Politices j EloquentisE, amp; Hiftoriaram Profeflb-
ris Ordinarii,
N E C N O N
AmpUJTmi Senam Academici confenßt, Nobilijfmaqae
FacHltatü JVRIDIC^ Décrété.
PRO GRADUDOCTORATUS

Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Privilegüs
ritè ac légitimé confequendis,
^nbsp;Eruditorum examini fabjicit

D. CORNELIO VALKE-
NIER , Scabino amp; Senato-
ri Inclyte amp; florentiffimse
R. P. Amftelodamenfis amp;c.

X ftipulatlone promiflbr tenetur ad id,
quod in ftipulationem deduftum eft,
prsftandum , qux promiffio, ut magis
in tuto fit, folentfidejuflbres dariamp;ac-
cipi. Sunt autem proprie fidejuflbres,
qui fuo periculo amp; fide , (interpofita
ftipulatione; aliis tutö credi fpondent,
ita tamen, ut debitor Principalis nihilo-

fores etiam fponfores vocantur /. 68, ff. h. t. amp; maxime ä vete-
ribus Cic. ad Attic, lib. i. TMola dehtiok noiim, tuum mumf-
ctilttm flagitat i ö'me fit Jponfirem appellat. Et Suetonim in Jalio
Cafare : Retinentes credit ores interventft [ponfor urn removit. ä Ju-
risconfnltis etiam adpromiffores. /. 64. §. ff. folut. matri.l. §.
i.f.deverb.obl.l. jl.ff.de folttt. Quoniam ad id, quodaliusde-
bet, acccdentes, idem promittunt.

Ex praedida definitione fatis apparet fidejufTorem non tantum
à conftitutœ pecunias reo §.9. Inß. de aEl. amp; à mc ndjtore /. 28.
ff. mmd. diftingui : verùm etiam inter expromiiïores amp; fidejuf-
fores difcrimen eife. Prima differentia efl , quod expromiifor
obligadonem alterius ita in fe fufcipiat , ut fe principalem debi-
torem conftituat, extinöa obligatione principali j fidejuffio au-
tem priorem obligationem non tollat. 7,4.5./. zj.Coä/.^ dein-
de expromilfor fitnovatione principalis obligationis : I. uit.ff. ad
S. C. Maced. fidejuffio autem fit fine novatione , falva manente
obligatione principali. Tertio poteft quis expromittere pro fe
ipfo, non fidejubere l.ii. §.z.ff.b t. aliquando tamen exprcu
miffor quafi fidejuflor id eft impropriè. l 50.§. i.ff depaB. amp;
fidejuffor pro expromiffore (umitür§.^i. Inß. de rer. div l. '^.ff.
de contrah. emt. /.4. §. l. ff. de re judicat.

Sequitur ut de perfonis , qu« hanc cautionem prsftant i vi-
deamus; amp; funt omnes illi, qui obligari amp; conveniri cum effedu
poffiint. /.3,io,§.2./.^.r.Paterprofilio/. 19 ff.deinfl.aB.
viciffim filius pro pâtre 1.10. §. i.ff. h. 1.1.8. Cod. eod. 1.1. Cod.
de filiof, minor, ubi non alias ei fuccurritur, quàm fi fuerit mi-
nor. Servusquoque redè fidejuberepoteft ; quam vis enim fidejuP.
fionis nomine obligari non poffit. l.zo. f.h.t. fi tamen ex pe-
culiari caufa fidejuiferit, fidejuffio valida eft. l. î9.ff.h.t.

Inhabiles tamen ad fidejubendum funt, quidam natura, qui-
dam lege. Prioris generis funt infantes , quia nullum habent in-
telledum §. 10. Inß. de inutil.ßipul. Furiofi, propter rationem §..
2gt;.d.t. Prodigi, quibus bonorum adminiftratio eft interdida,
quia furiofis ^c\\x\^3irmxnil.6.ff,deverb.obl. muti amp; furdi, ta-
metfi confentire amp; mentem fuam vel nutu vel fcriptura expri-

mere polTint, tamen, quia fidejuffio (ut in prima thefi didum)
fit interveniente ftipulatione ; mutus autem amp; furdus ftipulari
nonpofTunt, ideo nec fidejubere valent. /. i.§. 14,15./.^«»^.
é- aa Lege interdicitur pupillis amp; minoribus 15. annis, cum
fine tutoris vel curatoris confenfu non obhgentur. arg. princ.
^■^.iJnßJeauB.mt. M.litibus/. 8.§. i.ff.quifamd.cog
omilTo armorum ufu privatis negoti.s ^e occupent, l.y Cod. La-
cat amp; cond. nifi tamen in rem fuam hdejubeant d. I. 8. r.
Mulieres etiam arcentur ob beneficium Senatusconfulti Velleiani
/flro illo tit ff. amp; Cod. ad SC. mej. An huic Senatusconfulto re-
nunciare poffint, inter DD. eft qui^ftio ; quod affirmandum pu-
ramus, nimirum fi modo pnus de illo edodae amp; certiorate fuc-
rint. l.Hlt.^.pemlt.ff.ad SC. Fill.

Quoniam verô fidejulTores accedere debent obligatroni^ vF-
den^m erit, in qua alfumi vel non alfumi poffint : amp; nihil
tereft, utrum fit civilis an naturalis obligatio : quare quis pro
ouDillo, qm naturaliter tantum tenetur, fidejubens, non folum
naturaliter , verum etiam civiliter obligatur , ita, ut nequidem
exceptionem pupillo competentem h^htzt I. j.f. de excep. quod
I fervo etiam obtinet, qui cum naturaliter obligetur , poteft
quis pro eo intercedere, etiam apud dommum l.io.^. l.JJ-.b-t.
nihil quoque refert, utrum obligatio fit ex contraftu , an ex
delifto proficifcatur /. 8.nbsp;l.lt;gt;6.§.uJt.f.h.t. Quamvis ta-

men pofteriori cafu fit diftinguendum, ut fi cmliter agatur, vd
etiam criminaliter, fed ad pœnam pecunianam, locus fit fidejuf-

Qusritur, an fidejuffor fe pro reo criminis atrocioris,^ velu-
ti cïdis, etiam ad capitis pœnam velcruciatum corporis obligare
nofflt 2 Et quamvis exempla non defint , quae illud attirmant,
îis tamen non obftantibus, negantium ampleftimur fententiam.

Regula ^[üippe Juris eft : nemo eft dominus membrorum fuô-
rum /. 13. f. ad l. aquil. Cui confeqaens eft , ut ad capitis
pœnam, nèmo fe obligate poffit. Etabfurdumfane foret, pro
reo fidejufforem pleftere vel e: nam pcenae finis partim emenda-
tio peccantis eft; partim exemplum , quo alii à maleficiis deter-
reantur ; partim folatium , quo lïfus ejufve cognati fruantur.
At nec reus emendabitur, nec exemplum commodè ftatui po-
tent, nec cognatis occifi fatisfieri, fipro auiaore fceleris plefla-
tur fidejuffor. Quare totum illud, tanquam Reipublicx noxium,
amp;à reäa ratione abhorrens, repudiandum eft. Cœterum, reum
capitalis criminis interdum fidcjuftbribus committi poffe , pa-
tet ex L 6.§. 3. Cod. de appell. habita fcilicet ratione circumftan-

amp; difta /. 6. ubi in capitalibus caufis illi vinculis eximi prohi-
bentur, qui obinopiam fidejuffores noninveniunt, necmeren-
tur fidem,

Exdpiuntur tamen quïdam obligationes, quibus fidejuffores
accedere nequeunt; uti cohftat primo in caufis popularium adio-
num,/. 56. ^.ult.f.h. t. Quia ante litem conteftatam ador non po-
teft exigere fidejufforem pœnaefolvendae gratia : nam non eft credi-
tor l.iz.f. dertrb. obHg.Sccando in obligationeprsefcriptionetem-
pöris finita 1.37. h. t. Cum enim hoc cafu principalis obligatio
fublatafit, meritô etiam accelforia extinguitur. Tertiô pro dote
àmarito, pâtre, vel omnibus iis, qui dotem fufcipiunt, fide-
juflbr dari nequit m. tit. Cod. ne fid. dot. dent, turpe enim effet,
uxoreni majorem fidem habere fidejuffori extraneo, quàm manquot;!
to, cui animum, corpus amp; omnem vitam tradit. /. 8. Cod. depach
conv. Imo, licet ultro niaritus fidejufforem dederit, tamen fide-
juffor non obligatur, quia totus ille titulus Codicis w fidewf-
fires dotiitm dentur , prohiber fidejufforem dari , neque diftin-
guit an maritus volens vel an coadus fecerit. Neque obligation!
in contradu turpi vel inhonefto véIimpoffibiliadhibentur/.7o.

dejuflbres intervenir^ non poflunt, quia per deportationem cx-
tinda eft obligatio I, 47. h. t, Quod fi ante deportationem
fidem fuam adftrioxerint. meritô conveniri poffunt /. i. Ct4,
k. t,

Hifce ita breviter prxfcriptis, tranfeamus ad formam fidejuf-
fionis, qus in eo confiftit, quod fidejuffor poffit accipi pure vet
fub conditione vel ad certum tempus, vel ex certo tempore §.5-.
Inß. h.t. 1.6. §. J. ff.eod. In caufam vero duriorem accipi non-
poteft, id eft, ut fidejuflor vel re , vel tempore, aut caufa plus-
debeat, quàm reus principalis/. 8. ^.-j. ff.eod. Verum hic quoad
quantitatem difficuitas exiftit •: utrum fcilicet, li fidejufl'or fe
in majorem fummam obligaverit , fidejuffio in totum inutilis
fit, an quoad fummam concurrentem valeat ? Sunt qui exifti-
mant fidejuflbrem faltem teneri ad fummam concurrentem; ma-
gis tamen conveniens videtur Juri Civili fi dicamus , fidejuflor
rem omninó non obligari, id eft, ne in eam fummam , quanrr
debet reus , ut fi fidejuflerit in XX. cum reus deberet X.
ne quidem inX.obligari per/.8.§.7-#'-^-f- Cuiaccedit, quod
talis obligatio fit contra formam ftipulationis /.49. §. 2. in fin. f.

h.t. Et quod fidejuflor in majorem fummam acceptus, eodem
modo obligatur , ut is , qui pure fidejubet pro eo , qui fub
conditione debebat §. 5. Infi. h. t. amp; ille nullo modo obligatur

Effedus fidejuffionis vàriifunt: Primo quod ipfi fidejuflóres-
ron tantum, verum etiam haeredes eorum obligentur §. z.Inß,
h 1.1. I-ff eod. Quia eft obligatio ex contradu, quae inhx-
redes tranfit. 49. ff- de obl. amp; aB. Quod tamen limita-
tur , fi fcilicet prindpalis obligatio fit ex delido , quo cafu
non inîftinftè fidejuflbriim hseredes tenentur, fed tam diu ,

quam diu vivit ipfe delinquens, illo verô mortuo liberamur/. lo:
§. z. infin.f fiqtiis cmt. in jud.ßfl- cmffaEl. Sccundô quod fide-
juffor à creditore conveniri poflit condiftione certi vel adione
ex ftipulatu frinc. Infl.de yirb. Obl. Tertiô quod unus ex pluri-
bus fidejufforibus , qui totum debitum folvit. adverfus confi.
dejuffores nullam habeat adionem ad partem fofuti repetendam
l 59 ff. h. t. olim etiam ante principalem debitorem fidejuflores
conveniri poterant l.z. amp; S- Cod. h.t. amp; quidem ü plures fint,
finguli infolidum §.4- h. f- Verum contra hos effedus amp;
gravamina hodie fidejulforibus profpedum eft per remedia
1. ordinis feu excuffionis, z. diviuonis, 5. cedendarura
adionum.

Primum beneficium vocatur ordinis feu excuffionis, quod eft
Privilegium in favorem illorum , qui minus pnncipaliter tenen-
tur, conceffum , ne, bonis principalis débitons nondumexcuf-
fis, ipfi cum effedu conveniantur. amh. frafente Cod. h. t.amp;
Nov 4. Cap. I. Non tamen femper hoc beneficio gaudent hde-
juflbres, aliquando enim multis cafibus ceftat. Primô fi debi-
tor principalis abfit, five cum fidejuberet abelfet, five poftmo-
dum abeffecceperit, nec judicio fiftatur intra tempus à judice
fidejuffori indultum d. a^th. frafente amp; Nov. 4. Secundo
non etiam repellitur creditor à fidejuffore, fi fit notorium, de-
bitorem non elfe folvendo , cum quae certa funt, non debeant
amplius certiorari. Pra:terea fi fidejuffor debitorem pnncipalem
excuti impediverit. arg. 1.205. dc-R.J. item fi per mendacium
negaverit fe fidejuffiffe, amp; pbftea mendacii convincatur arg. I.
10. §. I. f. h. t. aut fi huic beneficio renqntiavent, cum in
fav'orem reorum minus principalium fit introdudum , un-
de huic favori fuo renunciare queunt. per I. penul. Cod.
lie pail.nbsp;_

Secundum eft beneficium divifionis, quod eft pi-i'vilegiunï
in favorem iHorum conceffum , qui in fohdum cum aliis funt
oblieati, ne ä fingulis folidum , led tantum poEtio virilis exi-
gatuT§. 4. «i?- h. t. l.nbsp;eoi. L ^, ca. W intro,

dudumhoceftedido Divi Hadriam d. §. 4. é*16. amp; com-
petit cuicunque fidejuffori, qui tempore Utis conteftatas folven-
do eft. l. io.§.T.Cod.h.t. dico tempore htisconteftatae, quia
fi quis ex fidejuflbribus eo tempore folvendo non fit, licet an-
tea folvendo fuerit, id csteris qui folvendo funt,, non prodeft
fed oneratnbsp;fane fi omnos.proponaptur tempore li-

tis conteftatae folvendo fuiffe , amp; poftea aliqui minus idoneiefte
cceperint, quamvis ante fententiam, ea res ad onus ejus, qui fol-
vendo eft, nonpertinet,/.5i.§-/'^«#^-?- fed damno entere-^
ditori, qui fibi imputare debet, quod tempeftive.eos non ex-

cufferit. Cod.h.t. Effedus bujus benehcii eft exceptio ea-
que etiatr.(j)oft litem conteftatam ufque ad fententiam oppom
poteft. arg.1.10. §. 1 gt; Cod. b. t.

:cio« folidumquot;praeftiterit orcdkori, nuUm»rogreff^m contra con-
.fideiu{roreshabet,§.4./¥.^.'- beneficio cedendarum adio-
cum fiierit afuV l.i9.fh.t.Lti.C0d.eoi. eftque.iHud tertium

beneficium, quo fuccurriturfidejufforibus, quodd^finitur pri-
vileeium in favorem illorum , qui pro aliis folvere tenentur,
conceffum. ne prius ad folutionem compdlantur, quam ipfis a
creditore cefTs fi^èrint adionesi'ei quovis Mione competenter
/ n C(w/.fc.?.Requiritur ergo ut ante vel in ipfa folutione adio-
nelcedantur l.ii.Cod. h.t. 1.^6. eod quia folutione fada^bla-
ra eft omnis obligatio amp; adio prin. Infl.qmb. mod. toll. obi. nilsr
tarnen fidejulTor ea lege folverit, ut fibi cederent ur adiones.
quo cafu etiam poft folutionem pecunis rede aget tidejullorde
adionibas fibi cedendo.

Ultimos efFedus fidquffionis confiffit in remediis, qus fi-
dejuflbr habet contra reum principalem , fcilicet vel aäionem
mandat!, fi mandato ejus fe obligaverit §.6. Infi. h. t. l. lo.
II.idque vel expreifo l.zo.§.T.ff.eod. veltacito. Ver-
bi gratia; fi fidejuflerit pro debitore prefente amp; tacente /.6. §. z.
l.iS.f. mand. vel negotiorum geflorum , fi pro abfente vei
Ignorante dJ.zo.^.i.ff.mand. Quod fi vero quis pro invito
vel contradicente fidejuflTerit nullam prorfus aftionem habet,
cum donare videatur, juxta decifionemjufliiniani/»/,/?», Csi.i^e
Neg. Gefi. l. 40. mand.

Reftat paucis dicendum quibus modis fidejuflSo folvatur; amp;
tollitur iifdem , quibus ftipulatio i. folutione principalis debiti
l.if^.ff.de folut. eft enim fidejuflio acceflToria, ut, 'Quatenus di-
minuitur principale debitum, cenfeatur diminuta. 2, Novatio-
ne l./\.Cod.h.t. 3. Lapfo tempore, ad quod quis fe obligavir,
cum hac exprefla proteftatione , quod ultra id obligatus elTeno-
lit : tum enim fidejuflbri competit exceptio padi /.44. §. i.jf.
de obU amp; acl. fi verô fimpliciter le quis obligavit ad certum tem-
pus, eo lapfo non liberatur, ita tamen , ut ad id , quod poâ
tempus obligationi accedrt, non teneatur l.'j.Cod.loc.Cf. Con-
fufione adionis inter credicorem amp; debitorem l.^i.^.ult.ff, dt
/olhtionibm

' ' ' ♦ . -u' ' t _



-. , i i

. -, -	gt; i'

	A

	4

	)
V	v'
	r
	■

	V. . i»
• J' ■ i	.V