DISPUTATIO JURIDICA
IN AV G V R J LI S
de
QJV A M
Preside Deo Ter Opt. Max.
Ex auäoritate CMagnifici Reports,
Reip. UltrajedinsB Poliatri , atque in inclytâ ejufdcm Academia
Medicins Anatomes amp; Botanices Anteceflbris Ordinarii,
NEC NON
Amplijftmi Senatus uicademici confenß* ^ Almx,
FacHltatis JURIDICA Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp;
Privilegiis rité confequendis,
Eruditorum examini fubjiamp;t
BALDUIN US VAN BERLICOM, Rotterodamo - Batav.
Ad diem 50. Jumi, hora locoque filitis.
TRAJECTI AD RHENUM,
ExOfEdnâ FRJNCISCI HALM A, Acadcmix
Typographi Ordinarii, cb loc Lxxxv.
ISlobilisßmo , reverendoque VIRO
D.D. EGBERTO van BERLICOM , Civitatis Rottero-
damenfis , nuper praefidi fcabino Schielandiae prudentif-
fimo , ac J U. D. vigilantiffimo, Parenti fuo plurimum
honorando, in aeternum filiali amore, acomniobfervan-
tiae cultu colendo, ac perfequendo.
JSlobilisfimo , ac Confultisßmo VIR 0
D.D. JOHANN! vander DOES , inclyta civitatis gau-
denfes fyndico vigilantiffimo accultiffimoque , J. U. D.
ejufdemque facultatis , nuper in illuftri Academia Har-
dervici anteceiîbri Ordinario celeberrimo , ac prudentif-
mo acutiflimore.
NEC NON
Celeberrimo accutisfimoque VIRO
D.D. WOLFERDO SENGWERDIO, J.U.D. ac Pro-
feflbri Philofophias , in celeberrima Academia Lugduno-
Batava Nobiliffimo ac faciendiffimo.
U T E T
NobUißmo ac facnndt(fmo VIRO,
D.D, ANDRERE HOFFLANT , Advocato pro Curia
Hollandiae acutßimo ac facundiffimo, cognatis meis plu-
rimum honorandis, amp; ob amicitiam magnopere colendis.
U T E T
Celeberrimo ac ConfultiJJimo VIRO
D. D. CYPRIANO REGNERO ab OOSTERGA , J.
U. D. ejufdemque facultatis in illuftri Academia Ultra-
jeäina anteceflori Ordinario promotori fuo digniffimo.
Jn honoris amp; amicitint ßgnum hafte Inaugurales
Thffts grata animo
Offert amp; infcribit
BALDUINUS VAN BERLICOM.
Auth. amp; Refp.
-ocr page 3-Voniam pro more in oAca^
demiis recepto confiitutum
eft, ut iUi, quigradumdo-
Boratus acquïrere conmquot;
tur i publicum fpecimen
fuaaptitudinis exhibeant:
Ita ut uni magis hanc, alteri rurfits aliam
matenam , placet defendendam fume^
^ere ftc quoque mihi, ubi aliis mjgù
arrifit, tumdedonationihm.tum degene-
nbus contraauum, ut funt paBa, tranf
a£tiones, tum de materia t eft amen tar ia ,
alia innumerabiles : fic mihi pra camp;teris
maxime placuit hanc praclaram de fuccef-
fione ab inteftato materiam pro viribm de-
fendendam fumere : qmntaßt utilitas , imo
vero necefsitas hujus materia, non opus efi
multis exprimere, quoniam experientia quo^
tidte hoc ahunde teftatur.Ne longumfaciam
ergo, conahor tantum breviter ^ clare
hanc utilifsimampariter ac valde necejfa-
riam materiam proponere i ututar ver-
bis alicujus autoris , dicentis , in omni
doBrina breve altquod ^ certum decet
coüigere , quod in arcula memoria recon-
datur: unde polîmodum, cum resexigit,
aliqua deriventur..
DIS^
-ocr page 5-DISPUTATIO JURIDICA
IN JVC V RA LI S
D E
CAPUT I.
Ereditas eft Succeffio in univerfumjus,
quod defunâus tempore mortis liabuit
/. de V. S. fucceflîo autem eft jus
fticcedendi /. 3 .ff. de hon.jojfef. omnis au-
tem hereditasfive fucceffio dupliciterfit,
vel ex teftamento vel ab inteftato
J.ferqms ferf.cmq. acquir. de quafuc-
ceffione hic venit dicendum : fucCeffio
ab inteftato , quae amp; légitima dicitur,
propterea quod immediate à lege defertur /. 130. ff. de K. S. amp;
à lege fola abfque voluntate defunfti, cum teftamentariam non
ipfa lex deferat, verum à teftatore delatam confirmât d. /. 150. hinc
etiam fibi invifem paffim in jure noftro opponuntur heredes te-
ftamentarii amp; legitimi /. 3. §. z. ff.pro focio. 1.17. i. /. 70. /. j-j.ff.
de acquir. hered. l.\. tot. tit.ff. de fuis ^ legit. hered.
§. i. Eft amp; alia divifio hereditatis, nempe civilis vel honora-
ria , five prstorea ; hsc hereditas bonorum pofleflîo dicitur,
A 5nbsp;cuni
-ocr page 6-cum praetor mittit in pofTeffionem bonorum , de qua materia
peculiares titulos habemus in libro trigefimo feptimo pan-
ded.nbsp;n j r
§.2. Dicitur etiam jufta hereditas, quasabinteftatodefertur :
propterea quod jure quodam fanguinis amp; neceffitudinis, omni-
que jure tam naturali, quam civilidébita videatur d.i. ff.
fro Jojo. quamvis per juftam haereditatem etiam intelligi poffet
teftamentaria , amp; ea quas jure amp; quovis modo obvenit , ut eX
i/./.3,§.2. colligi poteft.
3. Praemittendum tamen videtur quid fit ab inteftato de-
cedere, amp; hoc variis modis fieri dicitur, proprie autem inteftatus
decedit, qui cum poffet teftamentum facere, tamen non fecit,
vel quiomnino teftamentum non fecit, veluti cum quis non fo-
lum non fecit teftamentum, cum facere pofifet : verum etiafe is,
qui cum civis Romanuseffet, amp; fuis juris, propter aetatem vel
aliam caufam, fortemortalitate praeventus, aut aliter impeditus
/: i. f-. de injiifi. ruft. irr.faH.tefi. teftari non potuit ; ut pupillus,
furiofus, prodigus d.l.i. quamquam hoc minus proprie, tamen
reftius, de eo qui teftamenti fadionem habuit, dicatur, propterea
quod J quamvis illi non pofTint teftamentum condere, parentes
tamen iis poffunt facere, de qua reexemplahabemus in I. yj.ff.
de vdg.amp; pup.fayflit. 1.10, C. de legit, hered-1.4. §.3./. qui pet. tut.
1.9. ff. de reb. dub. 1.6. C. adS. C. tertjll.
§. 4. Secundo, aut non jure fecit, cum quidem fecit tefta-
mentum , fed injuftum, cum Icgitimtun numerum teftium non
adhibuerit , aliafque folennitates juris civilis omiferit , quae ad
ordinanda teftamenta neceffario defideräntur : aut circa inftitutio-
nem haeredis, cum eos omifit qui jure debebantinftitui 1.1. ff.de
(Kj.rupt.^irr.fa^l.teßam. paria enim funt aliquid non fieri, amp;
non jure fieri 1.6. ff. qui fatifd. cog. /.8. ^.z. ff.de bon.poff.cont.
tab.
§. 5. Tertio, aut id quodfecerat, ruptumirritumvefadum
eft : proprie autem dicitur rumpi teftamentum, cum in eodem
ftatu manen te teftatore , ipfius teftamenti jusvitiatur §. i. J,,
qttib. mod. tefl. infir. cum quis jure quidem fecerat teftamentum,
fed per capitis diminuticnem , aut agnationem pofthumi tefta-
men-
-ocr page 7-mentum, nimpitur, cum poft faftumteftamentum filius.nafci-
tur, vel adoprione aut arrogatione, cum agnofcatur fuusheres
d. I./. i.pr.ff'.dcmj.n:pt. amp;trr.faEiotefiam. pofthum us autem
duplkiter dicitur , vel poft mortem teftatores, vel poft condi-
tum teftamentum d. l. 5. i. aut fi refdndatur teftamentum,
aut deleverit fcripturam, aut tabulas teftamenti incident teftator,
vel alia fiîcerit, hoc inteftatum eum facit Lptn. C. de tefiam.'l.
1.^'pen.f.ßtab.teßäm.nHll. ext.^ fit. ff.dehisqm in teßant. del.
Refciflo quoque per quasrelam inofficiofi rumpitur teftamen-
tum, amp; aliis quamplurimis modis I. 6. i. /. 1. z.ff.deinojf,
tefiam.teflam.l. 16.17. amp; iS.f.deinj.rupt.^'irricl.fiill.teß. I. ij.
C. de Cellat.
6.nbsp;Quarto, aut fi nemo heres ex eo exftiterit , cum quis
lt;îuidem fecit teftamentum , quod jure firmum amp; validumerat,
fed heres inftitutus non adnerit hereditatem ; nam heredis infti-
tutio capud amp; fundamentum eft totius teftamenti I. i. ^.ult.ff.
devHlg.fttbß. §. 34. J.de leg.^.i.J. defideic. hered. Inteftatus
decedit, cum conditio non exiftat, vel ante teftatorem moriatur,
aliifque modis §.2.3^.quib.mod. teftam.infirm. 1.9. ff. detefiam.
miht, 1.ff.de f.S.^.j in fin. y. quib. mod. tefiam. infir. §. i. y.
de leg.fale. 1.1. ff. detnj. mpt. amp;irr.faü:.tefi.l.zo ff.debon.poff.
com. tab. amp; ut Paulus JCtus ait «'»i. 64. inteftatus eft, non tan-
tum qui teftamentum non fecit , fed etiam ex cujus teftamento
hereditas non eft adita : Improprie tamen pupillus, furiofus, pro-
digus, inteftati decelTe dicuntur, quoniam nunquam habuerunt
teftamenti fadionem /. i. in med.pr. ff. de fuis amp; leg. her. generali
tamen fignificatione Ulpianus inter inteftatorum numerum refert
in d. I. i.pr.
7,nbsp;Verum quia circa fucceffionem inteftatorum magna fem-
per fuit varieras, plurim aque mutatio, (quantum vero ad fuc-
ceffionem liberorum, in id facile confenferunt Veteres Jurifcon-
fulti ) ut inter cognatosamp;agnatos, inter liberos fuos amp; emanci-
patos : Ideoque neceflarium efle duxit Imperator, ex Novdlarum
conftitutionibus, five jure authentico, fummam quandam hue
tranfcribere, amp; qus alibi extant de eadem re huic regulae contra-
ria, lege pofteriore, antiquata, intelligere/. 26,27, (jr ag./.^r
leg.
-ocr page 8-leg. Verum quîE mutatio jure noviffimo à Juftiniano Imperatore
fada fit in fiicceffione ab inteftato N. ii8. in unoquoque ordine
fiiccedentium dicendum erit. Sed antequam eo perveniamus,
confiderandum venit, quinam fiiccedant amp; quo ordine ; amp;hoc
tripliciterfit, defcendentiam, afcendentiam, amp; collateralium : de
qua fiiceeffione ordine nunc agendum erit.
CAPUT II.
PRimo autem loco vocat Juftinianus ab inteftato ex d.N.ii^.
cap. I. defcendentes, five liberos tam mafculos quam fœmi-
nos, fiios amp; emancipatos , adoptivos pofthumos, legitimatos
naturales, omnes sequali jure veniunt amp; fucceduntparentibus, ex
clufis omnibus aliis afcendentibus, amp; ex tranfverfo gradu con-
jundis, nullo habito fexus aut aetatis difcrimine d. N.ii%. c. i.
§.2.3^. de adopt.§. $.y.de exher. lib.
§. I. Ex quo primum intelligimusliberos emancipatos in hac
fucceffione fuis fic exaequari, ut illi jam non amplius intelligan-
tur adjuvariauxilio praetoris d.^.;'). necefTe tamen eft, cos a^-
re debere , antequam eam poffent ad quofcumque heredes de-
ferre ; cum tamen hsec maneat differentia , quod fui dicunt
teftamentum ipfo jure nullum, hi habeant bonorum poffef-
fionem contra contra tabulas §. 5. J. de exher. lé. amp; deinde fic
admitti, ut etiam patri incujus poteftate defundus fuerat, prs-
fei-antur TV. c-1.
§.2. De pluribus autem gradibus liberorum fic ftatuit Impe-
rator, vivos quidem liberos primi gradus excludere nepotes ex lé
natos in fucceffione avi fui : illis autem mortuis, nepotes in
iocum eorum fuccedere, amp; admitti ad fucceffionem avi fui, ju-
re reprsefentadonis, five foli fint, five cum filiis defijndi con-
Currant: fi autem filius emancipatus fit; amp; nepos in poteftate fit
retentus , quaeftio erit quomodo hi fuccedent ? amp; dicendum
erit, hac ratione, quoniam emancipati amp; fui aequaliter ad here-
ditärem vocantur, folum filium emancipatum, exclufo nepote,
admitti ad fucceffionem arg. d.N.c.i. d.^.-y.J.
§. 3. Si autem duo fint filii, amp; plures nepotes ex altero fi-
lio
-ocr page 9-lio prsmoi tuo ? dicendum erit , hereditatenv dividendam efle
intres partes, amp; n«?potes cum hliis fuccedere dcbere , ita ut filii
tiuas partes habeant , nepotes alteram partem , jure repraefenta-
tionis in fl:irpes ; quod ita vocant JConfulti , cum non perfo-
narum , Ted'ftirpium habetur ratio', cum illi tantum accipiunt,
quantum illè accepturus fijiflet, quem repriaefentant : fiiccedere
in capita , nim hereditas dividitur in tot partes quot funt capi-
ta /. 2. §. i.f. deßts amp; leg. hered: l. 2. C. et)d.
§.4. Sunt autem duo cafus, quibus parens ad certam partem
jure fingulari cum liberis admittitur , unus in /. 3. C. de hon.
matem. alter in N. •y^.c.ult. ^N. i ij.c. 5. mth.fraterea.
§. 5. Naturales autem liberi, five ex concubina nati patri non
fuccedunt, fed alimenta tantum ab eogt; accipiunt awh.licetC.de
natur.lib. nifi pater, nec legitimam conjugem, dec liberos ha-
beat legitimes , quo cafîi admittuntur ad duas' uncias cum matre
concubina dividendas A^. 89. c.12. §.4. matri vero amp; omnibus
per lineam maternam afcendentibus perinde ut legitimi i una cum
liberis legitimis fuccedunt, etfi mafer fit illuftris U 2. ff. mde
cognati l fen. C.ad S.C. Orph.
6.nbsp;Spurii, five nari ex meittricè patri prorfus non fucce-
dunt l.z,l.^. ff. mde cog. matri vero amp; afcendentibus maternis
fuccedunt una cum liberis legitimis; fi priEteriti , habent quae-
relaminofficiofi contra matris teftamentum /•29.§. x.ff.detmff.
teftam. nifi mater fit illuftris, amp; liberos habeat legitimes l.peom
C.ad SC. Orph.
7.nbsp;Inceftuofi amp; adulterini patri nec matri fuccedimt, amp;
jure cvili nec alimenta petere poflunt auth. ex completu C. de
inceft. ^ inut.nnpt. quem tamen rigorem mitigavit jus canoni-
num C. cttm haberet in fin. de eo qui duxit in mor: qmd etiam
ex d. anth. colligi poteft, cum tantum loquaturde patre non
de matre. Nec putarem fane jus civile refragari, quominus
magiftratus , ex ofiicio liberis hujusmodi, alias fame perituris,
alimenta jubeat fubminiftrari : nam amp; pater, licet inceftuofus
amp; impius fit, attamen alendus eft, quia pater eft N. iz. c. 2,.
^de Gail. Uh, 2. okf. 115..
CK-
-ocr page 10-H Mc de fuceffione defcendentium, qui fi defint, fequun-
tur afcendentes, qui, liberis defundis extantibus ad legi-
timam hereditatem liberorum fuorum vocantur : fi defundus
non reliquerit fratres , foli admittuntur d. JV. ii8. c. z. amp; fi
fint in eadem linea fuccedunt in capita; nam in hoe ordine jus
repraefentationis non habet locum d. c. z.
§. i. Sunt autem de autem de eo jure hx tres regulae; in If-
nea defcendentium locum habet in infinitum, in linea afcen-
dentium celTat , in linea collateralium non habet locum ultra
fratrum fihos C.\.h.N.verf. hujftsmodti fi vero ex diverfa fint
linea, fuccedunt tanquam in ftirpes, amp; femilTem unum paterni,
alterum materni habeant, licet fint impares numero C. a. nec
attenditur unde bona defundo obvenerint, an â paite an â ma-
tre C. z. verf.ßautem.
§ 2. Quid fi cum parentibus inveniantur fratres germani dc-
fundi, non foli parentes ad hereditatem vocantur, ledunacumi
horum proximis fratres amp; forores vocantur in capita, amp; hoc
fmgulare eft quod ufufFrudus portionis fratribus delate, paren-
tibus quorum in poteftate funt, non acquiratur C. z verfß ve-
ro. amp; hic locum habet régula, gradu proximior excludit remo-
tiorem , amp; fi fint ex eodem gradu, alia régula habet locum,
fcilicet pares gradu pariter admittuntur amp; poftea fi cum paren-
tibus inveniantur fratrum germanorumi dcmortuorum filii vo-
cantur in fterpes, data his portione quam pater éorum fuperftes
acceptures fuiffet N. iij.c. i.
§. 3. Quantum vero attinet ad parentes illegitimos, ut liberi
fuccedunt parentibus, ita parentes liberis.
ORdlne fequitur ut de CoIIateralibus agamus, primum, fî
afcendentes non adfint, vocat A7.118.C.5. Patres amp; foro-
resgermanos, qui confanguneos amp; uterinos excludunt auth.
itaque C. comm. de fnccejf. amp; hic illa regula locum habet, quod
gradu proximior exclucÜt remotiorem d. AT.«r. 3.
§. I. Sed regula haec limitatur in fratribus amp; eorum liberis •
inquibus duphcitas vinculi amp; jus reprsfentationis quoque fpe-
öatur, juxta regulam in tertio capitepofitam, quodVeprsfœ-
tatio non habet locum ultra fratrum filios d.C.^. auth. ita^u,
C. comm.defHcc. eft mgens quaeftio, an fratrum filii, quando
loll exiitunt , m ftirpes, an vero in capita ex jure Novellarum
luccedere debeant ? fed mihi convenientius juris rationi videtur
m fterpes fuccedere debere cum Accurtio amp; Wiïfenbachio : nam
qui vocantur jure reprsfentarionis, non poflbnt aliter fuccede-
re mfi inftirpes d.M C. ^.verf. mé confequens, junü. §. 6. J,
de hered. qua abintefl. defer.nbsp;y J'
§. 1. Poft fratres germanos amp; eorum liberos, nec duplicitas
vincuh, nec reprsfentatio locum hahet, fed fola gradus prsero-
gativa fpedatur, juxta diftam regulam. amp; fuccedunt proximi,
hernbsp;infinitum /. 2. §. i./. defuts^rleg.
§. Deficientibus omnibus fanguine junftis, ex jure prae-
torio admittuitur conjuges legitimi L. 1. C. unde vir amp; ux.
,.,y: Aliquando tamen etiam conjux exiftentibus cognadsamp;
hberis, fuccedit in quartam partem, fi matrimonium fit fine-
dote , amp; conjux praemoriens locuples amh.frlt;e:erea C. unde vir amp;
ux.N.iiJ.c.^.
§. 5. Déficiente conjuge, fi defuâus fuerît liberaîitatis im-
jerialis, focius fuccedet l. un. C.fi liber, infer foc.Çi fuerit certi amp;
iciti Collegii membrum , fuccedit collegium, veluti fabricen-
fium, Naviculariorum, Decurionum amp; Cohortalium, velfi-
milium tot. tit. C.de her. decur.
§• 6. Ultimo autem loco fifcus venit, amp; vacantem heredita-
tem
-ocr page 12-tem occupât, qui proinde non fit heres, fed res omnes heredû
tariasacquirit, dommodo jus illud intra quadriennium agnof-
cat /. 4. C. de bon. wc. amp;tunc creditores pro virih fatistaciat /. n
f de mrefifd. Quid fi intra quadriennium jus fiium non agnol-
cat2 dicendum eft occupantes fieri, quafi, res qu£ miUius m
bonis fimt; quod enim ante nullius eft, id naturah ratione oc-
cupauti conceditur juxta §. 12. J. de rer. d.vis. amp; ufiicapi pol-
fiint, etfi fifco denunciata fint, intra quidnenmum/. I. §.».
ff. de jure fifci. Si quis vero vclit noftras leges amp; conftitutio-
nêa circa hanc matei-iam inveftigare, videat ArnoIdumVinnium
accurate differentem in magnis commentariis ad Inftituta. His
itaque breriter de monftratis, quamquam longe, plura addere
potuiflèm, fufEcereputavi.
finis.