quatuor vel pauciores legetima eft triens five tertia pars ejus,
quod ab inteftato debebatur, fi vero teftator liberos quinque vel

plures reliquerit légitima eft femis hoc eft , dimidia portlo por-
tionisab inteftato debits JVov. i8. cap. i. atque hoc augmentum
non tantum in liberis, fed etiam in parentibus, fratribufque fta-
tuendum videtur , quamvis infcriptio D. Nov. fit de liberis ,
idque propter hœc verba difli capitis primi generalia , hc obfer-
vando in omnibus perfom , in quibui ab initio amiqua quart« rati»
de inoficiofo lege décréta efi.

i s.

inaugural

Olim persque fuit quo titulo relinqueretur légitima, jure no-
vo prscife titulo univerfale relinquenda eft idque partim propter
emolumentum juri accrefcendi cujus beneficio filius ex legitim»
inftitutus partem hsreditatis vacantem obtinere poteft,, eo cafu,
quo hires deficit atque partem fuam non vult vel non poteft ac-
quirere : deinde quia titulus inftitutjonis magis honoratus quam-
legati vel alterius particularis : atque hasc breviter delibalTe fuf-
fecerit, plura hanc materiam fpeâantia paffim tradunt D.D.