DISPUTATIO JURIDICA
INJVGVRALIS
D e
QJV A M
Favekte Deo Ter Opt. Max.
Ex aucioritate CMagnißci Reäorh,
Reip. UltrajedinsE Poliatri , atque in inclyta ejufdem Academia
Medicine, Anatomes, amp; Botanices AntecefToris Ordinarii,
k e c non
Amplijfimi Senatm Academici confenfu , amp; Alméi
Facultatis J U R I D il C ^ Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp;
Privilegiis rité ac legitime confequendis,
Emditorum examini fuhjicit
WILHELMUS BR. UYNS, Neomagenfis^Gekus:
Ad diem 6. Jaanarii hora. locoque JolitU.
' TRAJECTI ad RHENUM,
Ex OfEcinä FRANCISCI HALMA , Academic
Typographi, cId Idc Lxxxvi.
Clarisßmo. Confultïsfmo y DoBUfimoque,
D.THEODORO FOYERT, J.UXgt;.
coram fuprema Ducatus Gelriîe amp; Comitatus
Zutphank Curia Advocato vigilantilïîmo ,
Judici in Weftervoort amp;c. cognato ac tutori
fuo fideliffimo ideoque femper colendo.
U T E T
Ceîehenimis ^AmpUßmis confukijjîmifque VÏR IS
ejufdemque facultatis in illuftri hac Academiâ
Anteceffori ordinario acutifïîmo, fundatori ftu-
diorum meorum unico, eoque nomine, debi-
to cultu ac animi obfervantia nunquam non.
D. LUCm van de POLL , J. U. D.
in Patrix Traje^inae fuxuniverficate Profeffori
celeberrimo praeceptori fuo omni honore prO'
fequendo;
Hanc Pijputationem InmgmaUm eo fio^
(ar eß anima
Dicat amp; ofFert
^BTILEELMUS bk.uyns i Auctorgt;
DISPUTATIO JURIDICA
I R AV GV R A LI S,
D E
THESIS L
Ofleffio dicitur vocata a fedibus quafi
ledis pofitio, quod in re pofïêfla federn
ponamus Li. f. h. u ubi aliqui minus
reftè legunt a fedibinqmßpedum poßtio,
nam pofleffio in etymo vocabuli nihil
. commune habet cum pedibus ; fed hsec
' magis efl: allufio nominis quam vera rei
fignificatio , pofTeffionis enim verbum
interdum ufurpatur pro ufucapione quia
cx ea ufucapioprocedit /. 19- amp; ^-^'i.f. exqmh.cauf.major,
interdum proprietatem fignificat l.jS.f. de verb.ftgnif. ergo ut
dixi Paulus in Li-f. h. t. non définit pofTeffionem , fed nuda
defcriptione contentus dixit effe xdloxh, id eft, detcntionem,
A znbsp;amp; quo-
-ocr page 4-amp; qaonîam definitio omnes fpecies compledi debet, eafque mul-
tas habet poflèlTio, ideo-eam hoc modo definio.
Pofleflïo efl: rei corporalis detentio, cui inefl:'afFedus Vel pro-
prio vel alieno nomine rem tenendi dicitur rei corporalis quia
res incorporalés natura fua poflèflïonem non recipiunt l.^.ff. h.
r./.43.§. 1. f.de acq. rer. dom. 1. iz.^.l.ff, de ferv. frad. nrh. ^
l. 4. §. i'J. jf' de ufftcap. amp; fißrp' dicitur detentio quia fine de-
tentione non eft pofleflïo , nec tantum requiritur detentio fed
talis quae conjunda eft cum aamp;dione amp; voluntatetenendi ; aliud
enim eft nuda detentio, aliud pofleflïo, namdetinerelatius patet
quam poflïdere, quippe omnis qui poflidetdetinet, non tamen
omnis qui detinet poflïdet, fed tantum eft in pofleflïone, talis eft
depofitarius,tales quoque funt illi qui ex primo edido in pofleflïo-
nem mifli funt, talis quoque eft colonus /. 10. §. i. /. 18. ^ /. z 5 •
i.f.h.t. feddefequeftro. Quaeritur an ille poflïdeat ? amp; puta
non aliter fequeftrunv poffidere , quam fi ea mente fiat feque-
ftratio , ut polfelfio de qua exiftit controverfia , dimittatur ,
alias cuftodia rd commifla videtur, non pofleflïo l. 19. f. h. t.
quod fi incertum fuerit, qua mente res fequeftro' depolïta fit,
pofleflïo minime in eum tranflata videbitur , nec obftat /. 17.
§. ï.ff. depofiti. quia hoe modo accipienda eft in verbis , fed.
amp; peif'lßquot; ^'ß fequeflrum depoßta efl , nam tum demunt ß-
queßer pofidet, depofitâ feil, pofleflïone, id eft , dimifla penes
eum hoc animo, ut poflïdeat d. 1.59.
Sequitur ut videamus quomodo poflèflïo dividatur. Dividi-
tur vero in naturalem vel civilem qus divifio petita eft ^^J-]-
htered. t.$.§.uk.f.
adexhib. Naturalis polTefGoeft detentio rei cum animo fibi ha-
bendi, fed fine optnioneDominii; hanc habet creditor circa pi-
gnus quod naturaliter poffidere dicitur quia «on poffidet animo
domini L ^. ^.fin.ff. de pi^. aEl. item precario poffidens cum
amp; illi animus Domini non adfit /.4.§. i. f. de precario. Civilis
cft detentio rei cum aiiraa fibi habendi fed cum opinionelt;lo-
minii.
Acqairitnr autem pofleffio corpore amp; animo ifiroul, itaque
«ec animus foks ad «am acquirendam fufficit nec folio corpore
acquiri fine affeâionetenendi poteft, iëd utrumque hic concur-
rat neccÉfe eft .amp; animus acquirendi Sc fimul actus aliquis corpo-
ralis i.5. ^.i.l.amp;.Jf.h.t. vide de hac quttflione 'Bronk.h. cent, 5.
ßr. 95. Wefemb. h. n. 6. ^ Perex.. ad h. t. Cod. «. 4. Quoniam au-
tem poamp;ffio non acquiritur fine afièdu poflidendi, ideo cam
furiofus amp; pupillus fibi non quaerunt, licet maxime fuo corpo-
re rem contingant amp; apprehendant ; obtinuit tamen ut pupillus
infante major poffit acquirere polTeffionem , quia poffeffio non
tantum corporis fed etiam animi eft. pupillus quoque non tan-
tum per tütorem iêd amp; ex auétoritate tutoris poflêSionem ac-
quirere poteft i. i.^.^.amp;l ii.^.z.jf.'h.t. DifHcuItatem tamen
in-fignem ut multis videtur movet /. 3. Cod. de acq. ^ ret. pojf.
quia ibi dicitur rerum donatarum póffcffionem infinti corpore
acquiri, fed non eft magnimomenti, nam Imp. tantum de do-
natis rebus ibi fancit , in quibus tradendis tanta non requiritur
obfervatio , quam ifi ex alio quovis contradu, puta emptione,
permutatione aut fimili transferenda effet poflfefïio ; rem enim
accipicns infans ex donatione , «x fola acceptatione fibi Poffef-
fionem rei donatae acquirit, itaque licet non tam plenus fit in
■infante animi affedus, qui ad acquirendam polTeffionem requi-
ïitur, corpore tarnen rei infiftit. Acquirimus quoque poffel^
A 5nbsp;fionem
-ocr page 6-iîonem non folum per nofmet ipfos fed etiam per eos quos ia
poteftate noftra habemus : item per fervos, in quibus ufum-
frudum habemus , item per homines liberos, amp; per fervos alie-
nos quos bona fide polTidemus /. i. §.nbsp;f. h.t. deni-
que illud notandum quod per eos ita demum acquirimus pof-
feflionem,fi habeant intelledum five animum poflidendi d.i. i«
§. 8. ideoque per fervum furiofum poffeffionem non adquiri^
mus d, I. I. §. lo.
CJu^aeritur an ignoranter per fervum aut Filiuinfamilias acquf-
ramus poffefTionem ? AfBr. quia ipfe fervus, qui in alterius po»
teftateeft, nihil fuum habere poteft, fit ergo hsc acquifitio ipfo
jure, ratione fdl.poteftatis, quae fadt ut ne momento quidem
aliquo res fubfiftere poffit in perfona ejus, qui in poteftate eft
amp; per quem acquiritur; fed protinus acquiratur ei, qui in po-
teftate habet Domino fdl. vel patri 1.79. f. de acq. hxred. non
movet juris regula, quod invito non detur bencfidum l.^^.ff.
de R. J. ^ 1.19. 2,,jf. dedonat. cutn amp; alia fit regula quod non
cogaturDominus rem fibi quaefitam retinere,fed eam repudiate
pofTit l.fen. Cod. depaB, amp; non tantum ignoranta- per fervum
aut filiumfam. acquirimus poffefTionem ex caufa peculiari verum
etiam ex omni caufa, uti indiftinde inquit Ulpianus in/.34.
h.t.fervHs mens ignoranti mihi adquiret poßßonem amp; Paulus in/.
- §• l-f-de^ »ßic- amp; tifitrp. tradit fi fervus meus vel filius rem
teneat peculiari vel etiam meo nomine, me ignorantem per eum
pofTidere, hac ratione, quia nosfilio vel fervo noftro peculiura
habere permifimus amp; ideo quicquid peculiariter filius vel fervus
tenent, licet id nos ignoremus, noftra voluntate poffidere in-
telliguntur, atque ita poffeffio rerum, quas filii, vel fervi pecu-
liariter tenent ignorantibus , nobis adquiritur 1.1. §. 5, ff.h.t.
eadem quoque ratio redditur in /.44.§.I.ƒ■.f^^^/, ibi JCtus do-
€ct utilitatis caufa jure fingulari receptum effe , ut ex peculü
caufa,
-ocr page 7-caufa per fervum ignorantibus poffefGo qusratur , quia magni
effet operis amp; laboris fi Domini fingulis momentis cogerentür
inquirere amp; exponere caufäs amp; fpecies peculiorum, quae amp; quot
res fint in pecu io amp; quo jure quove titulo fingulas resteneantur
à fervis; Caeterum haec ratio tantum ad ea pertinet qus filius
vel fervus peculiariter five fuo nomine tenet, ad ea autem quas
non tenet peculiariter , fed noft'ro nomine, non pertinet, amp;
tamen horum pofleffio per filium vel fervum nobis ignorantibus
adquiritur d.l.^.^.ßn.f.h.f. (frd-l.^i.^.l-f-deftfiicap. quia
per liberos amp; fervos, quos in poteftate habemus, nos poffide-
mus, non folum corpore eorum, fed etiam animo eorundem
Quemadmodum autem per fervos amp; liberos qui in poteflate
noftra funt, poffidemus ut fupra diärum , fic etiam per eos
ufucapimus, fed hoc indifl:inde non procedit , quia perfervuia
vei filium ex omni caufa ignorantes non ufucapimus ; fed eas
res quas fervus vel filius peculiari nomine adipifcitur, etiam igno-
rantes ufucapimus, quas véro adipifcitur non peculiari nomine,
non ufucapimus nifi Ïcientes l.z.^.xi.ff.pro emptore ^ l, 44.
tilt. jf' de ußtcap. difFerenti« ratio hîEC eft , quod fervus pecu-
liari five fuo nomine, tenet id poffidet civiliter , id'eft,, animo
cogitatione Domini, non quidem fibi, quia nihil proprium
habere poteft , fed nobis , qui ei peculium habere permifimus
quod fi non peculiari nomine,fed nomine no-
ftro fervus tenet , id non poffidet civiliter , id eft , animo amp;
cogitatione Domini, amp;ob id quod fervus ita poffidet, nos per
fervum non ufucapimus nifi fcientes. Cujac. lib. 24. Ohßrv.
eaf^ 9-
-ocr page 8-Nunc videamus qusnam res poiTidei-l polTint, qurt aMtem
©ofTemo fignifiat detentionem , corporales proprie poîïidentur
I l.ff. h. A4.nbsp;qma tan^n incorporaha quali
detentionem habent, ideo quafi poffideri dicuntur l. ult.ff. de
fervit. oportet autem a-es ifint in commercio , nam qus extra
commercium funt poffideri nequeunt uti res facrae amp; rdigioft
§. I. Jnfl.deufticM. item liber homo , quamvis juftus error fa-
ciat ut liber homo pro fervo bonafide poffideatur, amp; per eum
nobis acquiratur L i. §. 6. amp; I. ^.f.h. t. non tantum rem totam
fed amp; partem poffidere pofTumus , veluti fi una pars fundi oc-
cupata fit ab cxercitu, altera pai-s vacua fit relifta, amp; eam attm-
gam, non ideo totum fundum occupavero I. x8. §.fin f. h. r,
fflon enim qualifcunque detentio fuÄck ad rem polTidendam »
léd vacua rei acquifitio .optima eft J. la. Cod. de^f robot. ^
Cad. de aSL empt. vend.
VIIL
€um igitur vacua rei pofleffio .non ocaipetur, nifi alter pof-
fidere defierit, hinc fequitur, quod plures eandem rem in foh-
dum poffidere non poffint, quia fi unus femel rem apprehen-
derit, non poteft alius abfolute amp; folide eandem rem occuparc
/. 5, ^.^.ff.Lt. Opp. l.i.ff.MipoJfidetis. Quae dicit dult;^ in fo-
lidum unius rei polfeffores exiftere poffe, ut unus juftè, alter
injufte poffideaf; fed tamen quod ad fummam , id eft, perfe-
öionem polTeffioriis attinet, duo non poffiint abfolutè amp; pe^-
aè poffidere, nam ille demum poffidet qui vacuam rei
fionem apprehendit, itaque qui vi, clam aut precario poffident,
item fruduarius, creditor qui rem pignori accepit, naturaliter
quidem poffident, fed tamen perfede non poffident, qu^a va-
cuam rei boflcffionem non apprchenderunt : pori^ö àdver/àtur
/ 15 ^ à, f. de precmo. Ubi amp; is qui precario dedit, amp; is qui
p'recâri'o accepit, poffident. Sed Refp. quod is qui precario de*
dit vere folus poffidet, quia ad tempus tantum dedit, amp; co
animo ut rem accipientis non faciat, fed ut in eum polfeflionem
transferat pro tempore , qu$ tarnen impropria eft poflelTio; is
autem qui precario accepit, detinere potius , quam poffiderc
dicendus eft, quia folus ufus poffelHonis peaes eum eft, jus au-
tem penes eum qui àzàïv,
Corpore itaque amp; animo opus ad acquirendam polFeffionenr;
ïn ea autem retinenda folus animus fufBcit. /. 4. Cod-, deacq^ d/''
ret.pof. cum neceffe non fit femper rei meae infiftere , liceatquer
certo tempore cam relinquere /. 3. §. ii.ff.h.t. unde lilt;St cor-
pore quis è fundo exierit, quamdiu atiimus amittendae poifef--
fionis abeft, poffeiTio rebus integris retinetur 4.5. §. quot;]. amp; l. 6. §.-
ï.ff.h.t. nec tantum per nos, ftd amp; per alios poffeffionem re-
tinemus amp;continuamus «/./.3.§.8. neque illi fibi poffident,fed
nobis, funtque tantum in pöffeffione fundi noftra voluntate'
l.9. ^ /.2 5. § I.jf. h. t. fed quid fervus aut colomis deferendas'
poffeffionis caufa exeat de fundo, an hoc cafu Dominus amittet
poffeffionem? Cum Proculo, Dominum nihilominus animo
retinere poffeffionem l.^i. ff.'de dolo contrarium autem ftatuit
pomponius qui fuit Sabinianus in l. -^i. ff.h.t. quam fequutus
eft Africanus in /. 40. fo^/. Sed Juftinianus j Sabiniorum
fententia rejeda, pronuntiat pro Proculianis in /. uit. Cod.deacq.
ret.fojf. quod fciU negligentia amp; defertione coloni Dominus
qusfitam poffeffionem non amittat. Hodie ergo colono difce-
dente ex fundo deferendae poffeffionis caufa , dominus animo
retinet poffeffionem Bereich, ad §. 5. Infi, de interd. Licet au-
tem ex fententia. Proculi poffeflïo non amittatur negligentiaf
eoloniquot;) tenetur tarnen colonus qui deceffit de poffeGTione do-
mino;
-ocr page 10-njino aiSaonc lt;k do^o malo, fi quid ex eo damni fenfcrlt üt fi
frudus idoneo tempore aon fint coliedi. Cujaem l' ^^^
gw« ff. de dolo mah.
' Nunc videamus de acquifitae poffeffionis effedibus, qui vara
funt, I. quod pofTeflbr onere probandi liberetur , cum adver-
fario in probatione ceffante, dominium apud poffefforem rema-
neat 1.1. Cod. de probat.nbsp;Inft. de Interd. ii.Quodbonx-
fidei poffeffor frudus lucratur, amp; efl quafi Dominus l.zi.Cod.
de rei vind. ^ L/iß. ff. de acq. rer. dom. amp; tamdiu pro Domino
habetur, quoad contrarium non demonflratur l. ult. Cod. dc rei
vind. III. Quod pofEdendo rerum etiam dominium tempore
nancifcamur ut rede J. C. ex poifeffionibus cxpiffe dominia in
1.1. §. I. ff.h.t. teflratur; iv. Licet quoque poffeffori refiflerc
iis qui ipfum de pofleffione turbare conantur amp; vim vi repellere
contra eos, qui cum armis veneunt, ex naturali ratione /. r. §.
27. ff. de in df i/i arm. in continenti tamen , id efi, in ipfa
certatione amp; congrefTu l.vj.ff.eod. nam ex intervallo id non
liceret, quia non tam videtur defenfio, jure naturali permifia,
quam offenfio amp; ultio privatis ^rohibita ^,$.ff.eod.
X L
Vidimus de acquirenda poffeffione , de amittenda pauca di-
Camus. Quemadmodum -nulla poffeffio acquiritur nifi animo
amp; corpore ita etiam nulla amittitur , nifi in qua utrumque in
contrarium adum eft ut ait Paulus in /. S.ff h. t. ^ I. 155.
ff. de R. J. quia nihil tam naturale eft quam fingula diffolvi eo
genere , quo colligata funt l.-^S-ff-de R. J. proinde folo cor-
pore recedens a fundo, non ideo poffelfionem amittit, qui®
animus répugnât, qui eam non amittere fed retinerecupit
fed
-ocr page 11-fi accedat voluntas deferendas poffeflîonis, jam certo earn ami-
fit quia corpore amp; animo a fiindi poffeflione deceffit, in qui.
bufdam tamen folo animo amittitur pofleffio , ut fi ab initio
quis apud animum fiaum Gonfl:ituat fe nolle amplius poffidere,.
protinus ejus pofleffionem amittit etfi corpore adhuc rem occu-
per /. 5. §. 6.f. h. 1.1.17. §. I. ^ /.44. dt.f. eod. quia poffide-
dere eft animo fibi habendi rem t^nere , quo animo depofi-
to rede rei pofleffio amittitur, nam animus eft qui poffidet amp;
non corpus».
X I L
Amittitur pofleffio variis modis: ut fi res mobilis per fuitum
fraudemque fubtrahatur l.i.^.i^.f.h.t, vel fi cui polTeffio rei
immobilis per vim auferatur d. 1.3. §. 8, item fi res per flumen
aut mare occupetur, cum fic non pafeat nobis regreflTus ad lo-^
cum lt;/./.3.§.i7. plane fi locus quem poffidemus extn com-
mercium efle csperit, ut quia faftus facer, religiofus, eum de-
finimus poffidere /.50. §. i.ff.h.t. item cum Prstor alium in
pofleffionem ire juflerit, quod damni infedi nomine Dominus
non caveret , eum amittere poflTeffionem Labeo ait in d. i. 30.
2. Amittitur quoque pofleffio noftro fafto , fdl. alii eangt;
tradendo ant deferendo, cum voluntas cujufque rata hal^«
da fit.
-im« mco: óïJv3 mei , einotDafisflnbsp;et
j!o7nbsp;3
thnui
Ê o;
rit,' ^ JtHsvab cnoiï' HhS
oi:iriï clï ii :
lij3-jo tnn .^'fiû iioqioa îHo lijiimc manoif-alloq ?'ji;j ?uni:o-'l
-Dbinoq E'iupnbsp;^^ï
-Hocjsb omiriR orjpgt; , siaroi ani ibtrxlrd ci.Aï'rfi ilo 3i-}b
quot;j^gt;3ió't iiasi'.iiins rno» quot;t lU/inimd oiiióllcq äftr.oJ
'4
.1 ï f.
rn.::;;? .liü ^ol-^'^C-^u cL-nbsp;'
-öxidi sypiüiuj fxJnuio7 mui . cünaisbia ofaf.-btii
.:il üii