. -- A
i
quot; i
!
- -
ei
n
-ocr page 2-.V
- • y , quot; \ quot; ^ ■ ^
ié'. . ■ -
J ■ i
. ' (
- îif
-ocr page 4- -ocr page 5-isïquot;
ï,«
... ■ •
. t -
f
V
m
■L
-ocr page 7-r
à-
ÎK.
\ •
r
•Iquot;
-ocr page 10-1
-ocr page 11-\
gt;
m
' ■ 1
-ocr page 14-m
J^i
gt;nbsp;'A
L-
... - ^ 'v--;--'quot;
V ■ 1
F/.*.-.quot;'
-ocr page 19- -ocr page 20-iätx-
-ocr page 21-^ EXIMIlt;
OPVS INCO MPARAB ILI5
Theologi Dionyfii, profcfsione Car
Ihufianijin quo opcre continctur
quinque human» uit^fpccu
la.inquibus fecotcmpla
ri dcbentocs,cuiufcu-
que conditionis ac
ftatus homines,
utindedifcat
quidillos
deceat
quid
no.
Opus haflienus defidcratum amp;
nuper in Carthufia Rurc
mundenfi inuentum.
c O l o n r ae loiHHes Kurmundlt;uim
exeudeiiU, Anno m. d. xl.
un!v..
eii5U0TH£EK
patri, d- theodorico
Lolier ä Sti atis,Carthufianb
rum domus propc Hilde
fiam priori, amicoamp;pa
trono cum primisco,
lendoloanncs
Calolithus
V M loanncs Rurcmun-
danus mcusnbsp;du-
dum in patriam eilet pro-
__. feftus, Rurcmundx in bi-
bliothecaCarthufianorum forte inuenic
fanflifTimi uiri Dionyfii cpufcula qui-
dam,fpccula humana- uirar infcripta.quac
quum nobis legenda exhibuiflcr,nonin-
digoa iudicauimus, quje imprimerctur.
atq; in luccm xdcrentur.Comccdia a qui-
dam definitur t» av^^^cotr.'v» ^'.vkatc-rrjop^
ideft, humanar uitje fpcculum,quodin
comardiauclut in fpeculo moreshcmi-
num confpiciantur. At heu opufcuIaDio
ByTii.iiiftius humanx uitje fpccüla uoisft
turJn Comccdiis proponif tur nobis bo-
norum amp; maloruiti exemf-ia, utcxpca-
mushoncftatem, ^fugiamus turpitudi-
ncm: fed ifthic multa funt admixta quae
lion tarn ad formandos.quam ad corrunt
pendos mores ualent. Quid enim condu
citad bene bcatec^üiuendum,fioffcleno
num periuria, meretricum impudctiam,
ingluuiemacfcelera, iuuenum cupidita^
»es ac defideria , feruorum dolos ac fraü-
«Jes^Certequidconducar, nefdOjnifi fo^
tafle hoc unu,quoduidelicetimprobom
ac fcelcratorum uitam diumultum'q? co-
templando quis reddatur improbiorac
fceleratior.lnhisautem Dipnyfii fpecu-
Iis non rcdduntur fraudulctorum feruo»
rum,uel perfidorum Icnonum, uelfcclc-
ratarum meretricum imagines, fed opti^
morum 8£ChriftianilTimorum höminS
imagines confpicicndx 8C contemplan«
da: cuiuis proponütur.amp;non prjncipünt
inodoSi omnium magiftratuum, fed cd
am phuatorum ac fubditorum officia o«
itettf
-ocr page 25-ftendunturacperfedliflime demonflran-
lurPorró fex Ipetula in hoe opere a Dio
ï^yfio proponunmr, Primumeft magi
ftratuum Sieorum qui aliis prjefuntiMa
giftratuum autem funtprincipalesdiffe-
rentiat.Nam magiftratuum alrtfuntfpiri
*uales,alii fccularcs,alri mixti.%irituales
propric dicuntur qui Dntum (pirimalia
curant,amp;fenon immifcent fecularibus
ncgötiis, Sc qui tantum uerbo dei,Si non
ferro homines gubcrnant. Atq; eiufmo»
di magifti-atus fuit nofter faluator Chri-
eiusApoftoli,8£Chrifti Apofto-
lorumque leftatores . Proprium autem
munusfpirjtualis magiftratus eft,docere
S^praedicare,legem feu pcenitctiam SC E-
Mägelion feu rcmilTionem peccatojum,
Sirefte adminiftrare facramenta iChri-
fto inftituta. Spiritualis enim magiftra-
tus non debet aliorum effe dominus fed
feruus. Prjtcipuf autem feruire ali^s de-
oet,doccdo,pn«edicando, monendo, hor
lando,atqucinterdumobiurgando.Spi-
l^jitualisamcmmagiftratus complcftitur
Aa ü) con
concionatorcs 8C. miniftros ecckfiae
uidelicetdebcnt ecclefiamcrudireindo»
örina fidei,amp; adminiftrare facramcta di
uinitus iiilhtuta. Huc etiam referenO'
funtpraefedi monaftenorum,
go priores uocant. Porro ccclenafi*
icu prxconcsüerbinon debfntquemqquot;
Iii cogcreucl compellerc ad fufcipicda«»
fidem.nec dcbentqucinpiam in armis cc*
hcrere,fcd potiffiniü debcnt argucrepe«'
cata torius mundi,amp; ortcndereoinnes
mines efle peccatorcs, idefl-.reos mortis
jctern». Deinde confcicntias i^magquot;^*
tiöe peccati perterritas ac perturbatas,«^
bcnr confolariconfirmareSi erigcrcp^o
miflionibus cuangelicis, 8C facramentiS
aChriftoiriftitutis. Deinde quiimaquot;*»
fnaduerterinthomincs iamhaberepaca'
tasac tranquillas confcicntias, SC
efccre in chrifto , tum dxmum debfnt
eosadexerciria fidei,8^ mutuxChanta*
tisofficiocxhortari. Fidescnim marce-
fcit ac moritur, nifi oratione, diui naruin
fcripturarum ledlione^iisqjpijs opj^'*
-ocr page 27-cxcrceatur ac uiuificetur. Vbino»
'quot;quot;fpietatiss^chantadscxcrcitia.ibicer-
^«^ndcseffe nullomodo poteft.uehemen-
«[quot;queerrantifti qui fommiant fe habere
nacm,^uum interim in fumma fecurita-
*^atque ocio uitam degant. Vbinoneft
^quot;aruas,ubideferiturproximus,ubinon
luccurrituregenis, ibi certefides non ad-
Nam Charitas proximi maximum
^argumentum fidei;ficutediucrfo,odi«
^tti proximicertilTimumeft indicium in
•^■^edulitatis. Idcircoquinon diligitpro
J^'fnum.is quotjuenondiligitdaim, nee
habet fidcm in deum. Fides cnim ftin-
perfru(flificar,5^ pantamorcm acdiicdi
onemtrgaproximum. Bona igiturope
•quot;a non poflunt nec debent a fide fcpai a«
Fides enimnunquam pot«fttfTeocio-
tanquamcftimporsibiJefidemeiTcabf
^uc bonisopenbus,quam elf impofsibi
dcumeflf ablquemifcricordia: Nequc
t^ivim fides eftaliudquamcognitio diui«
mifericordia'. Quifquis autcm agno
•cilfecffe peccatoremac reum mortis«»
Aa iii] teniae
EP IS TO L A
tcrnaî, attamen ftatuit deum fore
fericordemacpropiciumpropterdileini
filium fuum lefum Chriftum, fieri non
poteft quin is quoque proximi miferea»
tur. Itaqiie quibus incumbit onuscofl
cionandi « prxdicandi,ii non tantum re-
mifsioncm peccatorum cuangeiizarc dc-
bcnt,fed etiam exhortari debcnt homines
ad praeftanda opera charitatis,conciona«
tores. Secuiaris autem magiftratus did-
tur qui gerit gladium diqinitusfibi tradl
tumadcoherccndum deliftanontâtutn
contrafecundam tabulam.fed etiam con
tra primam tabulant Decalogi. Nam
principes non minus tenentur punirc mS
nifeftam blafphemiam atqj impietatem»
quànîhomicidia,furta,atqjaduIteria.Mi
xtosautem magiftratus uoco.qut nonfo
lumhabentpoteftatem doccndiSf prafdi
candi euangelium,fed etiam habentpote
ftatemfecularem : utfummusPoncif«,
Cardinalcs,Epifcopi,Abbates, 8C c«ter.
qui omncs.utinam tam curarcnt fpiritua
fcaquam curanuorporaliaSC fecularja;
^iautemomncsiam prxdidi magiftra»
debentpietate 8{omni uirtutisgenc-
'talios excellere ut fint fubditis uelutfpe-
^«lumquoddam amp;exemplar omniü uir
^tumatqufhoneftarumadlionum. Se
^«ndumlpeculumcftfubditoru, in quo
ȟoditruident,quatenus debeant fuis fu-
pwioribus obtcmperare; Parcdum eft au
femper magiftratibus nifi aliquid pras»
^'piantuel contra ius naturale,uel contra
quot;^s diuinum, Magiftratibus impia prae
^ipientibus non eft parendum. Nam lern
P^rmagis deo obediendum quam homi
^ibus. Tertiumfpeculum fpeflatad
prefbyteros. (partum'fpeculum eft
jdiotarum feu uulgarium hominum.
Quintum efteorumquiaguntpcenitenti
Sextumeftagonizantium. Hare
®utem Dionyfij fpecula fub tuinominis
^ufpicijspublicare 8iin lucem[cmittcrc
^»ifumeftfanftiflïmepater, qd potiflïmS
*^'gnusclTeuidereris,cui eiufmodi opus
jfedicaretur. Tua enim uigilantia,cura,di
ligentia, indultria, atqueopera cffe(fhim
Aa V «ft
tft,ut omnia.Dionyfr) -Carthufiani op«
raqemedatiffimehabcam'imprcfla;!!!«
rito igitiir hseDionyfii opufcula tux p»
ternitati dedicauimus. OnendimusaiiK
lijecDionyrnfecula, cum nobis traderen
tur,inirumin modüdeformata atqjini'
polita,ca autcnoftro bcneficio itafunte*
purga;a,acq;cxpolita,utfpes fitfore mu»
tos qui fein illis pofthac amp; libentius 8(1«
piuscontenipIcnturqantca,8iexhaccon
teinplatioiic mcliores ac fancliore-s red-
dantur.LocafGripturxpaffim a Diony-
fiocitataininargincaniiotauitn' amp; fuin
mo fudore totü hoe opus a mcndis repuf
gauimus,ea'q; potiffimum in gratia tuirc
ciftius, utfieres aliquando tui uoticópoS
habcrcfque tiuiDionyful, uti cupiebas,
perfc£ÏrumatqutabroIutum. Tuam au-
tem paternitatcm rogo uthoc noftruirt
Hiimpriijiendo^DioDyfiaSmdiriatqii»-
duftriam boni confulas. Ego me tu x
«-nitatiacfan(akatic5menHo, Vale*
î'ituîicapituIorrifpfcuIorû.V.PDionf.
fii prions domus carthufi» in Rçi
remund.
Catalogus capitû.Lib.1,
Caputprimû.Decorruptôisfcruorcerga
liibditosdelinqucntes Sfdemuliipiici
dâno proucnittitâ prxlatis q fubditis
ex dtkftu corrcptioris.
Caput fecundû. Quod fcientiaamp; fapictia
priucipi acprslato eftncccffaria.
Caput tertirt.Dcafffftiôe charitatiua prac
latorû ad fubditos S( cc5ucno,amp; de hoc
qgt; neceilècft prxlato ut diligai Si timea
turti fubditis.
Caput quartTi.Qnod platus bono cxcpî®
fuo allicere debet lubditos fuos ad tiirtu-
tes.
Caput quintû. Qiiod prxlatus quatuor
circa feconfidcrarc debet.
Caput fextû. De bono exëplo prarlatorû
«quâtû culpa pra-Iatoru nocetfubdi«
US.
a
-ocr page 32-Caput fepti mü. Quod praflatamp;^J^
fandusSCdänanduscft pro delictisIw®''
lt;litormn quos male regit.
Capita Libri II.
Caput primum.Dc uitio propri^uol«»
tatis.
Caputfecundum. Quod propria uoli»»
tas placct diabolo.
Caput Tertium. Quod propriauolijtas
nocet proprio fubirfto.
Caput quartum.Quod propria uolupta»
nocet toticongregationi.nbsp;__ „
Caputquintum. Derequifitis aducra oC
perfcftam obedientiam.
Caput fextu n-u De frudlibus obedient
Caput feptimum. Dcfrudibus obediei«
tiariterum.
Caput oilauum. Exhortatio adobedie»
tiam.
Caputnonum.ConcIufio*
CI
^apufprïmum. De officio faccrdotum
^ per Gollationcm eorum ad angelos,
^aputfecudum« Quodfacerdotesdebet
«fle line macula,
^^uttertium. Quodminiftriecclefi»
p debent cflecafti.
'^aput quartum. Qualem opolteat efle fa
^ccrdotem,
'^aputquintum. DcdignitatcSfexcellat
ptiaTacerdotum.
^aputfextum.Decódem.
^iputfeptimum. Demunditiafacerdè«
tum qui porDht uafa domini»
Capita Libri Uli,
^aputprimu.Dc Uilitate atqj miferia im«
^ torum huitis m undi,nbsp;^
^^utfecundum .Depeccatis ih c5murti
amp; quanta per peccata incurritiiusfpili
Klual lia detrimenta iiue damna»
^aput tertium. De poenitehtia dto fx
j^cienda.
^aputquartu, Deconicmptufeuodia
toundi..
• Carntmuntiim. De falfa gloria
potentia 8(dignitate ac caduciscius
uiuiscontenincndilt;:.nbsp;^
Oputlcxtu .Demortefemper Sfubiq.
iiicndaSCexpeaSda. ^nbsp;.-rvnce
caput feptimu-Dcgaudns paradifiSt P^
nisinferni. , ,
capita Lib.V.nbsp;^
caput prim«. Spcculu fiucftirtiulus ^^
nitaitiar.nbsp;. ^nt
Caputfecundu. DcimpcduncntispcE'
tentiar^
Caput tertiri.Dedocum^tispcEnitct|ar.,
Caput quarcu .Dccmoliinctis pccniti-^^^
Caput quintudefpe ucui^e.^
Capu t fcxtu. De cxaminatioe cofcicnti^f'
caput fcptimu. Contra uoluptates car»'
Jcs.nbsp;\
Spcculu agciiizStis peecatcrij, C^F'
-ocr page 35-Vi*quot;
'c'
iüiitï^.
■ ■ a;
iPROOÏMïVM AT«,
thoriu
V O N IA M cofuUtilt;rftom'!i'
mpr,fcipittir per fapiëtif-
fmtt Silomor.c dicètê,dtri
ucrttur fontes tui foras, î^
m plateis aquas tuas dimde,
tuSgli^scomunica.Ccmparmr
«fe ;cr/pfferlt;, a^t«^^ ^uia mudtt ^ Uutty
, «^f« illud^oaK. lam m mudi eftis, bpter fer .,
locum fm uolis. Cum cfulm ifr^quot;quot;^-*''
d oaor ecclejîafticus,dices; Sapietia 4hfc 0
^^letthefaurus ihtiifus,c^u^ utiltas m utrifq-t
^afi dicer€f,KulU.'NSHtdcit Scr.ecaiKul-
^f^ifs dicit: Ircomparabihs thejaun.s eflfcictia, Ecethiuî.
c cUta périt Jifmhuta reapit iticrmentu,
^à^hry^ojtotrMS-.CDrmnprahésmenhris chryfoft»
iF'^i'Uyttelociterixtitrgmnfons fi non ■gctiuerit
apudfeipfmpuirefcit, Mamcuo^-ur-
fcatet.fi fuentrejcruatumrerogatm aut
'^'^^^er,f,tp4nlsccrMis,etreftÛ!Oatîg(lorum*
^ciommirî,, 3 grati*ohej},fi4'.i^s ne»prodejh
A Çl«i
-ocr page 38-TROOEMrVM
C^laut ionum dei in ujm utilitatemdJie-*
mm commumcut, flmus meretur habere quod
habet: num dabitur ei, abundabit, h more
igiturilleSlusO'traaus,qu^ex ftuds lihrisd
frimis motibusconuerfioms mtce perURis reti^
mi, fi»e imidta ommm commumco dilcBionii
tametji jam mmiuUos addetraiimem fdci
hi di^uros,^ fecuriusquajmhoMcrctinfwK
confaetitia: mea, amp;^rudetm inter filentij car^
^ines cUuderef, Sedaudimtales admomtioetn
fiatutorum ordints-Ctrthufienjis fea.nda ^arte.
a. XVlnbi [ichahcfLibrosta^tiafemfUertiu
animarueibucautif^imeculhdiriy^Hudioff'
fme uolumus perrut quia ere non poJjmuSt
tnanibus uerhu dei prcedicem« Q^otqm emm
libros jcribimus, tot nobis ueritatis prteccm ft
cere uidemur,Jjermes a domino merccdem fro
vmnihus,quilt;^er eos uel ab errore correSii fucquot;
rim, ud in catholica ueritate frofccerint:fto
cuSlis etia m qui de fuis feccatis uel Hit its com p«
, £ii, uel ad defidertu fuerintpatrice caleflis ac^
anfit Dicitquoc^ hems Qregoms ; Qui in
wed
-ocr page 39-^cultofilentiobeneuium, fedalienoprofe^ui
fxmplo Imim tnmine [iroficmt, carhom ezuL
ftut: ^ui Hero (f exnnpla uinutum prarogam,
^Imen hotti opens per uitm ^ uerhum,feH
R^i^turammdtis demoniirm, iurelmpades
^Ppellamkr,^Hiaamp;per ariortm deftderiifibi
'^dent,0'perfla»}mm ucrhidiis kcem,i(tiylt;
t^ccitorm cordibus error« tmehras repellnnu
^dcircoprafens ^uitujuipartitum dtculm j^iri
^''^ffuoperamecollegi.
^nnim eritJ^tdmjpraUtqrm
SecwidumJpM^l^ttbdit^um
TertiumJ^eciUmjAcerdotum.
(^rtumjhectthmhmiiim mmi^mrum»
^immlf(cH\myudpotmsJimulHs,ianV
tmia;nbsp;quot; ~
Deff/^. 07 facra (criptura debet je unuf^f-
P^{ludia(e exercere, quia jicut dicitHierony- Hierc»f.
gloriofus fuperilludplaIniifta,Vt»tittges
*''idiehu$mlis,p:ientiaamp;'exercimioamp;'ope
^tio de jcripturis mitigm nobis dies malos,
*dem etim 4dRui}icm momchm:Scriha)t-
A H txr
tur(inquh)lihrtM O' mms opereturcihos, amp;
ammi kStiçnefatietur, îndcftàerijs mm eft o^^
^S.Martitius. cdo/ùs.Sanâis quocj^artims omnes ^
fdpulosamp;fratres Konajlertjjmfcrif tores
f^rpi-rd' ratMÏunus rtiS apo/}ata,ut in-Folycmicofcri
giax ftudiû. bitur.fcrip tores plunmu uenerahatur, cultoref-'
^ue Jcnpturarü UKèlicj. colligebat. Ipfe quoq; wo««
éiibus uigiUns conjcnhebst iihros,f.os in fertu-^
tu puk'ue reciuhat. Etfimta oràimsCirà:uf
en.ubi fuprajtcm:^omncspenequos fujcipiquot;
, , muSyfi fieri totc(l,!cribmdocemus.PUtophilo
Platonis fie , ' • ' 'nbsp;. ^ . ■ ~
gans Uiôû.nbsp;iityc^uodliterce injipienti mtno tA
^uabiculus infirmo corpori repertce fm^ItpcS
ta laureatus libro primo dcremeàijs utriujlt;l;fof
tmx dicit, cy mhtijânâius quantJcr/herelibres
utpoflerisprofi'ciasjutnigemm (xerceas jcrihe
doq- aljs tedoceiS^NihiJiutem ejidulcius hctie
pnome. impefi teporis memorii.G rlt;tcorum utius-C rigi
fcx milialibrorum adidij^e tmditkr.O tranquil
lut» ccium. Hac Ait, ÎDecommendttione
era jcripturce (ïc dicitUugo lib,priw,de mmdt
N ihil m hac u'iti àkius ^mmr,mkl ita men^
tm
-ocr page 41-tf ah more munii jeparat, nihil ßc animrtt
«mtn tetatiom roborat, mhil ita hominm ex
^hat cir adümt td omne opus amp; ad omnem U-*
borem,ficutj}udiumficr:ejcripcurj^. Propter
f^oe Hieronymus ad Dcinetriadem mrgittern fic
jcribTt-Wkims \cripturas]^piuslegemo nun
5«.? de mambf.s tuis jücra leclso depomtur. V-
ff re Uclione iiuina utce jjeculi-fadacorripiedo
f'-tlchraccnferuando,et pulchriora facicdo^. Scri
ptura enimjleculm es^yjceda oHendcsamp;corri
gidocens. Iw fennmus (Rantum profamuSy
^uantmui-J proß.cik lange du^amus. Ide Hie Hiquot;®»
rovymtis m ^.lu epijhU; Sicut ftellas cdi
iion extingHit nox: jlcmmes ßdelium inha^
rentes firmmeti^o fxrje ßripturanon obfcu-
ratmHiidam imquiUs.ldeinjiiperept'iioUin ad
'Epheßos: Stquidnanqueeslquodin hacüttd «/ Lib.i.
Tum fapietitem teneut, eir interprej^uras amp; titr
hines mifndi cequo animo mauere fuadeut, illud
efje primum reor: meditauoiem amp; fciemant
ßripturarum. Et Origenes in N«wem,Ho;ni
^adecimajejct't i Mn^iquän e.9 quando ani^
quot;nbsp;..... A iji mi
PRÖOEMIVM
mjcKtiicigmcdo fuccenft ociari poß^tf (juiquot;
efccrex fedjemperabotiisadmeliora, lt;amp; iterum
Scneca. ^djuperiora amdioribus prouocatur^ Se»ecaf
Yitahominis fitte Uteris mors eâyi^ uiuihomi
m*fepulti{r(t. Item Anthrof.in hhro de Cm amp;
AbeliCitleßimfcriptunrm aïïoquiadiu tere
re ac polire debemus, toto ammo ac corde uerfan
tes,ut fuccks ille fpiritualis cihi, in omnesfeue^
ms attimce diffundat. Sed qui prcediäos facne
fçrijpturce fruSius carpere defïderat, oportet qâ'
in uitce reguUm leSia conuertatJSiaut dicitpoe
ta Uureatus uhijupra,tHnc eiï utihs mtitiafcn^
fturarum,duni inaàum tranfit,feq; ipfamope-
ribus approhlt;tt,mn Herbis. Alioquifepe uerum
ieprehenditur quodjcriptum efl, fdentiam inflt
rc,itaddiditidegt;ndicem:MultafmHl(^ gra»
^ dia ckre uehciterq; imeïligere,ac eadem tenaci-
ter memim(fe,(!it ornate loquiac mifidofe fcri
here amp;pronunciare fuauuer,hac omnia mfi ad
mtmreßramur,qm funtdiud , mam ittanis
injhrumenta iaéiantice, imtilisque léor ac fire-'
iitust ti^c ilk. Ef in Polycrut* libro oóla-
HO,
-ocr page 43-f^,cttp,uigefinioquirtto: Nojje bomm mn f4
cere, men turn damnat mis cft, non uu hem tu
dinis.Porro utait uenerahihs Pe.BlefenSitertCEpiRolss,
quife leéime af^idua mn excrcet,^uafi jo-
^us dejferta ci?, in qua iuxta uerbm IJhcé pro^
phetce pdoji clamant,alter ad alterm,fs dcema
fles onoccntauris occurrunt.lmmundus emm fpï
^itus domum uacantem tnuenit, amp;-frequèter ad
^hitandum in eafecum feptmJfmtus nequio^
fes adfwnit. Defru^u etim fcriptururum fic
fcrihiturm Polycritico:Ccrtm efl,quiafidelis Lib.7.c«j«.
hfior amp; prudens (ïr qui Uteris ex amore inuigi
llt;tt,uitia femper excludit, C in omnibusaccedit
«duitam.Hinc eflillud dataris doóiorm Hie-
fonymi:Ama fcientiam jcripturarum,0'carnis
Hitilt;t non anubis. Sacra fiquidê fcriptun rcrum
^mum continet difciphnamp;m,^ omnium mode-
Matrix uniuerfïs humance uitce a^ibus, lt;!ir «cr-
bisamp;cogimiombts, modum «ir termmm ipji
conflituit. Item in prolog eiuf iem libn jcribiquot;
tur deUude jcripturaJiciKuitüsndmitur
^uSfamp;fuaM amp; miraqmdm mm m aducr'
j?f mmhttte re^citur,cum ad l-gedumuel^'^
tU'mHhlit^ niüi in^cndit acumi, SulLm igt;t
reoui ,rt nrns iHcuniiorë mt utiHorc occu^'^-''^
*i^imi()j:es,mfifor(f diuimtus compun^hd«quot;quot;
Uo orndoiimms infijutnbsp;4uteerde ^
(hintite diUtmdeum mêtccouiow.^amp;mi^
gndu em ctpud ftakm mtdtta)mis m^«'-*
fertr4^:t,Exper!:o crede,qu:a om-na mundidul
CU his colU^a exeratijs amxrefcunt. Varüdtc'
te domino,qui uerjktur in turhis, turbiturerg*
flmmx,q'w mhilftudijsxuthons morihus exf
ce^itspermciofm ejlSiemmjludLum^utdci
r—rlTdlnbsp;Hchmës mmi ipphcavoiddr
' quidagèdtm mxgfiicum mlüute, projrólomës
qu:e turhatur,adplurt dilirahitur-.nequjqua /»
tüio uirtutii opere f dchter oxupatur, Denique
ar/nmrj/piritus aduerfui hoke fuum, fahcet
carn^,clt,acru f:riptur4.VndeOri7. mUuiU
J^ouMdiftis ex diuinisjcripturis, qicerumeti
ei?mterhominesycarni dmjusj]iritti, i^Jft
ritui aduerfks urne, EtnefdtiSy qa ficarnen»^
tmtis^^ ij^jmfre(^HctimQllKi^ f icwgi dditi
OTHnl
-ocr page 45-AVTHORTJ. ¥olu
J^ j^«*« tW(utisjnjcleicit.necef[mo duet
jTiritu,et forticr dlo cjfidtur.Quod fipaty
J'^e duhto eu inditmsfua redAfUh coget ui
tclegibus ohedire. Si uero adecclcfiSfreque
^^fumts^mrc Ltensdiuims
mandatorU^lejnucdfas.ficutahis ^
cdro,i^t j^ntm tlt;erb.s dtuinis ,0'4alefctt
hjhui:^robuffioreff:^clu;,cirnc fthpare
Irgiks obfequi.Nutrimen^a tgi^
junt^iuma leSiio,crit'iones aficw-c,
i^^'onodoCtr'.nitiHis ihtur cibis,hisconualejcit^
quot;'S UiFiorefficitur.Cluolquia mnfacitis.nolite
^hkeri de mfirmitate cams. No/ife dicere quit
'lt;olmit:.fed not! foljimust uolumus contmenter
quot;'^erc,fed cams fragilitate dccipimur amp; impu
Z'^mur ftimi'bs cius.Tu das ftmuloscam m£
^*ieamlt;idiierfusJjgt;iritmtUHm trmaiCf potetiquot;
^ftifias, cum earn carrn'ous faMSamp;'umo itr^
quot;tdas^OrWi molliciepalpas,^ adMecehm m^
tris,
Lileïïus Emptorh
Ittdûâm Joâo popfilm lèrtnoneguhernof
Atc^ouihus pajior pabuUlceta paro-
.nbsp;^iheraifcipfm.
liber, moSîas dures contemtie-.mnto
AHribusindoóiis difplicHiffè)gt;o»m,
^SPECV^
correptione er fèruore ergdfuhditos deïin»nbsp;j
Igt;^fgt;tiplici dMo proueniêti tmprlt;c
quot; lùm fuhditis ex dcfeélu coreptionis,nbsp;]
JiCRl^VR-VS pcrmodicumad^'P««''»''
ïltnciipfius, imoomniumprstlator»nbsp;;
|{ falutarcm inftruiSioncm,accipio mt
l|hi loco thcmads illud quod fcribi-nbsp;i
tf f'bitur. Debet cnim bonus prselatus primo habc
^ lum feruorij SC fanftae correptionis. Secundo ^^
lis amp; quot;'goris amp; fupportationis. Tertio locfi amo- ' 1
/^mmunicationij. Quarto locum prxcelforis
liji,'•.^'■niatoris. Primo ergo debet bonus prslatus
lt;t«„s K ^nbsp;amp; fariftar correptionis ut fit ar
'xtnin quot;''iuftriam,non tcpidus per ignauiam, non
•Hij^^ns tgt;«r uanam gloriam, non extinftus per infa
inquit-1« cuius figura dicuurde
Ç «.iurrexitHf!iasqua(îignis,«ucrbumiUiBsqua
•WbI »tdebat-Sed ifti igni adiungitur quandoquc
ïtlte- öfquandoquethus.Quandothusmifcetur
^ 'ï««,totadomiKin(iuaathoc,(uauiter redolets
r
«iuindouerofulphuradiungirur, ignis uehemétfr«'
ccdituramp;totadoijiusfœtorc rfplctur. Harûrtriquot;^
aliqua adJuccmus exempla inlîgnia, amp; dein Je rcS
propolitas applicabimus. D.mid rex, cïh mundiqquot;'
rcaon,Kmpluminriiij adolereturcl incenlumï^i
hcareu jlcns.duslaudaiiic propofîtum ,fed p.rft'quot;! •
e.Jus-Salomoiiem hoc adimpleri uolmt dominus, qquot;'
tcmpîuiitxtruxitma2irficentifsiinurn,iiiquoado::
ïeuir(u.mcfragransthusnùfctfls igni.At port obit»
eiuj dm fopopulo-Ifraclitico in duorfgna,oöi»gt;'^.
reges Ifrat-i ufcß m capt:iuita;ë-Babgt;'lontcquot;â,reliao d''
tfmp!o,-rjolis facrificaa îrunt, îgni fulphurmifif '
»«.equofulphurejecerrib-is-irraeladidololarriaiquot; |
flfc!inaue,-unt,g«bernatoris'cg uniuerfjruTi
pta amp;'injniJadconte.npferunt l^fc hoc fuffecit,!'quot;*-
reges do-nus-Iuda. prxcipue-ManalT^^s, r.Uaodf'
teniplo idaiis fulphur igni mifccn.es/facnfica''
uemtît, qui ictlica-ManaiTcs rex ad tantfl dcucnitin»
pictatis.urddlruais dominialtanbusomni tnili«^
CfU aras confttuerct,in quibus fulphureû adoIeW
inrenfum.Verûaliqu,rtgcsdomus-Ii|da,preclpuf Iquot; ,
fias rcx facr.fic.a ignitathure pcrfu Jir,quando iddquot;
latrir 'gnc^Hnfto omnia idoicrù phanadcltm^it;
Pxnmiqa^dnaltaribus extruais, ipfi adolcuitin- ,
Cv-nfuin thurih-rum ac benefragrâtem. Non laituiquot;
ininiuideatur,(îqaamp'unmihodieinueniâturpr{
Iatu2mfu!phurm.fcentcî,qui„d0qmdcmf0lus-Da'
uidrex deoobtUJtfacnficiain quibus fomperigquot;'
thus mirc -batur; Salomonucro rex.ob müdi huiquot;'!«
Iltias uxoribVt côcubinis fuis tàJc phanain qufb'
ignUuIphunmmifcueratçdificauit.Et hiregcsJud»
.^ui igni fu'.phurnô mi'cucrunt Ar3,-;ofapha^^=iaî»
^«tliMj Esiç^iis, lofijj, Cafttri wtre reges pcccatj?
œagni*
-ocr page 49-Ï'R AELÄTOR VM. foîy.
^'^quot;quot;pt'Fuli'mfcantialirsociut^t. Qusnc'o igitu«quot;
'quot;Sniiiaturcumigr,c,tctadcniiis,amp;'c.inncnio-'
r- quot;'.®gt;^alutrlcquirdc,cftdi pialste rcr.ur.cu.ni-
I ntingit t n iTi qi^an^ic q-,qucd f ra Ir lus laui aies cS
Inbsp;atif^uiiiitjpiiIctiiasfulFl.urcasiiictndfn-
j, tquot;^ malitiîir. amp; farttes pf r infî miam.Ft c,rardo
çt'«,totadonmsrfp(ctHr£lcir inïticji( amp; iaiore.
vusndoutroconnngit, ciuocquot; pralaïusa rfliarios
«follattiaUsfibilacitc!fiBrai5pufonu,dtuotisae
oncfiacf2in»,tiitic ruili dubiuni, quin domus tota
Fl«turdulcrdirediltfiicnisamp; ruauitatrpacis.tjHÇ
fgr.jfi^am,.nbsp;utnficaturde tal) prscla
'oilludEccIefiafiici: Quafi igni» .fîuigfiis, amp; quafl
quot;quot;f)îquopralatuin cor.filiiimccuffutpftcre, pul
*nrtamp;deganttrdffcribi^Ambroflusdecf^i^rs: Ad-
Jlfrtenduni(ir.quir Ambrefius) quod in itiquiî êdis có Lib.i.
'quot;«is primum ft adîEgat uit» probitas, uirtutiim pix
*?gatiiia,bencuoIfrtia iifut,facultai gratisr Quts c-
quot;'m in cano fontcm icquirat^ quis di-sqiiaturbida
fotumpftat^ Itacfubi !iiixurialt;ft,ibiiiitcDipersntia
Xuiorum cöfufio.Quis inde fifci aliquid hauriindun»
**gt;ftimet^quijutileniiudicct!'quis ren defpicift ma
'V™colIuuicnfm caufaralifriÇjqucm uidet inutilcnt
^iitsr l'user' Quonio do ciim potcroiudicarf confïlio fu
feriorfin,qufin uidcro moribuï iritcnortinï' Jiipra
debet cffcjcui mt committ ere paro Qucniodo f S
Idoneumputabo qui mihi dttfonMii'm, qui non de
^jt f bi,amp; mihi e um uacare cn dam qui non uacet lt;ï-
W,cu)us animum noluptates occupant,Iibido dcuin-
tlt,auaritja dciiiergit,lt;upTd)tas perturbât;'Hac/m
Vjr.ctui,. Hiufro,qui abipft poIitiç,tamciuiHsqua
ïcclcfcafiit« rtöoribuJjin partem foIJicitutîinis pro-
jptsc
-ocr page 50-pttr curarum releuamen afTumutur, funt uelut fupf'
cilia ipforum praEfidentium, qui oculorum offiduiH
geftât.i'icutenimfupevcilitprotegunturoculiàfiu®
«inne. cuncg improuifo pulufris illapfu, uel à uentorum tuf
binc,ßc uniuerfalîtcr à qualibct alia aduentitia occa'
fione ,quaE pofsit acumcn eorum obtunderc :ita amp; fid^
ks officiales,utfutit inordineCharthufieü.uicarÜ ^
procuratoresjfuos priores ab omni hoftiü iaculo, ab
opprobriisdetrahcntium 8C murmuratorum prote'
eunt,amp; contra cunöa pericula inunimen ff offerunr?
K animain fuam ponunt proillorum reueretia, ne h»
nor aut obediéna ipforum in aliquo minoatur : amp; n«
aliquis fubditorum contra corum bonam famam
inoliatur- Pralatos uero oculorum officium par«
ter Sc imaginem feruare dixi,qui in fronte in cininc»
tiori parte corporis locati funt,ut pofsint corporis pe
ricula priufquam immirieant prsruiderc, omnis infu
eserhoftihs aduerfitatis acccffum nunciare,iuxtail^
ludEzechitlisjSpeculatorem deditt domui Ifrael.Nä
ficut fpcculatoris eft de loco editiore profpicere, plu»
Omnibus contemplari.itapralatusfcienti at fuWimi'
täte amp; métali uigili^celfior debet effe cunais.qua pof
fit fub fe uiufntes inftruerc, amp; iter eis ueritatis oft en-
dete,utdicitProfper.Eftigitur utadpropolîtum re.»
S'rôfpcr.dcam,pr«Iatus,quariignisardés perfyncerum zelö.
Nampraclati négligentes in correftione, adfîmilan-
tur fecundom Ifidorum dormienti.de cuius manu ca
dit bacDlus paftorali$,amp; piftores pingunt talem qua
fi accubantem in cathedra fuper cubitum fomno gra
uatum,äfcadcntemde manueius baculum paftora-
letn Etfîc beneafsimilant.Exdormitioneenim negli
£cntiz uirgam correâionis amittunt.Et ideo ad tai^
SilaRdHüi cosäidtitr sif inptrfonafusDffliprxlati:
iSiino»
-ocr page 51-PRAELATOR.VM. Tot. 9,
^^mon dormis Et illud Zacharisc. O paftor ßcidoIÖ,
Utimnbsp;Rrtgtm- Pratterea ifti funt,qui nuiiq Mitt.î^j
quot;itur irafcibili potf ntia in bonum, non irafantcs Zachi. i »
ntra dtliöa,fed oinnia cum quadam ftulta patien-
^quafiinfenfibiic» fuftinfntes.eótraquosiiidtfcr
«dus: Nó irafc« ubi irafcendfi tft,peccatûcft.Et Be- Eernar-
?flt;li«us)nrepuIa:Nondifsgt;,miIctabbas peccata de-
^quot;quentiuni,ftdmox ut oriruapennt,radKitusca
P'quot;a'ualet,aniputet. Et notandum quod ex negligé '
»corrigerdl multa malafequuntur, quorum quae-
^ »m redundant in pra'latufn,qued£in in dclinquen- 0 m /
j Jquot;- Sunt autem tria mala quartdundant in pr«
'fUra.Primumtftcófulïo.amp;icutcnijnhonorcftpa- P^ftittnbsp;^
gt; habere bonos filios.-ita redit in contufioni'fnfuam ' f L
|quot;.3iUiafiliorum.V'nde Ecclefiafricus Coniufioeftpa
quot;sdefilioindilciplinato. SccundfuftcBlpa.Tranf-Ectk.iii ,
^nt cnim th pratlaiuin culpa: fubditorum, quas nö
j Tigit Origencs fuper Exodum:Vt uideo^Ietronö „
'foftra nmit ad Moyfen,nfc fruflra manducauirpa-
cum fcnioribus populi in confpeäu doinini.Dat
'■^quot;m confiliumMoyfi fjrobabilc fatiiamp;utilc.uteli-
pt uiros amp; cëftituat principes populi uiros deum co
quot;'tes,uiros potentes amp; odientet fuperbtam.Tales e-
^«n oporteteife principes fgt;opiili,qui non folum f«-
Wrbi nonfint,ftd ftquioderintfuperbiam-Idem;Vt:
J?« folum ipfi abfi^ uitio (ïnt, feddc in alü$ oderine
2'tia.Nonhominesdico odifle,red uitia. Cregpr.in
Wftorali : 5i rcAor minus contra culpas accendatur^
quot;Iparum OBinium ipfertus tenrtur-HuiUs autrm e:^
•nplum manifeftum eft in medico.Certum eft eninl«
Jood reus cft mortis infirmi fufcepti in cura.nifî faci
'►quod infeeftdeinfirmo curando. Aliudexépluras
TORÜHr in glofa fopcr Kumcr lt;lt;gt;( FKd3£ógö^,cui cnl»
SFJi CVLVMnbsp;:
3 .f. pa atmbuifurfi fu^t .use infiructwiri fftfnirîfluJ^J :
nusd.rapIiFatust.xiuamplicinTiainucnistur. Aquot; '
ud.xanp.um point J5cn.dViusinrtpuia
d^nis:.\-i3tahbas.ulpa'paftorisincCbfrf,iiuidqi''quot;
pa»erf3,tiiiii3),ino[!ibus minus utilit^tisponïitquot;'^ ,
luri- Efulfo debet piilatus dart oprrani di))j;ti'tquot;i
circa (utdites, ut riebitü fruftû m orenbus bonisifquot;
Ceiï, j-x. d.'vnr,f ximplo il/ius boni pjfiorisqui dKU OufS
amp; capra: tua (Unlfi ron furrunt. V( mu:tisprj'a''^',
qui hocn5cogitant Sicut fecit Auguliinus,c,in di*!''
QuiJfriciam.cunicxigeturà meratio totanimar«'
qtiar pendent ad coilum meumc'Tertium eft fctna te'
• poralis:Puniuiturfnim non folumTïïTutüro, fed «t*
aminprxfintiprïlatincgligctes. Hinctftiquodpf'
m rejuin terne d'xit dominus:Eo qaod nouerir-H*''
li indfgnc agcrc filiosfuos amp; non co.-nputteos.id-'''
coiuraui doroui Hdi, quod non expietur in/ququot;^
domus aus uiflimis amp; muncribus in itcrnun» Nugt;3
inuenimus ucl fcnptû /eg.mu5 txteflain-Hdi in pro'
P' la pe rfona.noii cius lu gt;.urum,n.-.n caftrimargi^quot;'
Uîlaiiaritiani Si enim talis cnquot;.t,T,on folû de fiiils
ft d df ipfo dominus conque, cretur Et t; mé quia sel'»
cagt;-uiramp; n?glig(.,satq; rcinifTus hiit.c«,,, fiilis ;iiisi''
t^ rnt uidiciodiuino percufTas, ro quod iniquitatf«
fïli.M-U'i lu't.nu/t,iuxfai:lad4cb Si furrinuero,inf'f
Crego. Na- »^H:''quot;quot;'quot;^mca ift. Vnde amp;-Grego Nazanzenii. m»'
san. piltfr-hicronv gloriofiin -Apologctico fie dieu: Hfl?
facordosp'ofiliorûiniquuaredamnaturquodios^'
uindiacHfici.iffmerâtcs.min'ffucta anùnaduerlîo^
jrplciftpbaf Mik rumine Et quidifincorrcuitAqquot;'
dein cornpuit,ffdlfi'itarf rtmanfuirudineparns^f^
(v'iuntitcôf authontDtf por.tii5ci.rErr autép-ïlafquot;'
uïliucquaq^inuttiyapudiiuk'mtlû^ciplinanon ui-rquot;'
À»'
Kumcr.3
lob. i i.
h.^/'^^elatoïivm fol 9.
pnncipî-Num.îi.
tum Uiabus Wadian prrmifcrunt.ucl »ifglieen-
^ iuft.ti«,rcd ctiam pro pce
ï-ùadl«nbsp;ucni^-
fuffir,,nbsp;«iquot;' quot;rr.alium quantS
^Kitnbsp;«quot;anus ucfiras dco,
c5fccranofft fumcrc uindift^m de
tra^rnbsp;incrfpatione uc[ u!tione
bilunbsp;quia facilitas ueriaincfmiufi
cefn»«;nbsp;' fC'ftro: Studeamus ^
dtre n. [k quot; tf7fnoru.n p:Ttorum iinitaticne fuccc- Cttgotm
hycmales no«cs i.T,britus,gtIii'q5 ducfuper-
ttfi ' ^ quot;on foquot;« quot;quot;'«s pfrtat Quâ
Cunlnbsp;gt;«io«Tici-dfrir,qucmodof!rta
tordis tn!;clât acftibns, in quas noces ut
„ç. «aptum pecus aneuftia fiimulantc proffliunf,
rj, Stc.çisdoiuinoquidquidper inturiafrj perdide-
ur. Vigiiemui igitur,nr quid percat: amp; fi
drunbsp;quid fuVrit.uocibus diuinorum cloqni-
J!'''®dgregcmdotr)inicumreducamus, utillcquï
paftorum ffr, uipilafle noscirca ouilefuB fuo
féprcbare. Quetenim
'uttusdomino multiplicatigrcgis oftendfmus,fiac
f«um qucm pafcendum fBfcfpimus, ociofa mite cer
Snbsp;ni
-ocr page 54-^ '^'^Ji'Tt^.t tóniHJibeniadfuorari. Sunt quolt;taliatrîa m«'
la,qu«redundant in damnu.n delinquencii. PrimA
eftexcicatio.cndit enim interduradelinquens.cuin
noncorrigitugt;-,iUud quod fecit, non efTe malum,uel
non effe tantum malum. Ideo dicitGrego.inPaftora^
Ii.Nonnulla uehementer increpanda funt, ut dum cul
Ipa ab aftore non cognofcitur, quanti ponderis fit,ab
increpantis o re fentiatur. Et idiro bene dici tur in Pr»
Proiizo quot;fbiiîiVirgaaCcorreâiotribuitfapientiam. 5«u»
jm^ jft drtifti maltiplicatio.Dclidium c nim quod nS
corrigitar.faciliuj multiplicatur. Vnde Bernardus:
Iiiipunitas eft infolentiar mater, raiix impudentiar»
tranfgrefsionum nutrix. Et idcoquoaiam citonoii
^^nbsp;fertur contra malos fententia,idcirco abfquetimor«
ullo filii hominum perpctrant mala. Tertium eftfi
^nbsp;nalis perditio.Qi» enim non corriguntHr,faciriu$dc
liaa continuant,5f idco finalirer perduntur.fïcut pa-*
tet de Adonia,dicente:Ego regnabo,qufm pater noa
corripuitaliquando, amp; ideo finalitercftintcrfeélu».
E idco dicit Eccltfiafticus: Dc patrt impioqueruntuC
filii,quoniam propter ipfum funt in opprobrium.
Diciturde quodam iuuene, quod cum propter delî
aa fua duceretur ad patibuIumA a patre eum fequé'
tc,pcteretofcuIum,infinearripienscumdëtibu$na-
Ecd.4.1'
fum eius abfcidit, SC dixit, quod hoe fecit, quia pro*
ptereiusculpam,quinunquam eum correxeratabi»
tantia,ucncrat in opprobrium.Dicit Apodolus ad He
brsros:Si extra difciplinam eftis,cuius participes fa-
Heb. 11' ai funt oîtfiliidei.C^ui ergo fubditos fuosrelinquit
fine difciplina,de filiis dei facit filios diabolï,nue beli-
al.qJdiciturabfq; iugo.Contra(}uosdicit Apoft.ad
Ephc.
' Ephf f.Educate tïlios utftros in difciplina ÔC correâia
ne dfii. Solon f hilofoph' unus dcfepté fapiétibusCrs
tl»
-ocr page 55-ti*intriToganit,qualis debeat efff popoli reftor,aTt»
Populi rtftor priuf fe ^ populfi rr Aificarc debet. Ali»
tiuin erit uel ut is qui umbra curuä rcAillcare conatur
......a purgare debet,ut qui delifti comgitno
mittatjuitetc^ quod uindicat. Stultum eftafit ut ticlie
guis iniperare alil5,cum fibiipfi imperare Bon pofiib
Plato philorophus:Qui fuam anima,qiue una (ft,gu'
wrnarc no poteft: quomodo miiltorum hominO gu-
wrnator erit^TuUiu^:Cum inferiorc uiuar.quemad«
piodum fuperiorem tecfi utlij uiuere.IdfdicitCiTg«'
in regiftro ad loannem epircopum Sjracuranfi Talc*
(tga fubieftoj noftros debemus fxiftn-c,qualn nobis
fi fubitlti fuiffcmuSiHoftros uolueramut efle prz poS
tos.Cylon philofophus: Oportctprincipem « domf
natoretn manfuetum cire,ut preximi magis rcucrtan
tur,qaani timeaat.
Q^odfcientU v fdptenttd princi»
pi 4c pr^ldtoeßnecef
ßrid.
CAP. II.
.ECVNDO prxlanu debet habere ftatnmtiT«
Ljgoris amp; fupportationis.ut fit columna fortlter
ßpportantregimintsfuionus.VndeHieremiasrDc' tQcr.fiT
di te hodie in cinitatem munitam,ft in columna fer-
ream,«; m murum «neum fuper omne terrain .Q^-
diu enim columna eftrefta, fortiterrupportatonus
fupp9iItBiit:fcd 4uam cito incipit cttnuiri «d unJ par
amp; Mnbsp;tern
Km Mr!adàliam.ftatimfabrica tota cadit: Tfa eft tr^
ralitcr,c,u3!iïdiu prilatus ftruat i eftitudintm Sc iu^
flifiam,fi quers iui a ÓC bonam confcientiam, mei ito
riefupportaramp; excqiiiturcaufam fuMn: quando ue-
ro dccltnatadlatuspropter afiiû'or.fm ufloffmrain
non reprimendo, diKßtiofoi amp; non tcutndo tojjoî.
tiincfabrica iota cadit. In cuius figura iegimus quod
Samfoijducisconfutundocolumnasjquibustotain-'
nitebaturdomnsjdoiniini piufirauit,amp; fopfuin tt c
innfsqui in e a eranr occidir.lfto rfiodo moralitcr lo'quot;
qucndojcft dc diabolo. Afftflat t nim aljquaco ur.sni
congrtgationem deuotonini fubuertfre,amp; f qj fpjri-'
iiialiteroccidrn ,Iioci:rt,abri( charitatlt;-m,qui tfi ui
taffiritualis,auferrr:amp; utilludfac)at,bieuiorrmu)'
am non habct,nili; coluinnaj illiui congregaticnis có
fUterc Sc allidere pi r turbatione j amp; ccinotionts. V iK
Job.Q.Qui commouet tcrrani de loco fuo,amp; toluniquot;
»1Ç eiusconcutiemi'r.Legiir.usin bifrorrs fiholafircis
fupcr Ccnefiin,quodCI;ain filiuifv'ot-.fcj torn an(sli
bcralt.'îin quatuordecim cclutnnis d.faipfir, ciiaiS
fcptem crai t a:rc8ramp; f»ptetn latirca;, ut ccntrsdiJu-
uium ignis amp; aquae iropcrpetuum permamp;m/cnr:ic ft-
guraiii,qiiod in prilatis qui columns dicuritur,fuf-
ficientia dci fle fc u nt iï non rfcbcr • amp; 0 fapimtia di
tifurcxcidiflecoluir.nas ffptcm, Ftoucrbioiumpri-
rtiorquia nifi pi £f Jati eclt;lt iîa feFittia fif {i ic titia feci s
fci iptura furiint informât!, ccclefi* libri« tota ru-
it.Ft ïdeofïgnantrrdiciturApg^i^.Intrrrops fgter
tJctes legem.Superc,no eicitllif rcnyinu'^ Cc nfidtra
facerdfitUD) fffeofficium dc If geirtrrropafoirrfpon
titre-Si laietdos gt;ft,fciar legem doii'ini/i igroretlc-
gun domini,ipfe fearfuet, no efîe ftff rdortm domî
ni.Cr(gonus quo^azanztn.in sf ologctico Aic At
tili
lud. IS,
«ft n ërll'dgt;fc,pl,narum: quia cem homo
mit quot; fapifntiam ad gubcrnaculapopuli ,,rte.a.
to, a^quot;nbsp;'libro quar
Pr ncLk^quot;''',''''quot;'^quot;''' legem imponac •
ftqr.n^^^-''quot;' äufertfpiritum principum.f o-
'quot;quot;rquot;'quot;''quot;''®nbsp;defcnbctlrbi
exemM?nbsp;uoliiminc, acdpiens
turn legetq,omnibus diebus uitïfua-, utdifcat time
'eaominumdeumfuum,8f cuftodire uerbaamp;ccre-
^nfJ,quot; quot;J* ''S' funt.Ectc,quia prin-
gaudcat,nec militia prstextu legem dommi
Ptomdcns ne ad damnationem fuam cum earn hibe-
enec,.fle (it.habcat conrrafc. Potentes enim poten-
li?,? T jnbsp;paium pi-odeft,nifi fidl-
«er cuftodwtunnanima.Legenda eft ergo omnibus
«Kbus utaefuae.Ex quibus liquido conftat, quam ne-
nnnbsp;^ Prïlatisperitia litcrarum,
Nui lege domini quotidie rcuoiuere Iffliont iubêtur.
ttrortc.quod facerdotes legem quotidie legereiubc-
Ifreqacter inuenics:princeps ucro fiuc prae
»«US quotidic leget 8C omnibus dtcbus uit« fuae.quia
B tij qua
-ocr page 58-Ep jfto .regis qua die non legerit legem ,ei non dies uita fed morât
Rom.ad re- ert.Hoc utic^ fine difficultate illiteratiu non faciet.Vn
gem Franco de 8C Uteris,quai rege RomanortS ad franca A tranf
C»rum. tnifîlfe recolo.quibut hortabatur ut libères fuos libe
ralibus difciplinis inftitui procuraret,hoc inter tscte'
ra eleganter adiecir.quia rex illiteratut eftquafiafi'
nus coronatus.Si tamen ex difpenfatione ob egregi«
«irtutiinierïtum principem contingat effe illitera'
tHm,eundcm agi UteratorS côfîliis, uteiretreâepr»
cedat.neceffeeft.Adfiftant ergo ei Nathan prophet»
ftîSadoch faccrdos 8C fidelesfilil prophetarum, qui
euui i lege domini diuertere non patiantur,amp; quam
ipfe ocnlis animo non eftenditjii^uis fuis introdu'
canr,qual!quodam aurium oftio literati. Legat ita''
^uemensprincipiiinlinguafacerdotij, flfquidquii
«gregium uidet in monbus, quafi legem dei uenere-
tur. NamuitaflC lingua facerdotum, quafi quidam
liber eft nit« in facie populorum. N«c expers omni'
noUAionis,quiamp;n ipfe non legit, quxlegunturab
aliis fideliter audit. Extat epiftola Philippi Macedo'
HisdeftinataAriftotelinupernatt Alexandria utfpc
rabatur) magil}ro.Philippuï Arißoteii falutimdi^
cit:Fiiium mihi genitum (cito,quo equidem di^ ha-
beo gratiam, nonproinde quia natuseft, fed quia
cum nafci contigit temporibus uitx tuse, Speroete-
nim f«re,ut educatus eruditufque i te,dignus exiftat
tC nobis, ftrerum ifiarum fufceptione. Socrate*
luncdemum refpublicas forebeatas adferuit, fieaf
iphilofophi regerent, aut reftores earum ftudere f»quot;
pientix contigiflet. Romanos imperato
res aut duces,dum eorum refp u«
Uicauiguit.iUiteratoscxti ^
liKiioniiicinioi.
m
-ocr page 59-PRAEtATOïlVM Tolrt.
^*frtfiionechAntAtmprdäorumddfubditos^
treconucrfo.Grdc hoc citcodncctffr eßpr^
uto MdiligätHro-timsmrijubdUis.
^^nbsp;CAP. III,
amo-
ïOmmunicatioms,ur per bcw udt nriam
hab«n.rnbsp;habrat,Ätfubditis
« emm prïlatus haben abomnibus amp; nö a quibuf
KUiijdebeteffir commimis. Vndein tandem Traiani i
Jmp ratorud.c,tur,q„od argu.«tibus,um famiba' « S
quot;Otts de commumcatione nimia, eo quod ad fubdi- quot;quot;P^quot;'®™
»«lumiserataffabilis.ultraid quod imperatoriam
«««t digwtatem, rrfpondit talem tc uelle effe impe-
ratorem pnuat«,qualen, fibi ettc imperatorem priua
, ^rooaauo.Etfic etiam luliusCatfar amorem fuortt
jmiitum meruit,quia eoj nö milites, fed potiuf tômî
•quot;tonet nominauit.ficutde eo narratfuetonii« libro
l^rifno. Et Veretius de re militari libro tertio,cap. de
«mooflauodocct, quod inexercitubene ordiWo
w« dcbentcffe duc«. Primus, fccundus.tertius.Pri-
mus autem qui prstcipuam fuftinet potcfiatem.deb«
quot;le in parte dextra inter équités amp; prditfs, ut confi-
•w rf gereA lutoritate tarn équités quam peditcj ad
pugnam pofsit hortari. Woraliter loquendo:fic prae-
tfft,utn.aioribü, amp;mi
nwibuiluïbeneuolcmi» arquitatrm ofttndat.non
«mptrtumcqiûtibuî proprium rtquirathenorem,
B Hü »K
.f?
ßfcfempffcumpcditibus fubisftionis nîmiaeneglî'/
gcnti torpore torpef;ar.Sic enimChriftus in famiiiSi '
hoc etquot;t,inter Apoftolos.fe habebat. Nam aliquiJo ft
exhibcbat luperiorcin.ubi aiebat:Vos uocatis me ma
gifter8Cdomin.-,Ä benedicitis.Sumetenim Aliquä'
doucrofecxlubcbat inferiorem,luxtaillud Ego auquot;
tem in meJio ueftrmn fuin ficut qui minilirat-Âliquî
«quilcm.ut cum dic.rct: Iam non dicam uos ftruo?.
fcd amicos meos. Amicitia enim iqualitatem rtquî
rit,prout docet philofophus. 7.ethicorum,cap.û^Ec
dem modo aliquanio prselatusintefTuosTubditos de
bit efle major,quantU!n ad iniquitatis correftioncm»
iuxtailludadTit. Arguelt;uin omni impcrio. Minor
quätumadhumilitatisreputationem, luxraiUud pri
inae TljciTalo.Fadli fumus paruuli in medio ucftruin-
Acqualis,qu3ntiim ad amicabilem conuerfationem»
iuxta illui Ecclefïaftici: Reftorem tcpofueruntfra'
très tui,noli cxtollijefto iater illos quafi unus ex illiî'
Dicit Ariftoteles. i j .de animahbui,quod cor eft conl
mune principium.à quja omnia mcbra uiram amp; pi in'
cipium recip]unr,dcclinans in homine magis aJ fini'
ftram partem,quam ad d.-xtram Ifto modo pralatus
eft cor in corpore Chrifti mgt;'ftico,a quo omnetfubdî
ti recipere dcbent u'rtutem Sc coiifolationem et influ
«ntiam fui motus.Dcbet tarnen ad infirmiores coin-^
patiendofauorabilitcrdeclinare.VndeBernardusrSci
antfiJeles praepofitianimarum langut-ntium curan»
Cbitraditani. Cumfcj; incerdum cuiufquam murmuf
querulae uocis deprchfndunt.üCfiinipfosufcpadcö^
uiciaprorupcrint,medicos fenon dominos cojnofc«
teç,parent confeftim cötra animaephrenenm nö uin'
diftâm.fcdmodicîaï. Natura iterumdocuiromnia
aaiinaIi3,quod ntiiorc» euram habêt de fcttibus ad'
hit
Ictan.ij.
Luc 11.
loaii.)^«
ric.i.
1 Thcir.f.
PRAELATORVM Fo?. tj.
Jiucdcbilibuj, quam quandofaftifunt fortes. Con*
trarij ergo hint naturx pni-iti ad intirmos crudilf s.
Item prahtus pctias adfuitiirur ad onus quam ad
|ionorc, non propter bonos 6c pt rfcöos, fed propter PrsIaturS
•quot;'«usbonos.Etidoo illos fubditos, qui propter ali-non bonos,
^.uiin ii.firmitatcm metis uci corporis funt onerofii, fcdonu»,
debet proiicerc, fedpotius humcros fupponerc ad
Portandum.Eernai-d: Qüid caiifarisaliquorum qui
t«um fuiu magisgruuari conibnio quam trui Ibla-
JJ^^-cuinfoluj omntbusdatu'; fisfolatiumtanljomni
fanior omnium fortior«. Quotiins trgo de tuis in
Jifneris triftcjjpufiHanimes amp; qucruloios^ipforiipa^
^rem te cognoi'cens 8C abbatem,confolando,exhorti
®o,incrfpandoagr opustjjum, 8C portädo fanes quos
'^ruando portas.Talrsenim fufopiedifant inter bra
^'J patictii, uffintmatfriaad merendnm Vnde 6C
'jrfgo lib.fecüdofuper Ezechiele,Hoiiiilia noiia^Bö
^us lile dirctpulus,qui magifilim tollere in aere uidc
^at,per magnum charitatisafTcftum clamahat.dices.
Patfrmi,patcrmi,currusIfra.Jamp;auiigaeiuS. Quidnbsp;' ,
«ft tratres charifsimi,«|uodHfliascnrru^irrad amp; au-
nga dicitur,nifi quia auriga agitat Si curnis poi tat?
^radarus ergo qui mores popiiliÄ per patitntiam fii.
«inet,Sr fatri cloquii uerbadocet, amp; currus dicitur
«aui4ga.Currus,quiatolerandoportat:auriga,quia
'xhonando ac:itat. Currus,q«ia mala ftiftinet: auri-
Ra,quja populü bonis admonitioriibus excrcet. Prc-
'frea fciendum,qiiod prarlaronecfflarium eft,uttime
Situr acamftur/i-dfecüdumeftmeliuj.ldco^idt Allnbsp;■
^uft.nusinregulrquodquaniuisutrumqui: praclato Pratlato he.-
«tappctcnc'um fdlurttimrri amp;amari,tsmVnfecunifffarium UC
Wim plus.Efr auremnccefTanfi pr^iafo U' tintfatür|time«rur,i«
*hocptoptcriHbd»torumuti[i»t{.fujUvciniinuUtxta ac awc*
B Vnbsp;tUwittiaiur«
SPECVLVM
inoram Frequenter qui magit timore quam' amore
inducuntur ad bonum. Augußinus : Sicut meliores«
quos amor dirigitùtaplures funt, quoitimor corri'
git. Item propter Patus fui exigentiam. IndecciJ*
«Mm eft amp; inconueniens.quod aliquis prsefit aliqui'
bus,amp;nontimcaturabci$. Ecideo dominus qui tJe^
dit homuii dominium fuper animalia, mißt cum hoc
timorem ipfiuî fuper ea.Oenefit nono : Terror ueftef
ec tremor ft fuper cfifta animalia terr«. Item proquot;
pter dei honorem .Non enim eft ad honorem regif
fed confufionê,cum eius baculus non timetur.Et ideo
M. r.r:.i«» •''üt»'' pr«latis,Luc{. 4. Qui uos fpernit me fptrnit.
ad h x.ut prslatus tiquot;
rm^J^ meatur.Primum eft morum grauitaj.Sicut enim qui
icjunvri. do conformât fe quotidian« leuitatibus muîtitudi'
liit,(it ex hoc c^ntemptibilis prxlatut: fic grauitat fa
cit eum haberi in timore reuerëtiali. Propter hoc di
ot lob tricefimo.Videbant me tuuenei amp; abfcSdebâ--
^ ' tor. Secundum eft ufiuauthoritatis.5unt enim qui'
damquinunquamprodeant ad opus aliquod uirile
ex autoritate quam habent, Sc idea no timentur,ficui
ftatusr quxnungaliqmdfatiunt, proceffu tempori»
non timentur ab auibus Et ideo dicitur adTitum. t •
Argue cum omni impfrïo,nemo te contemnat.Qua-
fi diceret:Ideo fac hoc imperiofe, ne uertarii in conté
5nbsp;ptö. Tertium eft rigor iußiti», cum uidelicet talis
cft quo dnd creditur.quod aliquo modo a iuftitia fle
P/tft,f,nbsp;Et ideo dicitur de Herode. Herodrs metuebat
loannem.fcienseumuirum iufta amp; fanâum. Iterä
, -, , f f«quot;ndum quod difturaeft,Iicet fit neceffariûprelato
i^« J.. ' 9 timeatiir.tft magit eftei curâdum de amore fubdi
torS'amp;hocmultitdecauIîs-Quarûalizruntcxpartc
liibdit9nuntaUc(;cpvtcpr«lati.Qu9dfic|gt;at(t:n-
lud
-ocr page 63-^lt;1 lt;!U0d imeonitur »wiri, licet difficile fit, tfi fît fa
'lusdquodiinponitur timéti.Vndr autoritas:A»nî
«^ihil tft difficile. Item êd fit a tah,quia fit hilari-
»fi ^ quot;O tnßitia ßcut qd fit f x timoi e,acieptum
quot;ato.a.adCorinth.s.Nonfxtriftitiauelnfcefsita-
»'quot;quot;frf «latorê dUigit de», lté timentis eft fa
K're,cl,i,gentiïueio adljrrercA idco ubifubdititi-
I 'quot;ug'unt interdumipfidiligentes adh{rer,t prç
«0 inf attgabilitcnficut-Lucai Paulo fecundum Hie-
fcfi^' ^^d'c«tur ad ColofC-charitai uinculö perColoff.».
uirculum perfeflum.Item prilatiin
j S«portari in multis, hoe autê facit amor. Auguft.
^tum quirq, portât, quantum amat. Item indi-
K'nt muar, i„ niuIti5,hocautf m facit düeöio. Ami-
jnimeftiuuare amicum,a:pro adiutoriofoletu' lob.i^
^ ad altei urn recurrere. Vnde illud lob:Miftremini
UJti.mifercmini mei faltem uoj amici irei, fcilicet ad
'«Uandum. Item frequenter à fubditis moteftan-
quot;t, fed dileftio non nouit hoe facere, quia dileftio
Pi-oximi malumnon operatur, fcilicet centra dile-
«uni.aitPaulusad Romanos.Quantumergopra;la- Rotn. 14.
f u!)• apparere ut a fubditis dTligantur, tum quia
«bditos facili us hsec dileaio faciat obfdire,amp; acce-
gabilius deo f.^ ruire,amp; fortius eis in bono adhsrrere,
? ipfof prxlatos facit pottari in fuis defcaibui,«C
quot; mis luuati negotiis.ôc eos fe habere quietius. Ideo
, quot;on folum AupufVinus fed éf Bernardus dicit ad pr«
atöj: Stüde magis amari quam timeri. Et Ifidorutt
, i ïif ni te redde fubditis.ut magis amens § timearit.
J^u ergo dubitet,quin hoc a fpiritu fanao lïr,in quo
festanti dolores uno ore concordant? Sedno-
[»ndum, ad hoc utpraelatus ametur a fubditis, ca-
quot;«^u« (ftcia fuptrfcia. Ha:c.cni«noftdiligifa^
( ;
.V
É
-ocr page 64-gt;
Eccl.cr. fed odiofum reddit. Vnde-Ecclcfiaft. OdibiliseftcorîJ
deo Sf hominibus fupcrbîa.Ih Polycratico libio qua«quot;
to,capir€ fcptnno:Q^irquis gradum propria ccIfitU''
_nbsp;dinis amat,liumilitacis ciiltuin in moribuj diligenfi'
Pfut. 10. fiinetencat.VndeinUg;eimpolttapnncipibusamp;pr*
lansinOrutei ononiio'dicijur: Noccleuctur cor eiu'
in fupcrbiam fupcr fr'atFeifuos. Quod prarcipuenC
ceffüi ium eft,faepius rcplicat,fO quod huinilitas mifi'^
qua.n fatis ut Jrtur çoinmendata principibus,amp; ditf*
cilinium eft ut gradui Iionoris,tumnrein non panat
jnaiiimo imprudcntis. Sup-rbisitacftrcfithtdi us,^
humilibus dat gratiam P. ouide ergo rcx orat,n5 ue
niat mihi pes fuperbist .Non itaqjfupcrbiat fupcr fra'
tresfuosju-d cum fratrem mcmincrit.fratrum fubie-'
ftis omnibus iinpcndat affeftum Nec tarnen eatenuS
fuperbiam u tit ut incidat in contemptum.quia lîcuï
elatioita abicftiodcclinanda eft.Deniqjquemfuper''
borumlcgiftiregnare diutius? Item cauendum efï ,
$-ttg,it» etiam ei a duritia.Hseccnim reddidit Roboampopuf !
ioodiofum. Etidco dicltur ccontrario;Ecclefiaftici
quarto;ln manfuetudine opera tua ptrfice,ct fupcr ho
mlnum piftriâ dlligtris.Et Quidius:tit pi2;rr ad pee'
nas^incq3s,ad pramia utiox, Quiqjdolc'tquotienS
côgitur tfle ferox. Vertimtamcn ipfius manfuetudmiî
modus, quo châritcitis brachiis fubleftos ut fratrc«
amplcxamr, limitib* dauditur Sicetenimfratrcsdi
ligat,qj errores eorumnicdicinali;er corrigat.Sed i»«
cruciatu membroram corporis, cuius pralatus capui:
eft,legi trîniififjçemés faniuletur, id eft, doleat cwrt
cxigcntibus cu'pisu'ndiiSam expofcit. Deni«^ bono«quot;
regis iudiciumquot;diiigit,amp; delinquentium culpastrafl
guilla mentis modcratione compefcjt, quia ccffante
iiifiuix fiunulo, populiu Tt in iUiata rcfolKît. Item
-ocr page 65-a finguhritatc:Ca cnimtcfofinat prelat' fr allis,rt rft
quot;gt; nils i^Uifi urus ex ilHi.rx hoc acgrit fibi rmoré alio
C^'^EccUfîaftjcidfciinotertjo. Oirrif animal diligit
'biiBm,le.si,niiitrrergo ratct,qiiantum plus rectfTa
quot;aailcftio,ff«3m timerfubdifoi 6 pralato amp; a cui-
®US caufndum cft ei ut diligatur Item TulIiVs : P;
ftudiamultitudiris ad fuai utililatcsC'^W'
'icere.Omnium cnim rerum nihil aptius adpratia
^^nestenendasjquam diligi,nec qiiidquam aliciiius
^«quot;m tinieri.Tutiuseft énim uolrrtibuSjT^uamcoa-
«1S imperare. Sciédum 3 utem, quod ad hoc qu od
^ 'quis prsclatus fux familif appart at curialis amp; ama
on;nia habere liberalitatcm ill dcnis,
quot; quot;nftar Tjti inipcr£torjs,qui rccordaius fiipcr thro
umqiJod nihil cuiqrrtn tctadic prafiitijîct, doléns
J gfmë^dixit: O amici,hune diem perdidi, ut rtfiTt
quot;ftonics libro de.'i i-. Càefàrit usijdequcq; Titus im
P^ratoraitiNon opohctqutrnquam aferir.oncprin-
J'pistriftem difcedere. Itfm pr^cipuuw quod in
,V',P''ael3tumamp; fubditosdileftionccaufat arccferiist
ji'l'^'iotentia Scpuritas uitsramp; confcicntix,Vndein
(.( ^'^♦■aticolibro:Si infuiipffuscuftodia quifij fibo
1, 'fpffflooptimuî erit ftatus flngulorum éfomni ^ib.tf. capï
t^^'g'bii^nirtusrrligioms régnante u'n9ilt;5 a^. *
» chari taré. Omnia lîquidcm rclieiôis fiiala cx pf c-
a ''quot;firmitate proucniunt. Nan amp; ififenorum (Jeif
«borum principfmdenifrcntur,gf£)lt;ccafafflpfrio
l^!quot;fquot;W|ti$funtoccafro 8c authority'delinquendi.
8fnbsp;ttaqîprinceps abinnocemia fubditcrunj
quot;quot;«'fofum motus reprimit innocentiaprarlaio-
dco omhis creaturâmitîSff' âC
kurilî 1nbsp;indignante cmtiis creaturaarma
w UlnVK tjuj.coruus Heliam pa«it,urfiis famu-
-ocr page 66-SPECVLVM
latnm Impeftdit pfdphet«,tttparlt;a^Daniefifefon^ '
tatem dedifcit leo, amp; coUcftam nefcit «iuriein, un
de ficcB iuftorutn calcatur pedibus, aduerius puc^
fuccenfus ignii infornace non proficit.Ad uotum
daacnmbresamp;teriafruaum ncgat, amp; c»luip;.um
inimpioscuomitigncs fuos.Porroamp;ftin txrrtit^
nirtutum fit remifsior pr?Iatus,coI«ndus eft tamfj^
ficut apes in humet is re gem fuum attollunt: ita fub'
ftidumpcrni«io('u$uitiisnon fit,ommno «exhib«
antfamulitum. Nam etfilaborctuiti1s,ferendusCl»
tanquam in quo falutis aufpidafubdin» ixtant.
Quodprxldtus Bono excmpio fuo atlice
re debet fubditos fuos ad uirtutei^
a CAP. IKI.
V A R. T O amp; ultimo dtbrt praelatus haW
re motu|gt;rstct fforts 3c infomatofis,« ho^
notaiu. lt;umdicitur,ducem. Ad ftrennuitatem bo^
ducis non fufficit bene monere, prxcipcrc SC lt;orfif*
re,fed necefff eft flrtnnue eum ft habere 6C uirtuoK'
pro lolt;o 8£ tempore militare,amp; quod prjcipit a'Jis
crcjfrealiquotiesamp; faftis fuisdebet adimplere.Vnd«
Cregorius. Cregorius in codice regular paftoralis, titulo uicefi
mooaauo dicit: Apud diftriftum iudtce prarlatus co
gitur tanta in opere exolucre,quanta eum conftat
cealilspra-cepiffe.Idcmr Lex quippe eftipfisprselat^
wr»Hi-»K-.rihii«rgt;ofita. utuiuendoimpleantquo'»
tenbsp;Qäodmt uiderititfecc« cito faci
feqEf^.?quot;'quot; quot;fquot;??''' afboribuspnrcindtntt«
ita« cn quot;nbsp;lud^^m undecimo. Vjüfsjmu«
libro'^^«:nbsp;Pfllj-crattco
«ÄSf k'nbsp;quot;■«•or. AittninvSalomonfvbi
quot;Pquot;.?quot;'quot;quot; fuuin.Notanduin autem quod
Wifrfrnbsp;«no« fcribarum tC
rinrtnbsp;® docf re.imo ficut fumme ptr-
tt n,.nbsp;prrtintt adtum fumme face r.tMft^
tiD^.?®®quot;-quot;'Sit rcöor opemione prx
,(»^quot;».«tuit«uiam fubditi« benr uiuendo denuÄci-
»xV™nbsp;P'^lo«quot;« «o«quot;» niores«B fequitur. per
CÄ •«»»«qua'n per ufrba gradiatur-Qui enim
HaSnbsp;monftrare.VndeGreg.
apologetico.Si quis tft in reöore uiti
'nbsp;rubicftos fibi tranffuftditur.
quS inbsp;n«od malum tft ab eo tranfit, quä ß
quot;'quot;quot;t.quot;/«quot;^-!« quo ego quo» foleo cre
«liioH »nfnietwfum de talibujadmirari plurimS,
t^c •nbsp;'»•'o« Ullis ammini^
fid m^inbsp;nihdtam facUe tft quam ef-
jnwum.acetiam fi nemo doccat, nemo «ompel-
^^Sd^ic^^S? 'i Pquot;«»'«««« fitfitrinbsp;Idclrco
^a^ßiiJ? • «P«quot;quot;quot;'»' quot;«lt;»'■« «u'gus imitctur Ubroj.
-ocr page 68-rfïrrsflatorum abfcondi poiTunt ocuUs,fed etiaiff^'
jguaeörum crlcrirf rinnctcfrunr. Su'qioinnes dcfSquot;
ftis iudicsnr prs'ati, quafi n; c cai ne circundantó Ht,
«cc liominuin irfirruitatc tt neaiur. Hjc Chrvfotto'
ri'.uï .Propter hoc ergo b( ne c'icit i^g ufti. in regr'®'
Aupuftinus. CiTcaotnnesfiipfumbonorum'öpuumpiabcatt*'
BtntdiftttS. empluin Non fit continiusuu bis bons adiubdüO?»
fcaj30tiusipnitatur bonis exempüsoptniinj cur
Bmediéius inn culadcabbste Icqucnsdicif OiniiiS
bonaamp;ßhfta faft s ainplïuscuair. uirbis ortlt;ndat'
Ttein,non fufficit ei faccre bon,'»occulta, nifi faii»
amp; manitcfia.Vndcdicjtur primitiü^ pralati£:Sic lu'
etat lux ucftra coram i)Ominibus,amp;c. Itrm nó f«*^
fïcitei csui-re amalocxcplo nifi dctctbonum.^'rd*
Luc^ duodecimo dic'tur rifdi nuxf quot;plo^ Smt luif''
ÉTïï^ri prarcin(fti,qucd pcrtinu ad drcUnatior.cm»
malo fecundum Au^uftinum infertnonc,amp; liice.m«
ardcntes quod pertinet ad oftenfioncm boni^xtH''
ili.SCidto dicit Au^uiiinus bonoïum. Item poquot;
ilffi^it ei darf cxemplujn in uno bono, nifi;et4am def
n'o.njiibus Aiyitum fccundo: In omnibiis.pra'betC
eöl/iptuin bonoVuïn cperuin'.Eride o diiir. Augufti''
fiil^bintioruin opcrum in gt nere fine diltinSione pa'
^cüf4fï,Itcnó fufficitdare bonü exéplü aliquibus fquot;
lüAquot;hïfrdeiuret omnibus. Mattha-j quinto: Ponun*
lii'cérnamftiper candtlabium,utluceat orfuribusq«'
in cfo'iVip funr Et ideo dicit circa omncs Sic i rgo qui«*
qiie tättgUntur in hoc uerbo Augufiirii circa prarla^
excmWhrt. Dtbetenimpotius innitieximplis op^ f®
*nbsp;.tfiili'iViiierbis. Item, non foluni operibusoccultis»
' ftiquot; t^a^ïfi f' s. Item non fo'um cauere a malo exe«quot;
Afeopcramadborum cxemplum. Iteno^
(bUlA iii uno Jcti in omnibus. Item non folum
5'quot;l'Us,fcd omnibus debet dare bonum cxempluin.
t norandum,quod licct omnes dcbtantdare bonuin
XEmpluin,iuxtaillud quodcom'nuniterJVpoftolus Rom. t4-
mnibus dicit: Prouidentcs bona non tantum coram
etiam coram omnibus hoinmibus, tame prse
quot;quot;'quot;»gisadhoctenentur. Vndt Paulas ad hoc tacit
'xnortationem Timothco epifcopo fpecialem dices: ».adTim»,
j j^^^Pjumcrto fidelium inucrbo, in conucrfationc, 4-
quot; charitate ,in fide,in caftitate.Humfmodi auté mul-
tunt rationes. Prarlatus cnim eft in alto ftatu.fiC
Hon poteft abfcondi.ficat ciuitas fupra montem
pafita.Et idi o fi aliquid turpe eft in eo,quanto aplu-
ibusuidctur tantofit .iiaior derifio de co Sicutergo
altcJit p.r fcala foUicitus eft udles fuas reftringe-
of aptare,ne aliquid turpe in co uideatur, ita cauen
quot;^m eft prsclato.co quo J in alto pofitus, fpeftaculum
;ftmuitoram,utnihil inhoneftum appareat ineo.Et
'«;o dicitur apudZachariam: Vidi amp; ecce candel abrfi Zacha.4.
lampas eius fupci-caput illius, amp; feptc lu-
J«rn«eiusfuper caput eiyj. Qjod ideo dicitur, quia
«iiuerfa lux uirtutum debet in tali lampade fulgere.nbsp;^
quot;e altitudine ftatus praclationis fic dicit-Grcgor.' Na- Gregtr. M
*anzen«subi fupra. Vstibi ciuitas cuius rex tuusiii- ^an.
Vcnis.Sato nondicit. Et ipfeiterutn: Noiieffeuelox
Iquot; utrbis.Qaod fi ille prsccpit uilocem ad uerba non
yyi,quanromagis in opus tanrumamp; tarn magnum.
'«e'n,ad dignitatc praclationis uelociter profilire no
*xpedit,quiaaticupra;latum cumangelis adfiftereo-
jgt;ortetdeo,amp;cum Archangelisgloriiicare, atc^inca:
kftibus altaribus lioftias offerre Chrifto , 8i apud
ipfum amp; cumipfo fungi facerdorio, ut reformetur
luoddilapfumfftjutdiuinain hominc imago repa-
fetur, ut fupcriori mundo habitatores fui rcddantur,
Cnbsp;£Cui:
-ocr page 70-SPECVLVM
^ y ut totum fimul dicam,ut ex hominibus in dtoru^
nuiricaUB tianieant._Haec_uie. Item prcclaïus ''}
ficut exemplar,à qîîo aTftIîbri trâffcribantur, *
lud:Regis ad exemplar toius eôponitur otbis.Et id«®
ficutomne» hbritranflcripti ad malum txeniplariuquot;^
corrupti:itaexcmp!um pralatinififitbonuin,cft
facorruptionis incmnibuslubicftis.Etideofîcut m»
gna cura apponcda tit circa primum exemplar hbiquot;®
rn-ron Pao «um, quodfît multumbonum, ita requiritur quo»
Virego.r.f ^^emplum pra-lati fît ualdc bonum.Vnde Cregpriu^
papa inPaftorali: Ille debet ad exgt; mplum uîuendi pi.®
trahi,quicarnis paisionibus nioricnsiam fpirituaH^
ter uiuit, qui profpera mundi poftf ofuit.qui nulla a»
uerfapertimcfcit,quifola actei nade{)derat,qui ad al»
fnacupicndanen duciturikd propria largitur , qu*
per pietatis uifcera citius ad ignofcédum flf ftitur, ft®
nunquam plufquain deccatignoicens, ab arcc reftit«
dims inclinatur,qui nulla iilitita perpétrât, fed perpc
trata ab aliis ut pf opi ia déplorât, qui eft affefiu cof
dis aliéna- infirinitati compatitur,iîcque in bonis pf®
ximi ficut in fuis profeftibus laetatur, qui fe imitabi'
lemcaterisitaiii cundtisquseagit infinuat, utintef
eos non habeat quod faltcm de pratteritis crubefcar»
qui Ce ftudet uiuere ut pi oximorum qucq; corda are
t)a,doarina; flucntii uah at irripare,cui orationis W
fu amp; txperimëto iam didicit,quod à domino qusc fO
pofccrit,rofsit.Cregquoq; Nazanzcnusde eodtm fîc
Loco fuprainquit:Priuf5 aliqui5,in qûânFum fiTrîpotelKcâeroS
titato. fiomines cordis puritatepraccedat,prçf ffe his uelle no
debct,quibHsfepurgatiorem nô fcritit,nectuium p«
tare medjatorem tffici populi apud defi,qHod eft fpeci
aie cfiicium facerdotis fiuc prriati.mfi fe proxm D
Ibid. amicûuideatdd.Etidco wndHdrtjdcdittm.'Wun^
-ocr page 71-prius oportet,amp; fie alios inBndare,fapifntein pri
»nen,amp; ficaliosfacerefapientes, lumen efficiamp;ita
'lluminare,accedere ad deum, SC ita alios addu
ad deum,finaificari,tt it» alios fanaificare,rlt;fti
quot;^quot;e confiln,ac fic aliîs reftum dare confilium.HafC ille.
Item prselatus eft ficut duiSorgrcgi5,fecundûirrua
J^'quot;3ift3f:Deduxiftificut cues populum tufi in maiiii
Auron Et ideo fi uadu per uiam malorû ope
f um,fequitur enm populus per uiam eâdé. Vnde Gre
tonus: Vndc fit en paftorperabruptagradiatur,ptr 1« pailoral.
ptïcipitiû grex fequatur.Et ideo dicit idrmGreg.Sci
« dfbi nt pralati,quoniä tot mortibus digni funt, ^t
*xepla pditionis ad fubditos trâfmittunt,quia nimirS
P'f ilia fxêpU tos ad mortem ducunt.Mira perditio,
quot;orrenda crudelitas,ducere ad mortêeternâ.quos du
^ffe deberent ad uit3 fternâ. Ke fint ergo rei prilati
'»iortiQ,debétabcxéploducétcadmortd caueret exê
pla duces ad uitä oftédert.GrcgNô debet hommu du
*3tu fufcipere,^ nefcit homines bfi uiuëdo iwçire. lté
fUlati funt miniftri dei.Et ideo fitut famuli regis pul
*quot;rius incedfit quäcateripGpuiares:ita» ipfïdebct
Pulchriorê uirtutum conuerfationem oftfdere.Hinc
»ftilludadCorin.lnoib'exhibeamusnofmetipfosfi; j ^^^ ^^
jut dei miniftros in multa patient amp;c. Quafi dicereu
''gt;hi$ficnosornemu$,utdecetferuos tanti domini.
ïtem prsrlati funt quafi fignum pofitum ad fagittâ
jnultorum obloquentiü de eis facile , 8c ideo ut circa
quot;Oc rem. dium apponant.Hoc non poteft aliter ita be _ ,
quot;e fieri ficut per bons exéplû.Etideodicit PetrusHec
f ft uoluntas dei,ut benefacientes obmutefcere faciatis
'wprudëtiu hominû ignorâtiâ. lté in mûdo rccle-
jïç fubditi funt quafi corpora inferiora terrefiria,prç
'»ti uero corpora fwptriora c5leftia,qlucida(unt,ac
idcodebcntlucereficut fttilae, quas dominus pofu''
Ce*. I. in firmimento ut iuccrent fupsr terr am.MuIti in tto^
bus uitiE praefentis dum I'uperiores de fe exenipla p-'^
bent,aitroruinmoredefup.r lucent. Pracclare illuJ»
ut multa,fertur dixifie-Temiftodcs.magiltratus a
disSCquiburcuKjIeuioribuscftearcendos, ne reff'
blica ludere uideatui-,dif eflum^ fui relifta grauit^t^
pronunciet.Si tamcn maioribus(quod qudcm rafUiH
eft)foscxoccuparicontigeiit in annis adoklcenti^'»
exdiipenfationcaetatis permittuntur aliquid fiibtf*
here grauitati.öc in fe clcinentiores tire,quod inatU''
ritatis proccffurcipublicje utilitate compenfcnt. H^?
Lib« I .ca.4gt; in Polycratico. Item opus exempli pr^liat cfficac|'
am ucrbo qufafecunduin Gregorium, plusexcmp'*
quam ucrba inouent.Cuin engo prariati fit doctrc,de''
bet cxeniplum adderc ut uöx fua habeat uocem uirto
tis.Et ideo dicitur-Ecclefiaftici uice(imonono:Confif
maucrbum.fcilicetperopus.Gregorius: Äuthorit3lt; !
loquendi pcrditur,cü uox opere non iuuatur. Itcl*
praelatus habet officium medici,amp; ideo cor^minfif
mis non debet aliquam infirmitatem portare,nedi'*
tur ei illuJ euangelii Lucse: Medice cura tcipfum.Gr«
gorius in Paftai ali.Qua prstfumptione alios inedcf?
prboerat,qui in facie uulnus portat^Ne ergo eius ofö
cium contemnatur,debet coram alii? omnimodäfu»
Jnbsp;oftendere fanitatem. Item filiorum eft imitaripa^
Maff'h V, trem,fecundum illud loannis: Qusccun«^ pater tec«-'
^lion rit.hsccamp;filiusfimiliterfacit.Etideo cauendumcft
miipp.j. pr3elato,ne fit de illis de quibus dicitur apud Matth*
uin:5-cundum opera illorum nolitefactre: fed poti-'
us pofsit cum Apoftolo diccrf:Imitatores mei eftotf'
Quia igitur tot rationes concurrunt, ut pr?latus tent
at prsr caeteris bonum e;;eplum, bene dicit Beatus Au-'
|uninus in rrgula.Seipfum bonorum opr rum prsebe
' txempl um. Quod amp; fi graue fit, rccordetur quam
RfauiaChrifius fufiinuitpro dando bono txemplo.
. nnftus,iiiquit-Peti us,paflus cli pro nobis,uobis re- , p£tH.»,
quot;iqiicns çxcmplum.Beatus Cypnanus:lnprsriatodû
Jiulti ptndent,ipfe deo adharcre debet, qui ilium in
ucatuproftituit,qui adportandum multorum one-
«gt;ipfum uclutifortiorcm folidauit.Paxillus enim ni
nxus firmiter alicui fortiori ha rcat.omne quod in
spendet cito labitur,amp; ipfe folutus a rigorcfusefir-
quot;itatis,cum oneribus ad terr-.m delabitur:5ic amp; prat
®fus nifi fuo conditori pertinaciter adhafferit,amp; ipfe
^omnis qui ci confentit,cito deperit.Chrgt;fort.Quan
differentia rationalium amp; irratïönalium, tantn
Jitcrcffe debet inter reaores ecdefise amp; ceteros,qui re
l^ntur.Sftieca in Hbro dc brcuitate uitsc ad Paulinum Seneca.
^dicit:DiuusAuguftus,cui düpluraquam ulliprç-
I quot;'ierunt,non defiit quietem fibi precari, 8C uacatio-
lem a rcpublica petere.Omnis eius fermo ad hoe fera
f^rteuolutuseft, utimpetraret ociuma negotijsfe-
*ul^ibus,illumdiemlaEtifsimum cogitabat,quoma
Epitudincm fuam exueret. Aliquando fe uiflurum fi-
in quadam ad fenatum miffaepifl:olapoIlicitus.Vn
fubdit notanter cótra iilos.qui differunt gcrere cu-
officiorum ufc^ ad feneaam: Non pudct (inquitgt;
teliquiaj uitsE tibi refcruare,amp; id tempus folum bo
j!« menti deftinare,qnod in nullam rem conferri pof
Ijf-Quam ferum eft tune léucre incipere,cum dcfinen
«Urn eftcQuç tam ftulta mortalitatis obliuio, in quin
quagefimum amp; fexagefimum annum fana diffcrre c5
'uia,fif inde ufUe uitam inchoare quo pauci perduxe
»untcldem in libro dc quatuor uirtutibuscardinali-*
*us dicit.-îîô fcmper in aau fis, fedinterdum anim»
iü
tuo
-ocr page 74-»uo requiem dato.Sed 8c requies ipfa plena fit fapiétiî
ftudils Sc cogitationibuj bonis.Nam prüdem nunqu^
' ■ f ociomarcet.animüaliquandoremiflum habet,nun^
nOrnffAi-f l^tquot;»'--.lolutum. Ex hij omnibus patet.quodipfe poteft'quot;
honor.fiuedignitatis munöan*,nHUatfnuseft äff«
äandus,fed ab omnibus fugiendus amp; contemnéduî«
Sc hoc propter inultipices eius prauas qualitates SC c^
yk»'»nbsp;duiöes. Primo, quia honor iftecaducus amp;breui»
cft.fecundum iUud Ecclefiafti. lo. Omnispotentatus
Ouidi«.nbsp;hcdie eft amp; eras morietur.Huic etian»
«^jalcrus. lt;öquot;fonatOuid.inlib.Maamor. dicens.Vixullapo'
tentia longe eft.HincGalerus in iibro AiexädreidoS-
Quirn friuota gaudia mundi. Quam rerum füg''*
uushonor.quä nomc inant^ Etponitexêplndeipüquot;
Alexandro,hoc modo;Magnus in exemplo eft.cui nó
fuffcceratorbij. Suffi cit excifo defoffa marmore tcf.
r3,Quinque pedum fabricata domus.qua nobile cor'
pus,fcxiguarequiefcithumo.Hinc etiam uerfificator
egrcgms ait : Vir bone quid curas res uiJes.res peritu
ras:NihiI profuturas,damno quandoque futuras.N«
inodiumanfitincuIminc,fed citotranfir. Eftbreuis
^^nbsp;2»0quot;aqu»uis,Qui fuit hicimii».
cntillicordincpnmus. Secundo quia honor mu»
danus fcruüis elt SC inquietiis,iuxta illud quod in ecA.
Sidoniut.nbsp;duit Sidonius: Quidam ius fafque com'
mune fupergrefsi, fumniam poteftatem,(ummam be
atitudincputanteflè, hoc ipfofatismiferiores, quod
parum intelliguntfe inquietifsimofamulatufubia'
ccre.Nam ficut ipfi hominibus : fic Sc illis dominandi
defideria dominantar.Hincctiamdicit Ambrofiusfu
A.abrofius P«quot;quot; •quot;quot;ni,Iibro quarto:Oftendit,inquit,euangeIifta,
diabolusdominoomniaregnamödi. Quibusfcilicet
ttcrbis docgnur inanis ambitionisüabra defpicere,eo
Mic;^ r f^'^ularis pot'^ftati fubiacet dia
ad.au*', ad ufum amp; inanis ad fruöum.Non riï
adiaC.! rquot;®nbsp;«»quot;anis ad truöum.Nc
ia '■quot;'»'oeftpoteftas ipfajicennfidnsdiabolifitnox
quot;quot;quot;Of »ft« «n quolibet homine eft caeterij
»nuiHi,.r - quot;quot;quot;'pr quot;K gt;n quolibet homine eft caetens
^^«laioius ,uxtailludquod:cribitSaIuft/us:Policlo
follicï?- quot; mem.neris,amp; eo magis anx:ü et
I-
follir quot; meminerisA to magis anx;u et
tale, n-quot;nbsp;ciariorfueris. Inttr mor
etia ?^quot;'quot;'lt;:''Iimneftg!ona inuidia ulcere. Hiiic
Bcrnar.quod a duplici malo cómuni
amp; g.nbsp;uolütaria,uidelicet ab inmdia^pna
to h . nullus inuiderpaupcrtati. Quar
ha. 'ftf grauis eft oncrofus,quia femper annexu
tur h ^quot;^»o'lonus Vndc in lib. deTobia: Siquaera
batnbsp;intricatur honori.Hoc bene pödera-
fukfV* -nbsp;ValeriusMaximus: Rtxille^'b-^-
quot;Dtilisiuji^p^qaemfcrflttraditu.hfïbi diadema pri
quot;'quacapiti imponeret, retentum diuconfideraneS:
«'xilTe: O nobilem magis quam felicem pannam ,
MUcm (ïquis penitusquam multis follicitudmibus,
Pmculisacmifertis fitrefertus,cognofcerct, ne hu-.
quidem lacentem toUere uellet. Hoe etiam
U« ponderabat Hadrianus papa, utinPolycratitoIi-»4'
quot;fodeeo fcribitur. Qui fatebatur fein fedeponti-
quot;«tus tantas miferias inuenifle, utfafla collatione
j5*|^tium, tota praecedcns amariiudo , wcundi-
ac uita felicifsima fuerit . Spinofam dixit effe
«athedram Romini Pontificis , acutiisimis ufque--
Juaque confcrram aculeis, tantacque molis, ut
buftifsiniospramat, terat,amp; comminuathumtros.?'®quot;^^®quot;*'
«ocetiam fsepifsime adiecit, quodcumdegraduin'fquot;®quot;'
RraduniS dauftraliclerico per omnia officia in pon-
Jmcem fummum, nil unquamfelicitatisauttranquil
« quictis mtj priori adicaum eft ab afcêiu.ln incude,
îflt!«it,5fmalIeo fcmpcrdilaniauitme dominus,''quot;'
nunc oneriquod infirinttatimea; impofuit,fi placct»
fupponatdexrrara,quomâ mihi iinportabileeltHS?
ibidim-Hinc aitGrcgonusm Morilibus, libre deciquot;
mooftauo-Sanai uiri curas exteriorcs ncquaq app^'
tunt,fed occutto ordme fibi fuperimpofrtas gemunt.
Etquamuis lilas per meliortm irtcntiomm fupiantf
tamen per fubditam mcntnn portant, nec dei ordin»
gt;nbsp;nom contradicant. Quinto honor pradiflus f ft
pencuiofus,quia frequenter honores mutant morcs.
Jik M«, lquot;*'®nbsp;Ef quot;''f ft tua gloria multis. Clirvfc»
i.UB. meta ftomus.Mulioconfiho amp; prudïntia opuseft paftor«
amp; miUc,utdici[ur,oculigt; ad fpeculandani undiq; hf
betudinêearum,qHas gubernat aniniarum.Noui nö
paucos idoneos fuimet fuiffercaores,multum in abquot;
ftinëtiaamp; leiunüs laborârcs.quibusquâdiu licuit elft
prmat05,amp; nihil aliud curare quâ rfjpria,» deo pla'
ccbant 8C indies nô modîca philofophia- incrementa
capicbant.At ubi in populo prodierût, Sc multorun»
imperuias eniendare ntcetrcfuit,aliqui inter exordi»
tantum pondus fuftinere non potuerutofficH Qui ue
ro tolerare coaai funt, perdentes conftantiam amp; uC
ritatempriorem,amp; fîbi intulerunt magnadifpendia.
« nihtl aliis profuerût.Vnde dicitCrcgorius in pafto
rali:Pl»rumc};inoccupationercgiminis.ipfequoqiie
Mm operis ufus perditur,qui in tranquiilitatc »enC
batur,quiaquieto mari reftenauc 8C imperitusnau'
ta jüngjt,turbato autem tempeftatis fluftibui ctiam
pentus fenautaconfundit Quid namqueeft poteftaï
lt;ulmJnis,n;lt;îtempeftas mentis ^ EtHoratius in libro
carminum: S^prquocfiientisapitaturingeris pinuS,
se cclfi grauiorr cafu decidûtur turres,feriuntî}! fum'
mot fulgura môrti. Sexto honor iftc difptndiofu«
mor.
Koralîu5.
^ftcuihbct proptt ralitras occupstioncs quibuscb^
''0xiustft,ut fibi nonfofs!tititfndeie,iuxtailiudCa
''coiuniptmio:pofueinntfnf cuftodfim ir uine)5,ul
•'«snuTieamrion cuftodiul.Jdtorcöc cuilibet ambi-
•■ofo dicii abOuidio in hbro de triftibus. Viue ti^i, Ouidi.ÏBllf
« lonpe nomina mag^na tuge. Tu quoq;formida
quot;i'umfubhmiafi-mrer Propofiti'ct! tui cötrahc uila,
Iffecor-Hinc 8f in prouerbiis fapictum leguur:Vis ho
j'^rem habere, do tibi magnum imperium,in-pcra ti
Vt enim Socrates dicit.ftuhum eft ut cittns impe Sotrjtei»
tare qms utlit,cum ipfe fibi imperare non pofsit.
Septimo hor or prscdiaus caccusefi ^ tenebrofus,f«nbsp;-
^«ndumillud pfalmiftae: Homo cumin hororeeffet,
•ion intfllfxit.Vnde Cregor. Adroenim honor ipfe
*Xeapcat,utfeipfumnonutdcat, atdc fcfalfa credar,
fübjf ftos Si quos forte pottftatisexcedit, tranfcendif
^ fe etiam uit? meritis credat.Cunöis fe arftimat am
Mius fapere,qiiibus fe uidetamplius poffe. Oöauo
ÖC ultimo honoi' ifte rumofus eft amp; praeceps.iuxtail-
|udOui-inlib.triftiü:Arduaperpr^ccpsgloriauadit _ .
itsr.HincWacrobius:Summum ad gradumclaritatis
*Um ucneris.|E5re corfiftes,öf citius quam afcenderas,
«des.Ideo dicit Ser.eca in lib- de quatuor uirtutibus:
«e in re altiori te ponas,in qua ftanti tremendum,de-
fcencienti cadendum eft. Vt enim dicit Calterus in A-
'exandreiderSanaiustftnon afcendere,quapoft afc€
fumrcgredi. Nosautem non idco haconmiain-
«ulcauimus,ut poteftatem reprobemus autreprehen
«laniustnjm utaitquidam fapicns,dtuspotentesnoa
abiicircumamp; ipfe fitpotens, urrum homines abeiuï
aprnituufl amore deterrerc interdimus, ficut facit
in Paftorali bf atus Cregorius: Nos,inqut,hïc profc
tenten non potcfiatcm repnhendimus,fed ab apptti-
G V Ht
tuüliut cardis potrftatem munimas, ne iinperfefti
quicj5 culmen regiininis arripere audeär,dc qui in plï
fus ftiiiKS titubant.in praccipitio pedem ponant. Vn'
de hoc uitium eft fere omnibus infuperabile. Vt enifl»
Lih.if dicit Amb.fug Luç.Sçpe qs nulla uiciadeleaät,^s nul
là potuit luxuria cämouerejuiillacupiditasfubueniquot;
Lih 7 caoi refacitambitiocriminofos. Inde âCfcribifin Poif
^ ' ' 'cratico.VotisâCfînôreplures nuinerofuntreaorts,
quam iili quos regunr. Nam qui régi uelint, perpauci
fufit,cumc)uif(jutcmancipeturàiugo reftoris pro-*
prit.totis uiribus quierat. Priuilegio quidem capituli
aut uifîtacoruin plurimi tuti funt,ne abbatibus amp; pri
oribusfuis obtemperent,n€ obediëtiain impieant, ne
legi deifubieftifint.Non reprehendoclementiam ca
pituli aut uifitatorum.fed hanc indulgentiam eoruin
fubditisnô arbitrorexpedire.Propterquad inChar
Ciftha Ca-ta capituliordinisCarthufiefi.habeturhçcordinatio
piruh ordi' ami qusdrajefimifecudi.Etfimultaliccâtpatrib'uî
(lis Carth«. fitatonbuspoteftate à capitulo generali eis delegata,
quae interdum faluti animarum nô expcdiunt, aut re
gularem conuerfationem monafticam non a^dificlt,
fummoperecaueredebent, ne in proceffu uifitationû
percomplacentiam monachorum, quos forte contri
ftare nolunt, tum in licentiis ex ordinarijs conceden-
dis, tum inlaxandis regularibus obferuantils, tum
ctiamin excefsibus palpandis uel difsimulandis, aut
niinuj exeinplariter COI rigend;s,poteftas ipforum ui
f[tatoi u,quae non in dcftruilionem, fed in sdificatio
nem dara eft,cedat in derogationem authoritatis pri
oru n aut obferuaatiae regularis uel baculi paftora-
liïipforum.ordinamus ut in praemiffis omnibus tam
proutde cautc'que fe habeät,quod-Chriftus in fuis ui'
eari4f,ilt;i eftpri9ribu;,non dçhon9retur,fubftantiali'
knbsp;que
^Uf obedientiï aut reuorentij,quo fubditi dcbcnt fu
Is fupprioribus ctiani difcolis, nuHatenus derogctur,
•J« ïlil uidenfcs fuos fuperiores tali modo dart utlipé
®io,ad ipforum uilipcndium quod abfit incLincntiir.
Eft «lam uitium incxpUbile uel infatiabilc,q uia bo
nor uel gloria cft,quafi ucntuï,ucl umbra uel aliquid
'ale.Eft ifalt;ï appetitus honoris uiiiuin plenum uani-
ideo infatiabilc,iuxta lUud in Prou.Véter im Froft. t;
P^orumfaturabilis,ld eft,animus . Ncc mirfi. Adima
1».
anxietate,quia torquetur ambitiofus,partim cupi _ .
•»«ate,partimliuor£.VnBern. Oambitiociux ambi »ernarauï.
*1tium,quomodo omnrs torquens, omnibusplaccsf
^tquod ex ambitione proueniat liuor, teftatur Augu
ftinus.Nonei.imaitinuidctnifiamorexcellcntiç De Inlib.deuer
hoe ipfum quod homo appétit prsccffe malum cft domini.
'n fe,iuxta illud Auguftini in libro de ciuitate dei: Lo
«Us fuperior amp; ffut oportet adminiffratur,tamen in-
dcccnterappeâtur. Gregoiius inMoraÜbus. Vnuf-
quifque fuperbustotics adculpam apoftafïsr dilabi- Lib.»4.
*Ur,quoti«j hominibusprxt(Tedele(3atur,amp; honoris
fui fingularitate Ijtatur. Vndcfcriptum eftQui dicit
gt;quot;egt apoftata, 8C uocat ductsimpios. Taliscnimfub
qao fit non confi!derat,amp; quod equalibet quafi nö fit
»qualis,exuUat.Tûc uero folömöpotcftas bü gerif,
«ü nequaqamando fedtimendoretinetur.Qua-ut re
fte miniftrari ualeat, oportet primû ut hanc nó cupi-
•litas,fed nectfsitas imponat. Hinc ctiâ dicit Bernard, jytj^. i f.
Soties hominib' pcffedefidero,toticsdeümfü§ire Chrkoft.
O .Merito ergo tali dicit apud Matth. Vade poft mç
^ataDa,quia non fapis ea qua: dei lunt.Qjyfoitomus:
Quicunq; defideratprimatum in ttrra,inucniet con'
futionem in carlo.ncc intfr feruosChrifti computaquot;
bitur, qui dc primatu traflauerit. Idcirco tefte CtC
gono,qui dignitatis culmen affeftat, fuat animi Squot;
fpendium quarrit.Non funt ita^ adpetcndje pratiatiquot;
nes uel ambicdidignitatcs,quonia fecuduCliiyfofio
mum nihil deo ita amicum elt.ut cum ultimis fe natu
rare,hocenim philofophiacuniuerffprincipium eft-
Argue tibi fic animaChriftiana, dum impeilit te fpi'
ritusfuperbiscfuperhononbustranfituris. Si glonfi
canda funi,fimagnificandaa dominoinaternitatc,
qui femper ubicj; gloriam meam dicct, quidmiW
depunfluali amp; umbratihgloria fuper tcrram^Si ue-'
ro iufto(quod auertat dei pietas) iudicio damnanduJ
ium,totus honor impenfusab hominibus plus ad tor
mentum mihi cedetquam ad foIatium,plBSindcbla-
fphcmabitanima meado«iinum,p'u5exiliet furefiS
fpiritus in deum quia non fuit falutare fuum, plus ex
ardefcentinuididacmonesanima cruciare, quo plus
loann.Cer-bonum ftnfe runt honorari.Haec loannes Gerfon (a
gt;on. per magnificat.
Quodpralms qmtuor circa fe
confide rare debet.
jV p IE N D V M praeterea, quod pnclatus quili^
K-J bet circa ftatum fuum quatuor diligenter confîquot;
aeiare debet,uideIicrt,quod non fitimmiftus per in^
frufionem,quodnonfîtrcmiflu$perdifsimulationé,
qucd tionfitnegleûor lt;ulparum,quod non fit accc
ptoi pcrfonarum. Primo confîderct amp; tonfidera-
icde^
-ocr page 81-»•deb ^^^^^quot;'^TORVM
irinS^quot;''''^'nbsp;non fitimmif--
«ntL:n„Inbsp;Pofs« «eredicere illudiapi-
«lucem fi?,^ quot;quot;quot; 'ft' «g«™ populo tuo,amp; in
•na autf« 'quot;orum amp; filiarum tuarum. For
in tribuVVfi^fnbsp;eligendorum cftipfsChnfius
'n fua ^tgt;n fua conceptione,in fua natiuitate,
riruffanTnbsp;«•quot;»nvChrißus conceptus fpi
tonuerfafnbsp;fine matris corrupttonelt;
eum 1 ^ »nundo fine peccati operatione.Elegit r„,„ ^
amp; noIuit rex fieri.
^ o modo qu, debet intrare ad ftatum pr^latTaf.Dico
quodnnbsp;princepsdtbtt confidcrare,
^odt.^u 'quot;'quot;quot;quot;quot;quot;^Pquot;intrufionem,quiaquemad
oner».vnbsp;uirtute amp;cooperati
b^nbsp;Pilatus concipi m menti
infpirationem, non
pcrdiffoiurorum confpirationem.Debet nafci de ma
re uirginc , qux tli congregatio fubditorum fiue
debet praeeffe fine corruptione.ita
tp«. quot;rx .nbsp;ud mini po-
fntun, Debet ergofic eleflus admittere ftatum fuum
uigt;,.! unbsp;Pofs't^ex corde fugere amp; in- rr,;- , „
quot;Uusobedirc,utdeusfibid.cere pofsit illudlfais:No
«mere ferue mcus4acob,ef reftifsime, quem elegi.
r^^?'yH'oIycratico lib. ofta. cap. uigefimotertio
ribitupVtiqj qui mifere afcendit ad prelationetn ro
•«ur miferius, 8C miferrime deijcietur. Non lactos ha
orbe,8C tandc miferationedei amp; ipfe fuccenfus corru quot;'quot;«'^P'^'
' ■ Pquot;P? '^quot;rru difiunao. Icaru^uo^ dn elatui iuue
J quot;a'cslnm.mirim'sfluftibusmergi-
tur,dcKftnj cnim eft dum alUuaretiir. 5ed timen
dum
-ocr page 82-dumcft,qu3JnoniiulIi diguntur propter partial«*
aff.'ifiioiics, quidam propter mundiales poffefsioncs»
Sc quidam propter curiales inrcrpofitiones.Confidequot;
rantenim notinuUi eleftores no quis melior uita.cU'
rior fcientia.celebrior fama,fed lt;onfiderant qUis ue'
liteffeinbeneficiisSf fubuentionibus eis utilior,qu;J
uelit uitam fuam mitius emendare,quis uclit crimina
magis difsimulare. CöRderant etiam aliqui elefloreS
quis in rebuslocupletior,in btneficHi pinji»ior,in elt;
pcnfîi protuSor,in conuiutis lautior, 8c in ociofatV
milia muUiplicior. Alii uero funt qui cófiderant quiS
eft regi amp; regalibus gratior amp; acceptior, quis paren-'
tum generofirate nobilior,qui$ mundanae uanitati h»
bilioi-âf afiratiorinucnitur.Iili non elijuntpeffpiri
4lt;feg.iolt; tnfanitum.fedperfpiritumfuumnequam. Contra
quos poteft adduci illud:£ligite meliorcin K eum qui
uobis melius placuerit de fiSiis domini ueftri,5C poni'
te mm fuper folium patris fui.Et nota, quod prsemit
titmcltorem.äf eum qui uobis melius placuerit,in/ï''
gnum quodb9nitas gratiarû nöacceptioperfonarS
debet effc caufa quare nobis placeat.Fertur quendâ re
gl dixilTH^odouico quaerêti cur no ficbant miracula
per epifcf polt; 8C prsriatos moderni téporis, ficut olim
fi;bant in priminua ecclefia.Caufam huius afsignauic
dicen«: Tempore primitiuo eleftiones epifcoporSflC
praelatorum fi^banr per fpiritum fandlum.cuius eft fa
^onbsp;cere miracula,niófiunt per reges Sf principes qui ml
^nbsp;raculafacerenonpoffunt. amp;c^unlpcon(ïderetprst-
latus uel princeps,qd no fit remlfsus per dKsimulatii*
né,quia eft elc£l' in regé Rex enim a regédo dicitur,
SC eftnométl oneris qua honoris. Teneturenim alüs
cxempln probitatis moralis oftenderf,utdicatiUH£l
lud .ff.nbsp;fcribitur dtGedeone I«di«n lib.^d mc uideritis
Wbatur Ptfiicoris-HiccnintcrrogÉius «ITita milui-
quot;UJquidiirpcraretjdixitutft imitarctiti amp; inl il ali-
««.tt accrpto figno prinius hcftcsinuafit Mó tai« deEph«.
pnt effc fconi prsflati,ut pcUint dicere cum Ajofio-
|o:Tmitatoi es mei ef.ote fratrts, amp; obfcruate tos «i^'t
«aanibulart,ficut J abetis totiramnolirsm.Tioj uiquot;'*''*
^opeiiisrarrat,ggt; Argus nxMacfdonninonêsreliot ,
«quot;fiparuu'n.ContigitWsctdonesihtertfncoritraJl-
7'quot;os bellarf amp; umci.qui fiatim fe iccoUigentrsn gé
^«ni puerum in cunis iacenttmameacirm fofuerfit,
^ fic iilos uicci urt,ofttiidtni et Waccdcnbus regë de
'quot;ifiejUon uirtutrm. Moraliterpraftntiapra-latiiu-
quot;atfubditos. Tertio confideretpralatus.ncftBc-
?leftorculparuminquiiccclo,difcutiindo, punicdo,nbsp;J
2üiatftelcfiusiniudicttn,tu autcmelfgifiimeiniu-
quot;leem. Didt philofophus quinto Ethicorum:quod
jMiufquifque eltlor.us iudexeorum qux cognofcit*
^ ide o ad bcnum iudicin dandum requirit ur inqui-
«»io amp; {ognitio,iie hcmo procf dat ex inccrtis (jufpi-»
Uombuj ex ura parte f x altera parte debet hó ing-
•^ere,«« mala ferpant,amp; augeamur per defefium cor-
Jföionis. Cum uero crimina fint ccgnita, tcntinua
y pofsibile efi.fint corre fta per iL'diceir.q»» «Jfbet ef-gt;
Kficut iHftum anim«i)m:ficutdidturgiji^gjt^jto u
»um:« met iuatotafit aiuftitia occiipataTK idro pd-
pulusacceditadiudiccmficut adiuftitiamanirattm
W omnibus reddat «iiicd lufium 'ft- Vrdefcnbitiif
Siclcfiafii« feptimo: Neüquitrtrc fcri jB(l£gt;c,nrlt;i us
fRAELATORVM fot.i4.
SPECVLVM
NegtîgmtSa u'rmte irrumpere iniquitatfs- Vcnerabilis^^
prxlatorum godefando Viftorciniibrofuo de daodeam abu|ï?
tliagcncra. nibusclauftri dicit,qu )d tres lunt fp -cies utl mot)' i?®
gligentlumprarlatorum. Qijidain lunt qui male ul''
uuntêf fubrfitoj-nale uiuere ucgt;1u;it amp; quidam iuft
2ui bene uiuunt,amp; fubicftos male uiuer? permirrurif'
xcmplopraeceduntjfed nó increpanda driinquunt*
Licet ben« uiuant,neceffctfi eftutdegrege fibicoin'
miffo,domino s;regis rationem reddant.Illi uiro
male uiuunt fuljifélos bene uiuere cogunt, erra«'
ter reuocant, fed reftos fortes occidunr.reuocanï
uerbis.occiduntexe nphs. Dctertiafpec-enonopo''''
«JZurt^rtinbsp;tetfac.rementionem. H«c Hugo Quarto infof'^
nrnitur praclati amp; principgt;:s,nec non Sc :udices,nf al'
quis eorum lit acci'ptor perfonaruin,cain dicit,Fili9'
rum tuoruin amp; fiharum tuaruin.id crr,cleausirum ii*
regem 8C ludicem tam maiorum quam in:norû, tan*
fîmpUcium quam perfeaoru.n.Filiomai inquam,«''
orufn,ideft,eU^lus fum ur iaJ'ccm pnpuiuintuuni»
ró lïcut feruos uel r u;ncos,feJ ficut iïiios meos,ut fin»
tlf loco tui pater,non tyranniii Debemus enimquicS
quefumus infuperiori^^raJ.icóitituti, primoludic*
re nofmetipfos.âfpoflea alios, confîJerantes nos erfe
— hominL's,amp; nia deos auran jelos. Vndc ai^poftolii,*
tM* • ad Corinth.Si nofmttipfos'diiiidicaremus,nonuti^
diluJicareiH jKQiialis autem debet effc qui debet ali'
Oj iud:care,bene OC lucide declarat Ambrofius fup«?
pfalmu'n,Beatiim naculati.Et habetur in canonetef
tfaqujertione feptima, capitulomdicct. ludicrrin''
Qualiîfffc quit ille de altcriuserrore ,qui nan habet quod in ft''
deb«at,quiaipfocondemnet.Iuclitctille qui non agiteadcm,qu*
liorumccn- inalioputaucritpunienda.necum aiiüiudicat,infef«
furam agu. tat fcntcouam. ludicct iUciqui ad pronunciandfi nut
»R. AELATORVM Fof.ir.
^odio,nuUaoffenfione,nulIa leuitate, dwcatur. Et
POKpauca. Bonus iudex nihil tx arburio fuo fecit.
Pe ^nbsp;uoluntatis proprietate,fed iuxta le-
benbsp;Pf 0quot;quot;nciat:fcitis (id cft ftatutis) iurisobtë
P rat.Nonindulget proprisc uoluntati,nihil paratü
. quot; praemeditatum dominus profert, fed ficut audit
iuduat,amp; ficut fc habet natura, difctmt.Hxc Am
Q
5'te fubdi
.Re«.,»
De tono exemplo pnelmrum, er ^uZ
tum culpd praelatorum noceat
fubditis,
CAP. VI,
VICVNQVE infublimitateprxlatiornc
conftitutus,ftudemodisomnibus xdift-
5*re fubditos tibi in uultu, adfpcAu, geftu, habitu,ac
quot;gt;ceflu.viueteafnondare operam, utreâeuiuatur,
uitam pcrdere.Aedifiiccs fubditos,nonfoluin uer-
^Ojfcd optre SC exemplo,quia regnum dei non eft in
«f mone.fed in uirtute.Meritorium ualde eft,fi fit pr{
quot;Sgt;ut profis. Prius ergo cuftodi teipfum, utfecurns
frtocures falutê aliorum .Terribilis ientêtia beatiC)r- (jy-^ fj, m,.
Jnaiiiniartyriïin iib.fuode duodecima^nfionibujjhorren
'tttxfinu meraorïatnonejfteirat. Seîar,înquH-,praera jj prxUtis
^ quifqj.quod ficut in fede primus inter fubditos c5 fcnttntia.
•ntutus eft:fic 8t in peenis fi iuftitiani non fecerit.pri-
quot;latü habiturut eft. Omnes namc^ quofcunq; pecca-
»•rej in prxfenti fub fe habuit.fupra fe plagabili mo-
lo in illa pcma futura habebit. Et ideo ftudeat prin-
teps feu przlatos qi»iflt;j illos excellere, quos habet re-
tere.nö tantum potentia ft fapientia, fed etiam in bo . lt;
..•■■»Hill put^IHA« Wnbsp;^.■■UII
quot;lt;tatc:S(iitlcKÙHr de quod non erat Hir de filils
------- D ifracl
Ifraelmeliorillo. Cómiffaefttibi uillicatîo gra«^
uillicationis.huius rationê exaöifsime requiret tcrrj
bilis in iudiciit fuit dcui.Tefte afit Greg.Pratlatus
coronas fibi multiplicat, qiiotdeb animas lucritacJt'
Prstlati etiâ fcire debcnt,quod fi peruerfa perpétrât»
tot mortibus digni funt,quot ad fubditos fue perdit'*
nis exëplatranfmittfit. Omni igitur diligentia cöft®
di cor tuum,ut exêplo fisaliis.Cum enim te irrepreh®
fibilem in omnibus exhibueris ,tunc poteris efi qua«-'
1 O P ,nbsp;tauoluei is, fiduciaamp;poteftatecorripere tibi fubd»-*
tos. Vnde notandum , quod ad hoe qjcorrcptiofiu®
(hx^c tA tcp-t reprehenfio ordinate fiat, tria maxime requiruntur»
Primum eft ex parte reprehend entis, fcilicet eius irrÇ
prehenfibilis uita:fecundn eft ex parte reprehenfi, f'*
licet eius reprehenfibilis culpa:tertium ex parte repf®
j'quot;nbsp;hendédi,fcilicetdifcretioprouida. Circaprimüetf
rciendum,quod prselatus feu quiuis aliorum rtftor »
iaudabiliter amp; abfque calumniauelit fubditos culpaf'
feu corrigere.debei fe a uitiis.de quibus alios reprch'quot;'
dlt,cautiiquot;time abftinere.ne eadcm committédo qu*
culpat, quafi proprio iaculo feriat femetipfum,iuxta
itludAugulii.Bene loqui cc male ümere, nilahudeftr
quam fua uoce te damnare. Vnde Cato: Quae culparc
Hbro Î. folesjciiic tu teWnsipfe.Cui etiäm concordat Ifîdogt;
rusdefummo bono dicens: Nihil turpius,quam fi b»
num quod quifqueferraoneprscdicat,e^plere oper«
111nbsp;negligit. Vnde tu qui es fpecialiter fuper alios conft*
tutus,debet te exercere in operibus uirtutum, qui»
praelato peccante, leuiter peccât fubditi, exemplo il'quot;
ïccl i. peccandum induai,iuxta illud Ecclefiaftici: Se
quot;'quot;cunclumiudicempopuli.ficamp;miniftrieius: Scquali®
reftorciuitatis.talesfiC habitantes inea. RarouelnS
çuaiB in tari fcriptura oblcurgtione felis fit me»
ß!
Ho
•quot;,quin ftatim fequatur lunae SC (icilarum obtcnebra
jj^-^clfaiasïObKnebratus eftfolin ortufuo.Etlftï*. ï|»
lunaobttncbratifunt,amp; fteüae retraxerüt locl.io.
pundorem fuum. Perfolem, qui eft princeps lucen-
um,praelatus inteUigitur.qui excellcntia contempla
'om Sc fanftitatis eminerc debet fubditis uniuerfis,
^ 'lantate radiorum idem operum fuorum cunÄo«
Pf nuftrare.Dicit Seneca: Plus mouent excmpla quam
^ba.Proptereädicit Apoftolus Paulus ad Titëmke
^,capite lecundo.In omnibus teipfum prïbe cxem
P'um bonorum operum, in doilrina, in caftitate,in
^tegritate Sc grauitate. Sed notandum.quod cul-
Pïprilatorum plus nocet fubditis quam cuipa alio-
^•n, quod ex duobus probatur,fcilicet ex naturali
**quot;nplo, 8f ex iure canonieo. Primo naturali ex-
'mplo.Nam dicunt aftrologi.quod edipfis folis mul-
ï^m grauat oculos intucntium, Sc quanJo edmfïs fik
afcentu folis plus nocet,amp; eft malû fignum. Sic mo
quot;liter,licet pcccatum a quocunqaeconimittatur,fiï
^ädali offcnfiuû,tfl peccata praelatorfi qui funt in afci
Jigt;dignitatis,plus fcandalizant. Vfi etiâ magna in ocu
macula reputatur, quae in carteris mébris nulla aut
•nodica efiet. Secfido idc probatur ex canon.iure:Qd'
*Him agitur a praElatis,facile trahitur a fubditis in cx
*^plû,qma {gt;ra:lati funt täq figmim polituin ad fagit
Jà,ut in decretis qualiter,amp; a quo debet fubditos pro
quot;ilgt;ere,multo fortius et feipfos:nec poteft alios corri
gerecni tacite refpódetfuacöfcicntiafeeadêcómifif
ff q corrtpit,ut in can.CómilTos ergo fibi plat' faluta
tib' monitis excitare iubi i ,et uirtuofis opibus tdifica
»•e,utapcccatitorporefurgëtcs in fanftis cogitatiôî
b'etopcribuïexcubârcï,de breuiettrâfftono labo
r« masipuloj rcfcrât txultatiôis eternac.De fecûdo fcï
D « »i«-
litetderfprehenfibili culpa didtAugufdnuj: Si eai*
t|iut,fn me reprehcndis qus reprehédenda non funf*
tcipfum potiusIsdis quam mtXxemploillius, qui ar
turn tenciit 8C tenendo unlntratfeipfum. Sunt auttiquot;
noniiuUi ita in malitiis indurati, qui nullo modo cof
rigi uolunt,ncc etiam tmtndare feipfoj, cuius tft du-
plex ratio demonftratiua. Prima eft,quia nunqu*
benecorrigit librum, qui dorfum uertit ad excplar»
ïxemplar omnisChriftianiChriftus tft, cui moribu«
0C uita coarquari debet. VndtCyprianus: Chriftian«®
Cyprian. de nemo refle dicitur, quiChrifto moriFus nó cosequ»
i i .aoufion. tur.Et Augwftinus de uita Chriftiana: Chriftiani noquot;
mtn ille fruftra fortitur,quiX;hriftmn minirae imit»
tur. Perucrff autem uertunt h»ic exemplari fcilic«t
-Chrifto dorfum,amp; ideo difficulter corrigntur. S«
cunda ratio,quia refpiciens exetnplarfolum in ta ptf
te,in qua tft corruptum, nunquara bene corrigit U-'
brum fuum. Exemplar fubditorum eft pralatusto^
rum.Sed quia perucrfi non confiderant in przlato nlt;
fi uitia SC defeöus qui in eis funt,ideo difficulter cof
7ti lib.dt mo riguntur.De talibus dicit Seneca; Nobiliscquus umquot;
ribus. bra uirgat rcgitur, ignauus ntc calcaribus concitarï
potcft-EtPetrnsRanennas in quodam ftrmont: Per'
uerfum corrigcre nihil aliud eft,quam ftimulare infa
num,quam oleum adhibere camino, Sc uentis inctn-
dia fuperare,fed bonus prselatus dolens fuper pericilt;
lo,incorrigibilisfnbditi,attendere debetpro confols
tione fua,quod ftabulario didum eft: curam illius hgt;
bt.Curam habere 8c non curaiie prjedperis. Curacrquot;
go,amp; labora.Nam fi aegrotum non cur^ueris,iinplC'gt;
fiitamen medici uices ,fi nihil ex contingentibus o-^
mififti. Apoftolus non dicit plus profui,ftdplus omni
few tob9rMi.Igt;clis autcni mtrttdcm IISot^^
rm
-ocr page 89-ISInbsp;laboris, fed tx labore mttititf.. J
in .0 ? nonin piunma obuentione laborum,fed
quot; Plurjbus laborib» gloriamr. Sufficit fi cn apoftola
dif '.«quot;^««quot;quot;a dicere mer£aris:Conteftor uos bo-
no' ''quot;'quot;quot;quot;quot;dujfmndfanguine omnium uefirum;
quot; fubterfugijfluo minus anniuiciarem uobis
quot;quot;«neconfiliuindei. ' Circa tertium, fcilicetmodS
°[quot;Pquot;ndi,notanda eft fentcntia Senecae in quadam •
P'KoIa: Obiurgationi,inquit,femper aliquid blande
ommifce. Facilius penetrant uerba quae moliia ua-
^un^quan, afpera.ldem alibi:Nemo prudens pu in nio
eft r Inbsp;eJt, led ne peccetur. K.erenim opnma nbus.
''t Iceleratos non extirpare,fed fcelera. Hunc modum
lorripjendi pulchre docet-Gregorius Nazanzenus,ita
quot;'tens: ReÀori qui aliis prseeft, omni opere pêccati
poft tergum relifto, proötere in optimis conuenjt, InApologe-
Waut pofsit profeftus fui exemplo inukare ec allice- tito»
caeteros ad uirtutem,prçcipue per humilitatis à do
»nino nobis traditamformam. Non enim oportet ui
Uel necefsitate côftringere,fed ratione dC uita; exeplis
fuadere, quia omne quidquid extc(rq£ inuitiscu eo
tyrannicfieft uidetur,nec perfeuerare quidem po-
«ft.Modum etiam corripiendi fubditos docetGrego Jn «sftoral.
fiuspapadicens! luuenesplerumcjfeueritasammom
t'onis ad profeöum dirigit,fene$ uero ad mehora o-
pera deprecatio blanda componit. Et Auguftimjs fu-
Per epiftolam ad Galatas: Qgidquid laterato amino
dixeris.punientis eft impetus, non Charitas corrigea
tis.Diiige^af die quidquid uoles. Porro de praela-
^ ambiriofo amp; negligenti ad corripiendum fubditos
fic dicit Gregorius libro uigefimo Moralium: Si ab in
crepatione idcirco reticemus, quia contra nos infur-
Herefubditonun odiaformidamus,nöiatnincra dei
D Iiinbsp;fed
SPECVLV M
fed noftr» quKrimus. 5cd ad hoe notâdum eft diflu»
Lfb.i.deti'beatiAuguftinüSi.inquit, propterea obiurgandis
tolt.dei. t orripiendis mala agemibiis quis parcit,quia oport«
nius tempus inquirtt,uel eifdem ipfis metuit.ne detf
riores tx hoe efficiantur.uel ad bonam uitam amp; pia«»
erudiendos impediant,alios'lt;B infirmes puniant amp; a'
uertant afide,non uidetureffe cupiditatis occafio, fed
confiliumcharitatis.Idé quoq; fentit Chryfoftomu»
Chryfoft. in fuo dialogo,libro io:Non,inquit,uniformiter ic'
cundum menfuram deliftorum increpaiiones opof
tet inferri: fed diligenter infpicere eorum qui deliqu*
runtuiresat^propofitum:ne forteuolensruptafaf
tire,maiorem aperiat diruptionem, eupiens engere
toUapfa,cafuminfcrat grauiorem.Idcni: lta,inquit,
iti diaIo.lib. oportet prselatum inter eos fe agere, quos gubernat,
#• i ficut pater inter filios nimis paruulos, id eft,ficut ill«
nee contumeliasfentu,nec uerba paruulorum atç ut
corum non teritur dolore aut indignatione.ita nee rS
fu autobfeqHi1s,utfuperbiat,intume{cit:ita amp; praW
tusneclaudibus efferri,nec concldere debet uitupera
lione fubditorum. Si uero quis cum ambitions et
appetitu laudis alien« prçlationis adfumat officium»
quas curas Sf quos pati arbitraris dolores'Sicut et ma
re nûquam immotum poteft uideri:ita nec illius ani'
mus.uel folicitudine uacuus uel doIore.Propter quod
oportet exerceri maxime in contemptu laudis huma '
nse, qm fi praelatus laudû cupiditate capiatur,nihil de
ftudio fuo,aut de fermonis uirtute utilitatis adipifcequot;
tur.quianon fuftinens imperitorum reprehenfione»
f atigatur amp; corruit.atq; ipfa ftudia dereiinquit. Denî
quefanaorum teftimonio fatiuseft.utpro exuberâti
inifericordia,qttämproexaao ngore iuftitiaeiudic«
C' -.r/frà. nur.Ideia Ubro ta. Si(,inquit, pratlatus benignus.
ï
poteft'nl!''''^quot;'quot;'quot;quot;® móerga omnej fubditojuti
num m^f ^ rnbsp;gubernator u-
uïtoj-um flatibus obnitatur.
»•odelnbsp;quarfapientiïduoded-
«Urn trinbsp;Tu autem d^inatoruirtuti*
difoolquot;nbsp;^ magna rtuerentia
Cftes «Pnbsp;now^itur du» conditi-
hirenbsp;cuilibet prxlato iïue iudici uolenti pu
»lis m«nbsp;f'^''®quot;« turbatio-
reo'uTrlquot; ^ «Pf'Sario deliberationis. Primo nS«
«rcrA 'quot;Pgt;quot;«lquot;ofiquot;eiudiceadhoc,qdreae ex-
^ ^amriufntia.quiesac fedario cuiuflibet turbatio-
tum 'utbati reöe mdicare non poffuntEt quati
oi,?, ■nbsp;dominator uirtutis,
^«-a uidelitet dator eft uirtutis, amp; reftor uirtutis,cü
J-™^ngt;Ilitate iudicas,nö ex pafsione irar uel offenfr,
««(ine quacun^ turbarione,iuxta illud Ifaiar: In ueri4»'
quot;te educet iudiciü,non erit triftis ncq, turbulétus .Ha
tuh?nbsp;fubieftos poteftas fxait,idé cft ac fi
«or pupillu perftqnatur,uel eum tuo mucrone iugu
«„'■ft- Tj'quot;^ dcfenfionéabeodétraditStibigladifiac-
«Piiti.ldem etiam in fecularibus literis fertur dixiP-
«annbsp;® fubditoïoppriinitmagiftratus:ac fiPIatOr
aputcorporis intumefcat,uta mcbris aut omnino,
•«tjinemoleftia ferri nópoffit.Veteretetiaphilofo.
Tft
JP®quot;^quot;düf,ac dum rura fuaquot;
euiieret,cctp,t aiadue rtere negligctia uillici ra cor-
«puttpcrdiatfff, intuifquemale mcritum dixit;
D ïij. rituin
jrttuï 5umpliffem,i«quit,itefupplicium,nifiiratttóeireii«'
- ^fls fu- Maluitcnimimpunkumdiinittere.quam propter II»
quot;quot;„naluit. iwfto grauiuspunire.Item drPlatone fcribitur.q^»
jnerc nw» aduerfus deUaam fcrui uehementcr exarfm«»
«idcns quod uindiftae modum feruare nó poflf t.Pf^'J
fippo amico fuo caftigationis modum mandauit. V^J
de dicit Seneca:Nihil tibiliceat,dum irafceriï. quot;
cundo requiritur injudice ad hoe ^od refte exerc|'
turiuftitia, moraflCexpeflatio dcfiberationis.flcs):
non ex impetu uel ex abrupto fiat fententise judicia''?
executio.Etideoinhiftoriatripartitariarratur.ququot;»
beatufr Ambro .iniunxit TheodoSo imperatori qit^®
legem talem ediceret.quod triginta diebus fentenP»
necis amp; profcriptionis in Uteris tantummodo ma««'
ret,ut domo caufam ludicans apud femctipfum q»^
cognouerunt.fub ueritatedifponat. Cum enim apti.»
Theffalonicam quidam iudicum fuiffentlapidaM.'^
dignatns Theodolïus omnes pafsim iufsit intcrimgt;*
non praccedeme iudicio.iBtantum quod feptem ml»*
hominum occifa fuerunt. Hïc igitur lex poflea ftatquot;
ta fuit ab eo fub hac forma:Imperator Criitianus V^
lentianus Theodofius Auguftus , Flauiano praetorn
prxfeao^lUyrici.Si uindicariin aliquosfeuerius coo;quot;
ira noftram confuetudinem pro caufse intuitu iuffef'
i mus.nolumus ftatim eosautfubirepocnamautexc»'
pere fententiam.fed per trjginta dies fors amp; fortun».
ld eft.fententia fuper ftatutum eorum fufpenfa Gr.
os fane fufcipiant carcer at($ cuftodia,« excubijs fol^
lertisinaniterobferuet. Vnde pro exceffu Theodofn
beatu^Ambroltus per oöo menfes eum ab ifitroitu
Varro. 'I^®* coartautt, K poftea ab excommunicatione aW'
foluit.Gonftat deni« Varronis effe fentcntiam, ut f«''
ratur quod tolli non potcft,boc tarnen iïdelii adiectf
iiu(f
-ocr page 93-p R. AE L A T O R V M F/o. »9.
'•hrpretatiojutuiciumintelligatur quodhoneftcB
poteft amp; religioneincolurai.
Quodpr*yus dccufmdusamp;[dmHâttdHS
eft pro déliais fubditorum, J«os
mlcrcgit*
CAP. vir.
aV A L E uere illud arbitra»nur, quod redde
recaufas prariatuscogitur pro omnibus qi
^lgt;ernat,cum certenon uerecundiaefolius.fcdtter-
crudatus eft pocna metucda. Ideo enim diSum ef^ Hebr'j.
quot;bedite pr^pofitis ueftris 8C fubiacete e1s,ipfi emm ui
Plant quafi pro animabus ueftris rationem redditu-
quot;'•Confideremus quid dicit:Rationcra,inquit,reddi-
hjri. Onodlicetiarn dixerim,tamenn«cnunctaceo.
'^tusquippeactimor iftiuscôminationjj animum
quot;»tum iugiter quatit.Nam fi ei qui unum fcandalifa-
••«rit ac minimum,expcdit ut mola afinariafufpead»
^r in coUo amp; demergatur in mare, ÖC omnes qui in
î*nfcientiafratrum peccant,iBlt;;hriftum delinqufir,
quot;los qui non folum unum.Beq? duos, neçtres: fed ts
«m multitwiinem perdunt.quale ludicwm arbitra-
r K ut aiioTum tolt;itiu,i»it i.»quot;quot;» r —«-------;
«otum qui 'geenn? pro peccatis fuis probatur obnoxt
»«s,hoc adianandum elfe fuffragio,quan» prçlatum cfi
ïccufatur pro aliorum deliais.ÇÎMMquot;®quot;^quot;quot;- Qîquot;»quot;«
»m is qui fuerat conftitutus, ut ignorannas emcnda-
'naliorum.ft diaboU dtnundaretuifidias,ignora»
® Vnbsp;»«
tîaîemendaret alio«jin,amp;diaboh denuncj3«tinfi«ft
a^,ignorantia fe defeiidere non ualebit,neqiie dicere:
Non audiui tubam.ncc prsefcmi pugnam futuram .1»
EÄch, nocquippeeltconltitutuspra-latus ßcut Ezechiel Aiquot;
cit:ut eriam clamorefermonisfui inftituat Sc denun'
ciet afperum bellum. Propter hoc nullum habebit in
cxcufationefuffragium, etiam fi unusaliquis defidia
ems eric interemptus: Si,inquit,ueniente gladio non
infonuf rit tuba neq; fignificauerit fpeculator, et ucngt;
ensgladius acceperitanimam, iüaquidémortua eft
propter iniquitates fuas, fanguinem autem eius d«
fpeçulatorii requiram . Define ergo nos impel'
J rawcorum leremmdiciuminuitabile. Neque cnim nobis de gu'
crticium, no bernationc militum.ne^ pro regno terreno délibéra'
ti«. I'-'culari-dum eft/ed pro officio quod uirtutem exieitanaelo
f,?-«j'rum.Ipffsitâ(ïradilsfolis fplendidioremoportetquot;*'
UI .lus elle fo jftgre animam praelati, ut nunqui a fpiritufatiflo de'
aumm. feratur.fed ut pofsit dicere; Viuo autem iam nô ego,
uiuit uero m me Chrittus. Si enim habitatores eremi.
qui amp; ciuitatibui ac fori tumultibusliberanturatque
iugiter m portu quodam 3c tranquillitate confiftunt,
nontamenprotinus aut habitationisautabftinenti*
fuar felici täte confidunt.fed multas alias res ad cufto'
diam ßbi comparant magna confideratione Se dicen '
tes aliquid SC agentes,ut cumfiduciaetfynceritatemS
aifsima.qitintum capit humana uirtus.accedere ad de
um pofsint, inquantum oput effe uehemcntia
prilati afbitraris.ut ab omni inquini-
mento animum fuum uendicans
fpiritualem pofsit cufto
dire decorem.
îlî
From
*^ROOEHrVH AVTHORIS
fN LIBIIVM SECVNDVM,
iuidicicurfpeculm fubdito-
V gt;9NSIDERANS quamplurimoj utriuf«®
ffligiofos grauiter in uia rcligjonis er-
gare d Y 'ritico mifccre:quod uidebantur congre
ficque 'nbsp;'fpfm mefs's auibus ferifque donare.
'quot;^qufnbsp;quot;1 meis.'s auibus lerilque donar
»nitter •quot;«»■ituni fui laboris amp; rigoris ordinis :
PfOori .nbsp;propter uiciuin amp; uenenum
gult^^ uoluntatis ac fenfualitatis, dicente beato Au
«nii ô fratrcs de eremo, quod fine obcdientia o-
Rulï rquot;nbsp;^ beataBenediao in re-
fisiw ?■nbsp;iufsione aut pcrmifsione
•1» aîquot;'?quot; P'quot;quot;quot; fit'prafumptioni dcputabituiquot; amp; ua
»utia^'^'quot;quot;quot; 'quot;quot;«di.Item Seneca.'HocfoIum uir-
Uonm^®nbsp;infolaabnegatione propri« Ca.dcrebc.
que^quot;!?' Ufrareiigionisfumma côfiftit.Caufa quo-nbsp;quot;
li„j P!'»aiâoruni ponitur in Decretali capitule fi re-
hoii î'quot;quot;quot; habetur: Monachi arbitrium uelle uet
^ e no habet,fed ex aliéna uolfitate depcdct. Et ite-
Idebet alieho iudicio amp; imperio ambu-
jj ^'P^Pl^er hoc legitur de fanflo Fulgétio epifcopa
aL^'uo'onfilio nihil (ïnebatietiam funprïpofîia
idnjlirfreo ego glocû regiminis indigne teneo,
fcfidiJ? dei et diii noftii-Iefu Chriiti gloria ac fuç
- «ftç matrisfcmpiïuirginis honoré,fiCmilii cômif
owçjjreligioforii inforBiationï,exiim!tislibrij
Caa^lo'
-ocr page 96-PRAEFATIO AVTHOaif .
fanftonim,deganrioresfententiaj coUigi, de ma«'
riauiciipropriae «oluntatis, de requifitJs ad perfeit»
§C meritoriam obedientiam,8c de fruatbus ipfius ft»
entiac obedienriae.imitatiis cófiljum Seneca ita ad i«»
cillum,dicêtjs:lmitart inquit a^cs debemns, quï co»
ligunt flores.quibus diuifis 8C in fauum difpofitis,ua'
rios fuccos in unum faporem artifici mixtura SC qua;'
dam fui fpiritus proprietate transfundunt. Talis erJf
occupatio mea.antiquorü traöatibus inh«rebo, na
Authorê hBc me fipotero fol unquam inueniet ociofum.Siquid««
(al nü5 uidit pon fic exterior me foUicitudo reparare debet, ut aquot;»
0fiofH«. mam meam pró qua mortuus eftChriftus.curarü iequot;
cularium abylfus abforbeat.Et certe ratione officü
mifsi teneor ad eruditionem fubditorum.in facrafcrJ
ptura me exercere. Omnino enim iniquum eft ingf
nia nobiliora ftudils dehoneftari niinoribus, Sc tos lt;if
ardua Sc grauiora manét officia, uoluptatis aut uan»
tibt 1 ♦ api, tatis occupationibus agitari, ut dicitloannes Sarei'
brienfif cpifcopus in Polycratico fuo:Ociofitas inini'
ca eft anim«.Si n5 legero.fi nö ftuduero, dormitaW
anima mea prae taedio, Sc hoftes mei animar meat fab'
bataderidebunt. Certe folo facri eloquii teftimon««
Chriftus contra omnes diaboli tentationes ufus eft
deferto. Etquiafine tentationibus uixhoradimidi*
tranfigitur clauftralis uita,id€o nobis »eccifaria funquot;^
faers fcrtpturx fuffragia.cuius leftio frequens.co»»'
lus hoftiles euacuet atq? turbines xftuantium tentatf
l^umq^adam gratiae ferenitate tranquillet. Nan po'
teft autem effe praeclarior famaetitulusinprzlato,!
ft fubditos uerbo inftruat Bc exeraplo.reddens eos af
- .nbsp;_____________________. _ «H
ceptabiles domino feftatores bonorum opernm,«quot;
fimilitudinem huius quod fcribitur figuratiue in C«'
fljfi; Elytfer prcerat omwbuj qu» habHit Abrahaifl;
Elytia
3»«
fchaJ fi*^ 'quot;quot;rpretatur dei mei fanftifïcatjió
praclatum, per cuius difcretam elo-»
Cm fanflificari dtbent fubditi: Mdius ei eft do
*ft c»i auge re moribus | poffefsioriibuJ, meliuS
Hjpft T implereqhorrcum.Nunquid uox faluato-
diii^Pquot;quot;'»!»«!« ApoiîoiorBm amp; pratatoruin: SI
ty, quot;quot;e» polTeffiotium terminos dihta, auge rcdôi
«nusnbsp;uinaria, sedifica domos altas. Legi-
Mnbsp;adJ'etrfi:Si amas me, pafce oUes me-
re «quot;quot;«o amp; uicarius Pétri,id eft,prselatus, paf^e
facel 5 sgt;f'»l«cet fubditos fuos» euangelizando»
brarnbsp;euangeliflaeacpâcis, faciatalinm
ij 3.7 «nolere, id eft,£uram poffefsionÔ amp; follicitudi
tenj quot;^ônifndet.Ipfe animarumfaluti folerter in-
ti ivi*'^agnis additus eft,nö debet minimis occupa-
l»ön j'quot;quot; ^nbsp;quarcUBÇ ad feculi qUaeftus.ét
Un. quot;quot;^rum pertinent animarum.Vacuum a fecu-
quot;biisoporteteffe animum diuinse feruitutisobfe-
C«nbsp;omnibus caueat prxlapralatd ma
«nefecularibus fe inuoIuat.Nullaenim cÓfonantiadi, ornait«^
«rwritu,deiadfpiritum huiusmundi. Adhucrepli cj^j^
exercitio fcripturarfiamp; cS
Wo •'quot;'«quot;quot;a non folum uerbo, fed opere Se exem
fyL S?*quot;« parare domino plebem perfedam. AedifiCet
Vi quot;quot;«quot;^fib^uultu, afpeau, geftu, habitu Se inteflu.
ir o.nbsp;operam ut reöe uiuatur,uitâ per-
1,0 ' • Igitur fie praefit ut profit.V» his qui prarfidêt
iiirh'quot;nbsp;praefîdeat eis deus. Sunt qui honores
rtates reputanr, fuisJiî meritis adfcribunt graduni
B,nbsp;in ira dei fortafsis adepti funt. Vereof
ruftflrquot; «l»Kruleturdominu$ac dicat: Ipfiregnaue
ton ■ 1quot;®quot; ** quot;quot;.Principes extiteriœt « ego nô co-
^»M.Ira (ft KM gratia^cufli quis »«nitiir fupef atm
\nbsp;Min
(^norisalTumptiomultis tctatio 8Cfaftaeft fubu'^^j^
Heb. occafio.Hoc ergo praclatus quifcpfentiat »n femeHP
quod 8C inChrifto lefu.ut ficut exitianmu fe form»
ferui accipiéJ:fic eorum qui fibi fubieftt fun^/quot;quot;quot; fi
fereputethumilem 8c abieflum.Nonfit fibiaedeco j
humilitas,qu» decuit filium dei. Non.itaque fe do^,
numcxhibeat,fedminiftruni.PetrusApoftolusagt;'.|,
Non dominantes indero.fed formafafti gregis
populo. Vnde gloriabitur miferhomo deimmuquot; ^
conceptus femine,genitus in peccato et natus bj-.«quot; .
uens tempore, fugiens uelut umbra.SC nunqua jn e
dem ftatu pcrmanenslt; Qui tumet mam gloriajOm»
no uacuus eft,tam plenus mhilo,quam fuperbiae u^
to.Si gloriari oportet,ait Apoftolus,de meis infirm
tatibus gloriabor. Gloria enim pnclati eft fl feipW'^
Ctoriaprçla miferumiudicatamp;infirmuminfuffictentemonff».
n que elfe de honore indignum.Haeç Petrus BUfenfi.s. Audiant P
licat.quot; lati ac paueant,qui fe m fcripturis diul nis, ut fuiw
tospr«dicando acdificentnonexercent,comminati
1 nem domini Itfu dicétis Matt.uigefimotertio.V«quot;
bis fcribae 8C pharifçi.qui clauditis regnum caelor»
antehomines.Spiritualiter fecnndumChryfoftoii»quot;^
regnû cslorS funt facrae fctipturi, quia in eis regquot;
cïlOrum cft infertum Ille autem daudit hoc regquot;.quot;^
alteri,qui clauem portât amp; non aperit, fcilicet qut^^
bct fcientiam dC docere contênit.Beda fuper illud: «
ftores loquebantur ad inuicem: Non celauere
pîftores arcana.quï diuinitus agnouerant: fed q«'
bufcun'4.potuere,dicebant,quia SC fpu-ituales ecd« J
paftore; in hoc maxime funt ordinati.ut uerbt del n ■
fteriapr»dicent,fubieftos fuos csleftibus fcriptu^^
rum pafcuisnutriant.afm'ra quïin fcripturis dit»^
lt;erant,wgt;ir«da fuis auditoribus oftendjnt. Porro 1« j
-ocr page 99-Katinn- quot; P®'quot; fuo fpirituali propter curam amp; cófer Hfbr
^gt;to N■nbsp;^ 1'onorë.Etme
'Ur.o • n P*quot;® '■quot;tfneturrcddere ratione, tene-
«■e Cfr quot;'re per informationc, ter.c tur eos foue-
nuodi ,Ifte pa'quot;quot;debet ficur-HeIi?s,de
'uriaaquot;- tnbsp;quot;quot; P^'^'' rusJiraelet
rupll,quot;quot;«-Et «C talis prïlatus debet effe
ut ctirrus, ,
gaT^ 'uauiter debilitates infirmorum,utauri-
Eçtçffnbsp;negligehtiam acedioforü.Itéde
lïteft*^ domini,inqua fuerüt uirga-Aaron tabu-
gj caft^ manna.Ifta in prselato debet tfre,i!ir-
foijfj 'Sa'^oiiSjtabul» infDrmati6is,amp; manna con-
Jufjj j^'s-lté habere debet nó folum ft-cic Ircnis per
Hem s! . ^quot;»»fEd rtiâ faciem hon^^inis per iiianfuetudi
Ct adnbsp;Vnde Auguft Confolatione piuj pater
n^j^'nies-Exhiberere debet m3ioiibusdeuotC,mi
blâdum,sequalibusmâluetii,rigidnfôperbis,
bil? humilibus, mifcricorde fanitfquot;tibus,infiexi
«bsSnbsp;Polycr.qdprï Lib.4.
ttS» Snbsp;citharccd'.Nâ ficut citha
ïjjj ^quot;quot;''dasoberrâtes cópellit 8C ad duice harnicniâ
15cnbsp;prarlatus nüc rigore iuhitie,
•ioca-nbsp;clemëtisEfubditorfi facict harmoniâ.
tfçjj ^'^quot;r'üfftg'tutiuseftchordasrcmitteieq pro
tii,,jS*'quot;'''raiiâq;Ferartificiûcorrigituramp;debitâfo
«0 rr 8™iâ,qnac ant femel rupta f ft, nulio artifi-
hco^quot;quot;!'- Propter qd fcribitur in Prouerb. Mife _
Ha tl. * «tritas cuftodiüt regc,amp; roboratur clemë f | »
h,*„j.quot;'0''«SMus.Vnde Seneca de clemétia: Nuliöde- lib.i.ca.2.
Hoqquot;*®'?'™'quot;*'^quot;?^quot;'«quot;agis dccet.Etcapitc ter
amp;,nbsp;in quamcunctdomum peruenit,eâfèlî
quot;anqmUâprsrftabit.Et infra cap, ^.Si dû plaça-
bile
/I
ectranquiUainpraeftabit.Et infra quot;P-4. Sid^ pla'^
biles amp;aEqui,deliaapotetu no ftatim fulmimbasp^
fequutur.quato aequius eft homing hominibus pr^^
litum miti animo exercere iniperium «quitatis.w
..___J_____»vi«rinrlBumCO' _
Ut fe talein exhibeat princeps ciuibus, quaies hb«
ueliteffe.Sic etiam Aeneam docuitAnchifes pater i»
Aeneid.ff. us,ficutrecnat Virgili^.Vnde Valeriusde Wex^^
Val.Max. libro quinto,captte pnmo dicit fic: Alexandro ui'
Ethie.g,nbsp;nitamgloriambeIlicauirtiis:uaprimumamoreC'J
mentiameruit.Hinceft quod Anftotel«dKit:quo
fimiliseftcomparatio regis fiue prslatiadfubdito .
SC patris ad filios.et paftoris ad ouM^Idec^hnft^ quot;
Joanncm conftituit principem ecclefis fedPetrum,quot;
qui infirmus fuerat,Sf per confequens compafsion«^
iiiduerat, compafsionis uifcerafingulariter obttO'
ret.H«c de conditione boni prsrian ex induftna in'
pcriori libeUulo qui intitulaturSpeculum prxlaioi™
omiffafunt/utfipraedtftum fpeculum Kiftuddmr
(Imfcriberentur.prilatiin prsfenti utcunqaC
inftruerentur: quemadmodum ettam
in fcquentibusquandocjifa
ftum reperi».
Df uitioproprineuolu^itiu
CAPVT ,1.
IR C A primum principale, uidc
licet circa matcnain uitiü pro-
prix uoluntatis, tanquain funda-
mftum locothemarisaccipioujcr
bum illud domini-Icfu, quodcll
, aoud LufamrPatfrfi nis, transfer
iftum a me. Veruntamen non mea uoluntaj, Luc. .1»,
tuafiat. Vnde dicit Hieronymus gloriofurtVfq, m Hicrony.
I non celTat nosdocere patribus obedire,amp; uo-
•quot;ntatem eorum uoluntati noftrscpraeponere, quont
^ uoluntatem patris fpirituahs ubicBf'quioportet
** hanc inquirere.Hoc ergo uerbuni, fcilicet fiat uolü
J^tua amp; non mea,qd dixu ipfe benediftus lefus,for
U'^jexemplumafmerltum uerarobedientia-.quanda
Pafsioni fuse finali appropmquauit.effc debet quafi fi-
pttm in manu omnium religioforum, amp; quafi appë Exod. i $.
'quot;'n quid ob recordationë inter oculos eorunhCliri-
«us namqj« ucifixus eft quafi liber extenfus ante ocu
'OS noftros,ut ad eius exemplar nos traffcribamus in
®oedicntia,pauner«te, öC tribuUnoneeiuspafsioni
JPECVLVM
noJ «öftformando. Vnde in Deuteronomio dicit Mof
fe«Erit uita tua quafi pendés ante te. Vita n^ftraChrt
ftujcft,qui antenos pcndet ficut exemplar ante oc\xquot;
losfcriptoris.Ipfeeftlibcrifte,de qiio dicitur «lAp»
ealypfi^qui fcriptus eft intus ÖC fans, id tft, in anima
amp; coi?pore,amp; in fumiiio margine nihil uacuü reman
fitineo.quod nó tuit exaratum.Picnus enim fuittrï
bulatione SI miferia fpiritu SC anima, corde amp; corpo
re.fingulif mébrii Sc fen/Tbus.Claui,fpin* 5c lancea ^
Exo.l S fi pén? fuerüt lib! a iftüfcribentes.O igitur clauftralii
audi sdtibiinEKo.prjcipif.infpiceamp;facftcuduexi
plarqd tibi in móte i.inChrifto mSftratü eft. Quaff
diceret.'lnfpice exëplar-Chrifti obedientiar, ^d tibi i»
mótc caluarise m5ftrauit,humiliando fe faftus obedi
ens uflt;$ ad morté: ucl quod tibi möftrauit in móte t®
Crceonbsp;exceüentifsima: uir«, amp; fac fecüdu exëplar il
' ludipfumcfficacitcrimitado.SienimaitGreg.mcm-
brafummi capitis.i.Chrifti fumus, eüm cuiconnefti
mur imitari debemus,fcientes quod quatü quilibetfc
imitatione obedictise SC ^Jpriae uolütatis abnegatióe
■ hic f i cóformare ftuduerit, tato ei ^pi nquior in cïIc
iA -roU' -xh ftipatriaamp;inclaritate glonjfamiliariorapparebit.
, Verüneobdefe(aöordinis,inhacutirifjimaamp;latif
fimamateriapropn?uolntatisptrtaaadadcuiemuï,
Pquot;nbsp;cófiderandfi nobis cft,quodj»priaeüoluntatiplene re
nSciare debemus,prsecipue rfipter quatuor.Primo ga
difplicet dco.Secüdo,aa placet diaboïo. Tertio,quia
nocetpropriofubieao.i.eiinquoeft.Quarto,qato-
* quot;nbsp;ti cógregationi eft periculofa amp; damnofa. Dico prt
Tnbsp;mo,quod propria uolfitas difplicet deo, quia per hSc
quilibet fubditus proprise fenfualitati feuuoluntatf
- TM, rmï inhscrens, deo contumeliam Sf iniuriam facit. Nam
ÜtuJ.nbsp;Anftlmuj, quando monashui aliquid uu^e
ï
JVBDITORVM 94,
^''fadtperpropriainuoliîtatemdfo quaficorona m
«am aufert.Sicutcnim cotonafoli rcgi compttu: fie
•quot;quot;ôpria uoluntas foli dtoconuehit, quiafoluïdtus
Juidquid uult, debet udle propria uolumate Ita ut
«'Um quam fequatur,non habrat fupra fe. Iterum
P'^priiuoiuntai fumme difplicct dco, quia pereain
nuilibet propriae uolfltatis deo dominiû fuum aufert.
*ndelt;;regor.Quafiàfeiugumdominationisfuicon
'•toris excutit.qui eius uicario per obedienriam fub-
quot;e contemnit.Vicarii etenim honor fiue contemptuf
•edundatindoinmum.Ideminrfgifiroadiufebium
î?Patem:Qai fe côrra praepofitos fuos erigunt, profe
oftcnditur,quod effc ferui dei contemnunt.Origeoj-j»
fuper Leui ti.Seru js (t dfto irreuerens fît, per hunc
2*''Poralédûm in dnm maieftitis iôtumdiam iaftat.
j^t^etiam patet inWum ubi aiiMoyfesadinobedien
quot;f Se rebelles: N3c3tra nos eft murmur ueftrum, fcdNum. ttt
fotradominu.n Similiter hoc patetprimi reg.oöa-
S»,ubi dixit dominus ad Samuelem: Nonteabiece-
,.^it,fed m?,ut reinem fup;r eos.Dicitergo ürego.^
jjyup de côfliftu uirtutû 8C uitiorû : Sicut drii obtem P' *
P?randüeftimperio Ita humanonecvffecft fubdima
quot;'l^erio. Ipfe enim dicit: Qui uos audit.me audit:Sf
uos fpernit,me fpernit. Ita, inquit, oportet: fed ff
**'ist(ret,quiiniperat per quemdeusimperet.Scd A-
Poftoiusecontra: Noneftpoteftasnifiàdeo, quiau-
'quot;nadco funr ordinnta funt.Itaquequireflfntpo--
'«Jtati,deiordinationi refîftir. Quales emindebrant
quiimperant,non eft a fubditis diicutiendum.
quot;«cille. Dequoetiàficdicit Auguftin-Eia facerdo-infermo.aj
dei, cauete ne defidatis in têtationibus, cauete nefuoj prefby-
»tbdles ac inobedient es mihi fitis publice uel occulte,teroï
^vùa omnis potsftat a d«o eft,amp; qui poteftati refiftit,
£ ii àta
\
ge»re[îftit,quiadpr{IatosdkiynrLuc£;(Iuivo5«quot;^
dit,me audit : Ä qui uos fpernif, «neTptrnif.lNon gt; ^
men ueni utpoteftatcm fuper uos habereir, : '
Ute um fratnbusmeis in folitudineuiuerein . ^^ j,
nunc epilcopus fum. Cauete igitur ne mihinbsp;,
quia omnes pott fiâtes, fiue finr mundi fîuc ''
deo ordinàtse funt. Nam cum dominus leprc los m
dsffet ad poteftatë eos mifit, dicens: lté ollendite u
facerdotibus. Et ad Samuelein cû fpcrneretur » Iquot;® y
îs,ait dominus:Non fpreuerunt te fed me. Et '
rt.n:Homo quicûqjfecerit fuperbiam in facquot;quot;''®'^quot; '
id eft in pralatû.a iudice morietur.Hïc ^ugu-r roP
ttrea confuHt Hieronymus glorioC cuilibct
dicens:Prapofitum monaftcrijtimeas utdeumjquot;'
gas ut parente, credas tibi falutare quidquid iUe p'ï
ceperit, nec de prsriatifnîa iudjces tu, cuius
eft obedire amp; implere quae inffa funt.Dc hoc «quot;»quot;î.^
Li.«.C3 .iff. Polycratico fie legif: Plane in infenfibilé principis u
tuam quldquara prçfumere quandoque cquot;«quot;? exfl'
Iscf« maieftatis,e(morte accrbifßma prout ueterlPquot;
placuitpuniendn. Quis ergomimaginedei,qui^
princeps,malitia prçfumente impune ofFtndetlt; Pt^
jnde confîliofîlTimum eft illud Sapientis: In cogitatj®
ne tua reg,i non detrahas, amp; in fecreto cubiculi tu»
maledtxeris diuiti, quia aues cseli portabunt «océ t«^
am, amp; qui habet pennas annunciabit fententiâ.Nuf
quam ergo quidquam licebit in opere aut uerbo, '
se ipfa cogitatio cubiculiljj fecretum amp; fententia cor
dis arceatur,ne quid moliatur aut concipiat aduen»
principem feupraelatû.Et fubditur ibidé libro oflau»
ca.decimofeptimo. Sicut imagodeitatis princeps «'
ue prselat» amandus uenerand» eftamp;colendus. Et idtquot;
adiftam pcfttm mortiferam propria uolumatij«^
SVBDITORVM Foî.îf.
a,^®^'dcbcnt fubditi prarlatis fuisobedienti
m« tabieftioneiK Dicit Ariftote:es quinto EthicO'Cap.y.
fnbsp;quihbet tenetur ei-^arc nurccdcm qui pro
J Uborat : fed praelatus laborat piorotamultitudi-
ftergo danda efteimercesatota niultitu.iine.HsEC
«wemraerceseftobedientia amp; reutrtntia cum diU-^
«ionifiliali.VndePctx.usadmonet:Regcm honorifi
quot;te.Et concordat Apoftolus:^uibene prefunt pref- ,.Petr.
oneri, duplicihonoredignihabeantur,maximcqui i.adTifflS.
ïDorant uerbo amp; doörina: duplia fcilicet henore, 5.
J*fei$obediaturamp; reuerentiaexhibeatur. MuLta
^giinus quae ad patern« reuerentiae obfcruanti?m t f
ncaciter exhortantur,tam filios cainales quam fp:ri-
'quot;alfs.Decius iinperator,cuiu Deciumfilium fuu im-
P'^iali diademate proponerct infignire, rênuit D, ci
*'^iunior dicens:Vereornefi tiam imperator,dtdif- Impfrator®
J?quot;! effe filius.Malo effe non imperator ac humilisfi- qi-orundatn
quot;quot;s.quam imperator amp; effe filius indeuotus Impcret mfignij er-
Pätermeus,meunnmperiumfit paiere humihrtrim ga partnt««
P^ranti. Philippus inter Romanos imperatcrespri- obcditntia.
J*quot;^» fidt iChriftiana: profcffor,Phjlippwin fihum ha-
'quot;'^qui cum effet pâtre uiuente amp; confemiente in int
pr'a'em apicem fublimatus, ftimmit fibi glon« ad-
»cnbebat,quod habebat patrem fuperftitem,cums im
^^r.iis non minus humiliter obediebat imperator,quâ
•^quot;quot;deuotus.Hermes Anathoclei regis filias. cum
fater eius ageret in extremis. SC a populo poßulare-
'«nnregem,refpondit feregni officium non dcKre
Pfaefumere quamdm pitereius uiuerefFerarrftirrtu-
'quot;s prudentia amp; reuerëtia erat in admirift ratione i tt
fUolic» approbata. Volufianus imperator, Galli im-
P'ratoris fiiius,licetcumpatr£ fuo imperaret, nihil
*»m€n habere fe commune cum p«re propofuit, niR
E in quo«
-ocr page 106-JPECVLVM
^uod cum pater ciuj occideretur««' noftibuï, fept*
COamp; cumeopermifïto--«-J' i^cci-charifsimi quant'
rcmrentJa amp; obc^ientia fiiioruni carnalium ad paf'
tcs fuoscanialcsflSi'd fubditi in rcligjonc qui fpiritu?
lesfilqruntjinaiorcnjutiqi rtucrentiam amp; obedirtquot;*
am cxhibïre dcbcnt parcntibus fu/s fpiritualibii5,fc«'
nth. X» licct pra-lansjiuxta illud ad-Hebracs: P?tres quidfl«
carnisnoftrïfruditores habuimus, amp;rtuerfbamitf
cos.nii multo magis obtépei abimus patri fpirituui«
amp; uiuemuscEtibidé capi.fcqucnti hortatur fubdito*
ad praedifta duo,fcilicet reucrcntia amp; obcdientia oh^
fcruanda.dicëüObcdttcpracpofitii ueftns amp; fubiacC
te tis.Ipfi enim uigUat quafi rationc pro animabus ««
ftris redditun.ut cfi gaudio hoe faciSt amp; nó gcmêt«'
Valeriani Hoe enim nóexpedituobis. Dedaraiuretiacxêpli*
Impe. inpa ^quot;»quot;tDfitexecrabilisirrcuerétiaatqjiniuriaparinti'
renté impie bus quot;quot;«'ogata Valerianus imperator dccuiustyranni'
tas èrauiter debeatimartyresSixtusSc Laurcntius,f^^icitrifipl a'•
•u■ita martyrio.qma quada die pafrê fuü atrocitf r uerfeC
rauit,a;Saporeregc Pcrfarum captus, spudȟ adcO
jgnominiofa feruitute cöfenuit.cucd quoties rcx af«^
furus erat equfvValerianus humi ar cliuis eü in feilan«
dorfoBc manibuscxtolkbat, uitvin hac probrofa
feruitutefinimt Pe Abfalontaceo, quiahifioriano'
ta eft uniuerfis. Adrairalrch amp; Sarsfar fiiiiiennache
rib,quia perfecuti funt patrë fuO.a rrgno cxpulfi,datj
fum in captiuitatem,in opprobrium 4c in morté Df
inetrius filiusDemctrii re gis patrë fpum crudelifsim«
|gt;erfecutus,uagus amp; pr,)fu,p.us fup terrS uitam inifci *
inexUioterminauit.Ariftobolusquiamatrcfuam re
UnantemuinculiscarceralitusinScipauit.inmortf e*
languine fratris fui An: igoni, quë fup omnia diligC'
|.cl.»b»:,9Ui(r»bUücr expirauit. QuiainPoiyi» duituf
iuod cyncidü fpecies clt amp; facrile£t1inftar,parttitït
«gcsfiue madata inipuenare aut euacïiai-t. Ex his flC
'M
«gt.siiue madatainipu^r.areaut euyuairt. Exhisac
^'iis innuiiif rabJlibus'cxepIis cóliderét fubdui, quSta
tana mcrctpuniri.gparctcs fuos fpiriiuales,idfft,
Pr»latos,contuuifl^'sfiueiniuriisafficfit amp;difïamat
lt;lt;Etraöionibus:fitä infauftiscuétitus puniuntuisin-
•Uriä paiftibus carnahbus irrogantes. Eft cnipi iuft ß,
Sd fic fe habeat pcna rcligiofi filii fpiritualis ad ptr-
^am fcciilaris filii carr.2lis:ficut culpa religiofi fpirjtu
®quot;s füii,fc habuit ad culpa carr.alis filüamp; iecularis:ita
^uod lila propprtióe,in qua culpa fpiritualis filii,ex-'
^quot;■dit culpa carnalisfilü,iufluin cft qjpana fpiritualis
^'Pexccdat pcena carnalis.Vtinamfcirtnt omncs fiib
®quot;irpirituaIesprarlatcrüfflii,qgrata,'4fauor2bilis,
^iuauis,q amabilis Sc dco acccptabilis fit ergafpiritu
^»em patré afftftio 6c fubijrilio filialis,g uero cxecra-
oilis amp; damiiata at'sj panalitus extermmandafupplï
irrcuerëtia SC inobcdiétia in patrein fpiritualeni.
AmoueafQlcfpüsradiiiamp;Bon lucct,riuüafontibu»
^ arcfcir,raraum ab arbore amp; ficcatur.meinbrum i
Jorporc Sc putrefcit. Jepara filiü ä djleftione amp; fub-
l'fHone patern:amp; iam non eflfi:ius,fed frater amp; eol-
'fga eorum quibus dicitur.uos cx patre diabolo eftis.
ftquot; principio Efaicclegitur.filios cnutriui Sc tx?ltaui,
»pfi autem fprcueruntine: ultimum autem uerbum
^wfdeni prophetac cft, ucrmis eorum non morietur,
yignis eorum nonextinguetur. Porru mini uidet^
«fgenerarc {ilius,cu'us uoliilSsi pafêrnauolütatédif
wtit.Hac Petrus Blcfcü. Legif inhiftoiiis SC geftis „ - .
Romanor.quod quidinxnobilisSCfapiensuxoremnbsp;ét
öiixitdiIeßam,qu?dcbitaediIeaionisimniemor,trci^ ten,-quot;'quot;''
Jiliosgenuit ex adnlterio,quifeinper patri erat rebel- „quot;^quot;quot;«'a-
us,Sc in nuUo obcdicntes nee fimiles. Deinde de fe, quot;quot; '«uiea»
lib.
uq
rniflf rrgij unum filium genuit,quern nutriuit. hcâ
dit autem quod rex linito dierum circulo morerctur,
corpusiji fuum cû regali farcophago dauderetur-PPquot;
cuiusobitumfcijfupradiai pro regno litigauerunt'
M ies quidam ucteranus quondam mortui regis fiCtf
tMius hoc uidens,fpecialibus regm primatibus Si
luibus fic inquit-Audite côfilium meum.Expedit
bis ut corpus fepulti regis de fepulchro toUatur, *
quilibet filiorû arcum cfi fagitta paratum habcbit,
quirum^ regem profundius fagittauerit, ifte regn»
habebit.EtpIacuitomnibus confiiiumillud, 8f patr«
^umdelocoeffoderunt, amp;ad arborem ligaueruflt'
Primus fagittam iaciës manum dexteram patris graquot;
uitrr uulnerauit.quare tanquam hsresf uturus glo'
riabatur.Secundus torques iagittam propiusin os(*
gittauit.Tertiusautem cor patris perforauit cum fa-
gitta,qui fe putabat regnum prae ceteris fratribus ft«
is fine omni lite certifsime pofleffurum.Quartus uer»
cum attédertt corpus patrii grauiter uulneratum,in^
gcmuit,amp; uoce lamêtabili dixit.Abfitàme,quod eg»
corpus patris mei aut uiuum aut mortuK unîî Isedâ.fi^
ofculatus eft illud cum magna reuerentiaamp; dileftio'
ne.Hisfaflis,reges,principes,fimultg totujmundiif
eundem luuenem eligentes tanquam uerumhçredtm
Sc regem in folio patrit locauerunt. Sc alii tres filii oquot;
mni di jnitate crant priuati.quia probati funt non f«
iffe regis ueri filil. Myftice per iftos quatuor fiÜoS
regis iatelliguntur quatuor genera religioforû.quo'
rum tria exdpicntur ab hçrlt; ditate filiorum dei.Nam
per ilium qui dixteram patris fagitta uulnerauit, fi-
gnificanturiliiqui lingua fua patremfuumfpiritua
lem fcilicet przlatum diffamant, eiusq; bonam fama
^ux per dixtcram inteUigitur,UetiaJiei»do nulncrât.
tri!f quot;^''^diftionem Chnminciirrunt,qHi uercda pS
«lui nudata non ope ruit,ftd fuis tratribus nuncia- Ce«* 14«
do -nbsp;Marjaeincurrunt, contra quam
quot;minus iratui recefsit ab ca, amp; ipfam Ifpra pcrcuf-
, P'quot;?Pter detraftionem commiffamin Moyfcndu-.-.
j 7 « principem populi Ifrael. Ifidorus libro tertio,*quot;quot;quot;quot;*'^
' »umnio botio.Cham öii Nocfententia damnatur,
^quot;''quot;Ofum pra-pofitorum culpasin publicum pro-
^tjhabituriScinmcrttum amp; laphct, fireuercntcr
(^rierüt. Propter quod licet omnis dctraaio fit pro
froï!?.:-®'quot;'quot; praEbtisamp; principibus fitfpccialis ,
populi tuuionmalcdices. Deosatglofano-nbsp;/ /.
'»^facerdotes populi aut mdices qui ecckfia- princi- ^^^^
Pïntur,uuitintelligi. Cumcnim ,inquit,omnisde- A
pSölo permciofafit,iiuUos taincn perniciofiorcff.nbsp;jdUk'^-'
l' .refte dicuntur dii , quia uiccï agunt dei . PrsE-nbsp;'
iiamque dicitur in Uica: Qui uos audit,me au
®i.t:et qui uos fpcrnit,me fpet nit. De hoe uicio drti a-
*quot;onisfubditorn contra praelatos fic fcribiturinPo
yj-ratico.Cum Apofto!us uicia gentium multacnumc
,''quot;et,no«iflïme 8C quafi in culminc nialorü.fiue pro- Lib.ff. tapt,
^ndo reöiusdixerim, pofuitdetraftores eofq; tan-^ ^
^quot;»m (ïngulari nota diuinae bonitatishoff»sfxpri-i{^o„^ ^^
quafi folos deo odibileseffcpronunciatVcrun-
^quot;nen illos deoodibilior« inter ca'teros effe crcdi-
®^fim,quiala!cntiodio2micitiamfimulant_ Sc de-
quot;ïh; ndo fccreto fuos prelatos infequBntur.Scd quce
quot;«eriores dixerim, an a'dulatores an detraöorf s, n5
'^tijliquttnbsp;tamrn hifiuin apud antir.uos
'quot;uenio morte mulftatum. Nam amp;-Athemenff$ Thi-
^agorara inter cfftciafalutationis-Cario regi moi«
Stntis iüm adiilantcm capitali fupplicio afiecerun*'.
»•^acfdaemoniorum fenatus Chanftolum intencj
lufsit,eo quod magnorum uirorum,idfft,princiFquot;
Kpraflatorum,faaacarpere maluit quàm palam ugt;'
nil conrtantia argucre.Hoc enim apud bene comfquot;'
Ctos femper licuit, ut quiflt;® fuo iudicio uterctur p»'
lam'qsrfprehenderet.qnodncquaquamreaefaclu«quot;
uiderctur. Siquidemhanc reprehcndendiliccntiaiquot;
cnantate fabnixilibertas approbat,af tyrlnica duf*
taxat rabies perhorrefcitamp; impcdit Cçterûnôeftf*
Ws conuiuentium nifii religiofiffmus fit, quem liuor»
Itimulus non attingat. Vbiq- tamen qui ill ufirioribquot;«
clarefcunt mentis, alicui' inuidii toxicato dcnte rC
puntur:fed pr® caetcris.ferui dnos,pralatos fubditi»
infequuntur.Nâ ficut feruoru, ita amp; fubditorn gcnuJ
picrumcj querulûeft,autfe iniulte premi aut indign«
remunerari, aut officia malcadminifirari caufatur»
nro'cfe inucnies qui in aliquo no detrahat pracfidenti.
«fimterdüomniareaegcrsntur.CoinicosreIege,r«
«olue Tragicos.familiâfere femper pattifamiliasquot;'
in clanftro.fed in capitolio more hunc miraberis ob'
nnere (^ar uero ad gratia fine inuidia uia expeditif'
3-erent. fi'na'Jt,fenexdocetiaAndna,dfi«liûomnibisobfe
Auiwft. qquot;'.«'ninclïderc,refert. Aitquoqjfanaus Aue.q'l
r dentecaninum ueleuitabitcautiffimahumilitas u^
retodrt fohdiflima ueritas, alia fiquidê uirtute rèmo
detraaionisdedinataculeos.Hïcibidê. PerfecfidS
fi.iu fcilicetqui parrë fuû in os fagittauit, defienatur
rill qui praflato fuo aliquid ipfis îubeti audaaw refpö
Bernar.nbsp;uel cû murmure faciunt .Et de talibus iquot;
Ambrof. J'-''quot;-??quot; ^ audacibusmaximeiunenibus fecnnda
fentetiabeati Bernar.no eft fpes.Nâdidt etiâ Ambr--
Si(Ut in ma fetuü audaci» fortimdiné, ita in uia dei
-ocr page 111-SVBDITORVM Foî.jS.
''•dïcadebilitatfm parit. P.nertiiîfiliHquicorpa
f's uulnt nuit figifîcâtiir iUi,c;ui ccculte in cordc fuo
i |.quot;3riont s malas SC murmui ationes amp; u-merana
la^'s®nbsp;cortra pralatum fuû por-
•quot;t « nutriunt .Contra quos dicit doclor eccliftc fti- gt; •
cogitation« tua i egi ne detralias,de illis fcilicet
fonbsp;fut'picar.do uel te nu rr iudicardo,niduni
talquot;knbsp;''do,quod peius eO. liaq; nô foifl uirbo
j^'bus perfonis prohiber fuipturadcti ahere,fcd eti
m cogitatione. Pcr quartuin filium d.-fignatur per
quot;US clauftralis ut rus dei f doFtiuUsfilius, g quidgd
Pra-pefpto pafre fibi pialatofutrit impcrïtum,fic
.'^»rit,quafi de carlo fit ore dt i prolatmn,nihil repre
tndcns,nihil dnudictns,ril difcutirn.s^n nullo peni
quot;S murmurare prçfumës. Et hic taiis m fine cUuabilt;
J'''apnmipibus idcft,a fanaisangelisdci,amp; abo-
pjjibus fanftiscû iubilo imffsbili in uitain atein?,m
'lt;fcipictur,djctntead ipfuir, Chrifio: Vciiibenediaep^jfj^ j
^^rismci.iniplcfii humiliterquaf pracrpi,ac(ipeli
'l'ahttrqua- promifi. fcd fcitndû,qucd hanc nue-
'quot;pââc obfduntlamexhibrndsni pralatis fpeciali
j f impedit inuic'ia.VirOuid.in iWctamorpfofcosde
f'btns inuidiini,inter ca-tfra dicit.cucd iun^fnaca
/'mina carpit ,quia fempt.r ccira fupcriores fuos prse
.VOsinuidusquifquc garrit.Ft ac'dit idem lypofitor
'quot;ns,ciuodinuidia cft iiitu'm uiliiini ptrfonari m
^•quot;otsntojcuiaperfoni abirftsr femperitîuidcntfu-
P';'oribus,amp; cimisinuicus idfo iruidft,cjuia fein-
J^fgt;orêahoinaliS,qd sppctit,ctreuidlt;.t. Infirior pla
I quot;a eclipfat fijperiorë,ct rô ccötra,iit patet defcle ft
rcgHlatiter illr g mm' uaUt in uinutibiis, 8C
^Jt meritis Bc crattis inferioresjobûbrare iiitCf p in
quot;««et dttraöionê mtUorei .Et idio fignâtf r ai^Job:
SPECVLVM
^aruu!um occiditinuidia.Et fubJit ubi fupra Oaià*
Joh. f. quot;S dicens,quod inuidus flatu fuo,id eft,cx uerbo maquot;
t.lib. Meta- tiofo polluit oninem populum Sc urbem quam atti'J''
gU,hoc eft monafteriü cuodinhabitat, amp; omnes d'
conuentu qui libenter ipftim audittnt,inficit,qi'ia eq*
fecum ad murmurandum contra praclatum indiicif'
Sed audiat talis quid Bernardus dicit libro f^uo de coquot;
fideratione ad Eugenium papamrSi,in9t,is qui mut^
•nbsp;murat fecundum animam mortuuicrt,quiinftig?'
t-iWnbsp;quomodo uiuit^Quafi diceret,nuUo modo,fed daW'
mor»
nabilius mortuus eft, qui alium ad uitium murmurl?
jnftigat,imo ficut fcribitur in libro de perteÄiöe eu'
gelica,mftigans alios ad murmurandum malofu?
exemplo uel perniciofadetra£tione,fimilis eftiuci*'
ro,qui de paradifo dei eie£lus,nec in aëre prsc nim'f' '
täte malitisefuae habitare permiflus,in inferni detrU'
fuscaliginem.uerfutiasfuggerit omnibus daemon''
bus per orbem uagantibus SC infidiantibus uiti pr^'
cjpiiefanaorum.Idcirco ficundum beatum Bernaf'
dum, nihil Rc horrendum eft,ut murmur in congf^'
gatione.Murmur enim ualde diffufiuum eft, quiaß'
cut uno porco grunnienti ali1idemincipiunt:ita nu«'
mur unius facile facit alios murmurare. Sedaudianj
huiufmodi adhuc ad terroré emédationêq, ipforfi,9®
dicat loannet Chryfoftomus fermée.7. fup epifto ai !
Hebraquot;os:Si,inqu!t,fili1 Ifrael terram promilsionis iquot;
trare non poturrunt, qui tantas calamuatet pertul«''
runt in eremo quia murnmrauerüt,quomodo nos c* |
lum merebimur,fi murmuratores fucrimus^Qualï|
cat: Nullis meritis nullis laboribus murmuratores f
Ffaï» r. gnKmcsflorumacquirercponrunt.teftebeatoGregof
Cl««.i»- ,^,o,quidicitinhomilia,qdregnacselor5 nemo«!'''
murmurât acciperc poteft.
quod fpfculator idem prstfa-
ïit jjnbsp;debet fuppltfubditisqcatiurq! Bidtquot;
*rit Id 'f iFturisdiUin:« togBOfieritfeumttliex
det.?! r ® mihi ad liber« tionem z nimftiifxiu
doflo) um authoritatibus oftenaeie
IÎ1 Jquot;' quot;quot;quot;«»imo uniucrfij in farfta religione prof
tioBc 'pfius uitij mu) munsmalas amp; prauas condi
trjPrimaeft quod pcccatum murmurit lon-
tra J quot;fafta prstlatorfifpeciaîitcrreputatur con
tri f,nbsp;difluBJifl.VndrCregoriusjQui ccn
t^,^nbsp;Ebi pottftatë wurmui at, liquet quod
ditnbsp;gt; qui eandcin poteftîtim hominidc-
tit Bnbsp;potcftïs fit a deo,ficut qui rtfi-
Ij P^f'^ftati dtiordir.aticni rtf.fiit ftctdum Apofto- Rom. i
^owanet-'ita qui niuimurat contra eain.cô'
(U- ^^iifium dicitur murmurarc.Propter quod Ccut
quot;tChmacJ.usiCum tibi tuaiogitatiofuggiritdiiu
prafpofitum,ttfih ficutafomicatioi.c,amp; oinni
huit fei ptnt) ron locum,rcn quiitf fr.,ron iKtroi
initium piarters. Dicito ueic addrsccncm
Ij ?quot;'tioni piincipantë: O feduftor ron tgo mriprse
Ua ^ if'fe meuir fufcepit ludicium tgo iliius,
jj IK'nituî ccftnutusiftiudcx Etfequituribidfrn:
{,^''®dmiraTiamp; fiuptrefupti id^uoddifturusfum,
j^to fnini Wcyfm hoc una mttuntpradiczntiBi.
. P'ditindcuirtropinpatrim,l'Oc«Ji,K'aliHim
^^tare.Dfo enim fd iram ccncitat o.pra-litiis ncfitr
y:quot;fttumrtfontiliart,ilK)UFroarobif conturbato
y'qnê pro nobis defi exorrmt amp; pr cpuimn facicnté
^«rius non habtmuj Ex pra difi i^hmachi lentcn-
?»UcBerabili4 migifter Ccrardus Grott in una epi-
ad quendam rouifium in demo Carthufiéfi pro
^Modiun ciwdcmnlitcr admobuitdias: Caue di
It
-ocr page 114-ligétfr,ne fuperiorë ucl eius fafta iudicàuerîî,««'
m lift interprat' füeris,amp; oé ucrbü métis tuç uil cS.
tationë lt;}cû4! cótra fupcnorë fufpicâdo qdcüqj paruquot;
mal j de to ucl dc faftis 11' abhorrf » jToiice a te:fic c®
gitatlóem fornicâdi horres uel abii^isA fuade tncfl'
tl tU3f ,quod oinncs tales certifsime a diabolo funt *
laqucidiaboli.Nec ad.nittasnec applaudasqucm''»
quemonachum tibidicentcm maladcfuprrioribquot;'
Uil fuadenrem fuperiorem ni inus fapiéter uel miquot;quot;^
bene agerc/ed auertës te mOK abeo ueluti a facie fer'
pcntis concitu; abfccJe. Vnde etiam in Polycratico quot;
bro feptimo,capi:ulo uigcfïino, de codem dicitur
Nos igitur maximam hàbt amiis follicitudinem c'iquot;'*
dei uera dogmata, 3( circa praelatorum honeftateirt
feu reucrentiam ,quia per earn maxima nobis don»
dabStadeo,SC ea qfunrfirmahabtbim' amp; q nódfi ««
uinerSt acgremys. Bfiaüt uniuerfa gerfif amp; cópftfquot;
ter,»! reifcuoperisprincipiil fiitdeccseta nabileJccv
Hoe aütfuturfi elTe credimus,fi facrsobedientiç uof»
huiniliter SCfimpliciter fine murmure cuftodiat. Se
cfida praua cóJitio murmuHs eft qd umtat ftatfi refig'
ofïin ftuüaliuin . Clauftralis nainc); murmuransirt
ftaruam ucrtitur . Statui uiJetur elTe homo 8( nort
eft,falis uidettir effe m(^.ichusSfnoiieft. (deodix)ï
Paflor in uit^fpatrum- Qui qiierulofus eft monachu*
noncft E^quopatet quod murmur facit de mon»''
chd nó monichii,qiio J eft uilde horribi'.e.Tertiaeft,
quiahoc fuit proprium uitium lud«,iruinin defer''
t^, in quo jraiuter 8C frjquenter offenderant deurHf
fcilicet murmuranJo contra Mayfen amp; Aaron, Ita-'
quffubJiti contra fuospralatos murmurantes imiquot;
tanrur lulxos, qui funt a domino reprobati ,quo«l
eftmirs inSpientii. Vot autem charifjimi non fitif
i-thtyn® J*quot;quot;??quot;«« ludatorum, fed uenerabilium jsa-
ht qunnbsp;Bapt jftae, de quibus fcribi
OiiimLnbsp;a'quot;« deum, incedentes in
querela t 'quot;^quot;«^atis amp; iultificatienibus domini fine
Kitfai, ^primo-Nolite murmurareinuicem,dj loan, ff
•Hüra.; refertloanncs.Omniafacitefinemur Philip.»
*'edici;°quot;'''quot;''quot;'fcquot;l'itPaulusadPhilippcnfe$.Vn-
risaii , quot;'^'■fwmmaEuitiorum.Peccatum murmu-
•^oiiac^ quot;quot; ludseorum, fedmodo dicitar elfe
Quarta eft quod murmuratio cor
tofi i' '°quot;os ad modum lepr?, aniraamque murmu
tren, P''°'®'»ïfficit.Vnde Auguftinus ad fratres de Augnft.
Tïtore' (5'!'quot;one tertio;Attei'dite fratres ne murmu-
rat ßw^' Nara ficut lepra proprium corpus dcuo-
lui^ r adhïrentes inficit.fic Sc murmuratio nó fo
tiif 'Pfam,fed etiam cunAos audientes cccidit.Igï
liur,nbsp;Isetitia cordis mei,deponite mur'
■^'ionbsp;dcntes linguam,apponite cufto-
cnim ad monafteriü ueniftis ut mur
fttf ut mSdatiis omnibus cóculcatis, m mona
amp; pic uiuere ualeatis.Quod fi nô fe
UfuKnd deus auertat)meliusfuifiet epnatinoeffctn
iiifç°'*quot;ffetis,ga melius eft omnino elfe carere g in
liter^°'ûmurmuratoribusamp; dttrafloribussfterna
tiseft quot;■'«•Hçc Aug. Quinta mala côditiomurmu-
i drî?quot;quot; niurmur eft fpeciaHs dei offenfio, a q funt
I5 i„ f oés homines cauere. Vn hoc peccatfl nô fo
l'fofed etiâ in pfenti deus horribihter punit.
' H»P^''noccnimMariafororMoyfipcuffaeftlfpra. Num» i»
tote jf'^ria q murmurauit côtra Moyfen animâ fubdi
lt;to n,quot; ^quot;•''«^«.qn prsclato obedire recufat,amp; recufan
»ilif'quot;'''quot;quot;j'«,amp;murmuridoIeprofaeffici{,utAug.
quot;Pra.Pïopterhoc pcccatû tnurmurit ignis diuin*
-ocr page 116-accênfusdjuoramt extrcmâ parte caftrorS. N'utn^'
fropccrhjc DathanÔC Abyron abforptifuntat^'
Num-is. «'quot;«quot;tis.Propter hoccaeleftis iniurixuitor fgquot;quot;^«
Ibidem! ®nbsp;combufsitducentos quinquagima uiro/
' ChoriHs,eoicm capite. Propter hocmifitdoml']''^
ferpentes igneos in populum, qui eo$ fubito oi^^f i
bant Hçc autem omnia in figura fafla funt noftri,''-'.
ptaTunt autem ad correaionem ut non fîmus maf^quot;
Num. 11.nbsp;fcribit Apoftolus. Et fequitur ibidem:
1 C.gt; i o. «nufmuriueritis lîcut quidam eorùm murinuf^,
uerunt,Sfperieruntabexterminatore. VbiHieroflV
mus: Nonmurmuremus, nenosdxmoncsuenen® .
moffibus faucient aut depafcant. Porro de pœna 1«quot;
Hiero. muratorum m futuro dicit ludas Apoftolus uvepi^
lafua:Hifunt murmuratorcs querulofî fecundum»^
fideria faa ambulantes. Prarmifit ptsnam dicens: QiJ'
.nbsp;bus procellatenebraruminaeternnferuataeft.Eft^quot;
CiJtaftt mur j-e^ murmuratio querela cum impatiétia, in his
muratio. homodebrtfacereuelfaftmere patienter. Sfquot;'»
el^,quia hominem in quo eft m-ritis bonorum op-f'
fuorum'priaatjita quod nihil fibi profunt Sapient'
primo:Cuftodite uos a murmuratione quae nihil pf'
deft .Murmur namq? -luod fit contra deum uel contf'
eum qui cft loco ipfius nihil prodeft, quia quod po.^
it ejfe meritorium.propter murmur fit dcmeritor«®'
Qui® cum monachus murmurofuj ut patet ex prfj;
ftis per Aufjuft in anima leprofus eft.SC per Bernaro®
fecundum animam martuus eft, nihil deo grâtfi
lïbiipiîmeritoriamoperari poteft. Verificaturqu^.'quot;
l.h.f^.me\$ illu i Efai*:Opera eorum inutilia. Vnde Vale«quot;'^
us epifcopusinquodifermone: Q^muit, inquit, 3»
uitam fide muniatVfcientia regati caftitate omet, f*''
brktate«omponat,nihgt;leftquodinhomiiic deoPjJ
»r/f
'»'■poreÜngBa per murmurofim tt de
fiUntiumin corde.
filentium in ore, ut non U
tuVa Septimaöc ■ = - '-----------
«1- '^quot;'quot;«duditat
' csl'fti.id quod maxime
Dtfr,7 quot;Onjines dcbtnt ftfpirare. In cuius figura hoc
fiüos Ifrael tranfeuntesper deftrtum exdn
»crr^nbsp;contra menonintrabitisin
re ii^ï'J Pquot;quot; uaui manum meam,ut habita- tTiiiii.14
pj^'^®^'rein.Similitcr hoe uitium indefettereli-
Qj quot; 'Wot qui murmurant exclndit a regno cxiorû.
jj TSoriusrRfgnum cxlorum nuUus qui murmurât
rtVft'-'nbsp;uitiorum in murmu-
. eit mdufum Nam qui murmurat,tnfinuat fe impa
•'»tcm proximam odientem, aliorum fa£tadtiudi-
lV'tein,(uptrbiamhabcntem.Et ideo dicitur ecclefia
^'quot;decimo:Virprudtn$8c difciplinatus non niur-
^•quot;■abit corrcptus. Quapropter ctiam frequenter di
'fUr in regulabeatiEenediftiiAntc omnia admonea
aifl*quot; murmuratióe fint fratres.Ex iftis patet bre
T^rquàm dettftandi fiC fugiendafit omnibus fub-
^'s murmuratio tam cordis quam oris contra prae
^^ Et tantum de primo membro primi noftri prin
QHcdpropriduolmtéispUcta
^nbsp;diabolo.
J IIXX recumio,qu(gt;d propriauoltrntasfum'
öV-r placet diabolo. luxta illud Eccleliafti-
quot;«tciw^fttUQ. AHolHmatttuaiuertete. Si'pr«-
ff ItM
-ocr page 118-SPECVtVM
ftajatóm« wr töcupifcétias cius facietteïn g»«
jniniicistuis.Vndefufcbius homilattrtiaad ^
cho» inftrufndosdicit.Non cbcdircamp; poft
fenfualitatfs irt,cft diaboh faccrt uduntatf m r.^ff
Holuntanc fibi tijam in piaicmi dsninaticmn' '((
le.fieinpe ficut ill« qui per cbcdicntiEin f'^'j j)i '
abnegatamp;propri? uoluniati plene rcnScat
liolocaufium mtdullatum domino confccratur,» /
que uoluntas dtitfficiïur.qui per Efiism ditit-» ®
fccris uoluntas mea in ea.fic qui prcpi ias uo'um /
tequitura dco drrclinquitur amp; angclisnbsp;|j
dus ptrdendus amp; deuorardusàdiatoIo.Ecortraquot;
bro de geftïs fsluatot is dteinio dicitur.qiiod qW'quot;' ^
wonacbus humilitcr amp; ftniprKittr,cum ntgata P ,
fuiaBoluntate perficit juflum ffcnalispstrit t» ,
«lçmonf$,fulminat in inferno, trcmcfc factfoir ^^
«reajtttrafquepotcflates.EtalhgaiurJtidcninbsp;,
plum de Athanafio magno qui tenium, dçmoncs j,
t)uit quadraginta annis ad tcntatior.cm ,quo« P
r« fifteiitiam tanti tctnf orii habuit.sd obtdicntif^ ^
lubiefliontm Èc prsecepto lt;ius ftccrunt trtcertCj./
wonachorum conobium lt;B on.nibût cfficinif»'quot;./
cemej3qusmperaquedi;eiisàIorge,qtia bcnuJ ^
fcediemquifuofupcriori incomrad-öe fuliirftquot;quot;' ^
„ r„ . inferiorafibipofsidctipfefubi{fta.HocquOdâr%
-M..A probauit eyemploalio. Legiturfaq; in dia'^'L
Seueri quod «lidâ uoknti monsficriö qccddfm /
gn^difpofitonisintrarejcapit afebasprcpcnetcg^ jj
nej iftius difciplinç laborcs fua uero imperia dui *
le aeronihilbijttrroribuî permcueri tapit,
gis ita,oëmobediétiâjoiIiceti,utn tüabbas in'l^
ire'prartiptret nôxetufaret intrare. Qui illius
srbditorvm ToUu
ardtbat,quitnulto ïgne
'ifuiaT, ,nbsp;ingrïditur.quï wox audaci fi
Bieminbsp;putrisctfiere ue-
Tus fl i^r Pquot;quot;ba£arrun« uelut frigido rorcptrfu
fic ai,'P'',^quot;-»!?« «ft Etloanncjcafsiajius de eodua
chum«/'nbsp;praec'p'tem diabolus mona-
o tfi:nbsp;ac perducit ad tnortë qnam (um l ü ne
Uidicin quot;nbsp;pcrfuafcrit
Bui, «onfidere. Scd nuUatcnus dccipi potcrit of-
Sue h ■ maiorfiuiuit exemplo.Hsrtiile.Ita-
Ij, . ^'fsimi fi defideratis ne unqua gaudeat de uo-
»econbsp;'■quot;•quot;''«S' audiatis intelligatis SC
-^°Sj'«ti$opcrequeimitariftudeatis fanöoru anti-
patrum £önuerfationc,de quibus idtm loanes
«uïanus de inftitutionemcnachorum libro quar to
Ui^^^ primo,fnemorabile rtfert exemplum per büc
Ij '^«m. Thebaide cft canobium in quo quinque mi
jj 'tatrum ab uno reguntur abbate in tanta obcdicn
•horf'^^ quot;quot;quot;nbsp;obedire.pr®
{■'^Ko tcmpore.
Nam tanta obferuantia obedien-
^fllFRula cuftoditur ab eis. ut iuniores abfque prae-
•fit II 'nbsp;aut permiffu, non folum non aud«
eefi quot; ■ Ptogredi, fed re ipfi quidem naturali ne
^fatisfacere fua amoritateprstfuraant,ficque
Ij'^'l^a complere quecuni® fuerint abeo ptecepta
Hj^'ï^aadeo fint cjlitusfditafineulladifculsione fe
utBonnung etiam impofsibiliafibimet impe
»e Pnbsp;acdeuotione fuftipiant, ut tota uirtute
,, ! dubitatione ac cordis hxfitatione perfice
quot; 'nbsp;r, amp; ne impofsibilita
! rtHttentia metiStur.
quot; ti ftaq«
tj ^uWa dubitatione ac cordis hafitati
I, ' ^.fonfummare nitantur, amp; neim
quot;««iuidêprsctptipro »bbatit rcHerentia
F H
iHefcconfidtntrj intra cubiculafua,amp; operi ac mtd«-'
litiói ftud.û paritw impend, iitts.nim fcnitû '
tis oftiuni,ac diucrforum ctUutas f ercuticntisauc'«
tinr.aci oi atiomm (oltcct tos,ftu ad cpus sJjquod
ii)tönn.v,ccitatim cx fuis cubiitiiis unuuiuifi-.ue p o^
rungt;pit,ita utisquioFusextrcctfcriptüns.quam r«'
ptrtui tutfit^nchoaffc Iner.nm. finirtnö audtat.
imperfi iras iiterae lint a» «quot;tnlMiqucns, non tsir op']^
11» cou.pendialucrîue fcßctur, quam obfdiennt uif
tufcm exfqui toto ftudio atque ainulatiouc ttfi'^'''
quam r.on loJum optri manuum feu If fiioni uel fiu'^
tie amp; quietJ tc Ua .uerumeti-m curais uirtutibus!'*
pra:fmmt,ut buiciudicentcmria poftpcnrrda-
unluM fa difpc-ndia ^ubii e cótenti finr,duD;»t-odo hot
bonum,fciiicet obcdientia in nuUo ujolaffe uidran'
Can tur.icquitureoûfmiibrr,qi od foiliciiudoprincip'
lisfeniorisdeputati cuftcdism amp; inftruftione'P«'
u)ciorum,hzc tft.fcilicet in diöo tarobic,ut doçc^t
rum primitus uinccre fuas uoIittnt3tes,quem in his d'
lilt;;enter exercens hzcilli Icmperimptratrdt ind«'''
ftf'ia ptocurabit,qu« ferferit smmo eius iBe contra'
ria.Multis fiquidtm cxptrimcntisedofritradur.t m®
nachum et maxime iuniorem ne uoluntatem quidcfl»
concupifccntiK fuirefrenare pu(re,n)itpriu$peroblt;
dientiammortificaredidicerirfuasuoiuntates.Ideci'
que pr0nun£isnt!3uuater!u$pi»ualere,u«liram, uegt;
tnftitiam,uei fpiruuni fotnicaticniscxtingutre: [
nee hum'litatem cordis ueram,nec cum fratribusu' |
nanimuaiem perpt tuam,nec firmam diuwmamq«' /}
p gt;rTè retinere ccncordiâ,eû qui prius ucluntates fu^» ^
non didicerit fupcrâre.Conftquenter idem poft pr*'
dîfta infiruitur,fcilicet in monafteriofufccpius, nu»'
las penitui cogiiatioiuï pruntnt» ia corilc pernio^
»« f«Iare:fecl conftftim ut exorti fuerint,
qu 'iP^^'^f^'^re fenion, ne Tuper rat û ludicio «juic
wm fui difcrctioni committatur: led lUud creâirt
rise'quot;* ^nineuel bonum.quod pionunJauentltmo
jji,*quot;'gt;i'i.Itafit,ut innullo circumutuire mucncm
at nnbsp;ignaruin'(îpra.uû/e
fçji'-^*''a fraude deciptrf,quein prauidt tnonfua,
y/--quot;quot;•orum difcretione miwiri. Alias quippe jubti-
f diabolus iuaenem illudere SC deii^^re non po
t andnbsp;Pquot; arrogantiam, fiue per ucre
quot;aiam,ad cogitationuin fuaruin uclamë itlexerit.
Ij quot;^'■^e namq^ Se cuidens indiciu/n diabolicj cognî
quot;'^^fedenunciant.fitain feniori côfundatur ape
fe-Hacj i|i(Grcgonus in resiftro. Quifquu intrarc
J^crnitatii ianuam nititur.ttniationes fujs menti pa
( ^'''sindicet.Eiaergodileaifsrmtfratres.fequamur
otauittutisinllantia conurrfationis cxempiuin fan
^^fttm patru.de quibus locuti fumus, Sc foliicitacor
Iquot;' « corporis caftigatione,perfefla'(6 propriae uolfi
'tis abntgitioiie procuremus,ut in sterna bcatitudi
cir quot;quot;quot;quot; foquot;quot;atc gauderc ualcamus.Simusdefa
quot;'ducibiles a propria fenfualitatc, apioprioffnti-
^^to Sc propofito, ad feftandam uoluntatem noftri
rr*po!itiexrmploChrifti, qui (icut ouisnon aperi-
OS fuura duftus eft amp; rrdaflus de iudice ad iudi-
«quot;».fcilicet atAnna ad Cavpham,^ Caypha ad Pila-
[quot;quot;».api atlt;,aciHtrodrm,ab Hirodeiterum ad Pila
quot;quot;l OuisfimpUtitcr amp; obtdiemifsime trafir fub uir
pgt;nne baculo fui paftori»,l!ne quacurnqs remurmuquot;
«ione,feu remorfione c oi-ra baculum paftoris,ut du
ad illapafcuaflc non alia ad libitum fust uolun-
«i$,ffd ad quxcumi; paftnr cam ducerc uolurrit.Sic
■truf clauftralis ouis Chrifti propria uoluntatc ple-
me refignitttj.ftudet obedire ouinifimplicitate 1« ^
mnibus iuxta reguUm fui profefsionis dco Sc fuis i®
perioribusdemKesgerentibus,(ïne diiudicatione C
riofaat!® romarmuratióe periculofaregute 8Cpf**
«eptoru n.EcontranäouisChnfti eft,fed lupus SC i*
nis dia!3o!i,fub Jitusclauftralis.qui huic baculo paft*
ris,id eft,pracliti remordet per impatientiani SC tnquot;'
tnuracionem ad ob«diendu n.Quod quidem ex fup^
Tin- ddtonbsp;faniesexulcerf
AiT? jftnbsp;' 'I'quot; huiufmadi eft, quid flos doftorum AugJ
Aikj;.! . ftmusdicatdepminacibusinfuofenfuintpiftola
, H traFaquot;uftu.Ti;iNimii. mquit, amäre lententiamTuai*
diabonca prariumptio elt.Et luMit ibidem: Vita hoin'
aes fumusjfed fpe angelifumus, quibusaequales
furreiftione futuri fumuj. Quamdiu ergo non habf'
mujpefciSionem angeli,non habcamus prafumpti^
nem diaboli.Hsecfcilicet praefumptio angelos depiquot;quot;
fit.turrim eutrtit, linguam c5fudit,Goliam proftr*
uit, Aman fufpendit.Nimium praeceps cft qui intrar*
intendit,ubi alios cecidiflt uiderit:amp; uehemcnter •i*quot;'
fiduca frenis eft,cui non incutitur timor alio pereunte. Setquot;
• BonunTêftltugiendaj^icé m atiêiiomalo Id^m-
Ex liitio alterius lapicmèmeïidat fuum .Contra hafl'
proprii fenfus pertinaciam habemus memorabile eJi^
plum defanSo Moyfe.Qui cum effet ideo cóftitutu»
dux populi ,SC facie ad faciem loquebatur cii deo,
cut amicus ad amicum fuum.ac per ipfum plenifsim®
de omnibus doceretur, quae ad regimen populi pef
tinent,maluit tamen hominis gentilis, letro uideli'
cet facerdotis Madian.confilils acquiefcere,quam pr*
prÜJdefemire.Nain deindifcretione laboris eum ar'
Ä . guéticótinuoacqmeuit.Dixitenimilliietro-Nonb«»
Bxaa. tnbsp;fadf,ftuko laborc cófumeris,ultra uires tuas eff
aeg*
I
non POteris fuftiaerc 3C cactera.ut h«
quot; txodo.Dehac ttiam uirtute.ûilicetresidc-
P'quot;''?''^ prjlatorui^i conliliis. fic dicit ue
rifiT ' 'quot;»g'fterloannes Gerfon cancellarms Pa-
'Utn dnbsp;de dccé prçceptis.pertraélâs quar
Os rr® ™quot;'Pr»ceptmn,fcilic£t honora parentes tu-
}ijquot;^.quot;''^ïhoc,inquit,pr«ceptum grauuer peccant
fujierioruin fuaru.n aut fapientiorû ac
quot;quot;'onfilqsproprilsiudiciis innuentes.Proue-
di-^^'PP' graue peccitum hoc ex i.iobedientia Se de
tim ? 'quot;.quot;«■''la.indcccptionem SC errorem homi-
tjn 'quot;jicens.Contingit nancfe faepius, ut aliqnis hô
Hf, ^quot;■quot;^ffptus fuperbia,tâcaefe reputetfanaitatis,
jj^ Umano confiLio non indigere fe credat. Fit proin
fcre ^ quot;^^quot;^eptus hoino ille per àafteram nimis X inJi-
tis f abllinentiam.quîni bonam elTc credit,capi-
'quot;riam aut aliam infirmitatem incurabilê inalo fi»
P^nturus incurrat. Qao côtrsi quilibet conuerf^as
quot;«S perteruété charitaté ex huaiilitate debet fe fup
^ ^erealteri .ppferdeû,n5 prarfumensdefeipfo porte
tur ■nbsp;de i fcire.Et difficile eft, imo ut mihi «idc
|j,j'quot;'.?ofùbiIequ3j talis dânctur,dani3 luxtaprae
jjquot; lui côRlia omnia defidcratac laborat facere. Ha-c
bellnbsp;mihi perutile imo 3C nrccflc.prxfenti 11
'lub interferere duodccim confiderationes à prtd!
magtft.Ioan Gerfon inquadâ epift.
Cinrnbsp;»'i inftruflionë fui miffas, qs gfij; reli
I ®'us^jfcffus^ ferenatione côfciétiçfua; fedulo rec»nbsp;rpc^wxc
l'taredebft. Côfidcretita'q!primo,qgt;dei jgt;uidctia,
Ioan.lt;3«rr.
'/I
acceptabilcm,qma durum eft fî comraftimulum c^'
citret,facrUegiumquot:gn uoluntatem fuamrnru^
ufurpet.qui m fuperiorum fuorû manus dédit. Ço^
fideret feeunda religiofus quifcg^quod iam fîbi uiuelt;*
dum eft non propria fed aliéna uoluntate.qus tam«quot;
originaliter a fua uoluntate recefsit.Non enim qutf'
piam cum ad profitendum coegit. Sequëda eft igit^'
deinceps aliéna uoluntas,non praeoccupanda,nond®
cenJa. Confïderettenio, quoniamdominuibon®
rum noftrorum noneget.ac proinde melior eft ob«'
nobilius,illud utilius.deleftabihus 8C honefti»,quo»
eft obedientise proximius, fit illa res in qua obedituT
uiiis, abieAa, turpis, inutilit, laboriofa, uana,ftulta»
quamttimlibetinhonefta,peccatofeclufo,Exemplu^
Philip fuit in domino noftro lefu Chrifto,qui faftus eft ob«
diens ufi^ad mortem,mortem autcm crucis. Exem'
plum.in Efaia, qui regio genere SC prophetico fpiritu
infignis ambulauit nudus, hanc exiftimans ut Hiero'
nymus fententialiter dicit,fupremam nobilitaté.de®
obedire. Vnde amp; Agathes inculpata quod fe gcrercf
feruilem pcrfonam, refpondit theologifans : Summ'
0nbsp;ingenuitas haec eft, in qua feruitusChrifti comprqb»
ynbsp;tur. Confideret£iuarto,quod aduerfarius nofter dia'
SeruîreChribolus iîTxta Ueîbam Pétri tanquam leo rugiens cif'
fio fumma cuit quzrens quem dcuoret.Non habet autem effi«'
eft ingenui' tius machinamentum.quam fi homini fuadere poff«*
tat.nbsp;difplicentiam fui ftatus iam aflumpti.iâ profelT^nuc'
fub uelamine raaioris utilitatis in alia uocatione,
in prçdicando, nunc fub figmento contempiatiofli*'
tiunc fub arrogantia fcientiz amp[ioris,nunc fub
braculoquod onnia runtinutiIiaqusprofequicigt;^
utS*
-ocr page 125-fafu- ' cantica uods cü fimilibi«, quia dcm
«ni «nfpicircor,SC ait.Et corporalis exerciratio ad
«aicuin utilis eft. Vr quid denique haec pcrditio un
Ou'poterat uenundari muIto^Dicit hoe lïbi
i '^quot;Occrealiomrst^^iimit «doneum. amp; claufltS ta-
•»tn • alios prstfumit «doneum, amp; claufits ta-
fuf 'fUattnetur. Cófïdcret quinto,quod omnia
re.^quot;'funttanqaamadsmönio meridiano, quod
transfigurat Angclum lucis.ingefta 8c fugeefta.
* quot;fl propofiti mutationcm mgerunt, êc fua-
in r ucl indireae,pr«i pue nifi mantfe ftus fit
1»a pofitus ambulabat obcx ?ternf falutis,qui
fj,quot;'lolunicrcd!turdumcumhacuia amp;ipfa nóftat
dilir ^fiJeretfcxtoquodfcholareligionisualde o*quot;
HiiïV ' fecula-^is inquifitionis. Diccbat hoe u-
Uiul ■meoru-n altcri fratri fuo amp; meo.dum fl
tialquot;'■''»ne CtUftinoruin ni orart ntur. Frater ha-c
„quot;quot;^ftfcholatheologistuel philoropl)i?,fed chrifria
urnifti ad dcftrinain, fcd ad difci-
j 'nam et bonitatem .Linque qu?ftionts feholafticas, Ou^ftïnH»«
èr.WudiuntinteHeftumvfatis tibi fintregularejob-
^'quot;»»ionts noftrap.qu» acccndercJebent affeaum. J-
jj™P«lKnfor«s.Sit Igitur uistor ut uiaror, non qua;/
Ifj quot;'^qusr pro pra-mio in uia quarfiio dantur inpa-
tj ''«omprrhenfio fcilicrt diuinttatis fine phantafma
jj|quot;neUborf,ubineclanguor,nfcfcnium,amp;cattcra.
'«mus cum^oftolo; Nihil ludieaui me fcire inter
^«.«ifi lefum airiftum,Sf hunc crucifixum. Suft-
««obis hic corporaliter ambulantib»»« per corpo-
^j» tranlïre per fidem » fpctn amp; chaiititem in srter
jj quot;Swdtmin fpeculoac ïnigmate, quoüfqj ueniat
^«iUa,ubirponfuspaicitac ciöjatinmeridie.qli ui-
^quot;«usfaoead fiKic,fi(iiti eft, ftCmilct ciprorfus
^nbsp;trimus.CSIderetoaauo.quodinilladieprimi fr'j
Cialis exammis amp;nouifsimi generalis na interrog
nur.qätü fuerit intelUftus nofter acutus amp;
fed quaiis fuerit 3f quam lîmplex quam pms 8C Ipo ,
taneushutniUs «deuotuj ad deum nofter quot;j
d;mum quam ctficax 3i obfequiofus in eius '«an J» :
Pi'il.X tS. effiftuî.Ho: uideratquidicebat:Omni;confa
onis uidi fi nem latum mäiiTätum tuum nim is .lü ;
quidem m-ïdatum cft Charitas non cognofcenii ui
flquot;nbsp;tas. Conlïderetnonoexpraemifsis.quoniamoi»
ftudium fuum refolui debet ad=«ffeamn,ut nihil gt;1%
deit,nihil legae,nihil cantet.nihilmeditetur.q^quot;
non ordinetur ai inaammitioncm affeaus.quoni»
in hac inflammatione coniïftit fupremus apex theo ,
gia:iuftitiae traditae per Dionyfïum 8C reuelats quot;
SC aliii per fpiritum fanaü.Sed neque fugabuntur i'
tafmatï per ftuiium.fed per defiderium per
fcilicet SC non intelUftum.quoniam neceffe eft in^'
jonbsp;gcncem fantafmata fpeculari. ConSderet decuquot;^/
quod h«c inflammatio affeaus non expeaïda'éft ^
homine,propt erea non fufpiret ad hunc uel iUquot;^
doaorem,praefertimuiatorem,utdicatfelixeffeni^
conuiftu talis«nius.Suggeftiones huiufmodi f^f^
funtdiabolicacprocurantes inquietadinem. Scio
pertus de quodam profelTo.qiii prius ardentis ftu^JJ
infeculodeprogenienedum illuftrifed regia , coquot;^
querebatur.quod tempore fuo non effet alternbsp;I
nymus.quempoffrtaudireperuenturuscxeruditie^ I
fua ad fcientiae perfeaioncm.quafi non clfet temPquot;quot;«
fuo doilor etiä in ianuit 9 fufficeret doceret en, qnf'. ;
Broptereareligionem intraffet.non ad lamentquot;''jquot;
tddJvumentmn.aecolotriftij,qu3ddampiafoU' i-f
dt« juic diccrcn, me iurpuari ne calii^ardor fcic»^
-ocr page 127-îVB^rroRVH foUs.
•'oluirï'^'quot;'^quot; 'quot;»'».«fpondit indgnabundus qua
^Hïmnbsp;Qao bencdiae deus quo reccftit^ O
«lerelii; • tempore tadlus apoltata fub fpe-
quot;i'snbsp;abfquc ullo ucrecun-
ill?omnem religionisabiecit.Mifere-
® O'nnium noftrum dLUs,cuni
'quot;liiciK autmaiusftclufapietatedei imminet
iHelia^quot;'quot;quot;ftfs-^ithoc jnduflum non ad eontu-
'«Wfr quot;mproperin.propitiusfitdeus.fed ad cat!
quot;'femnbsp;quot;Oquot; P'quot;' fapere quam oportet, SC
illiusrdommeno eftp,--i ,
Xtjnbsp;meum,amp;£. Copjîderet undecimoiu-
nja (P5*.^quot;ffa,qualis exereitatio lîbi tenenda fît. Pri- /'
quot;'tur quot;nbsp;adimpleatur opusdei.fic enim nomi
öeinjquot;'''egulaeccl£fiafticum officium uelferuitiun»
quot;»Cïnj eritrefiduum temporîs ordînatur ad
'«»t I?quot;quot;*nbsp;corporis qua? multae
^màrnbsp;uerlîculocomplexus eft dociimen
tibi dicens:Facopus imunaü,dcinde uacat?
cio d '' ^'^huc ifta uacatio taliter prafticata in o-
ïin *quot;otjôis,ut nô reddaf ineptû p laclirymas aut ali
quot;isirinS^' quot; cerebri debilitationé excrçitifi aftio
inon, {■'^'Wet câticij Côfideretgoftremo qd ex quo
fjlujîS^usfaa» eft ac defiit effe iéculâr7s,ut monach*
®cutnbsp;O'Tinino non faluabitur.Sed heu -
^H(jf-**?nqueritur PrnwJBIelenfis.-Legimusia libra P'®'*^*'
'y^rum euentuumrquodln his qui eubmuéquot;
^Hç quot;^ûTum .■n=èquenter amor feculi recidiuat ,fua-
Utfjj**''»ficantes Iericho,quam inprimitiua con-
fufç fubufrterant.ignem Se cineres ambitionii
fopitas,rf)priâqî uoluntatem repetunt.
ÄnVnbsp;cxlorü uendiderflt. Hac ambitiôe SC
SWUintjti«fitinasiaperitûtâifrequëtcrfcioii i.
qii
-ocr page 128-qui putantfe aliquid fcire,quoî paucalitevatura ^^
tacit inianosamp;prïuaricatoiM ooferuantiac ng^
ris,amp; mxtaApoj^lumfemperdifcentes.ar
.nbsp;adueritatKlcTentiainpèruenicntes.Siquideinde
».^imocn-ï iiimninationisfcceruntfibi materiam cecuatw
grtfsienim pratruptatn proprijfenfut 8C fentimc'
Hiam,in qua nihil non t;nebrofum, nihilqui tio^
bricum vft.ruunt in profunda mortis per prxcp^
propriç uoluntatis. Alta quippe fapere mors eft, »
Trri^ «»^f periclitatur qui fe in alto perfpiciens obftupt'^ .
»S Sed luxta uerbum fapientiae.melior eft homo
ratusfapientiaSTenfudeficién; intimore.quai»
abundat fenfu SC tranfgreditur legem, Hsec diK '
fimi fratres,pio corde meditantcs,fapientifsim.^-', ^
momsfemp-Tmemoreseftote co!ifïlii,qui uniu«'
admonetdicens.neinnitarisprudétiaetuar.Vbirt'quot; gt;
nymus dicit,quod prudêtiat fuae innititunqui ea flquot;
fibi agenda uel dicenda uidentur.patrS decretis ÇZ^
ponit.Nj taliseratuenerabilisiUeLanfrancus c'V^,
anonßi archiepifcopusomnifctentiafeculari p^^j^
ße imbutus.in cuius geftis legitur,quodquadaii] %
dum monachus in leftorioHerluini ad menfam
ret,quodd^in inter Icgendum dixit ficut dicere d«»quot;
it,quad prxîîdenti non pUcuit,ac aliter dicere i^'.J
uelut fi dixiffttdocere media produfla,ficut eft
beret earn breuiari.Non enim prior ille literatuJ
Sed utr fapicns ÖC fciens magis obedienriam in ^^ ,0
fto debere, quim Panato dimifit quod bene proquot;quot;^
ciaufrit,Ä dixit quod refte dicere iubebatur.
plo huiosfan^idefcenderc debet ueruïobediens P-^
humUitatemab omni reputatione propriae
onis.ut fapieuter nouicius amp; infcius uideatur.Coquot;
tur obedireHicroyMfflo moncnti : Oifcamus in te^
PfPU.!
I UUrH-ï
Söornbsp;Fof.4S,
'citMi? 'quot;quot;«^Mia perfeueret in cttlis, Qu« auté
•^uptr^i^*'^''' gt;nt£irisdiftcda,d€claratBcrnarduj Bernard,
''äfi lunbsp;ditlt;nt:Dilce terra ïubdi.difce huitii
t»ris 3J P'^^F'^'a'n uoluntatem (uofflas,ut non rc utr
j-quot;quot;^«umjita te configures amp; comptantes fi-
«îo.in,!. *P'''dicnti«Chrifti,uffi»mortuHS mun
ilïty, inbsp;quot;quot;quot; féliciter abfcon-
ftonf.Q 5''^?»Obedieiitia quar filiumdei dccuit,
iofdn»quot; '''bidedecori.Nontftenim feruus ma
fto lef^'quot;® quot;quot;quot;O - Hoe ergo in te fêiwtias.qd amp; in Chri
tepif eum in formadei efret,formam ferui ac-
fun, ql ad i^nominiam trutii Sc panam eur-
comp 'quot;''«»«f limitauit.Tu uero cohunuliatu» SC
|lP'quot;itus dcmino maießatit.ua^iim amp; libtru
5i re^oi arbitriü fubljce jgt; eo grauitate feruiruti.
poiTes anbsp;fuftinuerit pro te amp; fimillu» tcdrre
rpop .'quot;morternjnonfufficerestamfn sd paria rc-
Ho „j '■,e,quid enim retribui t puluis et uermis domi»
ïit^y °'''®,quiproeoanimamfuam in morte conda
»fc quot;'atitudinc ffuercmur,quamnecoculus uidit,
gt;e »udiuit.Ea propter omni prcpria uolur-ta-
»nfç fiudeas moribus amp; uita implcre Carthufi
tgt;iis.v . quot;wonathum.Dicit fanfiusFuIgentius epifco - -
Wö/quot; «quot;onachi furt.qui riiRificati?i.öIuntatibiis
quot;quot;V 'quot;quot;Nnihil uelle,nihil nolle.fcd abfcatis tan
quot;ofteT* eöfilia uel prsfccpta feruare.O quot immif
tthçL ^quot;tperangdosfuc^smalos-i-ueiftr prir.ceps Pfal.7y
t»t fjnfl aduerfus hanc prsedaram uirtutt m fcili»
«lUe^ j obeditntiam.CirenitSathan ifte qusrrés
ti» ß ^quot;»ortt.Imitnit religiofBmdeditumobedien-
«iifjï,f®f«ftaurrterefatagit,ut ifte fub intentione bo
hu JM.nbsp;fuauiori te trebriori deuotioni poft-
'«oputmiwiftHm ,5K iBipeUitiftci«ä,flt;»mjm
-ocr page 130-(jttodinutilittr, imo noxk Eût nóiiifia, pWP'l«»
iniunftis omifsis-Indifcrctus ireportiiiiuscft P'^' d
ait it)fultàs dfmon.fic murmur induces cctra
tfi,ut mëté fubditi faciat difTuaué,» fx tçdio retar»
iniûétûobfdictise cpus.Sed feit uerecbediës,q'nt^ j
fterilitas iniûai opcris importonitaj Eut igquot;® -
tiaprsrfidétis adimit meritü obedictiç.Scit,c,d qui P
cipienté prselatfi iudicat terra furfû,caiû
fum i!crtit,amp; codé infiâti faöus cft iudtx êc rtKS,
amp; feru'.Scit dcniq: uere obfdiés, g: g pofsidtt in ''J f
pria uolûtatë,amp; tét?tiócs fuasplatofv.o abfcôdit.tc»
infra uifcera fua dânationis morte De prçdifl a «quot;J .
riautilifsimafic adiror.ere curauit mEgitt^rar^^
groet carthuf.illû, de quo fupra: Nonachus.ingt.'' j ,
w bethumiiitcrtffe obediensfuptrioributamp;fuofe'quot;^,
»ióinniti,nec fuac'difcrttiom uelfxercitiofpifitquot;? ^ t
fed ea deuotict et rxercitio uti quâ uel fuperiorrf
dent,quia hoc fccurü utile humilc amp; fruôuoÛJffiÎA ;
In hoc enim fuac uolntati renficiat. N5quot;pcrïéaiitf^ ^
faccrë minus (X 6bedièiitH,g mâTus ex\ppna uolquot;.
' J'nbsp;fate,« cHicit iiiua minus bonû maiiis boîîfl. M»!',' I
dût,qui rpptiâ fcquun{ uoICtatf funt quafî
ti) feipfos pcfsiderrs-Pofsidere sfit jjpriâ uolOtaté
^prjufcnfum,ufrioreftapofta(ia atq-dtterior,?'^
linquere habitn uel clauftrn.ga e ffentialius eft relig'j
uotS obedientiac, glocuj aut habitus. De huiuî oVî
'tntiaeuotoab omnibus religiofïs^fcfsisfidelitcrrf
OCIIier. %4- dcdoadmonitiodatur in Dcutero.Votum ?duc«^
deo nô tardabis rcddere. Ratio^daf Eccleftafti.f-CE
deo difplicet infidelis amp; ftulta promifsio.Periuriû 'i,
cnim iuramcntfi frangere, ut dicit fanflut Thomï^'
tûda ftcfidç in materia de uoto,(éd nô reddere dco ^^
ifi infïdclitas cft. longe dcteftabiUw pecotS, | P^
Ob*
-ocr page 131-^atori^-quot;*/!'quot;quot;' obf^ruatio fiimitur a corfîlio fal'
îti,f„( •P^^^'SfthçuB. Si quis «uit poft me u.nirc, Matth, tg.
'quot;r me mnbsp;tollat ei uctm fuan; amp; fcqu»*
folut ptrftfie fc ifcrfpat.Qut prn^
ttt.qucda nulloaho fxtcrquert
ftrri lquot;;.'';nbsp;tarnfuauc holocaufiufii diocf
^«um/ft''''quot;f prätfcirdf re a ft illud, quod ftiir me
'ïuifii/nbsp;plt;-of rist ucluntatjj .11 fe
liïdj^'^pradiftafpiflola: Verba prate, pta amp; confli
( ^''quot;^ ojiachusafiipcrioij afciperfpicinptauoF
liidf/^'^'''sdnodtomttpcrcipem Kadti-jfüïpro
tfp prcuidit amp; oidir,autt sblrtcir.o,r,ucd in tali
j-ijf I ^'l's trorachusperobtdifiuism talitffpcrio
Ujf g, quot;^JI dibeat,amp; qui jnbccrefiftif.ordiiiationidi
N6er-im fïnt caufaamp; utilitate magna fa
lïef pctifiatëfOitat Nótnimhaberct potiliatcjni
l^çijt«^idatacjcfuper.Enâ(îfupcriormsIr$ifût, dû-
lihpnbsp;oppofufi diuini prseccpti minime prsr-
ijjjjl't.audafter amp; corfidenter fi'pe riori corßce, SC
te rep ma. Si te condemnauerit.tc
dei fif fquot;quot;''* iuftificauerit ucl falusuerit, in uirtute
foiy .'quot;P'fiorigt; amp; (ius meritis ac iufiorü precibus te
fftffir ■quot;'quot;-»fi'Sifi habe.HsrciUe. Forn.â etiâ huiuj
proj . CbcdiëtiSf Sc pleraf'rtlïgrationis cciuniatjs
uirtuofadomira Crifçlde ^ ^
to un quot;nbsp;pr»c.pif, alif.d qrq: sudiens à uinbsp;J-
ließquot;? ^quot;Pondu ln .pfo,jnquir, domüs t.ia-introitu taln^ßg'^'f
C, Ïfaliter» uolumatcs afiefiufquen^eose.rm,
J»idui,Dt omni ergo fe quidcuid tu uij Sc epo «o quot;bcamtl»,
'Urt hnbsp;inrumquarssde ullare.Nfpen fu
i( J-P quot;®quot;jtati»f (fem pftia, ttil gdgd id effet, anre
quot;«« tacereinciigt;ertm,gtu«tUquot;aWfieri praeci
per«
-ocr page 132-perts.Nunc autem animum tuum quernnbsp;gpi
poffura,libens fequor Sicfecu^Bernar.ucruS nnbsp;.
'nbsp;drbèf uoluntïtctu « P:..«
(Tuvtau
pcrioris pra-ciptum^non tantum ilia quam« quot; ^^f
fui$ exterius sudit.fcd etiam iila quam intcrius «gt;' -ij/
deintcrpretatui fiu intelligit. Etfr^otepeturQ
. , betrtligiofusinommbusagire, nonfolnfifut^-jui
CWimacuî. prffiatum fuum dicere autpraecipere.ftdctiztn
înterpretatur SC sfftjmatipfiim urfle. Vfi Cquot;»quot;» gp
Quando abfente eo qui prxtft.uulmm ipfius
rSWmr hunc nobisadfiftere putantcs, Sc omlj^ j.pl
locutiontm, uel fermone.utl cibum.uel aliud
am.quod eum fufpicamur odire in nobis, auertm^^jj
tunccognofcimus quialegitimamobediential
exequimur Et itcrum;Si ucre prackgifii,mqui;' jji
reChriftiiugum.ante omnia te uoloobcdienti»'j^j/
ercere .Sicut cnim fcrrum fabro,ita BC monachquot;' •,((
pfu m tradere debet Sc fubieftus effe prjelato. E'J'^i
nosadhancperfedlam abnegationem fententiaquot;.^
Augutini fic dicentij:Quicumç fecundnm fe uu' :/
utre SC non Tecundum deum eiusqut uicarium,quot;^j
lis eft diabolo,qui fecundum feipfum SC non fe^'JIjf'
deum fuperiorem fuum uiuere uoluit. Item Bef'lj}/
dus:Vap femel 8C uae iterum crucem domini
bus,8Cnonfequentibu$ ilium .ChriftuJ ne P^'^lût
obedientiam,perdidit uitam. Vos eftu charifs»'quot;'{{
tres,qui portatif crucem domini multiplici
labore ordini$,fub cuius reguli fifttsi eftis.fed if'y
minime feqiùmini,fi non penitus uoluntates r' /f{
prias abnegatis. Quam promptiautedc perfe»'
dcberetisiOdilcftifiUlimihitBclignopeccatori CJ^
Jifsi in hac uirtute obedientia-, perpendere poteftiï, Profefsïo
«tm k,'^quot;quot;quot;«quot;aftica profefsïo à fanftis dicitur fecü «quot;onaftica
abrpn ^ lnbsp;obtdietijEcuni f«ndusba
tcdi.nbsp;totius proprise uoluntatis quod ex- ptlfmus.,
«Ùtem^îTquot;quot; fatisfaftionis ctiain pub ica^ pœ-C i lt;^gt;1
It onnbsp;decretis diftinftione j 5 quï-
lie^ '■•quot;quot;onf ammoncre. De quo Cc fcribit magl-
int^.lquot;'''quot;?^''®quot;nbsp;ï««quot; 'ófïde quod per
tnur,l.iquot;quot; '■^'•^Jonis cum propoffto perfeuerandi «
cunHnbsp;quafifecundus baptifmusfe-
«naum Bernardum in libro de praccepto amp; difpen-
iio Vetiam fccundü alios doflores,amp; ut in colla
patrum liabetur, rcmittunturtibitiquoad
(j ad panampenitus omnia peccata. Et ergo
quot;quot;atus demio amp; denouo mundatus «f rebaptifa-
Omquot;'P'f»tu,cuftoditedeincepsforticuftodia. H{c
'quot;nia,dil£aif$imi fupradifla intelligentes acopere
P^fficientes aeri cat thufiéfes fumuj ueriiç^brahac pa
obedientiac filü,Sc in confortium filioi um dei ue^
.-^wuiiiiiio. 111 luiiioriium niiorum oei ue-
/quot;teradoptati,quiaamp;omncs fanfljereligionis pro
quot;Ores qui nos praEcefferunt,per hanc uirtutcm per-
«I obedicntiï iuftificsti funt.membra'qK^hrifii ef-
ftd inbsp;uoluntatcm meam,
( ,'untatem eius quimifitme.^oannis fexto.Ex
fu V huius uerbi Obedientifsimi domini noRrï-Ie-
fcrnbsp;prfaffuinpti.fcilicet,pater fï uis,traf
tJ quot;^'«mifium ame.Veruntamen non meauolua-
ty tua,dicat femper uerus obedie ns adprsela-
banbsp;'at uoluntas tua non mea. Hoe nami}; uer
lefusad patrem fuum inhumilifu»
riel A locutus cft.Et hoe uerbnm eratChrifto
oa. . •^ honeftius,deo patri aniabilius,Bobif
w utiliuj öc diabolo fcandaIofiHJ,quam aliud quod
cunque uerbum quod-Chriftus umjuam dfxerat,(1gt;^^
in abnegationc fui uoluntatis fecundum hnmanjf'
tem omnes redempti fumus amp; faluati. Adhuc r'P'!^
fic.Religiorus quuibet proftffusdiligésrcddefe
perfeâeuotafuaquxdifimxeruHt labiafua^ prj'^
pue uctum obedientiae,propter quod maxime fibj^
Diittuntur omnia peecata cómiiTa in feculo,quia^
tusmonafticsereligionit propriifiime dicitur ft**^
|)cmitentix.Quod utconuenientius ofttndatur,alt;'^
piendum cft lilud quod dicit-Auguftinus dc(iiigt;y
de ciuitate dei uidelicet quod religio non quemlM
fedcultumdeifignificareuidetur Cultus autem
deodebituiinfacrifïcüoblacióe ofienditur. Cflef*
autem deo facnficium de exterioribus rtbns.qw^
ilo easaliquij propter deum largitur, fecCdum'quot;quot;,
ad Hrbratot ultimo: Beneßcit ntiae ftccmunicnij^
lite obliuifci, talib'us enim hoftfis promeretur ö«,^
Offertur etiam dlSo deo de proprio corpore,dirtquot;
licetquiChriftifontcarnem fuamcrucifigtinteO
cirs Sc concupircentits, ut-Apoftolus^it ad^Cal^L
Exhibeatis corpora ucflrahortiim uiuentem dco F .
tentem-Eft autem etiam Tacrificium tertium dt ot'^
ptJfsimum,quardo aliquis fpiritum fuum offert
fecundum illud Pfal.Sacrifïcium di o fpiritus f opquot;^
bulatus.Sed fcicndum,quod fîcutXîregorius, fup'' m
techielem dicit hoe inter facrificium SC holocaull'quot;J
diffcrt,quod omne holocaufium facrilïcifi eft,ffd t^ .
cmnefacrificifi holocauftum. InfacnficliienimP' ^
pecudis,inholocauftouerototfi pecus offcrri (Oi» .
«it Cü ergo fuü aHgd aligs deo uouet et aligd «o quot; j
uet facrificiü eft.Cfi uero omne qd habtt,Cfnfie flquot; .
uiuit, omne quod fapit omnipotemi dec uouerit r ,
locanßHm cft.Qitod quide» iir.pUtur per tria ^
Calat.r.
kom» 1
»m»»;,«-nbsp;»ft. «os qui huiufmodiuota
rxceUentiâ anto-
«IJeiofos uocari Per facrificii afit oblarin-
tUrïT.^quot;''quot;^quot;quot;quot;quot;''''^quot;quot;quot;® fxprtfff iubetur.Sicut «gi
perüao facrificiuni:ita ptr uota
orii^nbsp;deofatisfacit.cui dc «xttri-
boWïLV - rfgt;priocorpore amp;dc rf)prio fpiritu
«»ö fniflquot; V??quot;-1* ^ P»«quot;. quod rdigionis ftarux
ftfti» -nbsp;charitatiï.fed ctia panitêtiar perV
tjn, «ononet, intantum, q«od nulla ptccata fuut
Dc r-r'quot;quot;»pro quibus poffct imponi pro fatiff aflio-
iieB, Sgt;onwnrumptio,quafi rcligionii fiatum om-
innbsp;fatisfaftionis tranfcf ndcntfm: t«
Hij quot;quot;«quot;utationf fatisfaaionirquamiicunquc gra-
»'tonfulitur rcligionisingrtfliB.Htpattt .xxxilf.
^p-w.aniincncrc,ubiStfph?nuipapaciucndfquiux
fuarn interffcerat.inducit ut ingrediatur mon»
^ quot;0,6c humiUatusfubmanu abbatucunfia obfer-
'•'•'f'quot;«quot;quot;' inipfrata,alioquin iniungitfibi
l?ih ■' f^^it^^^ria fi tlegerit in feculo rtmancre.
I^f .utiliiquiftatüreligioniiad pccnitentia pcra-
^.^'quot;grtfsi funt, dto pcruotatrsfmiffa perfcaera
fc'J^O'Û obf dicti* ^ J)fi fsi funt,t5prtit iffis I)ufa«
^i°^quot;}nwEulabcati'Eiidiflibabelt;,uolfit3té^pri5o-
^j. ^»quot;«riutftqufdo nolütatépcf ptis at bat« in cm
quot;«s obcdire, «tiifi ipftqd abfit aliter qiiS drbet scat
T«n.orcsdiiidpcepti,5dcftqu*dicûtfacitcamp;c.Qm .
^nin5quêlibcthóim,fedipm dnmin hocpcipiïtê '««-»-ï«
«bcdict{r,id(Q audiüi utilitcretiâ qui utiliter
6 H sgunt
agunt.MHltis ïtag; profunt doctndo, tiua «« fa^'^Üf
fed lonye cltnsct^prndfflirn-ffafifndo quç dicUDt^
Anna cnim magiitrï uel doftoris nun^eft
vi
nagiL ------- ,
quo ad mores faltem,nifi prms eius uita fuerit app'j
ereg.fuptr bata,iuxtadiaum Grego.Sermo docentisdulcc«quot;''
Ezcch. non habet,quem uita reproba intra confcientia«quot; . j
mordet.Item ibidem:Qui uerbum dei loquiturjPf'^
ftudeat qualiter uiuat, tc poftea colligat ex
ÉC qualia dicat,qu!a ad hoe ut feruetur ueritas piquot;^ ^
candi,neceaic.cftuttfncaturaltitudouiuendi.
omnibus his iam diöisatlt;ïdicendis,filios cbedifquot;
nca 8C omnes ac fingulos,aë quos forte pr*fensj
Aatulus peruenire contigerit,rogo in uifceribus^V
Philip-i'* fl:i, amp; in charitate non fifla.hoc fentire in fe,quO'' |
inChrifto Icfu,ut ficut pro nöbis exinaniuit fefo'
(eruiaccipiens,ficfepro Chritto humilient in obL
quium feru)tutis,ut exhibeant corpUs fuum hoft'^j
uiu»m,fanftam,deoplacentfm,uttotaeorumft'' :/
litas arationeabforptafpiritui fubüciaturad '
cnduiti deo uiuëti.Senfualitas eft muiier, ad quaiquot;
citur: Et ad uirum erit cotmerfio tua. Tota itaç t'f m
humilietur,totus intclleaus captiuctur in obfequ'quot;^
Cljrifti.Indixiftis proprise carni btlIum,contendf'^j
tesnonefie quodcftis, fiC recuperantes fortiterqquot;^/
in prima origine pcrdidiftis,ut rapiaiis per uiolquot;? ^
am regnumcseIorum,amp; intrudatisuos tnhxrei^^'^
tem fanftorum. Cum S?maritana reliquiftis W^A
concupifcemis,8c in uobis fpiritualem ueftram-H'/ lt;
cho dettruxiftis.Sicut fcriptum eft: Maled iflus «Jquot;'..(
Ioan.4. afdificatHierichocTu igitur charifsime frater, fl^L ,
j,,fmj,dedifli^fefsionïmonafticx,mahfitu5 mififtiao» .j
' tia.utere confilio fapienti$,amp; iniice in compedef t'y
tuum,neaccditnj » uiiKulif cüm.
fapientiac loquitur uiftorias, dû dc
'^otrium^unbsp;^^ mundo ac dcfci-
®iininbsp;in-Chrifto. Sine omni exccptionc,fine
feciatregulaeprofeffor quod
'quot;Od ini- ■nbsp;qiialCj uel quantum, fit
^ mali. Nihil erijodi^
ït;nec '' quot;'¥';'quot;etus,ut intelligat:fit ftultus,ut fapi-
^fttturnbsp;Huando.5 corredioncc5
dtratii,^quot;'quot;^'quot;''^''^»quip^rinaneni 'sftitiam inimo
plitiji '^'■equenterferccolitexcefsilTe.Omnisdifci-
piCfi?amaraeft.fedinfuturo facitfruftu Hcb.i».
ftorj c iufiitise.Lentefcenî in uia domini a pa
boy quot;®durius incrcpari fuftineat,rtcrcoribus enim
tur '^P'dandus tft piger .Qui ergo fpiritu dei duci-
ftriln,fuftineatcorripientem magi-
busfi^quot; dura funteiquçaudit.reputet fe dariori-
filij '^dignum.Impunitasequidem eftnegligentiac
çiitj^^tumïciar mater,radix peccati,nutrix inobcdi
U * proprix uoluntatis,moi tit aetci-nae preambu
inferni Per impunitatem fubdirorum
ftri Ç«onuualefcit.Per haiic in fuis ftcrcoribuJ mi-
Uri„,^Pquot;frefcunt, at% peccatorum fuorum bibêtes
reby 'Ç'priantur cum malefecerint, Sfexultantin
ribiji P^M'mîs-Sanc pralati confilia 8C mädata,ac ter
fup-ij iudicia uerbi reputant,nec mortis aeternç
tocQ^quot;quot;^'|)ient,donecperniciofommis experimcn-
per in terminabiles craciatus, quod obc
aut timerenoluerant. Poniteer-
iHïn-j, ,'^'ftrafuper ueftris,nefitisterraproxi Heb.*,
fui t .. °'^io,quàm percutiat dominus fpiritu oris pfal-,
enim dominus fines terraE,amp; homincm
'^operibuscomprehendtt,cum fingulari tamtn
m
ëiftriftionîfiet iudicium dereligwlîs K diuftr^
bus,qu9$ deus fegregauic m hçreditatéfîbi.Vnd« ip'«
dicitieititis infigurarcligoforumiEritis.inquit,!»»
teuit. »p. ai mihi.quiaego fanSus luin,« feparam uos a cxt'
riî populiî ut efletis met. Curemus i^uur chawifîim»»
ut quales humanoorefiC ludicio dicimurac reput»'
«nur.talesin ocuUs deiueraciter fîmus.atcçin wdJcW
extremo inueniamar.Nam cûiniuiicioChrift'cof'
pus fuum exhibuerit pro falute noftra fufceptum.piquot;»
noftra abfolutione damnatum,pro noftrorum uuW*
rum medicina clauii SC lancea perforata,atcBalUea
uerit h«c omnia fe paffum.ut non effet nobis obedi«
»ialaboriofa.quid erit quando contra nos Imores»
cicatrices in accufationent «C*lânationé iwftr* in^
bedientiae SC pertinactsr profereni»f?H«frfetrus^.lr
fen.PrscdiaaPetriBlefen.fcripta fanftus^ffrem dia'
în'oift cap. conuîcÔfirmatdicens:In fututo ludicio fecutansb»
in-pw.v f jnf,yj„j„^£ufationemobtinet,utpoteqwinCecul»
«ftcoUigatus.Nosautêquiddicemut, inquibusno»
deuinfios fuiffe caufabimur^timendum eft ac tremequot;
dum,neforte qui hic nos conftitutos laudibus efff'
r5t,iUic nos fubfamiarcincipiant:amp; 3 nos hic beati»
eant.iUicnos fimiliterexprobrent. Sicut enimimm'
fa gloria monachisperfefte obedientibus Se deo fe'»
dum regulsefuïinftitutionem fideliterferuientibuî»
«t'lt;kcoh«rentibus in futurum promittitur: itaptrn*
grauifsnn» pr*parantur his.qm tepide eam neglig«
ttr» fuerint executi,« fecfldum hoc qd profefsi fuquot;«
,, uel ab hommibus effe creduntur,fruaus côgruos f»^
njtjtiseidemexhibcre mrglexerint, quiamaledifl»
homo qui facit opus dei negligenter.Et
. titadeftcundomembreprimi
Qgid propra uolunus nocet
proprio fubieAo.
CAP. III.
[ C E B AM tertia, qaod propria uoluatat n»
ftt proprio fubirfto.id eft,ei in quo eftiet hofi , vp
iUvl
Piiciter.quot; Primo.aufcrt ei dei bensficia. Vnd» gt; J-t
|Soriiis:Dignuni eft^ ut ab eius beneficiis quilibet
ß quot;''■aneiit.qui «us iußionibus non uult effc fubie«
deo Lqui prsflato fuo dei uicario non obedit^nec
I, j®.'^ bedu,ut fuperius diftum eß. Vnde beatus Ber-
tèrt didt:Quidquid uicc dei pr«cipit homo,quo4
»ftnbsp;'ft difplicere dco, omnino ffc accipiendi
^»atfiprjfcipiatdeus. Secunda proprisc uolunta-
g 'quot;ala códirio eft,quod pccnam habet. Vnde beatus
ta»quot;*^quot;^quot;^ in regula defcribenda fecunduin humili-
gradutn djcit: Secundus humilitatis gradus eft.ff
ƒfopriam aon aman? uoluntatem, dcfidcria fua
do? -nbsp;implere,fed fadiis imitetur uocera illi
'»«nidicentisiNanutnifacere uoluntatem mtam, WM.C»!
fj.^J''^'lt;'ntatemcius qui mißt mc ltcra dicit fcriptu-
M eft habet pcEnain,amp; neccfsitas parit coronS,
'i.uolütas utii$ propria habet pocnä, 8C necefsitaf
f '^'untatem faciendi Ä prselati fubaudis paritco
Oui • autem ad iuftam dei legem pertinet, ut
hji-quot;®quot;,uultfuauitcrab eodufque uicario regi,p«-
OriucY ' regatur, qui^ fponte iugum fuaue flC
•^''aritatis Sc obedicntiat abi1dt,propriar uo
ic fi » portet iuuite. lufsifti domine,ait quidä,
omnis inordinatus animusfibhpß P«
«Witt »««eflaria ißanccefsitas, fcilicet faciendi »lt;»
C üii taati«
D
Lib.s.cajpi. luntatemsJterius.quaf parkcoronain DehocinPC15
»4«nbsp;lycrarico fic pulchre fcrjbitur Mundus inobediênû*
éii» plenus eft, eo quod in tanta multitudine hotni-'
num pauci funt,qui non fam ulenturpropriae uolun'
tatirfedlaboriofxuolun'^atisnexibus non impliciti»
aut nuUi aut pauciorej funt.De loco uoluptatis exci^
fus eft homo,ex quo inobedientia prçualuit,eo quoi
uita iucunda 8C tranquilla frui non poteft,cui ccrpit
iioluntas propria dominari.MaUiit facere quod libu
it,q quod iuftus eft,amp; proieftus in locum miferiï.i»
terram laboris miffus eft,ut ei amp; femini fuo terra fpi'
nas SC tribulos germinaret, 8c in fudore uultus com«
ilat panem fuum.qui in reftitudine uoluntatis obedt
ens finedifficultate SC labore plenam poterat haber«
uoluptatem Siquidem ad necefsitatem et uoluptateiH
parata inncnerat omnia. Vultus autem dicitur à uol«quot;
do,amp; fudor eius laborem âf anguftias indicat corfij
ptac ac proprise uoluntatis. Hare tbidem.Non ergo co
temnamus fratres,femen modicû eft propria uoliitaî»
fed magnuscxindefruftuscofurgit. Semen omniuif
tnalorum propria uoluntasjobedientiaueroextirp?'^
uit illud.Qui nouit obedientiam,nouit portam uirf quot;
tum.ipfius ignarus regni uitiorum eft ciuis. Si ab in®
bcdientiafunt malauifibiliaôc inuifibiliafimiil exof
ta, certum eft obedientiam bonorum omnium elt«
5nbsp;germen. Tertio,propriauoluntasci,inquoeftai»
- f. fert fortitudinem refiftendi carnis uitiis amp; tentation»
•quot;'quot;•busficaufcrendiuirtutes. Vnde beatus Eufebius ub»
fupra: Dubium non eft,quod uires inobedientibus dgt;'
uinitus fubtrahuntur. Idem dicit beatus Bernardus:
Qui fuo ducitur arbitrio,diu!no caret confilio SC au'
xilto-In cuiusrei figura Saul quia contra praeceptut»«
Samuelij facrificium obtHlit.flc-Agag regi Sc pingquot;^
j*contra prxccptum domini pareert uoluit, fuit i i .reg.t Ai
,°'quot;i''oreprobatusamp; debiliratus ad refiftcndunjPiii
■tÇis. Similiterpfni amp; Phinces,quia noluerfitobe
«lt;re uoci Heil patris (ui.fuerunt à Phili ft sis inttrfe-
quot;'gt;quamq'uampraefcntemhabuerütarcamdei.Econ
^ïueroobedientes uiéloriam uitiorum .amp;tentatio
in mundo pro mercederecjpiunr, amp; exultstio-
incsfio.IuxtailludProuerbiorum uigtfiinopri-
^o:Virpbediensloquetur uiaoria$. Eteiurdem ui-
amp;®quot;monono;Fi!iu$uerbumcuftodiensextraperdjtio p , ,
erit.pbedientie adfcribitur uiÇori?. N on enim,nbsp;* *
'quot;t5a[om,on,uir prudens loquetur uiflDrias,uel uir
o«us,fed uir obediens loquetur uiftorias.fcilicet de
^'abolo,£arne,8c mundo.De quo pukhra habetur fi-
8«ra,Nu[^erï uigc(ïinoprimo:ubi legiturquod Ifra-
' Ion potÜit uincere Seon regem ammorracorum.do
quot;^uentumeftin lafa.Ifrael uiruidens deum uirum
Jl^Ullralem fignifïcat. Seon rex Ammorrseorum de-
pnat diabolum.quia Seon interpratatur «leuatus,
*afa interpretatunmpletio mâdati.Ifraclergp Amor
î*orum regem non fuperat, donec uentum eft in la-
P'quiauir clauftralis nifi perimpletionemmanda-
jjtum fui praelati de diabolo nontriumphat. Vnde
^aum primo,unicuique religiofo utfaluuseffepof-
'' ab inimicis fais tentatoribus confulitur: Redde lu-
üota t«a,amp; non adijciet ultra ut pcrtranfeat per te
pliai.id eft.diabolus. Votum enim noftrum principa YotS prÎB-
'«eft ipfa obedientia.Sed nelt;$ de tarne fua per caftita ^'pale obedi
«mreligio(usquifc®triumpharepoteiit, nifi uirtu-'ntia.
«obediêiiç.Vnde Auguft.Si femper anima ftaretfub
«no fuo.femper 8C caro obediret animse dûçfujc.Noli
«tRo mirari,fi ea fcilicet anima, qu» deferuit fuperic»
eftgt;deS,pcenas patif per inferiore,fcilicet carné.
Mem de ciuitate dei,lib. f .esp. 11 .Poft?, tnquit.pr«
cepf i fafta eft tranfgre£sio,feilicet i primis paritibuï»
cófcftiin gratiadefercntediuina.fenreruncnoui mo
tti n inobedientiJ carnis fu»,ta'4 recipro:am poenain
inobedientisefuse. lam quippeaniina.quiafupertor«
di)m fuum fuo arbttrio deferuerat, inferioré famuia
ad fuum arbitrium nó tenuerat.ldem ait Ifidorus lib.
primo de fum.bono: Nóerit.inqt, caro fubieftaani-
m^nee uttia ratióianimus nó eft fubditus creatori.
EtCafsiodoriis fuper pfal. ip 4. Talis uicifsitudo ree»
pitur.ut qui amlti dfio feruirëholutrint, odientibus
inimids iufto iudicio probarétur effe fubiefti. Quar
to propria uolütas euacuat merita eius,in quo eft. Vn
ïè cum quida murmurarent cótra defl dicêtes: quare
ieiunauttnus et nefciftithumiliauimus animas noftras
SC nó afpexifti^refpófum eft eis ideo, quia in diebus ie
auniorum ueftrorum inueniunturuolimtates ueftr{.
Ecce chariftimi,uidemut per inobediétiam animord
opera nó refpici,irtunia nó audiri, uota non fufcipi.
Vnde Bernar.Grande mal3 eft propria uoluntas,qua
fit ut bona tua bona nó fint.Quamobré dicit etia Eu-
febiusadmonichos:Illumdiem tatumuixilfe te com
puta.in quo uoluntates proprias abnegafti, in quo de
fideri1treftitifti,quem fineulla regular tranfgrcftione
duxifti.Cogitemus quam dura % dolenda nimis coa-
ditiofitomnt intentione ftudium laboris impende-
te,6C f ruAum n5 recipere poft laborem. Si enim no»
deui2ilil3,deoratJonibus,de cele^ationibus reuer-
tétes mobediéti? pafsio.fcilicet fpiritus inuidiz.fï c5
fuetiidoobtreftationit excipiat,3izania triticomiC-
cuimus.quod uidebamur congFegaredifperfimuf«
fpem mefji» auibus ferifque donauimus, ac fic labo-
rem tOÜlU did 6C floftis uno momento cffudimu^
CkTtiAl.
Mjml.;.
Ç^ïrificaturin unoquoque nofl:rum fllad Miche»; Vamp;ùi.S»
quot;gt;eminabis,SC non mctes: tu calcab)joliuam,amp;nó
*quot;?gerisoleo:amp; mullam :amp; nonbibes uinum.Sidefî-
j^U,inquit dominusper Efaiam, extendcre digitum
quot; opere,it loqui quod non pi odeft, concluditur tan
*fm:Cibabo tc hsreditate patrijtui Iacob.Itaque,u»
r» *nbsp;opquot;quot;' fua wi'nbsp;ton-
Pt^u dci.nihil obedicntiat pratfcrat.nihil pcnitus an
Ponat.Cuc fenior,fiue iunior fit. Obcdientia in iu-. .
quot;loribujadhucnccebitas eft, infenioribut uerodi-
«quot;quot;as eft. Vndeamp;inPolycrat. fic fcribitur: Non eft
SOod difpliceat dto, ubi fynccrç uoluntatis uiftima
•«malatunaut quod cnm non offendat.fi in qualibet
oblatione propriam ei quis fubtraxcrit uolun
•f'm. Ergo qui fuam uoluntatem facere difponit,de
y» »rritat : S( qui fua poftpofita illius fe fubijcit uo-
Intati.ïlrifsimum placat. In abnegatione fiquidein
Xr?prist uoluntatis fola uerae religionis fumma con - t
Vnde Moyfcs in Leuitico; Omnis oblatio quar of
dflo, abf($ ferméto fict:nec ^Ua ftrméti aut mei
^(3dolebi£in facrilïcio 'dfii Saperbiatnic^ fermenta
j^tfetmcUij^cjigj negIcAa humilitate amp; amaritugt;
ne ^cepforflgppiS offert ad nuta^priïuolBtatiscg
quot;quot;O Reepris plati jspru fubiicit uolütatê gdgd ofFerat
ï'^orêfcrmenti BC mcUisfa.rificio^hibitlcxcludit
^''edinem. Igkur uerut obediens damnum fuum
•Xirnum {ftimat.filcntium patris.id eft, cum nïl o-
iniü^it.ac nihil fe fctiffe arbitrai fibi agitatus i
J^®priauoluntate.Ipfcnam4prselatusquot^tsfubdi
•■«m prsreltftam perficit uoluntatem.aliquam mar
P'^'tam cadere facit dc eorum corona, ut dicifur4i-
^.quot;decimodegeftisdôifaluatoris.Idécgdicittxpolî-
' CUnachi £lizéi;tûifflus moMdtora exhortator.
Kunquim ait fufcipias eutn qui tibi fubditus eft dici
tenitibi:Daraihilicentiamadtale opus exequendS»
Manifeftuiujquiafeduftuj propriam perficit uolun'
tatem,SC deceptus atque illufus meritum corain de®
obedientiaeperdit. Quinto inobedientia fiue proquot;
priauoluntasillutn in quo eft ponit in raultiplicef
afiiiiftionein Sf tentationem,iuxta illud quod fcribi'
tur in DeuteronoraiorNifi cuftodieris 8c feceris omquot;
nia uerbaDcuteronoinii huius, augebit dominus pi*
gas tuas Sc feminis tui. Vnde Saul inobedientem maquot;
lignusfpiritus exagitauit. Et quarto libro de geft'*
dominiialuatoris dicitur:Omnis inobediens circun*
cluditufidiabolo.filhquoque lfrael quotiefcunqu«
noiiobedierunt MoyûâC Aaron.faerunt multiplici''
ter afflifti.ut patef in Exodo 3C in libr. Numerorun»'
Contra hoc uicium propriae uoluntatis Scinobedicj*
tiae pulchre in figura confulitur,primi Machabçorô'
it.DixitMathatliiasfiliis fuis;Ecce Simo frater ueft«'
Tcio quod uirconfilii eft.ipfum audite femper,5f ip'quot;^
uobis èritpiter. Obedientiaquippe eft boni confiW»
quia propriam uolûtatem, quae eft uia ad infernuin»
do cet fflortîficaret Sf praelati uoluntatem quae eft ui»
ad cç'.um,implere.Mathathias namque interpretatuf
donuiti dei,amp; defignat clauftralem qui dono dei à p«'
catofurrexit,amp;fedeoperuotum obedientiae donaquot;
uit.Hic ciinftos filios fuos, id eft, omnia opera f«»
regei-e debet SC operari fecundum confilium prselat'»
cui obedientiam promific.Sicut enim aurum fupefquot;
duâum nobilitatomne metallum.fic obedientia op®
rareligJofi.Sexto propria uoluntas hominem à delt;»
feparat.Vnde Eufebius Honiilia quinta de refurreft'quot;
one domini:Qui fequitur, inquit,proprias uolunt»'
tcf âCperpafisonesfuas capitur.exulideo efficitiquot;''
ldc9
Deuter, »ff.
«.reg. Iff.
SVBDITORVM Tol f4»
«ham dicitur in libro de gefti$ faluatoris, quo Li6./j.
upra:Via rcäa ad c»lum obedientia,omncs aliae ad
. quot;^s penetrant Dico autem ad propriam uolunta-
m dcminari uolentem: Vaderetro 5atana,nieque
^'■■petuo dco coniunflum fine ulteriori uexatióe re-
rft ■ ^^Pt'nio propria uolßtas hominem in quo ^^
»«aiaboloccniuneit.VndeBernardus.Vsequi con-
faprotefsionemiuam proprio nonpralatifui uult
•^egere magifterio.Fordusiniit cum diabolo, Jm-
^Oquod plusrft,Origenejdi£it:Nihil referre inter
^^.oniacum 8f alium pafsionibüs fuis agitatum .Et
j quot;dit loan.Gerfoncancell. Parrifi. dicenj,quod pe-
^•■'ft pafsionatus dzmoniaco .Nam dimoniaco fua
^fxatio tantum poma eft , qu* alteri ad tulpam dete
quot;'wlcmimputatur.Item ficut da'moniacus non fen- Homil.y.de
quot;tnec inteliigit pafsionem fuam:in obedientia fecnn
^quot;mfententianiEufcbiiofcduratanimum quem fe-
teper jt,ut ad fuficipienda prsecepta nee autorita-
f quot;rc rauoee fleöatur, fed quod pefsimumeft fibi
1®« credat,amp; pro omni ratione fnam inientiotië fe-
^quot;aturjSf hoc folum reöum pntet,quod obdurato
quot;•^de coceperit, fimilis fi efFeflus,de quo fermo diui
3 pronunciat.Itinera infipient ium refla in confpe-
quot;UeoÄm.EtMichcasprophetarMalummanuumfu Cap 7
'•■umdjcuntbonum. Oflaunm malum fiuedamnfi,
SU«^ propria uoluntas feumöfcedientia hqminifa-' ?gt;iru«gt;
«t .in quo cft,eft quod ei ignem in inferno conftruit,
pmeojtternaliter ardeat.Vnde Bernardus :Quid , ^
jnquit ardebit in inferno,nifi propria uöItintasfTol-
l^propriam uoluntatem, infernus non frit. NonB ■[ol^
!nalumtft,quod hominem confundit.Ofex quarto: - V
JrOnfundeturlfraelinuoluntatefua.Et Ifaias^Con-nbsp;V'^OenV»
•«ndentiir oimifj qui rerwgnant ei. Dctimum ma- £fa.4/« J^»
liim
-ocr page 146-tum tft.quod hominem in trrortin «quot;'•quot;quot;'•^f''' «
inachus:Quf madmodum non haben» dact m, ij tn ^
Mldepr^ew,inuialeuitererratMtaamp;quifua uoU»
tatc amp;\ppriö arbitrio pr«fumgt;t per fe uiam monalquot;
cam pergere,quamuis omnem mundi fapiemiam quot;
ueritgt;uiter perdif Hieronymas.NuUa ra abflt;® m»
eiftro difcitur.etiam muta animalia SC ferarum gr»
Ie J duftorej fecuuBf fuos,grues unam fequuntur or
di»e literatorio.in r.aui unus gubernator.in dorn«
onusdfis,inquoui«grädiexercitu uniusfignum exp
»oift« 4» ßatur.Vnde Sc Seneca.ln omni repubtica debet un^
epifto.4»nbsp;aH,Tiilnïëfeó$fiatd.u.fio. Eftiguurbon«^
obediremaioribitf,fecuudum H!ero|y;maamp;poft
entiamfcripturarS uit ae fu« tramit«^ alm dif«r
Poffet deus omnem uiam certificate de fuis placit«$ P
occultas reuelationes,afcfq! eo qd homo homim fu^ ■
deretunfedhumilitasfruftraelTetin ojdine uirtaquot;'
Obedientia jj ^nbsp;ft „jjcime obediemis. Vn^ciif® ,
hunnlitatis „,iaZbedienti«eft,q.^ia facit quod orWioeiusi«
uirrucemin offt j deo non exauditur.Vnde ille «cus natu5 »
tludK. (^hrifto illuminat*dixit:5iquijdeicuItorefi,8(falt;':
eius uoiatat?,hun{ cxaudit.IfidoryJNon impetrat■
deo bonum quod quis pofcit.qui eius Jegi r.ö obedig
fii uero quod dcuspcipit tacimu$,id quod ab eo pfJJ
inus,fine dubio obtincmut-Et Thomasdfjt^ujno,^
hil maius poteft homo dare deo,tiuam quoo prop^
am uoJumatem H^pter ipfum altei lus fubrciat uoluquot;
»ati.Ftin fummauirfuLum diciturMuItum glorj» ,
cat deGm üer5f5EFdiins,qui.faquot;t beneplacitum de»
cum deus hoc ei mandat per uilem perlonam,« ƒ
to eft gloria dei maior quanto perfona illa eft uili»'
/] ^ cnbsp;Duodecimum eft , quod propria uoluntas btfuf»
rnbsp;ftöminTm iaquo eft.id eft,f8«it homiMU» bfß»»^^
-ocr page 147-libro quartficic {reftitfaluatoris dic^t
^^l^'fPpriam uolumatëfr frutentisni Tni finfui
J^flnimii jpprobare atq; ram ppor.drrare fcntfn«
™Kniorû,cinnino«ft bfftiaIf,QHi beftialitati obc-
lit ' fubditus, diuortiatut ab hommibus habê
», '^.ationcm frrftus prcorü lt; ocnobita.Et rrgo talis
Pf^'^nabiliïfftcorain dto amp; Iioiniiiibu».iugt;taillud
1. Î: -nbsp;quot;O-nbsp;..
•quot;ntatibujfuis,prout alle gat btCs Etn. diflus in rt gu '
* 'ua.Sicut eft fruö us ddcöabilij amp; fpeciofujextrin
ciu ï'Utridui utro intrinfrcHS, lie monacbusptinax -,
jj'quot;quot;«»fuftioacuoluntate #prietarius. Tertiumde
Vrü*^ moricogit xternalitcr cum in quocd. i V
r/^ïtfupiUudPfal.Vojaûtficut hóes moricmini pf,,^ ..
^dicjtrMÏIiüiTïaTïcïinHcbrço,uosaCtficut Adâmonbsp;»
-^^ini,ficut-Adi pater ueftcr noluit audire pccptfi
!^*«idit,ita amp; uosinobcdift» morieniini,Itcidêde
tA ucrfu: Vides quia qui homo eft moritur.Deult;
jJ'ncnmorif.Et-Adam.quamdiuftruauit pceptum
T «fus ftiit, ró mtrtuus f ft,Ita ut rus cbcdiës fetun-
animam mori nrn pottft.Idi m Hirrrnymusm
m pcttrsftars illBdrfal.cflogtfniifccundo aducr-
tc tefi amcrtum difpofuri unf tab« rnacula Idumj
-^r^ljlflc Ifni3elita',(?lt; didti lfmatlit«inttrpr«ltur
otdicntes fbi.hoc eft, cuodcunquc hslucritcoraC
quot;aiacogitatio,ratiinfaciunt.Kc$ aiittmncndcbc--
•quot;usfcqui uolurtatrm rofti am.rttdifijfmadit»,
f ft, obedirntrs fibi, frd IfmacI, het eft, obrdicnf
*û«ufque uicario , quia quiïbcbrdirnria «ffdi-
oprrantur qi'od Sc d»n-ciics,qui ron diui-
« ucluntan rubüci,fcd pi opria uoU'fi unt uo!urta-
j'abuti. t^uai tfidccimfi f ft.«» homint ctiâ ir f frrti
•■'trm poni ftwjrc fa««.Vnde didt ucncrabilti Ka-
»h»
-ocr page 148-SPECCVLVM
tharîna dc Senis in reuelationib' fuK.Studeit
religiofus uere prçfcindere à fc
IfitatisfiCfcnfualitatis,quïducit indubitateradm
tem !Cternam,immo propriae uoluntatis poUeJio'
crucemdiaboliportant,amaruudineminfernicti^^
in praefenti uita deguftâtes. Ququot;}tumdecimum ^
lum proprix uoluntatis Scinobedientiï
mini in quo eft patibulum in inferno acdiftcat q^
J. . propria uoluntas furtumeft. quo religiofus toll«
In méditât» ^ uotofpontaneotradidit inprofefsione. v
onib. de beatus Bernardus:Tu te dcdifti praelato tuo in ƒ ,
fefsione propter regnum cslormii,amp; lani non es tquot;
fed eius cui re uendidifii, amp; ideo nihil licet tibi d«
agere fine eius uoluntate. Ipfe emm eft dominuJ f quot;
uoluntatis.EtcontraftatioreialiensedominoinU' J
furtfi eft. I pfi reftores noftri uicarii dci funt fup'/
et debem'eis obedireficiu dnodeo,n5 ut hominiP^j
quia no ,ppteripfos,fedrf.ptcrdeü fubticimur eis ,
tlsa^teri^ait Apoft.ad Rom utfruaificetisdeo.»'
tadecima mala conditio uolütatis propnse fiue inquot;
dientiae eft,qHod aduentum amp; prsefcntiâ iiiipedit 'K^
ritus fandli.quc m qui non habet non eft de difcipquot; ^
Icfu,iuxta illud ad Romapois-Si quis fpiritumX;»^
fti non habet,hic non eft eiu'î:Vn^crnardu$:Soli
fpiri£u,id eft propria uoluntate, uacm, fpjritum I»quot;,
aum rccipiunt.Vnde in figura dicitur Prio.rcgu_ » ,
quod fpiritus domini rccefsit a-5aul. Denicg m^g
gis ab hoc pefsimo uitio retrahamur.nos qui rfl'h .
fiore$csfterismonachisdicjmur,amp; alios deuitioP'
prietatis iudicamus,fcire debemus,quod
pri« uoluntatis eft maior proprietas, quam pofl«' ^
pecuniae,etiam dicitur uerior apoftsfia quam d«P ^
dohabitwöcdiftcfiioi monaftcrio,
Rom.r.
Rom.s*
ïruft, ^nbsp;»quot;3uinoruni
ïiicrÜl quot;quot;S'quot;quot;^'quot; roficiumfrofjuns aibitmr
liofi rf
^ninaccm in
t« P'Of , quo f rcbar ipfuin
amp; raptorfin,quiaF.r cowwr.a.iim
koToV' j®!®*quot; proprüto!Iitfrprarlao,cuife
»FiSifj'-nbsp;mag^ftt, per
Mnoiamadqucndamperiinafffn inico fdifumo-
jj^hun, proffffum amp; ïnofcccicntrm: Ciatit amp; pax.
litnfinbsp;nómuUiflicartc,licetrtd-
fim..inbsp;' diftm «s f Ir dt fei tio diffipantc
Prouff wgantttalentume Talisiftinobtdirnsillc
fui . clericus,(ïtlaicus, quj |.roprir m fpïi ii«s
j ' uoluntai c accepnin adto caufa iuci zrdi iiita- the
cen 1'nbsp;iUam in mar.u fupcrioi is t'ui di
to^ ■ 'quot;''quot;P' ^ quot;'quot;3'quot; afcba pater,in marus tuas
dift Jï j ° fpintum n eum, quoniam fidens in te SC
tun.nbsp;falnuscro.Nunc ,
quot;quifqu,sesprof«nus,hocnodouclf.mili,qua-pa-
n'^^eft uoluntas tua dorotfo, imouotofpon-
fas P'''quot;^'''«fquot;C'»'nf«ffitatcin uerfopareterccu-
contrafnmulum calcitrare pr?fumi$, inttr-
fciewquot; '' panci.la,quatcnus ex ore tuo te iudia t cc-
ffj T® tua. Interrogo te non dicam ferue tiequa ff d
confrruuminChrifio fharifsimum, agens
AtJoft'^rquot; I'nitatis amp; inftruens iuxta nionirioncm
■ ^ ^'quot;■.'ft'j cupiens te faluum effe ab rrrore
^'quot;l^'iuoniain omnis inobfduntia dtuiatauia
gt; »O quam qui rcduxerit amp; eonuerferitpefcato-
K fcni
-ocr page 150-SfECVLVft
rcm.operit multitudincm pcccatorum,intcrrdg^ ^
«memineris profeffionis tu^ ficfipocHittt te fecifl^
Procul ablït h«c ingratitudo a fpunu tuo, procui ^
taüs obliuio.Porro fi memincris SC apprc»bïï,incerre
Ko quis fapientior 8c potior interpres ent proJeflio
huuu qualiter obferuanda eft aut luperior pater tu»
maxime cum cotifilio cóucnt»,aut t u fubJitus amp; u^
cus,af ut fertur laicus.Si te tuumqi dixeris prseferf»
dum preponendumq! iudiciü,erras imoJlerabiUtcigt; ,
ne« eft qui talem nó al'pernaretur protinus arrogai»^ j
tiam fubfannansamp;dicens .Quis poteft huncjaudir^
,nbsp;Certe puto, quod pudet te etiam auditu tuo haec in
^nbsp;lerrogatio prima lnterrogodeinceps,putafne patre.
imoficpatres tuos ita malignamis effe n^uiti|, quo»
jnbsp;in male cSfulendo faluti tuae uellemfefimHiactepquot;
Inbsp;rire. Exclamabis arbitror ad hanc interrogatione^
Hnbsp;cachinnans SC renitens rugata frontt: Longe fit n»
inbsp;infania a me pauperculo idiota fubdito peccatore, ^
de fanftiffima fuperiorum meorum probatiflim»»
fapientia tim facrilege defipiam.Euigila nunc SC f'
!nbsp;fpice fi non breui ratiuacula protinus ex ore tuo te i
dico, qui lufius hoe 6C illud facere tu non obcdirc P'*
feueras.Sienimfuperiortuusfapiemioreftin cog'
Bofcendo pr«cepra regula: quam profeffus e$,fi pr*
inbsp;terea credis, quod noliet fe damnare, dum tibi pr«^
ilnbsp;cipitobedire,quidobniti potest quid excufationis ».
ferrefuperinobedientiatuantdicampertinacia^S»'^ |
dices forte demiffis oculisacfaciehumi deiefta, fi no»
omnis pudor a te abccfferit, fi non attrita iam fronf»
meretricemimitarisdicens: Volouirtuftfuseffe « ö»
mino per affiiéhones abftinétiam'q; placere, exemPj^^
priorum fanftora nominatinHoannis baptiftï.i«''^
«o fortitsdiwiii wrparii «Kijfsio (juod Kiunitt»»^
St-BDITORVM foll-f.
non erit in grauamine mihi Jcce frater recedtc
'm aconceftiï prioribus. Tuiudiciumtui prarfcrs
'■nnialteri quafi fi dicat infirmus flf infanus medico
Cognofco melius difpofitionem ineam quäm
'mpfe,fcio qualiter mihi obtemperandum non eft
'58ulis artis tuae. Aggrediar te nunc altera uia du-
■'Ore ut ex ore tuo te iudicemfi pertinaxeffedecreue
''»,nontantummodoferuumnequam:feduelhscreti
apoflatam,uel de hxrefi amp; apoftafia uehementer
quot;quot;•peftum: ita tamen fi deptrditio iudicii rationis
vtt cerebri laefionem tibi non tuerit excufationis fub
j'•'Urn, quo cafu non iam argumentis theoIogisc,fed
Omentis medicinae opus erit. Dixit dominus no-
quot;crlefut. Chriftusadomnesinecclefia praelatos lo-
^quot;fnt ad pcrfonasApoftoiorum 8c difcipulorü :Qul
audit,me audit:et qui uos fpernit.me fpernit.Crc
hocïCredisjfi catholicuj es.Scio prseterea quod fu
priores fût et prçlati tui patres ordiras fanfti, in quo
*fubquoprofeffumte negarenon potes: aut fi ne-
pserrasinfaiSoflC conuinci tefiibus potesimouer-
quot;«ribus Sc carceribHS coerceri. Alioquinfaseifet ex-
^PlofimiliSC perniciofo cuilibct profeffo religio-
fe ncgarej)rofe(rum,ac impune. Cafterum fi te
pofeffum fatearis, oportet te ad obedientiam con-
'•■aproprium etiam uolmitatis arbitrium tenere li-
•quot;um.Alioquin contradicis facrofanâo euangelico
indufto pnecepto.utfcribit fanflus Lucas . Qui
, gt;pernu,me fpernit. Qui autem fpernitChriftum, Luc« i*»
^%bIafphematamp;apoftifatinGhriftum, Et fiaddit
NOod hoe licite faciat,fe palam in hserefim prçcipitat,
r^quafinolitextrahipertinaxeft iudicandus fif talis
^ïchio feculari relinquendus, nedfi monaflerio pel-
'*«us.Prouidcat falubrioradcus, tâetfiitaloquimur
SfUfreloquiniur. Tentabouiam rurfuJ alterfjqu*
fanions fft ad moibütoincnfi. Dicisut acapima«quot;
|gt;rlt;ta£lum eft,qiiod,non cx inobfdientia dtfifterc U«
à potu mni cactctifq! cibis laucioribujordini concfl'
fis, fed ad uiri utcs acquircndas ex pocnitcntia. Vide»
quafo frater, ne mentiaf iniquitas fibi, ne fit ifte la'
(f^ucus :atsnaefubangdolucis,nonuirrus abfiinrntij
in fpiiituhumilitatis Iraq;fiuis,ut eredam tibi,cfté'
de uel paultfper obedientiam in aliquaniulo f ot u ui'
ni,nec non m alio fratrum tduüo faite pauculo,u)idlt;
ror. poffît corpus ad laftiuiam cxdtari,ne(^rigor ab
ftinentia f erdi. Nunc uero quale iftud tft quod ab*
horres a uino taliter,ut nec confuetudini ccdcfis uf'
Iis tfle confermis, qua' Foftfaci am conimunionê da*
laiiispocuUimuiniiantillü^ Qualistrt,obfecro,fin''
juiaritas ifta^Nßquid de radice procedir abftinenti*»
ficnöpoti'fxinrimis hypocritaIisdemcntitr,utdun»
facis quod ncmo,mirf ntur omnes, SC tibi laudem (quot;*
^ gularitatis impune prgfumas. Lrgimus de multis if'
ytnbsp;fedufli?, pfCmomie t^mltfanhgu: fane.tuit fanfl^*
Fraiüïïcó couaudatus trater unus,qui iu(fus corfitf
ri ß uirba,noluit niC per nmu.lt;: ToIlitc,irgt farftquot;'
f'rancif£us,figinfntum hoc diaboliium. Docuitcxi-;
. tus ita cffe. Diet Climachus:Si uidens aliquê qui fibi
uimacnus- communitatefingularis.ip'^enö jndigetdçiroquot;
ne tentante,quiafaau£ eft fibidamon.Et apud fap!''
entern fcribitur : Vidifti homintm fibi fapientem «iquot;
deri,plus iilo fpem habebit mfipiens. Quis ucro pIV*
fibi uidetur fapiens quam fit ilie, qui iudiciû propri**
«m prefeit iudicio quorumcunqj^ At uero dicit fra''
ter ifte ficutaccepi, nullum audii in abftmentia m«'
nififolam rcdefiam, quafi uiddicet pro quolibtt ta^
Ii fit conuotandum generale (onliliû,aut fit papa fp^quot;
-ocr page 153-sVBDrroRVM f?;
q^n? ^'^'quot;''dus.ac nondicat fuffkidKtrfcc'e/Tai
Èxift ° 'quot;Ptnor prïfertim in ntali decrfuitamp; iubet.
fimitteretur adpapamfra-
ratin ' ^ obcdireiuflïoni rue udkt £11 apud nar
ti*^' Patrum de quodam gloriame inabllinen-
i-itranbsp;remcdiH inueiierunc pati i sr
fe quot;'^«'^quot;•'quot;p'quot;«'quot; tanquam fanjum amp; certc iam ip-
ttinn V/®' Compu»eruBt uti lautiffimis dbis, SC
efti quot;atuwatéautnaufeam .Quirandein fanatus
ti'* Pr^tumptione uel arrogamia lingularis abfané-
rjj^^o'jf'^queMer a uanitate amp; periculo infaiii? libe-
bo'I 'nbsp;beatus Bernard us,quod nö habei dia-
ïem' •quot;^''quot;quot;'quot;»fntum maius ad perditjonem quae-
quot;Um placere dco, quam fifuadercuncrt indifcre
rJalquot;?/^quot;quot;^ qui currit incurrat periculum amp; pi t^tps
fubfnbsp;mendianum, quando
'pecie inagni bom X rni^ularis profeflus. incidit
, magnum malum .Et qu id maius malfi.quam
^ obedimriaquï peccatüariolandi, id eft irtolola-
lus s f domino nominatur.Prarterea d-cit-Apofto- Romx i lt;
du l' »quot;fafcsnJslizatfratrem meum,noniiian-
ti^f carnes in aternum Quanto magis fi abftinen
tgt;ur,n''tratrem, iiedum unum tx
j mis.ftdpatrem amp; maiorein, u«- tibi timendueft.
coi? fxpcdit tibi contriftare patrem tuam, noa
tQ^'^^^aceni effe ad iIlum,non toliere te fibi cui te uo
tii^i'^^*'''d5fti,hocrapinaeft, hocfacrilvgium. Dicam
tUinbsp;quot;fc mentiar, fi de duobus malis alte-
ris r faciendum,uel comedcre carncs in dieVenc
fji^^^acumrenifu coiifcivntisc timoratae,autab-
bilif'^^ 3 u'no contra prjceptum obedienti* rationa-
»On inbsp;fecundum
quot; 'oto ut malum fed ut bonum deberet implert.
-ocr page 154-fcib«»4o ulnS.Alioquin cum pcrtinaci rcmfu «o ft«
ret falus,ubi aliud perpetrâdo cfi fequcnti humili P«
nittntia comedcs carnes faluaretur .Denicç G forte di
êlurus cs.moucor lege fpiritus fanai,uide fi fpüs fan
Öus cft diffentióis deus,uide fi quilibet prafcffw reg«
là ita diceret quâta cófufio fequeretur, uide fi
té docesexceptionë a régula generali, qua amp; fecund»
a profeffus es Sed formido ne facià uerba mea furdOt
mfi o. nô iâtjbt,fed patribus jp te loqr,amp; forte ^ c«quot;
^ ris m poftcrü,ß(qd auertat de»)occurreret cafus talis-
Quod propria uolutas nocet toti cogrcgatoi-
IC E B A M quarto,3gt; propria uolunta« n®
cet toti cógregationi. Vfi Bernardus« Vij ucn»
lint fcâdala SC turbatióe» in cögregatióe, nifi ggt; felt;3«|
do jspriâ Bohitaté,^d apud nos temere diffirimus.» ^
môjîhiberi c5tingatuelimpediri,ftatimin murm»
rationé amp;^cidalû frûptm»,et fic alios fcldalizain*,^
eis malûexëpltifbemuses çdificare pcrobedictia *
Fernai-d patictiâ potius dcbuimus. Vfi uenerabilis doôor lo»'
loan Girf.Gerfon.-Pertinacia,ingt,inopinionib» etaftibus^
pri^j per3gsnoneftparatuscorngi,dlnabilisce ui*
fanabiliseftpfumptio.amp;dû apud religiofû cft cS«»
t«rbat8c perdit .Diabolus nät^ facit ficut aftutus p»^quot;
tor,qui qli uult faciliter decipere pifcesturbat aqu3|'
iC tamp;c eft fecurus,^ pifces no poternt uidere rete lu»«
Eodem mô facit diabolus in cögrcgatione feu conu«?
tu.quorûcumqj religioforurn-Immittit enim turb»^
__E___.1:—.1 -.^nU^Aüfr certinaceminfeafufU^
quific malo exfitif lofuoSf pfrfuaPent Aufut.
UcrK f«ndalifat confiatres fuos aiçperturbât,
oum btgjj Auguftini ita dicFiuis.Qui in confpe au
quot;ruin rnaif „.„if^ quantum in illo t ft eum à quo at
Hq '^uiquot;,«£cidit : ec torte qui imitatur, moriturqui
quot; imitai ur uiuit : tamen quantum ad illum perti-
occ'dit- Ifidoi US de fun.mo bono libro fe- ^^
tyr'S^^iotK (luipe efi mamkiic quam cccurtêpcc^^
jo^^^'P^ftr eniin re' ejt qui aptj te del!nquir,qui
« docet. Idi m quoq; confirmatur flt; ntentia bca-'^'t*'
in eodice reguSf paftoralij titul, qua
ru ^S^quot;^®ffptiquot;'cgt;,lîcait:Audiantînuidiamp; iurgio-
O f'ininatorf$,quodfcriptum {ft:lk'aii pacifici,
filil dei uocabuntur, atque e diuerfo colli-
çj'î'gt;qu'afifili1dei uocartur,qui paam faciunt,pro
quot;■«Ubio fatanaefunt filii qui eonfundunt.Onmes au
m qyj pff difcordiam feparaniur, à uiriditate dilc-
arefiüt. Qui ei fi boni operis fruflus in fuis afti
nibusproferut.t, profeöonulüfunt, quia nonex
quot;'täte charitatis otiorf. Hinc ergo ptrpendât femi-
ntes iurgia quim multipliciterpeccant,quia dum
til A quot;'■qquot;'quot;'quot;» perpétrant, ab humanis cordibus
jquot;'ictas fimul uirtutes eradicant. Jnunoenimma-
inumcrj agunt,quiafeminando difcordi2m,chari
^fquapnimirfi uirtutum eftoim materextingaunt
X'-'a afit iifflil tfi prceiofius deo uirtute dileöióis,nï
f ft diabolo dl fiderabili» exttóióe charitatij. Quif
^quot;'s igitur feminando iurgia dileâionem proximo-
«m p» rin)it,hofti igitur idco familiarius feruit,quia
^quot;ïi'laomiffa cecidit, haue ifte uulneratis cordibus
'quot;^■quot;'hcns eis iter afcenfionii abfcidit. Hsec Gregerf
Bernardus in fermone de eodem fic ait:Nofl tiÜ
*wlt;tur grauiorë ab £»Chriftu» fuftintr e pfecuticnf,
qui fugîcftîone malignaexëplo pcrniciofo abcoptf
utrcit aiiimas quas redimit.quain À ludaeo, qui fanquot;
guuiem iliu nfadit. Opax, ait au^uftinus,beati^
q ittc hiber,in »Udi(ftusquite oJTt,« qui te frâjiltSt
iinpedit in ho.nines, quoniâ ancichrilius eft amp; ftliquot;'
perJitio«ii-Ôii pacem oris ôC operis non habet, ciirj
ftianuî dici non debec.quia pace pro teftamentotlir»
ftus oinniba; fi Jelibus tjq fumrnibona ac fine q nu'
lus uiucrsdebtt.dcreliquit.fatet ergo luce clarius,9f
talis picisturbator per dctractipnes ac murmurât«»
nJidiOinmriaturdupliciter.Prirajnamflimpcdif»
ne lefjatmn iei ftire pofsit. Lcgauit enim deus pacen»
ho.Tiinlt;b«î,iuxtaiUui-IoMnii:Pacem meam da uO'
bis,pacetn relinqua nobis. Et id.-o huius difcordiae ^
mmator contra boiUTi pacis tan'4 excómunicatas en
uitanduî.Sccundo talis iniuriatur deo, quia expeU*®
eum à quiete iur habitationis. Contra illud fcribiWC
inpfalinis lnpacefaftujeft locus eius.DetraftioaUquot;
tem 3f (ufarratio atque murmuratioturbantpaccn*
Sc dcftruunt.Dicitphilofophus. Quod unufquifqquot;'
q'laliseft talialoquiturSc itihisdeleaarur Et Sen^jT
ca- [majo animi fer.-na eft, qualis uir talis oratio ei*
êîaî. Gifiiodoi u«: Vis fcire de fratrc tus qmle cor h'
beat,attencte fr-quentius ÖC libcatiui loquatuf'
Exabiiiidantiaeiiim cordis ojloquirur-ltem HagoJ^
bro tertio de anim v Vanus ferma, sfjnae confcienW*
eft inlcx Mjres ha niiiislinguapaniitJCgaalisft»
iHJoHcaitat- tjlis an miBC^-nprjbacur Ideo qui f^'*
lam hàVtcô.ciearîam.facilc d.triiiit 8CmurmurJ^
dcfeftuî proximorum maxim* praelati explorât *
publieat.Seduiri fanfli Sfeleflifra rum fuorum *
fociorum defeaus, quantum bana confcienntia P^
tBiuit, fepiUuiit Si o:;uitant, appanentcs m/rrh*^
loan.S«
^quot;»pafsioais Sc tnuolunt in fyndone charitatis,quia
ïritasoperitinaltituJincmptccatoruni.Sf ungué t-Pct.f
oalfamo honeitae accufarionis. Sed benediitaiUa
Una a deo.cuius humilitas alteriu s confundit fuper
^^ ^gt;cttiuspatientiaproxijnilt;xtinguit iracüdiam,
iu f^ ®'°edictia pigritiatn alterius tacite increpat,cu-
^^Uferuorinertiain alicniteporiscxufcitat. Qiiantis
«n^exeraplmn ueraeliunnlitati$,lt;obedientia;Ä cha
'tansoiienUis.cu.n tantis Sc pro tantis xterna prae-
^•^pofsidcbis Hïc in atnmonitione fccunda. Ea-
^Pt«r,dileai(iiimifratres,ficut cöfulitbeatus Berna.
j.j'®quot;'einu$proximis exépliimbonuni per aperra ope
^sfenjïnemusan^tlis gaiiJiü inagnüperocculrafu-
jP'na.itfin üiregorius:Volanriaanimalia le uicifiim
'■tuiitaIisrms,quinanaoruinmenrcsmcoqiiadr:iLili.;4 Mo
*'rniappctunt,confidcratis alteriustiirtutibus 'nm-jal,
je*» exdtantur.Ala enim fua mcpercutit,qui « xcpla
^ïn£iitatism:ad melius accendit-Etala mea uicmum
^^ faroftêdo.Et hic fitliuLus materia-finit,in qua mul
l' ^'ï^^rum authoritatibus rf!igiofusquilibit;on
«la quot;i*''quot;!quot;nbsp;uoluntatisrftammonitus. O mi
^ *uftralis profefTe fub ordinis alis, niemor lt;7fto afsi-
''e,qu3dipopondi ^i faluberrimam obedientia per
ij^a uoluntati proprix libera uolfitare renüci-ïs, te u®
«^atid.i,«olutatiprsfIa!i amp; priceptis religiöis éC
^»nis oblirafti .Qijje viuito ^loriofior eft,qu5to hn
'?'quot;»tätc» maifis leuis SC facilis.quato maioris clia -
*o m'-' '^«■'Sibus exh'bctur,tätofi; maioris menti qui
«»erhibaint propri? uolfitatis. Vfi fit,quod plus
j.^nbsp;fï iubeantur quae fecüdü fe natu
quodä horrore fugere dcbcamus,5 Jetur de re ntgt;-
acceptaprjeccptn.Iuftit dns deui Abrah«;^grrde
H vnbsp;ttée
rrrra tita K de ccgnanone ma, 8c de don» patris tuJ»
Sc «eni in terrâ qua monftrauero tibi. Durus quipp^
fcrmo dimittere dultedincm patriacfuauitatem cog'
■atorumSC eonfue tudinem paternxdonius.Cm iiocl
amp; obedienriaquot; prçcepto taliter obediuifcut etiam fili'
uum fuum redire in fuje cognationis patriam prohiquot;
Cet», a »• beret. Sed mira obedientia fuit cum audiuit uoceii»
dei uocantis SC dicentjs : ToUe filiü tuum unigenitS.
quem diligis,Ifaac, amp; uade in terram uifionis.atc® ot
ter eum ibi in holocauftum fuper unum montiurUt
quem monftrauero tibi Et hoe facere,fine trepidatiquot;
one parauit. Hanc obedientiam elefiilfimi patriar'
fhK deu; uidere ron uoluit , fed nobis imitandam
proponere dC contemplandâ in unigeniti filü fui perquot;
fona,quâ pro nobis in aracrucis immolauit ante pçr
totfeculafi^urare. O gloriofa obedientia,o uirtf p'«
ra gratia:,o fola eiu» genus humanum ab inimici
Ro.m f „ibus liberafti. Nam ficut per inobedier tiam uniu'
hominis peccatores conftituti funt multi; ita per unf
us obedientiam iuftt conftituentaramp;multi. Chriftu*
namquefaöus obediens ufqiad morte inarduocrf
cis per (uum precioCflimum fanguinem inobedicnti»
primorum parcntum dignatusfuitabolere.Etquo'
Wat.nbsp;iiiamChriftian*perfcaioniseft,ficutteftatur uef»'
Mar. lo. taj,ffruareprîcepta,atqîufndfre0mniaqu3ehabe^
iuc. » s mus et dare paüperibusct fequi Chriftû,;monita m«'
Hora fequamur,non quidem in metu pocnjc,fed in o'
Ifftione iuftitiaemon coaflione triftes, fed difto part»
mus ouantes-certi d« retributionetanto maioris m«^
riti,quâto próptiores fuerimus in executione pr*c«
pti .Sit tâta jjpter den noftr* obediétia; próptitiido»
fluodnS folum expeftemusimperiü, fedpueniam«»
«um alatritatt f ceptum. Obtdicdo stdê noftri côtequot;'
-ocr page 159-Uoluntatem ,quafoium nos SfreligioficacterijK
® aliterbeatitudiné pofTumus promcrerj.per lefum
, '?nftum dominum r.ofttum,quem dccrc u mus falu
imitari. Ha cFrancifcus petrarcha poeta laurca
dcganter quidem amp; l'plendide : amp; utinâ audiatur.
De nquifuis iduerm cr perfe
ftamobcdientim,
CCAP. V.
IRCAfecundum principale inprincipioU-
belU huiuî afTumptum.fcilicet de requifitis ad
^'Mmfif perfcftam obcdjrntiâ,accipiomihi pro the j-
lundamentoillud,quodlcribiturapudLucâ:
't'rin manus tuascommendofpiritum meum. In
g'^Outrbo obediens lefasfccitprofcfsionc inmani-
fui abbatis,id eft, dc i patris.ficut fac't monachui
•■Jnianibus fui abbatis,nue prioris. Proquo natan-
fpiritu duo runt,fcihcetfenfus 8c uoluntas,u-
'''^«trclinquere opottct cuni lt;i uer( jjfefsiorêfacit,
yrQ^ debet abnegare pfefta obcdientia. Nô eft habê
..'fenfus proprietas, ficut quidam quiin eo g) magi»
.«erai funt,ucl antiquiorrs in ordinc, magis fibi cre
quot;^tqabbatiuclpriori.imograuitcr fcrût, qfiuid^
^»nores ad côfilia regiminis dom* ipfis f termifsis c5
•®«ri.Itlt; uoluntas propria sbi^cienda eft prsccipuc.
J'ua ut dicit Bcrnardui^Nihil ardebit in intcrno, nifi
popriauolûtas Cômendctergomonachwsfpiritum
JJjHm in manus dci Se prariati,« fpiritum dei in prar-
^'Um recipiet Soli enim fpiritu fuo fprio cuacuatf,
*®Pgt;à fpiritusdei.i.fpiritusfanfti recipnit Vflpoft^
Pophetadixeratinpfal. aufcresfpiritficorû,fc5tur
{«eniittesfpintfitufi.NsmutdicitBernar.Nôdabitp^^^ ^
■•«•cdiemi copia fui,qui malit mon qni nà obcdire.
Obedientia Hie eft lefus qui dcit in Euangeho. Cibus fflf UJ eft, i*
cib' aniin{. fadam uoluntatem eius qui mifit me.Nam cibus ani'
mseobedienriaeft.Itaquequoriestibialiquid in uitf
tute obedientiae iniunguur.panis in refec^ionem anlt;
moe porrigitur.Sed fummoperc cauendum eft praela'
to qui iftum panem iiUoruin fcilicet obediétiam fub'
ditis debet miniftrare.nenimis durum amp; mufciduifl
eis difpenfet,ne fauces tencrae illum nequeant inafti'^
re.Sic multiprxUtinon panem fedcruftas durasi«quot;'
mailicabiles fubditis fuisHoco panis offerunt, quibj^
. Inbsp;nonreficiantur,fedpotiusftrangulentur. Jilifunt?'
latiabbatesSf priores,qui fine affeilione.fine cordi'
fJ. teneritudine praecepta fua cum rigore inflexibili mquot;»
tiplicant.Tales loco panis cruftas,imo potius lapid^^
|gt;orrigunt,cum tame dicat dominus. Et fi petierit pa'
ncm,nunquid Iapid:m porri^et ei^ Vnde effjciunnf
filionunfuoruin,ideft, lubditorüinterfeflores ant®
deu:n Contra tales 4ur0sprxlat0!,dicit dominus p^/
Ezrchielem. Cum aufterirate,amp; potentia imperaba;)'
tis,amp; difperl ae funt oues in? ae. Oues enim,id cft,fuW'
tifaepiuspropterprzlatiduriciain difpergütur
ouesfugiuntöCdeclinint,nec eisconfciëiias fuaiquot;*®
nifeftare audent. Vnde in uitifpatrum libro quinto
xit qmda fencx. Impofsibile eft ut cum duritia 6C aquot;^
llcritate facile ab inrentionefua quis reuocetur. I/fg'
tur quoquein geftis fanfli Ancclmi caithuaticnfis^'?
quida.nabbasiTemelconferebitcum Ancelmo div«^'
Quid faciemuj cum pueris in clauftro nurritis,noit
nim ceiTamus die ac n jft; cos ucrberare,ct (cm? det®
Pu^ri in mo riores fiunt. Ad quem Ancelmus: Qjiam bene nutf'.'
nafteris qu gt; mgt;'ntum ueftru-n expenditis.q .ii dc ho minibus befit'
imiJa tdu'as facitis-quot; Dicmihi,qu3efo abba, fi plantam unam '''
clt;Mgt;di* harta luo plancares.öC max iUa,Ti ex oinni parte
cludcfquot;
-ocr page 161-«tüdenbsp;Fe?.«.
^i'alilal'L^quot;quot;!,®''^quot;?' nu^Ustcnus expardcrr poflet.
fiifrc^nbsp;amp; ud
'■s.ur 1,,nbsp;tamum minis amp; ttrrcribus coarta
«iUodnbsp;pcnirus Iibertatf potiri.Vndc fic
dulcfdinis uel pietatis circa
^^'nTh fnbsp;a'quot;«^quot;!quot;« boni in uobis poftea
fivi.f r''''nbsp;quoque modo miferabili,
Odiumamp;fufpi»
•^'tate « ' 'quot;'quot;f»f.'fi «u'lo fuennt in ui ra cha-
»i),f^quot;quot;quot;»'quot;Ftquot;^»ueri.H!rcilIe. Sipietia^ifoÄorcla
♦»îrehunbsp;^cifo an
dicat:Vosqui tr.odo hcrribilei
''.fed -
»morcfedcü timorc.caue
«»otiVv '^quot;'^'■'^^^''■'''quot;-'^«'■r.r.deamp;citoai partbi»
Onç.j ^Tftfmmmslis pr«ist;s potenter cn incufsl
^j ffbonis cum benignitate confolatior.is
'■'«il't!'nbsp;CO
'quot;ntir L -nbsp;queadmodum ipfifeliabue
ßuninbsp;Huius exemp^um halen-US in libro r«
»osnbsp;ad4iol:oîm:Si iocuti-sfuen$ ad
»contV ■quot;quot;-''«'^quot;quot;'''»''quot;quot;«'quot;»^Û'sdieLus.StdTpfe
koaf ®'''®fquot;«tdeconfihoiruer.un-,,amp;: cxuro uer-
°nbsp;fchifma ir populo quod nunquâ
Praij ad corcordiim rcuccai i tx parte ei ga
tipj.'Jquot;quot;quot;! attendcdaeftlenitasfe difcretioinptp-
dij,i;^''cutdocet/.pcfiolus. Prtre'nolite sd iracfl
'^^f'iftrnbsp;uefiios Te lac etiam ietiuate
Noquot;quot;/quot; Iquot;fideamp;leiiitatcfareumfccitillfi. Tur-
Jtri^ «abftirc'um ef in prsrlaf o cum ira Sf au-
fctlvs ji'nbsp;ut ad rirotheii /pcftolusfcri
w-niinin inqiUt domini non oportet Btigare-
-ocr page 162-fed ad omnfs .nanfuttum effe BC parifntfm «cam^
nitate eos corripcre,qui refiftunr
quoniam aquï liloecum filentiocurriint.aqu^
?afin tranfcuntcttin magno tumultu. Cum^lpf
in canticis dicat amicus meus bibit uinum tum
ld eft.rigorem cxercet cum lenuatc.iplaconucn» ^
fnonfum Sc feueruati manfuetudinem praferens,^.^,
»lora funt mcuit ubera tua uino. Gum propheta »
ret^Ecce fpiritus grandis conterens petras, Bc non
fpiritu domtnu$,ä£ poft
in commotione dominus. amp; poftnbsp;'Ij/
amp; non in igne dominus, ad.ungit A poft »gquot;^quot;, jf*
lusaur«tenu.s,amp; ineodominus.Nacum f^^^^^
ac commotioftisamp; igws iracundix dco difp kc»quot;
ipfi acccptaeftlenis amp; blandacorreftio. Verunt^^^
inhaclenitate aut potius in hoe mcllefel
correaióis abfcódimm eft. Nâ fuainlenitatcÄ
êc in blanditiis fuis atuleos habet.Et ecce in fua«« j
ec pace cius amaritudo amarifsima aduerfus cos -h j
ignorant SC errant.Vetuntamcn ucrius diligit,««» ^^
tiscoriigit,oculte tamen,Sf cfficacioreftjneo a»
feb.}4
fortitudinij habet.tt ut uerms lu« »^a., n«- w. • ^^
dicitregiapoftata,Sf duccsimpios uocat.hïc n^ ^
cipit pcrfonas principum,nec agncfcit tyr^n«quot;
cum difceptaueritcontra paupcrcm. Attende ^
fluiadiftmc-tionemvecipiunt fuafqueuiresutilitc ^
prudcnter alternant blanda Ä fcuera correftio ^^
äeutraque in Ezechiele fcriptum tft: Jgniscr»^
Isech. 8. TOtdio,⣠de medio ignis quafi fpeaes eleôri. gi
Cutt.it
SVBDlTORVM Jot,si,
fumgtnusmctaUi rcmpfrtitifsimuffl.lïgnifi» £ztthgt;i
--nbsp;•• ■nbsp;DC
f ^'■'■eftionis fuauifsiinuin blandimcntuin.
•^quot;tate autem ibi fcriptumeft: Igniserat in medio
_ ^»lium SC dc igtie fulgur cgredicnj' Debet itaque
ï iquot;doque inanrucfccre icucntas .Nam in opere tent
(j '*®n«sfculpnftintaclora deprndentia,in quon*
j I'''»ece(rariumeire,utdifciplin«f«ucritatfefren»'
'®ro manfuetudinis temperetur. Verunumen re-
ji,nbsp;os praclati obftruit,quz mentem eius dei)
jj^'qua adulatorem * ucndicorem oiti facit,dum
fjj'.'iuietem ac honorificentiam uenaturin fauore
jj^'torum.hafc mifcros prarcipitat infoueam fcan-
«n« iïquot;quot;' fo«' dicit propheta, cubauit la-
^'«oC inuenitfîbirrdiiirm. Hvr id nrarlarns.
U ''l'ifubièaio debet.Hinc ucloVbrtis, humiirynors
jj^'® etiït. Piimoergo requiritur, quod fit hbe« . ^
qunbsp;clauftrJi» propriam uoluntatem rclin-
2 gt; fine contradi(fiionc cordis ic oris,fuperiorit
j '!'quot;tatera faciatruam,iuxta illud ad Philippcnfrs,
*m'f' ^ïf Omnia facue fine murmuratione, ex-
j^P'o Chrifti Icfu.'qui dixit, loannis capitc quarto:
^''«scibuseftjutfaciam uoluntatem«us qui mifit
Q - Vbi fic dicit flos doftorum beatus Auguftinus:
1 ^timusminifttr tuus eit,quinon raagis inructur
a te audirc,quod ipfe uo uerit, fed poti» hoe uel
MUod i te audierit. Porro de graui perieulo flC mx
f, i'^dine peceati illorüv qui non libenter obcdiunt.
Hj'«quot; Bemardujin cpifiolaad Adam monachS:Si ,
wtftt ceeperi» fiifiincre.fi mdicjre prjlatttm,« mur j
«tur« '
-ocr page 164-murareïn cordc ,ctisin ficxtfrius impleas quo^?®quot;
bctur,noncft utrtus eb«dkrtiar,lcd uelfmê ir.aliquot;^
Ncmo ergo fciplum dccipia» ut rwtct f;bi txtniorlt;^
fufti£frcoblt;dicnnam,nif!Cti?i»cxiwiiT.OvOtdis3»
ftftu amp;tufn bonauolutttateobidiat.Cregonusgt;^
fcruili Hiftu obf dientia,rtd clianraiii rfi. üu ittos«^
da tft-Et ideo Auguftinus uolens det» rminar» «n f^
fu!afua,qoalisdibett(re obedientia,fic ditit;Pr»f^
lïto tanquam patri cbediatur non dcmino, ut f't
dieniia filialis.ficut deert filios ecclefia. Dc iftat'
fuperfïciali bC «xtcrioi i obcduntia f c fcribitur in P *
Auguft.
M
allegatolibrode gefiisialuatoiis.Cbediuii quisi«-'
pidcpralatointemporalitercumutritus, amp;«quot;lquot;,),
irum pcrborrefcensdifcrtmen, pace quafiuit tfi' jj
terri-sfcdnonbonaruoUiniaus.gloilaueiocxliO' ,
bi noncritinexceU's Etpaulopcft: Cbedire adnbsp;.
lum camis,carnis mentum habct.obedirc sd ocuquot;'
fpiritusfupercrleflia mctita capiat. Et ratio ci«'^^
proniptuert,qquot;uiauoiaratis hun.ana'tamncbiH^.^
c6ditio,ut nullum a£tum dtnominei,nifi ad illC '' lt;
ne uoluntaria de clinaucrit .Et h^c eft caufa,0U2i:y-quot;''
dofforunrAugultir.us indttefft teprt no tflV
- , Sc maltnnrili in uoluntate. Ouaproptcrfiuebo»quot;',.,
Auguft. lux „aim,, nolens qujsjaciar:n«llatrKustrmi
doftorum, tiTm?uiandum eft. Qualiter igitlFbonus « K
tintius matus recutatutw, qui bona peragit amp; »quot;'^
dcfiderauamp; per fe guide nepbaria, peraccidtnsu'
fomiinmmilia.Vnde ofcediepttxmeritiimnof^;rt i
fiftitjneoquot;^lt;l aEiturauFtoleraturexterius:nbsp;;
eoquodintenusabnegatur. Ctegoriusin ferm®
Cum ad opus bonum ex bona uoluntate non duequot;
rem iuftam fine f'uftu peccator opetatur,quia «J; ,
Auguftini»:Mala uoluntate uel fola mifer
Sed Seneca in epiftola.feptuagefima fecund»,
uoluntas beat»ac tniferae uitae fibi caufaeft.Se-
«ndo ad pcrfcftam ac meritoriam obedientiam re-
2quot;«ntur,quod fit fimptex, hoc eft.quod clauftralis n5
cift- curiofus ad inueftigandum,quare hoc prse
Pitur uel iniungitur,uel quare fibi magis quam al-
quot; iniungitur,nec debet contra praecipientf m mur-
j.'Urare de inutilitate rei iniunflae, uel de impofijbi-
ad L ®*5quot;fationein praetendere, fed fimplici corde fe
tat*^nbsp;promptuquot;quot; reddere. Ad hanc fimplici
^ftn pertinet,quod Icribit uencrabilis magifttr lo- _
f quot;«*lt;2erfon fuper Magnificat ca. Depofuit poten- Gtffois
sclefcde. Nolo te inquit curiofum fcrutatorem effe
aliense. Semper memineris priconii charitatis,
^anon cogitât malum.Vox eft ChriCi.Vt quid co-
atis mala m cordibus ueft^is^F^ge ergo,quantum
^°^sgt;iudicium de aliorum uita^tecum habita.te co-
^!^l£c'rcumfpice,cfaulosinalienislceleriEui3tgt;er ^yt
quot;quot;inîos m tuis oculos habe. QJuid neceffe eft ût alle-
'S fordibus cor tuum inquines, aut impleas fufpiti-
JJ'busmaleuolisamp;impuris.Vndc tern ardus: Oni-
°us nobis in conacrfatkmis initio nulla uii tuseft
. ^g^$neceffaria,quàmfimplicitashumilis,amp;graui-
J, ^ quot;trecunda. De hac uerecundia in Polycratico.Po
Jf.mo unum ad quod totius philofophicicmusten Lifc.j.ca.,
J gt;ntentio,fcilicet finis honeftuslaetus exitusÄ: iucä
Om ' P^®quot;^ euenire non potent, nifi philofophia
ftod - offionis se omnium miniftris officiorQ cti-
Can-^ ^'^hibeat uerecundiam , quae parens eft, ut ait
jy^'y^nus^omnishonefti confilii, folénium officiorü
jj quot;a,magiftrainnocenti!e,charaproxim!s,accepta
fnis pnuatat negligens facultates, ut communes
putioet.omni loco,omni tempore prç fe fauorabi
SPECVLVM
km gercm nuItum,adeo quidé, ut ctîam în vmcun'
ttb.y. dis teraturacapta.lnVitifpatrfl,lcgitur, quod feti«'
diccbant, quia nihil iîc quarrit deiis ab his qui primi
tias conuerfationis habent,quain obcdicntix labor«'
Vndcfif Ancelmus iibro fuo de fimiiitudinibus dicit»
quod iuucnes fenioribus debent elfe fubiefti obediç'*
tes Si obfequiofi • Sicut eriin fruftus non fequitur i^
arbore, in qua flos primo non apparuit : fic Se infc''
ncöute honorem iegitimum confequi nonpoterlf»
qui in adolefcentia alicuius difciplina- nô laborawit'
Intraftatu quo^deduodccim abuConibus dicituf»
quod tcrtius gradus abufioniseft adolefcensfine ob^
dientia.Et fcquitunSicut in fenibus fcbrietas SC tn^
rum perteftio requiritur : fic in adolefccntibus obj'
quium fubieaio SC obedientia rite debetur. ï^c^
tpift.jS^ Seneca in epift. dicit, quod luueni eft parcndum Uf *
uerendum.Recitat-Valcrius in libro fccund9.ca,pr'
ino,quod fenefluti iuuentus itacumulatumâC circiquot;^
fpeflum honorem tribut bat, tanquam omnes maiquot;
res natu, omnium adolefcentium communes patr'
errent Sed foite duit aliquistxfimipliciorib':Vtin3'^
effet mihi talis abbas Si prior, qualis fuit beatus B«^
nardus,obcdiré faciliter imperanti. Nunc uero
meifuperioris paruam fapicntiam amp; im perfcaioquot;®
multiplicem confpicio, nonpoffum ei ex corde ob^
dire,neq; audeo ei côfcientiam meam committer«^
falutem. Quifquisitadici£amp;f2pis,errasamp;dcfipis'^
enim committis te amp; falutem tuam in manus hoifl
nis quia prudés cft, aut plurimum literatus, aut dcu
tus, fed quia cft tibi fecimdum regulärem inftituM® j
nem prspofitus autprçlatusQuamobrem chedgt;3i
»on ut homini,fcd ut deo iubenti:fi tamcu n5
iti.ti fxpe tantojcrit dco tua obedientia placet»^' J
JVBDrTOkVM foUu
nW^fruftuofior, quanroeftindignior iile c»i pre-
ker dtüfubi^cinórtt ugis.HïcIoan.Cerf-caccl Parri Gerf««
obcdictia Bernarduscofirmatitadiccs: Nó te
quot;Om-at magifter )mptr)t»,indifcicta poteftas.fcd me
^«o ga nö ttt poteftas,nifi a dto. De ifto mö obedi-
ai.kihctt fimplKitcr fine diiudicatione pr?lati aut
Dicebantfcncs, ^..
quot;JliafiquisallcUlDatrlfe tradit^aiTfiiKipA,««.™ «S Llb.
14.
^«'a f, quis alicui patri fe tradit ad fubieöionem, m
j quot;^oetattendere in mandatisdei,fcd patri fuo fpiritua
^omiicm uoluntatem fuam commjttere,quia]lliper
SfHu'^ obfditn,,nonincurretpeccatum apud deum
ld btu htu,quam pauci inu.niunturtales obcdicn-
i;quin potms fft inuenire,qui fiatuta fciiiorum 11 or
_jnationespraelatorum nudiofedifcutium, harct ad
quot;gulaqu® mjungunt^r,cx^guntdcqui^urdamra-
y'fm,amp; malefufpicantm deomniprtcrpto.r.ecun
^quot;smlibtnter obcdiunt,nifi cum ruriire vötipcrir ód
^'teiibuerit.Dc quibus dicit Bei nardus: S;cpiole-
'Oficmultorum, inquit, ufq-hodic pufilhnimiia^ SC
quot; quot;Koncat, gd uisquot; ut
run' 7quot;bi^morf illnis caci eu2n?,elici,ncn ipf, quar- In fcr^f cquot;-
«ffl-^'^fuquot;quot;quot;'quot;'quot;. f'cft^Ccfdcrarctrim nt- uerf.S.Piul,
Surhnquot;nbsp;Chrifti.quid f Li p,« Luc. I,«.
^oris.HjcBet-nar.Dehoc referturccpJum ^cïsWe
• O. Vitifpatrum.Ltgitar n: mq. ibidem, q-oui.
.^m trater dixit cuidam fcni magno:Abba uoli b'; m
«tnirefcmm aliqucm iuxia uoluntatem ireanific
Füquïtisdfif n lus.
huiufmoci effe dcildcrium fut! nó
[quot;'«■»'gfs^loeurus ift fenex ille.Sed cQ uidcretf. mx
tfidfl!nbsp;ei.Ergo fi iniKni^fe..
«olntatc tBa,u« manert c« e o lt;fEt ille dixi.; Eti j
-ocr page 168-nolo hoc,(î inuenio fecundum uoluntatem mcaff« '
Dixit ergo ei feKex:Non ut tu fequarit uoluntatem f'quot;
nisillius.fed ut illetuam uoluntatem fcquatur,amp; i''
in CO repaufcs .Senfit autera frater ille qua: dicebat/»
furgens proftrauit fe ad pocnitcntiam dicens: Jgnoft'
mihi,quia ualde gloriabar,xftinians me dicere, ca^.
nihil tenerem-Ha-c ibidem.Quod igitur iamfupra
xi,repetam.Eft enim minime taediofa,fed iuciida r^'
MonafHern rum utilium repetitio. Teneatpropterea memorit'^
^ofe^ no religiofus quifquc,quod oinnisinobtdientia,murifl^
MndafKn ratio amp; proprnftnfusptrtiHacia deuiatäuiauitac,^
deducit monachum in perditionem . Ait Anthon)U$^
Ingensdimonum turbaiftum peruolataerem
proculanobis hoftiumcateruadifcurrit. Hoftile
Iis contra omnes Ci.riftianos,maxime contra mofS'
£hosamp; uirtîims Chrifti odium efi.Non habet autCj
efficacius uencnfi ad interftßionera fpiritualem cUquot;'
ftraliur, diaboluä,quamli uadeat propnasfequif ®
Pluntatts,amp; faaepruutntia:finfualttatlqueinnitl.
tio ad ucram obedientiam rrquiritur,quod fit hil3
ris,hoc eiî,fecundum Augnftinum, ad fratres de cf«'
ino,quociinor;achus corde lucundo,facie ferena,of?
rilbrio,amp; oculo oi nato, fanftitatis fplcdore tu om^!
chsritatisafftfiuobcdiat.quiafecundiad Coriof'''
os:Hilarcmdarorem diligit deus. Ecclefiaftici tri'^
ßmoquinto: In omni dato hilarem fac uiiltum tuuquot;:
De hoc modo obediendi dicit itiam beatusBernaroJ^
filt;.:Serenitasinuultuamp;dulcedoin fermone multi'^
colorant obedientiam obfequentis. Nubitofa corpquot;;
ris compofitio.Sf facies tenebris triftitiac obfufc?^
deuotionrm ab anima recefsifle fi^gnificat. Quis C'îj
libenter imperat homini triftitiamefflanti.Felix P'
ne ille monachus.qui taUm fr exhiber prslato fu^;.
audaf*'
-ocr page 169-adquot;u Pffquot;Piat.cuiu'modicrat Phie-
'''^•tianbsp;.Confidens dc obe-
quot;l^od dico ft pnbsp;'nbsp;amp; fuper iüud
S'-adüm^nbsp;optimumdixerim
^«Ptri^o^nbsp;^^nbsp;in-unctfi rt-
'Inbsp;ad pcrteftam
^Uv Ver.nbsp;quot;f quot;flox amp; celerls. Vn Bernar-
'»andatfinon H5craftinat,fdfta-
feto„, 'nbsp;P'dcsuin.ri, inainisoptri .
quot;''^Cu^ZlT' quot;'quot;'pf quot;f inan^m pagat i.nperl
'fntus nnbsp;fitquod^.p.£,l;oc folp con-
Pcipitur.Itemiii.riji.n-nius Pci teftaobe-
''quot;PW' imperatiSin,
quot;^onarh?nbsp;famfto
lar..- „ °nongt;inc Marco,qui tcJebat Icrihrns m rrl-
P'fcenmnbsp;afteftionefine concn^
i-^SSf' quot;^l'rnbsp;obedientiam
librrinbsp;^ • Bernardus
tf.,.- *''^?quot;nnefcit,terininis nonartatur. n«« .
die,,.;Ot a;|pcmatl
'«itaan^quot;*quot;®'^^quot;'^'quot;'''quot;'quot;quot; nonartatur.non cön-
'atituin, Plff^fquot;»«quot; lafgioquot; uolunrate fertur
tUr fnbsp;chantatis. ad o-quot;quot;quot;'quot;—' - = -
töCdj
Luc.15.
Ibi pcrtraSäs in prouerbüs: Manum fuam mifit ad f^
tu,fic dicit .Agendum eftinftanter Si conftanter o^
idicndum,rfec inter afperitatem uerberum tam rega
liseftfemuarelmquenda. amp; loquuurdefemita od
dientise.Chriftusetiamhäcfemitam pro morteign
tniniofifSima relinquere uoluit.luxtaillud adf hn'r
pen.Faftusobedieus ufcu ad morté,mortem aute c.
eis. Mcinentotequia Chriftusne perderetobedient'
am,perdidit uitam. Hsec ßernardus. Sexto requi
ritur ad perfeftam obedientiam,quod fit humjlis,quot;»
xta illuc^Luca: decimofeptimo. Cum feceritis omn»
au3epraeceptafuntuobis,dicife,fcrunnutilesfumw
Dicamus femper contraria ad fuperbipharifeiuerP*^
Dcusignofccmihi peccatori,quianc)ntum ficut .
ri honiinum innocentes,caftitatc pollentes, oquot;tiogt;
inrtantes,fobrie,iuftc,amp; pie uiuëtes m hocfeculo, i
ft' digns pocnitêtif faciétcs.ficut etiâ hic publicanu^
amp; ficut meretrix hïc,de quailbus lurat ueritas,^ P'
dct in regno dei pharifteos.Non leiuno, non lecirquot;
do.öcfi quid aliquid boni facio, illud quadiftrict'
à te iudicetur igBoro,auê-quo fine terminetur.Hçc
da.Vn Bernard. Magnauirtus humilitatis, finecui
obtêtu uirtus obedienti» nó folum uinus nos fi t, '
fed etiam in fuperbiä deteftabilé erumpit.Siquide,
ait Petrus Blefen.in epift.lUe qui in altis habitat SC '
inilia refpicit,fupcrbia fup Omnia deteftatur:H«c -j.
enim illa Athalia,qua: fere omne genus regium
pauit Hitceft beftia falrus, quardeuorauit exer^
tl» AVfalon Hçc eft erugo Sc tinea, quar omnem m^
©rnatuin deprauädo confumir.luxta prsceptu^m^
nue diuinae legis, qui dedent de femine fuo, id eu. ^
opere obediétiç fu| idolo Holoch.id eft regi .fup«^7,
moriawr.Deißo mSobcdiidi,fcilicet humüuern»^
Philip.
tî.'rilT'quot;^'quot;quot;'!? ^ »n^gifter libri de geftis falua
Obr^;nbsp;d0Rï«niIefuLifa.4,
hf,3 ^nbsp;uideamus,dc qua dicit euange-
du,.; quot;ccndit cum illis lefus nazareth, 8C erat fub-
.Defccnfus eft in obediem:ia. Namnißani
jj Jsaaxmadefcendat omnino reluäabit obediens .
co-d- unbsp;omni altitudine
onirV fquot;'^oi'Cquot;'cntis,abomniiudiciocIati
's.ab omnipropofito contradjftionis, amp; ab omni
feenr pfoprisecognitionis. Vfqucquocritde-
«nius Nazareth eft terminus Nazareth flos cft.Fiork
ok^h ■quot;quot;1'.'quot;nbsp;, flarida in afpcftibus debet tfic
^'^^aretheftuirgMltum.fineuirgacorre
O quot; Öfd.fcpl.nar obedient'ape.-feft.: noi.aritur.
lm Ifquot;quot;quot;-';'iÇ.od r fUüdicitfcriptuiadecarnalifi„
tre 1■nbsp;(prii-ualifilio atqjpaPrlt;W2f. i/.
^^■Lucc claruis paret.cjd pater fpintualis nö corriges
■Mitnufctiadjcrtrnjniortéoditeum-Sitei-ioinNa
^nbsp;qui proeft omnmo uir
s«'tu.et corrigat qucafruiiipiltinfflium.Saniftitas in
ra nnbsp;«••■r --th-ianiftitas certe à fanguinis tinau
^' 'mpfu initium,amp;:fanausfanguinetinaus dicitur
^quc ad fanguinem imprsctcrmiire oportet obedi
^^amamp;Ghnftus Nazareth fubditus faauseft obc
ïlcmnbsp;mortem,amp; omntm fanguinis cffufio-
^ m.àed qm erant huic monacho,qut omnium domi
tj;quot;:afp''ïfidenteslt;;Mariaamp;-lofcph,ueritasamp;chari
dia ''quot;Cibus amp; hls praclatis fine intermifsione obe
Pr'cipiunt, Mariam illumina-
Utiv ^ ïo'cph augmentum afuislateribus habeät
^ praeter ueritatem * charitatem fubieais nullomo
prçter ipfos fubditos alia fcire non
«»nt, neque coganfcqui uero experimeato non
I üij didictt
obedicntis libérât atrainc®. Duru eft quod fciat sqquot;
tire nefciens ambulare.Doccrc ucro quod quis no m
dicit,aucpr^fumptio,aut ftultitia autpjac ctm eft
Nempc abfq) dubio non a uerbo aut a libi o. fed ab
pericLaipfarum,autabnbsp;infufione coprehendufl^
perfcascuffiites: Etfide^hrifto dicitur, «'^hisqu*
paffus eft Jdicit obedientiam.quod fi«^'«^^:
VndeGregoriusprimodialogoriuaryTü^e coo
Hc'rTationis eft,ut prjctfe non auH^ quifubcffe no^
di^trnec'BBSimrum fubieais imperct,quam pr»
latisnonnouitexhibere. De «ßomodopr^cipiend«
habetur ctiam in Vitifpatru.n fic: Dicebat quidam I«
neLuia fi qnis cum timore dei 8C humihtate iniug'j
fratri aliquid facere, fermo ipfc qui propter deuegr«
ditur,fa«t ipfumfratremfubieftum exiftere, amp; »«
plerequodiniunaum fuerit.Si autem qws
bere fratri, SCnonhocfecundum timorem dei fee' .
rit,rcdpcrauthoiitatemamp; auftcntatcm,
in eo poteftatcm ucndicarc,dcus qui uidet occulta Cquot;
dis, lion permittit cum audire uel facere quod luP«
tur.Manifeftum eft enim opus quod fecundum deu '
fit,amp;iterummanifeftum eft quod m poteftate ini^^
Kitur,quoniam quod adco eft cumhumilitate SCoquot;
ïccrationc imperatur, quod autem ex potcftate cun
furore amp;pcrturbationc, utpotequoda «quot;aligno/'
Septimo Sc ultimo requiritur ad ucram obcdicquot;
•Mora. tiam,quodfit perfeuerans ufque ad mortem, quia'.
cutdiatGregorius:Incaffum bonum agitur,fi ante «
tae terminum deferatur, quia fruftra mloeucr curr •
aut priufquam ad metam pcruenit,defieit.Et loann ,
2.nbsp;iiieerit. fcilicet oropnam an'*^.
,■1
Lib.ij.
Iltcrrainumuiiviaiquot;!, n------: , ■ ^ , .„nif
Aboc 1 qut priufquam ad metam pcruenit,defieit.Et loann ,
in Apocalypfi ait:Qui uicerit, fcilicet propriam aft«'^
«nemacuoWatemA cuftodicritufq» infineino^
î V B D r T O R V M Fo/. fft,
^mca.dabo illi ftellam matutinani,id eft,mcipfuin.
'«amus Cl go cum beato lob in corde noftro , doncc
^nciam,non rccedam ab innoccntia nica,iuftificati-
quot;ncâ, 5 corpi,non defcram,ut impleann nobis il-
fapientix.Eftofirnmsinuiadomini ftqutiur
«Uerbumpacisamp;iuftitiae,fcilicctilliusquidicchV?' Matt.jf,
®«e bcnediai patris mci pcrcipite regnum. Df n»-
modisobedicndi pcipue dédit dominus Ape^fco-
's iormam,dicens;Non uos me clegiftis.fed ego elegi
pafui uo$,ut eatis amp; fruftû sffcratis, amp; truaus
g^'termaneatjutfcilicctobcdiaisthumilitcrju riliter,
^ Pfrfeueranter. Non inquit uos me eiegiftisine glo-
«mini.quaiî ex uobis,fed ego elegi wos,ne fitis ingra
'luafi non acccperitis,amp; pofui uos ut catis amp; fruiftfi
J^'/atis.ne torpeatis ocio,gratiam dei inuacuum re-
y Pgt;cntes,amp; fruftus ueftermaneatqnatcnusperfeucrâ
^®coronetur. HasdiUaifsimifeptemobediëtïse rc-
Ç^'as cordis auribusretinereftudcatis.necabipfîs d
^•'•onibuspraefcriptis proprise uoluntatis prarpedi-
fentirocnto unquam rcfilire contcndatis. Hifunt Gen.»».
-^Ptern gradus fcalae.quam uidit Iacob,ut habetur in
„ '.quot;ffi-Cuius duo latera poffunt intclligi paupertasquot;
°|untaria amp; conti«entia,uel ab renunciatie propnç
o'untatisamp;propril fenfus. Attendenda uero funt
^''atuor,qu{ de hac fcala dicuntur.Primum cfr,quod
'tftans fuperterram.inquonotaturreftîtudo in-
ÎBanbsp;t^feffe in his,qui uiam obedientia»
grediuntur,amp;: cxcluditurper hoc macula intenti-
tin 'nbsp;eorum qui habent terrenam inten
in religione,fcala non ftat, fed potius iacet fu
'««■'■am.feu potius direfta t ft ad infernum. Secui»
^ JWjquoddehacfcaladicitur eft, quodcacumtetui
i^wcseUun.inquofSguratum cft,lt;p conuet fatio
1 V RligioforttMl
rtligieforSjdebet effe in caelis,uel ip imffled iatus trâ^f
tus eft m morte à uia perfedlae obedientiae in cselô.Paquot;
rum enim uel nihil morantur perfedte obediences iquot;
purgatorio.quiain uero obediente Chriftus uiuit *
operaf»Iuxtaillud adGalatas.Viuo ego iam nô egO
Oala.j. uiuit uero in meChriftus.Non eft cnim uenïïiiiile.^
deus fît in futuro eorum ultor,quorum hic eft autoiquot;'
Tertium eft,quod lacob uidit angelot afcendentes ^
defcendentesperfcalam illam.in quadefignatur, IJ*
uia odedientiae uita angelica eft.Siuc enim dtfcend»'-
uere obcdientes fratribus fuis miniftrïndo,(îue afctquot;
dit deo affiftendo in oratione, leftione.meditationc»
ad modum angelorum uolütatem dei peragüt. Q«'^
Jt' tumeft,qaoddomiauseratinnixuîfcalae,iiiquo
flnuatur quod pcrfeftaobediëtiafe habet immedia''
ad deum.Nullum enim uel modicum interuallum
inter mortem uere obedientis diuinam uifîonei'î,'
de hocinClimscho taie refertur exemplum.Cum
Huidamfenexdiceret alteri de quodl iuniore mon«'
cho.qaod mortuus effet,refponditiIle:Hoc mihi pf^**
dere nequibis,ut audiam SC eredam. Sciebat namqquot;^'
quod uerusobediésin uita fuiffet.Tune fenex ait:
ni ôCuide.Surrexerunt ergo ambo celei iteramp; ad lt;-K
meteriumperuencrunt,amp;clamauit ille alter tanqquot;^
ad uiuentem.SC dicit ei:Frater Innocenti mortuus cJ;
At uero perfeâus obediens 8f poft mortem obediêf '
oftendcns,refpondit: Pater quomodo pofsibile eft
minem operatorem obedientiae mori-Ttem infînquot;'
in hoc.quod dominus innixus eft fialîc.quod ip(e P'
ratus eft iuuareSfconferuareeos.qui uiam obedi«^'
tiae aggrefsi funt. Pro his omnibus dileftifsimi ftiquot;^'
amus hanc uirtutem obedientiae cordialiter adimP.
tam foUnniter promilïmus apertis ianui«
profrfsjoquot;'
-ocr page 175-^quot;■ofefsionejqm fi contra uotû inobïdicntcs fuci iinuï»
cum murmure obediétC4:furti ^luidubió rçi icnc
U tang aliinscriiinuaforcsjüiücct abntgatx
„ quot;^tatis ptttati ucniam nonmsrebimur,pnufqu3
?gt;quot;ociablatuineft,tucritrifnturûutdicit Augitftiniis,
j-'piftolaadMa.fdoniutu. Dccótnfndationt huiuïSerm».
licct obedient e,Ik dicit idé Augufiinui ..
Ijj';quot;trejde ertmo:Oucr.erabi:is fsnftaqjobcdicii-
• tu faius oï.n fidêbü, c.iftodia oïnt uirtutii, tu çalû
«PerisetinfcrriKdau3i$,tuctiàfilmdïiad tertâ pofui
gt;«u;nit inter lioirinfs,nö ut faaret uolütatê ho-
'fis,fed uoliitatc patris qui mifit cû. Volûtas cnî pa-
nstmt ut redlmcrif humanû gcn', amp; recôctliaref ei
, ®aturafuaqaaepierar,ac utuolütas patrispficercï,
fuir obfdicnsul'q; ad morte. Vtergo nótfTec no
jjquot;®bediennalaboriofa,exitump!'cntis uitae faluaior
P^t obcdientia terminai'it.Iure ergo obedientialaçri
U^ÎP PP0nitur,ga de potcftate diaboli nos eripuu,qd
quot;luin legalefacnfidilfaccrepotuit.Nec mirû.finos
obtdienti:Ejnhacuirafubiicimur,qtihanc
«I rnbsp;'^ hominûetiâ in morte nô defcruit, fed
quot;tgt;'icU,quipcroroniaeratpatri coaequalis. Nos
propter peccatum aliis hominibus fubieai fumus.
'm natura oes arquales ge nuir,fed marquait tas, quç
^^ ctffitex uicio,ordin3taeft dei iudicio. Vnde opor-
5|j quot;^sobedire hominibus. Idcofratves meiarten-
tu ' P^fati fcmpcr tftote ad obedientiam mandato
'1 dei,paratas femper habentes aures auditui amp; Itn
ranbsp;' ituros feftinarc , mapus ad ope-
1,3 mora parare, cordc lucundo , facie fere -
j riforio , amp; oculo ornato fanftitatis fplen-
''c,nentamcu timoré hmuîfctuij wcl metu.fed
«mnt charîtatis affeflu fantam obedientiam ferof'
nos opto.Tue enim an ti ibnal iudicis-Abrahâ nô u^
£ondemnabit,fedcommendabu, nonujsà fecxpev
Ict,fed conuocabit:non uos maledic{t,fed fublimabit
I ^ in aetïr«apatria.Onionachc,lege quod dicitur, mf'
lior eft obedientia quàmuiélima, quae caufa eft, nquot;|
quod in uiftimis aliéna immolatur caro: fed in obcd^
entia uoluntas propriaSf c aro maftatur. Eftote erg''
i ratres mei obediêtes.ut deum placare pofsitis dc P«^
catis commifsis. Tanto enim citius placat homo
um.quanto repreffaarbitrii fui fupcrbia gladio pr*
cepti fe immolât. Haec eft illa obedientia,quae conc?'
diam conferuat in angelis.pacem nutrit in monaclii^?
tranquillitatem gcnerat in ciuibus. Haec eft illa obe^'
cntia.fine qua refpublicaftare non poteft, fine qua t*
I niiliaaliqua reçi nô potefttO qu^m enorme uitiu'quot;»
i quod obedientiae contrariuin fuerit.Per hoc diab^
lus caelum pcrdidit,perhoc homo paradifum ami'*'^?
[perhocSaul regnum,per hoc Salomon amorcm dl^^
; num.O fanfta dei fponfa obedientia, tu perfcifta ft®^
! la,qua cxlum afccnditur, tu quadriga qua he lias uC''
, hitur in paradifum,tu porta fidelium paradifî X cl'quot;
furareorum inferni.O fandla obedientis,tu humiquot;'
, tatem nutrit,tii patientiam probas, tu mafuetudin^^
examinas.Ellotc ergo fratres mei,cum Abraham
dientes.reddëtes quxfant Cefarii Caefari,^ quae fuquot;'
dei deo.Tunc uero rcddimus Caefari debitum.qu^quot;,
do duliimprïelatisnoftrisreddimui. Hxcenim'l'ï^
lia conlîftit in reuerentia in rcrum exhibitione ^
leclione Hoe autem facere debemus non folum p^''^
fibus.fed etiam fanftis dei, 6f tune reddimus pC quot; lt;
dientiam qult;e funt Caefaris Caefari. Sed tüc reddi^*^
^uï funt dci dto.quando in latr^a pei fcueramus ^
Hf ? ^oli dfo conuenit.Hatc cnim confiftit in oi atio-
•li^»^-aftionf cultus extcriorii hominis cx
•c tinbsp;mentis dcuotionc, quod facere
P^fftueraredfujipfe nobis in att( f num dignctur.
Oben--
tmnT ' ®nbsp;quot;Iföris tale ponitUf ex
^ Piuin imaginatum.Quodam temporeconuentum
Huecongregationem omncsuirtutcsinuifibilcm fe
«à ï'''quot; ftatucntes puellam parHulâ,obcdien
t^p quot;fitas inmrdio furgens inuifibiliterabomni
h^P/fquiCiuit. Habftisncaliquidquertlsraduerfus
myl'^rffpondcrunt.NfquaquamjimcJipfaudutta
in onbsp;tamen primiceriar nos omncs honorât,
p ®?r''oco,tempore amp;opcreno$utretur, roftras
J fncituolûtatej, latificat côgregationem noftram»
j P 'quot;»quam querimonia aut murmur auditur ab ea.
t*nbsp;omninoinnocentem ac liberam fine
3«ionedinina debere regnum cvlorum introire,
t^Un ^ «fpondente iudici dco pro ea. Similiter fecc
ftim .''*quot;'ones aduerfus obedientiam qufrentes te
j quot;ionia,et nô inucneritipfam.inaliqfuislegib'fub
h- omnino rebellem,amp; nihil eorum iuris in-
quot;ifntesin ea, malcdixerunt atquecondemnaue'-
btli' 'P^®'quot;quot;'quot; tegno, difponentes contra earn
: 'acrudelia. quiaipfà ipfornmdzmen» fines ajln
^»^fpitio femper pulfat.
IRCa tertium membrum principale prop*
nttfm,fcilicetdefruftibusobediintiar,acciriia
^WQ themuif illud quod fcribuur itvCcnr-Per
t« mfinetîpfumiuraui quiafecifti rtmhanc.SfriofP*
WCne.i» p, rcilh fiiio tuo unigcnito propter me, bctiedicsiquot;
tibi SC multipiicabo f^ men tuum, ficut ftcilas carlu^
uclut arenam quï eft in littore maris,poffidcbitiefquot;^
tuuinportasinimicorum fuorum,Sc bcnedicertquot;.
jniemirietuo omnesgentesterrï,quiaobediftiuquot;'
tnei.Ecce quantam promifTionem recepit mtrcediJ
éeo pcrangclum dec«lo,faftaobeditntiabfanfl«'quot;
parnarchs Abrahar. Eia gaudtte amp; exultate ofliquot;' ,
cUuftraks amp; uiri religiofi,9a tefte Origene uos ([UOV |
praediftam angeli uoccmatidietis : Nunc cogfl^quot;''
quoniaiti times tu deü, quia non pepcrtifii patri fj.
autmatri,fïiiotuouelfiUa^ uel uxori, aut nó pepquot;'
pecuniar uelhonoribUsfeculiSC ambit'onibu;
di:fed omnia contempfifti omnia duxifti ut fi'L
cora, utChriftum lucrifaceres. Vendidifti omnia ^
dediftipaupenbu$,S(ftcuiu$e$ucrbum dci,amp;rcigt;'^_
omnium prrncipi pçrreligionisuinfuîumadbïi'''
Felix bac tue uiti c ommutaticne,felix u r quateilquot;
filixqui poVuîfti mundiblandientisilUccbias'uP'^^
rarc.Campus diaboli ir.unduscft,iiiquocum mot'^.
libus piigr.am confcrit,K quafi leo rugicns circuit^'
Wutid* tam ramS«: peiambubteam qusercnsquem dcuoretSf'
e'in quocü tinguat,cujusinfidiasquifcrmidareuoluerit,felt;n» i
diabolo quo do fubrrahat.fc m undo occidat, non in hoc fit mu^ ,
tidicconeredO£orrupt.b!li,tanqciuis,fcdtar,g ptrcgrirus»'
dicudü fïis. uena, non dormiat cum de beat uigilare,Caupat cii
fpiciatque ne antiquus hoftis Se continuus inf dif' jj
aliunde lateretSc improuifus efiliat, ubiq;cogitft^^
adeffe,amp; quidquidinuemritoculis gratum, aur^.j^
»nell)fiuum,fuaueolfaau, gufiudulceautdelectar^
taftu,Belin quo mens rapiaturaut excitcturapP^ ^
iuj,quidad taie inuenerit ckâ înfixam hamis put ct;^
f ft d^Knbsp;■nbsp;in hoc ca w(
'l'quot;nbsp;carr a quot;
l ru quot;'■quot;quot;''dirup.fti uincuIa,contrmifii la
'quot;oiarnbsp;religion» alritudi«cm
'abej ^'^ f quot;nbsp;«di» in ruinâ ad n^a
^«nd sim -quot;quot;rquot;quot; ■nbsp;olentc,
•quot;'quot;ienH^ f^ntinâ turp.tud.«u„,.Qua„, fugere^g
quot;quot;•tionbsp;'«'rdis.inrelleaus illumiquot;
lorrl 'quot;'''^j^''''quot;'''quot;'nbsp;'«quot;quot;' aniglo
domf^'r^'fquot;quot;quot;nbsp;amp;credimus poh aduen
' ^ ^ernet^gs te tug.eta'tinâ nudef in ocidis ho:
f«a, qua amaores tues tutf ifs,mo«
wquot;quot;quot;?''®?'^^ te meliori côfilio fugiit amp; t ui-
niudü amat. Per foU enim dileftjonë cum deo fu-
nÄf'quot;'-nbsp;deum êc mundum
«^aaCt exdileaiöe fpes pquot;
''quot;■cift^'jnbsp;«■'^'■quot;«''l»quot; incorruptibilis c(orie
d'IigWo quid fpcrabimusfecr-
•quot;^atfs ■nbsp;«fiuitiis, explereuoiu-
linquewcs nos ad illud lun.cn
tamus.Sicniin flcutfacratcftatur hiftoria.du nm j
do inaneinus, perigrini fumus amp; adufn« fumus CO
domino.Scnoftrum eft inquirerc patriam cum
hofoites fuper tcrrä,in eo diuertimus non manem
Nam dies noftri ficut umbra fuper terram, amp; non
mora. Qua;cum itafint^ curnonpatrfflm uer
ina jirin^slt; Cur non ad illam caEkfttm,ad q««quot; '^
mus eeni CI properamus^ Cur in itineris noftri diu
forienon foluni reiardantes mam,fed perdentes F
triam,cupimus permancreiEt quomam dmerfoi^»^
duo nobis fignificar, aut locum in quo uiatores m
receffuri dcclinant, aut locum in uia ubi plurcs
ta rcperi untur:ita quod per unam euntts ab alia ^
i-imamu.; Quid faciaj»us amatores mun^ (jjua' j
tftrnfRindiScrlorio mentemnbsp;0
Ifiojiiilmus etiamliluit üöluerimus; receffuri
quanta dementia tenet in hac mundidileaionei^
talcs. Dilio imus cxilium,negligimu$ patriam ,1quot;',
furafpemimus,träfitoriaueretranfeuntetaman'^
Non pofrumus,fateof .corpore mundunsifturquot;
irc.Hic enim gignimur^hic uinimus ,hicnutrin'
mentem tamen hinc fi uoluerimuSj ualemus
Refpiciamus, dum in mundopergimus, ante pf» ^
Muhdus ifte diucrforium eft, plures ante oequot;^'
funt, uia uoluptatis, uia uirtutis, uia tranfgrcnio' ^
Uta obcdientia-, uia inferi ,uia c«li. Quid f aciemquot;^^
inortales^Aduoluptatesinfirmacaronostrahjf' ^ ,
tranfgrcfTionem diabolus,ad infemS mundquot;^'.^^tf
t' nentia auKm in deum nos dirigit,obcdientia »u
tnundi'qjabrenunciatio deo nos unit. Nos dorn ^^
mus in diHcrforio expeftanteSjdoiKC tiicianjur-^jj»
SVBDITORVM Folrx,
«iJ!^'quot; paf iam uolumus.furgcdum cft amp;: properan«
fa^'a^ft rquot;quot; longa, arta, arduaamp;. labonofalupc-Quibujcom
«K^nbsp;''^quot;tcre farcinas, fiuolumadin patria.rt
bu^ prgt;'K.peperuemrc:ardua uoluptuafîs. qui^perSm
^^ opus eft mentem afenfibüibuj reuocare^ddV ^^
»abo^i.r®'quot;nbsp;'^'«'«îuam habebant in terris:
^^Doriofa ncgligentibus, qui liabent pugnare cû car-
.'uctan cum muncfo.certare cum diabolo. Surea-
Cff?.f quot;.'quot;■'^«f'n ^ compendiofam uiam no-
tas 'i^^f^^'^mpla paupertas, planain fobne
»liiWi ^ amccnam quotidianauiftoria.fif quod
mai„nbsp;quot;'quot;quot;'•o neceffaria fumere,SC
atoquicquidfuerit ampliusreputare. Famem re
cxtmgui, imbresamp;frigora pelli, ue„ _
Q umque amp; arftuumuun arceri natura de/îderat.
^Mutd Ultraeft,a malo eft. Videtis,ni falior,dile-
lue^' ^ aliqualiter,quid fit mundus ifte
daffp/quot;8'.?'''.quot;'quot;sfallacias utilimum arbitrordenu-
PfrduPdquot;/'!quot;' f'^ftawes mundi quid ament quo tam
;tedeieaantur,quouetam miferabiliter imniirS
^ -.«isimoqui uos eduxit de urChaldaeoru,id eft.
induxitin terrâ
^Ua^'quot; ji*^^ '^'^^'nananté,hoceft,ad rcligionêin
^'imonquot;quot;nbsp;dulcedinis percipere poffitis
''•rporchariffimi fine diuini numinis
''ffr inr .nbsp;cogitare corpiftis,qKa-
dtniannbsp;■ àC
f»tfe fP™ f «quot;f atura defercnte j, i c^Iefti
»wceptapomonefubftjBtiäe, qwe uobis conrin
SPECVLVM
«bltprofcftl ef at« in rcgiontm longinquSMitlb?
nite tupiuifcetis fame fafta de porcoi um lihquis
ri. Ad uos ita(® reucrfi diuiua: gratis lumine in tene
bris cffulgtntejfincqua ned um bona facere non po«»
muSjfedetiam ueile prscfertimefhcaciterrcnuaJ«»
mus. Ad uos,inquam,qui profeculanbusoccupatiquot;
tubus tranquiUitatcm rcligionis,pro n^^undi
afperitatem ordinis, pro tranfafl* mix fuperbia, gt;
(lua fuperioret gradus tiatis efft-ftibus cupu bat»,»
bedientij iugum.non uerbo folfi fed per 4 fii £tum
fis,elccillis,gloriofum nomen monaclii aflbinf nquot;^
meus dirigii fermo.Qiii haftenus uitfcs uixiftis,riin
nirtutibus;hadlenus uanis^ nunc folid.s occupfiniP'
Penitt ftabatis in mundoquafi ciues amp; incol« toti gt;
tenenorum amore fubmerfi, nunc autem uos uiatquot;
res tgnofcentes ctrpiftis uos gercre peregrmos in quot;
ri$.Etde timore feruiii fi quis in uobis tKncetat,q»
»eccatoresdei iudicium metuebatis, ad timore m»
reftionisamp; rtutremiaequcd declarat religion» ei.
eio, uos ad deum creatorem Sc redeir ptorcm uquot;quot;^ |
laudabiliterconuertiftis. Adup|trgolibeIlusift«S :
rieitiir, in quibus tantum gratia diuina ualuit, qquot;*^
fugittis carnê, mundum, amp; diaboIum,quï tria mO'
funt,amp; fequimini deum patrem Sc fihum amp; fp'^J^
ranQum,quj triauitafunt.itaq;rcliflo mundo.dcquot; ^
ec deo frui,in quibus confiftu omnium futui aniP j
talium immonalis beatitudo.defiderantcs, uos
eni optiVno confilio SC uinculo pent neceffai lo
rim tradidiftis.Catt na quidem t ft qua rational» quot;
»tura fuo creatori defideriofa coniungitur,ut fe
ilo fubtrahat, ftatumqne pcrfeftionis rcligionis,^}^
•nitatem profeffus,indies magis atque magis pi^^L» I
«•»iWMMpafeiüsBaBK^Jjgaturper gtatijin.^^ |
SVBOJTORVM tot^f,
bor.o in quod omnia trndCr,
8'°quot;* Fartuffï rtligef*
Nr i^f quot;gam«-, o funicuium triplex, per mare
u°re; quot;fnbsp;placet.
Ii-ikn,Mnbsp;tquot;P'«''Tth!tcdequa loquimurK
hquot; ^^ 'oragione expiata modis amnt
r. foniecratione uoti tcti- Ecd.«.
difium onbsp;^j® lt;ontinetur,r,cutluxtaApofto
•■^quot;icè.nbsp;in mi-ido eft,de tril us ur.um eft.
uitanbsp;Ewoculo! i.m:, autfuo
•^tu II.nbsp;qwdcm earns continent«
f Pallentis a«8ri«a e(i,,llafei..x amp; JocupüxekSi»
af^Plt;;rtitis,quapropterdtöcur.óiad)miitimu$,qHa
gt;h h,.quot;?quot;quot; uacuos rt ddit, g- utniamiis rlniioi es
''«J Lrquot;quot;'quot;'quot;quot;^ uiq; in tinem.U iiianccifi parum nota
quot;quot; 'iquot;quot;'quot;quot; «l'fticilis ai ta, arc^ua, amp; labo-
»ilijnbsp;tarnen in patriïm,iiia quidem diffi-
f-ii quot;quot;'quot;quot;'»quot;'»quot;O'tï'»quot;»» ffdadiirmoitalia
'ita,isnbsp;ffd mctam pciducf r.s trsnquil-
'^«^Ull'jinbsp;«ftu'ta pratterabrupta
'quot;«rerf Irl^*^'quot;nbsp;fpaciapararadifi. Tufta-
^Wbnbsp;«quot;fperfeftorff
* «quot;itatiSjuitierü «xpuliri;«,regula morum»
« tt
-ocr page 184-8f cultura uirtutum.Tu cuftos
uiarixinColcntiï,fupcratrix mams glonï,fugatrw
dat.onis,.edatrixcontentionis. Tupr^«ptaiub^
ad confiliaobligas,augfs merKa,aggrauas
quod fuper omnia maximum eft, tu tola cum char
tatc uinculum es , quo deo coniungimur amp; unim^
Quapropterin J'olycratico icribiturflotirmitcri
, tnbsp;«,quod nullaliîw fidelior, nulla fimplKior,nulla ^
r«cîor.quàm eorum qui in clauftris humiliter degU^
abieftioe fua degentes,obedientes prslatis fquot;« »n®^^
ni lubicaione amp; reuerentia, non appetentes tub od .
dientis nomine dominatum, aut uagadi aut ocian
licert!am,uarafuapoffidentes in fana.ficatione
nore P ^ftolantes in filemio 8C patiêtia falutare df »
adetrsitioneec murmure alieni, excipientes aboi
tlominiinquiète utrhu.n quod faluare pottft aniff
fnas,?rata mtfcentcs cum dio col(oquia,amp; quafi «
rtltrfsangelifu it totmi mundinepmurbaiionis
cnati Qui uero ad - xplëdas neceffitates ecrediui«quot;
hgt;imii!tcr,amp; m enfidelitcr uerfantur. Si h non le'quot;
ricrem plane utiliorcm cxcrcmt uitam, maxima »
de digni Si reuerentia.Vcrum propter diffokitione
amp; ino'ramatam uiram quorundam religioiorum »
rer. ^.^ionis^lor^onjimtPquot; • Na«quot; rclig»quot; -
lir.'qui earn intranjeg^teHLu^u ^eo u«raaO
proiratlTwififtirTutimnmi^rehtn.romsacuU
lacob.i.'
L I AÎ
inftïfutionis fuae habet au-
hünt , ■nbsp;fcmplj Aia.liabçorum exemple po-
fcusfiw^ ^^^P*quot;quot;fuis. )nhis tamen omni-
«is a^i? Vquot;!;-'quot;'quot;quot;'quot;''^ quot;Pquot;quot;®'''' quot;quot; obidnlijiio-
iTofr^nbsp;defci matiir. Qua; cnim
itiPrinbsp;apoftatam legimus, Pmfeflîonîs
apor,quot;!quot; rratnbus pairjcidium,piophttâreprobfi, uerit;tinoa
«e^Cta P'odquot;orcm,difcipulosChiifti perfiJos: rftuithomi
hum ffocietas jnuicem diligen-
Pahi^-prophet. ae gratta eft in eleftistuJ.
aun.i5' ?quot;quot;Poft°'^iquot;silt;'fideiibi.scontemptibihls,
tium ^ rnbsp;pquot; diiToluricnes oberraa-
fami^j*^'?-quot;'^''uiuentiumcfnn-
quot;iiQ 1 L '■^quot;gquot;'quot;quot;quot; ^quot;'■go confugicndum tlV niifet is
in '^ai'bus.quipofr mundi cortunipentisiUrc bra«
«dentes abierunt accepfa carnali portione I «bftun
«uiregionem longinqiiam ,amp;adiolongf f.:£Vus
forum. Cogita,quodfeimmolauuin
«Ho ynquot;f'US,quot;tredemptoifuo preciofofanguine
fo, ^'quot;'«ptafaluaret.Immolemusergónofmetip-
far A-ff^nbsp;religione. Ara qurdem maxima 8C
»»atf^ eftha-c frmper cum ueneratione nomi-
j.pa''''gt;gio,inquanonterrena$ffuges,(Ïeutagri-
I,'®'^^P''obatusCain,ofFcrimus:fed ficut paftor oui-
ïcS -ifprimogenita gregum amp; de ipforum
j. 'pibus inunolamus.Quid eft autem terra; fruges of
j^te,nifi deo deterenis operib'uelle placerez 'Quid
quot;paftorem ouium effe nifi fenfusnoftros,quos cum
'•ns communes habemus, paftoralem curam alTu-
tïam f ' ' ^ beftialiter uagentur cohibere.
- Mcruuujn deo fpiritus contribulatus.cor con-
K üi trt
ïritumSrhumiliatum deus non dc piciet SacrificïUi*
quidem Abel figura religionis cft. Nam ficut in lUo
rum omnium prmcipio deo ex primogenitis ouiu'»
êc ipforum adipibusimmolatur, hocelt primimen»
urn motus confccrantur: itafacram religionem piquot;quot;^
feffijdeo priinos mentisamp;ulterioresfenfuum fuo; m»
affcftuj uoluntatcm propriam abdicantes offerunt *
fubmittunt.Et quoniam non qui incipit.fed qui perjf
uerau :r!t, coronam accipiet, caucndum eft, ne p^'*
immolands religionis ingreffum , ne poft iilam ob'
ligatoriam fanftiffimi uoti emiffionein egrediainquot;^
forasin agrum,hoccft,ad fecularia redeamus, n;
furgatin nos diabolifigura Cainfic interficiat noï'
Qui enim in agro fuerit,id eft müdi negociis dcdit »
gladio iuxta propheticumoraculum morietur.Na^
religio muiida amp; immaculata apud deum haec eft,iquot;J
maculatum fe cuftodire ab hoe fcculo, Quisautc iquot;
fefto mundo poterit adhxrere, quod mundus 8C
nlaculacanfcructur^Res magni difcriminis eft igquot;.quot;^
fniniam feculi fub religionis habitucircumferre,quot;^
piftatem fub pictatis umbraculo,amp; antichriftum
Chrifti ueftibus occultare. Nec te fcducat hoftis muquot;
dus,hoftisdiabolus,hoftiscaro. Haft en us enim noquot;
fucras dei, eo quod tuae uoluntatis dominus effes,nquot;j
autem tuae uoluntatis dominium amififti, ioio api^^
deumabdicatione uoluntariarecondifti. Caue,^quot;'?
«juoties illa fine deo 8C uicarü eius,hoe eft.praelaïi tquot;
licentia ad aliquid faciendum deflexeris , rapin* *
facrilegit reus conftitueris. Tune autem fine d«^
lialuntatem fleftimus, cum earn ad illicita decline'
inus,lt;(lï'.ontra uoti limites nobis aliquid indulge
mus.NoIi nagt;,ima noü te decipere, (i mundum SC
■MUiUt»« imè wtiis peattralM te non feru^^^
Kal.f«»
ISK«*.»
»VBDrTORVM Ulri,
efFundif ,
»»qu^cm«nbsp;Hypocri- Mofc»«,»
queJiK f fwns.tranfgreffor«. Ledumnam-
fc ^qu3d „oumus proFefsioneta'ftaW Smnquot;!
'SiU rfquot; '^ habeat poteftsteni. Licet enim mS
tarnen acfoloob.
a-K bono cunfta nobis fruSuofa fperamw
'f'ftum ,«.quot;/quot;'^'''?' P'-®Pquot;'-regnuni cselorum, ficut
«nte ^nbsp;go mi dilefte fili.uerfetw
^l-J^mentis oculos die, ,Ua profefsionistui, quau
•»«dtófquot;®?'/quot;nbsp;quafi mortuumpfolc.
ßiÄifnbsp;pr^tcndifti. Recordare i«-
^Otma^fnbsp;chirographum amp; uerba illa
quot;quot;«.in „ «onttnebis.Recordare.inS.diem
^j^^n qua^e profundis clamafti ad dominun?^^
S «ö «w
Buidtrn dominum,amp; inquire quï beneplacîta funt^
Ij.Quid autem fibi placeat.fapiésadmonet amp;: propquot;?
tawnfirmat. Inquit enim ille:Si quid uoutfti^^^^^^^
E^cl e.nbsp;reddere. difp icet enim lUi infideliî amp; ftu»»
^ ^ promifsio.Rcddat.utlubet Apoftolus, unufquifq«^
« out deftmauit in corde fuo, ne ex »»ftquot;'quot;quot;» L
fitate,hilarem enim dator«m diligit deus.Quodft quot;
a.Cor.9 derittibidominus,dabitenimfi uole$,« uotino P
niteattui.fi «on in»ecefsitatistriftHia,fedinIst«i
uoluntatis promifsa pcrfoluasnon tricefimum de ^
fcminis,hoc eft uoti largitate fruaum,nó fexagehi^
folum,quorum ille fimpliciter Chriftianis, tfte ufi
dericisreferuatur, fedcentefimum altifsima p'^^
aionis fruaum accipies,qui confummatifsimis cop
re facnficium iuftitise.quod aediftcatis murifrHierU«
lern dominus acceptât, cum totus homo totus reda
tur creatori.Hoc cft uere holocauftum,td eft,totn ' ,
céfum,in quo totum quod fumus amp; ponumHS,deo t ^
mittimus, amp; nihil in noftra relinquimus poteltai^
Hoc nô faciimt,quifine uoto opera folum offerunt» «
ob id apud dei benignitatem non eft dignum ipfos • j
tuadem quantum uoti obnoxios promercri.
plus gratia meretur:an qui folum fruftus arbor^. ^
LperioridoBaret,quodadillorumprxftationem^^
nationénequitreuocare^ Nemmidubium illum,^
plus doBauit,plus mereri.Plus awê largitur qu'
%us amp; arborem,'44ui folum fruöus exMeat log
plus,qui taliter in perpetuiim donat quod retra«^...
iU po6k,5 «IIB tJtotr pratftat, quod uU«r»ut fi
irlt;
0«
SVBbrTORVM ValTsl
^'Nimpune ualeatnon prsEftare.Subiuiigeinus JgitHf
'quot;«gione uoluntatis arbitriü l^tanter amp;totaIitcr deo
Votfi uicario prselato,ut obedientes eidem quidquid
•'«mus,operemur,ac utbonitate fua ad preparatum
J^Jotum regnum non nos aäores,fed fola infti urnen
lt;gt;onorum,quie facere dicimur,acceptando gratui-
Perducat.O felkem contraßum.o uere lucrofç per
•J'utationis auôionem.Religione uoluntates noftras
^^■bus fola mortaliaoFendentia amp; damnantia opelt;gt;
* Plt;^umHS,deo conctdimus, ut coexifiéte nobis deo
^•'alianieritoriaSf deum placâtiafaciamus. Verum
quantum nobis minui uideturarbitri1,tâtumnoiîri»
Paribus uitae cumnlatur amp; meriti-ExempIum habe-
^»s in beatifsima uidua Elizabeth, quse prxdjûa o -
•®Ha optime fciens,cófentiente marito,cuirfdam ui-
Î? religione praecipui fcilicet magiftriConradi adeo
'•ubiecït uoluntati,ut quidquid ille pracciperct,ipfa
? teuerentia 8C multo gaudio adimpleret, ut ex hoe
** obedientiae pr^ciperet meritum, flf domini falua-
*Ori$ qui faftus eft obediens ufiç ad mortem imitare-
Squot;quot;exêplum. Magifter afit praediftus fsepe (ibi mole-
H? 6f contraria imponebat,amp; quosampliusdiligere
quot;'debatur ab eius confortio feparabat.ut eius uolun*
''«m frangeret cK ipfum fuum affeéium totaliter in
I'Um dirigeret amp;d in his omnibus inueniebatur ue-
J®* ad obedientiam,^ conftans ad patientiam. Sed
SUoniam fisrcdifputatio de mCdi fallacüs, amp; laude re
'?»oni$,nie longius quam arbitrabar ä propofito tra
*®gt;enarrando fub brewtate ïpfius fanöae obedientia
fruö* profequar quantum dederit omni
potensdeus, cui eft honor ic
{loria infeculafecule
nun. Afflcti.
k V Cl
-ocr page 190-Df fruHibus obedi»nbsp;'
entix,
CAP. vir.
P.i.IflVSita(5 fruSusuinuHs obrficndse«**«
quod pjcem dat fiC feruat religiofo. etiii«»
minus f ftobediens frcquentes habet turbatides, qu'*
non eft prompius ad multa, que filbi imponuntur.a*
quse fi effet promptus nd turbaretur, fed pace habef«'
.J, Ideodicitur.Qvjitimctpracceptuinpaceuerfabif-iquot;
' Iusquideobedienseft,quicHtimorepr{ceptufuip''5
lati recipit.Sie intelligo quod gloriofoni terr*uer*
fidei principfi, alter feruos dominis carnalibus obe«
re per omnia, alter uero fubdito» effe in omni timoquot;quot;^
.h)
41
Pctrarcba
domini praecipit,illud adiiciens ut hoc non tantS^quot;'
nis ac m;gt;deftis exhibeant,fed etiâ difcolis. weet m''*
de J5iiaîiio ludicareleruum aecet,iefl mores eius^quot;*
lelcùiicB pèrterré T Qua enim immitiór dominus a^
prçlatus, eo SC clarior deoi® acceptior obedientia*
patientia fubditi feuferuteit. Vnde poeta lauréat^
Francifcus libro fuo, de remedijs utriufqj fortune, d®
lori conquerentideduriciaamp;peruerfitate domi»quot;^
rum feu prelatorum refpondet ratio. Nulla re meHquot;^
qui dileftiofie Sf obfequio moUienfcfcilicet duri pff'
lati,Sf fortaffis adeo ut quod obedientibus accidit,quot;!
de tibi uentura libertas Ä pax, unde te feruam lug'^
aut fubieftum . Deinde dolori conquerenti SC dtcefl
«.imperiofus 3C difficilis eft dominus feu prglatus»^
fpoii'aet non lin; caula lUi m lortempbuenifle
ih ànlmlt;nuo pone.Ciuicquia ergôTiIibet quamuis ®
Hcillimum fed honeftum.deum ipfum iubere cref f '
Siscrg9 ftt9mm prsUtit «bs^iant fubditiß'quot;^^
-ocr page 191-«VBDtTOHrH Fof.^r.
KfJquot;quot;' • difficultas retrahat, non labor, non Tifc
iüic., PJS'^'a.nonirrogata fupplicia. VndeApofto
ftt fni^ P^'' dommis obedire prscepif-
addidffMnbsp;«niuftitiaamp;inhoneftas abfinr, .
DJ quot;'f• .Mon ad oculum feruientes quafi hominibui i/f
Èl*nbsp;fimplicitate cordis timétrs den.H«c quot; '
H«c
„ iam
.eftmultft
'quot;Oru 'sicut quot;lm iyUaba indiffercs.eft muit«
Uolünbsp;quia poffunt de ea facere Sd
quot;'^7''ebreuem,fiiuelongam,jtaa(uereobedien»
•»«It p acceptus eft,quia poteft de eo facere quod
ïilua P'quot;quot; ^abemus in Vitifpatrum de abbate SiJ««»«
«iUä uocaiiet eum,ipie reiuta iitera imperfefta
!nbsp;fcribebat, ftatim ucnit ad cum . Quo uifo di-
'xiu Vnbsp;eum.Et illi dixr.
I •'quot;ho' » P'quot;® dihgendus cft i te, quia deus pluï
I a^^'teum.Talis etiam erat Paulus, qui defe prim»
Wa«.nbsp;decimo ait. Ego per omnia omnibui
♦'s lquot;*'quot;quot;'« quod mihi utile eft.fed quod mul
•''amnbsp;trigefimotertio: Refpicite quo -
til,^quot;.®nfoJ[i mihi laboraui, fed omnibusexquiren»
'''P''quot;am,Auguftinus. Quanto amplius rem
*igt;ibi;''^quot;quot;'quot;®P''®Pquot;aquot;eftra curaueritis, tantouoi
''•n rs Pi'oficere noueritis. Terrio,qbedientia to
cSgrcgatfonein quam inobfdéntia'fumme per-
■pacificat. In cuius figura primiMachabseora
I^/vï*......nbsp;........
4-'
mcuiusnguraprimiMachabseora
terra, id eft, in pace fuit
quot;'^quot;busSimoni$,quiinterpreratur obediens.
^ «oobcdiêüa utile hoiem facit côgregtioni fuj.
K V Eensa
-ocr page 192-»anuJ tnim obedkns eft ficut afina qu* erat it» H^»
Sem commums. quam quihbet poterat acc.peg^
KunqueufusXtfelixquipoteftd^^^
mifta-Vt iumtntum faftus fum apud te,tenmft»
nim dcx cram meam,amp; in uoluntatc tuano mcade
dS me. Quinto obcdientia cuftodit a perieuU^
Xatorum .feducns cnim obedicntiam.cft in n^g
regiscelcftis,cuius mandatumexcqu.tur, amp; »d-
«ft fecurio'r,quàtn qui tft in proprio ut mercator- »
d Gregoriùs dicit: Sola obedientia uirtuseft,4U?^
teras uirtutesmemi inferitrnferta que cuftodit.
Toobedientiafacithominem nob.l.fsim; »nump^^
re.uVdelicet dc hofte fortiffimo fcilieet proprio aquot;
înô,e«i qui dommatur meliejr eft fecundum Salom^^
nem expugnatarc urbium , à quo quidc animo « '
fumuki uineuntur,poftqua,n ujeerunt carncm,!'
dum SCdiabolum. Septimo obcdientia faeit de^
crificiüaeceptifsimfi.Per pictatécnim o^ruf deo ^
téporales,pcr abftinemiâ propria caro.per obe^ie
am ucro propria uoluntas.Primi regum dccinioq ^^
to Nlelior eft obcdientia quam utfttma.quia y
» Reg. I f Greeoriutn.Per ohedientiain propria uoluntas p
aatur.Tanto igitur quifque citius deum placat.q
to repreffa ante cms confpeftum proprii arbitrn. ,
^nbsp;pcrbLprseceptife immolât. O^^uo obcdicm.a ^
cit preecs apud deum effieaee^Vnde Auguftinus ,
bro de opere monachorum: Gmus exaudttur un» ,
tio obcdientis,quim dcecm milta contemptorw- ,
de Gregorius: Si obedientes fucrimus prapofitts ^
ftris,obedictdeusorationibusnoftris.Ethoc
eft :Qui enim praelatum audit amp; ci obedit, dcu^ait-
dit ^ei obcdit.luxta illud:Qui uos audit,mea y
amp; qui uos fpernit,me/i)eruit.Et ideo etiun dm» fff
V
J. SVBDITORVM Tot^i.
ad murniuratores amp; inobfd;étes: murmur utftrÛ
eft contra me,fed contradominutn.Exodj,deci-
oiexto.VndeGregorius fuper Lcuiticum homilia
naecimciSeruus fi domino irreuerens fit,id eft, fub-
Itm J**nbsp;inobedieus fuerit,per hunc corpora-
dominum Sc prarlatum in dominum maicftatis
quot;ntumeham iaftat. Nono obedientia fumme di-
tnieritis.Sicutenimmercator qui circa omne gen*
, ^gociationisamp;omni tempore amp; in preciofis mercf
. quot;snegociatur facile ditatur,itaôf uere obedieni,ga
teft fenpore Be opere merewir.Et idco bene po-
« dici obedientisE illud prouerbiorum ultimo. Mul
^ nh® fcilicet uirtutes fpintus farfti filis, congrega
t 'quot;^quot;tdiuitiajjtufupergrtffaesuniuerfas. Econ-
^ a iiiobedientia omnibus meritis hominem fpoliac
j P^uperem facit^ Nam ut fuperius diftam eft . per
^ obedientiam animarum opera non r(fpiciuntur,o-
ationesamp; uota nonfufcjpiunrur,contingitque ino-
jj^^'fntibus illud Af gei primo.Seminafiismultum e£
jjj ^ftisparum, comediftisamp; noneftjs faturati,biW
sgt;«noneftisinebriati.Intcll!gedr cómunionecof
5 quot;®^hriftifacramétaliter amp; non uirtualiter ut lu-
ç ^-Et fequitur ibidem Et g mercedes cógregauit mi«
jj^asinfaccumpertufum. De facco quippe pertufo
j quot;quot;de cxit,qHod aliunde immittitur,quia inobedi-
bed ^ quot;quot;fritum quod cx bono opere acquirütpcr ino-
'^quot;tjam perdunt. Decimo obedientia ad inaiorê
q '^^ucit gloriam.Vndelcgitur in Vitifpatrum quod
JJ^'dam (enex uidit quatuor ordines in caflo, ununt
«liftnbsp;^ gratiasagentium.alium infirmismi
ijtnfolitiidinedcgentiuni,aliumui
in obedientia,Sfhic eratfüperomnes.Et cum
^quot;•»rtret rationem,diöum eft ei,quia alij quod faquot;-
fltii
-ocr page 194-liBt,fK!ulit fecundum uoluntatem fuam.M ant? ^
JSoluntates abdicantcs quod faciunt Jau^^^^
tundum iuffiontm patris
amp; »de o ducet ad gloriam matorem. Ad Philipp«quot;- ^
deus exahauit ilium. Ipfa enim ftlndeiobed^^^^^^^^^^
deomeruitexaltari,utad glofiam eiusflea
ne genu.Itaej, obedient« A'P^^'^'^I^.Vl'Sctquot;'
Confcientia bonorum operum nihsl elt duicms. i
fe retrahat ab honefto dej£emjo^jpj:quot;m: lt;
quot;mmttlamlB hafmglginag^pttmiocaret,
tuTus^utnbsp;ubcrnmus«ft
tuffum, qualiter fuerit
cciofis opetibus confamamustepus,qd nobis ad m
dampanitentiä,ad obtinendam
4aoi gratiam,ad promercBdani tcsUfte
mip.»
Cede.
a
poftmodum süff nunLdo
W ^l Tnbsp;ïccfptnt tipvs a' tr, tune
«quot;'dit quot;quot;quot;nbsp;Pquot;»quot;' Ä^achaba-., », Vt
^«ia iTuf quot;quot;quot;Pquot;® '»bilt bi eüf amp; atccptabilf ^«a-**
Jl'nier,, 'redimtnc-un, eft./d Fphcfictqumto: Re'
^^ -i'quot;'quot; » malo.Quónian, acaptiburf
QiU'
-ocr page 196-âJrnënïûrâmullamuTFae sÄm reparari non ^
tfft,ufurariaquadâ accefsioe âf panali repetendo
uitae difpendiaprodigit, amp; m contumcliam auth^ j
effudit. Ad hoc fane nafci hominem, « ad hoc ei a*.
tempus conftat,ut creatorem fuum colat.amet,
tet.quidquidhincexciditperditur.Videteergoq^^
tum perdititempoiis eft,quantum%non P^rdiiu^.
circo ftudeat unufquifqjobedire ftatutis ordin.s ^
thu(ïen.in prima parte ca. . .ubJpomtur talis dj«
ßio horarum, ut fciamus quomo utilitcr »Pf
debemustîpusnoftrUm.Spatiumi«quiuntuela^
maufqjadtertiamhyemts tempore, uelamatu»^,
uf® ad tertiam aeftate.diebus omnibus exerciti^lp'
tu^ibus mancipamur. A tertia uero ufque ad fex^'^^
ferialibus diebus maouum deputaturoperibw,
tamen opera faltem breuibus uolumusoration«»
interrumpi.Spacium ueroquodfextae nona:(^ u«
«ft quieri deputatur aftate,« quod nonam
«ue difciminat manualibus deputatur operibus- «
per'® in operando faltem ad breues 8C quafi
inonemusorationesrccurrere. Porroafpatilsop ^
manuum deputatis utilitatem non intendimus e*' ^
dere leaionii-Auefpens ufque ad completoriumj^j
ritualibus opera datur,m quadragefima ufque a»
pletorium licet manualia operari. Poft «opletori ^
ncquaqua ultra multum differiraus accubare.Moquot; ,
mus etiam horis ad quietem deputatis dormitio' y
gnum ftudium impendere,quo temponbus cçtfr» ^
lacriter uigilare pofsimus.Haec cmniaibtdem-'»'-^
dum hanc ordinationem expendere curemus teiw^,
ooftrum^Nam flC monachorum legiflatorfanoan^^
Tf
}
^umftatutorufn noftrorum, beatus fcilicet-Bcnedï-
quot;sprïccptt.ut omnes magiftrâregulâfeqiiantur.
Exhorutio àdohcdimUm,
... CAPVTvra.
laergo chariffimi ÓCdefidcrantifllmi frarres,
^^hmcgloriolïamp; exceUentiffima; uirtutiobe-
Piritu-icfu opérante ad ueftram acdificationem col-
UenV.nnbsp;quot;f occurratis cOnfuIo,
tenHkquot;?nbsp;prarlati,lafto aRimo uel pa
^efif quot; «quot;PJfquot;t«atq; ampleftentes.utenm
pernio efta,fic amantibus permcunda eft.
. ^mipi^torunnïnSrum fumus, dc quibus
'Micu Ancelmuslibro fuo de fimiiitudinibus; Pro-
prauolumascuidarnherbacuenenofa SC mortiÉcra:
pcritiflïmus progc
'ej cmufdam pnmis parentibus interdixit, comml-
ren?nbsp;quot; comederent, leprofi effeài inter -
eaS; ' 'u' P-'^'P^S^us obedire noluerunt, fed e*
«epr«? comederunr , undcamp;Ieprofi effefti,
profos filios genuerunt,amp; ut medicus comminatul
quot;mortui funr. Quorum fiïü,l,cet parentes fuos co-
Knouerunt, herba-lia infirmâtes fuiffe ficmortuos
^que ipibs lepra pcrcufro$,eandem tamen herbam f«
^^■^»csdiasdiligum , iiidecibosfuosc5diunt,amp;:ma
j. « ue) pere quafi pro medicamtto accipmnt. Hi q u5
^ 't dementcs,OTinis qui audit aduertere potéft. Sed
tur ÏÏJquot;quot;f'Jquot;nfntanturqui propria uoluntate utun.
•«.«iiiilua$illis demcntius, q«» nihil utuntur fua
men-
-ocr page 198-f- elaltans te amp; ambulas in magnis amp; mirab»^
[tr-
Shtt I*
Seem nuU prelate auM
amp;o pracipit griicralUutomi^
rcgula « abbacIege,necaPDa5i^ygt;quot;yr ,
-ocr page 199-SV6CITÔRgt;M Mti:
J^ftriam fetnperprsoculishabcnj,nullis artatalirti!
,nbsp;Pn latus iniunxerit.fîc
fi EHnbsp;debes.ac fi dcus ipfe prçcipcrct,naHi SC
quot;am impoffibiha iniungantur, iuxta regular teno
g quot;gt; confidens de adiutorio dei ex charitaté obedias.
•ûeneoiftiiî quoque protellatur deo impendi obedi
don,-nbsp;«*hibetur.Adprflatos loque»
audi!quot;quot;' dicit,Qnj uos fpernit,me fpernit.Sc qui uo»
terr r • Pf^nï^ofum igitur eft fuum quali-
ItiB rf?nbsp;prflatum.Namfifuperfcanda
fit H f terribiUm pa:nam ftatuit deus,quid e-
•'an'^alo praelatorum e Sane in omnibus quae i
Ptu. »«bentur,generalirer damnabilis eft conten»
tum V cliantas commendat obedientiï meri-
rebellio accumulat inobcdientiae malum .Spe-
jj^scontumacisE eft de modo mandati inquirere, hse
j/are , difcernere, autdifferre. In contraflu enim o-
^aiete non habet difputatio autdifceptatio locum,
j^am fi in difcuflionem aut fufpicationem ea, quae ti
g^mnt mandatadeduxcris, ad lignum fcientix boni
t5nbsp;praeuaricationisextfndis.Nimisdeli
hu, * obedientiatranfiens in deliberatiuum ge
jji /aulfe- Non eft hoc in auditu auris obedire, non
Rii r' regularis obedientia fine mora,fed aftutiater
tis f ^ apertafuperbia.Si autem uitarnequio-
^ire ^bbas uel praelatus,ei tamen ex charitaté obe-'
ei,^°Portet. Scriptum eftenim:Qu8edKuntfacite',
«UB ffciunt nolite facere. Gôtemptum igitur
jj^Pcr Omnia caue.lS'amCamp; dominus quâdoqueprc»
tï .quot;'^quot;quot;bus Se tranfgrefforibus teftimonio prophe*
gjj®Sauerit ne perirent,licet pro crucifixoribus fuis
ritjlutt tctlïfia ortt pro fchifnwticis fie ludacii
rKdtuintamrn,nec ccclcfiamprocontcmptonbj
unciuain intcrcctTiffe repcries. Super contumacW t^T
men amp; contemptu fanfiorum patrum ptuder.tia ö
fpenfauic, amp; contra inobedicntiç malumpropow
eft tranfereffonbus pccnitentiae medicina. Ha-c lUÇ-
Quoniam ergo conUat, fubditos gramffime pcricquot;
iari,8C indamnationispericuloconuci fan.fi inot^
dientes ac rebelles fuis pra:latis extitermt,aut con-f
ros eorde aut ore murmuraucrint, debet ent
curare omiiino ne fubditis fuis ad lioc caufam fine quot;
—______«^r .ilurif-iamfuamamp; aUfltntateip'
curare ominno ne iubuitis luis aa üuc vduiam
cafionero darent per duriciam fuam amp; aüflentatei«
) Contra quam quideih duriciam datar admo.:itiegt; quot;
■ / Prou. Aufcrimpietatedeuultu regis,« fiimabit J»
'r- KthronuseiSs.Vbifiedieitglof^abâi Quipg
funt populis,fi uolunt firmKin effe fo!;um, fempcr'
laritate amp; gratia uultus plenos cxhibeat,ne per arrquot;
gantiam amp; durieiem rigidi plcbis odium ineurrani^
Hieronymus quocg in epiftolaprimaad Timothy
portet Epifcopumirreprchenfibilem cfre,Änon ir»
«ndum,fic dicit: Nihil eft fœdiusprçeeptore furJOi
• qui cfi debeat eife manfiietus amp; humilis,t diuerlo tquot;
t uo uultu,trementibuslabiis,rugatafronte,tßrefi»
■ lis conuiciiî, facie inter ruborcm amp; pallorem uari»
la per ftrepitar,8f errantes non tâtum ad bonum P«
trahit, quantum ad malum fua faruitia précipitât-^
Auguftinus inlib.de pafto.Si multas,inquit,oues gt; ^
fubditos errare plangimus, u» quorum cornibus,
eft,duricüstaaum eft.Bernaidusetiam {uper^^
Prelatot od pietatem lenitatemJ^exhortans ait:^' ^
te prsElati fubditotum matr^uos effc^bere^
lnlno^Atudet^mag^sainanaJnet^l■
icnEät«piHm,paternäliiÄ tyrannica.Ptotrf» ^^
iKiido patres sorripiendo »«» «xbibeatu.Sttfp«quot; ^^
-ocr page 201-SVBDITORVM Tol.St,
*'rbera,perduciteubera, pcftoralaflepinguefcaM,
'OB typo tutgefcant.Hacc ille. Vade Petrus Biefcn.cui
^'m abbati lcribens,ait:Etfi monachorum ckftfo fe-
eiTfuorumprincipem,tiontamen abftulit
quot;efiatrein.Quantomaiores, humiliate in omnib.
•^udihumilem amp; terribilem Chriftü: Qui maior eft
quot;^trum,fiat ficut minor.Piincipem te conftituerunt
fatrcs tui.efto quafi unus ex t'lis.Benediftus,Bafili-
^|.Arfenius,duoMacharü,multii:b aliimagiftrireli- nuo Mach»
l'onis jdipfum fentiunt,uotum fcihcet rdigiofe pro fH.
'Hionis acceptum femel,nulla occafione pofteaïrri-
«ndum. Te honor affumptus a profeffioneSC uotis,
JUae d:ftinxerunt labia tua,nö cxemit,fed ad eius ob
j- -quot;^quot;^quot;'iani fortius alf igauit.Si iugum domini porta
'naftcnus,illudammodopatientiusfcras êC uiuas
. ^gulariter inter eos.quos ad formam uit? regularis
|quot;iormas. Alioqum notabéris illo euagelii ucrbo.-AI
j'gantoneragrauiaamp;importabilia,amp;imponunt in
iimeroj hominum,digito autem fuo nolunt ea mo
A:*quot;®- docens tuis difcipulis effe contraria tuis fa „
quot;s mdicas non effe agenda. Subdtti te honorant.fednbsp;j
Jquot; «s onerant. Quicgd languidfi, quicgd a-grö.gdgd
(nbsp;in monafterii uifceribus Iatct,totuni tibi
»ctandum,curandum'gt;ï!obtigit.Durum opu$:Quo
^ uita mors eu,qui cü miien omnes lint, illi tunt
mnium miferrimi, qui pro aliis uotuntarieamp;^ pro-
P 'aambitioneoccupantur.Iam dixi,quodiepr»ia-
g?nem affumpfifti, tibi moriens aiijs uiucre incorpï
•««quod'q. duriifiiniun cft,ingratij Sc murmurofis Ç-
L ia fti
-ocr page 202-IHmîtorîbiis laboris tui. Scitote fcruire qtierulïj,^
uixtibiobitü aügratiarelaturis.Dulce nihil,niW'Ç
I träquilluin,fpfs àmaraâC turbida pfidétiûfors- Q«»
I tinempe negocii fitmultoscorrigere,hincpatet,q«
fefecorrigûtpauciffiini.PrFïrgocuftoditeipfum.ut
■fecurus Jgt;cures cuftodil'aliorû.Gômiffaeft ttbi utUif
tio grauis'.uillicatiôis hui» ration? cxaaiffime regret
terribil is in iudicils fuis de'.Tefte aiit Greg .pr ïlatus
totcoronasfibimultiplicat.qtdeoaniraaslucrifacit'
Praelati etii fcire debent,quod fi pcruerfa perpetrantgt;
tot mortibus digni funt,quot ad fubditos fuç perdit»
pni s exépla trâfmittïit, A te igif pn» et deiceps à fub--
ditis explâtare ftudeas diffolutionu jjpagines ueterquot;
nofas,amp; auferre fcâdala de regno dei qd intra uos e«.
tiec in anim? tuaç difcrimen referues hoc officium aquot;
gelismefforibus, quibus hoc minifterium in dictr«
menda cïlefti difpcnfatione debetur.Omni dihgequot;'
^ tiacuftodicortuum.utexemplo fis alijs. Mitte man«
tuâ ad fortia, Sç flt;ias quia difioluta efi: omnis dom^j
în qua non imperat difciplina tefte beat» GregorKquot;
Ars artium eft regimen animarum. Animas auré
potes regere,nifi difciplina mcdiante,ut fît iufticia ^
iudiciuin prçparatio fedis tuse.Flagella filios tuos,«^
fapiétis teftimonio eorum animas liberalis. In omquot;'
tfiexercitio difciplinç mifericordia primas partes o»
tineat, ut quod rigor exafperauit uerbo aut uerbet®
pia manfuetudo remuIceat.Non fis promis ad iracun
diam, nonimpetuofus adcontumelias, nonprçc«P*
adfententiam,non uehemfns ad uindiftam-Verb»«*
opera tua prçdicet Charitas 8C informet affeftio, P^
attendas quid tibi fît utile fed quid multis. Charit»
enim qu? fuafuntnonquaerit NecutilitatestaiS ptquot;
curabiinbsp;ß (ommgditati amp; faluti
Luc. 17
J -siV '
SVBpITORVM Fo/M.
J^tuadiligentiaimpendatur.Nófïsfaftuofusin uul,
«.nonuulmofusin nerbis.non minis txafpcians, i
notabihs in ucftitu. Dileöus er.s dco amp; homini -
confcientiam amp; aftus tuos om.ii cautela lerua-
tem f iquot;'quot;'®'quot;'^ chariimata meiiora.nötamiiiarita-
mit-culanum.nonpopularis auregratiam.nólau»
aliensfiipendia,fed thefaurum cófcienaa bonx
^ abieaioe tui 8C Clinfti proxunic® charitaté f unda-
bu! rnbsp;lJumilis,fi credit palponi
5,1'quot; propriam excellentiam non contemnis.Si uero
cior gmdior effeappetis.nS prsmium fed prxdpi
expeaabis.Sicutaüt alios praecedisdignitate'fic
'tï merifs antecedas.Offkium afit prçlatorum, pre
puepnorumoBdimscarthufien.puIchrefcribifpri ,
Regum, ubi de Samuele fic dicif .• ludicabat quo
^quot;f-Samuel Ifrael cunftis diebus uitj fuae,amp;: ibat per
j.quot;8ulos annos circuiês Bethel ôfGalgala et MafpJ.ar
j^uertebaf'cj; in Ramatha, ibi enim erat domus ejus'
^id aliud uidetur fonare litera, nifi cp cetlas fratrjl'
de ftnbsp;circuire debet amp; diligenter inquirere
C 'tatufingulorfl, ut agnofcerepoffituultiipecoris
^ lat j/ïcare per uerba fua cófolatoria Sc infor
toria.Tandé quoi^ reuerti debet ad cellâ fuâ, ut jgt;
thr?quot;J® Prouidcat faïuti.Et nöfoln circuire debet-Be
(Mar 'iTnbsp;monachorum, fed etiam Gal.{ala 8C
i,3®'Pquot;atiid eft.cellasôf oflicinas conuerforum amp; do«
ftia '^c™nbsp;commifforum. Aedificauit
quoTnbsp;'nbsp;quidem, eo
Bu quot;-ugefacrificiumeffe oporteatin cella prioris
JfUmnbsp;Sf niorum honeftate 8c luce bon»
Ïyctnbsp;feipfam exhibet templüdei.Haec in Po-
quia minus fortaffe póderis habet exhor
'Omej apudtCfira infiruendi abbatis officium
L iiti SC
er prrfatoram, ponâ ipfabquot;tiGregori1uerba:TW^
turn,inquit,debet tranfcendcre operafubditoru^
aftio prelati, quanta diftare folet a grege uua paiw
ris.Etfubiungit: Sit ergocoeitatione.nundus,a£t.
one precipuu5.difcretus m confilio,fruSuofus m u«
bo, fingulis compaflione proximus, prç cunftjs çon
templanone fufpenfus,bene agen:ibus per humiU«
tern focius,per iufticiae uero aeluin contra deling
teî creftus, interiorum curam, extcnorum foUic
dine non mtnuens.difpenfationem «quot;»o'quot;«quot;'''!quot; ji
riorum prouidentia nonnbsp;°nbsp;„.ti
dtidem Gregonus, in omnibus ftudeat Chrifti u»^
iniitari.Apoftoloenîtefte,quid.citfei^hri^
nere,fiaitChriftus ambulauit, debet SC ipfe ambuw
re.Te honor âffumpuis ad fubditorum cuftodgt;am o
ligauit. Audi Salomonem. Fill mi fpopondifti pro »
mico tuo,defixifti apud extraneum manum tuam,'
laqueatus es uerbis oris tui, Sc captus es ftrmoniP^
propriis.Fac ergoquod dico tibi fill mi.Difcurre ^
iia, fufcita arnica tuum ,ne dederis fomnum ocuns
is Sfpalpebrçtuçnondormitent.Iuxtaexpofition'
Cregorii apud extraneum manum fuam defiger^
turam animae aliéna: quam pnus non habueraMquot; ^
riculum fuse conuerfationis accipere.CommiflïW' ,
tttibifalataribusmonms excitareluberis, ut a^p .
Sti torporefurgentes infanftis cogitatioibus.K ow^
ribusexcubantes, de breui amp; tranfitono labore
nipulos référant exultatioms xterna:. Precor erg
peruifceramifericordiae Chrifti,utattendasper .j,
lum prelationis tus,recolens illud uerbum Apoquot;
Horrendum eft incidere in manus dei uiuentis,»quot;- ^
mulare fibi peccata duplicia, flammas geennaies ^^^
iniqmtatibus incwrrcr« aUenis.Vnde Gregorius. ^^
SVBDlTORVM U*
quot;Mcflut ex fwa culpa inoritur,ibi is qui pf ?eft, quo'
'aintacu;t,r^sinortis tenetur. Et ututarteftimo-Sp.ff,
alotnonis, Judiciumduriffimum in Iiis quüprae
^quot;nt fict. VnJefiet durum , quiamale intrauerunt,
quot;flus quia male rfxerunt,duriffimumqu!a male ui
' '■quot;quot;■•Tune cnim eritpraelatis tripjex quarftio,fcili«
' 9quot;omodo inti aftie quomodo rcxifti^ quomó uixï
j. ^quot;'■umiudiciumfictfecularibus,magijdtirumre
j^Siofis.fed durilTiinum penuerfis praclatis.Dura qua^
-qma a psupcribus eworfioncm fefcrunt, durior
^ö'a bona pauperum confumpferunt,diHnirima quia
»ruio Si reclcfia dcpereeptiselcemofynisnonfer-
^'erunt Dura,inquam, qiiaeftio fiet pra:latij,quia o-
Ghrifti non paucrunt fubftantia corporali, duri-
quia eas non pauerunt uerbodoarinali,duririma
^uia eas non pauerunt opere bon? uit« excmplari.Do
'*gt;'nquam qujrftio fict eis,quiabonos non informa-
5®'Unt,duriorquia malosnon increpauerunt.durif
Jma quia ipfimet non bene uixerunt. Vndenotan- (P.«.--
um,quoiadhocquodpritiatusbcnepr^t,debetef v-t ^
»'''J'iiinofHSperrcaam informationc,operofusper
'quot;«am occupationem.gratiofus perpiam compafiï
'nem ,5c animofus per iuftam correaionem. Primo ^ quot;
^'co,quod deberefft luminofns perrcftam informa» T
ijoriem.luxta illud quod fcribitur fapicnti; pimo.Di
v?quot;e lumen fapientia^ omnrs quipraceftis populo.
•^raIiterloquêdohifuBtillaeftelIj,dequibusm GeCe«
W'dicitur:PofuitfteHas infirmamlt;ntocïliutluce-i„ M'!,i:
fupcr terram 8f prteffent diei amp; noai. Diei,id eft
quot;^'cis • Vnde Gregorius: Cum is qui fubeft feruit ad
0'equium,reftat proculdubio.ut is qui praeeft^ferui
' ad uerbum:amp; cum is qui fubeft.iuffis obtemperat,
•Portet,quod ii qui pr«cft,turam fohcitudinis impê
Igt; V (Ut.
-ocr page 206-- J dat.Sedîam,prohdolor,ucnficaturillud loeIkSoï
* * (K luna obtenebrati funt,amp; ftcllse rctraxerunt iuinef»
fuum.Per folem dC lunam intelliguntur prçlati maiquot;
quot;nbsp;res,perfteUas uero curatiamp; minores fub4iti.
do dico,quod prïlatus ad hoc quod digne pracfit.de*
bet elle operofus per fanftam occupationem tempquot;^
ralia contënendo,fpiritualia praedicandojacranienquot;
ta miniftrando dc pauperes uifitando. luxtailludA''
Rom. IX poftoli ad Romanos : Qui praeeft m folicifiidirie. Et
talcs tantü digni funt honore plati. luxra illudApoft*
Qui bene praefuntprafbyteri duplici honore digquot;*
1 T^eff e habeantur, maxime quilaborant uerbo amp; doftrina-
Vnde adThcffalonicenfes dicebat Apoftolus:Rog»quot;
mus autem uosfratres utnoueritiseosqui laborant
inter uos SC prefunt uobis SC monent qos, ut habeatiS
uos illos abui^dantius in charitate propter opus iUo'
rum,£^ pacem habetccum eis. Tertio debet prçla''
tus bonus effe gratiofus per compaffionem,ut coflgt;®
letur pufillanimes,fufcipiat infirm OS, patiens
omnes fecundum regulam beati Auguft .Et ideo fic«'
bonus pr^latus dixit loannes in canonicafua MaiOj^
rem horum non habeo gratiam,quam utaudiam fi^
05nbsp;meos in ueritate ambulantes, Debet igitur praeU'
tus bonus elle fubditis loco dei,pater ,non tyrannus*
Et Innocenrius de u ilitateconditionishumanaedult
iïc contra malospraflatos:Statim ut ambiriofusprquot;'
tnotus eft ad honorem.mox infuperbiam extollitut.
6nbsp;ïniàaantiam ttfienafüi, n^n curat pröacrte.fej*
gTönatur praecne.prae.'umitifftieliorem qui a cerfquot;;
ft fupiriorf.At bonum nófacitgradusJeduirtus:?'®
fjignitas.fed honefta.^.Pnoresdedignaturamiços,quot;*
tos ignorat.hcfternoçfôdales cótemnir, antiqHisquot;^quot;
' turn aH«i titjccruicein erig«,faftum oftendit, gtaquot;'^
».laan-ï.
^ SVBDITORVM Fo/.sr;
meditatur.fubeffe non patitur,pre
^ gloriofus Sc arrogas,
fti„J quot;mportunus.Sicut autëin malos prariatosfi „
Stirn« '•quot;quot;quot;■''quot;quot;wiwbonis dabit praemiüma- S^M« -
l^ge fcmnus eft coefle quant
fitM.nbsp;quot;»eritorium ualde eft fi prélat us fic pr»
in hl P'quot;pfit„Vnde Auguft.in fermone dicit: Nihil eft
ÎUlÂrnbsp;'naxinic hoe tempore difficilius amp; peri
•ïihil knbsp;aut epifcopi officio, fed apud deû
quot;oeatius fi eomömilitet quo imperator iubet.
''quot;''f,' Pquot;quot;?'quot;' animofusper iufta corre Gen.i.
^ figuratiue fcibi£ in Gen- Prefit
r ^ quot;oïatilib' cseli et beftüs terrç.omni'«
Ifs Vnbsp;terra.Pifces maris funt rebel
Knbsp;'ïEli funt fupei bi amp; ambiti-
tri'rii, * quot;rquot;quot;? »untauarilt;3Cpecuniofi:rcptiIialu-
toV ^ 'u*quot;quot;ofi:quos omnes debet prselatus iuftus
(u 'Pfte, Sc fecundum ecclefiafticas fanfliones ad uir
«s reducere.Iuxta illud Efaióe: Principes in ludicio _.
ttqunbsp;quidam funt fimiles miluis,qui nó an-
etia®='?aquot;'nas,fediuuene$pullosinuadunt.Q^idam
«gt;tülnbsp;magiftro leonis, qui nonleonéfed
HoKii quot;«rberat.Sic prslati moderni non diuites SC
fur, quot; aww.fed pauperes folum ecclefiaftica cc
fu ® ^aftigât.Etde quo dolédum eft,tales interdû prç
lîp «Cclcfia qui funt tenebrofi per ignorâtiâ, oci»
»,,{5 *2quot;auiâ,feditiofipiracûdiâ,ignominiofip infa
'»il in u quot; ®nbsp;Grego. infuo Paft. Ni
^iu 'eculo excellctius facerdotibus,nihil fuTjli-
poteft, ut cum dignitatcocu
HÎÏB^? nnbsp;nofcamus quod fumus.amp; ôd
nomme3emöftrem''.ut
•ne cogruat a^tionT^ aftio corretpôdsatnooiini,,
W
-ocr page 208-proteBlO « lllicita actionc ue rtugium»nbsp;- ^^
religiofus profeftus, ne fit gradus cxcelfus cC dctof
tnis exceffus, ne locutipnem fimulemus columbinagt;
amp; ffientem habeamus caninam.ne proftffionem mo
ftremus ouinam,amp; ferocitatem habeamus Ittpm^^j
Confimilemfentcntiam dicit beatusBernardus i-»
Eugenium: Audi.inqujt.canticum meum minus
Mc, fed falutare. Monftruofareseft gradus fuquot;'??quot;
A y amp; animus infimus, fedes prima amp; maligna uita,
Of /V
frïKïûs^rus.uultus grauis et a£RîsTeùis,caput cai
SC cor uanum,facies rugofa ëC lingua nugofa.mgquot; ,
autoritasamp;nutansftabilitas.HïcBernardus.
ratio rationabilis incidit hie, utrum eleâores ten«'
tureligeremeliorem-Et arguitur,quodnon,quii'.i
cretalis dicit, quddfufficit eligere bonum ,nec^
neceffe eligére meliorcm . Ad oppofitum uidetui »
R.» lO dicitunEligitemelioremdefiliisdommiueftri.C'lj;,
• nitecumfuperfoliumpatrisfui.Prorefponfioneû J
cendum,quôd non femper ille qui cft melior fimp'
ter,eft melior ad pratlaturam. Ille enim inter
nes eft fimpliciter melior, qui eft in charitate pCN j
aior. Vnde B.Augufti-in Enchiridio S ? dkit, ciquot; ^ ,
qu^o in qu^untj; cnaritas maior eit.taHto mel ^
eft^î^oeft.Cum enim quçntûr utrum quiflt;®yj. (
mo bonus.nó quaeritur quid ipfe credat,aut quiquot;
ret,fed quid amet Contingit autem frequéter, ^ i
illi qui eft perfeaiffimus in charitate,multa defiquot;]
ifuse funt neceffaria praelato, puta fcientia, ualetquot;. ^ ,
corporis,jCexperientia in tfiiiporatibus,amp; cetera n ^
iufmod^eaioautem eorum quictuntadin^
brt Sïrrtïciuïaüinl^óduionein finis.Et ideo^«*^quot; 4
H
rf
SV-BDITORVM ioUé.
quicuntj; talem eligcre tesentur ,,quï
tt tf,,nbsp;««' per elcöionc prouide-
tliri?*quot;quot;quot;quot;'quot;®quot; «nentureligefe hominê lïm»
^ «ter me lorem Si fanfliorem.Per hoe patet argu-
Uli^nbsp;deeretalem dicendüm,qu®ddeerc
lismf^j S«urdefimplicitermeliori.Vhdedécréta
ad ft 'nbsp;quot;on tenentur eligcre mcliorem
Prol, v quot;'«m, fed fufficit quod eligant bonum. Et
'üm ^ fltftores non eligerêt meliorem ad fta
*Tetnbsp;tamen eligerent bonum, eleßio nort
fto r 'nbsp;decretalij informat confcientiâ ele-
«tit.Miudicium publicü. Autoiritas ad oppoCtu
quot;«quot;Jguurdeniclioriadftnem.
Conclußö^
CAP. IX.
I^VENlque ut libellus przcfens.intitulatus fpecu
I 1 um fubditorum de fubditis.etpro fubditis,«
Î5j^niatur,atîenderc debent omnes fubditi ad c5
'icft „ ÏP'o«quot;»quot;quot; atq, perprtuâ falutem, quod
t Prçlatus fit malus amp; fubditus bonus amp; fanftuj,»
•^t hiTquot; Pquot;quot;®'««» foleratur ab ecdefia,maiorem hi
^îtiôn n*quot; *9'nbsp;propter tret
ftp • I -nbsp;Prî'atus gerit uicè dei :unde de-
quot;lim,nbsp;'pfo ueneratur, amp; hoc debet femper
tio jf®*quot;^ fubditû ad honorem pr^Iati fui. Sccunda ra
'ir R f ft perfona publica,unde in ipfo honora«
Uit^^Pquot;!'. amp; bonitas ecclefijc quae maior eft quâ bo
•quot;falaHAngularis perfonj.Et ideo confueuerfie
dituJ:quot; Perfor.aliter dicere illud, quod in fine horarâ
Il Or jl; f® ftiî. Verba amp; oratio pra lati eft qua
|H|.iiquot;®'quot;quot;'tquot;udinis,» ideo uidetur meliorcïterif
'«»gt;quâ oratio lingularis pcrfonst. Tsrtja,quia
prseli
-ocr page 210-arilatîo fe habctMuirtutc,ficut caufa tfficiés Ïlt;i
V pA^ Ip(a prirf^io honOraWirTÏTéS^n'
' ^rfona indigna. Dicit enim Philofophus, g) dtgquot;'^^
I in alijs caufam uirtutis exiftere, '4 in fe tm uirtuo'
efle.Tté Chryfoft.in dialog.fuo lib. j .ca. y .dicit^qquot;^
Chryfofto' quitoëccclflaterrapreciofius.etquatópreciofioj j
mus. animaa corp» tato magis nobisrt uercdi et honoi^f^^
les cffe debet parères fpnales,id eft prelati fioftri, 9 V
rentes carnales.Et fubdit ibidé caufam dicês:llli
pe noï 8C carnis dC fanguinis uoluptate genuen!«gt; '
uero funt nobis diuinç gencratióis antores Se. ud-quot;
caufam eiufdc ponit idem in eodé hbro diccns : ttf
Capitefe- maioruirtuspraclatis, prsecipue facerdotibus,aö
auente. data eft 'i carnalib.parcntibus,tanium'c(; inter utr^
que differt,quantüintcrprsfcntcm iiita tntereft «
turâ.Altcri quippe in hanc,alten uero m illam g«^
fût. Et illi quidem ncc corf oralé pc ffunt propuH^
^nbsp;morté,hi nero periturâ anima faluaucruntfreqiie'
ronfolum docendo SC monendo, fed etiâ oratiofliP^
adiuaâdo.Parétcs etiâ naturales,fi aliquas fcculi Pquot; .
Hates fublimcs offenderint,filii corii nihil cis po»quot;,
prodeflre,prelati ucro parentes fpirituales fubditoM
non folfi potétes ^ reges,fcd ctiâ ipfum deum frelquot;
1er iratü fua nobis interccffione recôeiliant.Per ip'^^,
Chriftfi induimus,per ipfos cöiungimur dei Bio,? a
ipfosmébra illius bcati eàpitis cfficimur. Propter H
^nbsp;ani hos dcfpiciunt eisq; dctrahiit,magis mihi uidefquot;
/yynbsp;gTîjjbattiak g^bvron,digniq, maiori ruppUcio-^y
Chi^oftTlftaTadc,Uilieetae prslato malo hrnior'
~ « ,do,etiâdeclaratuencrab.mag.loan.Cerfonitad'
If «a. Çerf. Cótrahoc prsceptü dût,fcilicet honora parctes tu» ^
grauiter peccât hi,qui fuis fuperiorib.quibufcuquot;*^
trahuBt aut DWl«d»t»wgt;t'N«n enim propter ma
EthkorS?
^quoriim nmiiftrorumfccKfiacdfbetaquóquamfi-
lïdi praclaticusaut ecckfiafiicus diffamariaui
Sn, quot;Oquot; perdit uirtutcm fuam miffa ctlf brata
(ij quot;^PF'^us iiue aliud faci air.crtum profiter mali
bijerf-quot;quot;quot;''^''quot;'quot;'quot; • miru.^ mcreturiubdituS
^^ oiendohumilirerprarlatöindigricamp;malö.inio,
dièd didtuni eft,plus mcrctur huiufmodi obe-
lUfnbsp;Uifibilem quâtacuit
^^ f malicia apcrichtes ftntftram, amp; fi ad furandum
h.b °homim m taiii apefiat, nonpro-
Hçç [aDinfufioneluminis,amp; immiffione radiorum,
husnbsp;P' o'iibet malicia eiufdtm quo mi-
hï pSr«'''quot;quot;'quot; ^ domui fe infundatrfic folcm iufti-
'atinbsp;maiitia quantacunqué minifiri feu prç
tii quot;^quot;quot;fwio fuo uiam pragt;pàrahtis lurnini fuaegra
bjnVnbsp;quot; feneflram cordis eius quem
j, Pquot;zat,non prohiber,nec lumen gràtiç cius quo mi
Jntrct, auertit. Simili tr.odo intellige de cseteris
Ji'fiisprçlatorumergafubditos.Propier hot etiam
5 «»cuntftatutaordinisCarthufienfis: Si cui durum »'pïntÉ.t^
te bP®quot;^ aliquid imponere prior uoluerit,repügna
Cj ƒ quot;as non habemus,nc cum ei reftiterimus,hon ei^
erga nos agit uiccs, reftitiffe inue-
Sb Onbsp;eadem parte capi. a 4. fcribitur fic:Cum
Omnibus qui rcgulariter uiuere decreueruht,obe-
1(0 (j'amagno ftudio fit feruanda , ab his tamén de-
(fç ^s^folicitius quant© diftriftiüs apertius'qjfub
iJj^ Propofitum,nc fiCquod abfit)ifta dtfucrit.tahti Ia
dsJ' quot;on folum careantpracmio, fed Sfftippliciun»
Fff^'^^t'önis incurrant. Altiffima amp; angelica € fi
t}r„^^''thufif(ïum perfeftiirimaamp;'angelica debet
ïtdT - amp; fubieftio forfi. là quialibellutcla«
^ « Jîçiiuoj tibsrilf. jniïne jpfiw tôœomrt uoiot
M
-ocr page 212-SPECVLVM
git fît femptr ante oculos cordis ucftri forma
onisueftrae,timordèi,tgnisgeennï, ucftrorum ^
moria peccatorum.dies mortw flO-ecordatio pal»^
terquantolabovedcfudent hommes, qUantoltua» .
sjuanto demum nô ipfîus uira; tm.fcd SC perKir'o gt;
mae ut téporaliaadipifcantur,« peritura côjr^ ' ^
ubi diu permanere non poffan%necqus potfidentquot; »
nec qui poffidet. Pudeat itaque fihum rtgni miquot;quot;-
ris ftudiiit» rctintnda adoptionis fuç gloria inquot;«»^quot; j,
a filium pcrditioniï in coaceruîdîs pcrituns SC ciquot;
lamfis fibi fuppliciis femper.mâfuris.Padeat eum
niirimiimillûuultnm patris fui uellemter cStriltf
nuiiritatùâdîgnatuseft eum glonaadoptare-rquot;
at,inquS,eui»inc6parabilespateraï menfae dcH^
j.r.-».., Hg nt «irrrrirtofeulo fanAificatUtn imm»'quot; ,
dinê paternae diUaiois, rctormidct quoq; ii inamp;' y^
repertus fuerit,intoterandâ feueritatem parern» ' ^
gnationis. Appcndat ante oculos exigui laboris ^
quot;^imabile praemium,amp; elcontrariomomentane« quot; ij
= ' '^-•-='îfuppliciû.Tuneattremend»«%
..JEnbsp;-
iia CO m em orata ruci»r
f Ogata nobis dona pictatis, diflriöa animaduen' ^
txigëdum eftinobis flfdebitum códignaeferui^^
Cómcmorabunfafitribunalmdicisdignitascoa jj,
nis,gloria diuinae fimilitudmij,charita$ rcdepfio'^^;!
cjfufiopreciofifanguinis,a^jl»tiofiiiorum,pro'quot;j^
beatitudo regni c^lorum. Comemoraburur f
plenda praecepta coUata fubfidia,hofti$ imbeciiquot; ^
noftra defidia.O quanta tunc erit c5fuffonbsp;(u
Tito teporc pflEnitemia.0 li
-ocr page 213-SVBDITORVM a«.
quot;»fufionw quot;Öftre infpicere. O ft m»
nÜf'ï'quot;nbsp;regia,utfililäcil fifü cha'
»Knc IV? ? rnbsp;«topatre conuerfamini,ut
delr.',? f quot;;;P«reexapiat«, cu. nuncia.aii aft.
■p'dare If^ Lnbsp;aduenifiite patre tre
Urb iff'd«quot;ltantefpintu«r
a^darr,cup,de airplefti, =ficfi«ofiff,me deofci
«fiS jnimcfum de dulciffiini patns aduentu eau
ti Tanbsp;ampicxu telaquot;
fipit ^ ■ ^ ferenifrimus pater p?terca hilaiitate cx
colhgit duicefife filios ad facratkunn peßü,
»lic^^ir^^'ir^®Wando'q, affföudcmulcct,
^^«^:Nuncfiliimei,nunc rhariffimi mei,nunc bené
gloria regni mei mecfiperfruimini:
^'SueÄflam labo
fedlTquot;^'quot;^quot;'M'PO'quot;acurfore udociuj abierums
gt;re ^ Serii uiftn amp; gaudil tempora me manête ab
nonpoterunt. Quiaigithilariterimpleftji,lt;juae
quae promifi. Inilh die
»ftit „ fplendore illuftratquot; homo agnofcere po
quot;'amnbsp;^ cu^ma circa fe fuerit.Ft quo-
tasnbsp;«-ignum tanr? largitate •nufniet,eter
Finis Lib FI,qui dicitur
Spuulum fubditorum
M Pe
-ocr page 214-PROOEMIVM AVTHORif
INCIPIT PROLO.
GVS LIBRt 5EQvEN
tis,qm dicitur fpeculum ficer»
doium.
ay f A, ultaitflosdoiiiarunTAguftinus:Nlt;^
mo in tcckfia amplTus nocet, quam bf
uerie agem ac male iiiuens.nomen uel ordinem fa^»
dotij habet,ucrificaturquenimispra:fentiitttempo^
re illud diftum Ambrofii mquodam fernione: Ex»^
Ambroltus. ordinata.
JlCtum Amoroili in quoudi» imituui.^/--
j,inquit,amp;: indifciplihata multitudine face»
docum hodie contemptui datar noftrae redemptio^
dotum noaie tomtiuptui ult;««i i.w.y -.nbsp;■
uenerabilc facramentum.Nam qui dfbuerant efle
«rirApoftolorumamp;fililPetri.faaifuntfociiludJ^
priambuli-Antichrifti.Quem feeutus Chryfoftom».
HomU.i«. fuper Matthaeura fic dicit: Multi facerdotes amp; p»quot;'
facerdotes,multi in nomine 6C pauei in opere.Legtquot;
dei nec fciunt ncc difcunt.uacantes ocio comelfatio
nibusfiC ebrietatibusftudcntjtcrrenis inhiatit.ter^
na fapiunt, affidui in plateit, in ecclefia rari, w®'^
inueftigan Jam culpam peecatOTis.parati ad ,.
da ueftigia leporis.uelociores ad congregados can
fluamaduocandiim paupcres.libetius porriguPfP-tf
nem cani quam pauperi. Hi funt quorum thaUquot;'
ornatior ecdcfia fua.menfa paratior altari.cibuJ ' .
ce preciofior,equu$ earior miffali^camifia paUW'^
ac delicatior alba. Non eft iam dicere ut pop^ Q
facerdos, quia nee fic popaliis ut facerdos.
tc flenj dico euenit.quodOfee propheta coiKl»^»jj
dq 4eyliarat Sc dicit:Multi^licauitpopulttS
^ccanlt;Juiii,faa» funt cis arsf irdcliaum. Verbum
quippe Greg.eft:Qui Chrifti corpus indigne conficit
^hriftum tradit.ut Chriftus dum traditur dicat.Ecce
•quot;anus tradentisme mtni «ft m menfa.ldcirco paucu
'? w diuerfis confcrij*rt m prarfcnti fp» culo,quod fpc
^»aliterfacerdotesafdificctad faluttm Ainflamttad
»mrrdationcn • Rogo autcm in uifccnbus Chrifti
«nüquëq; haiusfptcuIiUftorë.utoretproIcflorc uE
«Utur fiiubriter quarfitis cum labore alien© 8c gau-
quot;tar Jc inuentis fuis labore proprio: Prcfiteor nam«
Suod omnia quae in prirfenti q umquipartito fpeculo
torte alibi ante unquot;4(.onfcrip(i, non ex aeropro-
Pf gt;0.1 .ex copia ingenü|proprü- fed exêplo Ruth,quse
gtum intrauit ahcnuni,ut fpicas colligeret poft ter-
6»nittentium:egopaupercuIusdiuerf3sfanaorii3U
•«ritatcs.tang fpicas dc diuerfislibrisnó fine labore
.^oileei , amp;quafex diuerfis !lcftionibus;congffri io
quot;'Uerfos traftatulos fingularibustitulisadnotatoj
S'mnxi et ordinaui,melius enim diftinfta feruantur
has autem modicas fpicas agrum fertilem oriei-
nalium librorumnon defpiciasleftor optl
me.Improuidusenimeft,qui negle
fio igne per fcintiUas fr niti
turcalefacere:amp; qui
contempto
fonte,per rorisguttaï
fitim conatiu'
«xtinguere.
U «
-ocr page 216-teUitionm commidin
gelos.
CAP. I.
NGELORVMefea nutriMifliP*
puluintuuin.Sapient. 16. Cirea«\u*
uerbar.otandum eft, quod per man«
in faera feriptura ßgaratiu-fingquot;quot;'
-terEueliariftia: faeramejitiim. Siequot;,
enim fili^ Ifraet per defertum tranfeumes quot;jrfui
eisi domino repromiffam,tah refocillabantur a
fneBto:itanos per mimdum ad eaelum pergcntes cor
«oris at fanguiniïChrifiiquotidiano uiatieo reere»
Vnrntiir autem merito panisareeIorum,ia'
».Cor. f.
Salach.;.
fa! propter reuerentiam faeerdotum , qui niincil
fant.Iuxtaillud Miila.Labia faccrdotis euftodiur,''
entiä amp; lege requirunt ex ore eius, quia angelusdo
mini exereltuum eft.Rano huius de nominatioisrn'
taphoriee eft,quia fecerdotem deeet angelum m cu.
inbsp;Inbsp;amconditionibusimitari.qusemiftisuerfibuseoi
L^lcr. .»^.quot;''•lentHr. Pafcit, « hortatur ducit, uehit, exeitat.a^j
ctt.O«t,coBgaudet^iin«.laudat finefumptu
prt
m«
Exod.tff»
Nura.ii«
Deutens«
SACERDOTVM Fol. 99;
«on, «erfuiuneft, paitit: Cuius cxcplum habcnuu r
«lern '9.ubilegiinus,quod angelus detulit pa
dicnbsp;Heham dormientem amp; tamelicuTn
ïftnnbsp;^ comede,grandisf nim tibi reftat uia.
O modo moralucr loqucdo proprium officium fa.
^»QOtKpff «af/-^.-..nbsp;1..™.......l__ o^____
21«
Cerdölrr r ' quot;quot;P«^---------------.
raotij eft,pafcerc popul um ni uerbo BC exemplo SC
. quot;nporali fubfidio,« poffu. Vnde Petro fïgnanter di- ,
^»m eft ter:pafce,pafce,pafce.Bij autem diitum eft ei'®*quot;-
' ice agnos meos,amp; femel pafce oues.ad innuendum
^ nercntiam doarmac neceffariae iuuenibuiamp;feni-
-ùcnibus namq; Gmplex admonuio fufficit, iuuc-
bir^ quot;'^'■o opuseftram ucrbis quâ uerberibuj,utdc-
«doceamur.Aliter tamen iftud diciturexpofuiffe
C':®'quot;quot;?quot;»lt;^quot;quot;'3rguensquod iuuenesfratret de-
. ^ntrefici bismdie, amp;fenibus conuenitieianare SC
J pic dixit C iriftusPv tro bis.pal'ee agnos meo^SC
quot;nel pafce ouesmcas. Secundaoperatioquam an
^ fj'umlegimus circa nos exerccre,cft exhortari, Cu-W»«.»/
Mattharo , ubilegimus.
tennbsp;apparuitinfomnis lofephdi-
in A ^quot;'■gearaccipe puerumamp;marremeiusamp;fuge
'«■gVPtum,amp;c.Hanc operationem imitatur facer-
ivr ?^Tertiote-
f. quot;rfacerdos ducere per bonam amp; apertam conuer» 1
^ 'onc, exfmploRaphaelis:Ego(inquitangelus)ett''^®''-y*
j,?^ïquot;quot;reducam ad te.Et ficut ùiaoriaexercîtuseft
j^Jgt;ria bom ducisàta fanaitas populi attribuitur pro
r. '■'fpftcerdoti. Vnde Chrvfoftomus de disninteï il.
bonis omni
tui., H'quot;quot;quot;quot; P™ proprns bonis auream,pro ali
aurcoUm.Hçc Chryfoftoinut-Etideo fecandum
M iit cutigt;
tandem Chryfoft.fuper Matth^um/aeo-doJ tft in ^
pulo ncut radix in arbore, amp; ficut ftomachus m cor
pore. Quemadmodû,inquit,cn uidi ris arboré pal'«quot;
busfoliis mircidâ.intelhgis quia aliqua culpa habw
circa radicemtita cum uideris populum indifcip»quot;»
turn amp; irrtligiofum,finedubio cognofcequod fa«»
Lib.natura. dotium eiu$ non eft fanum. Haec Chryfoftomus !gt;'
Hift.io.Ety»fecundum Plinium amp; Ifidorum: Salamandraeftiquot;
ïno.ca.4. pensquidam.cuiusucnenointer alia uenena max«
ma uit.Hoc eft fi trunco uelradici arboris irrepferu»
omniapomaeius intoxicat fifomnejramos.Reue
ifto modj diabolus, qui modo falamdr* femper u'
uitinigne,radice$eccUfiar i facerdotes fic
ec inficit his diebus.quod omnes rami ecclefi* ab egt;
Rom.tt« peccati uenenumaffumunt. Vnde ad Romano«: Sir
dixfaiifta dc rami. Et per oppofitum fi radix eft i«»^.
aa.et rami eruntnociui. Vlteri» dicitChrfyoft.qquot;quot;^
facerdos eft in grege,ficut ftomach» in corpore.aquot;S
admodum,inquit,medicus quâdo primo ingred^
infirmum.ftatimdeftomacho eius intcrrogat,» «
cóponere tcftinat,quiafi ftomachus fanos fit, totuquot;
corpus uilidü eft,fi aüt diffipatus fuerit,totû corp quot;J
firmfi eft :tta fi facerdotiû integrû fuerit,tota floret e
çlefia:fi aut corruptû fuerit, otm fides marcidaeft^
infirma.Sicut ftomachus acctpiét cibacöcogtip'«quot;
In ipfo acp totû corpus difpgit:fic facerdotes accip»^
fcientia fermonis per fcripturas ex deo,amp; excoqquot;^
tes earn in fe,id eft traSantes earn dC méditantes af^
fe.uniuerfo populo fubminiftrant. Et infra: Sic«'4
torporefialiquod membrum fuerit infirmatunj.'^
omnino languet amp; ftomachus, fi aut ftomachus
guerit,omnia membra inueniuntur mfirma:fic
quis peccaucnt Chriftianorii,nó omnino pecccwi»^
facerdotes; fi autem facerdotes fuerint ia peccat«
ÎACERDOTVMnbsp;»,
Ijî'pOpiilujconueruturadpcccanduin.Et ideo didt
«idorus. Saccrdotcsdd pro eorum fcilicet fubdito-In l ' .l'e
'tt«i)quitate,damnantur,fieosaut ignorantes non fum-b©.
'•■udiantjaut peccantes non arguant.dicente domi-
no ad prciphetam:Spcculatoré dtdit te domui Ifrael.
noniueris iocut us ut cuftodiat fe uia fua mala,il-
''1 iniquitat e fua morief ,fanguinc uero eius de ma
^toarequiram.InPolycraticoquoqj: Nihilfic crit
quot;Udiofum imperatorüuis,ficut facerdotum honcftaj,
iUmaticjproillisipfîfemperdeofupplicent.Etîtcrû,.
. fofeôo indignus eit faccrdotio.nififuerit ordinatus!:'-
•»HtitusX^uarms aû,us angelicus fecundum prîdiaos^quot;quot;^)
Wet'fiip.-n___1 ___sf_________ T^ r_______.________^^
' Â
i-'^fus eft uehere.i.trâfportare.Deferunt enim ange-
poni animas benemorientiûin ccrium. luxtaiÙud
•■iic^j .Faflum eft autem ut morcrctur mendicus,ac
Portarêtur ab angelis in fînû Abrahac. Sicfacerdotes
j^geliti deterrents defideriis ad amorem csleftiû trâf
ttrfit pa:nitentcs,quando eis corfiten^ peccatis pri»
'quot;»ismoriûtur.luxtaillud.Pcccatis mortui iufticiçui iper.t.
{■'^us^Quintus aâus angelicuscft cxcJtate. luxta il- a«, i» f9,
j^d.AngelusdniaftititÄ lumenrefulfitinhabitacu.
j 'arceris,pcuffoijlaterePctritxcit2uitcum, diecns
Hrgeuelociter-Emtautc Petrus doi miês inter cJuoï
fuites uinûus catenis duabus. Petrus dormiens in car
eft peccator irretit' mala côfuetudire lacet inter
^os milites uinflus catenis duabusnbsp;cuftcdcs
? oftiiun cuftodiunt carcerc, duo milite» moraliter
amp; dçmôjUiors infidiaf corpi,dffmô iriîdia
jJ'^^Duse caten{,3mor deliciandi amp; pudor rcuelan
' JJuocuftodcs.nehôconfeffionis cftiü exea.fi-nt
J^*fumptio uenii Se confidentia uiti prclixv.Huia
quot;ate debet faccrdos angélus amp; eum corripUudo exci
^«percuitrenon palpare. Scxtiu afiut angelicus ^«v«:?
lt;11 arctre dsemonum poKllatem, ficut fedtUaph»^4
de Afinodeo.qui fuffocaueratfcptem uiros^ara:. O ^
fimilitcr facerdos arccrc debet otnnes malos per t«quot; '
furas eeclefiallicas, dacmonesetiam per adiurarione»
facras,nenoccantbonis uiris • Septimus afiusang»^
in aaisApoftolorum.quoquot;
U eft orare.Vnde legimus
Paulo per uifionê apparuit angelus in fpeeie uiri M®
cedonisjdicens. Tranfiens -Macedoniam adiuuanos-
Qui dicitur fuifle-Macedonibus prarpofitus, qui equot;''
äPaulafupplicauitfalutem. Sicfaeerdos pro fal'^';
popuU orare tenetur. Oftauq. Angelus congaul«^
pirnitentibus de ptccatis. Juxta'illud Lucac decimo
quinto. Gaudium eft angelijdei fuper uno peccato^
pffnitentiam agente,amp; fic potnitentia populi gaudj^
umdebeteffebomfaeerdotis. Nono angcluJ Pquot;.
nit. luxta illud tertiIRcgum uigefimoquarto. Vefl»
angélus domini amp; percuifit in caftris-Affyrioruin '
tum oftoginta quinque milia. Sic faeerdotum g
tentias excommunicatïonts contra contumaces * '
belles fulminate. Decimo officium angrlorum '
deum laudare. luxta illud Efaisc fexto : ClamabS''
alter ad alterum Sc dicebant:fanaus,fanftus,(anflquot;^
dominus deus exercitHum.Hocetiamfacerdotibquot;^^
Bofciturconuenire . luxta illud Efdrar: Steterunt^
cerdotes in ordine fuo,ut laudarent dominum.
decimo SC ultimoangelus ef^fine fumptu, ficut pquot;
in angelo,ut (cribtmr Tobisc capite quinto, qui quot;J.'
gnse fuit utilitatis SC parui fumptus. Confimilite«quot;
cerdotes reliaa cupiditate temporalium, de dccifn^
£Coblationibus tantum utuant. Similiter cam(piy
tualia mimftràliterlargiaf,nihil pro eifdé recipif ^
■1 ) -, ■Mnercede.nefimoniauiciomaculéï. Vbinotâd^»
• Änbsp;quot;'S''' quatuor céditionet in abus faccrd«^^
Tob. f.
^ Afto.iff.
•■llo..
Mitxj/
SACERDOTVM ToUU
^°tcôiienii:iinitari.SuntcnimimmaKriaIes,fîuefub
tatnbsp;fcientia Bi ueri-
pff inotoi es orbium 8C rrftorf»hominum.
^-Jioergoangelifuntimmatcrialcs.fpirit» rmfunt
«ioh et offa noniiabent.Et tales debent effe facer
^ tfs per côtinentiamSi caftitateni,ut motus pafTio«
non fequantur. Ia cuius figura diöfi „
^'etro:Caroamp;fanguisnon reueUuit tibi.MarbO' '^atth. kt,
j:^«« libro fuo delapidibus capire iij.dicit de alleflo- Marbod««
in°*'quot;'quot;«'or.Primo,quialapuille non generaturnifi
quo'w caftratis. Secundo,extinguit fitim. Tertio,
hominem honorabilem. Quarto, qucJd
Uh- jnbsp;difertum. Moraliter loquendo ifte
Ws defignat continentiam clericakm, qua; non in-
^ quot;itur nifi in his qui fe réfrénant aquot; carnis defiderijs,
j quot;Pter meritum uiti arternjr.Iuxta illud Matthstir
wntEunuchi qui feipfos caftrauerunt propter regn»
«lors .Hçc uirtus extinguit fitim fomitis carnis infe
j •gt; illicita defidena carnalis concuptfcentiç. In cit
«s figurafcribiturSapientiï lo.Daiaeftillisaqua
* Petra altiffima,« requies fitiide lapide duro. La-
®urus cft continemia, duru eft enim contra ftimi»
tav?™quot; calcitrare. Hacc uirtus facit hominem uenc
.°»cm,ficut per oppofitum incontinentia facit hoquot;
confufibilem .Vnde fcribitur: Vna muiier Hc t„j:»j,
*aftcit confufionem in domoNabuehedonofor.
tu ^'rtu$,fcilicetcontinctia reddit hominem difer-
'n ftquot;*''nbsp;acceptum in loquendo tam
^''a.^'one q in prçdicatione.Et per oppoftum facer
'es infâmes de incominentia nec digni funt orare
y ^''tdjcare.Sunt i.eitur primo facerdotes immat« ri
tri 'quot;bftantie frparafe,l?cut an(reli.In cuiuj figura
quot;tUur dfrNathS; EtfurrcxitJJathâ propheta,amp; qua Ecde. 47.
M V fiïïk-
tr.
»4»
\ , liad«pjfeparatuseftàcarnt.Etdetalibusprobjsan|»
^î'iis dicitur in Pfal.Facit angf loj fuot fpiritus.if cupquot;
angeli funt intcllefiuales pkni fcientia SC ücntiK,^
jfacerdotcs dti poUere debent fcicntia facrae quot;«'ipwi »
Et ideo conuenienter eft fancitum extrade '.j
amp; ne aliquid exigant pro licentia docendt, BC q«
wagifter in thcologiafemperin metropoli habeat^^^
qui doceat facerdotes.Omnesautem tam cathedr^
ecclefi», quam aliae in quibus fuppetunt facUquot;»^^
doâorem habeant in grammatica.qui clericos ec ^^
fise gratis inftruat amp; etiam alios mxtapolfe.
fententia illius capituli. Se eadem qualî capitulo ^^
inecclefia, Confuetudo gallicana habet, quod
giftri debent inftitui per fingulas ecclelïas cathedra
se eis beneficia affig«tari,qui pauperes gratis
f gg^'îquot; Sf informent .Et ideo fignanter dicif apud Agg* '
terroga facerdotes legem .Super quod dicit-Hiero i ^
mus.Confiderafacerdotemeffede lege interrog .
refpondere.fi facerdos eft fciat legé domini .Si
legem domini,ipfe fe arguet nô effe facerdotem ? j j
Malach. a. ni. Vnde Malach. Labia facerdotis cuftodiunt
se legé requirent de ore eius,quia angelus «l®quot;* ji-uJ
Aquot; ercituumeft.Tertiofuntmotoresorbium, aqquot;' ^
caufatur amp; gcneratûr, quicquid inter generabu' j
çorruptibilia procedit ad effe, Sic officium
effe deberet moucre nobilts SC potentes quoru.«quot; ^^
I^ha.;. tute reguntur fubditi ad cuUum dei.Figurânbsp;j
bemus apud^oannero de acgclo qui defceii^bat .
dum têpus in pifcinam 8C mouebatur aqua,«
mus defcendiffet in pifcinam poft motionem aqu
nus fiebat à quacunqi detintbatur infirmitate.
ttr pifcina mult* aquae eft perfona magrae PP^-juJ
mhaïudefceiJiJirfaterdoJiKlcunitttJ,
«5flt;
quot;!onbsp;examinât de dcliais,mouct aquam, qui
Q quot;mitatfuam potentiam ad r'gulas diuini iuris.
(^artoangelifuntreceptoreshominUm amp; tufiodeï
(j quot;idum fanaos.Et eodem modofacerdotes amp; cura
pro fubÀtorum animabus habent coram deo
Pondete.Iuxtaillud Pfal. Angelis fuis mandauit de
iij'^J tuftodiit te in omnibus uiis tuis.Sed prohdolor
- ^diebus uerificatur nimis diftum beati lob : Ecce
Ijjl.'^^'uiunteijid eft,deo non funt ftabiles,amp;in angejo^,
^ 'Ws reperit prauitatem .Sunt enim quitiam de mo»
»^.■^ïs facerdotibus angeli fatansr perdifcordiam,an
fj 'apoftatici per fuperbiam,angeli incubi per luxu»
fjj'''gt;arigeli ab^-lfi per auariciam. Primi funt angeli
Ke V**.P'r difcordiam: Satan enim interpretatur ad-
^jr'arius,ef taies de omni briga aduerfitate amp; difcor
pT 'eintromittunt,confpirantpa:lia, ingrediunttir
exercent latrocinia,ut nec uix fit inuenire
(j'^itiuampraedonumjquinhabeantconfortium fa-
ll '^otum.lfti funt fimiles facerdotibus Baal,de qui- ;gt;Rcs.f
gt;nbsp;quod incidebant fe cultris amp; lanceolis uf-
. protraâionem fanguinis.Daemonesenim mul'
l^^gaudent de effufione fanguinis humani. Quili-
' ^'lisfiguratur per angeln,de quo dicitur in Pro- P*'®'quot;'^'
inbsp;Sempermalusgurgiaquaerit, angelusaû-E'^'«'^®
r ^ malus mittetur côtra eum.Seciido aligfacerdotes
(^.quot;tangfli apoftatici,iuxta;illud: Initia fuperbiebo
t)'quot;''quot; apoftatareddeo. Hi funt fimiles facerdotibus
quibus primi regum. f .cap .dicitur, quod
l,^*' «alcant facerdotesDagon,» omnes qui ingredi-
fJ'ittemplumJJagonfuperlimen rempli. Limen
(j^Perqaod calcatur,perfeftionem defignat humilita
Ij'quot;«per quod ftabiliter ftant uiri fanfti. iftud
quot;itn nos calcant facerdotes ambitiofi amp; fuperbi
qui
9i
qui ad pr«latione$ maiores 8f altiores afpiranf.co»'
tinue adulantur regtbusäf principibus,Ä «o^.'quot; ^jj
•intacfinaliterdecipiunt Sicdeteptusfuit Antioin«
rexSyriar in «mplo Nanesc, confilio deceptut
Camte uUi» dotum Nanese, ficut dicitur primo Machabsoru^^
Tertio,facerdotes moderni funt inciibi per luxur'
am. Inciibi, uelincubones feeudumffidorum o^a^L
etymologiarttm in fine aRomanis dicuntur fauni,
funt,ut creditur.daembnes corpora humana fibi iJ*
gentes,SC fic raulicribus fe immifcentes. Et ficut d» ^
mones incubi dicuntur nonnunquam generare ggt;|j
tesütafacerdotes propter uehementiam uoluptaf' amp;
gnunt communiter pingues,groffos,amp; corpulcnt® ^^
Hlpoffuntdicifacerdotes-PriapiöC^eelphcgor.rquot;^
enim idolunvMoab fuper montem Fogor, unde »^
loco diöu? eft Beelphogor-Interpretatur auretn
lum ignominia,amp; reprsfentabat Priapum,queni^ï
tini dicebant deum hortorum.Fuit enim iuucnis 1
dam de Lapfato ciuitateHelefponti, qué propterquot;
gnitudinem membfiuiriliscxpulfumdeX-apfategt;'
numerum dierum-Gnct lubrici tranftulerunt,«'.,;/
».Cor. 14.
dum-Ifidorum 8 itymplogiarum cap, n .Hunc m
fimum deum excolunt non pauci religiofi St faeef
tes moderni,difeipuli illius maligni
quitur^oftol. Datus eft mihi ftimulus carnis f
angelus^tHSnï.quimecolaphizet. Qaa«®'i^rfj '
dotes moderni funt angeli abyfii per auarieiâ.nbsp;|
nanq; abyffum.id eft,infernum dicitur eontiner«- ,
de facerdotcsCcre ris dediti lucris,uidelicet
nibus,angeli abylTi diet poflunt imitatores
Ii,de qu»Apocalypfis: Loeuftx habebant fupef
gem angeia abyfiquot;i .Tales fuerüt facerdotes Bel«» ft^o
nun ueiiiigia, nó nifi per cineres funt copertai'*^
Hl».
f'Sfn^^f''''quot;-f''f^flapoft mortem corpo-nbsp;'4.
tgt;«f.„ u A 'pfi pro dementis puniti poena per-
fudft? u ''r' angelispeccantibus no pepercir, fed
Wd,? 'quot;.^f^rnidetrafiosmtartarmntradiditin i. Petri ».
OnJ!quot;nbsp;releruari.Non fk bonifaeerdo- Efaise ^x.
Quodfaccrdotcs detent cf^e
pnemucuU.
CAP. II.
LEuitici I i.capite fcribitur fic: Sacerdos qui Iia
buent maculam,non offerer panes deofuo,necl
trtfir '««lt;'«t't'n»'quot;f'tiiuiB$.Sapicnnainin,,«uae
^ niius del, cum fit fpeciofior fo!e, niCdum requirit
5 TWifi. Rcfert Crc JJazian. quod cum ipfeiuuenis
.^ler« Atlirnic 9«
«Ud .nbsp;ipieiuueniï
«ht Athcniî, apparucrunt ei in uifîone du» pui-
tlfnbsp;quot;'««Iftespropiusruerütineius am.
«Oh * 'nbsp;quot;'P®quot; quot;ftquot;« ei ubuit ac admiratuj
fiii^.'quot; .nbsp;f'tis uos^Nos.inquiunt,
Q-nUsduacpuellff tibi admoduro familiäres Sc dile-
fubi ßotnim fum caftjtas, ait una, 8c ego fapiemia;
tjf'VÎ'git altera: Et uenimus ad te uolcntes tecum, ci
^'quot;nime iuuenis,habitare:quia tu ncbis in corde amp;r
thi P®.quot;quot;« tuo fanas habitaculum prçparafti. Sapiertia
bj.? 'f animas fanftas fe transfert, amp; immundf. ba-
J_ «CUlQ dctertaflir.T« riiiiicrri fïoiira Irai,!...» .
-ocr page 226-rtftmnrcquirit difcipulum,nbsp;fuHqi^tirS CO«
tingat difcipulum ilium quJ prartendit caftuatnn.'
huiiismundi üle£cbrasamp; immundiciajincideic,r
cius uatcs nullum deferens inconfolanim itama^
fiam fuam profequitur: Lex tft etiam conuc«e^ quot;
mas.lam fpurcitia fadatas, propter gratia qu«
talmm hominum confcientiam continuo puHat.h^
fcilicet legi diuinse animo fpontaneo fe fubdunt, h
propter fequitur teftimonium quod doming quot;
^mittit fua lege feruätibus tft fidele in nullo detf»
S^äshoieminlpfum cöfidente.fapientla r'®«^
üulis i.illi$,hominibu$amp; fi credat del fui uerbis
tü ipfius mädata träfgrediunf,parua ob id in dto quot; ^
«ede operü fuorü hntes fidutiä, quocirca uere ta» ^
Pauide paruuli nominamur, qin remfequif luquot;»^
dfiireflel^tificates corda,amp; huiufmodi paruulor^
cttä aliorü hoïm fecüdü oês dci uias incedêtium,quot;
iuftitiardfii quae funt eius diumiffimaSc fanftw' ^
factamenta,quae ex acerbiffima crucis morte fua' ^
xere originë.mortalium praefertim paruulorinquot; ^
dauere Htificant! QuoniamquidemillisdebJto» ^
liifccptis, fecurus fit homo fe in gratiam dei
»um. Pr*ceptum dominilucidum,fiquidemti»|jjjx
tft nobis quid uniuerforum gubernator impl«f' ,j,
beat. illuminansoculos fupple hominis
feuilluftrant mentiuin oculos, ut dignofcat n« j
fetndeiamicitiaconftitutum,timor etenim
fanftus pt r quem ad illam deuenitur oculorum 'jj^
riorü illuinationê permancsinfeculufeculi,n»^(fl
Idcirco timor lUe filialis ab hominibus eft »«quot;P' yi»
dus,per quem caftum acquiritur cor quod
Chriftianü pr»cipue facerdotem habere decet, 4
fpttrgrautffimc Si cwrmittr peccat.ule iMVSfr
»ft »ACERDOTVM
f'uen^!quot;'quot;'!quot;''nbsp;af «ftum immifcrt
quot;'ta maS ° ait:lnlaudabihseft fapientia.quàm
•^»Ve/um'' ^/a iquot; %«ra fcribitur p™
»» mK?quot;quot;quot; auid SC pucru eius, quXt
'»»^tenbsp;conucrtit ad mores;cuni
»Utè irf I n'agis naturalibus intcnderint . Hoe
ani,„us,id noticiam dt
piSr™-quot;'^''in P«to fonteo™
effe dubium utrfl c^^t
quSfacerdos
fS/«»^ P««t.R.atio eft, quia facerdos uo-
«ccItfwqMm un, inirficnmiyirviunô^Sidca
c«
-ocr page 228-Atuil.
diftum eft. Vnde utdetur mihi, quod faei
«a»» obi gatusjd eaftitrtem qucin monaeliquot;«' j
QuodminiBriecclep^
dcbentcffe cdHi
CAP. in
nonpoffum,nifipUceant.Placereautemnon^^
gt;«_i fl_______Mrtflifnf.R^I'nai'aUS« * _
tie!',!^quot; comefturis agnum 'pafchalédicitunre
^^ Ueftró$ atcingeÉiï,ab omni fcilicet carnii immun Ex«.
hoe non fufficit, ibidem fubüci-
di.-;?/ quot;quot;•quot;'.quot;'^'''''ebitijin pedibüi uefti-is.quaß
»quot;quot;li fpurciciaab
de^ r 'quot;'^iquot;quot;' oporteat calciamentis,quandöqui
^.»n lupcr hanc terram, quae eft maculofa cóucrfamï
•ö nuaahs pedibus incederetis', de facUi feeditaJ
qua contraheretur, quamobrem quo facilius cor-
ftiu^quot;'quot;quot;?quot;quot;'quot;nbsp;' quoticfcunque cum mere
talf quot;quot; hominibus eft tibi neceflanus congreffus.
g lt;;iamcnta,hoc eft,tufamenta quaedam tui coi poris
Teft^quot;'quot;^nbsp;fcmper in pcdibus,hoc eft in if^
Obusueftris,qui uidelicetaffeSut multumfem-
ad immundiciem fumatis, h*c autem
«nöis-mortahbus pafchar agnum manducantibuf
^aot,bus,qui iefu Chrifii a uirgine iiati corpus im«
idiiquot;nbsp;Panis fpecie fepilTime cötrcfüt»
f^^^que dmimirimuslt;]regorius fcribit: Nulla bona
cetera,fioccuitis iudicis oculis cafiitatis teftimo
♦iteTnbsp;:lt;^aconqHe uir.
lo „P'?quot;«2s.qu'fcufcunque operibus mtt?s,fi cinsu-
quot;Hofi r quot;quot;quot;quot;^'Ownia per terram trahes.De lux-
fhetnbsp;dominus per Ezechielem pro*
quot;luinfnbsp;in medio illorum .Ecce
cum ille qui ßne
'otivnbsp;ab illis inquinarivfSarftusffie-
Corpus-Chrifti polluit, qui ante al
'''dom- ■nbsp;ergo quifertisua»
'quot;corHÏ*'nbsp;domini, ut in uafis i.
*ftrn, f i^iquot;^''quot;''quot;quot;quot;quot;''quot;nbsp;fft candorlucij
'quot;£.lt;pledorgloris ÖCfpeculüfine macula fumafiï.
N Qua
ft*
Qudem oporfedt effcfuerdotent.
CAP. UK.
aV A L E M putas etTe deberenbsp;P/®
toto mundo legatïone fungttur amp; dcpfC'
,ur,ini4uitatibus omnium propicium deum h^^ |
foia uiuentiu, fed etia mortuorum? Ego quidcm^^J
«»«elij confidentiam hu;c puto fupplicationi pc ,
fufficere.Sicut cnim « cui fit ccmiffus unmenuJ
qui fit pater omnium.ita accedit ad druiquot; %
fecranï cxtingui quidquid ubi«pugnatum cft,dquot; |
• . r:_____nara« omnia.amp; tam tjnuatis 111'';./
ueroetiam fpiritum fanöum aduocaucrit, amp; rfquot;^
dam illam immolaucrit hoftiam.omncq; omr«» .^a
ninum fubinde comigerit, ubi illum dic mil.i noi^^ i
«ftimationeponcmut, quantum ab ill ofpUndO'^
pofcimus SC quantam religionem. Expirde trit^^
les oporteat effe cius manus, tatai C rerum mmquot;quot;
Bualemlinguamuerba lUafundentem.autquoß
re non mundiorem SC fanûiorem animam talis IP' (
tus receptricem. Tune enim t tiam angeli circuP'
facerdoti-Sc tribunal atq;altarislocusc«lrftibwquot;,
tutibusadimpleturin honorem lUius qui im«quot;quot; ^
tur.Ouod quidé ex ipfis que aguntur ofttnchtur-
»utemaudiui referente aliquo.quonil prefbyttr ^ ^^
dam uitat fanftitate mirabilis,«f qui «uelatton
Ittuidere.retuliUctÜlualefpeftaculum fe alifl«'
utdiirc.i.facrifkiitéporeconfpexiffcangc!or(imn ^^
»itudjnem,fitttt ci poflibUc.crat mtucri,ftoI« »»quot;-jbu*
-ocr page 231-»^uj «rcundantcn, amp; altarc coronantfm, cum ofd..
»biLlnbsp;'quot;'hirctü itnl
fiiam inbsp;d,«m,fedquodipfe üidiffet.quo®
o u^ fiînbsp;rccfdentcs qu« pai titipes nXri
®rum .Horum m confciétia munda fucrim.cum dfl»
eÄspÄoÄÄ
tiiTÄr*^''''''quot;''quot;?'«acrrdotis Nofkrautêta«
'«taltqfi rdpiccrc . Saccrdotesfales terrc(urt,„L
«ram autfm innpicnnam X in omnibu« igroränam
De dtgnUite er excellentia faeer-
dotum.
CAPVT V.
SAGE R D O T ir autem.df quo roq,„-mur,jfpi-
cedignitarfin.Agiturquidem in rcrrajfdofS
»tinbsp;«»''ß'busnrgociisconrinrrur. Non
homo.non angtlus,non archaiigelus, non aha
» qua creatura , non uirtus, fcdipfe fpiritus fan-
»Ui hoc munui mftituit, atq; adhuc manentr« in car
^^^minifttrio fungiprecftitit angflorum. Proptfr«
ji^rtct pontificcm.quafî qui in tpo confiftatcacIo,iU
•^mnutjbuj mjfccat«r,!ts uitar fplmdcrt radijtfi.
^^ Ü fueiunt
-ocr page 232-SPECVLVM
BierUht quidtm tel-iribilia amp; hörribilia «tïaïii ea lt;lt;gt;lt;
inucteriteftamcntoame gratiâgerebantur , «tPquot;'*
tintinnabula, malogranata, lapides in peiftore ord»'
tiati, iuperhumcrale, uiitra,cidaris,ueftimefgt;tuni f»
lare, lamina aurea, lanfta fanftoruniiintulij filentP
um,amp; folitudo reuercnda Verum fi quis eaquçfum
in gratisE ordinatione confideret paruacffe,ilUqU*
prçccfferunt terhbi) ia iudicabit, quodtj; de lege pro'
nunciatum eft,etiam per hac ucrum probabit,quon»
am non fit clarificatnm id quod clanficatum tuera»
propter excellentem claritatem.Nam cum immolato
dominum noftrum, amp; cum incenfo uideris aftanl'«quot;
facerdotem atqj imprecantem, omneftg patitcr prt'
tiofo illo imbui fanguine,adhuc te effe cum hom«quot;'
bus arbitraris , amp; non continuo animo tranflatus)«*
cjlosjomneni'q; de wf nte fenfum carnis excludensnquot;
da anima fenfufcjfmundiffimo eaquae funtin carleftf
bus intueris O miraculum ,o in nos dei beneuoUnti»
Qui furfum fedct ad dexteram patns, facrificii
leuipore hom inü manibus c0tinetur,traditur'cf,lquot;''.
bere cwpientibus eum,et cum ueneratione compU
fit'q; totum fub oculis humanist Videntur tibi hec d« '
gna cótemptu, aut talia ut poflibilc fit cuiquam fup''
horn reuerentia inflatione mentis attolli. Vtaute^
altitudinem amp; excellentià fanöifïcationis huius
quo im uearis ext mplo, imaginatie fub confpeö »t^
noftrum adduöum Heham, amp; innumerabilé circu»
ftantium multitudinem,amp; hofii.m in altari pofita«'!
omnefi^qui affunt magna filtniii expcöatione leP^
tere,folum ueroprophetêm orantem amp; repente flf
ii:am de ca lis in hoftiam defcendtnt« m. Admitano*
tiempehïcamp;totiusplenaftuporis.Std trâficx ilquot;:
«uj nunc aguntur,fic non (olü miranda ea »fcd on^^
-ocr page 233-SACERDOTVM follt;gt;t,
^ifporemtranfcendétiauidfbis. Stat quipe facerdpi
ignë cducés fed fpiritum fanftii.diu preci mcübêi,
ut illadcfuperaccëfa lâpas confumat appoiïta, fed
•^adttolans gratia fanSi fpiritus facrificio p ipfum
^iftorü mentes accendat amp; fplêdidiores reddat arg«
to per igné probato. Hoc igitur minifteriS ita reueré
qusE defpicere audebit infania^An nefcis quoniam
J^äana natura nfi^ in igné talis hoftiae fufficeret.ftdt»
fundiit'nteriret nifi magnû gratie dei effet auxiliS.
^iiifdem fereargummti. CAP, Vf.
N Am fi quis introfpiciat, quantum fit homi-
nem carni 8C fanguini adhuc coliigatuni be«
itïilliamp;fimplici naturae poffe fieri .uicinfi,
^i.'ic diiigëter intelliget,quod facerdotes fpiritus faa
gratia honorare dtgnum fit. Per hos quippe myfte
•■'a illa complentur, attg alia non his minora, tâ grâ
«ibusuelad rationé falutis noftraeueletià dignita«
^ii-Hi nâcsqui terra incolût atcsineacóucrfanf,c*le
'^'a difpéfare meruerunt,amp; poteftaté accepcrMnt,quä
angelis,nelt;6 archâgelis dédit deus. Netj enim ad
jHosdiaumeft:Quçcunq;!igaueritis fuper terrâ,erût
JjgataâC c3Elis:ac qua;cunque folueritis erunt foluta „
Habent namofe 8C mundi principes uincicndi aliquam ^t* *
Poteftaté,fed uti hac in folis corporibus liccr.Hoc aât
•••nculum qd facerdotibus cômiffum eft, ipfam côtin
S't animam,tranfitij ad cgelos,ut ea quae operati fuc
quot;■ine facerdotes deorfum,etii de'côfirmet in cclis,fen
^tiâ'cjî feruorû dûs ip'e corroboret.Quid ergo reliqui
*ft,fieis omniscommiffa efi poteftas cselorumî'Quo' lo'quot;-**»
^imcunque ehim,inquit,dimiieritis peccata,dimittë
qrii retiBUcritis,tenebunrur.Quç poteft inueni
^».nuiorpateftas^ Omnciudiaum dédit pater filio, joju,,,
-ocr page 234-at hoe uidco ä filto totum fac.-rdotibu« cfTc cómiiTj^n
at ficut m cailum iam rraiiflati amp; humanam tranfcert
dentu naturam, atlt;j ä noltrisinfi.miratibus Uberat«
in tantü euefti iuntprincipatum. Nam fi mipcratof
alicui fubditorum honorem huiuimodjimpartiatuiquot;»
ut quos uoïuerit, in uincula contrudat, later% quo«
uoluertt, dignus inuidia Si confpicuus ab omnibus«
jftimatur, hic qui i deo acctpit, tanto maioré Jüf
prjedtximuspotcfiatem.quantoeft celum precioftu^
q,uam terra, quanto preciofior efl anima, quam ««•'f
pus, ita ne modico affeftus honore credetur.ut alilt;?quot;'
«iam fufpicentur poffe hanc artem ab his,quibus fu®
rat commilfa contemniï'procul fiat talis infania. Ncfl
cnim aliud quam furor uocandus efl, contemn. re »
lud minifierium, fine quo nobis nec falus nec ea qu'
funt bonapromifTa reddantur.Nemo enim uaiebit i»
gredi regnum caelorum.nifiex aqua renatus Sc fpirj'
tu fit Et qui non manducat carnem domini,nec bibit
eiusfanguinem non habcbit uitam eternam,qu» p'^
nullius alterius quam fanftis efficiuhtur manibus f»'
cerdotum.Noc gehennem uti^ ignem uitare nec pf®
miflbrum remuneratione potiri,nifi per illorum fia'
fcemus ofBciuin • Ifii enim funt qui fpirituali affcö«®
Be nos pKturiunt,Ägeneratio:ie baptifmatis ex«'
quuntur.KeripfojChriftummduimus.per ipfos col*
iungimur dei ft io, per ipfos membra beati lUfus
pitis efficimur.Quomodo ergo nobis ifli non foluquot;*
reuerendimagisqua reges aut duces aut iuJices,
ctiamnonmagiserunt honorabiles quim parenres-
Illi quippe nos ex fanguine amp; carnis uoluptate ge»quot;«
rant,hi Hcr» nobis funt diuin? generationis aurore»»
affana*iiiiajrcf«rmamrflibcfatii ucr* adopt»«'''
wf^filioriua.
JACERDOTm fol
Deniundicia facerdotm
portint Uiß domini
\ / E R B V M prophft« fft; Wundamïni, qui fcr
dommi-qu, ,„ .„anibus amp; corpore por-
lgt;or«„öhquot;rapofto'quot;« difit:Glorifica«8C
^ntireopoitetquodamp;jnChiiftolefu,nonfohimut »'Cor-®
ftiir, huipilitatem exinaniat, fed ut crucifixipnc do -
gt;.reprefeman$ftig,nataeiusFortet.ncorporef„o
Tnnbsp;domino crucifigat. Verbum
jrn^ Salomom, eft. 5ed.fti ad menfam diuit«S
HUiaeademprjparareteoportet.Nam amp; in-Leuitico
«erdos pellem hoftijeretinet.quiaordo facerdorii
«poftulat, utduinmëraaltarishoftia imolatfaluta
'Muada cótritionïj cruce hoftia- fe cóformet. Olim
Pafchalts agnus no cóedebatur.mfi cö laftucit agrefti
out «amanj,pr*cingebantur auté renes in quo ama
ntudo pocnitemix,amp; continentie mundicia defigna
In utrocberiam eoftefjniryis ai»ni ««n^K^».,
■m
UI e ad redemptionem,ieci corae aa Imitationen»
'Wcipiat.quia tune demum ei hoftia proderit,fï ieip-
'quot;m hoftiam fticienj udit humiliter Sc efficaciter imi
pri,quod agit Verbum Apoftoli eft; Probet auté fe-
iP'um homo, amp; ficde pane illo edat 8C de ca'ice bibat pfal e
Jj^ qua felix,qut probatus inuentus eft. Probame do-
2gt;ne ÖC tenta me, ure renes mee» SC cor meö ut tanto
quot;ïrainent» dignusinueniar.Tcrhbile eft enim quad
^ iiü fc
[fa.?»
ftcjuîtur : Qai manducat mcâ carnem « bib't
fanguinein indigne,iudicium fibi manducat 3C bibu*
Domine lefu Chrifte facramentam corporis tuiX la'
Buinis nobis quafi pignus dC obfidem ««leftis grati*
dimififti,8f in eocóftituifti nobis nó morté ted uit'''
non iudicium fed faiutem. Quam perditus ergo eft «
redemptionéinperditionem.quifacrificiuminiacquot;
Icgium.qui myfterium in partricidmm,qiii uitam e
uertit in morte.Prohibet dominus in lege Moyfiyquot;
de aano pafchali comedat peregrmus aducna uel im^
niundus .Quanta ergo Sc g dânabili temeritate facer
dos indignus miniftrare praifumit,^ ut uerbo AÇquot;''-
iitar,iâfiliüdeiconeultat, Sc fanguinéteftamenft p°
lutum ducit,in quo faiiftificati fumus, amp; fpiritm gr
tixcótumeliam facit.Sacerdotibusdicitur per^ppquot; -
ta. Vos fanfti dni uocabimini,mimftii dei dicetur uo
bis.EtfubingitiOésg uiderinteos eognofcétlU»s, 9
ifti funt femen cui benedixit dominus. Video autcnj
hodie.^d Si ficns dico.innumeros illiteratos,aut po'^
us idiotaSjöf nihilominus carnaliter conucrfantesö
furpare tanti officii gradum, ita quod facramenti dl
gnitas ex indigna numerofitate uilefcit. Eteucni'f
-quodOfeepropheta conquirendo déplorât amp; dieit-
Rari«snbsp;. jjjjjjf populus altaria ad peccandü,fa(3« fquot;quot;^
ficant Car ^^^ deliftum. Ideo raro facrificat Carthuficnl»
thufiani. ordo.Sicut enim folet generari ex^fiiduitate côtefl»'
ptus:ficaccenditurexipfararitatc deuotio Sanenoquot;
habent poteftatem edere de csclefti altari,qui tabern*
culo carnis deferuiant.Illis cnim qui carnalibus de»
derns infumaf,calix diii ucrtif in fel draconis,ange}quot;
rum panis aufertur,« eis manna cçlefte putrefctt,p^
itifc fup cos dns ficut puluerc carnes.Notadö afit
dé fole carnes indurjt Si mini li^fjit, ga iuxta di^
J s A c E R D OT V M Mm^}
'îrum ei^entiam meritornm quofdan» deus in fua
quot;alicia obdurare permittit,alios ad falubrts lachry-
Jquot;^ pia deuotione rcfoluit. Cumi® ille quafi languen
e amp; faftidiente ftoinacho tanquam furfur amp; cortice
Jîcramenti recipit,anima illius ex caelefti adipe.ex di
•«nitritici medulla pinguefcit. Spiritus illius eft ficut
'quot;ons gclboae,fuper que nec ros nec pluuia cadit. Iftî
«ero quafi hçreditatifuae deus pluuiam uoluntariain
'fgregauit.Exinordinata amp;indifciplinatamultitu-
quot;'ne facerdotum hodic datur oftentui noftrçredem-
Prionis uenerabtie facramentum.Nani qui debuerant
^quot;feuicarivApoftolorum amp;filivPetri,fa(5ifuntfociiJu Pfal. tft
- prçambuli Antichnfti. Verbum quippeCrego,
corpus Chrifti indigne conficit Cliriftum tra
ut Chriftus dum traditur dicat. Ecce manus tradg
î's me mecum cft in méfa. Auguft.fuper illum uerfica
'Um : Dederunt in cfcam meam fel. Grauius,inquit,
ï'e^antofîerentcs indigne Chriftum rcgnantem in Augn8,
^S'is,qaàm qui eum crucifixerunt ambulantem in ter
•■«.Et idem: Magis pcccant qui tradunt Chriftum pec
'?toribus membris, quam qui tradunt eum crucifixo
Jibus ludaeis. Et adaptat facerdotibus prauis illud la-
quot;etitabile uerburo Chrifti; Dederunt in efcam meam
in fiti mea potaucrunt me aceto .Dominus equi
pm falutem noftram fitit et efurit,amp; ideo damnabi-
pC peccat, qui ad corpus eius cum felle prause con-
cum aceto iniquitatis accedit.Verbübeagt;
-[.'•iiero'nymicftiPerfïdus-ludeuSjperfidusChriftianus
jJ'f de latere, ille de calice fanguinemChrifti fundit.
j orro lofeph corpus domini piismanibus baiulauif.
uero pollutis manibus,se quibus pauloantefcorti t Cor.ff
fttdenda traftauit, falutë hoim tangit, amp; recipit ore
JPauloite bafia merjetrici îpnerat.Ille g fucrat Chrifti
,^bratollitChriftimcbrû,dicitapoft.amp; facit mem»
■tiiiB merctricij cnim adhiret merctrici,unuia
N V. £«rgt;»
-ocr page 238-(Orpusunumque membrum {fficitarcKniea.j;nholt;
mébroaboininabiliterponïturamp;detcftabilicercorquot;
pus Chrifti. Rcpofitum fuitUiucl prtciofum torpu»
in fyndone munda in monumëtp nouo, ifte aut^''^
in ore adhuc potu hefterno foctente,S( infentina u^f^*
tris adhuc prsecedente crapula xftuante demcrgit efi»
qufm angeli uidcre concupifcunt, quem profpu««quot;'
liQ deleétationes aetcrnas accipiunt.Nonne potius^**
Pfhriftianus quam Chriftianus iudicandus eft, qu'
quan^um in fe eft.Chrjftum iam faftum impalfibjlé-
ita traftat indigne,ita probris affieit, ita crudeliter i»
terimtt,ÖC fepclit inhoneftc? Verum quia csrleftis ani'
inaduerfipnis fententiam,ftcHt Dathan amp; Abyron,in
Ipfa fua facrißcii ufurpatipne non fcntiunt,diuinü pquot;
tat eualTlfe iudicium,ciicentes cü uxore Manuc:Si do-^
minus uoluifTet nos occidere,nan fufcepiffet facriß'l
um de manu noftra.CertejVfarii quam Chrifti char«
tas uehementer accenderat,prohibctur dominum t«''
gereJoannes etiam baptifta, quo maiorinter natos
mulierum tcftiinonioChrifti non furrexit, uertici fa»
uatoris angelicis poteftatibustremendo,manum uc
retur imppnerc,3c ßlius pisifationis «tern« manu
crilcga ore polluto facramenti|m,in quo uita acter
natft.recipit-Ipfumftbi dSnabiliterincorporare aut
poti' incarcerare pfumit.Prius pp(tnitetiä 8( ufum
gäeratexpiadaoisiiiigtas.ut indcueniref adcornU
altaris,idert,adtanti gratiam facraméti.Lauabo,iflquot;
quitpropheta,manus meas.id eft opera: Äficcircurt
dabo altare tüuin domine.Et idem:Emitte tucem tnquot;
am Sc ueritatem tuam,lt;pfa me dcduxcrunt SC adduA
erunt in montem fanftum tun Sc in tabernacula tua*
Ec fic introibo ad altare tuutn domine.Lauandi enii»
fwot iflcuiorcf aßtft tu in Leuitico antrqui of^
^ SACERDOTVH TOIma:
intfftinalauan«
r Appjrmt d«imnusMcgt;yfi,apigt;aruit amp; Jofuc pra-
picns utnlt;5 ut calciainrnta (oluerentde pcdibus fu.
. ^aiciamcnta quippe Hunt de pelUbus mortuorum
^ quot;maiium Tcrribil!« ut ro locus elt,in quo dco patri
«k untginitus. Ideo quifquis accedu ad tant» fanfli
. «tionis mmiftenum, necelfe habet prius deponere
nmnndKiai operum mortuorum. RejdifFicilisK
iüv- eft mmiftrare in facerdouo. animas regere.E»
1, V®nbsp;5alomoni$ mittere fe intUrbam popu.
.-X alligare fibi pecçata duplicia. Ve/bum-enim do-
ini eft:Sacerdos meus qui undius efi.fi deliquerit.de
nqncre faciet populum meum. Sujier quem locum
fi 'quot;'quot;^^J'görius dicit:Scire debent facerdotes.quod CreffOr.
Sdf• pfrpetrant.totmortibusdignifunt. quot
quot; 'Ubdltos fuae perditionis exempla trafmittunt. Et
iH'ï nouit operafuaï'Quij feit an amore aut odio di- Hier. »r»
Epus fit^Delifta quis intelligitï'Prauum cft cor homl-
es « infcrutabile.abyffusprofunda amp; inexplorabilis
quot; eonfcientia peccatoris. Nam ut de carteris taccam,
quot;ucufrei o Scfcopauero fpiruummen.filauerome
multipliçauero mihi herbanvfiorith,fordi-
, quot;«intingitdominu$.Sicàmortuo petit lauatio.Sic
j. '«oUterem,amp; dum plusfordes excutio.pluresexcef
«nueniens,quo$ nondum plene ficut debui planxi.
^j''Vlt;xipfacriminum recordatione fordefco. Ideo
fjquot;^facramenti maieftate deterritus infufficientiam
I quot;quot;quot;'tis, quam ille gradus exigit,metici:ljfus al-
ïlt;J ft' Wojfes iam eleSus in ducem populi 8C
Ij j'^'^araonem mittendus. Hietemiastttam uocatuc
J'omino ut populum rebellem crudiat.humiliterfe
Ctrj ■ quot;'quot;bium eft quintaatumprwcminest fa.
dignita* «fitci« H(teru.ii,^H«mum res fpei
fuljttintïau!nbr»,quïntLim promiffionibu? exhiW'
tio aeritatis. tfaias eiero,qui domino qa«rcnti que^
mittcret miniftcrio pr?dicationis,fe off« rens pnus ^
culo aursatur altaris. Nemo enim aptus eft myn«'quot;'
fpintualibus,donec fanfti Ifpiritus ardore putget'*^'
Obreuerendam myftern hums eminentiam, b;3t«
Sana. Mar'Mircus.cuiuscoramp;linguamdommusfanai ip'^'J^
lt;us itcmqueignepurgauerat,quafi.tamen adhucquot;npe/f«^^quot;'quot;:
S, AmoniUSumfentienspoUicemfibi abfcidit,ne ad facerdotw'
facerdotü ocogeretur. Legimus,quod cum beatus-Amonius
nusdetreftiregimen populi trahcmur iriuitus,3uremßnittr»
runt. ferro fibi radicitus fecuit dic«^ns:Lex duina
prsecifa aure permittitfieri facerdotem. Reuerfi W'T
ergo clerus Sfpoj!«« ad Timotheum tune tempor'
patriarcham .qut Amonium non folum fi aunbus^
tilatus.fed etfi naribus truncatus effer,propter fanCi ^
tatem ipfius cenfuit promouendum Reuertentibus
lis SC iterum trahentibus uirum dei at($ cogentibu»
lins^uain inquit meam propter quam uobis P'«^'«
me ulterius cogitis,propi iis dentibns amputabo,»'
tandem fihri reliaus eft. AdhutPaulus^Eremlta, Antquot;
niuSiAppolloni'',Muftius,Hilarion,Paunutius,utefv
MKharius 8C Arfenius,bfatusetiamB£nediaus,c/^
ri'qj uin nommariffimae religiöis,quot S méoria in K
diaione eft nlq gradu facerdotti aittgerüt, infüma j
Cmplicitate faluati furit.Sicut enim beatus^Odilo c»
nia:érïsabbisinexhortati5ibusfuisfcrib t,iftortt
guli una hora dieipaffi mis dominic8r,noftrae'«r'°^
ptionis bjncficia,quafiin fikiculum memorisdeu»
te3£fiielirercolli^ebant,«ficintimorc3c hum»'.
tatehicadfrufndmnfuauiter,firmiterin fua
entia recondcntes corpus domini fpiritualiter m^ _
cabait Sic dominus pracepitapoftolisdicensiHoCg^
cite ia Miioa toaimeinorationem,aiiuniit abquot;«?'
-ocr page 241-'nquit.facranietituBi quandoej indignus,fic rem
«^famcnti nonrecipit,ni/idignus.Vocchumanaex-
^'cari non poteft,cum quanta deuotione confici, cfi
Planta cautda difprnfari,cum quanta rcufrf ntia fü-
feft ''«l'f« corpniClirift).Conficere uei (or,quod af
j ■'°fquot;fciperf.N2mcum utrobiq: pura confoentia
^'gatur, tamen uita perfe^ior amp; conucrfatioftc emt
, ^tior propter uarias illius ordinis circunfiartias ä
«rdisrerequiritur-Vtinam medernoruni facerdo-
fanftitavtata effrt.ut omni laude uirtutJS exempt
nobisdefidfrabilem appetitum facerdotalis gra»
quot;sinimitteret.ltemexemplumfanäi^crnarrfiinu.« al^rt»
'«fanöiMalaeluse.Cum fanflus Malachias archie-fjf®'quot;*
P'icopus lactam offerrethofnamamp; appropirqurflet ^
f^'3fonu$,intuitiif eum facerdosing«muitiCo qued
quot;quot;fl'et penes ilium latere quod non cotiueniret. P. r
^'o facrificio fecrete percunfiatus de cöfeiintia fua,
j^pfeffuseftillufum f»bi perfcmniumnofleilla, Cui
quot;lungern rctnitemiam,nondebueras,inquit, hodic
^'ftiftralTe.feduerecundete fubirahere, Ätartisde
iii?^ quot;lyftf tiis,ut hac humilitate purgatus dignius ex
..«e miniftrares. Item tefert Heraclides in libro qui
^'«turparadifu$,dicensadAlexandrum Macharifi;
ueniens repperi prefbyteru ante fores eius qui ue
r'■at utcuraretur.Habfbatenim caputearcino exe»
»quot;».nt etiam eins uertices nudarcmur. Sc nec dumä
''fto Machario fufceptusfuerat aut uifus.Cui mihi
Illo roganti ut ei mifereretur,refpcndit.Nö efi di
^ quot;'iftecurari Hanc enim poenam diuinitui accepit,
i^afornicat'onepollutusm)^eriadomini uiolare
^jWuf t. Perfusde autem ut in perpetuum fc fufpen
^ fanöi facriftej immolatione amp; fic deo adiuuant«
•^tritcurationrm recipere.Qucd amp;faftum eift.
FitiisLib. III«
-ocr page 242-PROOEHTVM AVTORIJ
inUh. IIK. quidUiturfpccutum
[ccuUriuft: cr tnundi huius
mitorum.
Crrgo
tgt;ttC.
rif rat nmltuinerrauir, fpiritu fanfto ifpiramt ïwquot;
diuinitusreuovTtur, SC ut ftaium fuum cagnof^Çquot;*
pcrtcuIoAim crroiitQ Sc immundû,ta£«iîdolor£i''j
trinfecusad drum fe conutrrat.corucrft» panitiPquot;
;magat,ac tandem cum omnibut fanftis uitatquot;
acternam öbtinrat.'Siquidcm ut dici^^Chryfofi.Nur'
prarcipue multis illudit uanitas uanitatum Sc omni*
uanitss.Huni: uer(ïcu!um fi fapi rent qui in delicüs *
diuitiisurrrantur.in parictibuj omnibus.in ueftibquot;*
fuis fcriberent.in domo,in ianuit,in ingrefllbus SCiquot;*
f-tù 1W omnia in confcicmiv fuis,ut per eum oculis cern''
rent SC corde fentirenr.tinoniam quidem muite f«quot;'
facies,multximagints fatfar,quz decipiunt nicai*-'
tos.Oporretergo quotidie iftud falutare carmcn.
Igt;randi1s,in conis amp; in omnt conuentUiUnumqUcK*
quae proximo fuo canere Sc à proximo libcnrer
re.quia uanitas uanitatum Sr omnia uinitas,
»waredeum ft illifoU feruire.Haec Chryfoft.Co»«^
ocbitauteinprxfiiiu trailw Tcptem capinita
l»ROEMrVM AVTORrj? .«cf.
te- hebdomad,.,ta ut peecatr.x anima j3
^«artuni de mundo fugiendo Sc odiendci, quintum
f otf ntils digtiitatibuflt;® conremncndij.f, xtS
oeniortefrmprrtiincnda ubique flcex
peftanda, feptimum Si ultimum
crude gaudiisparadifific pat
«is inferni.
-ocr page 244-LORVM STATVSViTAË
hHmM£,UB-Ull- qui inferihitur Spe
culumfeculdrium,ftHemundi fc»
---- ius mdtorunu
E R B A Hieremiae prophetaf: Q?*'
re de imlua matris egreffus fum u
1 uiderem laborem amp; dolorem,«^
1 fumereiitur in conclufione dies ngt;quot;-
5i talia loquitur de fe, ille quem t»^
1*1 iU quot;' 11*^111quot;quot;quot; deus in utero, qualiaio
termr flïïar de me quem mater mea genuit in peccato^ M
rardusenimdiclt: Stade cognofcere teipfum, qquot;''
«ra^nbsp;laudabilior es fi teipfum eqgn® quot;
leis quam fi te neglefto cognoueris ;curfus fieicrun'»
«iresherbarum,complcxioncsliominum,natura$»,
tiimalium,amp; haberes omnium cïleftium amp; terrcquot;5.
■ c ,,«mfcicntiam.Attcnde ergo diligenter o homo, qi»quot;
^»«Jfnbsp;anteortum,amp; quidesab ortuufq;adoccafu^»
Ä quid eris poft hanc uitam-Profefto fuifti fpurcitquot;
mumfperma SC uile feme conceptus in putredine cg
rnis, in feruore libibidinis, in fortore luxuris»^.
fauod dcterius eft)in labe peccati. Sed attende, quo c
bi in utero materno nutmi^j£W6T^^
pi^îffirTilS;^! ceftat lii faminä'^ft conceptum ,ut f gt;
eomiiriatur conceptus m utero, yui quidem fang»quot;
fertur efle tam deteftabilis amp; immundus, ut eius con
taöu fruges non germinent, arefcant arbufta, mof'
twr herbç.amittunt arbores foetus,« fi canes in^
BJtd«»nt,inrabjemeffcrumur.PofttaploransK^
(Btre.to*
ÏECVLARÏVM
faftj tradltujfs huius mundi exilio ad laborf m timo»
«m amp;.dolorem,Sf quodgrauiustft.admortcm.For
mauit Igitur dominus deus hominem de limo terrsr
li'accaeteris indignior eft elementis. Planetas SC ftel-
'as fecit «X igne.flatus amp; uentos fecit cx acre, pifces SC
«olucresfecit ex aqua,homines ÖC iuméta fecit de ter
.Conliderans igitur aquatica te uilcm inucnis.coa
«•deraiisaereateuilioremcognofce$,confideransie-
nea teuiliffimum reputabis. Necualebisteparifi-
«are.carUftibus, nec audebis te prsferrt terrenis, quia
^re«te lumcntis inueniei, (ïmilem recognofce».
Vnutf fthominum amp; iunientoruminteritus,ctacqua ..
quot;s utriufofe conditio, cum nihil habeat homo ampli- ^ '
««lumcnto.de trrra orta funt,8c in terram panter re
Uertentur.Verba funt ifta non cuiuflibet hominis fed
•apicntiflïm^omonis.Sic ergo o homo quanificun
%nobilisdiceris, ad hunc mundum uenifti, nec me-
nsores quam uilis orico tui.Forma,faHor populi fcr
}jor,iuucnilisopefifeiubripucretibi,nofcere,quid ft o
«omo. Nunc attendefecundo,ohomo quid es. Audi y 't'^^A.-^.-ff
«« hoe ftellam doftoruin Auguftinn, ita de feipfo di-
«ntem:Heumifcrquidfumcgo?Sumuasfierquili- quot;A ugult*
ni,conchaputrcdinis,plen*f3etorc öc horrore,cccu»
Pauper,nudus,plurimiï nccclTitatibus fnbditus,iVn(gt;
^ans introitum amp; cxitum mcum, mifer Sc mortalij
^^us dies ficut umbra practeriirn^ cuius uita ficut Ja-
euanefcit,ficut flos in arbore crefcit amp; ftatim mar.
j^'cit.Sum terra miferiae.filius irse, uas aptum in con
*»neliain,genitusperinmundiciam,uiuensinniife-
lj'',moriturus in anguftia.Itcm Bernardus:Qujd
^ ® eft homo quam fpcrma fattidum, faccus ftrrcorff,
öus uermium^Si diligentcr confidercs,quid per os,
cjterfff^ tui corporij meatus egrediaturuilius
Onbsp;ft„
amp; tu de te tputum,
RToétëiTtun
..r . n rtiam tion ornas bonis openbus, quï » a
iticum ptffimum wntra ts «rcwft»- Hagt;« «
SECFLARrVM toj
forifquot;nbsp;contra te armafti. Haac cum
forts uarns amp; precjof.s indûment» mduifti,omni^
tertionbsp;„,
ac attcnde,o peccator. quid cris poft liane uitamf
tns reuera caciaucr miferum amp; putridum. amp; cibui
J^crniium . Infp,ce fepulchra corum qui reorte corpo
hinccxicrunt, Bc nihilinueniesineisnificincrcni I
^^ermeni,amp; fatorem amp; horrm^^TTïp^^
'«runt,amp; quod ipi. („„t.Vu erîilîôœïùmitit f^
•quot;t^'-unt»'- . duxerunt in ?
^ftis dies fuos.ct in punfto ad inferna defcenderunt. '
quot;ic caro eorum uermihus amp; illic anima ignibusde-
PUtatur.donec rurfusinftlicicollegio colligatifem-
Piternis inuoluantur incendijs, qui focij fuerunt in ui
wine ligat.Quid profuit illis jnanis gloria, breuis 1»
gt;cta,mundi potentia carnis uoluptas.falfar diuitia:,
J^agna familia.ar mala concupikcntia;' Vbi rifus ul
®gt;iocus,ubiiaftantia,ubi arrogantia^De»anta lacti-
^'aqaanta trifticia, poft tamillam uohiptatem tam
«tams mifena,de exuitatione cecideruntin grande«
uma amp; magna tonnets.Qmcgd ilIis accidit^tibi acci
jjf re poteft quia ho es,hoino de humo limus de limo.
c terra es amp; de terra uiui$,amp; in terrâ rencrteris qui
«oucnietdies ultima, quarfubito ucnietamp;lcrfitan
'^ieerit.Certumtftenim,quodmorieri$,fcdincer
«m.quando, aut quon-.odo,uel ubi, quoiiiam mors
^oiquete exptflat. Tu quoque fifapiins lHeris,ubi-
eam expeftabis. De his etiam mundi aiwatorifcus
i^cicitlfïdorus: Dileaiiîimipenfaredtbemus quâ
j/'uis fft mundi félicitas, qurm modica eft l'uius
j^cu^iglona, quam caduca Sc fiagilis efttcmpora-
quot;Potcniw. Dicattnimquipotcrir, ubifuntreeesi
O q ubi
tobi princîpes?ubi impcratores^ubi rerundocapUK^^
ubi pojëtes feculu'ubi diuitts mundi^Quï'umbra tf
fieruntöC uclurfomnium euanuerunt, quçrufitur
non funt. Quiddiccmu$adh«lt;; Regcs obicrunt ^
principes mortui funt, multi tarnen putant diu
re,5£ quafi nuH'4 morte cadere de praftnti uita. Cef'^
non fic impü,non fic.Vos autem ficut homines ,
liemini, amp; ficut unus de principibus cadetis. Adhquot;^
dc conditione hominis poft mortem, fic dicit
Eersardus;Quid fcrtidiushumarocadautrt^gdl^^
ribilius mortuo hommee Cuius in uita erat grat''*'
mus amplexus,fit in morte horribiliffimu» afpff'quot; '
Quid ergo profunt dmitisefquid deliciar^quid hon®j
resïDiuitise nonliberant à morte^nec dtliciçà ucr'jj
biis,nec honores à foctorc.Item dKit-Chryfôftoii'
codem fic:Quid profuit illis, quiTn luxuria corpquot;'lt;
Äinpfarfentisuirae uoIuptatióeufq;ad
permanft runt.întucre nunc fepulchra coi
eft aliquod iaftanti^c ueftigium in cis,fi aliqua diiquot;?^
arum uel luxuria: figna cognoueris. Require ubi
«eftes SC ornamêta tam pulcherrima. Vbi nunc SC 'Ir
öaculorum uoluptas,ubi affedarum turbae SC coiquot;quot;'.
uiorum cefTit opulcntia. Rifusiocus óf immodcra*
lactitia atqj eß'renata,quo abiit i quö reccflit? ub'
nunc amp; ubi JpfifQuis finis utroruinJj. Intuere d)i%
rer, amp; acccdc propuis adfingulorum fepulchra,quot;'®
cineresfolos Sc fœtidas Uermium reliquias, Sc rff V
dare charomm hunc effe finem, etiam fi in lïtiti^ .
delitüs,ctiamfi in labore Sc cöiinentia tranfigef.jj
hic uitam.Ecce diieftilfime niihi,iam legifti,iain
fiiinhoc capituloex uerbis fandtoium, qutdW^
ante ortum,quid es in prsefenti uita,amp; quid er'^f^t
hancuitam. Ytinam circa hjecti ia iugimcdiW^^
quot;«rferis.Infilices quippe filii Adam omiffis ueris amp; fa
'quot;tat ibus ftudr,s,caduca potius amp; tranficoria quïrüt.
^dtuchanffime ruminans in corde uilitareni tuam
^ miferiam,iecundum exteriorcm liominem feftarc
'^Umilitatfm,fuge fuperbiam, fcicnsquodfuptrbia
•ft fignum,quo diabolus diftinguit fuos ab aliis. Vn-
Job: }pfe eft rex tupcr omnes filios fuperbif. Vnde
^feg. Euidentiffimum fignfi reproboi um fupcrbia,
'leftorum humilitas. Quod fi quts habeat,cognofci-
^^r fub quo rcge fit uel militet.fcilicet utrumïub re-
EeChnfto an diabolo.Ifidoruj; Anima fupcrbi adi o
''«relinquiturjamp;fitdaemonühabitaculum Ecclefiaftij
JUi: OdibilisdeoSf hOillt;inibusrupbia,utpatet,quia- .
'quot;perbialutifcrum decaloéiecii.Adamdeparadifa ' *
''fpulit,Pharaonem S£ exercitum eiusfubmerfir,klt;a'
de regno eiecit,Nabuchodonofor in bcftiam tranf
quot;»Utauit.Propter fuperbiam Antiochus male monu-
Hs eft,Herodes ab jpgelo percuffus.
Dr pccçdto in communi (y qudnU per pec
Uti inmnmusjpiritudiu dcirimcn
taJtuedimM.
aÇAP. Il,
VI facit peccatum i diabolo eft,qui peccat
ab initio.Scribitur enim in prima canonica Cap.j.
-»iinii peccatum eft onus graue, quod eacin nö fufti
quot;quot;'t.nec terra ultimo fuftinebit, fed detrudet in infer
quot;'•m cum autorc fuo.Et fcicndum feeundum Auguft.
IHodpcccatumcftomnediauin faftum uelconcupi-PfÇeattden«
contra legem dci. Debetautemquihbetbonus ^itIof^eun-
^brift^^nusg(aluaridcfidcratfummoft^dio5C ium.dum Augu«
diligcntia, omne peccatum iiitare, amp; hoc prarci- ftinum.
' propter tria.Primo.qmadeo fumme difpliat.f'f
7 •nbsp;«undo quia darmonibus ualde placet, tertio hoin'Pj
fumme nocet.Dixi tibi primo,o in felix peccator,
debes fum.Tia diligentia uitâre omnepeccatum, q«'®
deo creatori tuo fumme difplicet.Ad hoe fcicndum»
debes cogitare quid deus fecerit propter odium pquot;^
caïl.Ipfe enim propter peccatum fere femel diffiP^'
uitomniaoperafua,fcilicet, totum mfidum perdj'l
uium. Alii autem reges Sf potétes in prseiudicium
micorum fuorum depopulantur terras eorum, dequot;»
afit diifipauit terrâ ^priâ, quia peccatum,intraucr''
terram fuam. Item fecundo deus non folum odio h»
bct peccatum ipfum,fed etiam quicquid peccatn tao'
git. Alil namque homines propter uinum corruptu^i^
non proiiciuiit in mare uafa aur :a uel argétea,fed Iquot;
uant uafa fiC uinum effundunr,deus autem non foliquot;^
peccatum fed etiam uafa peccati,fcilicct creaturas r»
tionales, id eft,animas ad imaginem fuam faftas, «j
fuo preciofofanguine redemptas,in odium peccî'*
proiicit in oceano infemali. Quia ut dicitur Sapiequot;^
tisedecimoquarto:Odio funt deo impiusSC impW'^
eius.Vndedeus non habet tam bonum amicum ncc ij
caelo,nec in terra,quem non haberet odio ufi® ad nic»
tem,fi inueniret in eo uel unum peccatu mortale. V^
de Petrus,licet ardentius amaret Chriftum quam c^
teri Apoftoli,tamenChriftus eum condemnaffet,(i
cefsiffetin peccato trinsenegatiôis . Tertio quätüö'
cdiat peccata oftenditur per hoc,quodpropter p
ta mfidifuum innocentem unigenitum interfecit-^
de dicit.-Pcopter fcel'populi mei pcuffi eü Et ipf«quot;^
dei filius ut peccatfi interficeret et occideret, tradi»''
in nortt «nunâ fuâ,ut dicii fîmiliter Ifaie.} f. KuUgt;^
aut«*
1
«Wl»
CeaeCr
Xiiat.ss
^tinufni£quitantfiodit immicûfun.g»«« ciusodifl
^fllet interficlt;re unigenitn proprifl uel etiâ fcmetipm
Jrto per hoe oftendj{,o,uia deus pe rfeoit' eft pecca
quot; ab initio in tm.quod .piecit ipin de caelo. Et uid^ni
l'iod remanferar in terra Icilicet in mundo, iple in
Jpria perfona defcendit in mundâ,ut dc ipfo tugarer
peeatû,amp; tandéindieiudicüjjiicietamp; claudet ipfiim Mich.lllb
■^infctnü Vnde-Micheas.Pioiicietin profundüina-
Omnia peccata ucftra.C^uinto,quamfumme dtus
''l'at paccatum patet per hic fimilitudinem.quia bo-
mater uideretur mul tfi odirc illud, proprer quod
Pier urn fuum proiiceret in clibanum ardentem, nec
^quot;quam eum inde extraheret: Sic di us propter odi
peccati filios fuo5,quos tantum dilexitquod pro
mon uoluit.in ignê inextinguibilcm proiicict, fi
/'.quot;enerit in eis pcccatum mortale, Sic ergo o pecca-
j'XanimaUgifii,quantum deus odiohabeat pecca-
fgitur fi ei placere cupis,oportet te fumme ui
^feilïud,itauttimorlocum habeatinte. l^lulier e-
ï'm effet multum infidelis, quae illum cubarrtin Ie»
I ^fuo, quem uir fuus odit, 8c per quem nmha ma
^uiro fuo cuenerunt.'Sic certe peccatü eft,quod fum«
?^oditChriftusanimaruin fponfus amp; per quod mul
mala fibi acciderunt,ac tandem ipfa mort: Mortu-
r *fim eft propter deliÄa noftra fecundum Apofto-
^m.Et ideo eft ualde infideli« ergaChriftum,qui re-
quot;Pit peccatum in corde fuo .Fropterea chariffime iu- Ecd.a Û
ftaadmonitionêfapiëtis, abcmnideliftomfidacor ' '
^S.Dixifecndo,qd debesfumma diligëtiauitare oë z quot;
J^^catfi maxime mortale ga fumme diabolo pUcet,Ä
'i'de Içtiftcat.Et hoc poteft jgt;bari triplici figno. Pi i'
^'«ft, gain nuUoalio deleftaf. NânôuuîtîJiudïaJ
^fi.NonqusEritauruin uel argét^- Njtn^GenC fj^ ^
dicitur in perfona eius.Da mihi animas, caetera »^e
tibi Vnde Gregoi ius.Nihil fe feciffe seftimat,cu aiquot;
mas non fauciat.Sicut enim auis rapax amat cor ^
d{ fic diabolus cor hominis. Secundum fignum,
diabolus fumme amat peccatum patet ex affiduaquot;quot;
tentatione.âC quia in procurando pcccatum nunq»
fatigaiur.Namfcx milia annorumfunt amp; amp»'^
quod nihil aliud fecit quam procurare paccata.
quandodominus interrogauit eum dicens: Vnde a
nis,refpondit,CucuiuiterraiaJLEetanibulauie':';'4
TïnWm elt occupatus In neFccio peccatorum,
non licet ei lomnum capere.lnxfa illud lob. Qui ^.
comedunt,non dormiunt. Tertium fignum,
peccatum fumme diabolfilaetificateft.quiantuiqu«
potnit uel poteritfatiari pro peccatis.Nä infinita m»
lia hominum peccatorum iam deuorauit, « tam^ ,
adhuc famclicus eft: amp; ficut leo circuit quirens
deuoret.Etnonfolum famelicuseft,fed fitibund«
lob fcxayefimo. Abforbebit fluuium flf non miraquot;'
tur.SC habet fiduciâ quod influât lordanis in os eiUquot;
id eft,in infernum.Fluuius quem abfoibet diabquot;»^
non miratur,funt peccatores cum impetu curr^n'^j
inoseius.lordanisuero.qui interpretatur hui«' '
lob.e
lob. J a
i J^ctri. f
lob.4»
ar_.,;c,. quot;quot;os diabO'V*
habetur
defcenfus,funt iufti quieti amp; pacifia, quos
fumme defideratabforbere.Exemplum hao««'
Vitifpatrü de capftulodaemonum,amp;fîngulisd«^l
nibus,de peccatis amp; malis qui procurauerunt re«^^
ïibus rationem. Et de illo diabolo qui fpeciahtef »
it laudatus amp; honoratus à prmcipe eorum âC m caf
dracollocatus,quiafeccrat fornicari unum nioquot;
chBni,quem in quadragîta annis uix traxerat ad
catum.O ergo peccatrix anima plora amare.eo afi .
totiens Uttificafti jBreimœicoituoîjftiûceï ^
^ïfotieiu certe quoticns pcccafti mortaliter. Et dc
f»r Pquot;-'®'quot; conicffjonein amp; digna pocnitentia
^^ gaiidcrc fuper te deü tuö amp; angdoseius.Scriptum
'«ïim.Gaudiutft Angelis dei fuper uno peccatorc
^nuentiaagcnte.Dixitcrtio,opcccator,quodtotorUC i ^
quot;diotuodebcsuitareomnepeccatü, quia tibi fum» *
enocet.Nam primo ptojjter peccatum mortale fc-
abamore dei amp; cfficimur eius inimici. lux
j^iiud^^faiï. Jniquitatcs noftr* diuiferüt inter nos If»»«' «S
•gt;is Vpeccatanoftra prohibucruntfaciéeiusdno
•Vndcnoncftaliquisfanftusitamagnusin coelo,
^quot;antflcunq. fit rmicus dej,fi poflet 8C peccarct mor- AuPuftimK
'«'tcr,quin ftatnn amicitia diflbluerctur. Aug. Quiquot;^quot;SuRmW.
{ 'catinainicumueriffimfiamp; fidelilTimfi dicitur ui
I^P^abilis.qui ucro peccat in deum omiiipotenaffi-
P^'f'mü.quomodo nöerit abominabilisï Secure
peccatum obligatur pcccator Sc adiudicatur
lquot; .'outo inferni. Vnde fccundum inftitutionê djuing
«•eo i'^ non muItS difcrcpat lex humana, omnes
decreti trafgreffores uel maieftatis regis con-
-.in accrcto uarn nbi lie dicitur: Dcnuncietur, ut x.Efd.iy
bta r franfgreffi fuerint aliquid ex his quae fcri-
rj' 'quot;quot;t quanta ad peccatu commiffionis,aut fpreue-
^quot;tquantüadpeecata omiffionis, accipiatur lignil
ihi ■ P''®P'quot;'iS'qu'ade horto propri* confcientije,
crefcit lignum quopeceatorfufpenditur,ac
«ipendatur,bonaquoq5fuarcgiafcribanf Similiter
quot;»im cedit ad gloriam regis carIcftis poena rcprobo-
j^«ni,ficutgloria bonorum. EccetharilTime qu:d ItX
^manacorporaliterfacit.hoc fpiritualito lex diui*
'«.Simile fere legitur Hefter. .r-Wxit rex;Sufper.di-
O V ^ «6
-ocr page 254-yPECVLVH
le-Amsn in patibulo .Aman interpretatur iniquuf *
per hunc peccator inteliigitur, quem rex cacleftis
bebit fufpendi in patibulo inferni, fieuminpe«?'^
inortali inuencrit. Tertio peccatum fpoliat homgt;quot;
omni bono gratisein praefénti amp; glariae in futur»»
»rauerbiorum, 14 Miferos facit populos peccatum-
Eft eniin peccator pauper quia nifiîl haBrt,fmmo P
péccatn mortale leiplum am;lit,KTirferuitutcm
boli tranfiuit.Pauperior,quia nihil poteft lucrari. *
quod opera meritoria deo grata in tali ftatu
non poteft. Sed paupernmus.quia nihil poteft ei da
Nam bona faifta non profunt ei pro ipfo ad falutef^
quia nô uiuit nifi quo ad corpus. Vnde dicit Boeth'^
quarto libj-.de^onfo.Homo prauus non eft homO'quot;
fi ficut hômo inortuïïs^Quarto^erpfCcatum fepquot;'^
mur à lumine deiformi et cxcçcamur at$ obtenebr
Sepho.t. mur. Vnde Sophonias-Ambulabuntut caeci.quiadquot;
mino peccauerunt.Et inpfalmo:Nefcierunt nequequot;;
tellexerunt.in tenebris ambulant. Vnde HieronymUf^
Deprimitur plane anima per^ccatum intcriuSj,)!^
naleatrefpicere fuperius. quot;QSInto peccatum
cufpujrWölnpomo/Siiät^^nbsp;aufert
«y ugorem, decorem^gglorem, odorem,8C fap®
l^jni-j?!:nbsp;■quot;quot;»aie aufert-amïmae decof«^
tiitç.adorem famae.ualorem gratise.colorem
Âïaporêm «loriç. Vnde putredo eîFomne peccatu^'
Nan de eo dicitur in ifaia.Qui facit illud,luto uiM^
cft uita eius.Et AuguftinTolerabilius canis putr«''^
îftiaf.ïf.
lendam lubrictim a^eççato retraxit!
fatethoaiinibus.quam anima peccatrix deo. iàci
jn quodam fermone deeodem (Te ait î Per4|U3tUtf^
y!
Doethi.
S
. , - , ---------- ------
nuendam lu----------. -, ^
plena a^rttlnänis eaçoa{çientMf]Bona
^boniTcSenon uii. Nsn ui^s efubcicerc
i 'H
r
Mm:
-ocr page 255-fi domus taa plena eft bonis, amp; te habet
»l^um.Qutdtnim eft quod udis malum haberetDic
r'm .Nihilomnmo. Non uxorem.non filium.non
ta i?'quot;quot;quot; quot;'quot;am,non tunicam, poftremo non call
to'quot;' uis habere malam uitam.Rogote,pr«
J ne uitam tuam caligse tuac. Omnia qua: circumia-
. nt ocuhs tuis elegantia ôC pulclira, tibi cara funt,
tuipfe tibi Ullis amp; focdas es. Si poflent tibi refpon-
.re bona tua quibus plena eft domus tua, nonne tî
j^Çiamarent; Sicut tunos bona uis habere : fic nos
j Uolumushabere bonum dominum. Tacitauoce
quot;quot;PeHant dominum deum tuum contra te. Ecce
^^'bona^fjifti huiç, amp; ipfe malus efi.-QHîënim
P'ifeiqdhabet, qîieumqui omniadë3ïmonha-
^ tj Hsec Auguftinus. Sexto ex peccato nafcitur benbsp;u
^ alitas carnis.Vnde Boethi»: Homo bonus probitate . .-«Jirti-
^J'frta in beluamconuertitur.Etphilofophusfepti * ^
{gt;'jgt;icorum,quod talis peior eft quam beftia. Et ideo
tis-amp; ludas Apoftoli,peccatores comparant mu-
L Pecoribus. Et Dauid concordat eifdem dicens;
f«t n ° honore,id eft gratia gratum faciéte, ef
(j quot;on intellexit.comparatus eft iumentis infipienti
lifr . ^Pttino^ultimoex peccato nafciturdiabo
f^ei-uiiisfilialitas.Prinyeloannis j.Quifacitpecca-
^Sl '^'^bolo eft.Gregorius fecundo moraliuin dicit
ftur menrej peccatorum quos tentât,amp; ad con-
quot;^tu^o^ operatione perducit,ingreditur,ibiq! mo-
«r.Pro his omib', o infelix pcccator,miferere ani
noii inducere fuper cam ha-c quïIçgifti xS
Ha iinimici,amp; dânai»
fuj^T^gnofce nobilis eft anima tua,amp; 5 grau»-^
^Ofc- quot;ulnera.pro quibus necefle fnitChnfiuiii
•ninuin Mttlnerari. Sinon cjitothxî ad morte«»
fem
I
7
SPECVLVM
ftmpitfrnam.nunquam pro
ir.Nohcrgouilipendereantmattusp .
_______iiidesexnlD'»' ^
US moretetur,Noll ergo uiiipenaere a.......-- r
on«n,cui atanta maieftate rantam u.d« exhiben
Pionem.Fuditipfe Uchrymas prote,lauaamp;tup
Lgulas noftesleftum tuum «fd» compu^fltone»
lacfirymarurn aft'idunate. Fudit ipfefanguinefu«
f unde amp; tu tuum quotidiana corporis affttöio^-
I, attendere,quidcarouelit,fed quid fpimus
Nam ut dtcit Gregoriu»Vnde caro ad tempus fuau^
ter uiuit.inde fpiritus in «ternum ciuciatur. £t q
plus caro punitur in hac uita.tanto plus »quot;«ma ga^^g
bitinfuturauita. Aug .Voluntane proCht) ^
poftponamusquandoiédimittenia.ne^inbsp;abhtl'nbsp;f
tranfitorfls amittamus sterna. Siquot;bi due t ^^
lis toto hoc menfe diues amp; potens K fa. qui^qui^
lis,utere camis uoluptatibus ficut placet.ca tame
ditione utpofteatibiocuii eruantur, omw fo a '
♦ollatur,toto tempore uita tu« m fame amp; fiti,quot; ^
mnicruciatu uiu« SCmiferia,nun9dtalebom.J^p
téporc fufciperesiEt quidem tota uita h»c nec m^ j/ ,
eft,nec unius.diei uel horse fpicium,ad illms i nfequot; ,,, I
tans jeternae inferni cóparationem, cuinect «0»
MC® posn^ fimilis inucnitur.H«lt;; Auguftinuj.
Dcpanitcntiiicilof.nci*
end*.
CAP, III,
^ SECVLARIVM Foî ti»;
i«fr«nter toIIere.fi in sctcrna beatitudine eunvChri
gO cupiatregnare. Vnde Hieronymus in epiftola ad
«'annam. Neccflana eftpccnitentia, quç aüTffqüet'
mina aut certe cxcedït . Et Auguflinus: QuifquisAiiguft.
uan defiderat,quicqu.d rordirfernrnfbaptif- ^
H'n contraxit,oportttquod abluat.fJtem lachry
'IS mentis.Sed forte dicis:Durus eft hic fermo, non
rquot;Um mundumfpcrnfre,amp; earnemmeam odio ha^Ktom
hv^-r caftigare.Audi non meam fedgloriofi Hicro
.ïmi fuper hoe refponfionem:lmpo(nbi7f éft.ïiTqmr.
J^f quis prsefentibus amp; futüris fruatur bonis, ut hic
J^ntrcm ibi m.-ntem implear,ut de delicils »d delici-
tranfeat. Ut in utroqi feculo uidelicet calo amp; terra
Ppareatgloriofus.QuamHieron»'mifentcntiâGrc.Greg®i
^quot;riiis confirmât ita dieens:Mulfi cupiunt auolate de
'iienaprscffntisexilüadgaudiacili.fedr.oluntca.
fj^oblefiamentismundi, uocat easgratiaChrifii,
a rçuocat eos cccupifcentia feculi.flerique cupiunt
»Ori morte iuftorum,fcd nolunt uiuere uita eorum:
hl inïternum peribunt,iiam opera illorum fcquS„
C k ^ Bern. Aufteritas t5uerfationis fanfti loâ
''ciofis durus nücius eft e«
It ^ortJs.Quid ehim nos irratiöalesferereptilia
•leiv,*nbsp;iUe quo inter natos mulierum
U mo maiorfurrexit,innoec«tifrimüm ccrpusfuuin
^ aMixit,airnosindui preciofis uefii^busfefiinami«,
,;^igendide laute amp; delieate epülari.Rönïïnmi^ nö
uTm^r^ordare parabolam Lazarï
«|l'uï,qui opum tätai un' dominus,qui pur«
j)^ a « byffo indutus,urâ aquîr guttam inu. nire non
Vr'^J* bpc,cum eiTet in ardoris receffitate confii-
quot;Uih» recordare mi amice, amp; agefanitentiam.
'fl tempus eft, Nam, Ht jnquitCregoriiw,dfüsamp;ff
t«lûlt;»
-ocr page 258-pttiiittmi uemain fpopondit,peccanti tamen d«^
ttinum non promifit.Pccnitentia eft perpetrata ƒ'
plangtre,Sc plangenda iterum non cómittere, la
propoEtum committendi non habere .Vnde Aug w
nusinSohloqutis.Inanii eft pomitcntia,quam felquot;
coinquinat cuipa.Nihil profunt lamenia,« tf Pquot;'^/
mr peccata Nihilualetamalisueniapofcere,» ^^^
ladenuo iterare. Tres autem funt partes
les pa:nitentiac,fcilieet cordis cötritio,oris «o'^f'fx
eperis fatisfaftio Quia cnim deum tribus mod« j,
fendimus,fcilicet delcöatione cogitationis,imp^
tialocutionis,« fuperbia opens fecundum regui»
__ _____________........ .-.-^U.... .«/../rlic OCF^
Cofltrjtio
quid.
tialocutionls,« luperoia opens ncunumu
ut contrariacontrariiscurentur,tribus modis ofr
fitisfatisfaciamus, deleftstioni coguationis opp»
mus contritionem,inipudentia; locutionis conteiquot;
nem,fuperbiecoperisfatisfaaionem. De contquot;'(iJ
re primo uideamus. Contritio eft dolor pro pcc
affumptus.cum propofito abftincndi.confitendJ
lisfaciendi.Ifte dolor ficut dicit Bernar.de^tili^jff,
plcx.fcilicet acer, acrior, acerrimus. Accr dehtt ^
quia dominum deum r.oftrS Sc omnium creatO' ^
offendimus. Acrior,quia patrem noftroin ca««'
gnosmultipliciter pafcit, impugnauiirus,ÔC iquot;'^
peiores canibus fuimus,qui pafcentcm .^e diliguquot; /
fequuntur. Acerrimus uero, quia redemptorctn lt;
ftrum,qui nos redemit pi oprio fangBine,«C a P^
tiuincuhs liberauit, amp; i crudelitare dxmonu^^p/
accrbitate geennae potenter eripuit, quantum Jquot; „j
kiseft,iterumcrucifiximus.Scd8i: de tribus deb'
dolere,fcilicet de commiffo pcccato,deomJ»^jjjolt; 1
HO,Sc de amiffo tempore De uirtute huius ^rf'
nisficdicit Auguftinus: Plus ualet cordis uera ' ^^^
110,quam totiuj mundquot; pwegrinatio. Item
Çnioo ftcfi'
ëûCrcgor
inbsp;a 11 V J
utli^i'nbsp;'achrymsf panitentis.Econtra ue-
•nusA,nbsp;diabolo dolor« ncninfigi-
«it/nTnbsp;«f ft' orü £onfittndo amp; pa
«iä cslquot;nbsp;^fi quot;quot;quot; tona per panitf n
nueri fPfftótf tiä agunt Idfo con-
quot;ïUit ur Inbsp;di£ês:Nf n, o ?d bor fi c ft lo
'iÜI'quot; dc conftm.
»Ur-rftnbsp;f«un«'um JH cciter defcribi
«licit,nbsp;««quot;^S faccrdote pflórü declaratio. Et
totn fatrtur.Vd fic ftcfi dc dia®
Uud-rubfpei!fni!rcöffqucr.dagt;,indfi
fHfil'^ ®F'quot;tur.Dc uirtute cófeflïonis fic dicitV\mbroi
foR ''' immaculatiQfiat uindifta diuina,fi ccfef-
^pcuri at humana.Et Caffiodorus fepo r illucHPfal.
quot;•Ofä» quot;^quot;inbsp;dfus.Iilis non iudr x.ftd ad-
W i *nbsp;9 f'^ropria confcfTicnc däna-
papa.Non rcmanet iudicio ccdëranrfü, cd
hiJ^Confcff/oeft falus anin)aifj,d)(Iïp8frixuit.o-
^i^ 1nbsp;uinutum.cprugtjatMxdïfmene»
(i,p P'.'quot;'a-Otftruitosi»ifcrni,portasaptritparadi
dj^ Ohlsomnibus.oChatifriine,iuxtaicnfiliflifaia-
tijp quot;'quot;niquitatfsutiuftificfris. Initium f nim iufti
pfccatouim Oportet aüt te torfitc
* Föatui,qi:®runj mcmoiil habcs integre igt;ni
iiitf-
-ocr page 260-faccrdotî non diuifim, ita ut unam partem dt p«
tis tuis dicas uni facerdoti, alteram alten , quiai
neuter facerdos poteft tibi conferre ««quot;edium
re,c.uiafacramentumdebet habere umtatem » J
§ritatem,aliter nô elfet confeflio facramentzlis.i
;ci^Bernardu$. Qui confdfionem fuam aw«quot;quot;'!-^®
cerdôtibu$diuîdit,ueniacarct. Execrandana^«» .
^nbsp;eftp^cata aîuîdcrT,STWcrEcTetenusradere, quot;
f ntruifccus eraScare. Et talés accipiunt excomun'
tionc pro abfolutione, K malediaicné pro
one. Talis di uifio confcffionis fit faepius per wpo
fim, quando grauiora peccata dicunt ignotis fac' ,
tibus, ÔC iUi CÜ quo debent fsrpius conuerfari, dK ^
folum leuiora.De talibus dicit-Auguftinus «
in decretis.Qui confeffionê^diuidit.Iaudandas
quod uni celât alii rcuelat, quod eft feipfû laudar
^nbsp;guft^-ift peccatorum caufasjxcidere.öC eorfi wgE /
onibus aditurn ndnindulgere. Nam ut dicit er«|.jgt;
rius.-Nequaquam fatisFacimus fi ab iniquitate
mus-nifiuoluptatesquasdileximusjccontra^o^iij ;
pofitis lamêtis infequamur.Et ut dicitChr^fou-
lis preccflit ofamp;nfio,talis debet fequi recccîliatio-
toeftopronus ad lamenta,quantofwfti proni^^»
. eulpam Qualis tibi fuit ad peccandum intentio,
Cafeb«mi£ tibî fit ad pomitendum deuotio.Grauia peccataamp;^(
uia lamêta dcfiderant.Quia,ut ait Eufebius Ei^Vbi'
cpifcopus,non leui contritione agendum eft,ut quot; ^gi
ta illa redimantur quibus mors xterna debetur.
perfunaiora opus eft fatisfaftöne pro mal« »^Jjfif
pterqua? paratuseft ignis aeternus.De eodem'quot; {(
fanf^HS Safüius in pmclia.Grandc alicui pKt'^'^tjiif
-ocr page 261-JE cr LA RIVM rol fii,
eonfeffiofte
tia p/,^*^ dcliöum.paj commiffi fit amp; fimilis panitë
'quot;ftecSquot;quot;'®/^nbsp;'onuerfuin minus
fienti quot; 'ï« Mortalur de hoe: Verbum illud fa-
'iduill'Jquot;® finumemoriac non excidat,fili mi. De
»•«columnbsp;' ruawpitudinedeftitci unr.ncc
•»Um A O Wiuione credunt fe cum domino ad ple
•ïuafi ^nbsp;loquens dicit: Signafti lob.
«f eèmquot;nbsp;mea.Non tam faciie finffletu
'uetun.quot;quot; ^nbsp;fanantur,qui coa-
re^i. - 'quot;quot;'fdullisprscordiorum.nec kuiter ciilpa
'Ut in J* «ompenfetur.Sed heu multi ftatim fatiean-
Loth r fatisfaftionis amp; retrofpiciunt cü uxorc
Bernardus in quodam fer
••on^mSï/nbsp;peccati amp; anima: Ia
co.^' P®»quot;quot;'quot; ffquot;quot;quot; aut omnino non fenti-
«ata Ponam.nec reputabit laborem, quo pec-
guft fdfleri praeterita amp; caueri futura. Et-Aa
f ecca^quot;^'' . -quinquagcfimum: Sunt multi quos
dibiii,pudet,agere poenitentiam pudet.O incre
^a Uui« ■ uulnere non erubcfcitis,de ligatu-
,dir ii:nbsp;quot;So ad medicum.age pcrnitenti
•^fUmnbsp;ngt;earaegocognofco,amp;: peccatfi
quot;oluj fin. fquot; femper, tibi foli peccaui,quia t«
quot;»«»nepcccatoeï. Conliflitautemfatisftflioin
P tribiu
.14*
SitÏJfaaio tribus,fcilicctin orarione,eIecmof)'na 5f ieJunïo,
ill tribiK £0 ifte tnnarius contra ifruin ncphariumdiaboli trin^
fiftit,nbsp;rium opponatur,oratio contra fiiperbiam.ieiuniu'quot;^
contra carnis concupifcentiam, elecmofyna contra
uaritiam. Vcl fic:Omne peccatnm nel in deum coiquot;
mittimus, Sc contra hoc ordinatur oratio ,ucl in P^
icimum ,8c contra hoc elecmofyna,uel in nofipfosgt; ^
Ti -s. I ^ contra hoc ordinatur iciunium. Hic propter paquot;
^«ü».»^uperesChrifti modicum deuirtutc elccmofynaetart?'
mus. Eletmofynacomponiturabckmon, fluod«'
inifericordiaScfyna.quod cftmandatum,idtftin^.'!
datum tnifericordii. Et fecundum hoc fcribitur P'^
c.Sfd melius fcribitur per i.amp; tunc dicitur eliinofyj
ab eli quod eft dcus Sc fyna.Inde climofyna quafi
datüdei.Jplccnim propriooreeam m'andauit
Vnin Lue.DateeIeemofyn.i fifccce omnia mfidalquot;''
uobis. Vel dicif climofyna ab cil qd eft deus 8C mor'
quod eft aqua,inde elecmofyna quafi aqua diuin«-^'
cut enim aqua cxtinpuitigncm: fic elecmofyna
dnguitpeccatum. HaccCatholicon. Suntaut'quot;
rrou.ilt;rlt;gt;
pr^cipuetria qua; nos ad cicemofynasfiue adop^'
mifencordiae excreenda dcbenr prouocare. Prin'^',,
eft quian!iferieordiaredimitculpâ,iuxtailludinr':
iK:rbiis:Miferieordia amp; ueritate redimituriniququot;'!!
Et Danieliî quarto: Peccata tna elceniofvnis rcdi«^
Hoc pulchre figuratum eft quarti rcgum eapite
|o,ubi feribiturquodmulicrqui congregauitiquot;]®^
mofuauafauacuinonpauca, parum oleiquodquot; j
buitin omnia uafadinifit,amp; fic creuitolefi,perlt;lquot; ^^
mulicr a crcditorc libcratur. Vafa uaeua funt P^'i^f
r«S,qaos in domodebemuscongregare. Sicut
fcribit capite quinquagcfimoquarto; Egcncs i»
indue in domum tuam.Paruin aatem elei per e»^^^
■Iuxta iilud TofcisE : Si f xieuum tiblToW«
nt.ïtiatji cxiguutn libenter impartirifiude. Inde
ti^ ®le«'nniifericordi» crefcit per meritum SC gra-
fnbsp;pcecatrix creditor! fuodeodepeccatw
quot;''■^stisfacit. Secundo elecmofyna bora (enipo-
multipIicat.Vnde.Gregorius in Dialogo: Ter-
fubliantistperfiocquodpauf cribus diflritu-
quot;'quot;r,multiplicantur.Exfmplum habtmus tertio Re
dccimoüöauo, in uidua quacHcliam pzuit, cui
J! opter hoe dominus farinam amp; oleuhi multiplica
Per quod daturintelligi, qucd pauperes magis
ï^ e eemofynarios quaim cccntra. Tertio ele
niofynafiueppusmifericordise in mortecleemofy-
®tium ciiftodit,amp; animam cius cum claritate ad re
pum csflorum perducit. Vnde dicit Ambrofïus. 5o-
'«nifericordiacomeïcftdcftuiftorum. O quam bo
qusmtiaceffariuscomeseftmcrientielcemofy-
NoH ergo dilffte fainulumtaltm zduocatum
ret ■ ^.^tgum derelinqucrc, ficut illi qui res fuas auare
jaquot;'ëtrs,nihil in uita fua per mafius proprias paupc»
PUs diftrïbuutiti fed eas poft uitani per manus alie-
« difpcnfandas'difponunt, Hmiles illi tjui poft ter-
gVni Bult pcrtare Iuccrnam,cum tamen dicit ecclefta
'■eus: Ante languoremadhiben;edicinam,Idtm:An
.ç^^prtcm benefac amico tuo,id eft anims tusc. Vel
^^nftoinnieinbris fuis,fcilicctpauperibus.Pra:terea ,,
, quot; 'cjer:dum qucd diues a quo petitur eleemofyna de v L,-v»,
jquot;c5fidci are tria. Primp quis câpetit,quiaipfemet
do:
minus, Dcuscrimtantumdiligit pauper€s,qtiod
fiA fit eis propter amorem fuum repntatfibi
»«fi.Vnde fcribitarWatthati uigelimoquinto:Q.u!C
juidfcciftisuni ex his fratribusmeis minimis mihi
^«iftii.Petit ergo eleemofynam per pauperc fuC deus
P ii aquo
-ocr page 264-I lt;IU0 diufs in oratior.e fua quotidiana petit rrgr«'quot;'
Et ideo cuni pauf cri negat diues clccmofy'n2m,tiinf'
^nbsp;redthet quod deus nô exaudieteum, cuir petit ab
rrOUgt;t !• regnil caelorum.quia dieu m Prouei biis:Qui obtura»
aurf fuâ adclamon m paupis,amp; ipfe clKmabit
tj-quot;nbsp;exaudittur.Di bi t diues fecundo conlîdcrare qu^ Pj
tit dtusqn efeemoiyiiâ in fuis paupenbus pttit, petgt;'
utiqsnônoftrû.fed fuii.Etideo ualdcmpratu. eft
qui paup-ri negat neceffariâ ilecinofyni, cuin de 1:0'
i »jfj, nisdei habeatabund^ntir Hoc confidtrauitCauidS
dixu:Tuafunrdiieoinn a.amp;qua'deinsnutua acff'
pimus,dcdiinustibi. Tirrio débet côfdeiaiediu?
adquidpetatdeus. Petitrcueraper pauptiëdtus
3ddandû,ftdad mufuandû,nec tanin ad tripli$i«''j
ad centuplas uluras.VndedKÏt Augu. O IvcniO
focneraris hominKfcrnerare deo talcs ufuras amp; cffquot;*
pligt;niaccipitS,amp; uitlseteriilpolTidebis Et idcircoquot;''
«niscft ingratus qui ad talcs ufurasnon tiult accÔK^quot;
daredeo,adquales inutuaret ludao utWartacfquot;'
Pi o his omnibus chai ifTime the/àuriza tlbi per p'quot;'
peres in cilo tanq in tuft),opera mifericordia: faO' ?
do in terra Cor auari eft quafi fouea fine fundo, ^
plus recipit plus concupiûit ut nung uideatur imp'«
ta.Iuxta illud Ecclefiaft3e:Auarus noniirplebiiurp^'
cunia. Attende quod cor fi quitur thefaurü. V» aßt
li qui in terra thefaur isat,qui p confequens cor fuquot;quot;!
in terra locotä peruulofo exulauit. Illuc trgo dilt;''
Chiyfoft.congrega fubftantiäluam ubiparrram
bes,quienimcollocat thefaurtim fuum in terra
habet quod fperet in ca lo Vt quid erim afpicit iquot;
lum.ubi nihil habet repofitum Illud folum tuumr^j
puta quod pauperibus erogafii .Non funt enim holquot;
lusbunaqu« fctiun dtferre con poteft. AmbioPJ^'
SECVLAHrVM. Vol u4
fi''^®Wumcommendatur quïminifciaro charita-
Iknbsp;i^^g'ffi' 'quot;ala mom mortuum, qui
_ oentertxtrcuuopera putatij.Leop3pi:iacaddo-*
'nmn intvgros ii uftus pra mittït,a quo nunq pau-
r^r tnfns receffit.Ta.ita tit uirtui miiei icord»sf,ut fi»
paalif uirrmis fi/mr,pioJtffenonpoflinr Quan«
cniin quis fidUis fit amp; caftus.fübs iugt;,amp; alijt maio
ousornarusuiiiut bus.fi taintnmifericors nötft,
'»■quot;ricordiam noninerctur-Hacin tauorein paupe
«mdcuirturibus eIecmo!Vnapamp; operum mifericor
difta fufficiaiit. Nunc ad propo''itum redeamus.
non accipit crucem fuam 3C fcquitur me,non eft
. e dignus. Ifta crux pœnitcni affumenda eft cito SC
/■tcinporeiuuenturiSjquiatuiicdeo raagis placttfif
«mmi ipagisjjdeft.Iuxra Illud Ecclcfialtici:M:men Ecci.tt. |
quot; 'reatoris tui in diebus iuuentucis tusc. Idem : Fili ne
jSfdes cóuerti ad dominü, amp; ne différas de die in dié,
quot;Ofto enim uenictira illius amp; in tcmpore difpcrdet
/•^ed contra hoe falubre fapuntis confilmm.diabo'»
^^^imniittithomimmalamfpein longioris uita di.»
quot;S;lunenisc$, diu potcs adhuc uiuire,in feneftute
r*quot;itebis ÔC tune facit s popnitentiâm,amp; ibis ad con-
Hionem.Multi uerocrcdunt ifti aduoeato,amp; pro-
^^ittunt fibi longam uiram proponentcsfc in feneftu
y ^^ëdare, quos mors rcpétina rapit 8c damnantur.
quot;de dicitur in Ecclefiaiiico:R.epromifrio negffin»»^
perdit. Eft ergo fciendum.quod talis pro-
jjiffiodiabo'i longions uitae 8C in feneflufc poeniten
quot;equameft,quia contra ius 3C rationcm. ncquior,
(*'®quot;ntraipfum peccatorem: fcd nequiflima, quia
-J:yf3Cflltm?nipp?rctue triat-xempla.Priraum eft,
wnabërët quatuor iinos,öc totuinôHSTîûoruni
P ii) impt»
-ocr page 266-tmponeretdebiliori omnium, talis contra iuftitifquot;
iCrationemJfaceret.SiciUequi totum onuspocnitf
tiaepeccatorum,quar comaiifiir m quatuor jetatibus»
fcilicet in a,dolcfcentiaiuueHtute,in uiriU çtate,amp;
feneöute, uultfoli fenediutiimponere,quandoia''*
debilis eft,SC non poteft laborare. Et tales merent«''
2ai ^S. »• malediaionem.ficut dicitur apud Zachariam: Mal^'
diiftus dolofus.qui habet in grege fuo mafcuhl.Sf iquot;*'
molat debile domino.Sic ille qui fortitudmcm fu» 5'
tatisperdit, 5f debilitatem feneiftutisproponisiifl'
,nbsp;molare domino. Ifidorus.Qui tempus congruum f^
nitentiae perdit, fruftra ante dei ianuam cum prequot;'
busuenit. Secundum exempLum eft. ille qui non pquot;''
fet leuare mmuj onus, quando fortior eft dC potefl'
tior, uellet illud leuarej quandoquot; multo m»'^
eflet,ôc ipfe debilior faftus fuiffet, merito ftultuJ *
iniuftus reputaretur.Sic eft de illo qui onus pçccat^
rum SC pcEnitentise quando minus eft.ipfe fortior,quot;'
iicetiniuuentutenon uult portare, 8c creditmc^vj
portare,quando onus fuerit augmentatum.Talis »quot;j
mulatur illi ftulto,de quo dicitur inhVitifpatrum.flquot;
fcindebat ligna 6C faciebat de illis farcinam,SC po^jî
tentabatleuare,quando uidebat,quodn5 poteratquot;^
facili portare,deinde fcindebat alia ligaa 5c appquot;quot;^«
bat ad farcinam SC poftea tentabat,8c quanto plu« P.
derabat.tanto plura addebat. Sic faciunt peccat«quot;quot;.^
quando primo fentiunt pondus peccatorum 8C pfquot;
tenticC deponunt,ftatim Sc peccata peccatis adiic«quot;quot;:^
quia ficut d icit GregoriusrPeccatum quod per pf^^
tentiamnondeletur,moxfuo pondéré ad aliud
hit. Tertium exemplum eft I lie qui pertotam
lam fusim cum magnis fumptibus parat fibi dotiquot;quot;j|,
ubi non intenderft morari ulio raodo, amp; donufquot;^!
H
C'iregai.
SECVLARrVMnbsp;Tol m
fuo «Ilenbsp;deftrueret pro poffe
catotnbsp;dcberct rcputari.Sed talis eft pee
«oi-,qu. ulq, ad niortem diffat conuerti.Ipfe enin,
cum?quot;*quot;nbsp;'^O'nöin inferno,
Pa^nbsp;'quot;quot;''o 'bi habitare uelit. Vnde djciï
arn rl^tnbsp;•nbsp;quot;«quot;■a confcientiam fu-
'^üihcatad geennâ.Sicundoquodifta repromif-
cah„nbsp;uitaenequior eft,quia contra ipfum pee
quot;'■«'quot;.apparetperduonotabiiioraexempla.Pri-
Caiii f 'nbsp;P'quot;^ dihgeret fe infirmum qui
jj quot;'quot;ifciuum quam liberum,nihil habeiitem quam
c^^'r*quot; bonorumeffeparticipem, talitiniquuseffet
ten■eipfö.Talis eft peccator qui tardat agere pcrni
9'iam,quia plusdiligit fe in peccato.quodeft infir
«asfpjritualis. Vel potius mors dicenda eft. Vnde
ei ' j^'P*quot; infantum impius eft contra feipffl, quod ma
I s diligit femortuum quam uiuum feruum quam li
j [.^quot;quot;»malum quam bonü. Vnde dicitr - loannes in
P'Uolafua:Qui peccatü facit,feruus eft peccati.Au-
«quot;i - Bonus homo etiam fiferuit, liber eft Malus ho^
oiiregnetferuus eft non unius hominis, fed quod
dominorum quot uiciorum. Secundu ex
i.^plum.llle qui deberet magnam pecuniam ad ufu-
,3 3quot;^qquot;°f'^'ecrcfccrct,amp; poffetperfoluereamp; quot;tfi
j quot;quot;daret quantü po flet,talis facere^ntrafeipfuin»
.'_quot; 'PPPfito: Möra enim in pftis taifi^^bnfi cur
tjl^PmfasT^îa diutTuTTuerit in peffanc, I /
ï?Öpocar.(g,intum '
Kiorihcauit homo amp; in delictis fuit.tantum date ei
jormentü Sf luaû.Tertio,qgt; ifta rfimiffio lögioris ui-
* i,t nequ,(r,nia ga dei bonitatê apparct p tria
otabiliaexcpIa.Primüexeplß eft. Si [aliquis iuuenis
quot;»rniKü fuü cui fcruire t£ncrc£,à quo fua emia habe-
P iiü r«
-ocr page 268-P.quot; quot;'tarn fuam impugnaret, SC inimico do
mini rui fermret.af poftea fenio confeftus in fin« uiti
fuç uellct domino fuo feruirc,amp;fuum feruitium ci oi
ttrret.iniquus contra dominum fuum effet,ncc mul'
tu domino fuo tale feruitium placeret. Siceftpecca'
tor qui offendit deum peccando,amp; feruit inimico d''
abolo in muentute, Sc in feneftute proponit feru»'
re deo: Secundum exeniplum cft:Si aliquis recepil^'
bona maxima a domino fuo ad multiplicandum «
crandum,et quod ipfcdeberet habere totum lucruin»
i)C uia bona fuperflueexpenderet ,af pro nihilo dar«f
incotitemptum domini, talis impie aeeretac contf®
curialitatem domini fui ingratus effet. Sic cft pec'^'
tor qui corpus ÔC animam fenfus animae, uires corplt;»
ris.temporalia bona,fpacium uite,£f alia multa et
gna beneficia recepit a deo. amp; omnia ifta expend« f
Contumeliamcreatorispeccando multipliciter, apquot;quot;
te tacit contra bonitatem dei .De anima quae tradquot;'
cft iiobis a deo quafi thefaurus preciofus, fic dicit Bi^
nardus: V{ mihi fi talentum mihi trad itum, anim^i^
meam negligenter feruauero,preciofo fansuinc agquot;'
Non eft tJbi tempus impenfum, quod nona te cxigl'
torquahterfueri^texpenfum. Tertiumexe-plume«»'
Si aliquis difpenfator bonorfi alicuius domini, bofl®
panem bonum uinum.SC meliora cibaria daret cxtf'
neis fiCinimicis domini fui,Sfdominofuo daret ad
medendum de pane corrupto de furfure 8C de puff'quot;'
discarnibusôCpifcibus, dareti^ei adpotandum
cibus uini fui,talis impie ageret contra dominum
tim .Sic eft peccator qui illud quod pulchri* tftSCf^l
lius de uita fua,fcilicet iuuétutem amp; fortitudine fufj
dat nwdo ftdiabelo qui f*ntinimictairifti.amp;(lt;lquot;'^
fHf
-ocr page 269-nouiftîmum uitae fuae.proponit deo
jquot;mino fuo dare. Non fic facicbatDauid qui dicebat:
Vn'j'—ad te fcilicet feruiëduin cuftodiâ.
oil dommoôfferre feces fene ^^
quot;tiSjfed uinum Ubaminum lîonciç luuêtutis JJe pec
^f'buspccnitentiâdiffcrentibusfic dicit Grego.Sa
by eft a fide,qui ad agendum pttnitétiam tem»
fu unbsp;expcftat, cum nullum die uitae fuae iti
n.'quot;ïbeatpoteftate.ldcircoiuxtacófiIium Ifidori,fc
j quot;are debet ad deum unufquifq; popmtcdo.dum po*
ta j fi dum potefl: noluerit, omnino cum uoluerit
|5''denô poffit.Igitur fefl:ina ad poenitentiam charif-
•.quot;»fiRe tardaueris,ut non cum fatuis uirginibus fin»
quot;'erexcludaris.
Dc contmptu feu odio mundi
^ O LIT E diligere mundü,n?c ea quae In mü
^ dofunt.Siquisdilexeritmundum,nöcftcha i.IoMlt;agt;
^.'as patris in illo.Et mundus tranfit amp; cócupifcentia
quot;sïfcribiturinprimacanon.Ioan.i.cap Hçcuerba
^'»■traftans beatus Augufti.fiC diciti Quid uis utrum
quot;nare tempdralia amp; tranfire cum tempore, an mun»
/«m nô amare 8C in «ternum uiucre cum deo. Amas
cula abforbebit te,amatores fuos uorare nouit non
pttare.Nota quod mundus eft excommunicatus,qa
'lt;jUt pro excómunicato in ecclefia non oratur,fic nec
^ntiftus orauit pro mundo,qui tamé pro crucifixo'*
•'bus fuis orauit.Vn dicit in ul'mo fermone pro ipfis,
ifj difcipulis.nó pro mundo rogo.Stultum eft ta-
^öminoferuire,quiin fine feruumnudum »fine
quot;Wrcede eücere confueuit.Sic fatit mundus. Vnde Ie-
P V giquot;
-ocr page 270-Çitur, ggt; Soldanus rcx Babyloni:e, cum apud Dam«^
leum infirmaretur ufc^ad mortem,amp;fgt;.irct fibimOf
tcm immincrcjfîgniferum fuum uocauit dices ei: TU
qui foles ferre uexillamca ad bella,fer nunc morH'
meae ucxillum,fcilicet uilem hüc panniculum per to*
tam-Dainafcum,dicens:Ecce rcx orientis moriens
fertfccum nifi hunc uilem panniculum .Simile fere
gitur,ggt; quidam rex-Lothoringi* iuucnis cü clftt
extrcmi$,refpiciés fua palacia amp; domos fuas multa^'
dtxit pluribus aud!entibus:0 düc-Icfu quantö eontÇ'
innendus eftmundusiftclt;Eccc ego qui tot habui P^'Ï
tiaamp;hofpitia,ncfcio quo debeam hacnoflc ire,«quot;
gs me debeat hofpicio rccipere.Relinque ergo,d pe'''
icator,düm tuum,fcilicet hunc mundü, antcg in tanf^
paupertate relinquaris abeo,feiens,qm ut dieitJacOj
fcusjQui amicus eft huius mundi,inimicus dei eonquot;'
tuctur.Grcgorius:Tanto quis eft deo proximus,'4'^';
ab amore mundi eft alienus AdhocoftendendfiC'^'''
ftus nudusextraciuitatempati uoluitfiC crucifig'»quot;
oftendcret nihil fibi cffe commune cum mundo,^^
quicunqj uolunt confequi fruftum fuar paflionif,''^}
fcent exire mundum,faltem per affcftum 5f mundaquot;'
conuerfationem. Vnde dominus dicit-Hieremiï ?'.'
FugitedeBabylonie,amp;faluctunufquifque anima'quot;
am.Babyion fccuiidum^Hieronymutn interprétâtquot;;
domus cpnfufionisjamp;drreiftcfignificat hunc munoquot;'
iti quo iam hcu ubique confufio regnat, tam in elfi
5 in populo, tam in rcligiofis qu:im in fecularibus»
in fcnibus quam iniuuenibus, tam inuins quaiquot;'^
fnulitribuj,ita ut merito beatus lohannes dicat iquot;^'
Ïponicafui.Totus mundusin maligna pofitus eft ^
i-lcireo cófulit fugiendum effe ad uitam rcligiofajquot;^
Jeatuj Bcrnardijs ita dicens;Fugitc de medio Babr?
y
-ocr page 271-dum autem,quod mundum dèbemus fugere pro-
fJ'quot;Squot;?tuor.Primoenimfolentfapientcsrecederei
^ eo infeßo a peftilentia uel far£ore,maxime quando
lis ft^*^®' i'endunt uel egrotaturos agnofcunt.Ta-
- ett mundus quia quot malaexempla peccantmm
i.^eouidemus,totfccrores mficientes animam noftri
.^'pimus.Idcirco quia cum peccatum fît morbuscôp
.;2gt;ofus,fugicdaertfocietasnialoruni. Non enim eft^quot;'®quot;quot;quot;.,
fanis cum lepro/îs liabitare.Ecclcffaft. i j. Qui î^
j ''Seritpicem,inquinabiturabea,Srcftii cönimimi-
^'Ueritfuperboinduct fuperbiam.Noluitlacob ha«
K quot;quot;quot;^fau focium itineris fui. Hieronymus: Certe nil
nocet homini quam malafodctas. Talis enim ef
ïen rnbsp;focietate fruitur. Nunquid ci
f°î]®'Upus habitat.Vir caftus certe luxuriofîfocieta
en peruerfo peruerteris, Sicut enim m ala nocct có-
f j !attQ,ita prodeft bona. Nullus poteft huic compa
j thefauro. Qui bonam inucnit facietatem uitani
^ ?^quot;itgt;diuitüs affluit. Certe uera dicâ, graro homo
f'°onus uel malus efficitur, nifî ob focictatiscau'
Pueri cor tanquam tabula rofa,in qua nihil
défi-
-ocr page 272-SPECVLVM
luJergoquodafoCKfS»
ri-cipitHii-g diVnfiäam rsHaet,fiae bonuji quot;ue .
lum lît.Hlt;EC.HieronVfn Debemusergo elongan a iquot; .
do proptt^ mal) ui;ini HXSleftum.Nuilius auteu u ^^
^nbsp;nuiii poteft ua nocere,lïcur uiciniras peccâtoru,qquot;^^
-nbsp;ru^n muiidus plenuî e(t,ut patet ex iam diclis.J^'quot; .
dofolentfapientesrecedereà locis, inqu-bustuu'' «
fJtraJiinmanibusinimicorutnfuoruin.Sicfaciti
dus:Vndéetcoil3ruitilluJutrbuin ludjeproditof '
Watt.i*» Quemcu-nque o/cufcuuj fuero, ipfe ert, tenete eu •
Uae; uerba dicit mundus d{ nonibus. Nam qu JS
dus m p stfenti ofculatur, id t ft, exaltat honoribu •
. hoftibat fuii,fcilicet demonibus.tradit. Vnde ^
tnanifcftsedamnationiseit m iioc mundo fua ben
placita ad.equi, Sf a mundo diligi. ftaque omquot;'^
eportet nolt; per multas tnbulationes acquirere r
gnu.n dei.Errauit m uta per diluias öf d lU'tias '
quot;nbsp;patire.Hec Beatus Hieronymus. Tertio folcquot;^^,
'nbsp;fdpien^esejongare abaliquolocoprooter ipfiquot;'
ricuia Mandus ifte eft locus periculofiffimusipr^E^
quod mare dicitur. Vnde dicitur p.'r pfalmiftaf ^
nid: Hoc mire magnum Sf fpariofum.Pericu'.uiquot; quot; .
iuî ma.-is.fcilicet mandi,(uxtauerbu:n6em3rdiiP
battranfeuntium Charitas, etperruntiummu'lquot; /
d:*tn mirj Mirtîlije d-'quarujr nauibus uixf''quot; ^
»uruni. In mari haiu; mundi de quatuor ^niquot;* j
bu'utîcfaiuaturuna, qaafi io.usdiluuH eftmuquot;» ^
ifte,ubi pauci refpeftu p'Teûtiûfaluantur. Muquot;quot;,^
enimeft ficurfornjxBabylonica igne infernal»
fa,ideo ualdetimendum eft homini in eo.quae
lum uniusuerbiaccenditurijrnfiracundiae.ada'^
onbsp;ftum unius mulimsi-^ne luxurix,ad afprô3
teiprecioûeijne^upiditatis. Quarto clan^atf«
-ocr page 273-•hodrfr,;; -quot; ^««i v M nt.
Fropterinimici cspüi-
quot;quot;ȟit^^ nofertafu-alis.ftd.atoL a
f'^fiaft jquot;quot;':''quot;'quot; «'undum d. ff nmus. Vnd.^ ^ .
'«O abhcmine portftatem
•'«'quot;Onbsp;'diabolus,quiö.cirS?
i ^''Uircir P^'frfafacndum.quódalitrrrerfc
'nbsp;n.uiidu5,ni/ïp(r cxi.um ab eo!
lïp'lnbsp;V'tifparf.,q,bca.u^Arfcm-us /dhuc
Sindicrns»
Cf |„ j ogt;dlt;rige me ad falutê Et ucnit ei uox
»Ut,,quot;®'««'Arf. ni,fugehPmincs 8i fduaberis.lpfe
SUff quot; quot;atim ad monaclialem uitam defcendit Iif ra
Uoj(d diccs:Comiw diiige me adfaintem. Et
; hje^ ^^^'o uerum d.xit: Arfcrii,fugc,t?c»,quio/ce.
Inbsp;radices non pfciadi. Mem ir. fuga uin
»ï,n'°quot;cupifcfntia carnis,t^citurniratefupeibia ui
,ji Wietedefidci-iorfiauaritia Item Ifido:uiadmun
'quot;s.nih ri-P'^quot;quot;' tgt;hortfnsfica't:5i uis effeqme^
r^fici. rquot;'* aFP''ias,fen.perrec.u em l:sbel-iimé-
quot;lüi«'^'''nbsp;Abii^ea tt.quirruid
quot;quot;quot;nd 'l''opo'quot;um potentimpedire. Efto mortuus
i^lon*nbsp;tibi. Wundigloriam tarq rr.crtu
|Ji^f y'pquot;ias,ab?ffiftuhuius mï-ditsfig tiiorriius
^para,ficut fep uitusncnlisbt as curam dei;'fu
«Ifi,5 1quot;am dtfuxfms ab ou ni te purca nefcoi;rgt;,wi
te.ij ^o.ntemne c.ucd pofi moi tem ronjrouri.^l.rtc-
'quot;»ndquot;quot;® buiusmundi f,c dicit Kieionymus Q u^t»
litjij .'quot;onuita,fed mors,u/ta f?tIax,itita o'nufi-a tri
tfsgj'j^beeillis Sc ümbratica.uita mt rdax, nimcWVi
ftjoji arefcis.uita priuans uitam cui inrs, uita
^quot;'»»ujianiomcntjttitïftiadutJjquanjuawo m.t
-ocr page 274-fis cwfds.tantDiragisdecrefcis,cum plus
plus ad mortem propinquss. O uita pitna laf.quot;* ^^
quot in mundo homines i!Iaqueas,c,uot per te lai^ j
liinent tormenta infetralia, quam beams qu» •
agnofcitfalIacias,qusm beatusquide tuisron.' j
ratuanisblanditïis,qu;m beatifTimusquite
liatuseft.Auguftimis: Wurdus chmatego ei^^^' jpi
«aro clamat ego inficiam,diabolus dtmai rgodee r
am.Chriftiisuerodicitego refieiam. Mifer qm«quot; .
queris.OcharifTime fihïc quae ism iegifti te f,
ucnt ad cótemptum mundi amp; eorum qi'ï in
audibeatunvÊernaidumdemadiamótorifcus
ccntem . Va: illis quit us prapsratur dolor uerniiquot; ^
ardor fiammarumlïtisecntir-uaRttus amp; ftrie'«quot;' . j/
tium,horribiles facies da-monun, ibi mors opt j
turamp;rondsbitur,ibi r.ulJus ordo,fed ftmpit'^f
l-iorror. Quis tune putas f rit mei or Quis lufu-s-^/
triftitia,quandoiniufiMsfcp£rab)t«ra ecn(ort)0 ^
ftorum,amp;: tradenturiniuft) potcfiaii damcnu^'/
ibuntcumeis adEtterniim fuFplieium,gaudiap^j,j
difinunquamfufcrpturi.frd perpituo eruciano'' o
torquens ncc puniens fatigabitur - qui torquetuf
fnorietur,amp; fine fpc ueniar uiucnt amp; non morie'J' (j
jnoricnturamp;nonconfumcntur.indoiuscSi
fapicntiam-Salonionis,filongnudinem uit«En ^
ltpu!chrit«dincin-Abfaloni3,fifortitudinem^j^(,/
liis^fiPtolomdpoteftatcm,fi diuitissCrCrfi.
dcflét tibi fi tandem caro tuadareiur utrmibvi^^
madscmonibus cumdiuite crucianda fine fine- ^
moucretedebetad defpicicndum hunc mundw®',)/
ca qux in ipfo funt breuitas prifcntis iiitaP-amp;^t'^
CregorilU' tudomortis.VndeCregorius: Reprobomm T jf'
idcircomquiter agun(,quiafc uiucrchkdiue^^^^
iCdoros.
rantur.Iufti uero dum breuitatem uitée fua: conlï-
(j ant,dationis amp; immunditiae culpas déclinant. De
Q ate praefentis uitat dicit lacob® in canonica fua:
^quot;d cft uita noftra hifi uaporad modicum parens, T.,gt;,t, ,
éxterminabitur.Auguftinns: Vita hominis •
Um 4 SP 'nifantia uf^ ad feneöutem decrepi-
jlj Adam fi adhuc uiueret fichodie moreretur,quict
profuiffet. Idem:Qmcquid tempo
cjrHMurddEa^^ ciemiturTunnfilitfKniis- /]'
j^i aiiud fit teni^s prclerts J^Uâm curl us aaiffijrtem . '
tUr r*^ mo ftare paululum uel tardius ire permitti-
^led urgentur omnes pari motu fiftgulis diebus f»
ij. Curiam disetä ad corporis mörtem.Senéca:Quoti-
i,Q„'quot;0''imur,quia quotidie demitur aliqua pars uitg
ba quot;quot;®-Ecce dileaiffime fi bene te infpexeris, amp; uer-
ïür uquot;nbsp;^ poftea fcribenda cordis
g J'bus diligenter perceperis,potiusdebesdicere:ya
(jL^ori credeiis per longum uiuere tempus- Forte dî
eft ultima, uadomori.Tu autem aeftimasdiu
i^^''fgt;Schaectemporalia bonaSC mundana gaudia
b 's »nultis in delictis polfidere.Sed chariffime nó fia
fnim,ut ait lob,uanitati fimilis faûuseft,dic«
quot;cut umbra practereunt.
^fftlfx glorUmuniipotentU cr digftit(ile46
udmsciHsdmtijscontcmncHdit, ,
Cap. V.
VBi funt principes gentium,Sf quï domtnâtnf
fuper beftias quae funt in terra.ft qui inaui-
1 bus c{li lHdût,3 argents thcfaùrizant 8c aurS
ia
-ocr page 276-SPECVLVM
in quo confidant homines 5f non efi: finis acquifi»^^
nis eorum, qui argentfi fabricant amp; foUiciti
cft inuentio operum iIlorum,cxterniinati cnim
Scad inferos defcenderunt amp; alij inlocum ipfquot;'quot;''. j
furrexerunr,fcribituröaruch tertio c^i-HïC uquot;
pertraftans Profper in fehteritijs fuis fie ait. ^ j«;
modo infupcrabiles oratores, ubi qui conucnieft'
fefta difponebat, amp; ubi equorû fpkndidi notf«of '
ubi exercituum duces,ubi fatrapae amp; tyranni^Noquot;^,}
omnes puluis Si fauilla^ Nonne in paucis uf^fib^^ ^
eorum memoriauitse^ Refpice frpuUhra eorfij®
de quis feruus.quis dominus,quis diue$,qui$ P^quot;?
difcernefi potes uinfiû ange, fortem idehiiuet? ^ \
thrum rf deformi. Sciendum quot^ eft.quod hum^ ^^ i
gloria ex quacunt^re fit caufata,proptcr quatuor
tiones ab omnibus eft fugienda. ftim o.quia P»'' jj
maex fuacöditione,lecnndoquiauaniflima fiu*'' jn
fragiliffima in duratione, tertio quia falfilt;fi?quot;'fj.'
. . promiffione, quarto quia maligniffima in retribquot;^^
Ciloriatr«-one Dicoprimo,quodmundanagIoriaideo«|J^{
dana fugJ'bisfugiendagamlilTima.amp;hocdcnatiirafua-*^ 1
cndg. fcribiturprimo-MachabsEor.i.Gloria cius
ucrmis.hodie ejrtoiriturSc eras non inuenietur-^^f
in rebus ftercore de tcftabilius,quid in animal'''
me uiliusiErgo fi temporalis gloria hominis f^'/jf^ |
iiermis confiftit,non cft hominibus appetendafrquot;
pienda.Eft nimq; mundi gloria putridoligno flquot;^^}»
ma, de quo philofophus docet. Se cx ipfa exp«t'
patet quod de noSe lucet, fed putridfi apparet inL
Quid enim eft hominé uana gloria putridS de
lucem habere, nifi hoc prçfenti tempore quod H
umbrofaeeftfimile gloriofusincedere, 8C
foris funt iudicare.Sed quando dîcs îudicij ad
quo illuminabitdominas abfcondita tcne
«Jo manifeftabit confilia cordium^uncqui mo
-^parent amp; uidtn£ gloriofî,appartbunt putrid. SC
tç quot;quot;nijSf p^nirus non curandi.Item talcs mûdt po
j quot;'^funt lucipcte fimilcs,qUaé ûolardom nocte iu-
's'tct ac tota nigra apparet. O lî haec atté
^in ^ caducis fuis diuitiis gloriantùr,quiq: qua»
f. ^tide carnis poft modicum in cincrcm rcuerfu
lt;onnbsp;potentiacxtoliunf amp;dignitatc,amp; alioj
gf j Jftnicndo dcprimunt.quó in future uilHTimi ni-
apparebunt,puto gjmodo detcftarétur
(^'^quot;'alitcrglonam mundi huius téporalcni,hocfci-
in impotfibile eft ut dicit Hieronymus, ut ho mo
Qj'f'oamp;interraapparcatgloriofus. Dixifccüdo,
1, J'oria mundana eft nobis fugienda,qnia tft Fragf- ^
^ quot;nia,neceftulla ftabilitate ;firmata.5icnanquecft
ju ^iua,utquaelibet uaporofa ucl fumofa fubftan-
Wu cnim quanto plus in altum fe erigit, tanto
tçquot;'Melinit donee euanr{quot;cat:Fios magni odoris Sc ad
lis u mirabilis uenufiatis ad modicum aftum fo-
SU J®quot;quot;' arefcit.Sf omnis gloria eius perit. Sic mfidi .
Vnde dicit IfaiasrOis caro focr.u, Sc ois gloria
^ s quafi flos fccni. Exaruit fanfi amp; flos eins dc cidir,
lij^^is gloria eius dcperrjt. Amatorcs igitur tépora
Uf? quot;S'fimilesfuntfanotcÔor0,quod priuf'deue!
Utunbsp;funt focno tcttor0,quod priufq cue!
Ui.quot;^**aruit.Vnde Ecclefiaft. 10. Omnis potcntatus
tft *'quot;■lt;:uis,rcx eft hodieamp; eras moritur. Na ubi nflc
|gt;tj^'°.quot;aAfrucrircgis,quifüpcrccntüprouincia$im
to^P quot; Vbi gloria illius maximi Alcxsndri, in cuius
jirj'P^^u omnis terra filuit, prinio-Machabaoruin
JJ-^-Vbi nunc gloria totiusRomani impcrii,qucid
quot;gt;odun) ferri omnia regna mudi perdomuit^ Vbt
funt
-ocr page 278-ftiM priflcip« mundi,5c qui dominiittuf fuper
as.Nonne oinnts tanqUam hofpites unius diti
grini uelociffimi ti-anfierüt? Vere fic:Nam unus ex
»on remanfit.Quia in uanitate defecerunt dies eor«»
amp; anni eorum eum feftinatione. Nam communi mquot;,
remorsnulliparcit ^Ori.Mors fera morsrteq^fj
mors nu ll pârcit,^ iqaam Dat cifiiais legem,rt''
pit eu paupere régeni. Tertio mundana gloria id' ^
nobis'eft fugienda,quiafalflffima niilliferuans piquot;®
iniffa,fed omnes homines fallms in uia. Quein ePquot;^
Irnperarorum.quem principum nó decepit^
enuti amp; honorabilem uitam pacific! êC fecuram r^
tentiain fuis promittit,cUm unutn momentum
poris ttitae addere non poffit. Qjjis in temporal!
j-iaAlexandro fimiiis,qui nullum belium unqiiâ p«^
didit.fed cum paucis multitudinem faepe uicitf Hquot;'j
tiuitatem obfeditquam nonceperit,nullam unqù^ gt;
prouinciam inuafit quam non fu5c ditioni fubmiv
ritjK tamen quando omnia fe fubiugaffe credidi' ,
pacifice u;ta ducere fperauit,tunc in mometuo .
hodeperiit. Quid ergo hanc mundi gloriam M^t
ris,qua in morte iuuari non poteris: Vnde PetrUS
feft.in quadam epiftolaiGIoria mundi fallax SC (ei^^
ftoria,fuos decipit amatores. Quicquidenimuei'
futuro promittit uel in prsefenti intendit, totfi ad 1 j
hilum deueniet tanguam aqua decurrens. Et ideo'i
l»reuiter'3ürat, qtmjjruaêÎTsquaererecurat?
to mundana gloria ide^oelfnoBisFiigienda SC coquot;^ fl
mnenda quia malignifiimain retnbutione,qui3
perducit ad gloriam, fed adparnam amp; coniufio^^
fempiternain.Vnde Ofee j.Gloriam in
t0mutabo,Hîdelicetin morte,quando gloria f^'L/
tit in bmmva ignomimsmfcu watuRoBf^'^^
-ocr page 279-^^«rftsfti .Pctentiam in impotrntiam, Tapifntiain
8c omnes delcQitlonesin inaxiinam fa-*
«'»■Na^ luxtamtnfuramculpae.erit atmenfura
[ am lontra animam qusc Ie aa mundanas u6
luH^^-'quot; cffundit, dominuS graditer cxcandcfcii fui
«aictiexecutcribusdicensiC^uantiim exùltaaitfeirt
j5quot;-^.Uhtumdatceitormfn!um ficlüflüs. Non eft
fi'tur cileöinime affeftanda reçue amanda mundi
f(jnbsp;conftat ex prardiais eïTe uiliffima,f ragilit
f®'quot;^roria6f maligna Siueroexliij qiicriamftnptii
jJ\Nnon moueris ad mâdi gloriam cóttnmendum,
temnbsp;gi-itïofusHieronymus alloquituripfos
^poraliï glorie amatöres,itadicens: Va? tiseuobif,
^«ladc^lorumrcgnadiuinarum uinere fefiinatiï,
J^®«iiamfaciiius eft tranfire camelum per foramen
qudm diuitem intrare regnum caelorum Nort
fç^'f^UBt uerba i.çc.fedChrifti. Si ha-c reuocabiliseft:
k quot;'cntia.Chrifius omnifio non eft deus. Caium,in-
Jl-j 'dem.öf tcrratranfibunt,uerba autemmcano
.'quot;fibunt. Vlulate o uos miferi uento inftabiits for-»
B mobiles ôCpotentes qui alios ccfunditis amp; t.-n-'
«8K ûquot;nbsp;concu!cîtis,quia huius mundi uani^
(J'ouî honorum'cjSf falfarmndignitatû fumoex-
ueftraeuit» brcuiffimaetela morteuclut
j^'*fnte forte hac noöe fuccidetur.in inferno fine
'■«linabili prac airs cruciabimiui continuo mori-
uiuentes. In laboribus hominum m mt-ndo n3
tis non folum cum hominibus laboresnon fer
^ gt;'fdamp;:iaborantes uiuere non permittitis. idcirco
A quot; tum hominibusjfed cum diabolis fiagellamini.
X«anto enim in mundo maior fuerit gloria ôf lae-
»'a»tanto maior erit in inferno praeparata pcrna.
'^«quid ditamjduodcîim tatcmur C H R. i s T V M
Q. ij apo-
H
«poftolos rfegifre,quorum unus omnium
tholomseus carnis ongme fuit nobiljs,fi£
diuitii$,antcquam apoftolatum rccipcrct, infiltcc ^
Caetcri ucro erant pauperrimi pifcatorcs. Curnbsp;\
tuli audiatis.Si Chriftus uerax eft,amp; fi omnia j
eius ore audiui mendacia non funt, huiu(mom l'quot; ,
nü uix unus aptus regno reperietur de mille.
ro eorum mihi non credunr,poft modicum tempP
in tormentis pofiti fcntient.Sed forte quis uf'quot;quot;
mine cçcus iani mirabitur. Ad quem ego fi hoc
terroget,refponderem:Nonne unico credimusda
rihominemortalipeccato. Sedfihoc inquiet «av^
uix unus de centum inilibus faluabitur. £cd quiquot;
ues Sc mortalis famae aura paftus aliud eft'^h^H
quoddamomiumpeccatorumuas putridumi ^
lgt;erbia,ubi auaritia,ubi luxuria.nóne in diuitibu»
bilibus SC potentibus? Nonne SC latrones funtqquot;» j
pauperuminercedcinuiolenter depra:dantur, cC
depriniuntatcfenecant.Quidex ubtrtate domusû
mini f aciunt,qui ut pauperibus neceffaria ordinal
reccperunf:Certe fuperSait.itcm ueftimentoruiHi'
perfiuitate nimia addöt, de pauperibus frigore
ditate moricntibusnonciirantes. Palacia SC ardiP^
magna erigunt,Ht humanis oculis contemplentur,
pauperes in plateis moriuntur incommodis. Co''quot; ^
uia praiparlt alils frequenter diuitibus,ut ferculis» , ;
licatiffimis fuam utntris repkant ingluuiem.qu'P i |
pauperes fame pereunt. Quid aliud eft eorum uit«quot;
peccata^ 5i uenter repletus eft tantaciborum coP» '
nonne ad fores adeft luxuriafQuid ergo amplius
quar cü omnium mortaliülingua deficeret,ut ^ P
catorü facerent intimaret.Nec deum nifi fomniaquot;
cognofcunt,nec fe(ut puto) morituros arbitran^^^
Kal.} f.
Nol
facile in peccata labitur,qui fe moriturfi
deü fibi fore iudicë hó ignorât.Vere nimis
Jij 'quot;'becillit Sc mifer cui horfi eft memoria,fi cunfla
I fç tentamenta non factie uilipcdit. Idcirco uc
fj quot;'camiSi denm fuum iudicë agnofcerét, Sc fife mo
j^f teder ent,non peccarent faltem tam fecure. Cur hi
^'■quot;miadecclcfiaSproperantcVtdiuinisinterfint
fu'Yijs.an utcontemplentur mulierum uuitus^Hec
I di^' meditatio,h«c prardicatio Sc dei cognitio. 5ic
inbsp;percunftantur legem ut pecuniaj terram SC
(ij**? pcragrantes.crebris uigiliis Sc meditationibus
jj^ • « filiis quot;fuis diuitias cógrt gent. Certatim ueftim ê-
I .'quot;ainfocietate miraartificti uarietate frequenter
(jquot;'ent,quoniamutludos,haftiludia,chorcai,proca
Ù jf ^^'^brictates.magna conuiuia,delicata fercula fu
; quot;Wnatim exhibeant fodalibus,mulieres ad fuam
loli
.'uptatem explendam fufficienter habernt. Sedux
quid facitis non agnofcitis,corpus antrtenip*
quot;•■uitiSjöc animä interficitis. Vnde irfirtni-atcsSC
tam intempeftiua,nifi ex niniia cibotuni copia
It ri i''quot;^'* muHerum uto Deum laudare crediris,ccr
j . quot;ttditis uofmetipfos. Pro corpore obliuifcimini
. quot;nam,8c ecce corpusfimul cu anima deftruitis an-
j^tipus.Etideo gaudete,iucundamini,ac teamini
^noc tam breuiffimo temporis fpacio quod habetis,
. .Poftmodum cum diabo o fine fine temporis lugc-
'gt;s-Quod facitis ne differatis frequétimme ueftimen
j.'permutetis,ne forte ueftra difpareatnobilitas, nec
qui uos excedant,ut in inferno uerccundiam reci
ti^quot; ^ confufionem.Vbi conuiuia,ubi deücata fer-
jj^agt;ubi uina preciofa melte mixta SC aromatibus, j»
quot;fate epulemini Sc inebriemini.Non enim poft mor
quot;^flilmplius faaetisjfcd tü diuite qui quotidic fplen. Luc. jä'
Q. iti didc
-ocr page 282-di«it fpulabatur in tormentis geennalibuï
aquae niinimaperoptabitis nec habere potcritis-Ag .
te folacia,ucftrit inluxurilsexplcteuoluptatfs.j
nate in corruptionc ut de corrupt lone coUigaOS quot;
nam fentltiam, qua mftus ille dabit ludex in niag -
Mowi,» , r tudieii die diccns: Ite malediâi in igné atcrnum, H
^^^^^^ ^pjnbsp;a^^geii, eius.Heu cor lapi-l'^;
qui CÛ talem tibi cogitas ob huius mundi parua f«'
ciaimmincrcfenteritiam.nonformidas.Siillii''*'^
pcftas diem tam tetribilem SC crudiUm,in M«» quot;
folum de iuxuriis.ucftibus.ebrietatibus 3feomeflîi
ribus,amp; de toto tcmpore amilfo quo uixifti.fed »
oportebit te de qualibet locutione SC cogitatione
pa düo rcddtre ratioBem,cur non emëdaris^ Cur^^^
ratis mifer dc die in diem cóuerti ad düm^Cur t( ^^^
lorû iam non pocnitetiîEcce mors propcrat ut te
rat die ncftui^ currés.Ecce diabolus iam fe ppquot;'''',-
tcrecipiat.Eccediuitixtuïtibi deficient. Eccf 'Ji,
mes corpus quod tanta enutris diligcntia expect^^
*nbsp;Htillud rodant quoufijiterûeoniunflumanimÇ' ^
illapariterpocnas habeat infimtai.QuidcrrandoP j
huius feculi inula in uanitatib' petis iolatialt;diuquot;'
gloriam, ca;tera tibi placitanon inuenies hic.fl
hic non funt.Sedfi uera quaeris gaudia,ad illam ''m,
ftem gloriam propera,ad quam faftus es.Ibi cert«
la uera funt gaudia,qui oculus no uidit,necnbsp;,
diuit nec in corhommisafccndit.DimittequatfOi' .
duca SC momentanea,«t habere ualeas sctcrna fL
tua.Sed qd de his qui nec dci timore nec amorei ^^
niortis,nec tormentorû fubfequentium terrore'^^
catis ceffant, fed dlt;»lent fi ut optant praua agere P .
|}o!rmt,dic;^V5e uçmiferighic ridetis.quiaplaw
•ù.Vs^wnbsp;tsalla optât»,quia uobif
quot;'fuftinebitistormëtainfernalia.Eccemodkû uobf»
•^eftattéporis. Impute méfuras malitiaçî ucftrarû,ut
••tniat fuper uosoû diuina indignatio.Fruamini hoe
Pïruo tpe jn locis amp; ebrietatibus,^lns amp; contentioni
®is,choreisamp;procationibus,Becua£ufi prîtterire ti
permittatisQuid moraminidum uiuitis congre«
6»re fiiiis ueftris bon oret,diuitias Se potentiasjUtftrl
Jugete nobilitatetn Se tamâ. Se ut ueftri poflïnt filii 4
'Ççiftis explere.quatin® cû illis pariter in inferno ara
P'iora patiaminj tormçnta.Sed forte qttts dicttrBeni«
eft detjs $C mjferi£ors,qui oëm peccatorem adfe
J'deuntem recipit 8C indulgef ■ Verû quidem hoc effe
quot;ttor.Bcnignioreftdi^sqcrcditur,amp; unicui^ par-
'^«t ad fe ut condccet redcunti Nonne benignus eft do
quot;quot;'quot;USjqui tantas tolérât iniurias lt;1 pftôribus dans ei»
îïis fpatiô ut emendenf .Scd hoc noueritis, quia iîcut
?'nignus eft tolerando.ita iuftus eft puniendo.Sed gs
'^erridicet,qgt;uirquitoto tpequouixit malefecit,in
quot;quot;ortis articulo accepta pccniientia à deo ueniâ obti-
•»ebit Heu|uanafufpicatio ôf falfameditatio.Vixde
^^t'x milibus hoïm quorûfemp mala fuit uita, merc
•quot;tur indulgentiâ habere unus. Vir totus in pôîs geni
'quot;Jamp; cnutritus.quinecdcS uidit nec apnouit, nec de
audire uoluit,Hec fe peccaffe cognofcit,nec gd pae»
quot;'tenria fit nifi forte dormiendo nouit,totHs adhuc fe
f^aribus innodatus negocûs,qué anguftia premit fi-
^'quot;■upiquos deferit,quem infirmitas conterit,dolor
™«itiarum8f tempo) alium bonorum concutit cum
Donpoffefrui amplius fe cernit, ^ acceptam de»
'^quot;pit pocnûentiam,quani non acapern fi sdhucfe
Poflffanaricredcrft.Certecencludam.Qui dum fa-
fft^ iuuems deum ofîcndere non fotn.idaf.in
quot;^Oïtïnon mcrebiturôminam 'ndul^emiam- Qu«
Q^ ijii nanqj
SPECVLVM
nantg eft pœniternia.quam quis
re ainplius non poffeeernit^ Qu' quot; «.»«^'^'^'quot;„dicoî
Malcfccret,peior quam priusfieret.Scio quot;Oquot;
pircumoforum m morris articulonbsp;„^o.
conualuiffe corpore äc peioraffe uJtam.Hoc ten
hocuerum puto. hoc multipliciexperuntia öw
quod ei non eft bonus finis cui mala tuit temper »
Qui peccarc nontimuit.fed mundi uamtatibus •
^uixit. Hare omnia Hieronymus: Pro his «quot;quot;quot;'V
dileaifiime mihi fi reSe lapis,fi tecum
rum eft,contemne amp; relinque hsec oninia,i£ili»t ^
ducas mundi diuitias 8C falfam eius gloriam
eum qui eft fuper omnia. Quid enim prodeft ho^
fi uniuerfum mundum lucretur,animae uero lu*
trimentum patiatur^Scitote omnem honorem
(eculi impedimentum effe graue amp; quoddam p«r',,
ptorium falutis sternse.Quem enim legimus a 1«
ribusdiuitiis ad çternas deliciasdenugraffelt; O^'^
fallax flf uana eft gloriaquam homines abinui« F „
tunt amp; accipiunt,Sf gloriam quae i folo deo tit ' jj
quserunt.Homofi aliis uultprxferri.nonnecoUtg^i^
lius eft qui dixinPonam fedem meam ad aquiloquot;quot;
ac fimiliseroaltiffimo^ed cuius afcendit cathedr» ,
eiul'dem timeatpraecipitium amp; ruinam.AuguB«quot; jj
Oquamfclix,quam beatus eft, qui folo «tern«»
defiderio inardefcit,quia necœrofperitate attoU' .
nec aduerfitate quaffatur,ÔC dum nihil habet in »
do quod dil(gat,nihil eft in mudo quod pertim«''^
Gloria huius mundi nihil aliud eft, quam
uana aurium inflatio.O ergo quantum excarcatus ,
IÎhuiusmüdi gloriam quaeris.Nam ut Anfelmus
Kon potes effe in honore fine labore,m praelation .
iKtribulatióe.mfublimitatefmeuïnitate.Vndet^j
-ocr page 285-J^^me (Î prudcnter peritulum t uum,quod de tempo
'mundi honore incurris.aduertercs.proculdubio
quot;'mum tuum a feculi uanitatibu» cphiberci.
^ ntortejmper er uhiq; timendd V expcASdd,
^/Tnbsp;CAP. VI.
I y I EMOR. efto, quoniam mors nontardar,
iiiylf ^fcribiturEcclcfiafr.dccimoquarto . CJuam
tijf quot;^nacofcrathomini mortis memoria, in mul^^^.y
Iviç fcripture loci declaratur. Vnde ecclelï. diejt;
tji^^^^are nouiffima tua, amp; in aeternum non pec-
heatus-Bcrnard'ita aitrSumma félicitas eft
'exf mortis affidua. Hanc ubicunq. homo per- Bernar*
'^fecumportct,amp;instfrnfinonpee£abit.Item
ûti 'nbsp;rcuocaip peceatis fieut frequens mcdi
ii,:,f'quot;ortis.Hïccfteilimquarfaeithominemfchu», -
fiyj'''f,omniaconttmnere,amp;: pccnitentiam aggredi,
qy:?lt;^ceptare.Hicronymus.FaciIecontcmnitomnia,
tjj '^mpercogitatfemoriturum. Nam concupifcen«
tj^ ^ulorum contemnitur,quando aliquis cogitat fc
hij^^euitcr omnia relifiurum.Concupifcentiacar-
{ifçj^fpicitur, dum quis confîdcrat quod corpusfufiHieroquot;»
fff.f'.'^um quafi in inftanti eritcibusucrmium .Su-
oy j»«itae fpernitur, dii quishoc corde pondérât
teff ^«qui uult modotffe fuper alios, ponetur in
„f fubtus pedes omnium.Vtinam attenderent om«
ac principes» diuitiis abundantes in hoc
di quot;quot;^.®gt;quomodo a ram amplis palatiis funt dcferen
hot'^pulchrum tam ftriaum,amp; e palaeils tam lumi
fcy quot; * fulgidis ad fepulchrum tam horridum amp; ob-
' «tii?^ • ' palaciis floridis fir piftis imaginibus ad-
I ^tbi. fepulchrum tam fatidum', amp; a palaciis fic
I Omnibuî fuperpleniï, ad fepulthrum tam in-
V ««
-ocr page 286-Indigcnî 8f e^enfi. Et i palaco» filils SC famuHs adg
patu,ad fcpuUhrum fic uacuum,ficàfiliisa: aW
de«liaum .O ubi eft tlla pr?eterita pompa.ubi pf'j^
rita gloria,ubifamulorum fubfequentium turba-quot;^j
»»eftimentaiUatamfulgtda,ubi cultura illatam^.
lis 8f tenera.ubi fercula illa tam uaria amp; diuerfaî^j
qui paulo ante uiuebat in deliciis in palaciojtotu«quot;
ducatur à uermibus in fepulçhrp. Vnde Innocétiu'
Ça.Heu fratres attendite.Ecce enitn qui paulp aquot;'* ^
Jlytus diues refidebat in domo, eçce quam f^^'d
iacet in tumulo,5f qui gloriofus incedebat in a^?'!
ce quam deformis amp; defpeflus iacet in tumba, «
utfcebaturin deliciis in coenaculo, ecce
mitur à uermibus jn fepulchro. De hac etiam m«quot;? ^
ria mortislïcfcribit Petrus Damlanjisad quan^^jj^
cqmitiffam. Penfandum faêpeeft cum iam pêf^^Jf/
anima uinculo «arnis incipit abfolui, qui amaro t ^
rore cpncutitur.quaptis mqrdacis çonfcientiae ft'o
lis laceratur.recolit uetita qUse çommifit,uidet «quot;'y
data quae negligenter implere contempfit,
dulta poçnitentiç tempora fe fe inaniter percepiffeiP|^j
rat imniobilem diftrjftae ultionis articulum incuf^j
liter imminere.r^anerefatagit, exire compellitu^'^ji
cuperare uult tempora perdita.fed non auditur-' ,
Irerga refpiriens totius tranfa^se uitscurfum /£
unum breuiffunum dfputat itiqeris paffum. An*^
oculosdirigir,S( infiniti perennitatis fpacia dep^
hendit Pioratitaq-quiaintambreuifpacio
re potuit omnium laetitiam feculorum. Defirt tt'^^^
fe proprer tam breuis illecebrtr uoluptatem, 'quot;quot;Ifii
jrabilein perpétua: fu^uitatis amififfe dulcedinein-^^j^
b^ifif ^uiu propttr tarnë qu® tjcrmil»' «rit obP®^
j^^mam neglexit qui choris angelids erat inferëda.
j ,quot;quot;quot;adios ment.'j3ttoÜ;t,amp; cumdiuitiarü immor-
, gloriam conttn placur.eam propter uusc hu-
^«s inopum fe perdidiffe confundicur. Cum'c® fubfc
^«»(Sit oculos ad luiiuï mundi uallem tetrami?? cali«
^ m,fuper fe ucro miratur «terni luminis clarita-
^ ^jliquido dtprehendit.quia totum nox erat äc u^
J, ,quod in hoc mundo amauît.Interea oculi cca
^ oefcunt iJf ucrtuntur in capite,peflus palpitat,rau«
jUm gattur sBhelat,paulafim dcntcs nigrcfcum,pal»
j'^lcuntora,membracunftarigefcunt,ufn5E rumpun
T incorpore,cor fcinditur in dolore. Dum hscc ita-
p^e amp; huiufmodi tanquam uicina morti prsecedcn-
jI' famulâtur officia.affunt omnia gefta fimul SC uer
'gt;nec ctiamipfx cogitationcs dcfunt.quae omni«
Harum aduerfus aftorem teftimonium reddunt.
P 9'ceruanturcunfta ante refpuentis oculos,amp; con-
P'cere refugit coaftus 8C inuitus attendit-Adefi: prx-
quot;■ea hinc horrenda dacraonum turba, iliinc uirtus
'quot;Belica, in illo qui médius eft liquide deprehendi-
!quot;; cui parti iure poffeffio uendicetur. Namfipieta-
eo inueniantur infîgnia, uifitationis angelicas
änditiisdflinitur,atque harmoniaca melodiacdul
Jdine utexeatprouocatur.Quod ffeum finiftrjpar
''neritorum nigredo fffditatis fqualor adiudi-
intolcrabili mox terrore concutitur,repentini
jPPetusuiolentia perturbatur, prarcipitanter inua-
''quot;r,acde mifero carnis ergaftulo uiolenter txirç
quot;»mpellitur.Tunc anima uadit ad labia. Et interro-
gent labia,quid uis ô anima^Refpondet anima SC di-
Exire me oportet.Dicunt ci labia: Non p nos intr»
amp;Df cxibi«. Tüciuditadtiarct.£trcfpondét
tiares
i
pares (fcul labia.Poftea uenit ad oculos,demde ai} atf
res,amp; non poteft per eas exire.Tandem ad fummit*
tem capitis uadit 8c ibi exit,quiaibi intrauit.Tund
äet fuper uerticem capitis circumfpiciens hucatqquot;^
illuc,tunc confpicit maximam triftuiam, fi eftdatquot;
nandafif dicit ad feipfam: Otumatediftaanitnafquot;
coinmiinicatilatronis,furis, adulteri, fornicatorquot;?
periuril Quando tunc circuinfpicit illainfelix an'
ina.uidet ueftem fuam quam habuit infontebapt'i/
Hiatis candidam 8( immaculatam, nigricirem pi'^^
coruo.Tunc miferabiliter fufpirat dicens cum horr»
bili fletu et clamore:Heu heu quis mutauit uefl:em ^
Nonne uefl:is mea candidior erat niue ^ amp; mo'quot;quot;
am:
immundior eft pice Sf nigrior coruo. Tunc app®quot;quot;?
diabolus qui feduxit earn, 8C quem ipfa fecutaeit
hoc mundo, angelus fcilicet-Satanae dicens ei: Nquot;'
inirari amica mea. Ego fum qui preeparaui tibi ha**
ueftem,fedtufolanonesindutataIi, fed maior P^'
totius mundi.Tuncdicet anima: Quisestu^Piab®
lus refpondet dicens :Nöne ego iam dixi tibi,quia
fum qui prçparaui tibi has ucftes, amp; uiam meam fj?
di tibi,mihi quoç in omnibus obedifti sc credidiiquot;'
Sc laborafti mecum, omne côfiliû meum fecifti. j
habitabis mecum in regno,vibi triftitia fine Ijtitia,quot;®
fames fine cibo,ubiiïtis fine potu,ubi tcnebraEfi»quot;;'
ce,ubi fator fine bono odore, ubi dolor fine folart^J
ubi planflus fine remedio.ubi fletus fine interuallo.^
bi clamor fine filentio, ubi ululatus fine moderafl''^
ubi Ignis inextinguibilis fine refrigerio,ubi uetuf ^^
lidusfinetranquillitate,ubifrigus fine modo,ubi^^
lor fine termino,ubi omne malum fine omni bonquot;^-
amica meafurge ueni mecum.Ecce angeli infern»
niuntobuiam tibi de cantabunt tibicanticumd»'^
J^i^t^ftitisp, camicuamaniualdc.Tuncetiam ap-i
tet angt'us dci.cui ipfa cómilfa fuerat a dto amp; dl
inf rnbsp;«quot;auit hanc ueftcm in mundo. O qua
Icd'quot; quot; amica diaboli, o maledidla crcatura,o ma
W j omnipotcntis, tecum lui SCnon uidifti
^ pocuiamp;noluiftime intelligere, confuluitibiÖC
IJ 'uifii audire me. VaJe ergo modo in marus darmo
1 H^jSc üide locum tartarcutn qui pracparatus eft ti-
opei-a tua iudicauerunt tc. £x tune uerO quis
. Piicare cialéat quot armatae iniquorum fpirtuum
( ^jninfidüs lateät,quot frementes cunei leralibus
jinftrudli tune infurgant, a quibus infelix anima
^ «terna fupplicia cum amaritudine pertrahitur.ei
htnbsp;improperantibus peccata fua amp; dicen-
«lid ^ quantum fuperbifti hucufquefO quam fplen
fj. .^piilata esï'Oquam curiofeueftitafuifiitOquani
r quam uelox fuifti^ Dic nobis cur modo non
Pfrbis, cur modo non epularis, cur modo non ua-
jj- '•eftiriseCur modo non habes curamdediuitiijtu
Sfpfquot; niodo Bon folaciaris cum uxore tua, cum filiis
j.^nliatus amp; amicisf Cur non loqueriseis^ Anima ue«
«ii 'orpori fuo tnaledicit ita dicens: O templfl
0nbsp;tua poUuerunt me, o malediöa terra,
^ nabitatio fatanae,furge cito Sc ueni mecum,ut uide
Jift '' tormentorutn,qua: funt mihi pra-parata pro»
te,in quibus ero ego ufque ad diem ludicil, tu uc
mecumerisin eadem damnationein srter
Ig quot;».Maledifti fiht oculitui, quianoluetuntuidcrc
tfj^Mtitatis ficuiam iuftiti*. Malediflsefintau-
HL'quot;*» q uia iioluerunt uerba uitsea:ternae audlire.
^^tdiß ae (ïnt nares tux,quia noluerunt odore m fan
I^VUm uirtutum admittere.Malediöa fint lingua Ä
quot;tua, quia non guftauerunt »terwepatrisegau-
dja.
-ocr page 290-zpedes tui,qutaeeciefixv-m un in.— - jjj
tauerunt sedes.Walediöafint omnia mcfaratua,
caelorum mihi exemerfit gaudia Maledifta fint.® gt
opera tua,quia{terna mihi adepta i'unt fupphcia-
ce chariffime,de quanto perieulo tepotes hberarer^
«juam magno timore eriperc,iï modo fempt r tiiquot;®^
ratus fuer)S,amp; de morte lufpeftus Stüde nunctal'^|
uiuerc,utinhora mortis ualezs potius gauderelt;i%
liihere.Difce nunc mori mundo,ut tune ineipias quot; ^
re-Chrifto.Difce nunccmiaconremnere, uttuticPquot; j
fislibcreadChriftumpergere. Caftiga nunccofP ^
per pocnittntiam,ut tune eertam ualeas habere eegt;^j
«Jentiam.O quam felix et prudens qui talis
tur effe in uita, qualis optat inueniriin morte-As^
Bge,nûcchariffime,quicquidpotcs,qutanefeis l'V.y
do morieris.Nefciï etiam, quid tibi poft morte«quot;
qut'tur. Noli confidere fuper amicos amp; proxi't'^j
quia citius obliuifccntur tui quam srftimis. Si
modo folicitus pro teipfo.quis erit folicituspro ''ij/
futuro^Melius trt nunc tempeftiuc prouidere
quid boni prçmittcre, quam fuper aliotum
fperare.Dum tempus habc$,cógrcga diuitiaj 'quot;quot;^j/
tales,elecmofynarum largitione. Fac tibi nunc
cosuenerando deifanaos,utcumdefccerïsdeh' j.
ta,illi te reeipiant in a tcrna tabcrnacula. Grego^'^^j
Curandum nobiseft SC cum magnis quotidie quot;'quot;„j''
cogitandum,quamfiuus fuain nobis opera
rens in die noftri cxitus princeps huius mundi U ji
(t.Scrnardiu. QuiJC«quot;1quot;'0«Ue pattorerit,oï'^,j,
spncvtvn
ita,B«tapemcrumoftium orisad laudemYuî trt^
BttgoriHf
fcroantM
^'«quot;'ffis omnibus, quoruiit lt;ft tibi tam iucÉ
j prtientia,tamgraius afpcfius, lola pttiitusintojf
I Utu quot;gioncm iftgtrdieris.amp; owurfantia tibi ca-
Inbsp;irruti e tcterrima monftra uidebis. C^uis iti
! tj. ^{iitcfff.iatis ocfuiretïQuistuibirursriigim
«iüf P^fp'tatis ad efam: Quis tófolsbitur^ Quis dc
^jfanfl.quot;occurrunt utiçiultorum animabus ange*
j„.quot;quot;'»d®mone$arcendo,ne ülasexeuntcsimpfdi-
ipfaj in cselum cum gaudio defertndo. Porrdl
«lünrf'^quot;quot;^quot;quot;' Snimarum iranlïtu dicit Bcrnardusi
Si ri? horror in exitu, dolor in trffïtu, pudor
. jonfptöu gloriae magni dti. Vndc pfalmift. Morf
J «atorüm ptffima. Mala in amiflibnt mundi,quot;pjjor
'orporis 9C auimtcftparatione, pcflima iiï uermis
ac ignis concrcmationti Et quod oitihi-
^^pcfriniumeft,in diuinar contcmplationis priuati
fc CoBfidcra ergo dileöiffime miht frequenter^
»tft ■nbsp;poteft dccUnari.hora mortis noh pa
t^.'quot;«eftigari,tempus à deo priordinatum non pc»
quot;iiinutari. O uita fecura ubi cófcicntia puta, ubi
tji^^ne formidineexpeôatur,cum dulctdineopta
hior • deuotione ateeptatur. Bona liquidem (Il
^m 'quot;fti propter requiem,melior propter nouttft*
quot;■»optima propter fecuritatem«
O
i^egiiud^spmdifiamp;poeHii inferlà
Cap. riii
-uIusnoB uidit nee «urisaudîiiît.hccîiicet
hominij afsCTKljt,qint.pnrparaviit deus hié
-ocr page 292-t.69r.Slt; flui diligunt jllum.O anima peccatrix « m'^fdi'
bi iam uilefcant omnia quae funt m terra,»«' ,
ligenterqusfic quanta fint quae prxp^rzntur ^
dei in catUs.Vnde fciendum quod tot » tarn»
«Iis gaudia, quodomnes arithmettcinbsp;pof*
non poffent ea enumerare,ömnes gt omeir»« »,'jiî
fenteamenfurare,omnesgrammatiti,retnorK ^^^^
|cfticiiionpoffenteafermonibusexpUcare,qui
lus nô'uidit nec aUris audiuit.amp;c.GaudebuUt q«'
fanai fupra fe de dei uifionc,infra fe do c«li ƒ * ^
creaturarücorporaliüpuUhritudine,intra«'
fis fic anim3eglorificatioe,iuxta fe de angeloru
minüaflbciatiöe. Anfelmusucroponitfeptc ^
corporis,« fepté bona animar, quae lufti hab«»
cacleftis patriibeatitudine.Etprimo ponitbOquot; jj/
Boris qux funt,puIchritudo,i uelocitas, fortiWquot; ' p
bert»s,fanitas,uoIuptas,aetcrnitas iuftorum of'. „dl
ilia ergo tiitaiuftorum pulchritudo.folis p«quot;quot;'' jrit
ni.quae feptempliciter quam modo fit fpecio»»
adfquabitur« queadmodum diuina fcriptura »
Fulgebunt iufti inquiens ficut fol in regno P^ gdif
rum. Velocitas nos tanta comitatur, ut ipßs ' f([i*
dei acque (Tmiles limus,qui a caelis ad terras,« '
in caelum diftö citius dilabuntur.Huius quot;
citatis exemplum in radio folis licet intueri, 'i^iftiO
tim orto fole in irtaga oriental!, pertingit m »' ^^
plagae occidentalis Ut in eoperpendamus n«quot;'^'„r^f
I poiTibile quod de noftra dicimus uelocitate »J ^e
prxfertim cum in rebus animatis foleat effe
locitas 5 in inanimatis. Prseualebuntnbsp;^
que meruerint fupernis cmibus fociafi,1ntanf» jj
nuUatenusillis obfiftere gcq ualeat uel
Uct (ucrtcdo uoluerint quid afuo ftatu quocu^ ^jt
'e non illico cedat.nec in co qucd didm us ma/
« conatulaborabunt.g nosmodo in motiio-
^'orum noßrorum. Ne, qugfo, excidat animo
^ani adi'pifcimur angdorumfimilitudo, quat//
Us fi hic aut ftisquç dicfturl fuinus, aliud exetn/
P''Jin non occurrit,ipfa occurrat,a tcj^ in quibus
j^gelisualere conftiterir,eti5 çquenosualerepro
^'^aflcrat, Quiajnlt;]p ergo angelonimfue/
quoqj liber ta-
ein neceflario aflcquentur.Itaij ficut angelis ni-
quot;quot;obfißic,necaliqutdeis Jinpedire uelconftrin/
^^repoteft,quin pro iielle fuo cundalibcrrime pc
pTentu'ta non crit obftaciiliim uUum qd nos re-
claufura q iiosdetineat,nec elementû
^^ quot;os ad uelle parn obfiftat.De fanitate gd me
n^sdici poteriE,g qd Pfal.canitrSalus, ingt,iu/ pr^ .
'^®njniadomino.Quibusautemfücritiierafani ^
fubire poterie infirmitas.Credere SC incun
«tancer aftruere licet fanitatemuitç futurç.itaiu
SfmSc: incommutabilem ac immobilem fore,ut
quot;«Habili quadam atq^ fenfibili fuauitatis dulce/
j'quot;«totum hominem repleat.ac ome ^d alicuius
quot; fcuicifiîtudinismutabilitatis.auclgfionis fufpi
5'onis prçtendere queatprocul arceatattj repel-
quot;Jf-In illa futura uita injftimabilis ^dam delecfta
quot;O botios incbriabit,etdulcedine fuitotos eos in-
^niabiliexundantiafaciabit. Qui dixitotos.
vculos,aurcs,nares,os, manus,pedes,gutt,cor
^*^quot;rgt;pulmo,oira,medulla,cxtaetj5 ipfa 3C cvm
R
-ocr page 294-fla fingfliatfm.finguh quocj membra eofufquot;'quot;
commune tam mirabli deledationis 3C dulc^''
nisfenfucc«npkbuntur,utueretotus homo tof
ré te uoluptads dei potetur.ôC ab ubercare dooiiquot;
ciusinebrietur. Qui ergo hg c bona fuerit adep^quot;*
non inttlligo ad gd corporis fui pro cormnodo
terius porrigatur affècflus»Solummodo aflit ei, 3
cundos appetcrediximusjdiuturnitas uitç.Se^ quot;
la ifti minimede erit,ga iußi imperpctuûuineot-
Sunt etiam alia quç gd? his q digeffîmus.non i«'
nusamantiir.fedadanimani ficut illa adcorp^'
referûtur, q nihiîominus in feptenario numéro/®
ftituta.non modicum placent menti cj ipforu iH'
ritfapore imbuta.Sunt autem hçc fapientia,s«'''1
_ . . citia,concordfa,potcnas,honor,fecur]tas, gaiiquot;'
sapientia {jtn.Sapientiacrgotâcainfuturo boniserit,ut^jj
beatorn ^ uoi,,erinr, nihil fit qi ignorcnt.Sci'^
m tuturonbsp;jjnbsp;^^^t^iA
quanta. ^^ ^ preterita funt.quâ q huius feculi funt £utu^
Ibi a fingulis omes ab omnibus lïnguli cogno^*^
tur,nec queng omnino iatebit, q patria, q gei'^^'
quaßirpe quiseditus futric uel quid in uita ftw
rit,Amidtia intâaim fingulorum intima erga j
guiosTuo fer ucre complebi t, ut amor cuiulcp
quem fufEciac cuique. Prffcrtim cum omnes ^
num corpus fint-C:hrilîi, ^Oiriltusqui cftp^
îpfa,fit omnium caput, nec minori fe affccfîu ^pj
plecîantur, quam membra unius corporis iibfl''
cem copulantur, Amabis crgo onine$ ut teipi^'^
SECVLARIVM. Fo. I2P
^ amaber/s ab omnibus,ut ipft a fe.Piiras abisn
«ans cris in dilec^iôe.qfi hoc tibi facrit in polTIf/
^nt Atramen ipfa tranfl 8c conrempiareipfum
que hçc bona tibi prouencrc, ÔC prrcipies ga
tu ipfiimamp;qaam omnes al^ incoin/
parabihKr amabit te,amp;: fupcr teipfum tu incffà-
qdam fuauitateillumamabis.Si itac^ erit ran
a in cuniftis concordia, utin nullo fenriasaliqué
« icreparcab coqda te conftiterit uelîe. Corpus
^ quot;um crimusjccdcfïa una crimus/ponfa-Chrifil
•■'nius.quicunqpibierimus.Non ergo maior in-
^rnos difcordia cricg nunc efiintcr unius corpo
Js tncmbra. Vcrum ficut uides in motu oculorû
^^ illiic q unus uer titur mox alius fcquit, ita quo
l'.'iq; uelle tinim conucrtcris, uelîe omnium fine
,l'S[padifcrepatiôeiI!ico tibi pfto habebis. Quid
'^iomniumtTpfa dei uoluntas rien crir a tua di/
ç^'ia fed ficuttii qd ille,ita Ille in cundis quod tm
j ^Pi^t naq? a fuo corpcre quô difrrepareV Cûq^
I ^ deum ÔC omnes uoluntati tue concordes ha
lt;ifris,profec^o nihil uoies.qd non pofTcs. Omni
^tes ergo cris uoîntatistuç, qniam ipfum omni
P^fînrem habebis inomnibus concordanrcm uc-
Wt'^l^'' tue.Itaç cum hçc tibi tâta potelbs affue
^t, honor condecenspotelîati minim dcerit. Igi?
]j'^'?poflèflîone horum bonorn q digeflmus fc-
cueris,nonn efufficiens tibi uidcberis^ Waxi-
^ «quis.Itacp cû ipfa w'ta perpetuo durer in il
lauita,5(îhfc omnia tibihabêri fecuritas ^ fS
amplius nô pcrdendi talia arriferit.obfecro quid
çftimas tibi crit^Securus ergo tatorum bpnorö
Gaudiu perpetuo eris, nec alicuius tibi aducrfari uolentiâ
beatorfi mcurfumtimebis.Poteftne ergo illius gaud tirquot;quot;
îcxplica dus a qquam homine penctraric Cum ultra mil'«
bilc. mfliaéc decies centena milia iniiumcrabiles ib«
fint,amp; omnes eadem beacitudine perfruaair.neC
idlus eorum fit, q non tantum de bono alteriu^
gaudet,quantum de fuo.Prçterea uidentes deuirt
ipfum, quem ipfi fupra fe amabunt ipfos amant«
amp;:intelligétesinenarrabiliter plus â feipfosilluin
am an tem, in gloria eius mira Sc ineffabili exulté
tione exultabunt.Cum ergo iufti fuerint ranta f®
lidtatebeatijreftatutiniufli per contrarium fiof
inçftimabili quadam in felicitate miferi, Sicut ef
iuftos mira pulchritudo,uclodtas,forcitudo4ib^'
tas,(anitas,uo)uptas, alacres facitamp; iubüantes'
ita iniuftos.immanisec inçftimabilis fœdias, taf
ditas,îbeallicas,feruitus,15guor atcjj dolor tacC
rentes reddct SC eiulantes.Sane diuturnitateiniquot;'
tç,quam iufti pro fruendis bonis fummo amor^
compleÂétur.iniufti proin ter minabili poena
torquebuntur,4niam ineritillisfummo odio ex«/
crabuntur.Dc fapientia uero gd dicam noninu^;
nio, nifi ga ficut iuftis erit in gaudium ÔC honor^
ita iniuftis gcquid fcient crit in mcerorem dC co^
fufiôem.Amicitia autem qua inuicem pij furtj«''
iucunditaîe copulab«tuï,û quaimpijs erit,»quot;
SECVLARIVM. Fo.i;o
««entum illiserit. Quo enim magi's qfq? amabnt
lt;o magis in eorum poena dolebunt. Difcordiam
habebunt cum omni crcatura.SC orrinis creatura
difcordabit cum illis.Hinc ergo pro potettate bo
lorum.tantaimpotentiaeosfecitur, ut omnino
nihil eorum ^uoluerintpofiint,A; cjcgdhabue/
fint,nolint. Igitur pro honore fancSorum obti/
•icbuntpercnneobprobrium.Et hgc lt;3 fine clau-
denturlt;Veteficutamicidejfecuri erunt fcnung
amifliiros bona fua.ita ifti inimici dei omnino de
•^Ptrabnc fcamplius iam perdituros hjc mala fua
Pro £cerno Sc ineffabili gaudio bonorum hjre^
ditabuntincogitabilem triftitiS, omnes g pro inv
Pcenitudine reatusfuitraWturifuntin focietatem
dsmoniorum-tiscAnfelmus.In illa igitur futura
lgt;eatitudine,ut ait beatus Auguftinus, Deus oés
fenfus bcacorum fpirituali amp; ineffabili ddcdati AuguR,
one rcficicr,cum ipfeobicdum oniium fenfuum
f't fucurus.Eric nancg deus fpeculum uifui, citha-
quot;■aauditui.mel guftui,balfamum olfadui, flos ta
lt;n;ui,ga propterea deus homo facftuseft ut totum
hominem in febeatificaret, unde fenfus interior
'rficietur in contemplatione diuinitatis,5C fenfus
««terior in con templatione humanitatis Et breui
»fr fecundum Auguftinum SC GregoriumjTan- Creso^
ta eft ibipuTchritudo iuftftig, tanta iucunditas ®
^cisjternj.utctiamfinon liccretinea amplius
''»uere feu morari.nifi quantum unius dici mora,
proptoc hoc jnnumcrabilcs huius uit^ dies pleni
R ii)
-ocr page 298-delictis cirrunfluentia temporalium boncfuW
PfaLSj. re^ie mericor^ contemncrentur. Non enim fa»quot;
autparuo affedu diflum eft . quia mdior eft dies
una in atrfjs Ulis fuper miiia.Bemardus: Qjis
hac uita penfare poteft, qüanraTit illa fcliciras be»
atorum uidere deum efle cum deo g eritomia
omnibusjhabcredeum g eft fumnwm bon'.rm.
êc ubi eß fummum bonum,ibi eft fumma felici^
tas, fumma iucunditas, uera libertas, ptrfecla
charitas,fterna fccuritas amp;fecuragternitas. A^
guftinus dicit.O gaudium fuper gaiidium uiderc
deum getnn gfalu3uiteuin,g glohficauiteuni»
uidere facicm dei fui (^d eft fummum bonum,gat»
diumangelorumarcg omnium fandorum.
qaidem deus fecundum-Gregorin tam inçftima'
bihs pulchfitudinis eft,ut angeli g fokm feptem/
pliciter fua uincunc pulchritudinc,iugicer in euPi
infatiablirer difiderent profpicere, Item- Augu/
ftinus. Nulla ibi côfurgetma]ifia,nulla cärhis
feriä,nulla iàm peccandi iioUinus nec delinquen/
dipottftasjfed totnexu!tatio,totumlgtitia pof;;;
fidefaftjhomines angelis fociati.O anima mca iä
iiidifti quatita fiiit lufiorum gaudia, g grandis 1?'
titia,quanta ferenitas quanta iucunditas illius fu-
pernç civiitaris.O felix iucunditas, o iucundafeli'
ciquot;tas,fan(fîos uid;re SC cn fandisefle SC cflë fan^
rtum.deum uidere, deum habere in çternum et uj
tra.Siqtidieoporteretnos tormenta perferre, f'
ipfam geennam longo tempore tolerarc,ut-Oiri
Bernar.
Grego.
Auguft.
SECVLARIVM. FO.i?i
fiumin gloria fua uid«rcpoffemus fandis dut
todari,nonne dignum erat patf omne qd trifte eft
Ut tantç gloriç tâticjbonipartidpcs haîseremuri
Quaproptcr anima mea a turba tcrrenorum de-
fideriorum fecefTum mentis petamuE,amp;: inde a fc
^reto cordis illicitarum cogitationum tumultus
**pel]entes.amp; intentione patriç fupernç in amoré
quot;itimçgetisanheîâtes.rcuertamur ad duitatem
^Çl«ftcm,inqua fcripti fumusamp;; ciues decreti.Stc
ergo dues fandorum 3C domeftici dei,ôC fie/
''thçredesdei,cohçredeïautemChrifti ut ad eîï
^to pcruenire ualeamus. Si qramus qmodo hoc
quot;fripoteftjuel gbus meritisuel auxilfjs.Audi.re»
poflta eft inpoteftate fadenris,quonia regnû
^Êlorum uim pari tur.Regnum c{!orum,o liomo
^iud non Qrit predum.nifi teipfum, tantum ua^
quantum es,te da SC habebisillud.Qusd turba
quot;■'sdeprecioiChriftusfemetipfum tradidit,ut ac
qiiireret reregnum deo patri, Ita tu tcmetiplum
^a ut fis regnum eius,ac non regnet peccatum in
'uonîortali corpore^fed fpiritus in acgfitiôem ui
H. O peccatrix anima amp; mifera fi hçc quç tibi
'am dixi de gaudiisctexcdleiiti)s,gbuB fandi^et
dd in f ternum gaudebunt in regno cflorn,
•^on te moueant ad promerendum per poenitentiS
ptr opera uirtuofa cura gratia dei regnum cç
•'iterfimeasamp;paueas atque timendo confidera
•Wferabües conditiones, SC pœnalitatcB inferni
^'Uîtatis diaboli, uc tiinore (Se pauore refurgaa
dc.De quibusp«nisfdcndum,lt;j» cum in damna-
Cresrn ''' diuerfitas peccatorum,erit etiam diuerfita»
^ S®' poenarum.Vnde Gregorius:Vnus gdcmgeen^
nç ignis credenduseft, fed non uno modo crucia'
omnes peccatore«.Vnufgfcg enim quantum exi'
git culpa,tltumfentiet de pcrna.Sicut ab code^
igne aliter uricur palea,aliter Iignum,alicer ferf
Ifte ignis taliter inflammatus efl ab ira iudids
cenfus,^ nouo incendio nó indigebit ufq^ in fctit'
lob.Z 41 picetnum. Vndc ïob.Dcuorabiteos ignis g nort
lucccndetuf .De accrbitate huius ignis dixit-Seb^
ftianus cui angelus ad aurem ftabat,qgt; ifte ignis
lénfibilis iia fe habet ad ignem geênalê ficut ignis
depicfèusinpariete ad iftum fenfibüem. Deifto
igne erit fecundumlfîdorum.in inferno aligd ob
fcuri luminis,q damnati uldêre poflint unde dol«/
ant.nö unde Içtentur.Eos gppe quos reprobi n0lt;î
inordinate diligunt,fecum tunc in tormentis uidé'
buntjutpanam proprif cognitionis exaggeref
carnalis cognatio autori prçppfita pari ante ocU
Jos ultione damnata.Hic folec qri an damnati
deant gloriam btatorum. Ad hocrefpondetGrc
gorius in homilia de diuite epulone, fic dices. Cf®
Matii tf* dendumeft^ anteretributionem extrcmi iudicij
iniufti in requie (juofdam iuftos confpia5t,uteo«
uidentes in gaudio,n5 folum dc fuo fupplido, fe«
etiam de illorum bono cruciêcur.Iuftiucroin tof
mentis kpiper intuentur iniiiftos, u t liinc cojjt gaquot;
SECVLARIVM. Fo.i?t
^mm crefcat, ga malum cófpiciune $ mifericot
diter euaferunc,tantolt;5 malorescreptorifuo gra
lias rcferunt,quanto uident in alijs 4 quot;pf' perpeti
y effent rclicflipotuiflcnt. Et ut idem alibi ait, N5
Wcabitbeatitudinemiuftorumafpccfia poena rc
Pïoborum.quoniam ubi iam compaffio miferig
^on eritjbcatorumljtitiamminuerc non uaiebitj
Etfi tnim in natura fu? bonitatls mifericordiam
quot;abentjam tuncautoris fui iuftiti? coniundli.to-
reftitudine coniungentur.ut nulla ad reprobos
«^ompafflonemoueantur.Vnde dicitProfper,^ Profper
'Line filiorum parentum coniugum miferia bea/
'os contriftare non poterit.Videbunt autem da/
^finzi beatos ante diem iudicij non hoe modo,qgt; x
gloriam eorum qiialis fit cognofcant.fed folum/
•iiodo cognofccnt eos cfTe in gloria quadam in?/
ßiinabili.Etex hoecruciab5tiir,tumpropter in-
vidiam dolen tes de felicitate bonorum, tum pro-
pter hoc,q» ipfi talem gloria amiferunt.Sed poft
m iudicrj omnino beatorum uifione priuabun
'Ur.nec tamé ex hoe eora poena minuetur fed au
gcbitur, ga memoriam habebunt beatorum glo
quot;^'ï.g in iudicio dC ante iudicium uiderut, dC hfC
«ïu eis in tormentum. Sed ulterius af fiigcntur iti
hoc,q, uidebunt fe indignos reputari etiam uide-
gloriam,quam fanifli mcrentur habere. Item
poteft qri an damnati uideant, q in hoe mundo , j
^guntiir.AdhocrefpódetGregorius pertradas lob,igt;.
quot;iud lob.Siue nobiks bcrinc filii eius fiuc igno/
SPECVLVM
- jg 3 M««, quot;on intelligit.Sicutfn g adhucuiufntesfquot;quot;'
rf I idèît •^'^'■tucrumanimç q loco habcanci-rignorat.'it^
il c - Inbsp;uiucncium poft cos qualité'
,nbsp;eaqi noc t3,fponaturncfciiint,gauira fpiricaslongeeftauj
* ta carnis.Qiiod tamen de animsbus fanc^is fentj
endiimnoneft,ga lt;5)ntusomnipotentis clarits^^
iiident,nul]o modo credendura ga fit aligd for'®
q j jgnor«nt.Boni ergo uidcnt q fiiint circa fucs»
mali autem non.Et fi dicas.magis diftat a dâna/
tisgloriabeatorum.gea qin hoc mundo sgquot;quot;'
rurjed ipfi non uidentea quç circa nos aguntu^»
ergo multo minus pofilint uidere gloriam bea f
rum.Dico.ea quç hic aguntur.non ita affliger«'^
damnaros in intcrno.fi uiderentur.ûcutgloriaî^
atorum infpeda. Vnde non ita oftendunrur da'
iDnatis ea quç hic aguntur, ficut fandorum glquot;/
fia.quamuis ttiam eorum quç hic aguntur oCt^
dantur cis quç in eis trifti tiam augerc polTunt, If'
cet per fe non uideant, Etem quçritur an damnat'
lt;n inferno uelint oino alioseédamnatos. AdhoC
dico/icut in beatis in patria erit pcrfedifiîma cba
f icasMta In damnatis crit pcrfcfliffirnjm odium*
Vndeficurbcatigaudcntdeomnibus bonis,if'
niali de omnibus bonis dolebunt. Vnde félicité*
faniftcrum coniidcrata eos maxime ^fligit, vit}/
de uelknt omnes bonos cflè damnatos.T^ta eiquot;
erit inuidia in damnatis,lt;j etiam propinquoruH'
glorieinuidebunc.cum ibi fintin fumma miferia»
ciiai eoaœ in hac uita hoc acddic crefcente
caq
mûdoa
guncur.
dl
c tninus inuidcnt propi'nquis quam
Qu quot;^aior effet eorum poena fi omnes propiti
q ! ^smnarentur^airj faluarentur.quamfiali
ij 'propinquisdamnarentiir.Etexindefo
Ç^' °'u«spstiitruos fratres a damnatione eripï.
'^'batenimq, aliqui eriperenrur, maluifTet ta-
t quot; fratres fuos non cum omnibus alïjs damnari
ti.nbsp;quamüis cx damnatorum mulcicudi-
POEtia fingulonmi augeatur,camcn tantum fu-
^tcrcfcit odium êc inuidia, qi. magis eligunt tor
cum multis, g minus foH. Queri etiam po-
'Wan niortui,tnax:me d2m.iati,uel reccrdcntur
I j q l'ic fciucranr. Ad hos dico.q^ in damiiaris e/
^'^nfideratio eorum quç prius fciucrunt.ut ma
rL^3triftitiç,nonautcutde]ec^ationiEcaula,Cô-
^^'«rabunt enim amp;:ma)a q geflerunt,ex gbus da
!Pquot;atifunc,amp;bonadilcdaqamiferunf,lt;5i:cxu-
torqbuncur.Prçterea Icias q. duplex poe-
' i^generc erit in iferno.fcilicet pana damni5C
fenfus.quas rangisOiriftusapud-Matthç,
quot;P' dicit,Ofnnisarbor ô non facit frut^um bó-^
Hatt. 7i
j- ^''nexcidetur ôC in ignem mittetur. De poena
»J'üs q multiplex cft,fic_dicitGrego.fupcr iilvid
^^atthçi.Erjcieiitur in tcn'ebràs extcriores.In in- g
frno crit fngus inïïipcrabile.ignis inextinguibi- ^ *
I quot;-Hermis !mmorcalis,fcetor intollerabillsjteiie/
palpabiles, flagella cçdcntiuin, horrida uifio
ïn^onum.ccnfufio peccatorumSC defgatioo/
^n bonoijt. Itacj damnaa pkri er unt orâi n»-
SPECVLVM
ferfa 8C dolore, habebunt enim fletum in oaiH^'
ßridorem in dentibug/oetorem in naribus.gequot;quot;/
tuminuocibus, terroremin auribus, uincuja '
ngt;anibusamp;:pedibus,ignislt;ßardorem in mcW
fuis omibus. Vnde quidam ait,[nfernus cft fou«
mortifera, pœnis omnibus amp; miferijs
_, 5 j Ibi ut fcribit-Ifa'a^ Vnufgfq^ ad proxinium
ir. 11. quot;«iftupebJf»faciescombuftiuultuseoiçt.Bar^
Nigrç funt facies eorum a £umo. N5 omnes uui^
tus peccatorum redigentur in ollam, ut habetquot;»
loci. î. apud loeléjcem acerbitas panarum in ferna«'
poteft confiderari ex fletu amp;: ftridore dentiu«^
ex delfderiomortis.ex manducatione linguaru^quot;
Se blafphemia creatoris,lt;amp;: cx multis altjs his 1'/
milibus, q omnia ibidem funt uentura, ut P^^
ex locis uarijs fcripturarn. Vnde Apocal^«;
Comederunt linguas fuas prç dolore, amp; waT^
mauerunt deum cçli prçdoloribus Sc uulncriPquot;
fuis-Tanta erit acerbitas poenarum, q» pecca w
tes uita quam omnes appetunt Ipreta lt;3lt;:co'j/
tempta.mortem quam omnes fugiunt.ardéti
fiderio afFe(ftabunt.Apocalyp. i p,In diebus ilquot;
qren t homines mortem SC non I'liuenient eanJ» '
defiderabunt rnori amp; fugiet mors ab eis,Chr#j
ßomusjbi gd agcmus, gd refpondebimus^ .
erftibihififtridordcntium nifiululatusSî fl'^
ÔC ferapoenitentia,ceflantibus undiçp auxiliî®»quot;^
undicg inualefcentibiis poenis: fed nec folatiuiH^
dem ulq? ullum.NuUi cnim occurrent oculis
Ifa
Bar,
m
!i
r
II'
^quot;quot;s nifi folum pcenarn miniftri Bc facies mài($
quot;ra tortorum,amp;: qgt; eft omnium dcterius,nec ac
L s gdem ipfius ullum erit folatium aut lucis. In
's autempofitisquis tremor.imoq refolutioui
J'frum eft diuulfiotj mcmbrorum, q aut quantç
^nibusfenfibuEcruces,nullusnuncpoterit {er-
rjo cxplicare.De poena damni fic dicit Chryfoft. Chryfo,
•Notinulli imperiforum putabant fibi efiè fatis SC
®Ptabile uideri fi geenna tantummodo careant.
*?o autem multo grauiores quam geennam dico
cruciatustemoueriamp;abijci abilla gloria,
^dudi ab illis bonis qug preparatafunt fan-
e's. Intolerabilis res eft: geenna Sc fupplicium
'quot;ud horribile: tamen fi mille aliquis ponatge/
ï^iias nihil cale dicfiuruscft,quale eft a beatg «V
'quot;sgloriç honore propdIi,odioOirifti haberi,
^ ab illo audire:non noui uos.Etenim decem mi-
tnelius eft fuftinere fulmina,g uultiim illü man
'quot;etudinispietadscfplenum nos auerfantcm ui/
quot;^KjÔCillos totius trangllitatis oculos nequag
quot;os afpicere fuftinentes.S'ed nequaquam iftudpa
'ianiur,ounigenitefilidei,neq^ experiamur in-
'ollerabile illud horrédumtj fupplicin.HçcC:hry
'^ftpmus.Vç nobis,ga de hismalisnori cogita-
'^us,fe{j quafi fecure corpentesamp;: animç curam
•l^gligentesad hçcfineccflatiôe properamus.Sed
quot;'eet forte aligs,uidetiir qgt; iniuftus eft deus, ga ho
quot;^o pro uno peccato mor tali una hora perpetra-
Ïtcrnaliter punitur^Hanc qftioné mouit Gre
_ goriiiSjÄ: foluit fic.Sdre,in gtPerrus, ueW«!
modo culpa qcum finepcrpctrata eftjine finer
niatur.Etrefpondet-Gri^o.hoc rede lt;3iclt;rewr^
fi diftridus iudex non corda hominum fed r?-^^
penfaret.Inig enim ideo cum fine deliqueriint
cum fineuixerunt,Nam uoluificnt utiqp fipo^'
fenc.ffne fine ufucre.utpolTcnt fine fine peccar«.
Oßenduntenim ga in peccato femper uiuere fquot;/
piunt.ganunquam deßnuntpcccaredum uiuuquot;
Admagnam ergo iufiitiam iudicantispcrrif'Ü
ut nunquam careant fupplicio.g in hac uita nuquot;»
uoluerunt carerc peccato,amp;: nullus detur iniquf'
terminus ultionis,g quamdiuuixit habere noUquot;
terminum criminis. Alia uf ro ratio quare ,
mortale obligatadsternamposnam poteft f^^
cx par tc eius in quern peccatur, g eft in finitf P^i
nitatis «XTpotentif/cilicetdeus. Vtquot;i SToffcnfaip'
us infinita poena digna eft,ga quato eft maict^
quempeccatiir.tanto magispctm punitur.ftC^r
In G.cthi dumphilofophum.EtChryfoftomusdicit:Oi«''
iniuria talis cft.qualis fuitpcrfona iniuriampaquot;/
entis.[n magna enim perfona SC fi modica fuc^'
Iniuria fada magna eft. In modica autem perW
na Sc fi magna iniuria fuerit modica uidei. Hi'
omnia dilediffime mihi cognofcens 3C corde iu'
giter recokns,efto folicitus defalutc tua, jftquot;quot;
jrcrnum dC crudele infernale fupplidum refpi«^^'
cofidera in temetipfo qfunt utilia dC ialuhria a'
n/ms tug. Quid melius cfi in prüfend feculo piquot;
SCpcenitenscrcbmts obfecra-
fli^e^r uSternfi ßnealiqua urilitatc dc/
^ lanbsp;tempore per pcenjcetiam
^'■ymasjindulgentiam SC confolatione me
quot;s.piange ergo hie modicum pr?dilediffime,
tifii! v^quot;§3sin fetula feculorum.Humiliare hie
tj K'^'^Jlierisin exrtrioribiis tencbris,lt;S:mit-
^16 m içnem inextinguibilem. Bearus ille g hic
die iudicq dignus inuenirf*
fj ■5'quot;quot;«li6uero g peccandoindignumfe agio-
oin conrtituecitJn illa hora nubes rapieiit
quot;^s faticftos furüjm in cçlum,impios autê dia
«rapieiit mittercin. caminum ignis ardenris.
cî^quot;^ dabit capiti meo aquam Jmmenfam,lt;S; o/
tç^^O'sis fontcm lachrymarum iugireremanan
^^jUt plorc memetiplum die acnodc obfecrs*
ti, ne indignus inueniar in horn illa aduen
audiam illamfententiam formidS-
fis rinbsp;^ operarie inigratisjnefcio te g®
w quot;^quot;^d a nobis aucrcatiefus dns nofter ,qui w/
oc régnât £rcrraltrcr. Amer,
FINIS.
/
ftxtus UÎEX humanar,qui dicit fpcculiï,
quot;ucftimuluspoenitentiae. Lib. V»
SPECVLVM
IgStimuIus Hue adhortatio,acl
pcenitentiam. Cap. L
■Amad ultimum, fcilicctadfiimulum poeni'
tentJg, in primo huius totalis libri prologquot;
.propofitum fpiritulcfu opcrantemaiium
Sapi I ten£,accipfo profundamento ^ loco thetna'
' tis illud quod fcribit Sapiens: Diflimulaspeccatï
hominum propter poenitcntiam.Circa materiaquot;'
depoenitentianotanda funt qtuor, fcilicet g»
or funt pcenitentigincitamcnta.qtuor poenitent)|
impedimenta,qtuorpoenitentJ5documenta,5i!^^
jlnbsp;tuor poenitentifemolimenta.Quaker poenitequot;^
ti{ incitamenta funt ifta, amor Chrifli quem oU
fendimus, dolor pro gratia gamifimus,horro''
poeiif q incurrimus,amp; timor mortis ad quem
f
currimus. Inter li£C qtuor primum incitametu'^
ad poenitendumert amor Oirifti, quem offënlt;3f'
mus.Sienimlt;riiriftibeneficiacogiccmus,5c;
On Dn» ßja^ ingratitudinem pondcremus, non eft dubf
ciorum et uni gn fi ufum ratiöis habemus,occafionem po^'
rrg ingranbsp;fentiemus.Scribut naturales, q» harpoc'^
auis eft habcns fadem quafi hominis. Sed eft ault;lt;
coiiatio, ^jjitun, crudelis et ferox, in tantum,qgt; interdi'»^
fame ftimulante hominem inuadit 8c occidit. Sv
tiensad aquam uoJar ut bibat, ubi faciem fua^
intucnsamp;fibifimilcm femper cccidiflê recollv
gens,tanto dolore compaticur,qgt; exinde quana^
quciuoritur.Qiiid igitur nos ratione uigentes'*
I;
genius, quando dominum noftrum 5c fratréro/,
J—quot;^Chriftum ^tum noftrainterfuir nosocci/
^'fle cognofdmus.Hocautem uidemuscxprcflc,
jUm uerbum dei audimus,uel deuota fandorum
'^'pta legimus. Etquicunque non pocnitet de
t^ccatis ifta recogitan6,non eft perfcde-Chnfti.i
quot;Us nec euangelio-Chrifti credit.Et ido ffgnantcr
dicitur Marci. i .Pcenitemini amp; create, Secun-
^quot;^quot;ncitamêtum eft dolorpro gratia g amifimus
|rfficimur cnim per eulpam de filijs dei filij diabo
Ji' familiaribus SC amicis Chrifti, hoftes 8c .p
^gt;tores(S: çmuli,amp;:de regni cçleftis hçredibus
•Uiîius exules 8C profcripti. In libro de naturis re
didcur, ^ fit qufdamauis quç uocatur auis
f^aradifi, q propter infignem pulchritudinem fic
^°catur. Sunt enim pcnnç dus auis adeo pulchrç
^mirabileSjQ) nullus color dsdeefTc credatur.
Y^x eius eft ita dulcis 8C pia, ^ poflit In homine
^^uon'onem Sc gaudium excitarc. Hçc auis fi ca
fuerit 3C illa^eata.irremediabiliter plangit
^ g«mit, nec ung plangerc definit,donec reddita
*Uerit)ibertati. Horaliter auis ifta eft figura ÔC
^^titiplumanim^airiftianç. Hf c anima quâdo
iquot; gratia eft auis pulcherrima, ga in ea rehicet
trinitatis naturaliter fibi impa-efla. Imago,
'quot;â.decorata uircutibuslt;S: gra,ut nihil fibi défit,
Suin fit dei figura Sc patriç caleftis incola gtatio
^^ Ifta illaqueatur 3C capitur in laqueo dçmonis,
Suâdo peccar. Quid ergo rcftat d faccre.nlfi plan
b
-ocr page 310-gere plorare.flerea:dolere.amp;inairant'pCj
nitere,donecper grariamrcconciliationis in ftatquot;
priftinum reducatur, élJdc bufone diaboh
denuoauisparadifi.Sicplaxic SC gemuit fantftquot;'
latro,iuxraChrif(5 fufp«nfus,doneca fonte gra^
tiçTOirifto a »5plcnariamomnium peccatoru»quot;
fuorum remilïiôem lt;5^ graciam obtinuit.audiu'''
Luc* Î 3. Amen dico tibi, hodie mecum eris in paradifo'.
Et ideo bene diatur Matthgijs .Pcenitentiam
te, appropincjuabit enim regnum coelorum. Tè
riumitidtamcncum pcenitetiç eft horror pan?.»
incummus. Iftum horrorem fatis fibi imprefl'^
lob.io. rat fandusiob, quando dixit. Dimitce me erg''
ut plangam paiüulum dolorem meum an teg u^
dam 8C non reuertar ad terram tenebrofai«^
Heb. I o. ^ opertam mortis caJigine.terrâ miferiç t^/
' nebrarum, ubi nullus ordo fed femfarernus bof^
rorinhabitar.Et Apoftolusad Hebrço«. Hot^quot;'
dum eft incidere in manüB dei üiüenris. Vnde
tus Grego.ingt Horrendo mô fit miferis rao^
fine mortc,finis fine fine, defccliis line defedu, ^
ÔC mors femper uiuit, 8C finis femper incipit, ^
deficcredefedus nefcit, morspcrimitamp;ncn«*6
tinguitjdolor cruciaf.fed pauorem non fugat» quot;
ma comburit fed tenebras non excutit.
^.Mora. go.Iftudpoenitentiçindtamêcummultosinoi'!^
quia fic a rimorepcenç qui eft timof feruiUs ^ J,
ult;)li£ jignitiir rimor filiaiis» liiCHt f«a pr jccdifquot;'
fecundum Augi^. Et fie inccepit Johannes
^?ptißa prfdicareïudçis,-Pharifçis ac- Saducgia
^'eens;Progenics uiperarum quis uobis demon--
^rabit fugere auétura ira^Facireergofrudutn
«'gniim pcenitenriç. Marthçi,; .Quartum incita
•^fntn poeniccntiç eft tiinôr mortis qua ad pana
'tanfcurnmus.Hçc enim ratio eft fecundumbea-
^quot;tnGrego.quare deusdiem mortis noftrç nobis
'quot;certum efle uoluit.utdum femper ignorât fan/
J^tproximusefiè credatur,ideo femper para-
inuenjamur. 1 2 • Moral Pœnitctia autem poft
J^iorcem eft im^fTibilis.c^uia homo in mot te de/
'itiit eflëuiator.Pœnitentia propemortem eft ual
dîfFicilis, tum quia dolor iSguoris corporis oc
^pat totaliter uires mentis, éc cum homo tantö
quot;quot;»cum cor habcat non babe t pro tunc ubi dolo/
fem pro culpa producat, cum quia homo tunc n5
poteft efiè certus an doleat ,ppeccato fuodudus
'quot;«ore an dudns amore. Vnde beatus Auguft in
*ïquot;odarH fcrmone ponitur in canone de pceni/
'fitia dtf.i, Qii?.ndo morbusurgetamp;: poena ter
^^fjad ueram nix qsueniet fati?fa?lionem,maxi-
cum fill) qs illicite dilexcrat fint prçlentes,ux-
amp; mundus ad fe uocent/multosenim fokt fe-
totina pcenitentia decipcre.Hsc Auguft.Quando
perfona nobilis infirmatur grauitcr,uixin/
JietHtur aliquis qui de animf fuç faluteaudiat ftbl
'oquj. Executores tolicitatur circa diuitiasÄ ths
SPECVLVM.
fauroï, medici circa corporis medicinani,
filii Sc amid contra confcientiam, confolantu'
infirmum mentientes, SC fic mifer non pertni^
tur de peccatis fuis cogitarc, nec animç fuf ßa^*
falubriter ordinäre, 3C fic iufto deiiudidofe da-'
ECCÎ.nanot^exponit.Vnde^cdefiafticust Si pcenitf
tiaiîTegerimusinddemusinmanûsdei, SC non»quot;
manus hominum. In manus hominum incidin«!'
fifacramentum pœnitentij debito modo fufdp'^
mu3. Sed in manus dei incidimus, qfipoftmot''
tcmjftis facramentorum tranfimus.
De impediinentis poenitentix.
Caput IL
^ Ecundodicebam,q» quatuor funt poeflitf'/
V tiç impedimenta, uidelicet pudor propalaquot;/
^ di.timor recidiuandi.ardor deledandi,tlt;'«/
ynbsp;por prçftolandi. Primo ergo uolentl
ter poenicere obijcit pudor q homo con f undW'
alteri hominum rcuelare illud quod folum notufl*
eftdeoSCangeloS: dçmonibus.Â; forte mul^*
fanciisanimabus SC pec cad. Et ifte pudor eft P*quot;'
mus armiger, quem diabolus roittit côtra uolc®'
temfalubriterpanitere.Vndegdamfandusw.
dit diabolum inter panitentesincedere Sci^^,
en tem eos erubefcere in ecclefja,dum parareo''
ad cotkfelîîonem. Qiuadiuratusa (^darafant^quot;
£c intwtogatus, gd «Uer coipceniten tes tacef«''
■^ffpondit.Reddoqd abfiuli, uerecundiam eisab
«li quando peccauerm modo eam ipfisrefti
^o.nepoflinc confiteri, Sicut enim lupus ouem
guttur accipit non per pedem 3C uulpes galli-
am^ita diabolus gutmr peccacoriscôfiringitpu
^re. Vnde beatus Auguft.in pfal.O homo gd ti _ -
J^sconfitenv Illud qd per côfcffionem fclo.mi/
rquot;* ^cio, g illud quod nefcio- Cur confiteri erube
quot;speccata tua peccator,(icut tu homo ium, hu
apud me;nihil alienum, côûteturhomo
■J^ini, homo peccator homini peccatori, eligc
^Uis.Si non confefluslates, inconfeffusdamna-
^''s, ad hoe deus exigit confeflionem utliberet
|^pniinem,ad hoe damnat non confitcntem utpu
quot;lat fuperbum.Secundumjjoenitentiç impedimen 2 ^
efi timor recidiuandi,amp;: ifte eft lecundus ar/
f^'gfr,quem diabolus mittit ftatim contra'pceni
^euolencem.Quomodo,inquic, .pponistufem
de cçteroa peccatis abftinere,pocerisimperpc
j'^^tn uiuere continenter.Ad gd proderit tibi ho^
Confiteri 3C porteras labi in confimik; Et non
'duertit homo fatuasjCf ideo ftatuitur facramé-
pœpitenciç ad manijm,ut quotiens recidiua'
•^ustotiensrefurgamus.Teriiumpoenitentigim
»^dimentum eft ardor dele?ïândi, «xeîFtertius ar
J^'ger obuiatus poenitéti. Recolit enim homo mi
«r dcletfîationemprçhabitam in peccads, Sc ui/
.nbsp;fine ea non poffit ducere uitam fuam
manen te taliinor dinat» affedione impoffibi-
S u)
7
SPECVLVM
leeft utiliter panitcre. Chryfoft, inlib.de coinP^
fliôe cordis.Sicut impofllbile êîTu t ignis inHaquot;^'
roetur in aquatita impofllbile eft compuntflioeiquot;
cordis uigere in delicrjs. Contraria enim fibiip''
funtad inuicem lt;5lt;: peremptoria.Illa enim eft
nf ter fletusjilfe mater ri fus,iUa cor conftringtt»ift3
'4-nbsp;diflbluit. Quar^trijX: fprtilTimumimpedimen^'
pœnitentiç ëtTtorpor prçftolandi qui oriciur ex a^
pLaprcfumptione.uidelicetexprcfumptioneUl'
tf prolixç,5i finalis uenij diuinitift concedeno?«
Et ifte quar tus armiger utcommuftiter omesi^
pedit.eôfiduntde futuro,promitfuntin pofterW»
procraftinant in longinquum,5c dicunc cum
uo cras.cras eras donee morte fubita periditéw'
Qiiçriturutrum pcenitentiafitde necelTicate fa'quot;
tis.Et argui t lt;jgt; non per glofam quç habeturJ^P
fllopfalmo.Qiu femfnant in^chrymisjinexu^
tiöné nKCTt,^ dicit fic: Noli eflc trifhs ITaTTit
bi bona uolfitas unde metJtur pax,fed triftitia
j.Cor.7 derationepœnicentiçjuxta dida^Apoftd^quot;quot;
d^ad-Cor.^ fecundum deum eft trii titiapoenitC
tiam in faiutem ftabilem operatur.'ergo bona uquot;
luntas finepoenitentiafufFicit ad falotem.Sec^®
arguitur per illud quod Icnbitur in prouér^*
duodecimo. Vniuerfa dclida operïtcRârîtâs^
înffà^£ite decimoguinto.Per mifericordiaoi^
Wem purgarïtufpeccata. ErgohabendoW^^
chatiutem^Sö mtfericordiam poceft unufquii^J'quot;*
'9lutem confeg cciam fine pcenitentiç facramen/
In oppofitiitn arguitur per illud quod demi
quot;quot;s dicit Lucç 0(ftau0.Sl posnicenti a no egeritis,
Omnes fimurperibitis. Pro refponiione dico.cj»
®«quideft neceffarium duplicïtèfiutlö modo ab-
solute,alio modo ex fuppofitione, Abfolute qui--
wm neceffarium efl illud.fine quo nullus falutem
Confequi poteft,ficut gratiaCl^rifti SC facramen
'Htn baptifmi.per quod aliquis in-Chrifto renafci
'ut.Ex fuppofitione autem necelTarium eft facra
quot;^ntum pcenitentiç.quod çjdcmneceflarinnôeft
®«inibus ledpeccato fubiacctibus.Dicitur cnim
^cundoParalipomenonultimo:Et tu domine iu/
quot;orum nonpbfuifli pcenicentiam iuftiamp;Abraham
Ifaac amp;Macob,his g tibi non peccauerunt.Pecca
tutn aucem cum confummatS fuerit gencrat mor
'^quot;WjUC dicitur laccbi prinio.Etidco neceffarium
'ft ad falucem peccat6ris,c})quot;pcccatumrcmouea-
' tur ab eo.Qiiod gdem f icn non poteft line pcrni/
t«t]tiç facramcnto, in quo op^ratur uirtus paffi-
onis Chrifti per abfolutiotum facerdotis fimul ctr
®pere pocnitciiris, g coopcratur gratiç ad deftru-
lt;^ionem pcccati.Sicut enim dicit beatus Auguftl_
1'JS fuper lohannem, Qiii creauit te fine te,non lu
ftificabit terme te. Vnde patet q» facramentum
Pcenitentiç eft neceffarium sd falutem poft pecca
tum.ficutmeditatio corporalis poftquam homo
in morbumpcriculofum indderit.
Adprifflam rarionem in contrarium dicenduf»
jQiiod glofa illa uidetur eflë intélligenda de eo cu^
adeflbonauoluntasfineinterpolatione, qfit p^
peccatum. tales autem nó habenc trißitie caufatfl
led ex q bona uoluntas tollitur per peccatum, quot;quot;
poteft reftitui fine triftitia,qua quis dolet de pet-'
catoprçterito,lt;S;pertinetad poenitcntiam, Ad ff
COTdïdicendum,q[gt; ex q aliquis peccatum inciif
rit,chari«s SC fides 3C mifericordia non liberS'
hominem a peccato finepcenitctia.Regrit' enif
Charitas, cj. homo doleacde ofFenfa in amica cé/
milTa.lt;Sc ^ amico recóciliari ftudeat. Regrifeti/
am ipfa fides,ut per uirtutem palTionis-Chrifti 4
in facramen tis ecclefig operatur, qra t iuflificari 3
peccatis.Regritur etiam ipfa mifericordia ordi/
nata,ggt; homo fubueniat poenitendo fuç miferiÇ»
quâperfjeccatû incurrit. luxta illud Hieremif*
Hiferos facit populos peccatum. Vn^S^^'^
clefiaftici ;. dicitur,Miferere animç tug, placequot;®
deo.
ijDe documcntispocnitcntiac.
Caput UI.
tertium principale fdendum, g. quS
rnbsp;tuorfunt documenta poenitentig utilité'
^ ^i^peragendg.uiddicet folicitudo prgcogita/
tionis, plenitudo confclïion!s,amaritudlt;'
compundionis, fortitude fatisfadionis. Priniquot;
igitur ad hoc,ggt; poenitentia dc peccatis utiliterfquot;
Hie, 14,
r'
^Qetur.necefian'a eft folidtudo prjcogitationis.
'^is enim prcpo fitus uel baliuus eft g bona ali/
quot;^Wus domini per roenfem expendiflër.i.expertfas
^^ bonis domini, domino amp; toti hofpitio p
gt;enj fedffec. etprgfumeret compuaatum facere fl
prgmeditatione folicita. Peccator autem mul/
^Dona a deo recepit difpenfanda.uidelicet bona
Srati^jbona naturs,bonafortung.amp;: omnia jftai
confumpfit pro maioriparte,qmodo.'j;gi.-
f'lbito Sc eximprouifo ad confeflioniscom/
fc audebit ingerere. Nam ficut medicina
corporis prffupponit prfparatiuam,
''c etiam medicina fpiritualis ^ purgat animam a
Sc faiiat, q eft cordis con tritioamp;:oris c5
'^flgt;o,regrit aliquam medidnam prjparatiua pri
quot;^am, uidelicet attritionem Sc recogitationé pec
?torumcommiflbrü luxtaqd fcribitur primo „
'^«gum:Deus fdentiarum dominus eft, 3C ipfi p • '
Parantur cogitationes.Et prima ad Corinthios f
^quot;citApoft.Expurgaceuetusfermentum.Ecideo .r -g
^ixitfignanteifEz;cchias,Qind dicam aut gd re- quot;
'Pondcbo cibi,cum ipfe fecerim^uiddicet tot er-
^orescogitando.loquendojoperando Sc omittê-
'JO-Etr^fpondet.Recogitabo tibi omnes annos
'^'^os in amaricudine animf meg.Sed huius cocra
l^'Um commimiter fit.Prgfumunt enim nonnulH
dimidia hora per confelTionê fatisfacere de cui
''a.pro qua uix fufficerctfeprimana fieêtbeneex
a«nnAca,non interrogant,nonexaminant femet-
S V
-ocr page 318-Ipfos fïç manibus.amp;ideo nô poflunt fnregref^ '
niterejuxtaqd fcnbitur Hiernnif ocftauo.N'quot;''
lus eft q agat pœnitentiam fuper peccato fuo J'/
cens,Q[iid feci^Cuiusoppofjrum fecit PfaUD'^
ingt,co:ifitebor aduerfum me iniuftitiam me^quot;^
domino. Vbfdicit GIofa.Dixi i.prius délibéra^
apud me jioc, fciiicet qd'ego cô fitcbor aduerfiquot;^ j
me iniuftitiam meam domino. Multi enim contV i
tentur inigratem fuam,fed aduerfus deumlt;5(; ,
aduerfus feipfos,quando enim inueniuntur in p^'
catis,ftatim e)icunt,ego nonfedhoc,auc difquot;*^''
hoc non eftpeccatum,fed deusuoluit. Alridictquot;^
fata mihifedt,ftellçirahifecerûnr,amp;:ideoperf'
cuitum nituntur uenire ad accutandum deumgt;
]a« enim ipfe fecit 8c ordinauic.fSi ica per eas u'''
■ lentes oftendere q^ deus fecit ut peccarent. S^^ quot;
repcenitcns ait.Fgopeccauinon fatum.non
tuna.non diabolus me coegit,fed ego per fuade''quot;
conftiifi.HçcGlofa^Vcriergopœmtentesp't/
cogitant amp;:del!berant,q;iomodopofr!nt ktf^'
pfopaccufare-Sed falfo pceiiircnres délibérât
medo polïint deum accuiare amp;:cxcufare feip'^t
Secundo debet habere pocnitemia amaritudii''^
compunclionis exempio beati iob dicentis, l^j
quar in amaricudinc animj meç,dicam deo, 'quot;J.
mecondemnare. Mulier bene concipit foenii»''
umfincdolorenaturaliter.fednung fuie niquot;'^
quç peperit fine dolore.nifi una fola,fcilicet b^^^
uirgchMîU-ia miraculofc. Anima quando pec^^''
Â
-ocr page 319-J SECVLARIVM. Fo.i4«
ç^ftdpit fcxtum a diabolo et hoc fine dolorc,imo
Uni delecîla tione pdm concip!t,parit autem qri
^fitetur5i: prodit in lucem côfelïbri fuo,amp;: no
^fcftefTe fine dolore conrritionispœnitentiç. In
J!«'usfiguradicitarIoliannis ilt;J.Muliercum pa
'' triftitiam habet 8Cc.Scd ficut mulicr cum par
.''quot;'t»dolet amariflimcjcum autem [xpcrit, gau/
, ^^^ fcfcntlt alleuiatam. Ita psrionagrauida
' P quot;^eato.quando proponit ccnficcri ante ccnfcfl!/
ÔC tempore confcfllonis mftis eft Sc ama/
^'fcd fontcffione finita uidctur effequaiililxra-
^ Içnficara. Vnde omnis homo poft confcftl/
m fcntit fe alleuiatum a pondtre pcccati preex Iudith.8.
Vnde dicebat illa fanda uidua luditiu
^'iapatiens eft dominus, pceniteamus, S; dus
,'iulgentiam fufislachryttiit poftukmus Et fic/
quot;Ulla mulicr gaimcuncg iiobilis 8c dehcata fit
POtefl euadcrc,quin indigeat aliqua obftetrice.Ä;
fe Qitcndat alicui obftccrici uelit nolir.ita nul
^Pcrfonaeftingrauidatapcccato, quin aiiqho/
^'neindigcatproconfeffore.Iuxtaillud-racobi, ,
^onfit£mînialteruirumpeCcat3 ue[tralt;5(: orate
P''oinuiccm,ut faluemini.Etquiiftum dolorem
amaritudinem nunc reculant,multo maiorem
*^ericiuur dolorem quandófuumpeccatum co
toto mundo oftendent fadcntes pocnitenti-
fed non fruduofam, quia fecundumquod
•^^»■ibiturSapicntiç quinto-Dicent intra fe poeni/
'^quot;tiamagctKcsiSi^pri anguftia fpiritus gemîtta.
Hj funt quos aliquando habiiimus i'n derifquot;'quot;'*
T^tio debet poenicenda liaberc plenitudinerquot; ^
fefïionis.ut non fit compilât? nec abbreuiata.quot;^
colorata,necexaifata,necdepi(fla.nec dimquot;quot;quot;
fedplenadebet cfTs fufficiensÄ: rotalis.Sudorquot;
niuerfalis in in firmo fignü eft fanitads.Sed qu^?
do unum membrum fudatamp; aliud manetfic*^quot;'
fignum eft infirmiratis amp; n on conualefcentif •
codem modo confclîîo/i eft plena,fignißcat faquot;
tatem.ßdiminutajignum eft infirmitaris.fîciic^
lig confitentur de gula 8c deira,amp;:de gbufdaquot;
alijsjde luxuria uero SC de rapina nihil. Vnd^ ^
qhbet tali confeffionem diminutam 3C trócat^«quot;
amp;:nonpknamamp;:integram faciend dicipo^quot;^
lud Apocalyp.Non inuenio opera tua plena cot
deo meo.In iriente igitur habe qualiter acc^^^
amp;audierisamp;;fcrua SC pcenitentiamage-V
ccntfusin fpeculo naturaü narrat de quodai^P,
fcemarino, gceiltipes dicftur amuititudincp/
dum.Ifte pifdsdum hamü pifcatoris lenferic »^j
uirceribus inherere,timore mortis imminen V®^
fcera fua quadam induftria naturali effundit^
hamum euoluit, «SiiterS uifcera fua reftitti'f ^
fic mortem euadit. MoraliKr hamus diabo'i '
peccatutninfradeledadonem,ficut hamos
efcam.fubtiliterinuolutum. Homo hamcx^^P^
tur,quando propter deledlationem peccatuifl .
pleditur.IuxtailludEcciefiaftici. 9. Sicutp'quot;^
capiHtur hamo,lt;3lt;: aues compreliendunt laq^'
Apo.j.
SECVLARIVM. Fo.i4S
'Ppf'^henduntur homines in tfpore maio.Ha-
^cien'•nbsp;torquer,quando peccatum con/
quot;tiam remordet. Igitur fummtimremedium
tumnbsp;uifccribus,id efl. peccatum
fj. luis circunßantij! per confcfTionem effunde
,a^quot;«ndeOiIuxcado(rtrinampfa).Effunditeco
lühnbsp;a. ^ poflquot; cor lofquot;'quot; ^ 3b ® »
lo.
^um per pcenitentie facramentum refumamuf,
t^ '^rscuperablmusfalutem.Iuxra illud ad Ro n
fçrtî^orde crediturad iuftitiam.oreautemcon/ ^
Ç,''o fit ad falutem, Vnde apoftolus fecundç ad-
., rinth.Quç enim fecundum deü triflicia eft pce . ^ «
'^fi.öam in lalutem ftabilem operatur. Quartonbsp;rj^r» 1
j^^'tenria debet habere fortitudinem fatisfadio
fjj;/'^ömofenon fingat debilem uel infirmnad
«'staciendum pro peccatis fuis, fed potiiisforté
oJ'quot;quot;m.Narrat AmbrofiusinHexameron de
hj^fcxtÇ diei. Quod elephas eft tâtç fortitudi-
(,• 'lufficit tiirrim ligneam cum multis arma-
tarcf*^'^'^ tantc audaciç,ç{gt; nullo clypeorum re-
fdatur obiedo, nec aliqua militum conftipa tio
,.3,.'^'■ctur.mirabiliter tamen timet murem, Mo
çj^®' loquendo ficde aliquibus äC multis qui ad
a» fatigantur Sc fuftigantur,
j^modicam poenitentiam pro peccatis fuis ti/
j^Muxta illud qd fcribiturinpfaLTrepidaue-
äinore,ubi non erat timor, Huius oppofitü
SPECVLVM.
fuadct beatus lohannes Baptifta,dfcfs,Fac'f^j
I-UC.5. gQ fruduB dig'nos pcenItentiç.Excplo beatç
rif Magdalenç de qua beatus Gregorius
damHomilia fie dfdt, Quocliabuic in fe Mf'J,
oblecftamenta.tot dc fe inucnic holocaufta.Cóquot;
rit ad numerum uircutum numerum criminu^
ut totum inferuiret deo in potnitentia, gcgd ^
concempferac deum in culpa,
Dc emoliracnfispcxnitentiaf.
^Vit-Lim^f^ fmT^^g^ Trca quartum principale notandum cRA
Ê quatuor funtpcenitendçemolimenta.
V-Vpar panitenriamCliriftum nobis recofj,^^
^nbsp;liamus, angelos Içîificamus,animas
l,.-»^nbsp;imonofmetiprosreformamuSjSCdgmonesCquot;^
f^' Hier, i8 futamus. Dicoergoprimo.q» per pœnitentia^
Clinftum nobisreconciliamus. Vnde Hicrenquot;^)
Si po:ni£cntiam egeritgens illa a malo
«nbsp;locutus ium aduerfus eam,agam SC ego
uam fuper inalo qd cogicaui ut facerem ei. Hf ,
mirabil/s modus recondliationis tanti domiij,''^
uuk quafi ad paria iudicari cû homine feruo h' '
Vnde ad modum hominis loquitur de feipfo^^
cens. Si homo uult pocm'tere de peccato fuo, jP^
ctiam uult pœnitere de malo qd cogitauit ut
ret ei.i.uulc ad modum poenitentis fe habere-®.
Se nobiles imgatores pulchrû uindidç gfiquot;
™»au?runc ignofccrc, noxljs pœnitêrtbus con
^aete ucmam poft rcatum; ficut dici^Petrus dc
quot;«IS in quadam cpiftob.Secimdo angelos IgcfB--.^^*^^»^
oij^^s luxta illud Lucç,Gaudiumerit cora an- ' ^
^ ''s dei lupci uno peccatore poenitentiam agen-
^•L«gimus ; .Regum tf. Quod Salomo fcdt an
•^'os fieri in propidatorio rempli, de gbus quatu
'oUfgimus.Fueruncenimillç imagines de li/
oüuarum, fecundo habuerunr alas ex tenfas,
'tio habebant pedes obliques «Sc: eleuatos et ad
quot;'^ulandumpararos, quarto pcruerfis uukibiis
^tuo fe refpiciebant.Primoergo futrunt ifti no
' ^quot;geli Salomonis de oliua fyluarum. Antj/
r'tus enini f uerun t fcrrd propter incoitrpafltonê
^ 'Juritiamjquia hominibus non compatiebaiit
/'quot;c autcm funt de lignis oliuarn, quia nobis mi
^.quot;•^ordes 3c prj facxi funt. Primibabtbsnt alas
''^'fias,quiainujieamp;: cum difficuitate ad homi/
® iJ«'iicbant,fed quia modo cito ad nos ueniunt
f expanfashabent.01imlaudabant deum
modo in laudando hominibus k fociant.
I naturam noftram quafi in firmam defpicie
niodo uidctes earn in Chrifto exaltatam in
j^^Porctn ÔC admiratloncm conuertuntur. Vndc
^ »«ütuorefpiceredicuncur, quia de innouatione
jjpUtS noftrç fpecialiteradmirantur. Etnota.q^
*it poenitentiam agente,«5£ non dixit pceniceu-
cogitantc.quj cft panitcnaa procraftinan-
SPECVLVM.
tium,nec didt poenitentiam docente 5C non fa^^
cntc, q efl poenitctia uerbo forum prçdicatoru^'
iKcïcitpanitentiam oflendente, q eft pcenit« /
tiahypocritarum amp; fimulatorum, fed P«quot;!,''/
tiam agente, q eft poenitentia deuotorum.
dent ergo angeli de pœnitentia peccatoris.P^^
mo ga uident fuç cuftodiçcommiflûm tam g' '
riöfumfrudum confecutum, ficut medicus ga v
det, quando uidet fuç curgcommilTumrepafa .
Sc confuetf ualitudinireftitutum. Secundo ,
dent ex peccatoribus conuerfis fuum adimpj jj
numerum.Tertio, ga uident ad laudandui«'^
fe tale habere confortium. Igitur per noftraW F^
nitentiam angelos Igtificamus.Tertio nofo'''
ipfos per poenitentiam reformamus.Sicut
docet Boethius grtodeconfolaj Homo fecuquot;'^
ISrapce- uariauicia gbus indulget, in naturam beftiafquot;
nitentia transformanir.ficutinquietusinlinguacompa*^
angelos (^j. cani.infidiator callidus uulpi, acediofus af)quot;?;
l£UUcaD luxuriofus hirco.amp; fic de alijs-RatiohuiuftH^quot;
eft,ga animahoïseftficucceramollis.Cera£quot;quot;|j
calcfa(rta5c; mollificata redpit efFigicmilli''?^/
cuiapplicatur; Vndefiappbcetur ligillocui^^
prefTa eft figura leonis, induet cera efEgiei«'^
tiis,fiappliceturfigillocui infculptaeft ^o^'^^frig
pi ueluulpis, cera cófimilem induet figuram. '
modo, anima rerum,gbus fe per amorem apK^
cat.efïigiem induit,amp;:in illasfe transformai-^
de dicit uenerabilis Hugo inlib.de arra anunïi'
A
-ocr page 325-^uiseft amoris uttakmfe fflèneccflèfit, quale
id qd amas, 8c quod tibi per affelt;ftum coniun
Bis,necelTe eft ut in ipfius fimilitudinem diledio/
quot;is focietate transformeris. Figuram de hoe ha/ i3anid.4
quot;^«niug apud Danseiem.Quod- Nabuchodonofornbsp;^
propter culpa fuam ab hominibus eftdedus êC.
•oenutn ut bos comedit, fed poftea recuperauit pc
•^«ens quod amiferac. Sed notandum, q» poenitcn
tia hominis reformatiua tres habere deîset condi-
''oneE,uidelicet integritatem.taciturnitatem, diu
furnitatem. Qiiç quidem conditiones per tresli-
'^ras huius didionis homo defignantur. H uero
''on litera,fed afpirationis nota fecundum Prifcia
lutn ■ Per primum enim o,fignatur in^egritas poê
•^'fentiç. [ntegrum cnim eft quod pknn eft Sc cir/
quot;^'are, 8c circularis figura pcrfcdifGma Sc. pk-
quot;'ffima eft,amp;; circulus inter figuras fuper ficilias.
Yquot;' fedifilma figura eft, quia non eft polTibik, q»
®«quid addatur in linea circulari omnino fecun-
dutti Ariftotilcm primo cceli Pcenitentia igitur
aebetelTe per fe(flaamp; intégra, ut uidelicet omnis
P9rs corporis,per quam homo peccauit, puniat,
etiam 1'iait quilibet peccauit uiddicet lingua
pro mulciloquiopuniatur orationibus.pedes pe-
•■«grinationibus,uenter ieiunijs. Per fecundam li/
'^ram,fcilicet m.defignatur taciturnitas, quç ad
Pœnitentiam requiritur,ne fiat pompa uel often-
'atione.Et bene m fignat taciturnitatem,quiailla
'Ola inter alias literas poteft proferri labijs claufis
8c labqs fuauiter fmprlmitur. Tern'a litera efi o»
âCfignatdiuturnlcatcni fiue finalem perfcueran/
tiam, qu/ain alphabeto grçco efî o litera finafe*
Pcenitentia autê fi per fecta eft ufqpa d finem
debec,lt;S: talis hominem reformat de beitiali naquot;*
ta ad humanam,non tsmen lïne afpirationrs 00/
ta, quia nifi fpiritus fanrti gratia per fuambeni'
gnitatem hominem moueat, falubrempoeniten/
riam non a ttentat. Iuxta didumj\poftoIi ad R''
Rom. 2 tnanosjgnoras quontam benignicas dei ad peequot;'
V ■nbsp;/„sgt;Kntiamte adducit-; Qiiartum emolimentum p«'
quot; nitentiç eft ^ per eam dçmoncsconfutamus. V«
hemeneer enim confundunnir, qu5do eorum piquot;quot;
dimus confilium, quando eorum euadimuscarc«
rem, quia propter hoc a fuis principibus grauiu»
affliguntur,ficut cuftodescarcerum pro euafioi*
Incarceratonimpuniuntur. Valde ergo agitantur
inuidia, quado uidët nos eis prius fimilesperpclt;^/
catum iterum cflereformatos atcp reftitutos p«'
poenitenti J facramentum,lt;5d nullo modo eis cofl'
cedittir. Vnde de hominibus fignanter didturpjquot;'
mç Petri, ? .Non tardai deus promiiTîs.fed paf'?/
ter agir propter uos nolens aliquem perire fedsquot;
poenitentiam reuerti.Pceràcemini ergo âC conu«
timini ut deleatur peccata ueftra.Aduum tertiO'
Quoniam autem de neceflîtate uerç poenitentJ$
requîritur fpcs uenic. Sciendum, quod fecundu^
fcncftum Bcrnardum in fermone, fpcs humana f
^m per confiderarionem m'plicem ftabilitur.
* ria, inquit» conl'idero, in quibus tota mea fpes
lt;^onfiftif ,uidelicet charicatem adoptidnis.ueritaté
Ptomifllonis.poteftatem redditionis.Primo enim
quot;«bee homines mouere ad fpei con fidentia, ggt; de-
«OS adoprauitin filios,^ patrem eorum con-
'«tuit femetipfum. Vnde beatusBertiardus fuper
®tationem dominicamrMihi.intjuir, dicatur era
cuius principium dulce notrunepatrono fequé
quot;um pecidonum obtinendarum prjftat fiducia»
glofa Mattliei. fexto, fuper hoc uerbo pater.
*quot;hocdatur fiduciaquid ncgabit filüs,quiiam
quod pater eft. Exemplum de filio prodi/ Luc. i ƒ.
So. Vbi criminofus fiÜus ad patrem rediens.tum
^»nplcxibus amp;C ofailis conuiuiis SC melodijs a pa,
Kcipitur. Vnde ad Romanos dicitur. Stamus
ff gloriamur in ipe glorif filioru dd.Sccundo de
quot;«t homines mouere ad fpeiconfidentiam,utritas
Ptflniillionis, Deus cnim eft qui men tin non po-
qui nobis ueniam pollicetur, 8c gloriam per
'?fam fcripruram facram, quam habemus a deo
•»cut quoddam obligatorium maxim? fecurita/
iJs.Vnde fcribit Apoftolus adRomanos. Per pa „
P^ntiam Sc confolationem fcripturarum fpemnbsp;gt;
^beamus. Etinpfalmo. Memor efto uerbi tui
«ti»o tuo.in quo fpemdedifti, Ttrtio creatin no
fpem,poteftas redditiönis, non enim impotes
*«gt; fed omnipotcns ad cöpkndfï .pmiffa,lt;amp;: ideo
SPECVLVM
Eccî.î; confundinonpoflumüsJuxcaillud
Refpicite filr) nationes hominum,quia nullus Ip^,
rauitin domino SC confufus eft,perm5fitin maquot;
da tis eius ÔC derelidus eft. Vnde dicit Apoftolquot;*
, ad Romanos.Spes uero nó confundit .Et in pfa''.
In te domine fper.iui, non eonfundarineternum'
Deberigitur fpes noftra efiè ficutancora Eirfflif^
tisjueafludibusmoueamur, fiait mola uerita'
tiK,neindebite conteramur,amp; ficut galea
tatis.ne abhoftelfdnmur.Deprimo fcribitur aj-
Hebrços.Confijgiamus ad tenendam propofi'?
/pem,quam ficut ancoram habemus animç tuta
Sc firmam. De fecundo dicit glofa fuper iH''^
Deuteronomiiuiccfimoquarto.Nonaccipieslo'
co pignorisinferiorem fuperiorem molani-S'^
pe rior amp; inferior mola funt fpes SC timor.Sp'^
ad alta fubuehit,timor ad in ferius premie.
mola line altera inutiJiter habetur. In peccato^
igitur femper debent fpes Sc formido côiungi.«^
incaflum mifericordiam fperatfi iuftitiam noquot; ^
meat,amp;; incaflum metuit g non confidit. Ligquot;quot;,
igitur pignoris, mola inferior aut fuperior nó t®'
latur, ga qui prç dicat pieccatori, tanta difpenfaf^
one difponercprçdicatibnem debet,nereli(fî3fp^
tfmorem fubtrahat uel fubrrada fpe timorem«''
linquat. Eft igitur fpes ficut mola fuperiorjqf^
cor eleuat 3C fultinet in cötritione débita pro p^f.
catis, Sc timor iuftitiç,mola inferior quç cóter'
Sc comprimitjtK cor exaltetur nimis.Iuxta
Roma. ;
Heb.(î»
■Pfal.Ah altitudine did timebo. Tertio fpes no/
quot;raeftficut galea fecuritatis.ne abhofte Içdamuf
Homo cnim priuams galea per defperatjonw
- omni uulnere tentatiöis ocdditur,eolt;j caput na
tiennerme.Ivfttaillud-Hiercmiç, Defptrauimus Hierc.lS
poft cogitationes noftras ibnnus 3C unufgfcj pra
Wtatem cordis fui mali faciemus.Noffautem no
ficfaciamus.fed uadamusad iftam gal conti
. nue induamus.luxta illud Apoftoli ad Thelialo/ n^gflä, ƒ
licenfes.Nos autem g did fumus.fobri) fimus,in
«^uHlorïcamfidd Sc charitatis,amp;: galeam fpém
falutis.Itcm notandum,$ deus fic in natura pro-
Kidit cómuniter,® SC dementia 8c potentia^ for
«titudoÄJmanfuetudo naturalitcr coiungatur.
^ ubi plus eft fortitud!nis,amp; ibi plus etiam man
dementiçreperitur. Exemplumde
J^one O eft fortiffimusbeftiarn.S^ tarnen demen
tiffimus. Vnde Solinusde mirab.libus mundi leo
clementicindiciamukarunt. Parcuntpro-
ßtat.s,.n uirospotius gin fœminasdefçuiunt.m-
fantes non niii magna fame perimunt.nec a mile-
ricordiafeparantur.Hçc Solinus.Vnde metricc
•didtur,nbsp;, , . , .
Parcereproftratisfdtnobilisiraleoms.
Et peroppofitum£)euscruddiaanimalia pote/
ftate priuauit Vn inter canes minimi canes funt
maximecholerid,amp;quo
eo magis abundant latratibüs.Chriftus aute mo
ïe koniï quibukuncg fe profternentibus per pee/
SPECVLVM
«itétiam dementem fe exhibec.In uiros potius 0
m faminasjhoc tftjnpeccantemex mah'da poquot;
us g in peccantesex paflicne fe uindicat,lt;amp;: infaquot;^
tes.i, innocentes non nifi magna fame ,i. magnquot;
amore faluo's eorum in pfenti flagellar, fuxtail'
lud Apoc.? .Ego qiios amo arguo SC caftigo.
•Tem diclum el^ fuperius,g» ad uerampcequot;''
tentiamregritur examinatio confdentiç; Id^
__ circo notandu efl,qgt; confdenria hominis jnul
'Tl.j^rti'sK'v^f».'-' tiplicemaflumhabet.EftenimConfciêtia a^
A.nbsp;cufatrix prauç tranfgreflîonis, reuelatrix noftfj
depfflonisjconuerfa trix bong poflefTionisjuindi'
carrix fradc profcfTionis. Primo ergo confdert'
ria b_ominis eft accufatrix fuç tranfgrdTionis.Sic
ut em puero datur dica.in qua defedus fu( ftgn^'
tur ut poftea uerberetur,^ nullo modo licet (iH
abrfcere dicam fua,ga per eamaccufatur,ita cui'
libet homini alligacurconfcientia.inqua oîa péii
fua notantur,utfecundumeamaccuferurin iudi^
Rom. 2, ci®.Iuxta didiitn Apoftoli ad Roma. Teftimo/
ra'um reddente illis confcientia ipforum 3c interfe
inuicem cogitationumaccufantium autetiS defeo
dennum,indiecum iudicabit deus occulta honiJ
num,amp; ideo iftamaccufatricem confcientia ma-
in lib. de xime rimere debemus, dicente Seneca: Confciuni
moribus pdorum tuorum non magis timucris, g teipfutn
Alicnum eo3 po tes effugcre, te nun g. I tcin^Medi/
I
SECVLARIVM. Fo.i47
Jandum magis confcientiam g famam attédc, fal
quot; fçpepoteft fama,confcientia nung» Sicuteniin
charitatiuus accufacor primo monet perfona ad
partem ÔC eam pmunit de fuis defedibus.et fi fc
correxerit culpam celattfi uero (e corrigcre con-
tetnpferic.eapublice in iudicio prociamat,ita c5-
fcientia noflra in pfenti quafi nos corripit 8C rep
Rendit occuke.fed fi nos non correxerimus.in fu-
turoiudicio pdgt;liceprodamabit-ïuxtaiJlud-Le
lijtici.Si confcius eft nifi indicauerit portabit fnig
«tem fuam-Secundaconfaentfahominiseftreuenbsp;i.
latrix fuedepflfionis.fnomni cnim dcpffione uel
iribulatione terrena fingularis confolatio eft bo/
»iaconfcientia,luxtadidumApoftoljpritr.çad
Çor.Glonanoftraeftconfcientianoftra. Vndenbsp;«
beatus Ambrofius in libro de officiis dicit fic,^
ne fibi confciuE falfis non debet moueri conuicjis.
fiec tftiœare plus pon Jeris in alieno conuico g in
fuç confdentiç teftimonio.Btbeatus C^egorlus
fuper Ezechielem homilia. P. didt fic. Quid pro
deft homini li omnesiaudant,«^ confcientia ac-
culatlt; Aut quid obeftfi omnes derogent ÖC fola
côfcientiadefendat^Idem Auguftinus in quadam
«piftolaóC ponitur in canone. I i.q.ca.?.fenti to
quens ad Manichcum didt fic. Senti de Augufti/
no,gcquidlibet,dum folame in oculis dei confci-
entia non accufet. Etcapitulo fequenti^abetur,
qualiter -Conftantius Mediolanenfis Epijcopi^
a quibuidam malignje inEamatus er^^de qut^.
SPECVLVM
bufdamcriminibusjpropter qd prftermitteb«'
populo predicare ueritatem. Et ga illa criW*
nec probari poterant nec ucrifimilia fucrant/cquot;
bic fibipapa-Grcgorius,qgt; ad propriam confci^quot;
tiam redeat,amp; inde confolatus populo non fu^
trahat q ei utilia eflè cognofcat, dicit fic: Quequot;'
(ingt)confciencia defendit.libereft inter accufa/
toresjÄ liber fine accufationeefïè non poteft ''
Auguftii fblaquf interiusaddicitconfcientia acculet. D^
hoc etiam beatus Aiigufhnus notabiliter loqu'/
tur fuper pfalmo uicefimoódauo,amp; fimiliter pquot;
nitur in canone. z -q. ?. cap.cuftödi. Cuftodi, inlt;J'
intus innocentiam tuam ubineino opprimit caif'
fam tuam,prçuaîebit in te falfura teftimoniufli»
fed apud homines nunquam apud defi ualebit U'
bi caufa tuadicenda eft,quando deus erit iudex 3'
liusteftisg confcienaa tuanonerit,interiudicei''
Sc confcientiam tuam noli timere nifi caufam ^
am.Hçc Auguftinus.Tertio confcientia homin'®
eft conferuatrix bong polîèffionis. Vnde dicitbe
atusBernardus.Sanum uascöfcientia SC feruaquot;
dis fecretis idoneum,nullis patés infidtjs.nuliis
dentins cedensjurpote nec manu,nec ocuIis,acce'
fibilis.gcquidibipofuero fecurus fum, feruabic
uiuodefundocßrefticuet, quocunqp uadam ipfa
eritmecum.fecum ferensdepofitumquod cöf«'
uandum accepit, ubiq^gloria uel contufioineui/
tabilispro qlitatc depofiti.Hgc Bemar, Eftigi^
conferuatrix bong polRfEonis.Eft ein bona coß'
^■«ntia ficut qdam charta,in qua metita noftra
^«fcnlgt;untur per quam aflècuramur de pmio pa-
quot;difijuxta d^tum Apoftoli ad Cor d.centis.Fi
I'S autem prccepti eft charitas de corde puro «
'^öfcientia bona.Finis autem pceptJ potelt dici p-
»^ium dcbitum.fiue merces débita pro pcepto ïx
quot;^feruato^habens charta m bonam, per quaoc-
«^quot;patus eft bonam hereditatem dc magnam,fi ea
^'1'genter obferuat, 8c maxime pcauet,ne a tine-
's uel uermibus confumatur.MoraliKr loquendo
•^liarta per quamuitam cçleftem uendicaturus eft
«^otifcientia bona per charicatem informata iœ/
Ç'a tota plena hominis meritis,lt;5^ ideo feruari dc
a tineis et uermibus.Hoc autem fit duplicit«
Vno modo fi frequenter traeftetur r^fPJ^'f
quot;^^gatur. Alio modo fipe^injiquot;
cedri.Dicit Ifidorus 14.Ethic ca.7.de_cedro
^uod retina qua habet q cedria dicitur, q m ob
'«ruandishbris adeo eftutilis.utglinitiex ea nec
quot;neaspatiantur,nec tempore confenefcat.llti Cu
Pi'dmodofichartam confcientiç noftrç a corru
PtiÔe feruareuelimus,primo oportet.ç^lrequeter
«amtracflemuset refpiciamus fada noftra, dida
^ cogitationes noftrasdiligenter difcutiendo.a:
«iamabomnipuluerecuiufcunqp fordis pec-
«^atiperfedcdetergamus, quantum nobis fuerit
PofTibile.ut nec uenialia incôfefTa dimittamus.ex-
«niploPauliapoft.gdicebat,Studeo fineoffendi Ad.24,
côlcientiâ habere ad dcû SC ad holes fempcç
T V
SPECVLVM
Studium, fecundum g» dicit Tuliius.en; ueiicnîA
animi applicatio ad aligd agendum cum fumff^
uoluntatc 3c reuerentia. Maximi animi applici;
tio regrituraddifaitiendum difcernendn.quó
Tit pure confitendum de pcftis. Et ideo merito di'
cit Apoft.Non leuiter SC perfunfiorie dicendo c6
fdentiam, fed logtur dicendo.ftudeoconfcienti^
habere amp; hoc fine oflrendiculo,ur nec eriam milquot;'
ta ptflâ ueniaha q contingac.negligantur. Secuquot;
do debemus iftam chartam perlinire cedria, ^
refina cedri.i.de fanguine crud^hrifti debemuS
frequenter meditari.Cedrus nanij fuit pes crud«
Chrifti ad litera,fic per fynecdochen pro cru/
ce fupponere poteft. Hjc autem meditatio.ucf
mes.i.remorfus pdôrum extirpabit omnino à'/
cente Apoit adHeb.p.SanguisXZhrifti cmunda/
bit confcientiam noftram abopcribus mortui^'
Et ficut idem eftperderetalem charitaté per'
dere hçrediratem illam,ita idem eît pcrdere
cntiam pcrdere uitam funiram liue uitam çt'^
iiam.Et ideo illi qui fe depingunt ad famg clarif^
tem Sc non ad confcientiç ueritateni perdent
«aliter cçlcftem hçreditatcm.Osntra quos loqtri'
rur Seneca inlibello fuo de moribus. Plerit;^ f^'
mam, confcientiam pauciuerentur.Q^artoboi)^
cûfcientia eft uindicatrix fradç pro^ionis.O«®
enim Oiriftiana profeflîone cenfemvr,SCideo4/
tiens iftâprofclïioneminfringimus, côfcctia nf3
non folôaccufat, imo uindicatmordcdo SC pui''
g«do,Iuxta illud-Prof i ƒ .Eft gpromittit ^ fl»
J
-ocr page 335-S^adfopimgitur côfcien£ia,ctiam gpromittitÄ;
Jion impkt talis qfi gladio pungitur in confciétia
Itibaptifiïialiprofïflionefigillatur imago deiiu
eonfdctia hominispcr iiirtutem SC gratiam quç
''Uiîcinfunditurjetiam paruulisufu carentibus ra-
'»onis, 8C ifte eff denarius quem Chriftus fcmpcr
^«git pro tributo propter quem confiteri dcbe/
Oos eflè feruos fuos. Vndc Chryfoft.fuper il
Rîatthçi,Redditcqfunt CçfarisCcfari.Â; Mat,îJ
I^Ç tumdddeo.dicit lic.Sinumifma Cçfarisau
^quot;m.numifma dd homo.In folidisuidcturCefar.
hominibus autem deus cognofcitur,ideo diui-
jjas noftrasCcfari dare, deo autéconfcicntiç nö
lolam innocctiam oportet referuare.Sed iftis
'^.niponbus habent nonnulli confciétiamquadru
Pliciterdefediuam.Habentcnim gdam cöfcien
Jquot;amdi!atatâ,gdâconfcientia infirmata,gd3 cô
^^'entiâ perturba ta 5C gda confcientiam cauteri
atam.Primo gdcinueniunt nonnulli qrïïconfci/
enrV-, -n. • . 5 -!___________n .^A^r^r rtiCi crmC
Jotamina ubi nôcSphendunt nifi pit ces maiores
minores femp euadunt.Tales nô pôderant o-
^'ofa iuramcta,imo ncc médofa piuria uifi forte
Jorâiudicefug librum.Médacia nullius mométî
'untetiâ fi cédant in diffamationéproximi,furtn
quot;ôeft «lagni pôderis,fi fit de bonispaupeij: mona
quot;«riorum uel ecclefiarumud etiâ alicuius cômu-
«itatis,fcd tancumodo fi f« prindpû.ud de boni»
-ocr page 336-principum ud magnorum dominorum, ctia«quot; .
fiatde bonis perfonalibus, furtum confcientia^'
quando remordet quando perfona titpetur,
fit de bonis coîtatis non remorde: nec rema'quot;
in confcient^s quorundam, ut peccatum alicuquot;',
ponderis qui nimis dilatant confcientias fuas ài^
tds,illud Genefis: Non eft in cofcientrjs noftrfs 0
Gen.44. earn fcilicet pecunia pofuerit in marfupijs noftt^^'
Alrj funt etiam g habent confcientiam fans inf'^'
'nbsp;matamperoppoûtum.Quinon foin magna F^
cata fed etiam magna pondérant,non fiout^de^
rent, fed plus iufto SC q non funt pcTta iudicat
pda.Et ifta confcientia frequenter a diabolo
tatione diaboli prouenit, g ficinducithomines ^
perplexitatem peccandijSr gcgd fit contra
l,co. 10 fcientiametiamfifiterroneaçdificatad geenquot; .
Et hçceftinfrma confcientia quamApoft.pt°'^^
bec,dicens.Omne quodinmacdlo uenitmanquot;^
cate nihil interrogantes propter conlcientiairquot;' r
Fercutientes confcientia' eorvi infirmam in Chff'
I .Cor.8 (io peccatis.Et taies uifi funt frequenter tentaOquot;
ne ceflanre habuiflê confcientias nimis largas. .
Tertio inueniuntur^i: funtnonnullig confd'e^^
am perturbatam habent g propter commifla
fperant.Conaa quosbeatusBernardus fup^^
rica fermone quadragefimofecundo: Quid efiquot;^
tius ad curandum confdentiç uulnera,aut ad P^^
gandum aciem mentis,g Chrifti uulnerum f«quot;''/
b mcditauoJEt idem.Turbabor fed no« pertW
ga uulneriim domini recordabor. De ifi.t
^nfcientia dicitur in licerarSempcr pfumit fçua,
^rturbata confcientia. Quarto funt gdam g ha
oenc confdentiam connjrbatam hi pondérant
Parua.fed de magnis nihil curant, SC tales fueri*
l^narifçi decimantes métham amp;rutam SC omne
quot;oius,5i: grauiora legisprçtermittût, prout fcri i^^att.J ?
, Tquot;r.Etlu funt hypocritç de quibus prophetiza j^Ti^.
apoftolus. Quod in nouifllmis temporibus di
'«dent gdam a fide, attendentes fpiritibus erro-
amp; dodrinis dçmonior« in hyprocrifi loqué/
''Urn mendatium lt;5«: cauteriatam habentium fu-
am confdentiam.Iflamergo quadruplicetn con-
^««ntiam deponentes faciamus ficut fcribit Apo
«olus.Accedamuscum uero corde in plenitudi/ Heb.lO.
quot;e fidei afperfi corda a confciétia mala,id eftpur
pti ab omnibus peccatis SC fpedaliter mortal)/
habet fieri per facrsmentum pœnitentiç,
gt;'fuerit aliquis lapfus in aliquod uel in aliqua.Vn
de moueoiftam qftionem.Vtrum omnia pecca/
'amortaliaperpcenicentiamauferantur. Etar-
guitur non.Nam didt Apoftolus. Quod Efau nCD. « i.
quot;on inuenit locum ueniç et benedicliSis per poeni
'entiam,quamuis cumlachrymis ingfiflêteâ. Et
«ÇundoMaçhabeorïï didtur de-Antiocho.Ora
oat fceleftus ille dominum a q non erat mifericor
«Jiatn confecuturus.Non ergo uidet q) per pœni-
'entiam omnia peccata tollantur, Incontrariuin
arguitur g illud qd fcribitur Ezechie. 18.Quaçu
quehora ingemiierit peccatoruiuo ego di'dt lt;3ff«
omnium inigtatnmeius non recordabor amp'iquot;^
Pro refpófione dico,q. ad hoe q, aliqd pdiïi P'^
poenitentiam tollinon poflic,poflèt contingere di'
pliciter.Vnomodogaahquisde pdö pcemW
nonpoflèt nee dderepctm,echoe primo gdc tt«'
doncnpoflüntdderi pda d$monum amp;;eriahlt;^
minum damnatorum.ga afièdus eorum; funt f?
malo confirmari,ita n5 pot eis difplirei-e pc^ii^
inquantu eft culpa,fed folum difplicet eis inquaquot;'
tum poena quam patiuntur,ratióe ciuus aliquaf
poenitentiam fed infruduofam habent, Iuxta i'/
Jud Sapientig quinto de ipfis damnaris. Pceniten/
tiamagentesamp;p anguftfa fpiritusgemétes.Vquot;
talis poeniten tia non eft cum fpe uenif ,fed ca de'
fperatione.Talisautem non poteft elTepdni uia'
torishominiscuiuslibcrum arbitrium flexibil«
eft ad bonumcSc ad malum Vnde dicere.cj) aliq''
pidm fit in iiac uira de ^aliquispcenitere non pof
£[t,erroncum eft.Primo gdem ga per hoe toller!
lurlibert3S3rbirrii.Secundo ga derogaretur uif
tuti gratig per qua moucri poteft cuiuicunq^ pd»
n'seoradpcenitendum. luxraillud.Cor regis iquot;
tnanu dei dC qcóq? uoluerit uertet illud. Quod .iquot;
tem illud fccundo modo nópoffitper ueram pof
nitenriam aliqd pcfJiïïremitti eft eriam erronevi.
Primo gdem ga repugnac diuing mifen'cordif»
de qua dicitur.Quod b€nignusamp;: mifericorseft,
muitf mifericcrdig 6c pftabilis fupcr maliri»
Pro:2i.
lohe^z
^«rcturqdamiBododeusab homine,Ii howo
Ktm udlet dderi qd deus delen' non uellet.Seain
ga hoe derogaiet uirturi palïlonis Chrifti.per
suam poenitentia operatur, ficut 8C cjtera facra
^«nta cuni fcriptum fit, Quod ipfe cft propicia-
pro pdis noftris SC nö folum pro noftris, fed
^'atn totius mundi. Vnde dicendum fimpliciter,
^otnne pdün in hac uita per poenitentiam dderi
^^«ft-Ad rationem in contrarium dicendum,^
^aü non uere poenituit.qd patet ex hoe qd dixit,
y«'iict dies lucfius patn's mei,amp;; occidam lacob
'•^atrem meum. Similiter etiam nec Anriochus uc
Panituit,dolebat enim de culpa preterita non
Propter offenfam.fed propter infirmitatem cor-nbsp;^
Poralem quam patiebatur.
Cötra uoluptatescarnaks.Ca.VIL
Vuia etiam didum e(t fupcrius ggt;_dele-
i 1 datio phabita in pcló impedic uera goe-
^gt;-^nitentiam;Idcirco contra ipfam delec'tatl
onem carnalcm modicu in pfenti trada-
fcripturus accipio mihi pro fundamento uer
^«pientiflümiSalomorMS quiait,Dixi in corde Ecdil
^«o.uadam 8C affluam dcliciis,a: fruar bonis,
üidiqd hocc3(]^dTetuanitas.Rifum(5 rcputa
erroreni Sc gaudio dixi, Quid fruftra d£dï?isr
^'tergo.Dixiin cordemco.i-apud me difpoluiï
^ada 8c afflua ddici)S;didt uaöa.ga maloi? eft
^®«c,bonoijiuenire;Tlu*taillud, Venite bndidi H«» if
P'^tris mcipsrcipite rcgoum 5ic,Et hoe a Ovi/
.Iobi2i
SPECVLVM
ßo dfcettir bonisÄ; ekdis.Malis uero 8C repr'''
bis didurus eft.Ite makdidi in I'gnem gternuni'
gparatuseftdiaboloSCangeliseius, Diciterg®
uadam et affluam delicijs carnalibus, fcilicet in
bus uiuendo quis mortuus eft fpiritualiter, quot;j
ar bonis fuppkprffentibus.De qua abufiua ft^
tione dititurSapientif» f. Venice fruamurbon'j
que {unt,amp;: utamur creatura tanquam in iuu^V
tuteceleriter.EtProuerbiorii. «.Veni fruai^ii'
tupitisampkxibus.Et fubiungit uanitatem dic'^
Etuidiqd hoc quocp eilet uanitas.ga fcilicet no^
reficitfed deficit. De primo beatus Hieronyirquot;quot;®
ait.Inigtasfamemparit,n6 fatietatcm.Dc
Sapien.5 do, Tranfierunthgc omniauelutumbra.Segtui''
Rifumc^reputaui errorem .i.confiderans ririquot;'^
huius mundi g homines feducitreputaui errortquot;'
Ä dixi gaudio.i.gaudentidixi.Quid fruftra d«quot;
peris.Sciendum ggt; gaudium eft interior mentis'?
titia,rifus exterior diflblutio inepta. Rifus errc'
reputari debet ga latentem dolorem admixtun'
Pro.24. habet in fine affligitJuxta illud. Rifus dolor«
mifcebitur,lt;?lt;: extrema gaudij ludus occupat.E''
Rifus uefter inluc^um uertetur dC gaudin in
Iatob,4. foré.Vii dr,Vf uobisg ridetisnunc galugebi/
Lucf.d. tiséCflebitis.Gaudiüdecipitgacitodefkit. V^
lobi 20. Laus impioijjbreuis eft et gaudium hypocrit? 30
inftarpunlt;fii,Et[ob.2 i.de talibus dicitur,T^^
'' nent tympana 8c citharam,amp;: gaudent ad fonv
tu organi^duciit in bonis dies fuos Sc in piido ^^
'nftrnadcfccndunt. Cirtalrancmatmamjcilicet t^^ Lw-i »/
«arnalis amp; Icculsris uoluptajis, notanda: funt ipfius
plures prauacconditioncs propter quas merito abirici / ■ '
»ndaamp;dcipicitnda tft. Piimapraua conditio iffiuf , gt;»ia
Wrnalis uolaptatis cfi:,ga nociua eft ipfi corpori. Vn-
Oe-Chryfoft. Nihil ;ta nociuSeftamp;inimicn corpori
uoluptas. Nihil enim ita corpus refcindit amp; fuffo-
®quot; i.corrumpit,eo gj ex forti fit debile.ex fano egro
|U'quot;,ex igiligraue,ex formofo deforme, ex luuene
quot;«erofuin.Vndc ôi:«oratius:Spcrne uoluptates.no-
cmpta dolore uoluptas. Secunda quia occidit ani t
•nam.Vnde Apoftolus: Si fecundû carnem uixeritts, ».Timot fj
l^oriemini. Item: Viduaiiiuens in deliciis mortua cft,
uidaa fi^nat anima pcccatricé,quae Chriftû ma»
ntùperuolùptatescarnisperdidit.QuapropterPla- Infignis Pia
to dicere folct: Nullam capitaliorem peftem à natura tonis (tnten
d^am q uoluptatem, quahoies capiuntur utpifces. tia,
Tcrtio-ueritatem intelligere nô ptrmittit. Vnde Hi ^
«ron^-.N ihil adeo obruit intelleftum uel inttlligenti ^
*'quot;gt;utcomeffatioamp;ebrietas.Idcm:Ptnguis uenterni
{quot;ltcnuc,nihil cçleftecogitarepoteft.Et ideo dicitur
V^ice 4. Fornicatio amp; ebriïtas auferunt cor. Optima
'ucircôeft Diogenis fententia, neminem poffe fapicn
J'ïop.'ramdare,finienfaeabundantiâcogttauerit.nbsp;^
irto uoluptas carnalis inducit fuper hominem in .2
luo eft ôdium dei.Vnde Apoftolus dicit:Qui in car- ^
ÎJJ funt deo placere non pofliint. Vnde Hierony.fupeiquot;
J'iuiPfal.Odiftiobferuantesuanitatesfuperuacue.U
•osdiligit diiî qui dileàionis eius fuauitatem müda-
•^'sflf camalibusdeleiftationibus ptulerunt.IUos odit
''^';o,qut amore eius amoré fecuü pratu'erunt. Itlos
^'t qui iftam rantummodo uitam praefenté amant
« ««leftia contçranHutjfperantcs inaniter in profpe»
V ritatc
-ocr page 342-ritate Tefuli feducentc. Quinto cai nalis^joluptas H
minfminquovftaridu amp; fteriléois fpiruualiiboquot;»!
f fficit Vnde dicitur in euangclic:n;fi granü fi unien^
tadent mterra mortuum Fuerir ipfum fcluni manlt;t'
Hoc eft,nifi is qui fpirirualis effe defi Jerat cScupifc^?
tiW carnalibus in(gt;tiatur,5c reniidtt copio'um h
fpirituaiiuin bonorü non retcret, led mane: ficut col
cha fine nucleo.SC lampas fine oleo,ficus uai.ua arbor
inutilis.iid heu iam inipletfi effe u^detur quodl'aU^
lui olimpracdixit.Innouiffimisdiebusinrtabuntfp?
|)ericuloia,crurithomines fcipfos amantc; uohiptatu
imatorts Oc5e^imanlple^tiI^:ureaquar cómodol'
amp; deiciftabilia funt cai ni,amp; dura amp; afpcra refugim'«
TuutrocharifTrmcftudciuxtarcgulltua carnëedo'
mareabftinentia cibi ÈC po/us qtumualitudopmitquot;
Ht,ut foffis ucrus effe ircnaihus. Vrdeabbas-Macb?
rius dixit.Quicun^femetiFfiimnocciritaub' fubicce
rit atq: coegerii ipfe mor.adius s ft. Et ucuncu fentc«
tiambtatiEuftbii: Veius niigioiusdebttiffr negle'
fiorquirtis,appciitorlal3oris,foga.v uohiptatis.p^*
tifns übi»dtionis, impatunj honoris, paup in pecu'
liia,diuesincö(cicnria. Sexto uoliiptssearnaiisfï'^
cit hominem in quo cft.amiitcfc gaudia aterr.a. VH'
dcGiegoriusiOmifcramp;infanusiile imoplusquain
fceftia reFut:rduj,qui propter momttancam csi «'*
dfleaatiortm,gaudia rcLnquit a terna, amp; prrperu*
jpeenna-fiaiinnisff manciparc laborat, N'amfti.unciS
j[cntciiam eiuiüë. Piafentta gaudia fequuntur peip«
tualamenta Quiscifficile imo impof;)hiIe ift fii^
dicitHuronprus.utprfflVrititusquisamp;tutunsfjuquot;
•rur boms,ut de dtliciu ad delicias tranfeat ,utin ter'
ra Sc in c*io apf» rt a t gloricfus. Qnquidf m Lazari»
fctai»fi«atettagtiiiSHiinfinttAbr»Jiï,6(diiutcfepeilt;lt;:
titT^' ^^fnouoluptashominfminquorftdii yquot;
jjnbsp;ififinibiieiri intcrni.Frfqui nrtr etiâ duJit
gt;'lcioramp; K cundiorilîlioininuiTi uitafu:',funefepa
J^amaranisrs.Vndrdicit Jeb.Ducuntir, bonis di-
fioV^'^ in punftoad interna dcfvendunt-Sii igituC
bis aufttrjtas uita folacio.quae uiutnits dio ac«»
P^ostacit 3C fecuriffnnos monétts. PaucideliciofifiC
uitcs nioriunnir,qui in cxitu huius uitç nô defide-
^ nit tusflj. paupen imi. Cent.- a anima qui fe aa mun
yjnbsp;cr.rnales uoluptatt s • ffundit, dominus gia
terfxcàdcfcitfui iudicnexecutonbissdiccs.Q^an»
UînexaltaultfeSf )ndelicrisfuit,tantumdateei tor
ntnraamp; iuftus Quoniafetundü inagni:udineni SC
-'«'titudinemdciiiiariiininmundoieritn-.agnitucfc»
quot;iiiintu io pcmarfiin inferno. Deberi^t amaions
«'ularium amp; carna'ium dcliciarum amp; qui harfi diil
quot;dine 'iliciuntur attrndci e,qgt; in uo'u^natibus carnis
P.'«rtt cito qnod dt leflat amp; pirmanet fine fine qd cru
'at.OiSsuouoluptaseff accumulatiuadolorisamp;difnbsp;gquot;
P 'fentiac, quia (.-«oti uoluptatcfrrtipcrfajuitUr pet.i-...
•Mo Vndc Valerius M;4xiir.u.dicir:icilum eftamp; fci- quot;B»
quot; dignuni Anitotf lis q uoluptatum initia obi uioni
■quot;adata -lïVruit amp; foius exitus recordardos gi ois uo
quot;P'ai'sftnisp«mf«tiac.Hci.ptudëtcr aiaducrtit-De r„rf«in De
•quot;oithenes .phiiofoph' illef anofus.à q Thais folcnis moftlienisTf*
r^ternxdiCoiiwl.o.cenffitalctapctiit^ urocöcm,gaj jj^j^
. quot;•Anllr in calû fufpici' »'t:Noneînoiantii:a:-
^'^rc,c,dmnccrffariritoretfîtuafruerer uclupiate.
^cthius C|q:dicii;Quiddc corporslibusloquar, qrü
rPpcttnriaplrnaeft anxietate.focietasuero pnîa.Et
|quot;rra mi tro frqucnt« ci^parat uoluptsfë apt,queeodc
•oco primo fmiüit mel ûdendo, amp; ii-.figit a. u!cû rrce
«tdo.patctei po qjnatiiraliti rpoftuoluptaté feqiur
r«nitudo. Kok« uvluptaseft obfufcatiua d* cfris
V ij amp;fa- 7
-ocr page 344-K famT.Equot;lt;empluin habem'in Solomone,lt;juî qo'1
focinora fua incuruajit muLi€ribas,tdeo pofuirma'quot;
lain m glorijm fuam, id eft, in famam. Haec macule
fecunia pcccHci luxurisc maior eft in religiofis qmquot;quot;
in iccularibus.ficutmicula elfet inrollei'abiiij int^'
cic fiui: in oculo, quae parum grauaretin atiomeiquot;''
bro-R-eligioii autem funt urfacies lîue oculus in s'poquot;
fiChnfti, ldcft, in ecclcffa, proptcrea ut dicit faquot;'
ÖUS Hiero.fanita Piula apui fanftimoniales qu^
rlt;gebat,peceatuin quo J inter fcculi homines ucllequot;^
pacabatur uel nihil,lioc in moaaftcriis grau.lfimu''!
dieebat effc delidlum Et iftud probarur per hoc ququot;'*
deus kgitar ita grauiter puniafe peccata illa q in ciaquot;'
t rK .^.fnbsp;ftrisfuntcommiffa . fninü clauftruin fuit in c»'quot;?'
in quo ipfe deus abbas fuit,ui quo qui icipfos in cog^
Inbsp;tarionibus fuis exaltauerunt ambientes gloriam
abfq; fpe ucnie damnati funt in inferno.Et homo
nuit aii1sprçferri,tollega eius eft qui dicit Ponam''
dem meS in aquüonc fimilis ero aUifriino:Et nos cM'
riffimicxcinplo huius caucamus attaiSum fupcrbi^'
qujc bonorum omnium eft iminica,totius pulchritquot;''
dims amp; uirtutis uermis amp; tinea. Ecce ftella ifta matquot;'.
tma-Lucifer qui mane oritfbatur,qui prsenimio elai^
tatis luar fpendore oim intucntium in fe oculos eoquot;''
„,(' ^ uerfeb-it,infa»:ulamrepcn:econuerfafulphurcam''
ncbrisab/ffiiminergltur. Stcndamclauftrii fuit'quot;
tfrreftn paradifo inquoginobcdiércs fuerüt de pa''^
difoeKpuliîfunrSC morticS tota fua fueceffióe dS'^^'
11 rfrtii\lt;hnrti-iifm't in pnncipio ecclefia-, in
b'-irmP.trus abbis fuit.lnquog,pprietarn cffeU'''
luira',mortefubitanea p^ricrunt. D.cimo earn»'''
uolui-'tarmutat hoem in beftiâ Ecce quâ ma?,n5 pee'*
tü eft g) de homine facit nó liominé, ö( lioc facit pe'
tKüluaum'
f ■ .J;
I quot;
1quot;
JîtôluxuriaE. Vnde Hieronymus Fug!teluxuriâ,nam
J^cutuirginitas homine xquat angelis imino plus efi
quâ angclû,ita luxuria homine plus quâ btftifi-
ut ua dieani multo peius beftia cû efficu.Speeia
|quot;er tatiien luxuria muf at hominé in por cû. Vîi Chry
•ofto.Porci funt qui uitam (uam ccciiofse libidin.SC
ÎJP'uptatibus feeuli manopauerfit: De hoc etiâ fie fcri
•quot;tphilofophorfipnnctps Ariflo. ad ^lexsndrû ma-
Enurn ita diccns.O clcmens imperator noH te tnchna
teadcoitum mulierü,quia coitus eft quxdâ propr^
«tas porcorum.Quç ergo tibi gloria fi exerçeas uicianbsp;^
gt;rrationabiliumbtftiarr.amp; afius brutorû, Vi deci-
ultime uoluptascarnalis fpoliat hpminê m q MoraliW
*'t omnibus bonis amp; uirtutibus Vnde Grego. Qujeli
alia fu{|-int bona cpera,fi luxurije fçelus non ab-
'quot;'tur imméfitate huius criminis obruuntur, quia nil
«no gratû fit luxuria maculat». Item Gregonus.r ul
quot;funtcapterafiocculta.iudicis oculis caftuatis tifii-
?gt;oniononapprobamur. Vx ergo illis qui quot-die
gt;ndeiferuiiiafemortificant$(nilmdt mttcedisinui
»a peterna confiquentur,quia fa crificiumeorfi «
quot;»cum imnuidicialuxuria pollutüfuit Hsec iuvuria
«ft fingulariff ma filiapr nnpis inferni,fcilicet Luci- Hm^e. t$,
«ri amp; npbiliffima. Vndedicif ^Phir.ees uirum Ifrac
litem fornicantë cum filia nobiliffimi principis ma-
«lianuarum fimul cûipfamterfecit. Pnnceps Lucifer
feptem hab« t filias quae funt feptem uicia capitalia,fci
quot;cetfupctb'a,auaricia,luxuria,iia,gula,inuidia,acc
«■ia^hastradiditpeccatoribùsin comugium.unus ha
fcft unam alias duas, alius on.nes. Quanto autem plu
•■« aliquis habuerit, tamo plus habebit de hyrcditate
diaboli.idefr.depffnisififfrni Vnde bratus-oreg il,
fupcitSodomam5cGomorram fulphur !c ignfmß'
dicit. Quid in fulphure, nifi fctorcarnis. Et quid pc*quot;
ignem nifi ardordcfidciiicarnalij expnmi.-ur. Ciifl*
çrgo habitantiuoi Sodoniij uelGoiiiorra carnis fc^'
tera dccreuiflttdominuspunire, in ipü quaiitate ul'
tionis notauit maculam crimiiiis Sulphar quippe Kquot;
totem habct,ign!s ardorem.Quia itaç ad peruei fa «l*
fideria cx carnis fetore arfevant, dignum fuit ut fi'
mulfulphureSCigneperircn-squatinusexiuftaftrn'
difcerent cx ini'ifto defidcno quid feciifent. Nam pe^
quï quis peceat m hoe mundo per htc punietur«»quot;
inferno.
nxpUcitfpeculum pocnitentir.
Incipit fpeculum igonizxntis peccxtoris.
X T Ea heu 5C plufquam heu me miferum H in^
-I licempeccatortm.qu! tot in anguftijs Ä cal«
A JL'nitatibus corporis Ä fpüs.mefoluinreperio
«om/ii humino fuffragio dertiturum. Nec eft uU»
«rcatura:ful» loleà quaaudiain aut eredam dolorquot;'quot;
tncorum quilecun» fperare reuflamen.attenta cal3'
muatequammprefentiarum perpttior. Parentes fi'
ijuidemâ: amicimeicarnales,quibus maxime.conff'
debim,idem ipfi per quandam fiflam amp; occultam tr»
diiionisfpeciem,in uanitatibus amp; ludisimpos mlt;
deduxerunt,amp;induxeruiit inlocum horroris
queum mortis,qu3C me nunc obfiJet amp; inuadit,fcilï'
tet nec me prxmdere docuerunt pntes horrendas mï
ferias,quibusheununc toius i^uoluor tam corpor«
quam anima.Infupcrôfin prçdiflum laqu um mor'
eis cum eifdemcognatis dietim labebar nec attende'
liam Vae uaemihi miferopeccatori quod dum plen«
Micolumitate fruebar.has terribif s angi-ftias Ä irto'
kraWc» truciatusnon prseïogitjuijqui omni mor'
tidtcsiquot;
-ocr page 347-Jalicrcatur? pr?ftnini hoinini pcccstoniKcuitabili
«r eutniupt, dum mors in ioribuscfi agonizat m lu-
quot;ncu modo pattnturfxperior.Vticchstcmrhtoper
«ogitafledi.butram,rifi murdus amp;disbo.us cordis
umerrorum tcntbrisobtuicaficnt, inimo «.tiuï
prquot;rfus excsccsfTcnt Si quidtni dö adliuc fanus i fffin
in pi ofpcrij mundi lotus cffiorcrtni,morta fi mptr
^'ftu(.bïm,amp; uir abrq;horrorcn;ortisincnrior:c au»
«Ire pot«rä,fcilicet ncc qucnipiam morii ntein uidrre
^otcram aut imaginarc fine dolorcamp;trcniorc cordis,
wdheu nunc quafi proditorie inuadotöe circunual
Jor a morte,nfc «lium ufqjquaq? patct diffugm,n,qui
quot;'mio tot miferiis undiqj circunuallatus i uant, quc4
ptïtercasnil aliud cogitate poffiiin aut alüs inten-
quot;ete.Nihilominus falubre niniis rnihi fort t Sc oporquot;
^unum faluti an me mes uacare quam timco poit bre
^te temporis interuäUum ad infernalem dcfcenCur; ra
•nanfiontm,cuius horrendam memoriani fairem uni
Ms horje morula nunquam hucuf^ in mente habui:
Putr^ me tcmpcftiue fatis id la6urum dum mors
reffet, finem'q;uit» propinquare ptrfpiccrem. Sunt
*ece mc grauitur erraffe cuidenti r perpt ndD,cerntns
'nedoloribus,pauore,amp;'angoribus:ita circunfcptii,
'luod ad falutaria qu«qj intindcrc m hi non uatac
®ut dcleflat,quinimo luce clariorcxperior quod poft
lutfuin amiffum nil reftatquam ut uscdetur. Heu n:e
Wifcrum 8c infelicem, quod pracciofum tempor:s ob
animac faiutem procurzndam mihi diuinitus collate,
*ani incptctam uane tam inuriliter crpendi, fl ad ua-
»5itatfs cunaa'qs;faluti mear nociua'.eodem quotidie
2Dufusfum,deifanfit'q) matris ecclcfiaEpracepfa,ee
Pionitaprorfus paruipcndrns, atque pro nilnle du-
. iesuotafrangcspotnirentiirefugiês, .praiffa lolucre
W turäj amp; oBua uetka ppetras.Quaobré ab Imoi-fali
V Iii] ueriBS
-ocr page 348-Mcrmr proprisc confdentiae tarn acritfr intus corrfl'
dor amp; cöinanducor,3gt; dolor ille omni dolore faruiof
fua acerbitate fufficiens elfet animä à corpore fano u'
olenter auellere,fedSC p pauore eorü quse pdixi.an»'
maadhucin corporeremaneregeftir,fed fruftrafp'
fua neceifario Chnftndeferere c5pellitur.Heu heu 'i'
tum äuiafalutariquae ducitad uitäaberraui.quan'i
nimis anguftäforeconiïdero.latâaûtamp; fpatiofamà
multis frequentatâ,qu2c ad interitû tendit amp; in bar»
truin damnationispdpirat.hucufq; fum fecutui.Vt''
ram daretur mihi faltem unica dit s tpis hoïm,qui
lud uanèconfumuntamp;inutilitendepcrdunt enim ,P'
culdubiomorafemot3,cordepuroamp; confcientia nO
fiftadepteritisdelidîis ueraciterpcenitere,amp; iterunj
pccnitendanon cômittere.Sed uideormihi taliter a»
harc ab aliis refponderi.Quod (îcut ad regimen do«»
folus denarius argenteus pan! conferret ei,qui eu«quot;
mille aui'cis illâ regere nö potuit: pariformiter par®
ad felutë procurandfi mihi prodejfet unica dies pcequot;'
têti«,qui in centû mihbus nihil unquâ bonifeci,iiii®
malum omni momcnto pcrpetraul Pratterea dolen-;
terexperioramp;animaduerto q» homini impcenitent«
fuä'ct uitâ nullatenus emendafe curanti.feftina tnorS
fuminûeft remediumëcfalubris medicina.Cui enin»
breuior uita eft minus deterioratur, amp; pauciora Rbi
cumulât deliaa.Maledicanturita£tfalfaedclicie,coii
uerfatio fcrda,inrpta folacia,quç quis exiguo tpe dU
raaerint.iternarfi mihiingerent tormenta 8C fineß
ne duratura.Magna ftoliditas eft ut uiam longiturä
quis concupifcat,fi illâ in dei feruitio indelîncnter n^
«xpcndat.Heu 5 negligenter ifta puidi prseteritis die*
bus eu ad honores amores amp; fauores mundanos taiquot;
ardciucrafpiraré,quimenuncin has horrendas aquot;'
guliil*
-ocr page 349-t«ftias amp;cruciatns inftar ceci deduXerunt.Malediai
'' horailla qua in hanc luccm prodfi,dum propter in
cxccffiuumnuindialium amorem, corpus
^^um in cibum ignis amp; fauillam «terni incendü fic
quot;quot;quot;catc nutriui.Deum qui me creauit SC perditum re
quot;f mit perdidi.uitam illam beatam qua- fine non clau
««ur.defeftu caret, inuidiam nefcit.amifi. FehcKS
omnium fupernorum ciuium focictateperpetuo lum
Pf'uatus,ubi uerus amoramp; perfcfla mérita amp; gau-
?gt;atinguiorum facit communia uniuerforum. Nec
''''gt;werito,ut clare perfpicio, tot bonis deftitut^ fum,
^'»oniainqyjdçm fi breue X exiguum uitacmestem
Pusindieferuiciocófumpfiffem.infaUibiliter SC abf-
ambjsuitateconfcientiï.fecuritatéamp;animse
'«'«teminpfiti ffuoaccepiffem,amp;: in futuro uitâçter
gloriam fine fine poffediffem. Sed nunc pro-
'■quot;doloringredior locum tormentorum ternbilium
»ternalium pccnarum amp; paulatim definunt omni-
membrorum meorum ofricia,cun£lai$ uires tarn
Swims' quam corporis langucfcunt-ln primis lingua
J^apalato adhaErens,loquelç ufum mihi adimit.qua
quot;brem do:ores Sc anguftias cordis cxpUcare non per»
•^quot;tor.Oculi gyrant SC rotantur inorbem,uel turge-
s^fcuntinflamurq! predolore,obcuius uchemêtiam
quot;«queunt lachrymari:'facif s paUcfcit,color immuta-
fic glaucefcit,nafus conftipatur acragefcit,os gra
^iter olet et cxarefcit,dentes nigrefcunt eorumq)lun
quot;quot;«■a fe difToluit. Labia crêpant finduntur SC fpumat,
Eutturraucefcit,neruiqBi in proximo rumpédiiune
'quot;dendos fe monftrant, peflus aridum fc fubleuat, ut
JOrdi locum tribuat quod ad crepandum feftinat.Wt
^•■a quam caro per omnes meatus fiidat,foKet,fecp co
•^it.Htuâintolltrabilîs pfi^gula ccrpi$^«bra
fuftinco cmciatusnainufnter uacuus 8C attfimîtquot;'
dorfo f, rc fe fociat.Omnejcorpis cotts amp; offa ita
numei;ancôin.gt;iepoffentociilis intuctiû fcinaflif«'
ftant,ranguisaufugitua;i,c(e occultât,crmeidifiufi!-'
Ignis na, uralis alg. fcit,dt ficit ilnfuj,uita dcclinst- H
WJinfeiicècurinhocfpcculo meiugiternô infp'quot;'
ainaritudinënôprçcogiraui,amp; p(ertnn
rib.I«angurtia5qusinorituroipeuntamp; fubfequuquot;'
tur.gbus.acircûfjptusnullâ requiéauquot;- paufami fP^
rio,quoaictj me ucrtei o l'iut in longû rx enfus fiue
Blooumcolleaus,lt;îu. fupinusiaceâfîue refupinusiquot;«
cumbcm ,qmn mo ex omni parte corpus paulariquot;*
df hcieni uelut efca ucnniu horrendû tx iV gignu pquot;'
torem.quéfgo ipfeurcun^s uixfufficio tolerare. P'^
ter Ha;c corporis mala,qui enumeraui, ipi'a etiâ aquot;''
ma ineftimabilfstollfratangu!has,euidéter confide'
ranspT?tenraoMea3mrn.aatcpdcliciï,diaa,uerbï.
ïaftaamp;opcra.fingulaf^ cordis cogitationes ^u®
luptatestamfubitoâc caeriter euinuiffe, uix uniu«
noaisfo.nnoxquiparandos fore rcfpcftu arternira'
tis. ^fuper Sfcundlaopcrafua animaduiftit iniu^»
efle^ uitioft,quapropterab eorum prefentiaaufug«
r^ fatagit fcilicet ab cis taie reçipit refpôfum. 1 ua in'
quiuntopera fumus,tuiq5 partus quasgenuifti.ldc'?
cote nlimiuere non debemus,fed ulque adprïfcnt'
ai 1 ïqmfl;mi iudicisçomitabimur,tegrauiteraccU'
laturi,eo quodnemine impell^nie aut inftigante te«'
prxcipitia muîta fpoquot;f«
rorrufti.Rcffrcmus.prsrtcrcauniuerfascircurfta«':
m$dCcauraslocorÛ,te:npjn'i,p-rronarS,ingbilsdi«»
^atnidataconténensuio afti Quodqsfftîiinfpirafi'
-'''nbsp;'mmiffisobtépcrarerénu?|;
f^flce'i^i'un^Hiutd tttuiiâi. V£ uiiliimiferp^f
-ocr page 351-'quot;fflici pftóri cui ex oAi parte intus Kforis multipl»
^^ntmaU,crefcitaffliaio,fecinöimmfrito,utpot' 9
®tradiftamë a;c|tatis amp; inltitiae.cótraremorfum X
,nbsp;confvienn^m baratrü daiHnstionisme
Inaquot;quot;* P''«cipitaui,amp; qiuin in me fuit fpüifanfto bel
® gt;tuU,dminae gratiae ingratus extiti,not)tia lumen
Angelo fftó qui inihi m cuftodiam Scdirefto
„ quot;'^'■putatHjfueratinobedienterrfftiti Monitaq-
^•f^oC eorreptienesiuiiorumqwauianequitiï mC
t^nbsp;adfalutanadirigtre conabantur audue
^^tempfi .Proch dolor quanto ftudiofiushojacer-
~'»imos coidw doiores obliuifci SCefiagtre defidcro»
t^to attentius obtutibus mcis fcinet obticiunt.Et ut
quot;ngulanotantertxplicem mall qua; patior,undique
Pfrcvcuitun- circunuallanfineatjgili tenvbrarü ha
quot;55 gt;mpl3cabiies,qui geftibus fuis Sc clamonbus ter-
quot;'quot;libusamp; inconditis mihi ininanturut dcuorent,
uiuum abforbeant-Habcnt liquidcm facics tsm te
quot;as horrib les adeo 9 folus eorum alpi aus fuffice
^tamentiammihi panter amp; defpcratior.e incutere,
** ®nimam a corpore feparare.Ex altera dcniq; parte
«minus aftare confpicio cuftodé mihi drputatfi ange
bonfi,mccftn amp; lugubrcm.cuius qih fuaHonituS
p cofilwacmonitis obtëpcrare comëpfi sdfuccur-
««m men lente fe difFon!t,qiiinim« a tartareu U gio«
quot;.'b ,quorndum fofpitate fruerercorporalib»nrpia«
quot;tis dtft ruiui,me iure dcprehendi pm'ttit amp; imma-
•liter cotreftari arq; difccrpi- Emt fum uero ludicei«
scsffimfi,amp; infallibilê infpicio tertibile minis ad
«iftar futiofi cuiufpia ac rapidi ujri ftantê,g ex u^tit
«UO iraccdo minis amp; minaci quem fic afpict re um u'. f
quot;smfidifanr^uperar patêtercf.dit inptrtg
««ro,rcqi,t ergo n»e«ifcrB cenccpit.Et i cut» * tant»
punc mihi terribil ioi em fe monftrat.quanro eorM
lionemmeänoxüsexeeflitus pauloantemilerieo'
wsexpeaabat.Achgfiuerainoibus mora«aPP i
tione iemotisà dno praeftolor tcdtmnationis;
tiam,qui ob meieonuerfionêamp; tmcndatione tof^^^
hldiesÄ horss miftricordittrindul(ît,itd pi '
in du m pœnitendi propofitü protrahet é, nihu tgt; ^
|ieregi,i^Edinuiti1s prorfusfmareui.Nuneccec
metalamitatibusoblïtüccpeno.gjnfcinumerar
dem ipftmctfuffKio Sinttmiaquippeillamtaa t
ramfeio mefufiinerenon poire,quam tarnen 1« .j
läiuinii decretfi prarfiolari mt oportU.Nec eft
um in co-ntrariü. Ad cuius quidem exccutione .eP
licEtartarfOs lUosfateUitesaciiaores immU'S^
»nifericordi spparatoscerna,qui mihi manus pf -
bent ut ad ollasfulphureas stcrnalitcr arfurö
cum traducant.Praetcreafubtusme parentibuso j
lis aclucidc contt mplor loca intci nalia amp; colle^
ttrrificas,domuiii'c6 hoironsamp; importabihsw i
riï, cuius funt tcnebractam denfa- ut amp; manibus
palpariSftraftariualcant. Ignis finefiammaace
ritaiis fplendorc,fator oim fulphure 8c fumfoo^ ^
re pfft;ientior,dolor ad inftar partunentifi Ä»''''' j
teffationç uel paufa quaru-unq;.Rugitusamp; elanquot;quot;^^
recnonfufpiriatam magni uigoris.ut amp; lachryiquot; ,
dt auf. rant memoriam panter äC defiderin. flt;
tes amp; iriiferiac tam gr3u£s,u? per (ïngula moment ,
rchomïnêmoricoi ant,qui tarnen mon nonu^' j
mors quoq- in defiderio eft ôfuenire confemnU ^
«b intolltrabiles cruciat' audilt;3 plerofcpdcfi bl^'P ,
tnantfs,deierantes ac maledicentes. Ibi quot^pS'' jj
ter confpieio unSquincç damn'tS odire fuß P''®'quot;quot;^«
i«;luthoft«incapitalem,ej^maltdiccre,niaIa f^j ,
^ÊCVLARTVM. Fot. i$6
^•■I Scabfqfe caufa mo!eriaic,Sf idcirco de die in di;iil
quot;OUI nbi inferunrur cruciatus. IIluc infuper planc co
|quot;0u6eosqui m.cU n p uloante dtliquerunt,amp;do-
^'nica mandara uioUuerunt,fcientcr expcaantes ut
^i'^P^dem habuerunt conuium in deliftis,iam fc-
iquot;hab;ari :fódalem 8f participé in poe :is amp; lulphure
quot; jammis. Ucent illicmi fri inter afpides,ferpïte»
« dracones amp; (imiles bcitias uirulentas.quai üp mui
quot;tudin«nonefl nunerus.Ibi dtfideraturmörii qu«
^ous eft ipfis immortahs,qui tamen moriunt tir fine
marte ÔCcruciantur fine fine.Heu quot;4 horribilis eft illic
manfió mihi m.i'cjj fimihbus fceleratis deputataac
Pafatajcuiujenam memoria amp; cruciatus prsecogitai
•otninimenfumm o$ augcnt dolores, calamitäies
^m fenas.PereatdiesinquanatUi fum. Maledicla
!quot; clua de matris utero in lu .em hanc prodii.cil
'*ntisanguitnsô(ina:ronbmimplicitundi hac uita
W'grare côpellor Heu me infeliccm cur talia Schis fi-
«'Uia non pr«cogitaui,uel in animo reuolui dû ple-
fofpitate gauderem ,ôC pœnitcdi fpatium
Kierat benigne con effutn. l;'m utie^fi hoc fcciC
'm tam fccurus effem de a-t-ma faicitate captanda,
S Um hgt;gt;uinpfcntiarum indubitanter infemakscru
quot;atuipoftinoduiuf.t prurusin perpttuum durai u-
l^os-Maledifta fis mtelix anima mea quae ad pocnalcs
nias migrabis manfiont s.ubi quoq; corpus quod tibi
^cmm habuifti in delicijs.fimul äC pertrahes in inter«
mmabiiibusflammis Ofipoffem «'cplere ctgt;rdiimeî
öefiJeriuni,ueUem certe qgt;nnquâ natus fuifiem. Nee
«mm tantas calamitares iam incurrerem quas euade
renuuatenus pualeo.0 rupesarduîT 3C montes exctl
n.cadite fup.-r ,„ ^ coopcrite mi-, ns uultuni
Ulum Jrati contra me mditis lï tas ett afpiciam infu?
precoc
-ocr page 354-fftcàr ötdditt me ut pcMiss lilas horrendas tgt;a afp^
dâ.quasmihi paratas uideofurfum amp; deorfum.»quot;^
trorlum amp; retror^um,dextrorfuin quoq; amp; finiff
fum.Siquidem tani grauesamp; rain terribiles h»^fquot;quot; '
nt fï licercr amp; pertnitteret certe in defperaticncin
deremlabitpineam totisuiribusoptarem-Hi«?'quot;
tolei abilesingerunt niihi cruciatus carnales àcl .^
«fîtes prfc!of*,necnclt;nfuperb)acordisigncniin'*''
ft'fttda. Nôimmerito carnctnmeam putridam
delicate nurrire ôtiinpinguarc debui, quirnofl
«ififaccus ftercorumac cibusufrmium recnont^^
frundotuin fpirituum, animae autem falutem po'^'j
«onere ac defert rc,QuaE finflorum angelorum j,
igt;us,amp; btatorum fpintuuin minifterio,fuo amp; oHJ.quot;
«mreruin plafmatori prafcnrari dcbuerat, qu'
preciofiffim» eani fangiiine dc poteftate danioffi
rfcmit,mort. m queqe pro eadem fufcipere nonduj^
tauit. O munde imd immunde nô ab re te cogor f''.
ofum haberc,qu u- tibi complaceréiam illis difpquot;
«ioqmmetito ultra omnem mundi creaturam^
«}uod credi poteft (ï eis obtemperare uoluilTcm if ^ ,
to me dilexilTent amp; nunc heu pro tali minifterio x'y
nos fufcipio pro mcrcfde crudatus Vos item al'quot;?'
f «rentes âC affines, quoj profcaoiî ut nunc fic SC
cognouiffem.nunif uobii tantam fidentiam adhibquot;'
fcm,necueftrisfuafîonibusSeconfîiils acquieuilffquot;'
gnimo creatori mco ac recreatori dcferuire amp; cóp!'
«I-re ftuduintm,qui fuis contemptoribus tam tef''''
bilisfiffeutrusexiftere non dubitat. Sed nimisf^jquot;?
«ftiftaquerela, fi uftraquoqt» niirummoucntur
lletusamp;fufpiria adnihüum profutura,lt;um fîquot;?quot;^'^
inedio in Rraui corporii Se aniinsecalamitate,à pf?
Icoti «óptUor fetulo juigrwc,» «d infernal»
-ocr page 355-Jf^^'ocastfmaljtcrcrucïsndus trar,(Trlt;»,ubifftfle-
jj'« uridor détmii),p(nis fine tern-,ino,amp;' «cerbitas
nfmcta.Vnuni tamen :uadeoamp; confilium falubre
qm t.ebilcm liane sudirequaiimoniamäC
j quot;quot;^«nfoifitan pra-ftolan ur adutntum,pro nunc
P.ittado,qu3ttnuspeipetratafïcinorJi
wm morapofipofita dcferant,quit fic homimm fi-
in tartara praecipitantrpropriam aurem con-
tnu^A^quot;^ iieris fctnitentiae Ismcntis accontritsone
fiudeant,fa!ubrcm uiuédmiam arriciantj
iMa rquot;nbsp;melius qurfm ego mori condifcant.
amHixquem faciunt alienapt ricuia cautum.Bo«
ij'^Y'^'P^sfiquidtni prafw ad infi:ar umbrsfo-
fis brtu'frimumeft .Nemoquocf; an etiam crasfu-
Pf Uiuere debeat fecurus efft poteft. Nihilominus in
temporis breuitate, ualet homo a-terna fibi gau-
promereri.aut certe at erna fi uilii iupplicia pro'«
*'quot;'arc,quaf autt mutidi coitfiiiutioncm ambo iu-
quot;tamentorumdiuerfitatem curflis funt uiuen«
»ibuspraeparata.Quifquis i^i ür ratioris ca-
quaiuum faluti fuar congruere iudi»
taueru in hoe fpeculo femet sffiduc
tontimpletur. Finé qujcfo ba
Bü,c«! nuilum prïfero do-
fiuni.ln müdirlt; bus da
mihi celfe dcui.
tiHlS.
-ocr page 356- -ocr page 357-/ ^
-ocr page 358-%
-ocr page 359--
V-'.t'
-ocr page 360-■ Sy
/
■Vi-,
■ ■H •
t
7'
' • T
I ■i-.î.
-ocr page 362-W-
ilquot;
liÇ- •
- !
• V
(
-ocr page 363-ft
-ocr page 364-IS
SSquot;
I
.a
■-/..•-I-V;'
f
-ocr page 367-, \
-ocr page 368-■'.■'A
■ - ■
N
♦'fe.
■J.
' i-
' gt;
I ■
i
■
X
-ocr page 373-; /
- c -
r
•i-f
S
m
tçâS
■ÉÊÊÊi
-ocr page 375-WILLIAM SALLOCH
Pines Bridge Road §
Ossining, New York 5
^a^wwMiN*!
^T i
S!.