DISPUTATIO JURIDICA
INJVGVRALIS

PACTia

O^V A M
PRiESiDE Dfio Ter Opt. Max.
Ex autorit ate ^JMagnifici ReBoris,

D. JOHANNIS MUNNICKS,

Reip. UltrajeftinaE Poliatri , atque in inclytâ ejufdem Academii
Medicinas Anatomes amp; Botanices AntecelToris Ordinarii,
N E C N O N
Amplijßmi Senatm Academici confenßt, ^ Alma
Facdtatis JURIDICA Decreto ,

PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp;
frivilegiis rite confequendis,
Publico examini ßibjicit
PREDERICUS HA M EE, Ultrajedinus.
Ad diem 24. Seftembrü, hora locoque folitü.

^ Generofisßmis Vtrts
Cognatis meis ac Fautorihm.
Omni honore ac obfervantia colendis.

D.D. FRANCISCO à BREDEHOF,

Domino in Pylswaerdt, Prstori Confuli, Senatori Rei-
nublicxHornanx, Societatis Indis Orientalis Prsfefto,
quondam nomine Otdinum Hollandiae amp; Weftfrifis in
confeffu Ordinum Confederatarum Provinciarum Bekii
Deputate, nec non eorundem nomine nuper ad Conti-
iium Status Confederati Belgü Deputato.

D.D. GERARDO H AM EL,

Cutis Hollandis Advocato.
D.D. H E N R I C O B O T H E N I O,

Reipublicx Groeninganje Senatori, ejufdemque Reipublicae
nomine ad Confilium ftatus Confsderati Belgh Deputato,
nuper Collegii Architalaflici quod eft Amftelodami nomine
Reipublics Groeningans Deputato.

L I O C O O L

Exconfuli amp; ex Senatori Reipublics Goudans, olim ejuf-
dem Reipulics nomine ad ConfelTumO^inumHollandis
amp; Weftfrifis Deputato , Prsfidi Affeflbrum Aggerum
Schilandix,

mm Difptitatienem Inaugnralem ut quafecrntqHe:
obfirvanti£ monimmtum extet

fREDERICUSHAMEE.

Author».

DISPUTATIO JURIDICA
INAVGVRALÏS

D E

p a c t i s.

THESIS I.

Aétum a paftione diftum /. i. §. i.
h.t. eaque verba in jure noftro promif-
cue fumuntur 1.1. ^.z.ff.h.t.jmBa /.j»
jf. de Pollicitationibpts, paftionis amp; pafti
verbum in genere fumptum asque late
patet ac conventio. Padum definitur a
J. C. lioc modo. PaElum eft duorum
pluriumve in idem placitum confenfus.
Scilicet de re aliqua danda facienda vel
prsftanda: Pafti fpecies funt duse paóium nudum amp; contracSus
i' I. §. 2. amp;l. Z.ff- h.t. I. l-ff. dePolUcitMionibMS l. j.équot; 20.
C-h.t. l.i'y.f.de PrJfcript. verbiiL^. f.deufufmaul.ji.ff.pro
ficio /. 55. §. I. C. de inof. teft. I. zo.f. ad Legem Cornel, de falfts.
Pollicitatio vero cum fit offerentis folius promifTum , a pado
diftinguitur quod fit duorum conventio atque confenfus I. i.f.
^■td.i.dePollicltat.

II. Nn-

I I.

Nudum Paftum (feu padum infpecie fic didum /. §•
f.h.t.Lii.C.h.t. fcu padum conventum Lj.^.'i.amp;j-F'f'^:
feu pladtum /. 11.C.h.t. l.j.C.demnfac. feu nuda padio /. 7.
^ 4 f. h.t.) definitur; Conventio mdis plactti fimhw ffihßjrens, U
in. C.locan Li-y. C.famil. Erciß. padum vero non dieitur nu-
dumquafi e contrario aliquod eifet veftitum , nullibi enim in
jure noftro divifio ifta reperitur.

I I L

Ulterius Padum ve! publicum eft vel privatum , Publicum
eft quoties Duces Belli jufu fumma Majeptis quadam inter fe pa-
cifcuntur, amp; hue fpedant fcedera induds amp; fimilia l.'S.jf.h.t.
Privatum eft quoi ft a privato de re familiari.. d. I. f^.ff.h.t.

I V.

Praeterea padum legitimum eft , vel nec legitimum : Legiti-
mum eft quod lege aliqua , Senatus Confulto , Conftitutione-
Principis, edidoPraetoris confirmatum eft, itaut padum illud
adionem pariat vel tollat, nec legitimum contra eft, /. 6,ff. h. t.
Oritur adio ex donatione pado perfeda §. 2. Inft. de donat. I. 5 $.
^.ult.C.dedonat.Sc ex pado conftituts pecunis 1.1. ff.de conflit.■
pecunia. §.9. Inff de AB. amp; pado tollitur ipfo jure adio inju-
riarum amp; furti L17.§. I./', h. ?..

V.

Adhuc aliud padum expreffum eft , aliud taeitum. Expref-
fum eft , in quo confenfus exprelTus eft, verbis literis vel per
nuncium fignificatus /. 2./. h.t. etiam ad interrogationem al-
terius, fi id animo pacifcentium non ftipulantium fit. /.j.^. i^^
ff.h.t. Taeitum padum eft cam convenifle intelligitur l-'-^^y

ff.h.t.l.J^.ff. in quibM caußs piguns vel hyp. tacite contrah. ex:grr
taciturn padum eil fi creditor debitori chirographum reddiderity
tune convenifle praefiimitur, ne creditor à debitore petat l.z. §.
ï. ff. h.t. fi vero ex pluribus tabulis feu c lirographis ejufdem
tenoris creditor unum reddiderit, taciti pafti exceptio reo com-
petit. l.z. §.i. ^arg.L:^^. ff.h.t. l.lt;sfj.ff.deObl.équot;^^- etiam
inveóta amp; ilJata in praedium Urbanum tacite pignori funt obli-
gata l.äf.ff. h.t. /.4. amp;6.ff. inqmbm caußs pignui vel hjp. tacite
contrah. in rufticis prœdiis ea tacitè pignori non funt obligata ,
fed tum demum fi exprelTe convenerit inter colonum amp; fundi
dominum, frudus autem qui ibi nafcuntur, tacite pignori func
obligati ob mercedem \oc3X.lomsLj\.^ j.ff.mqHibm caußspigniti
vel hjp. tacite contrah. l.'y.C, eodem §. 5. Infi.deinterdtSlis.

Vnbsp;I..

Denique pada alia in rem funt, alia in perfonam. in reto
funt quoties generaliter pacifcor ne petoi , in perfonam quoties
pacifcor ne a me petas. Hoe vero padum perfonam non egre-
ditur /. 7. §. 8. /. 17. §. 3. /. 25. §. i./. zi.pr.ff h.t. pada in rem.
profunt hatredibus amp; omnibus quos non teneri interefl:paeifcen-
ris /. 40. /. 21. ^.ult. Lij.. §. 5. /. uit. ff. h.t. Sed fi dubitetur
utrum padum in perfonam , an in rem fit, in rem potius effe
prsfumitur /. 7. §. 8. ff.h.t. l. ff.de Probat. 1. 8. §. 16.ff. quibm
modis pignus folv.

Vnbsp;I I.

Cauß proxima padorum eft confenfus pacifcentium t. i.
pen.ff.h.t.1.9.ff.decontrah. emp. remota eft tum jus Gentium,,
tum Civile , tum praetorium quod talem confenfum approbat-
amp; ad obligandum vult efle firmum 1.1. /. ').l.6.drj.pr.dr§.j.-
ff.h. t. Unde his cum quibus jus Gentium commune eft fidcs-
data fervanda eft /. i.pr.ff.amp;l.^t.jHnaal.zi.ff.denegptüsgefiii,.

hoftibus 1. fdt.ff.de legationibui , barbaris 1.6. in fine ff. de bonis

A Jnbsp;damna-^

damnatomm , defedoribus quia hoftium numero funt /. 5.§.
ff, de Capite diminutü, latronibus /. 51. §. i.depofiti.

V I I L

Quidam quia confentire nequiunt pacifci prohibentur , ut
Cunt infantes feptennio minores , quia intelledium ita confenfura
non habent §. 10. inft.deinHtil.flif. nec furiofi, nec mente cap-
^o.f.deR.J.^. Inft.deinmil.flip.Li.^.i.f.deohl. dr
ABi. l.'jo.^. ^.f.defidejnf I. z.C. de contrah. emp. Pupillus ta-
metfi confcntire poteft , lege prohibetur tamen fe fine tutoris
Audoritate obligate, /.5.§. 1. f. de Anil, tm.pr. Inft.eodem, fed
conditionem fuam meliorem fine tutoris auftoritate facere po-
teft l.iS.f.h. t. pr, inft. de AhB. tut. fi autem fine tutoris au-
(ftoritate fefe obligaverit pupillus, obligatur naturaliter /. n.
ad legem falcidiam 1.1. yfin f-denovat.I. 5. jf. de AhS. tut. 1.5.
pr.jf.Commodati, etiamfi locupletior faftus nop eft, /. Z5.§. i-
ff. qmndo dies legati cedat I. izj'f- de fb.ohLl.9lt;). §. i.ff. d'e fi
Imionihiu , locupletatus pupillus poft refcriptum Divi Pii in id
conveniri poteft in quod locupletior fa6tus eft, /.;.§• 4-j^* ^e
negotiis geftis 1.5 ,ff. de AuSl. tut. 1,3 .ff. commodati 1.9. junBa 1.10,
ff. de Inftitutoria ABione.

IX.'

Minores inviti curatores non accipiunt prseterquam ad litem
^.z.inft. de Curat.l.ii.^.ult. ff.de tut. ^ curat datis /. 2. infin ff.
^uipetant. tut. l.^},. §. ^.ff de Precuratoribm 1.7. §. 2. ff. de minori-
busl.i.C.derefi. in integrum. Sed fi curatores fponte admiferint
bona fua neque alienare neque adminiftrare polTunt abfque cu-
ratoris confenfu I. i. §. ult. ff.de minoribus I. l.C.de reft, in inte-
grum , jus vero perfonam fuam obligandi habent , /. loi. ff.
defb. ohl. nam curator prsecipue bonis non perfonae datur I. 8.
C. de nuptiis unde minor veluti fui juris nuptias contrahere po-
teft I, zo.ff. de ritu nuptiarum.

X.Pro-

X.

Pi-odigi quibus decreto Prsetoris ( olim id ipfa lege xn. ta-
bularum fiebat l, i.jf. de curat.farioßsl. i'^.ff. qui tefiafacere) bo-
nis interdidum eft l. i. I.10.amp; ilt;,. f. de Curat, furioßs équot; dits,
I. z'j.ff. de mimribm, conditionem fuam meliorcm facere poflunt
fine curatoris confenfu diteriorem non asque /. 6.jf. de verb. obL
L9. §. ']. ff.de Rebm Creditü l. ^.ff. de novat. Interdiétionis for-
mulam, qua ufus eft Praetor, proponit Paulus mlib.^. fement..
tit. 4. §. 7. amp; fic felè habet, quando tua bona paterna avitaque
nequitia tua difperdis liberofque adegeflatem perducü , ob eam rem
tibi ea re commercioque interdico.

X I.

Alteri pacifci regulariter nemo poteft /. 73. §. ult.ff. de R.y..
fed fi pater paétus fit ne a fe neque a filio petatur pafti exceptio
prodeft filio /. 55 ff.h. t. Cohseredibus autem filii non prodeft,
nam uni ex hasredibus confuli conceffum eft l. 53./!h. 1.1.10.ff.
de PaBis dotalibui, filiifamilias 8t fervi patri amp; domino pofTunt
pacifci /. 17.§.»/?. 1.18.1.19. ff.h. t. l. 38. §. 17. jT- de verb. obL
Procurator pacifcendo exceptionem doli mali domino acquirit..
1.10. ^.z.ff.h.t.

X I L.

Débitons padum fidejulfori prodeft /. 2i.§. ^.t.ult. ff. h. «
nifi paótus fit ut a fe non peteretur a fidejulfore peteretur l.zz..
ff. h. t. quod corredum efle videtur per Novellam quartam:
Cap. i. ex qua fidejuflori beneficium ordinis competit quod ei:
alterius pado non videtur poflb aufferi, fidejufl'oris padum reo
ad exceptionem doli prodeft fi hoe adum fi» ne a reo peteretuî^

ult. I.z6. ff.h.t.-

xril. Sr

XIII.

-Si PofTeflbr hereditatis psâum inierit cum creditoribus here-
ditatis, non prodeft padum vero heredi /. 17. ^.pen.f.h. t. ^r^-
viter ob(l. L 2,2. f. de conflit, fecmia , quamvis hx. leges mtcr
fefe pugnare videantur, attamen cas conciliari poflc, non du-
bito.

XIV.

Pactfci prîvati de re familiari pofTunt, fed jus publicum pri-
vatorum padis mutari nequit /. 7. §. 14. 27. §.4./. 58. amp; 28,
ff.h. t. l. 45./. de R. J. porro pacifd licet de rebus licitis amp; ho-
neftis amp; generaliter J.C. Paulus docet in/, zj.^.àf.f.h.t. quod
pada quae turpem caufam continent non funt fervanda, impro-
bantur itaque pada ne dolus in depofito praeftetur , amp; quo
remittitur Adio delidi futuri non fadi /. 27. §, 3. öquot; 4-
improbatum quoque efl: padum de fuccedendo , vel non fuc-
cedendo interpofitum fuper hereditate viventis /. 6\:ff.de verb,
obi. /.4. C.de intit.ftip. 1.1^.1.19- amp;tilt.C,h.t.Ls. C. de paBis
conventis tam fuper dote l. 5. C.de Collât. L ult. ff. de fuis amp; legi-
timis heredibm. obfervatur tamen taie padum inter milites /. 19.
C.h.t. nec non fi de hereditatetertii fadum fit, amp; ille confenfe-
rit , amp; ufque ad extremum vitae fpiritum in ea voluntate per-
jfeveraverit /. ult. C. h. t.

X V.

Nudi padi vis eft, ut jure Naturali feu Gentium ex tali pa-
do oriatur obligatio quae illo jure fit efficax L i. pr. l.j. pr.L
5.§.2./. 95.§.4.#'. de felutionibus amp; Obérât L^.ff.de R.J.l.^^^
4./. dePaBis dotalibm junBa L^r.ff. decondiB.indcbiti, verum
haec obligatio non eft fufficiens adproducendam jure civili adio-
nem , etfi ad excipiendum jure Praetorio fit eflicax /.7-
ff. h.t, lîo. l. 21'. amp; 13- C. k t. fi vero pado nudo de ahqua rc

prxftanda

inauguka-lis.nbsp;^

prsftanda convenerit amp; pcenalis ftipulatio fubjeda fit, promiC
for tenetur padum imp ere, nifi conveniri velit ex ftipulatu
ƒ. 5. C. de contrah. amp; commit.fiip. l. ij. c. h.t. fi vero padura
fit de non petendo amp; ftipulatio poenalis fubjeda fit, petente
creditore in arbitrio rei eft , an exceptione uti velit, an cx fti-
julatione eum convenirc , fi vero exceptionem elegcrit, ftipuw
atio accepto ferenda eft, fi vero poenalem ftipulationem elege-
rit, denegabitur ei padi exceptio /. io.§. i. f.dePaüis /. ii.§.
Z.f.de PaElis dotalihm.

X V I.

Si pada adjeda fint contradibus bonsefidei in continenti iis
Munt ä parte adoris l.J.^-'i.f.h.t.l.x^^.c.h.t. contradibus
vero ftridi juris pada adjeda non in funt ä parte adoris, ex-
cipc fi ftipulationi adjeda fint /.4.§. 7,.ff.h.t. l.zj. C. eodem l.
ir. I. é- 4°' f' Rehm Creditis. ratio eft fumma affinitas
quam ftipulatio cum padis habet, itaiit fspe dubitetur,quot; utmm
padum fit, an ftipulatio l.j.^.iz.ff.h.t. pada adjeda in conti-
nenti inefTe intelliguntur, non quod novam adionem pariunt ,
fed quod formant eam ipfam adionem, quae ex contradu, cui
adjeda funt, dari folet / 7. ^.'y.ff.h.t.l.^.ff.adlegemCommiff.
l- 79'ff- ^^ contrah. emp. 1.16. ff. de addiB. in diem 1.6.^. J.ff. de
Aii. JEmpti l-^-ff. ad kgem commiff.

XVII.

Si Padum ex itit^rvallo adjedum fit contradui bonsfidci,
non ineft ei ä parte adoris, nifi fit de fubftantia feu natura con-
tradus : fi vero padum fit adjedum, quod eft extra naturam
•contradus feu de ejus adminiculis, non ineft contradui bonx-
fidei nifi ä parte rei , contradui ftridi juris padum adjedum
ex intervallo nunquam ei ineft , fed ad exceptionem prodeft
/.y. §. 5. ^tf. l. 27. S-l' f- T^'ff' ^quot;ftrah. emp. 113.

xviii.

XVIII»

Paftusne peteret,pofteaconvemtutpeteret, pnus paftump^
pofterius eliditur non ipfo jure, fed ope repltcationis/. Z7.§.2#.
r Qusritur fi priu^ padunt innrem fît adeoque etiam fide-
tffori profit , an militas priori pado fidejuffori P^^imatur
Sper pofterius paftum ? neg. /.

^Lishs leges è diametro fibi obftare videantur tarnende
eonciliatione earum non eft defperandum.

XIX.

Padi obfcuri amp; ambigui interpretatio contra eum faciendaeff,
in cujus poteftatc fuit legem apertius dicere, itaque potms co^
tn vendiWem amp; locatorem, quam emptorem amp; conduft^em

h 59. jf, h. t. /. ZI. /. 55.

R' J'

CO-

corollaria.

L

L» 2. C. de refcind. 'ümdit. locuM habet
quoque in empöre.

I L

Qm credidit in reßeBmem nAW. mn
habet tadtam hyfothecam.

III.

In pi^nore'praßatur culpa (e*vü.

F I N r s.

T^ohilisfimo ac Fr^antisfimo ^

VIRO J.VVEN^I

D-D^ frederico

JurisconfultorumOrM

Quorafacrati folcas nsufr^ga.juris .r

Per legum Syrtcs ftat tua veda ratis.

adfibi-

laf'klis

Contingis portus Typhis amp; ipfe tuos.

Tn Themidis templo , facros dubiofque recefTus-
Ferfpicis, eft meritis prona favenfque Themis.

Veftraqiie Caefareas aperit facnndia chartas
Indoótumque orbem myftica jura doces.

Sed quo Mufa ruis ? tua contrahe vela, quid altu^i
Rurfus adis, nefcis quid malefana paras.

Littora Diva petas, fubducas carbafa Ponto
Dum levis ad veftram fibilat aura ratem.

Sic cecinifle fatis, canimus quid carmina vatum
ï^os rude vulgus iners, fit vokiiflè fatis.

A.D. Ploos van A m stel».

J. V. Stud.

AD

A D

Emditifsimum d' Politifsimum
DOMINUM

fredericum

H A M E L,

Egregie pro Laurea difputantem.

Oncord'es fer'vare 'viros ratione, pi-
prema , ^

Lex erat, ^ 'veri norma decufque
Dei.

Integer imperium- non hic captahat in iüum,
Tutm ah infidiis, quas putat ejfe frocuL
^ronti certafides. Votum promijfa tenehat:
Confcia mens reBi, fim:plicitatis amans.

e^i? uhlper quot;Varias îvemnt fecu[afraudes\,

Ortaque dîfsidiif feditiofa manm.
Tune quamp;fita malis filâtia : fœderà pangunt y.

Et maie compofitos Pa6la juvare docent.
Paéla quihm redeant, primjivi tempora Juris y,

Et Lib er t at i p audit ur omnis h ones.
Sic Tu deficiens genus erigis, atque refurgunt

Paéba ^ quibus redeat Fax, ^arnica quies.
Sic Tu reftituis Rem, fic ^iolata refirmoî

Ingenio, ^faâis Pada probanda dabis.
Vi^e diùfelix : Patri^que Patrique beatas
Redde dies i Vrbi, Ci^ibus ipfia fialus.

R N.

Do-

Dodiffimo Ornatiflimoque

D.D FREDERICO
H A M E L^

Cum Juris utriufque TfoBor in alma Tra-
jeä. Jcademia crtaretur.

Aureola Mufse dodoris cingite

frontem
Qui mode pro roftris jura pe-
tita dabit

Fama decufque fori qui civica jura do-
cebis

^Et tenerum pofcis tollere nomen humo
Qui nunc de padis facunda difTeris arte ,
Ingenii ut celebret munera quifque tui
Hinc patet xtern^ majeftas ardua fam^
Hinc inter dodos laus tibi magna

manet.

L. J.

f

^ytmco rapim cecinit.