: )i1
■ Jl
^V A M . quot;
PRESIDE DEO TER OPT. MAX.
Ex au6ioritate CMagnifici ReBoris,
Reip. Ultrajedinae Poliatri , atque in inclytâ ejufdem Academiâ
Medicinae Anatomes -amp; Botaniees Pxofefforis Ordinarii,
N E C N Ö N
AmpUßmi Senatm Academici Confenfu ^ Alma
'Facultatis JVRIDICM JDecreto ,
-nbsp;P R O L I C E N-T I A,
. ---^Summifque in U;TROQ^-E JuE,^E-Hoaoribus,,,amp; ,
Privilegiis ; rité ac folenniter confequendis,
^Publico Eruditoriim examini fubjidt
Ex Officinâ FRANCISCI HALMA , Academic
Typographi, cla Idc Lxxxv i.
MAGNIFÏCIS CONSÜLTISSIMIS amplis-^
SIMIS, PRUDENTISSIMISQUE VIRIS,
DOMINIS, DOMINIS,
bliese Bremenfis P A-
TRIiË, PATRIBUS
digni(rinais,vigilantiffimis,
Dominis, Mecœnatibus, Evergetis
per omne «vum fubmifsfe colen-
dis obfervandis.
ea.
Difputatîonem hanc inauguralem
obfervamia, gratique animi Symhohm
quk decet nveremiâ dicat amp; confecrat
MICHAEL HARLES:
A u c T o
INAVGVRAIIS
D E
Hm graves ob caufas animo volverem meo Academk valedicerefiib-
' felliü ., amp; dignitatem qrnndam pro exantlatis injure laboribm af-
^ feBare, ad eam vero confequendam aliquod fludiorumnteorumfpe^
\ cimen, oculü proponere fiatuerem, diu dubim h^erebam, quanam
potiffimum materia ex vafto juris'. Oceano mihi sjfet feligenda, ta»'
dem non incongrtie faBurum me autumabam, fi ex eis materiis unam produce-
rem, qua refpeBu quotidiani ufus, five publicae utilitatis prevalent : eas nunc
meditando percurrens , pofiremo ex omnibns una, Locationis-Condudlionis mm-
rta arrißt, quam hifce pellibus exaratam pro Dißutatione Inaugur ali in praßntia
offero. Rem igitur ipfam mijfo ulteriori prdoquio, divina favente gratia, Chri-
ftique Auxilio humiliter implorâto, aggrediar.
THESIS
; Nim vero ne illötis, ut ajunt, manibus poftpofitâGajî
JCti.in/.i.j^.d.O.y. admonitione, adtamnobilis tamque
egregiae materiae explicationem me accingam , amp; fingula à
vertice ad calcem ufque, quoad ejus fieri poteft, Sc vires
mex valent ( oninibus fiquidem numeris abfolutum opus
^..... ......... edere, amp; quod nullius reprehenfionem incurrere poflit, non
humanae eft operas fed divinae potentiae acfapientis) perftringam; prius di-
verfas ejus fignificationes excutere operae pretium efle exiftimo.
IL Lccatio autem lt;licitur àHinc locare quafi locum dare dicitur qui
pro certa mercede alteri dat locum in aedibus vel in fundo fuo , quod gene-
raliter ufu obtinuit, ut locare dicerentur, qui rem alteri fruendam non gratis,
fed ob aliquid concedunt. mf h. n.i.Hinclocare conducere nummos (h. eft
foenoridare, amp; accipere) apudHoratium. Deinde vocabulum locationis à
loco'dußum efle, vel hinccolligere licebit, quod locare propriè fit in loco po-
nere. Unde illud vulgatum , eadem fede locari Sc vtt.locariumnbsp;quod
pro ftabulo vel taberna mercedisloco dabatur. Varro ^.de ling. lat. Non aliter
^tqnc filarium appellatur quod pro folo expenditur. Porrô locare fignificat
^upturn dare. Conducere â^iciXMX ex cum Sc ducere, quod condudor unà cum
A 2nbsp;- domino
-ocr page 4-4 Ô t S PU TATIO JURIDICA
domîno rem ad fmim ufum amp; utilitatem duxerit, amp;c. Heic loci Locare in /cw-
lîone fruendi dicitur quid dare utendum vel faciendum, conducere rem utendam
accipere mercede folutâ ; ïnlocatione vero faciendi five opera ut plurimum no-
men locare amp;c conducere confunditur ; que tamen difficultas facilè tolli poteft,
IÎ diftinguanius inter Operam amp; Opus, is quippe qui operamprsftat intuitu
'opera dicitur /oWor intuitu vero operis conduElor, amp; vice verfà , qui eâ uti-
tur opera refpedu o;gt;fmdicitur locator ècrefpeBu opera conduBor Lu.pen.
/, 15. §. I. e^ 3. 19.nbsp;Et quamvis aliud fit locare, verleihen, vermiethen,
■verpachten verdingen,verheuren, aliud conducere,. heflhehen,miethen,pachten^
'leuren, dingen y fœpè tamen alterutro vocabulo totus fignificatur contradus
1.19. zo.d.dEl.emt. dum confenfualis eft amp; verus , nominatus ex utraque
■parte obligatorius amp; b. fidei ^.mic. deobLqua ex cofif. Pichard.^.
III.nbsp;Hifce jam miffis circa 'dùgt; 'éhyfa.lt;pluj,8c verborum diiferentias, quf
femper, frequenter amp; perpetuo his conveniunt, abipfa rerum forma fc: de-
duftis , tranfibo ad contradus hujus definitionem feu defcriptionem , qui
haud ihcongruè fic definitur quod fit Contraäus Jur. Gent., b. fidei, con-
fenfu çonfians, de re utenda vel facienda pro certa mercede.
IV.nbsp;Dixi Contrarius. Sine dubio enim eft contraftus, amp; quidem folo
confenfu initus Li.h. emtioni proximus,amp; qui iifdem ferèjurisreguliscon-
tinetur pr. J.h. L z.ff. eod. Dixi Jur. Gent. l.^.d.J.amp;jur. §.z.J. d. J.M.
amp;C.b.fidei %z%.J.deaa.l.zi.d.R.J. R. eft, quia non folùm venit, quod
didum, amp; de quo contrahentes pepigerunt exprefsè , verum etiam quod
aequitas naturalis fuadet. Confenfu confians pr.J.d.obLexconfi ideô nec tra-
ditionem , neque verba neque literas requirit L i.nbsp;24. C. eod L l'j. C-
d.paB. ibi Gothofr:fitqueconfenfus ille vel tacite vel exprefsè /.
V.nbsp;Dixi de re utendavelfacienda, exinde apparet dilucidè locationem elle
vel rerum vel fadorum -, operarum à perfonis prsftandarum dari locationeoî
condudionem, idque ad diftindionem rei qux dicitur locari. Is enim in
locatione dicitur locator, quiremputàinfulam utendam, vel fundum fi'ueu'
dum dat accepta certâ mercede, in operarum locatione diverfo refpedu qu'^
dicitur amp; locator amp; conductor, de quo fuprà pluribus egi, interim vid:/i9quot;
§.pen.l-i^.f-h'l- 22-§ 2./ 26.36.5i.§. locavil-')S. eod. Addidi ultimo in de-
finitione pro certa mercedepr-J- h-U ')Z.d-Tgt; int.V-équot; /• 2.25• ä• /. i ■§-9-
pofiti. unde evindtur fi contrahentes nullam mercedem exprelTerint, necad cer-
tum locum vel tempus fe exprefsè retulerint, non elfe veram locationem Piquot; = ^
rubr. C.d.refc. vend- p. 2.c. 35. Wef. in^-uj.h.amp; in §./. verf amp; ideo J.d-mand-
exduditur etiam hîc commodatum,precariumamp;mandatum, qui contractu
funt gratuiti, etiam'removentur omnes contradus innominati in quibuscer
merces non intervenir.
VI.nbsp;Suffidant hfc ad Definitionisexegefin, videamus jam Locatknis-Con^^^^
-ocr page 5-Bioftis fubftantialia, amp; conftat quemadmodum in Emtioneita quoque in hoc
contradu tria reperii-i: I. Confenfnm. II. Rem S-faBnm. III. Mercedem.
Vn. Ouodadprimum, fitnudoamp;folo Consensu, utcunque declarato
Lx.ij\.f.l.Z'\-C-h-fr.I.h. modo fit liber/. 11.32. C-h- C Rufticitamen, fi
illorum plané nihil interfit arg: /• 21. C-mand-L 14. C d-contr- emt. Pift: obf.
lor.Carpz. i.^. 58. re intégra, fuo Domino potius quam extraneo operas
pro eodem pretio locent Carpz. i. 59.) Tacito autem utriufque confenfu ab
initio vix poteft contrahi arg. lit^.comm-div- quae enim locatio eft ubi certa
mercesnoneftdefinita? vid. §. i./.yî;. Bach. F-i.D.z^.th.i.lit.c.'verb. vel
tacitè femel tamen contrada locatio tacitè renovatur (cum iifdem qualitatibus
amp;padisv. c- pignoreamp;c.quibus priorconftabat/. 15. %.f.l.\6,C.h. non etiam
quae à tertii arbitrio dependent ut fidejuffio /■ 13. fin. ff. l 7. C. ibi Barbos- )
fi nim. condudor tempore conduólionis impleto, fciente amp; patiente locatore
Vel ejus herede aut curatore in condudione non modico temporis fpatio (Fran'
^•«.21.) maneat, tune enim tacitè renovata cenfetur /• 13. §■ ƒ /. 14. /. 16.
C.eod. amp; quidem in prœdiis rufticis, regulariter ad annum, licètprima ad lu-
ftrumfuerit contrafta d. l-15- §■/«• Mantic. d- tac- conv. 1.15. ». 2- in Urbanis
vero, quorum quolibet temporeuniformis eft ufus, pro eo tempore, quo
quis finitaprimâlocationehabitavit /• 15. §•ƒ«• ä. w^/. Fran.». 15. amp;c. quce
fententia à p!erifqueJCtisrecipituramp; videtur magis convenire verbis Leg. 15.
§•ƒ»• probariqueexcollatione quam JCtus facit inter prsdium rufticum amp;
Urbanum. Ratio dilFerentise videtur elfe, quod in prœdio ruftico femel tan-
tum in anno frudus nafcantur, inurbanoveroqualibet anni parte frudus cé-
dant ( interim moderate agatur cum incjuilino arg. i ^ d-fir-v- Groenw. ad
l.i6,c-h n 6.) fed variant hîc mores in plerifque enim locis per fcmi annum
in prasdiis urbanis locatio renovatur : quod fi in fcriptis certum locationis
tempus fit exprcflum ad illud ipfum condudio renovata videtur /• 13- §.ƒ/j.
«»J?«. Fran.», 24./;.
VIII. Sectmdftm fubfiantiale reqmßtum conivâdimh\x]\xs eft Res feu Fac-
tum. Quod ad resattinet, regulariter Locatio-Condudio eft omnium rerum
in commercio quse ufu non confumuntur arg. /.51. ä. /, 5 comm. Zoes. ».
2.5.Ä. five fint in corporales Carpz./. 5. ^.15,». I. V.C. jus vedigalis l.à^.Q. ^
quot;^eElig. nov. infl. non pof. Ufusfrudus §. i. I.d.ufu^- hab. /. 18. C, d.jm. dot.
i.h. Czvoc.d.loc. z.j. 38. amp;feqq. habitatio §. lt;).J.d. ufu ^ hab.1.15.
Anamp;hodièjurifdidio ? communis eft DD. opinio quam con-
fii'm3tCapz./.5.?i. i5-»'?.pgt;'^dio, cuijurifdidioadhaeretlocato, etiamju.
rifdidionemlocatamvideri. Non etiam jus monetae cudends. Edid. monetal
je Anno J 'j^.j^^^fgffser alsfch aifch.Câïpz.^, 18. necfervitus ^,i.I.d.ufHamp;
aakt. vid. /. n. §,5./. 44. eod. üveCerporales mobiles amp; immobiles, etiam
aliens/.7.5. itaut locator mercedem exigere poffit pro tempore quo
A 5nbsp;coa.
! !i
condudorilk ufus eftnbsp;teneturtamen condudon 'g^o'^^^^Ante
reffe, fi Dominus rem vindicet /. 7.8.9. pr. h. Fran. 4^. amp;c.
quôdlocator ignoraverit remalienam effe arg.nbsp;i9.§.
paratus fit condudori prseftare aliam rem œquè commodam vel juftam ƒ noran
ïiamdocerepoffit/.9./«/'r.^.arg./.i9.§.i.i«/?«./.53.^-vid. Buf-ä'lf-J;
h.n 2. De rei communis locationeconfule Gomez. 2. c. 5. »•14. ^^^ ,
conduda alteri squè idoneo ad eundem ufum poteft locmU.C. h. /. 7. h.
jus tamen e. g. res invedae primo locatori obligantur pro ea parte qua conduxi
Lxi.§. ^.d.pign.aa.) Ressftimata, taxationis, vel fi condudori placuen^
venditionisgSü Lugo d.i. dr /. difp.i9.fea. -i.n.71. Non etiam regulantei r^
condudorispropria /.9. §■ƒ«./. l.zo.C.b.L^^.d.R.J. etmmfi condudoi
fciatrem fuam effe arg. /. 16. d. comr. emt. nifi praecefferit juftus titulus, utn
venditor ante rei traditionem eam ab emtore conduceret : tum enim emtoris no
mineincipitpoiriderearg./.77.^.-??.K Fran.k«.5i. vid./.zo.§.^ amp; l-M-
h. Dominus pignoris illud redè a creditore conànziU.iJ-d-m-
amp; A.P. Feudum à Vafallob. fide etiam fine confenfu Dommi cap. m. ^^^
narez. Feud.9. amp; ad longum tempusrfr^.^if.c.j««^?./•
kd.d.fend.exerc.^.th.i^.nbsp;, . ^nbsp;e /-»osra.
IX.nbsp;Non folum vero Res poffunt locari, fed etiam Factum S.
De fado in genere notandum, quoddebeat effe honeftum /. quot; , J
locari folitum, amp; mercede seftimatum /. 5.§. z. deprafcr. vcrb. K C. ^ tabuian
pingerei.^.z. onusvehcre l.x^.^.r.h. alteriusfervumcuftodire
? JremfLm proalio oppignorare/. i9.§. i.^.pr./) ^
lz^.per.m.d.op.likl.l.d.ußamp;uMr.leg. amp;poteft condudor operas con
dudas, fide contraria non conftat contrahentium mente, alten iterum locai
l.äß.h.arg.l.'j.ff.l'6-C.h. Fada autem nonmercenaria,quae animi poquot;
quam corporis virtute praeftantur, veluti liberalitate ut manumiffio /. 5- V
d.prafir. verb, vd fingulari eruditione, qusque pretio nummario non ita s
mari poffunt locari nequeunt. /. i. §. 5 .ff. d. extraord. cogn. quorum tamen g ^^
dus funt, alia enim funt praeftantiora, alia minus praeftantia ,de«/fetaX3r
folitisvid1.5.§.2.d.pr^fir. verb.l.i.pr.fimens.falf.mod.dix.Bach.
fh 2.//gt;.G.Fran.Ä.«.58.ö^c. Pro hifce fc. minus praeftantibus fadis,
honorarium aliquando adione ex contradu peri poffe per /. 6.ff.nbsp;'a,
X.nbsp;nempe Merges, qus eft pecunianbsp;.
qui ufus rei vel opera sftimatur arg.^r. d.furt. U -f ^
debèt haec (i) vera effe, non fimulata, five dicis gratiâ, j
tiâ fi res utenda datur non eft locario condudio /.20.§.i. h. arg.nbsp;' ^gjet
emt. fed tum negotium fubfiftit vi donadonis /. 3.lt;
hic contradus fi res alicujusmomenri uno nummolocetur 1.^6. o-'-nbsp;vel
d. acq. velm.poff. (2) certa vd expreffa ex determinatione contrahenti ^^^^^
-ocr page 7-relatione ad aliud, item fiinarbitrium tertiieadefinitio collata fit/. 25. inpr.h.
§. i.J.h. fi is non défini verit irrita eft locatio, fidixerit ftandum eft omni-
modo ^.i.J-.d.emt.'vend.^.i.J. h. five sequum fiveiniquumdixeritarg. I. %-j.
§. 2. d. recept, quiarb. quod tamen limitandum nifi laefio fit ultra duplum I. 2.
C.d.refi. vend, neque recurritur adarbitrium alterius fecundum generalem Ul-
pianirefponfionem in l.à^i.d. V. 0, nifi ab fraudulentam insqualitatem, hoc
enim cafu provocatio ad arbitrium boni viri conceditur arg. L. 78. amp;ßq- pro fo-
cio. Quae merces jufta dicatur, maximè in locatione operaruni, confule Bona-
cin. d. contract, d.^. q.j.pmä.^. Denique debet confiftere iapecmia numerate
quod licet à Neotericis in controverfiam vocetur putantibus eam etiam in qua-
vis alia re fungibili quç pondéré numero, menfurâ conftat, pofle confiftere,.
modoœftimatâexl.8.amp; zi. C.h. tamen contrarium probatur amp; confirmatur
apertè per l. 25. §. 6. h. per/. 5. i.deprlt;tfir. fb. ubi illa differentia conftituitur
inter locationemamp;contraébuminnominatum, quod in uno interveniat, pre-
tium in alteronon. Nec admittitur exceptio pecuniç vocabulum hîc generale
elfe, amp; fiimi pro omnibus rebus /. 178. d.V.S. illam enim fignificationem
prçdiâaî U. refpuunt cum primis /. 5. ubi expreffè aliis rebus opponitur, nec
itarefponderi poteft ad %.z.eod. ubi merces locarionis comparatur cum pretio.
emtionis. Pluribus h|c confirmant Hahn. ». 6.nbsp;Vinn, ad §. 2. J, h.
Chriftin. Fol. ^.dec. 109. w. 12.
XI. Quod ià formam Locationis CondnÜioms, prsterquàm quod confenlîi
perficitur, ut jam monuimus, infuper attendendum huic pada, arrham pignus,,
fcripturam /. i^.^.fin. fidejuffionem L 7.C h. conditionem /. 20. ^..etiam tem^
pus modicum, amp; longum , imo perpetuum L lo. C. h. Fran. h. ti. 36. é'C.
poffeaccedere. Hac ratione locatio alia temporalis alia perpetua dicitur : amp; eft
_nbsp;______ - «_____ - - w 1 J ^ Inbsp;^ «^M I M _______ .nbsp;« .nbsp;^
iismentioraccaeit^nbsp;m annum, urba-
Horum vero amp;fimilium rerum, utamp; operarum tam diu folummodo, quoad
alterutercontrahentiumrenunciet, faftamvideri arg./. 15.nbsp;h. vid. Fran.
n. 44. amp; Mev.adjtis. Lub. l.z-t. 8. art. 2.
xn. Hifce ita explicatis, verbo (quia quaedam negotia funt, de quibus fuit
dubitatum utrum pro emtione venditione, an pro Locatione condudione ha-
bendafint) praecipuam hujus contradus cum aliis afiinitatem duobus dubiis.
exemplis, demonftrabo: prius amp; facilius exhibet §.4. /. £ Convenifti cum
aurifice de annulis certi ponderis ex fuo auro tibi conficiendis certo pretio, qus-
ritur emtio vendjtio fit an locatio condudio ? Putavit Caffim fimul efTe vendi^-
tionemamp;clocationem, idcïk aurificem vendere aurum Sc locare operas fuas ad fa.
vendumanntilum; fed haec fententia difplicuit quia eadem res non debet diverfo
lure cetiferi /. 2 3. ufuc, Facile igitur paulo expendentespenitius conventionem-
Banc
-ocr page 8-8nbsp;DISPUTATIO JURIDICA^
hanc intclligemus unum efTe contradum venditionis ita ut pretium detur pro an-
nulo : diftinguamus itaque cum Imperatore, mrifex vel facit annulum ex fm vel
ex meo auro, priori cafu eft venditio annuli : poßeriori cafu eft locatio operx. Uter-
que cafus ex utroque contradu mixtus eft , fed à potior! fit denominatio
l. 2. ^.l.h.
XIII.nbsp;Alterum exemplum eft de Emphjteuß quod rcprœfentat §. 5. A
«què ibi dubitatum fuit, donee Zeno Imp. eam accuratius circum fcriberet fta-
tucretque, propriam ejus elfe naturam §. 3./.^./. i. C.d.jur.emphjt. Ab aliis
enim contradus hic habebatur pro Locatione nimirum propter annuam penfio-
nem fub qua exemplolocationis contrahitur, ea Lege, ut quamdiu Domino
haec fol vatur, tamdiuneque ipfi colono, neque ejus fuccefforibus praediuffl
auferri poffit. Eôfîcitpleniffimum jusutendi, amp; veluti dominium quoddam»
quod amp; in heredem amp; alium quemvis licet transferre j unde etiam ei, cui hoC
jusconftitutum eft, utilisin rem adio contra quemcumque poffelforem com-
petit/, i.§. i.ßag.veSlig. Et quid mirum quofdam pro venditione hunc con-
tradum accepiffe ? dixeris fané hîc effe venditionem fî fpedes id, quod agitur àe
dominii utilis tranflatione. Certum igitur eft peculiarem amp; diftindamabem-
tioneamp; Locatione jam habere naturam quibus cum antea erat confufus. Den-
nitur Contrailm-, quo alteri jus conftituitur , ut pradio vel re immobili (tdfi'^J
poßtt, perpétua fub Lege meliorationis amp; praftatione canonis annai^. 3. /.
C.Nov.7-c.4.Nov. 55, c.2, Nov 120 c.lt;S.§. I-
XIV.nbsp;Satis longa fuit digreffio redeamus ad Locationem Condudionem
cujus convenientiam cum Èmtione Venditione aliquatenus habuimus , niß
hocvelimusaddere, uti per emtionem, faltem fi non fubfequatur rei traditio,
tantum jus ad rem eft adquifitum, noninre, ita per locationem res conduda
non eft affeda uti loquuntur pragmatici/, 39. h. ïhic^ntGothofr. uti prœdii fer-
vitus, divendi nequit fine pradio quod praedio cchaereat, ita nec ea locari firquot;^
fubjedopoterit/. 44.uti in emendo vel vendendo ita etiam in locando^
concedendo licet naturaliter contrahentes ( citra tamen fraudem amp;dolum)
vicem circumvenire /. 16. in ƒ■ d. min. 1.22. §, 3. h.nbsp;_ ..
XV.nbsp;Uti vero contraria juxta fe pofita magis elucefcunt ita vifis convenirquot;quot;,
etiam difcrepantif emtionis amp; locationis collocands erunt.Et eft quidem
ma imo in multis emtioni venditioni comparatur locatio, multis tamen
bus ab eadem etiam diftinguiindubitari juris eft. Etenim in Locatione mere
eft, in emtione pretium. 1.5. §, z.d. prefer, verb. 1.1. §. 9. depof I-
div. Ulterius, in locatione non nifi ufus vel frudus rei, fi de re
fruenda agatur, conceditur : neque enim locatio dominium rnutare iolet .
h. in emtione vero res ipfatraditur, amp;pertraditionemdominium
/.8o.§ ■^.d.contr.emt. Excipelocationeminfulaefaciends/.22.§.2.quot; ^
cationc condudor non fert periculum rei de cafu fortuito, ut emtor fed quot; ^^
-ocr page 9-äeculpa tenetur proptergeneralemregulamin/. 5. §. a. comm:i. pe». h. ibi non
eft juftus titulus, feu caufa habilis ad dominium tranlFerendum , hîc vero ti-
tuluseft, ad quem fi traditio accedat, dominium transfertur, Ibinoneftlo-
cus^dilitiisEdiftis, de redhibitioneamp; quanti minoris, qu32 tamen in con-
traâu Emtionis admittuntur /. d-adil. ediä. denique ibi adjicitur tempus
ultra quod (nifi tacitè renovetur) fe non extendit locatio, quod tamen fru-
ftràemtioni adjiceretur, nifi ut intra certum tempus res vendita retrovendatur,
non autem utfiniatur contradus. vid. sis l.z.C. d.paÜ.mt.emt. ^ vend. comp,
l. 6. C, d. aB. emt.
XVI. Materia Locationis Conduüionis quodammodo fic dilucidatâ , opus
eft ut defpiciamus, quinam locare conducere poflunt, c\\nàQm omnts qtd
tontrahendofe obligant , nec Jpecialiterprohibentur, quales funt.
XVII Pr/wo Milites, qui fubpasrtainfamis non poflunt aliena prsdia
conducere l.^i.l.fin. C.h.l. 15. i6.C.^/tfrf/»/7.ne,utImperatorloquitur, ar-
morum atrocitatem, quam adverfus hoftes oftendei-e debent, in cives con-
vertant. ä-cäWo Cur i ales, fi res aliénas conduxerint l. ^o. C.h.l. f.d.
«/fc^r. nifi fortèdomum cum propriam non habeant conduxerint Bald, in d.i.
30. lt;^c. Tertio Clerici quoad pofleffiones feculares Nov. 132. C. 6. vid.
Groenw- ad. d- C. 6. Quarto Tutores amp; Curatores necdum redditis ra-
tionibusj ob majorem minorum fecuritatem, prasdiafifcalia amp;Csefarispatri-
monialià conducere vetantur /.49.i.h-l.un- C. ne tut-vel cur. veEi- cond.
Coli, Jur. Arg. h. n. 14- Quid dicendum defabris, vietoribus amp;fim.artem
fuam cum ftrepitu exercentibus illine domum juxta literatorum asdes, hifce
invitis amp; contradicentibus conducere, amp; ibi artem fuam exercere poflunt ? Ne-
gativa verior eft argum- /. 0n. C- d.ftttd. Hb. urb. Rom. quod amp; ufu receptum efle
amp; C. J.Arg.Â-». 14.
XVIII. Ex hoc Contradu nafcitur duplex obligatio quarum illa producit
j^Wonem locati, hsc conduBi- ABio locati datur Locatori ^ heredibus l. 24.
îp. C- h. adverfus conduBorem amp; heredes dd. II. m mercedem pro ufu rei aut
praflitâ opera folvat, amp; rem cum omni caufa finita locatione reflituat farciendo
damnum culpa lata aut levi commiffum pr. Lh. An amp; competit fingularibus
fucceflbribus, ut fi locator rem locatam vendiderit donaverit aut alio modo
transtulerit ? Tuemur negati vam amp; dicimus producere tantùm adionem per-
sonalem inter locatorem amp; condudorem in quam fingularis fuccefllar non fuc-
cedit l.z').d-0.amp; AB. quemadmodum è contrario adverfus heredes quidem
daturfed non contra fingulares fucceflibres l.'^. h. idque ob eandem rationem
tum quia emtor accipit dominium rei, cujus vi libéré poteft de ea difponere,
non ergo tenetur ftarelocationi à venditore fadae, idem etiam refponfum eft
de legatario l.iz.h.1. izo.^.i.d.Leg. i. item de fruduario /. 59.§. i.d.ufufr.
prasdida tamen funtlimitanda, nifi forfan eâ Lege fundus fit venditus utem-
Bnbsp;tor
-ocr page 10-lo Igt; I s PUT A T I O ƒ U R. I D I C A
toi'tênèaturlocationiftare/.9.C.À./.25. §. i. vid. Fabr. h. Diff. Bronchi
alii quoque cafus extant m l.fin. inf. d.jur.fift. /. 8. §. i. de rek aut. j»d. pof an
fecundîim DD. communcnvopinionem, condudor hypothecarius ab einto-
re W« polTit cxpelli confule Sand. UL i.def. 7. tit. ó^.qni fic in Frifia judicatum
]-efert. Miré hîc variant mores vid. Matth.nbsp;alibi fequuntur Jus Civ. amp;
utuntur hoc diverbio Kauf gehet für miethe , alibi contrarium obtinet miethe
gehet für Kauf. Prasftat hîc obfervaricujufcunque Regionis, provincix civi-
tatifve ftatuta. Interim vid. I.9. C. h. l.zlt;,.^.i.h. Carpzov. 2. conftit.ij. def 4.
é- Groenw. d. II. ah. ad. d. /. 9. ». 4. ibi huur gaat voor Koop.
XIX.nbsp;Specialiterptt\tm\i2,c2.amp;xontnx.conà\xdiQïÇo\vztmercedem unà CUBi
ufuris fi fuerit in mora/. 2.17. C.Â. eo tempore quod vel partium conventio
vel mos regionis aflîgnat /. 54- d- R- L arg: /.8. C-h. Si nihil convenerit regulari-
ter, finito ufu, fi fc: ad modicum tempus faâa fit locatio, merces praeftatur,
aut operisabfolutis arg. l, 16 C.h. Ffan.Ä.». 78. nifi loci confuetudinesaliud
fuadeant d. /. 34. Ä. /. quemadmodum hodiè plerumque merces œdium con-
duftarum prçftatur fingulis femeftribus ut inter alia in Rep. noftra Bremensï
amp; in urbe hac Trajectina receptum eft. Romanorum more videtur folutio
mercedis pro asdibus Kalendis Juliis facta fuifle /, 9. qui pot. in pign. l. 58.
nfufr. utiBelgarumKalendisMaji. Sin vero ad plures annos amp; penfio in fin-
gulosannosdiftributa fit, in fine cujufque anni arg. l.\.^.i\.d.migr.L'i-9'^'
140. d. y. O. quod ufu palTim fervatur. Si raerces ad menfuram vel in dies elt
conftituta , etiam imperfedo opere petitur l. 30. §.pen. h. imô fi conditio
perfonae vel operis poftulet, asquum eft, ut merces per partes fuccelGvè interea
dumopusfit, folvatur, modôartifexde hoccertôperficiendo idoneè caveat-
Fran. h. n. 189. Si conduftor mercedemh'pÇo biennio non praeftet, locatorpo-
tefteumexpellerearg:/. J. C. licètab initio convenerit ne condudtor invituS
cxpel'atur /. 54- §. i./). ea eft communis Dd.opinio privatâfc. autoritatepoffe
moramfacientemexpelli,defcribi,concludiamp;retineriin domum invefta argî
/. 5 6. /6. fed videtur haec fententia J. Civih tum demum convenire fi non refifl^'
condudiOt^rg-.l.ijö.noneflßngulisff.deR.J.hdt l.^.C.d.pignknbsp;,
XX.nbsp;Petitur prsterea ut condudor finita locatione r^w reftituat /.48'§'
h-1. l'y. C.h. numero eandem arg: l. 59. h. ita. quidem ut condudor locatori rem
locatam repetenti non poffit referre quaeftionem dominii fed polfc®®^quot;^
prius reftituere amp; tune de proprietate litigare d.i. z^.C.h. quid fi conducto'^
conventuspertinaciter rei conduftae reftitutionem ufque ad fententiam detr^
(äet, tenetur tanquam rei aliens invafor amp; rem reftituere amp; ejus aeftim^*^'®^^
cx conftitutione Zenonis quae eft in l.pen. C, h. quae LexGalIoi'um Belgaruiu*
que moribus obfolevit, in Germania fecundum illani adhuc proceditur e
tantum ad interelTe Yinn.adpr.J.h.inf. Gi-oznvf.add.l.pen- C. P^gj-jj
aip petitur ut reparetur omne.damnum quod dolo lata vel levi culpanbsp;^^^
I N A tr G u R. A L I s.nbsp;ii
éontigît Uti.d,R.J. /.31ƒevidenterpi-obaturper l. yÇï'.Kmf.caap,
ßab. interdum etiam tenetur condudor de culpa levijßma , fi nimirum ipfe
tanquam artifex aliquid faciendum conduxerit l.g-^.fen.l.xi.^.'^, /.25.§.
J.h. aliquando amp; de cafu fortuito ut fi pafto aliquid conventum fuerit v. g!
ne ignem a\xt fœnum ibi haberetamp; condudor contra padum fècerit atque fic
ipfius culpa cafum prœcelTerit /. ii. §. i.^^.fimh- idem dicendum videtur
fi equus fit locatusco pado, ut non nifi 5.milliariain die perageretamp;per-
adis 7. ea de caufa fit mortuus Lugo d-J.amp;J-D.isgt;.feB.lt;!^.n.6$. In illis
vero cafibus in quibus condudor leviffimam praeftat culpam, adhibenda ell:
diftindio cafuum fortuitorum quam tradit eleganter Carpz. co«/. z6.def.i2.
Fran. h. n. zo6. amp;c.
XXI.nbsp;Explitita eft kcati reftat Conduit àSlio quœ datur conduBori pr. J.
l. i^.pr.h.^hlt;eredtbm1.19. §.8.contra locatorem haredes l.49.d.O. ^ A^.
ut ufum rei vel opérai praflet amp; conficiat, damnum quoque refarciat.
XXII.nbsp;Et quidem in locatione O/J^w^w ad operas fideliter praeftandas,
liberatur tamen prxftando interelfe arg: /. il. fin. d.rejud. vid. Vinn.
fin.y.d.F'.0.Fran,h.ti.ilt;^^. ^otç9i etmm operas quas fufcepit alteri mandate
fîve locare, adverfus quem hanc adionem habebit /.48.Ä. modo œquè ido-
neè locaverit, cùm magna intei- Artifices fit differentia /. ii.d.folut. fi tsfits
rei fit locatus convenitur (i) ad hoc ut prüftet condudori re locatâ libers
tni licere ufque ad tempus conventum aut alioquin intereffe l. 9. in pr. kl.
l}-eod. quod includit primo ut rem tradat cum omnibus inftrumentis amp; ac-
ccflionibus /. 19. §. z. h. per quam traditionem regulariter dominium non
transfèrtur /. 3S).-amp;. nec pofleflfio i.ëo. I. h.l- 2. c d. 10. dr 40. aHn prafcr.
fêd nuda detentio Fran.h-n.%%. Secundo ut rem habilem tradat ad ufum de-
fiinatum /.15. /. 25-nbsp;^a) hac adione petit condudor damnum
quod ratione rei condudae paffus eft e.g. equi vitiofi fine certioratione lo-
•Cati BonSiCoff. tr- d.eqm q- 94. dolior^ corruptorum fcienter vel ignoranter
lócatorum omne damnum amp; intereffe /.ip.Ç.i.Â. ibi Buf. i. ç^y?^. fin
aliam rem vitiofam locaverit juftâ ignorantiâ , tantùm merces remittitur /.
19. §. 1. C 5 ) petit remifiionem mercedis vel in totum vel pro rato. Quô
pertinet qnœftio utrum remittatur merces , fi vel cafu ufus rei impediatur,
vel alias magna fterilitas, in confueta illius loci vel temporis l.i'y.^.z.h,
Gail. z. 0- 25.«. 2r. Miswachs , vis tempeftatis aliave cœli injuria, incurfus
hoftium , fluminis inundatio contitigat ? quod affirmamus , idque œquo
iùdicis arbitrio relinquendum putamus rationem habituri temporis , quo
quis uti non potuit, ut amp; impediti ufus. Quodquo modo fieri, amp; quanta
isfio fubcffe debeat, quotque cafus excipiantur vid; ap. Struv. Exerc. 24.
th. y\sy.(idJmLuh.ll.tit.% cirt. l-n.i.(jrfeq. Carpz.2.c- 57.
^f'_}i:amp;fef Denique petit condudor ut fervetur indemnisa hue fpedat
B 2nbsp;reftitutio
-ocr page 12-ï2 DISPUTATIO ƒ U R I D ï C A
j-cftîtutio impenfarum , quas in rem conckdam fecit /• 19. 55-§•
item reftitutio tributorum amp; colledarum quas condudor ratione rei con-
dudœ folvit ; amp; licet fifcus in exadione tributorum poffeffionem lequatur.
Ij.d. fM- amp; quot;jeWg. Garf. d. expenf c.i^- n- 19- Kloek- d contrib.c-11.»..
169. drc. attamen cùm locator pro frudibus accipit mercedem , amp; fic in.
e¥edu frui videtur re locata /.jS. 39. d ufufr- etiam tributa à condudore
foluta refundere tenetur arg- /• 15- d-imp.in res dot-l- 2- C.d.am.trib- vid.§.
3, d-viapubl. Hahn.adWef.h- ». 16. (Idem tradunt Dd- de fumtibus metato-
rum, von einquartierungs kpften. 19- C- demetat- amp; epidemet- Carpz- 2. conft-
37. 37- def. 15-) nifi folus xdium ufus fine alio fumtu praeftetur.aut colledae
condudoris perfonae vel abfolutè, vel ratione propriè patrimonii, quaeftus,
mercaturse , aut artifidi fint impofitas, wege/t dejfen handel md nahrung
Hahn. Â.»», ló-
XXIII.nbsp;Finitur tandem JLocatio-ConduElio Mutuo Consensu , fi res ad'
hue fit intégra §. ult-J- quib-mod- tell, obi- Elapso Tempore, ad quod
vel exprefsè vel tacitè fuit contrada arg- /-13' §■ ƒ• amp;l-feq. h. Eâ occafione
qusritur an condudor ante finitum-locationis tempus ex re conduda pof-
fit recedere ? Et dicimus poffe recedere fed nihilominus folvere integrant
totius temporis penfionem tenetur /■55.§-2.é. nifi habeat juftas recedendi
caufas, putà fi lumina fdium condudarum vicino edificante obfcurentur,
aut oftia five feneftrç nimium corrupt^, non reftituantur 125. §- ^-h- fi ?des
ruinam minentur /. 15. §. 6 l. 28- 53- d- damn, inf item ob impetum hoftium
vel latronum- /.15. §-7-/?- Peftis caufa arg. /.Z7.§-1-/^/Gothofr- Ripa öfe
pefle rubr- d. priv- contr- caufpefi. quo referunt etiam metum fpedrorum, illis
tamen cafibus optime condudor fibi confulit fi, dummodo poffit, hoe in'
dieet locatori alias enim deteriorata re locatâ, condudorteneturad refèdio--
nem damni , fi menitus locator damnum prfcavere potuiffet- /-13. §.7-
Ripa d- rubr. n- ij- An amp; morte? Refpondet /• 10. G h- ilium viam veritatis
ignorare qui locationem-condudionem ad hçredés tranfire non putet. Ex-
cipe cafum 1.9.^. I'h.nbsp;,
XXIV.nbsp;Poftremo condudor regulariter ante finitum tempus expelli
quit 3,15.21. C.Ä. nifi Dominus propter probabilem caufam fupervenien-
tem eam.que non prçvifam re fuâ indigeat : v. g, quia ipfe aut filius ejus duxit
uxorem, vel quia domus ipfius corruit , exufta eft , aliudvè quid accideri
quo cogatur ex fua domo migrate amp;c. Ratio enim fuadet ut Dominus
praeferatur /. 3, C. h. vid. Carpz. 2. conß. 37, def. 6. juftè etiam expellitur con-
dudor ob ab'ufum rei locata. Chrift- K3. dec. 115. »..10. vel naturalem ^^^
moralem puta, meretrices lenones aliofque infigniter infâmes recipiendoj'^J^!
bo turpiter amp;in decenter ia ea verfando ,. villas incorruptas non fervand^»-
propter culturaniintempeftivam fundum deterio^do amp;c. /.a5.
INAUGURALIS.., .. ïj
Ripam- d-pefi- mbr. d- contr. cauf.pefi, n-. zp. 50. Barhos : ad l-^, C- h, Stcl Et
hçc ratione inftituti mei pro Difp. inaug. hâc vice fufficiane, - plura adjun-
gere tempus non patitur. Summo interim Jehovç pro largita haâénus «ratia
fit laus, honor amp; gloria in feculorum myriades!nbsp;quot; ^ ^ -
I.
Invocatio nomims Dir im mn eß de eßmia infirmmti^- ^
IL
Filio ex bare dato reBè tutor damn
III.nbsp;^
Jmmenmm lamni fa^um nuUo modo deßitmtm.
IV.nbsp;:
Venditor praflmdo id qmd inter efl liheratm , nec praciß
pot efl cogi ad rem ipfam tradendam.nbsp;r
v.
Beneficium l. 2. C. de refc. vend, omninb etiam ad emptorem
extenditur.
V I.
Merum Imperium in cafu infirmimis nonpotefl mandari
VILnbsp;' :
ßmphyteußn ante Zenonem fuiße éf ^^ jure G. oriri omnina-
flatuimus.
V I I L
ConduBorem cafum fonuitum in fe fufcipiemem de infolitoj
^uoqus teneri negamus,
Gerlogten ter éeren ran den fedigen en geleerden
HEER.
hy na een heftige en deftige Redenßrijdd
(Vafi het Höiren en Verhui ren) met een
aanfienlijke eer-naam begiftigt wierde in de
Hooge-Schml tot V t R E C H t.
Elijk in d'Oorlog noyteen Veldheer lof
verdient,
Eer dat hy dapperlijk den vyand heeft be-
' vogten.
En ganfchelijk vernielt / Soo wilt gy ook mijn vriend
Geen praaUoov, dan na welgelukte lettertogten.
Gy treedt dan (als een fiere LeeuDp) vol vier en moed
Na Lebter-y^orßel-perk om daar aan elk te toonen
Wat meefter-ftreken gy geleert hebt, dies gy doet
Verfchrikken ieder een, die ü eeril dagt' te hoonen.
U'Tegenftrevers fien , dat niemant van hen allen
Kan tegpn n alleen beftaan, men fietfe vallen»
U fiet men na verdienft feer heerlijk Zegepralen,
En na veel vlijt en ftrijd een pronk-Laurier behalen.
^ HdC pauca in fm memoriam équot; prxfiantijßm Cmdidad
honorem rudi Minerva cecinit
SUFFRIDUS OE BUCQUQY»
Juris Candidate. _
SYMBÖLUsinbsp;Momos contemnere didici.
Andidulo fi pondus habem de me madentei
Upplaufus, pur a Vota^ue piamp;a mmui
Cor prurit plaufu, faippum Virxtera Vota,
Litamra a-pibm i râénfque manufque bonis.
Qmd uecus équot; Nomen Jlammis delebile nullis
^uxeris in campo nunc quoque Palladio.
Ita Nobiliffîmo Dn: Candidate , Amtca fuo Fmernt.
dUcBo} levi calam hiec fancula deproferabam ,
ARNOLDUS JOB:? HEINII, Fratre?
CHRISTOPHORUS. J Catto- Caffellani»
\
_Ie Gottheit , deren macht mît glut und flammen Ipieit quot;
Und felbften die natur an güldnen fefleln fiihret ,nbsp;*
Die hatte fchon , mein Freund , dein werthes hauDt oezieret '
Als dich dein füfses Kind in fchoofs und armen hielt
Izt wird dein mutitrer fleifs mit neuem rühm erfüllt.-
Die heiige Themis gibt, was dir fchon längft gebük-et j
Die hohe würde, fo den glanz niemals verlieret,
Sezt deiner Tugend hier ein ewig ehrenbild-
Glükfelig der du bift, auf deßen fchönen haaren
Die holden myrten fich mit weifem lorber paaren-
Du hall die Ehr erlangt nach der du dich gefehnt-
Dein glücke müfse noch den fternen gleiche gehen
Dafs dich das volle horn der reichen Amaltheen .
Und ftet« Überfluß nät taufend früchten Krönt«
J:. C. BBCKH0FP7
-ocr page 16-îlle hominüm fpecies, trahit Si fua quemquè Voluptas
Illa colit mufas, huic Venus aima placet.
H A R M E s tu quseris thalamos amp; bafia Phœbi
Ut BreM£ ffonfr, fis decus atque tuis.
Dat mens doóta Viam : Virttis tibi folvit honores ■
quot; Quofque negat cascus jam favor illa parat.
Fertilisen Rhenus, qux Bremx Clara r^urgts
Non potuit, folvit laurea ferta tibi.nbsp;_
Sic genus amp; proavos H ar me s DodiUime reddis
Digne Viris tantis Digne parente nepos.
' ■ Nunc labyrinthaeo fi legum errabit in orbe,
Brema fimul capiet, fila diferta tua.
•Gratulor ! amp; quos dat tibi Juftinianus honores
Cum famâmaneant, dum tua vita, Vale.
Amco amp; conmbernaÜ meo optmo h£c ad illa
luppi£ loca, qua nomini latino unice pne-
■ quot;nbsp;ßa amp; fataliafmre L.At.Q^Ceeini
E. C. WATERBECK, LL. St.
« ^nbsp;LiPPtenßs.
Symb. fluunt effluunt-
que tempora.
Vncy Mater Themis alma, ades huc,^ Parnaßaßrta
HARMES, qui reBe promeret illa, dato.
Exilis mea Mußt parat Tibi carmina. Frater,
DiduEla atque parum culta, at arnica tamen.
Gratulor er£o Tibi, Tua laurea ferta virefcant
Fama etiam vir eat, ßdera donec erunt.
Gaudet Brema folum patrium Te honoribus auBum,
Ouos Trajectinum Palladium tribu't
Gratulor ex animo, nos acclamamus Amid,
rmfdix HAKMES, dulcis Amice, Vale.
CASSELLIS^CATTUSS