INAVGVRAL I Sj
Ex Officinâ Francisci Halma, Academia:
Typographi, cla loc xcii.
D E
Q^V A M
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
AuSioritate Magnifici Tgt;.Re6ioris,
Philofophi« Doftoris, ejiifdemque Facultatis in Illuftri
Academiâ Ukrajeftinâ Profefforis Ordinarii
N E C N O N
AmpliJJïmi Senatüs Academici confenfii, Nobilijjlmeique
Factfltatü jVRIBICt^ Décrété,
PRO GRADU LICENCIATÜS
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Piivilegiis
ntè ac légitimé confequendis ,
Erudiiomm examini fuhjicit
ADRIAEN van BREDEHOFF , Westfrisius.
Ai diem Jmii hora locojue folitis.
//
bL ^ -d ^ X i-
d il
V
---
^^ O
.i's;:-'
hr. - -
■ quot;if .
I ^
n-i;.:ub70 zv-óWAo-^inbsp;iirr A
rt.ig^iui.I iamp;rt/iu( aupc^iTj.?'wip-'-, -mz.
/
gt;n
ëm
il tr.: ■
, T'IOHHaa.aa ncy.
1 .. .is-ts-'iji;'
/l ,'£ h ii i-jifc j t o h t ; 51 i
A - ' - ■■ ■ ■ ■■ ' i
INT) UL GENT IS SI MO
VAN
LIBERO TOPARCH^ de
OOSTHU YSEN, ETERS-
HEM, HOBREE, SCHAR.
DAM,QyADYGK,amp;c.amp;c.
DOMINO DE PYLS-
WAERT.
HORNAN^ URBISETUS-
QUETERRITORIISUM-
M O PRtÊTORI , C O N-
SULI AC SENATOR!
INDIGO ORIENTALIS
SOCIETATIS MODERA-
TOR!nbsp;AB
AB ILLUSTRIBUS ET
PR^POTENTIBUS
HOLLANDITÊ ET
WESTFRISI^ ORDINI-
BUS NUPER AD ILLO-
RUM DEPUTATOS OR-
DINES.
CONSESSUM BELGII
FOEDERATI ORDI-
NUM GENERALIUM.
HORUM RATIONUM
CAMERAM DELE-
GATO.
CUM MAXIME FOEDE-
RATARUM PROVIN-
CIARUM CONSILIO
ADSCRIPTO.
TJanc juridicam inauguraletn d'i(fertationem
Offtrt filius obedientiflimus
ADRIAEN van BREDEHOFF.
D E
Uemadmodum nulla Refp. fine legibus
ftabilita effe poteft, fic nullse leges fine
fanftione , qua poena in delinquentes fta-
tuitur , confiftere poffunt: quamobrem
optimus legiflator Lycurgus dicere folitus
erat: duobm potijßmum contlneri Remf.
pram 'w fcilicet © poena : qtio d 'tcio earn
demum Remp. falvam effe putavit ^ in
qua boni pramtis invhanUiy^ j ßagitioß vero poenis afficiun-
tur.Cicero inept ft ad Brut. Idque Romanos legillatores fum-
mopere obfervafle vel ex toto Juris noftri oceano patet. Ego
quidemut mori recepto fatisfacerem, lelegi mihi frequentiffi-
mam de poenis materiam; quam ut ordine pertraftem, ab ipfa
voce initium facio.
§. I. Vox poenas derivatur ä Grieco ttthv« , eaqueJCti vel
llriaius vel.latius utuntur.
Latioris fignificationis exempla extant in fin. J .de V.O. ^
§. iS.j'- deimit.ßip. ubi poena contraaui additur, ut certio-
rem firmioremque redderet conventionis eventum : fic etiam
quod extra rei perfecutioneni eft, ut in L\\.%.2.jf.ad L. A-
quil. , cumque teftator legatarium obftringit, ut proniptius
voluntatemfuam exequatur poena dicitur fin. J. de Legat.
A 3nbsp;11. Stri-
-ocr page 6-§. II. Striftius fumitur, cum tnullt;fta etiam pœna vocatur,
licet inter pœnamamp; muldam infignes fint difFerentiae, quœab
Ulpiano notantur in /, 131. ^.i.deV.S.
§. III. Stridiflima JCtorum pœnae interpretatio eft cuni
fuppliciumdidtur: quo fenfu commode definiri poteft deliBi
eique adaquata co'ércitio ad publkam tranquiUitatem j ^
mcentium terrorem p-acipue conflit ut a /. 131. §• i. K j*.
l. lo.jf. h. 1.1. 17. C de accuf. ^ infcrip.
Hinc Philofophorum princepsSeneca Ub. c.2\. de ckm.
pœnarum finem refpiciens, inqiiit, in vindicandis injurïts hac
tria le X fecuta eft j quaTrinceps quoque Je qui debet : utaut
eiinij quempunîtj emendet, aut ut pœna ejus cateros reddat
meliores ^ aut ût fublatis malts fecuriores cateri -vivant.
§. IV. Caeterum ut jufta amp; îequa infligatur pœna , debet
quantum poteft adxquata effe deliao, debet qui41aliter pati
ntfecitj ait IJidorus lib.'^.c. 27.
-—--adfit
Régula peccatis qua pœnas irroget aquas :
Ne fcutica dignum horribili feSlere jîagello.
Horat. Itb. i.fat. 3.
Qiiippe illa eft juftiflîma 8c asquiflîmapœna quse delifto eft
convenientiffima quamobrem Lex. 12. Tabul. dicit , si
membrum rupsit tsii cum eo paicit talio esto.
§. V. Hune puniendi modum maxime laudabant Pythago-
rei, qui oculum pro oculo, manumpro manu, pedemprope-
de deberi dicebant. Per totam quoque Jurifprudentiam difFufa
eft hsec lex talionis, omniumque fere gentium moribus com-
Drobata. OperjE pretium eft Diodori elegantiffime de mori-
Jus ^gyptiorum diflerentis verba audire.
hoftibus J inquit, fecreta enunciarent j hk linguam
exfecari lexmandabat : lUis ^ quimonetam adulterajfent y aut
nova fubflituerentpondéra ^ autJlgiUa tranfculperent j, fer ibis
etiam qui falfas concinnarent ^ vel de relatis in tabulas pu.
blicas qiitcquam demerent j aut Jyngraphas ementitas obtru-
derentj
-ocr page 7-derent lex utramque manum practdi jujßt : ut qua qui^
corporis parte in legem pec affet ^ hac ad finem tifque irre-
parabili cum damno amp; ipfe culpam lueret ^ amp; alios hac Jua
pœna commonefa^os ab eo genere facinoris deterreret. Tie
fexu muliebri acerbas habehant leges ^ nam qui vim inge-
nua attulifet, huic genitalia pracidi jubebant ^ unius enim
facinoris enormitate tria maxima flagitia , injur tam ^ cor-
rupte lam , amp; liberorum confußonem perpetrari judicabant.
Si perfuaßi adult erium effet commiffum viro mille plaga fu-
fltum, muUert narium detruncatio irrogabatur : nam muiier
ad yetttas Itbidines fefe exornanti pracipua venußatis le-
nocinia adimenda cenfebant.
Naturali aequitati quam maxime congraens eft talionis
pœna} hinc Cicero ait de /. 3. noxiapœnapar eßo ^ ut quifque
fuo pleBaturvttio. Qiiare reftiffime à juris naturalis fcripto-
ribus dividitur pœna in reparatoriam amp; emendatoriam.
CAPUT IL
I-13 eparatoria pœna eft, qua tantum reparatur injuria-, cet-
XV jus exemplum eft in homicidio, quod nullo alio mo-
do puniri poteft quam morte homicidae, quamobrcm Nafo me-
rito cecinit lib. i. de art. amand.
---— ]S[ec lex eß jußiorulla,
ne cis artifices arte perire Jita.
Certiffima eft juris naturalis régula, ubi œftimatio déliai po-
teft efle certa, ibi pœna debet effe certa. Hinc clarifTime patet
homicidium propter certam œftimationem non nifi ultimo fup-
plicio pofle plefti: vita amp; anima hominis omnium pretiofiffi-
ma eft in orbe terrarum, omnium etiam fandiffima amp; Deo ca-
riflima , hinc nihil eft quod poflit cum ea comparari, quam
hominis vita, nulla igiturhic alia talio efle poteft, quamut isj^
quialteriim occidit„ etiam vitam perdat,
IL Cum itaque reparatoria pœnaJuris naturalis fit, ac
Princeps legibus naturalibus minime folutus fit, refte conclu-
dimus à nullo terrarum domino pofle ignofci.
§. III. Emendatoria eft,, qua prêter injurias reparationem
major amp; gravior ftatuitur pœna, ut homines magis deterreantur.
Exemplum eft in parricidis , quippe prîeter pœnam reparato-
riam, qux hic etiam mors efle debet, crudelioramp;immanior pœ-
na iisirrogabatur, nam infuti culeo cum cane, gallo gallinaceo,
vipera Sc fimia in marc vel vicinum profluentem projicieban-
tur 5. J. depib.jud. l. lt;).f.ad leg. Tomp. de parr. lex enim
qui eum necaflet unde ipfe natus erat, vivo lucem, fluduan-
ti mare, naufrago portum, morienti terram , defunfto fepul-
crum negabat.
T)i te fummoveant, ô noßri infamiafecht
Orbe Juo ^ telLufyue tibi pontujque negetur.
Ovid. lib. 8. CHetam.
§. IV. De emendatoria pœna utpote legibus civilibus in-
troduda , quibus Prmceps nequaquam eft obligatus, certifli-
me valet difpenfatio.
§. I. r)œna,quam libuit dicereemendatoriam, velcapitaliseft
X vel non capitalis.
Capitalis eft quce vitam naturalem vel civilemadimit.
Vita naturalis eripitur per culeum , ignem , beftias , fur-
cam, gladium.
Cullei pœnam , cujus acerbitate vivus omnibus elementis
deftituitur, ftatimexpofuimus.
§. II. Igne prsEcipue confiimebantur fervi, qui domino-
rum vitx infidias ftruxerant, arufpices ad alienam domum ac-
cedentes, incendiarii 28. §. 11. l.r^.C. de mal. amp; mat.
/ 28. §. 12. Ä. t. l. 8. §. 2. h.t. transfligaz fervi qui cum do-
mina fua adulterium commiferant l. un^ C. de mul qua fe
prop.ferv.nbsp;§.11L Ter-
111. Tertia capitalis fcpplicii fpecies fuit beftiis obje-
cuo , cum rei inermcs vel etiam alligati ft/piti belluis devo.
randi traderentur: qua crudeliffima pœna fecundum Divi Ha-
dnani conftitutiönem afficiebantur parricid^e, quibus ob m-
mum maris vel faiminis diftantiam cullei pœna infligi non
poterat. l. 9 .ff. ad l. -Pomp. de parr.
Probe autemdiftingiiendum eft inter objeaionem amp; damna-
tionem ad beftias, qua aîiquando facrilegi puniebantur /. 6 ad
l.^ul.pec. i hi enim inermes ftipiti alligati beftiis deglutiendi
objiciebantur lUis armatis cum beftiis ad mortem dimican-
dum erat li vel ejus artifîcii vel roboris eflent, ut populo
digne pollint exhiberi, non quidem populi favore diiiiitte-
bantur, fed Princeps à Praefide ccnfulendus erat l.^.f. h.t
§. IV. Qiiarto furcam pofuimus, cujus tria genera ftière.
Primum eft quod Ifidorus patibulum vocat, quando laqueo
reigula frangitur, quo potiflîmum pleftebantur aftores tumul-
tus velfeditionis, amp; latrones/. 38.§. z, 2%.§.')-ff-h t.
Alteram fuit duplex lignum, cujus medio rei colluminfe-
rebatur ac laqueo vinciebatur, utvelexpeditius ad fupplicium
traheretur, vel commodius virgis cxdi poffet. Math L crim
Tertium furciE genus erat plauftri jugum, quod fervis pec-
catum fuum prcedicantibus ad id fubligatis manibus ignomini;^
caufa ferendum iniponebatur , unde furciferi difti fuere.
§. V. Gladio plerumque animadvertebatur in adultères :
adulterium enim omnium injuriarum complexum efte veteres
arbitrabantur , hinc nulla alia quam mortis poena afficiendos
efle nuptiarum facrilegos cenfebant. §. 7. de publ hid
Llo.^x.C.ad I.Jul, de adult.nbsp;'
Qiiod ad mores, circa enumerata pcenamm genera,patibu-
lum amp; gladium agnofcunt. In Germania tarnen qui magicam
artem exercere dicuntur ftipiti alligati vivi cremantur, Carp,
zov. g.12%. n.!^-^.
VI. Poena: capitales , quibus civilis vita tantum aufer-
tur J funt damnatio in metallum, damnatio in opus metalli-
Bnbsp;cum J
-ocr page 10-cum , aqux 6c ignis interdidio , in cujus locum poftea fuc-
ceflit deportatio, damnatio in opus publicum.
In metallum plerumque dabantur humiliores, qui virgines
nondum viripotentes corruperant, amp; qui mulieri amatorium
vel abortionis poculum prseWrant /. 38. §• 3-nbsp;j
hoaim officium erat metallicas venas inquirere amp; eruere.
Mitior erat damnatio in metalli opus , nam Sc vinculis le-
vioribus premebantur amp;c refugx ex opere ad Metallum demum
damnabantur
§. VII. Capitalis quoque pœnx fpeciem, qua civilis vita
aufertur, è numeravimus aquce amp; ignis interdiftionem : tanta
enim Reipublicx temporibus civis Romani fuit auftoritas, ut
invitus civitate pelli nonpoflet. Hinc eloquentise pater inquit,
hoc juris à majoribus jproditum eft, ut nemo civis Romanus
aut libertatem aut civitatem poftit amittere, niß auBorfa^us
ßt J ne tarnen uLlum peccatum fit impunitum aqua amp; ignis no-
xiis interdicebatur, at que it a omnibus or bat i element is Jponte'
folum vertere cogebantur. Imperatoribus tanta non fuit civis
Romani fanftitas j quippe ab iis inviti deportabantur 1.2. §. i.
ff. h. t.
Hac deportationis poena afficiebantur honeftiores^, qui vivi
teftamentum aperuerant, refignaverant, vel recitaverant/. 38.
§. VIII. Publico operialiquando dabantur rei, verum banc
pœnam non fuftinebant fervi, Decnriones, veterani amp; liberi
eomm /. l^-f-h. t.l-^. C. h. t.l.'^. C. h. t.
Plerarumque gentium moribus comprobatce funt fimilium
pœnarum fpecies ut ergaftula, ad triremes damnatio , exi-
îiumj 6cc.
L p œncE non capitales funt quce corpus vel exiftimatio-
nem Ix'dunt.
Pcenae
-ocr page 11-Pœna:,quibuscorpuscoêrcebatur, erantfoftiumadmonitio-
fiagellorum cattigat io , vinculorum verberatio j inuftio ftigj
matis , niembri amputatio , relegatio , daranatro in tempo-
rarium opus.
Fuftibus admonebantur tantum liberi, fed tenuioris fortunjc
homines I. i%.%.z.if.h.t. quemadmodum liberti patroniscon-
tumeliofi, vel etiam cumconvitiavel ipfi vel eonim uxoresaut
liberi abillis erant paffi /. i. §. lo./! deof.Traf.urb. Veftiti
fuftibus fubjiciebantur Goth. ad. I. quot;j.jf. h. t.
II. Acerbior atque ignominioiior erat flagellorum pce-
na, quippe quo cafij libertus. fuftibus cxdebatur , fenais nu-
dus flagellabatur l.io.ff'. h. t. fi fervus enim atrocem dederat
injuriam, ejus tergum à Prjefide flagrisrumpebatur
de injur, hincjuvenalis/i^.6. inquit,
------Rubet tile flageUü.
Aliquando vinculis etiam verberabantur ejufdem farinje ho-
mines I j.ff.h.t.
Calliftratum hie per vincula habenas feu lora intellexifTe
putat Goth, in not. ad hanc I.
Quamvis Imperator Conftantinus, ut forte quid pium con-
ftituiffe viderenir, faciem ad pulchritudinis cceleftis fimili-
tudinem, figuratam, maculari prohibuerit/. i/.C./^.^. tamen
calumniatorum vel fugitivoaim, vel etiam in metallum dam-
natorum, dorfo, manibus vel furis fignum imprimi pofle mi-
nime vetuit in eadem /. 17.
§. III. Licet maximum inter D.D. fitdubium utrum ca-
pitalibus an non capitalibus pœnis membri abfciflio annume-
randa fit, earn tamen cum CMatbao in traii. de er im. ad h. t.
inter non capitales referendum efl'e cenfui.
Hic vero notandura reos plerumque ea corporis parte pu-
nitos qua peccaverant. Unde fcite Martial.
^îis tibi ferjuaßt nar es abfcindere Macho?
Non hac peccatum eß parte marite tibi.
Qiii manu deliquerat, mami pleârebatur, qui enim hsereticos li-
B 2nbsp;bros
-ocr page 12-bros confcripferant, his manus amputabatur Nqv. 4,2.^.1.$.2.
utramque tarnen maniim priecidi vetuit Conftantinus in auth.
lit nulli Jud. C. deferv.fug. quamquam hoc antea Caligulx
crudelitati placuifle patet, cum fervum ob detraétam leftisar-
genteara laminam carnifici tradidit, ut manibus abfciflis, at-
que ante peftus è collo pendentibus per coetus epulantium cir-
cumduceretur, uti Suet, in ejus vita refertf. 32.
Sic quoque fugitivi fervi ad barbaros tranfeuntes, quoniam
pedibus peccatum erat commifTum , ex conftitutione Impera-
toris Conftantini, qux eft in /. 3. C de ferv.fitg. pede amputa-
te debilitabantur.
§. IV. Relegatio ä deportatione diftinfta eft. Quid fit
relegatio explicat Ulpianus in 1.1/!^. ff. de interd.'iS releg. Re-
legatus J inquit, dicitur is, cui proviucia vel Roma velcon^
tinentibus ejus perpetuo vel ad tempus itit er dicitur.
Deportatio civitatem amp; bona adimit, relegatio neutrum
tollit, nifi fpecialiter bona publicentur d.i. i^,
Altera differentia inter deportatos amp; relegatos patet ex de-
finitione , nimirum quod in infulam vel ad tempus, vel in
perpetuum relegari quis poflit/. 7. §. i.f.eod.
§. V. Notandum vero eft , quod certus dies hac fere con-
cepta fotmula relegandis prsefcribebatur. Ilium provincia ilia
infulifque eis relego j excedereque debebit intra ilium diem
1.7.11 jf.de inter d.'^ releg.
Cumautem,utidiximus, bona fuarelegatus ret.ineat, amp;non
tantiUTiea,.qu£e juris gentium, fed qux juris civilis funt, orta
eft inter D.D. eontroverfia.utrum fervus, cui nulla juris civilis
eft communiorelegari poffit: quod nos affirmandum conten-
dimus propter l.^. ff' qui ^ ä quib. man. ^ /. 2. C. defepuL
viol.
§. VI. Ob levequoddam delidum ad tempus publico operi
adfcribebantur etiam mulieres, veluti ad falinas, expleto au-
tem tempore perpetua infamise nota illis adhcerebat /. 8.§. 8,
ff.h.t. I, G.C.exquib. cauf. infam, irroi.
VII. Pee.
-ocr page 13-§. VII. Pœnoe non capitales , qux ad exiftimationis pe-
riciilum pertinent, funt pecuniarium damnum cum infamia,
dignitatis depofitio, a£bus alicujus prohibitio.
Sic ftupratoribus , fi modo honeftioribus , lex dimidiam
bonorum partem adimebat §. 4. J. äe fubl.jud., item ex lege
Julia, qui vim fine armiscommiferantintertiam bonorum fuo-
rum partem publicatio imponebatur 8. J. eod. lllos igitur,
qui ex publicis jiidiciis erânt damnati five capitalibus five non
capitalibus femper fequebatur infamia Vinn, ad^.i. Inß. depub.
7W. atque pecuniarium damnum hifce cafibus cuminfamiair-
rogabatur.
§. VIII. Ob deliaum etiam dignitas auferebatur , veluti
militibus, cum ignominiofe à militia ob militate crimen mitte-
bantur /. 3. /. de re mil. ^ etiam annonce erogatores ob non fe-
cundum juftitiam peranum officium cingulum militix amit-
tebant /. 16. 6. C. de erog. milit. ann.
§. IX. Pœnas nomine quidam aftus poterant prohiberi ob
leve quoddam vitium, quemadmodum caufarum patronis fo-
ro amp; advocauonibus vel ad tempus vel in perpetuum interdi-
cebatur /. ^■f.h■t. ^l-ff- ^^ off. Tr^furb. Sic etiam
à certis quibuldam locis arcebantur, veluti ad Pr£efidis tribunal
poftulare l.lt;).§.^.ff. h. t. Publica veftigalia quoque quidam ne-
gotiariamp;: conducere vetabantur §.'^.ff.k 1.1. §. \i.ff.
de off Traf urb.
§. X, Pœnœ non capitales fere moribus quadrant, quippe
virgas etiam hodie patiuntur rei, candenti ferro cujufque ci-
vitatis infignia noxiorum plerumque dorfo, aliifque etiam cor-
poris partibus imprimuntur, membrum, quo crimen patra-
tum eft aliquando abfcinditur, provincia vel urbe quadamin-
terdum illis interdicitnr, vel certus locus iis adfignatur , ple-
rumque pecuniarium damnum cum, amp; fineinfaniia patiuntur,
dignitates deponere coguncur , amp; à eertis quibufdam aftibus
fummoventur.
Bj
§.I. quot;praeterea dividitur pœna in legalem , feu ordinariam,
Jl Sc extraordinariam feu arbitrariam.
Legalis feu ordinaria eft, quam lex aut Princeps prxfcripfit
vel confuetudo introduxit.nbsp;^ j- •
Qiioeri hic poffet an judex pœnam legalem poflit diminue-
re vel remittere ? quod fane judicem facere pofle non credi-
mus, nifi hoc manifeftiffimx circumftantix poftulent ex Li,
adSCtumTurp. Idque ex eo evidentiflinie patet , quod
judex , qui probati criminis molliverat pœnam, notabaturin-
famia /.8.C. ad l. Jul. de vu at fi pecuniaria effet à provm-
ciarum Prsefidibus poterat reraitti l.G.^.^.f.deTraf.of.
§.II. Arbitraria feu extraordinaria eft, quae a nuUa lege de-
finita extraordinem judicis arbitrio imponitur.
Hic folet quceri, an judicis arbitrio pœna capitalis poffit
imponi ? quod affirmandum cenfeo, pœna enim deli£to com-
menfurata inferenda eft , quod tantum poteft effe , ut amp;: ca-
pitale fupplicium mereatur ut. in/. i.C. dehis qui latron. Ju-
dicanti, inquit, Marcianusin l. 11. ff. h. t. prfpciendum
ne quid durius neque remijfms conßituatur ^ quam caufa
depofcit ^ nec enim aut feveritatts aut dementia glorta af-
I^fuper pœnae diftribuuntur in licitas amp; illicitas.
Huc ufque licitas recenfuimus. Prohibitorum fupplicionim
venera erant, Crux , quem puniendi modum Conftantinus
hujus filutis noftrae figni reverentia fuftulit. Telo vel fecuri
perimi'nemo poteft/. 8. i.ff.h. t. Hinc Caracalla audito Pa-
pinianum fecuri effe peremptum , hoc modo percufforem re-
prehendit: g lad 10 te exequi oportuit jussum
m e u m.nbsp;.nbsp;,nbsp;, • •
Valeria lex vetuit Romanum civem verberibus, vel virgis
vel tormentis enecari l. 8.5. Z-ffh. t. videGothofr. adbunc§.
Ter-
T4
Tertull. in tyîpol. inquit, civilis ^ non tyrannica dominât io
Veßra eß : apud tyrannos tor ment a etiam pro pœna adhi-
bentur j apudvos foU quaßioni temperantiir. Veneno ali-
quem necare nefas eft /. 8. i.^ h. t. Nemo etiam inedia
eft permiendus l 20. fß de interd. quamvis fa:pius contra
has leges peccatum fuiffe legimus. Inter cGeteros hxc minime
obfervafle Neronem teftatur Suet. in ejus vita r. 36. Saxoquis
pra^cipitari non debet /. 25.§. i.ff.h. t. quamvis hanc pœnam
plurimi fint perpeffi, vide Gothofr. ad d. l. Accuratiffimus Ro-
maniE hiftorix fcriptor Livius lib. i. improbat quoque cor-
pus Jiumanum equis vel quadrigis difcerpi, primum ait, Ul.
timumque illud fupplicium apud Romanos exempli parum
memoris legum htmanarum fuit ^ in aliis gloriari licet
nulli gentium mitiores placuijfe pœnas: de quo fupplicio fie
Virgilius l 8. (:_yEnead. cecinit,
Haudproc.ul inde cita Metium in dîverfa quadriga
Diflülerant (at tu di£tis Albane maneres )
Raptabatqiie viri mendacis vifcera Tullus
Ter ßlvam amp; fparß r or ab ant fanguine vepres\
Calumniatorum frontem maculari non pofle fupra attigimus
ex /. 17. C.h.t. Nemo quoque perpetua vincula pati poteft
ff- enim y inquit Vlpianm j ad continen-
dos non adpuntendos homines haberi debet. 1.8. §. ^.ffh. t.
Servitutem quoque pœnse , qux prifcis temporibus in ufui
erat, benignior Juftinianus fuftulit N. 2 2. c. S.
CAPUT VI.
§. L T Ex judici feu Magiftratui, cui merum imperium core^
^ cefl^um , juftas lontium poenas prsefcribit. Q^uinam
Magiftratus Jure Romano hanc jurifdidionem habuerint, luv
bens praetereo. Tranfeo itaque ad ipfius judicis officium;
Magi»..
-ocr page 16-Magiftratum diximus pœnam lege defïnitam executioni man-
dare- , quem in ordinaria inferenda à legis auftoritate amp; feve-
ritate recedere non oportere fupra docuimus. Circa arbitra-
riam attendat, ut in leviori caufa ad lenitatem fit pronior, in
graviori pœna feveritatem legis cum aliquo temperamento be-
nignitatis fubfequatur. /. w.ff.h.t.
Lex enim aliquando certam pœnam poteft pra:figere, qucc
tarnen per circumftantias arbitraria fieri folet, nam circum-
ftantia^ pœnam vel acerbiorem vel leniorem reddere poffunt,
quamobrem judici maxime confideranda veniunt, caufa, per-
fona, locus, tempus, qualitas , quantitas ßc eventus l. i6. §
1. ff. h.t.
§. II. Caufa atque ongo delidi infpicienda eft , alii enim
propofito, alii metu , alii cafu delinquunt Lii. §. 2 ff. h. t.
Cujus crimen confulto atque propofito patratum eft , hujus
pœna minime mitiganda videtur : hinc latrones nunquam ex-
tra ordinem funt puniendi, contra vero illorum, qui impetu
quodam in legem peccaruiit', pœna moderanda eft : quod amp;
Ciceronis confirmatur teftimonio : leviora ait, funt ea qua
repent ino aliquo motu accidunt ^ quam ea ^ qua méditât a ^
praparat a infer untur. lib. 2. de off. Qiiam ob rem ulti-
mum fupplicium marito remittitur , qui jufto dolore atque
impetu irritatus conjugem in adulterio deprehenfam occidit
/ 5. §. ^.adSCtum Silan. /. 38. % ff ad l.'jul de adult. Sic
etiam lenius pleftendum effe arbitror, qui compotatorum in-
ftantia plus jufto ventrem vino replevit l.G.Î. quot;J. ff de re milit.
Imo plene à pœna abfolvendus ifte , qui cafu delictum com-
mifit, ut qui in venando telum in feram mittendo hominem
interfecit l. ii.^.z ff h.t. cafus enim talis culpa vacuus fato
non noxîe imputatur l.i.l.'^.C.ad l. Corn, de Sic.
§. III. C^iod ad perfonam attinet, vel ratio habetur illius qui
fecit,vel illius, qui paffus eft I. i6.§.^.ff.h.t. nam ex iifdem
facinoribus aliter peuniuntur liberi, quam fervi ( hi enim
corporis cruciatu tantum pœnas ceftimant, illi vero dolore
animi pœnarum modum confiderant, quare difficilius fervt
quam liberi emendantur, ideoque feverius debet efle lervorum
fupplicium ,} aliter qui quid in dominum parcntemve eft
aufus , quain qui in extraneum , vel in magiftrum vel in
privatum ibid. Aliter c^uoqtie famofos ^ aliter integr^e fama
homines punivere majores noßri , inquit Callifiratus in /.
2S. §. iG.ff. h. t. quod amp;: fu'pra in pœnis exponendis paflinv
docuimus. Porro perfona confiderari poteft ratione dignita-
tis, fexus vel cetatis.
§•111. Ob dignitatem Decuriones , eoru m que parentes amp;
hberi in metallum vel metalli opus non damnantur , nee fiir-
c£e fubjiciuntur , vel vivi exuruntur I. c).nbsp;^ ff. h. t.
capite enim hos puniri vetuit Divus Hadrianus I. 15.//! h. t.
fed propter crimina capitalia potius relegandos vel in infulam
deportandos efte traditur m I. G.ff. de int er d. ^ releg. nil!
parentem interfeciflent I. le^. ff. h. t. Dignitatis quoque ratio
habetur in militibus , quippe veteranis eorumque liberis idem
honor habetur ac Decurionibus 1.3. ff.de veteran. caeteri mi-
lites nec torquentur , nec in metallum , vel metalli opus
dantur , neque ad beftias vel in flircani damnantur / 2 i
amp; io.Jff. de re milit. fed militum pœnx ait JCtus in didto
I. potius erunt caßigatio^ mul6fa pecuniaria^ munerum
indidtio ^ militia mutatio gradus dejeBio ^ ignominiofa
mijfio J nifi ad hoftes confugerint 10. diÜ:a I.
§. IV. Ob fexum mitius fœminx quam mares habentur I.
6.ffad l.Jul.pecul.l. 38. § y. ad I. Jul de adult, cum enim
tanta harum imbecillitatis ratio habeatur /. 5. ^.ffad I. Jul.
majefl. tanta ob banc caufam illanim per Jurifprudentiam
difperfa atque dilFufafmt privilégia, icquiflimum judico etiam
in ferendis pœnis infirmitatis fuse privilegio gaudere.
V. Q_uod ad œtatem , impubes puniri non folet, quia
caret afFe£tu , fi vero proximus pubertati exiftat amp; doli fit ca-
pax, pleftenduserit l.i.§.6.Jf. nevisßatei l.ii.ffdefurt.
Cnbsp;Cum
17
Oim vero uflws longiorairerias kevioî frt piaerMa, c^fum-
tempns hic definiri non potefl:, at hoc potius prudentiflîmiju-
dicis arbitrio relinquendum.
Qixemadmodum impubères, fie etiam furiofiamp; mente capti
affeftu carent atque animo deliituti funt, hinc illonim deliâra
quoqtve impunita manent A').§,2 ff.adl. Aquil. l. bo.ff. de
rei vind. namque' hos fati fui infelicstas excufat l 12. ff ai
k Carn. de Jîc. hommque deliâra cafui potiuS erunt adfcriben-
da l. ult. ff. de adminiftr. tut. cum nec injuriam facere pof-
fint /. t. ff deinjur.
§. VI. Delidum quoque gravius reddere poteft locus, fie
atrocior erit injitiiîia fi iii theatro , vei in foro vet in Prïetoris'
confpeau fa(Sa fit$. 9 de mjur.^t ia £cdfe faera, quam ia don-Ky
privata , quamobrem fàc«ilegiitrft caj^ife furtum ruinori fup-
plicio vinlt;iicatur i.i6.f 4..//: h. t. Seyejius. quoqiie animad-
vertitur in illos, qui ob Idci ©ppoïtanitarem! deli^titm commi-
fefuot /. 16. §. j.ff h.t. Sisc^ ecifam moribus- majores pctn^ àdo^
meftico furcj^uami ab extraïièo famiM-iiM'.
VII. Témpus crinieft diittiarido aggravare poteft , fiir
etiim noaurtus à dkifno diftingùendœ ett A 16. §. ') .ff h. t.
lîam nodiirnum fartrom diiïrno gravius eft , qmre lex duode-
cim tabular-it-ffi fureffi no£tiimum û moéo id ipftsna clartio-
ïe reàfâcetcir , ôceidcpe' pefffî^tebafnbsp;aJ /, ^quil. SiC-
etiam emanfor à fugiti^^o» differebat l. ïG.^. '^.ffh t. Tempus
conrra pcj^nam interdum fublevare poreft , com nempe diu-
tina reonim cuftodia in- pœn« partem cedit l. 23. ƒƒ h. 1.1
' §. VIII. Qualifâte delii^a diâingtwntiir , cam fadum vel
aîrocius vel levius eft ; trc furta marïifcfta à nécmanifeftis di^-
cerni folent namp; à graiîâturis, expiktiones à fitrtis , peiu-
lantia à violentia /. 16. §. 6.//! h. t.
§. IX. Quantitas etiam maleficiimi vel gravius vel levius fa-
cit, nam qui iwium^ fuem forripuit, ut fur , qui gregem-, uc
abi-
-ocr page 19-abigeus coërcefeitur I.nbsp;quot;J^ff. h. t..
X. Aerius quoque funt puniendi, qui m p^pofiti temeri.
îate perfeyerarunt , quique aliquaries deprdieo^i clementius
traarati fij^runt /. 28. 3. ff, h. t, L 8. C. ^d leg. Jul Je vi
nam hi mfanabiles funt, de quibus h^c Platonis funt verba
/. 12. de leg, qm mfcmabilem morte afficmnt ^ apudomnes
laude dignï judtces ^ judicumque prmcipes non injuria fa.
pius did pojfe videntur, Hißc Smeca Lib. i. de ira, inquit,
toUantur è catu mortalium ^ faäuri pejora ^ qua conütu
gant.
§. XI. Eventus denique judici erit fpeftandus : licet enici
aliquandovoluntas executioni non pofTit mandari,attamenmi-
nime huic parcendum erit, quippe in nuleficiis non exitusquot;
fed voluntas fpe£tatur /. ad l. Corn, deßc. quam ob rem.
lex non minus eum , qui occidendi hominis caufa cum telo
fuit, quam eum,quioccidit, punit l.iG.^.l.ff.h.t. Ob ean-
dem rationem capitali pœna feriuntur ii, qui aufi fuerunt vir-
gmes facratiffimas matrimonii jungendi caufa attentate /.c. C.
de Epi/c. ^ Cler. E contrario , quse citra voluntatem ac ani-
mi deftmationem committuntur , quceque tantum fortuiti ca-
fus funt, voluntario luebantur exilio l. 16. S.ff. Jj. t. Ob
alias plurimas caufas pœnas mitigari debere quidam D. D. exi-
ftimant, quas in ßio traäatude criminibus ad tit:'fi. cap. 4.
amp; 5. enuraeravit vir eruditiffimus Anthon. Math,
§. I. XJOxii atque facinorofi homines ob fafta , ut furta
^ cxdefque , aut dida , ut convitia amp; infidas advo-
cationes , aut fcripta , ut falfa 6c famofos libellos, aut confi-
lia, utconjurationes amp; latronum confcientiam fupplicio ac forti
fubJiQuntur/. Ä.^.illienim dum delinquunt fua fe volun-
C 2nbsp;täte
-ocr page 20-täte pœnae obligafle videntiir. Quo refpexit Imp. MarcianiTS
cum in haec verba refcripfit in /. ult. C ad kg. JuLmaJeß.
ex quo fceleratißimum conßlmm quis cepit ^ exinde quo-
dammodo ßia mentepimitus eß. Vide quoque /. ff.de
jur. fijc.
Cum itaque obligatio ad pœnam oriatur tantum ex merito
delinquentis, patet pœnas nec ad hseredes pofle tranfire, nec
cadavera, neque animalia bruta, qux dolo 6c delinquendi af-
fe£tu carent, punienda effe.
§. II. Qiiandoquidem ubi eftnoxia, ibi locum habeat pœ-
Qa, eaque prxcipue ad emendationem fit introdufta, procul à
calumnia fiibmoventur, propinqui, noti, amp; familiares, ßos
enimteneant peccata auBores ^ nec alieni crtmhtis fuc ce (for
conßituatur l.zo.iG.ffh.t. l.zi. C.h.t.
Qiiaratione optimo quoque jure cautum eft mulierem gra-
vidam non torqueri, nec ullo affici fiipplicio /. i. ff h.t.l.i^.
de flat. hem. quippe partus Reipub. non pœnce nafcitur, ne-
que matris calamitasei, qui in utero eft, poteft nocere, quan-
quam hoc à quibufdam Imperatoribus fsepius negledum legi-
mus, quod amp; Dion de Claudio teftatur lib. 5 7.
§. III. A noxioram cadaveribus regulariter non eft fiimen-
da pœna, nam hic omnis puniendi ratio fere ceffat, quamvis
hoc aliquando, fed in atrocioribus deliftis contingat, attamen
plerumque punitoram corpora non fepeliuntur tot. tit. ff. de
cad. pun Licet omnibus fere gentibus nefas fuerit vifum illud
domicilium, in quo rationalis anima habitavit ^ cœliSc avium
injuriis, canum aliorumqiie quadrupedum laniatu projici at-
que exponi: cum ramen facinorofo vita poffit auferri, multo
magis ipfi dignitas poterit adimi. Unde concludimus fine in-
juria noxiis fepulturam , in qua quam maxime hominis vene-
ratio ac dignitas confiftit, poffe denegari, ut alii ab iifdem fa-
cinoribus confpeftu deterreantur I. 28. §. i')-ff.h. t.
§. IV.- Befttas pimiendas efle negavimns arg. l.i.^.-^.f.ß
quad.pMtJgt;:fed. Kon tarnen nos fugit in veteri fœdere bruta fuiflï;
interempta Levit.io.ï^. ij.Exod.ii. 28. ad abolendam fafti
memoriàm, non pimita veto efl!e legimus, licet Zoef. ad h. t.
tradat, multas gentes etiam non batbaras, non tantum bruta, fed
amp; inanimata punienda credidifle , ut recordatione alieni peri-
culi horror hominibus à fimilibus deliftis injiceretur.
§. V. Noxios atque facinorofos puniri diximus. At fibi
caveat judex ne abfentem vel inauditum damnet , nam hoc
requitatis ratio non patitur.
fldtuit aliqutd parte inaudit a altera ^
^^/Equum licet ßatuerit „ baud aquus fuit, inquit
apudSenec. Medea.
Sed nec ex fufpicionibus aliquem condemnet j fatius enim
eß J impunitum relinquere facinus nocentis j quam innocen-
tem damnare I jf.de req. 'uel abf dam. l.'). ff. h.t. fmtque
accufationis teftimonia munita idoneis teftibus, infl:ru£ta aper-
tiflimis documentis , expedita indiciis ad probationem indu-
.bitatis amp; luce clarioribus I. z'^.C. de probat, quibus jam con-
viftos reos amp;: crimen confeflbs velox pœna fubducat l.^^.C.de
cußod. reor.
§. VI. Judex intra brevifllmum, quantum fieri poteft, tem-
pus ferat fententiam : qure hac fere formula pronunciabatur,
Vtderi eum crimen admirßjfe : vidert fecijfe -, nam verbum vi-
deri in ferenda fententia Romanis folenne foiflTe ex Br iff.
lib. 5, deform, patet. Aliis tamen verbis amp; reum condemnari
potuifl^e conftat. Caufa quoque condemnationis plerumque
fententiae inferebatur, ut videre eft apud Liviumlib. %.cap. 7.
^lando^uidem tit T. 'CManli neque imperium confulare ^ ne-
que majefl at em patriam veritus adverßis edilfum noßrum
extra ordinem in hoßempugnaßi^ quantnm in te fuit^
C 3nbsp;dif-
21
d'ijciplinam militarem j qua ßetit ad haß.^r^iem JR.omana
res „ folvißi J dijciplinam miMarem, mlp^^tua^pfilapfam
fçena reßituas : i li^or deliga ad falum. quot; Eaque à judice
pponunciata , à carnifice vel li£tore execiitioni mandaba-
tur.
§. VII. Cum vero poense etiam finis fit ut alios perterre-
faciat, in via publica plerumque in reos animadvertebatur.
Hinc §lutntilianus in declam. 274. inquit quotiens noxios
crucifigimuSj celeberrima eliguntur via ^ uti pliirimi inttie-
rijplurimicommoveri hoc metu ƒ Prjeterea interdiu, non
noâu ^Q^'xxtSenecalib.-^. de ira cap. 19. in hsec verba
erumpit. §luid tam inauditum 3 quam noUturum ftippLicium ?
cum latrocinium tenèbris abfcondi foie at j animadverßones ^
quo noîiores funt, plus ad exemplum emendationemque fuffi-
cïunt : ^ 4. contr. 2 5. feriatur in foro, omnes videant.
Summa certe hoc nititur ratione , quoniam prœcipuus pœ-
narum finis eft emendatio Lio.ff.h.t. amp;non tantum ipfius rei
fed amp; aliorum nocentium , qui hujus exemplo a delidis de-
terreantur/. i.C.adleg.Julrepetund. Atque ita vel publica
tranquillitas comparatur, vel confervatur, ita fecuri ac tuti
vivunt boni Reip. cives , hoc modo maloruni, qui intefti-
nam Reip moliuntur perniciem, libidines refrenantur.
§. i. ^ondemnati, qui jam pro meritis juftas perpelîi erant
^ pœnas, abfolvebantur l.j.ffde jur. patron, nam
peccatum folvitur pœna : qui enim crimini tenetur obnoxius,
pœna eum à priftina obligatione libérât.
Et fi aut vita, aut civitas adimebatur, autfervilis conditio ir-
rogabatur,nbsp;l. i.ff.debon.dam. licet nulla pu-
blicationis mentio Êi6l:a foret : dimidia tamen pars liberis, fi
qui
-ocr page 23-qm eiïem, fatva erat lo. C. eod. Sed hoc Mperafor Taftiflia-
ftusinnbsp;fuflrulit, ubi note damnatorunï fûbftan-
tias fecundum veteres leges fifco appHcari, fed fi quidem ha.
berent defcendentes vel afcendentes ufque ad terriul gradum,
kgcstZi^^^^^^^^nbsp;condemnatf veteres
ÔLGraviffimuni enim Romanis fuit habitum majete
leu perduellionis, quod non tantum ex M 154. colliffere licet
vemra amp; ex eo , quod in'hujus crimmis reorum f^evîermt ea-'
/ jyquot;Lî-egulariterdTOti crimeigt; morte extingamt,-
/. xi jf.adL Jul.maj. l. 3.C. fireusaut acc.mort l. 6 ff de
publ.jud. quippe cum ad emendationem conftituta fit doc
na, mortuo eo, m quem conftituitur, definere videtiir
ff. h. t. • •
III. Forro noxii pœna 20 annorum fpatio tollitur quia
eo tempore omnia fere crimina, nifi breviori tempore fii^rint
circumfcnp^ta, prxfcnbuntur/. iz.C W/.Cöm dïfalf l i S
Êx fingulari quoque Principis indulgentia aliquando rea
fubvenitur, amp; gratine reftitutionem confequitur , nullumque
h^c abohtio reqmrit caufam, Princeps enim ex poteftatis fu^
plemtudine gratiam facere poteft./. i.f. deconft Trinc l.pen
de calum. tot. tit.f. amp; C. defent.paf. ^ reftit.
i IV. Non reae tamen omnia delifta Princeps remittif
qivx emm crimina Deus feu jus naturse vindicari jubet, ea conl
donate nequit,quod amp; Carolum Q^uintum non latuifte patet •
qui, cum ienatui Mediolanenfi conceffit merum imperium fi'
bi rdervavit jus gratis amp; ignofcendi , homicidio excepto
nullam aliam ob caufam , quam quod de eo fuprema majeftas'
difpenfare non poffit.nbsp;^
Egovero, in^^xxtBodinus lib.1.de Rep. xo.nec priticipibus
mhs^ îtec mortalmm cntquam veniam largiri licere jfatuo
f^fcl-
H
24 dissertatio JURIDICA INAUGURALIS.
ß Ccelus divina lege capitale fuerit : ac ßquldem judex hi-
famiaw contrahit capitalem j qui privatos legibus civilibus
folvit j quis parricidam ac inceflibus ommbus delibutum
hominem legibus divinis jure folvi confidat- ^od ß ne
^rincipi quidem fas eß , quod alterius vel minimum in-
terßt, aut injuriam altert illatam condonare ; quonam
modo contumeïtam Deo illatam ^ aut parricidium conßlio
perpetratum j quod lege divina capitale eß j dijjimulare
poterit. Et paulo poft , inde peftes ^ bella^ ßerilitates ^
c lade s Rerumpub. confequuntur.
■ y
'-^nniViH
Mandator vulneris
tcnetuv ds Ci^äe.
ii
IL
n
ft
%
Donath omnium bonorum licita efi.
Donator rem donatam oh liherorum fuperve-
nientiam nmeare nequit.
Filmsfam, de plenis adventitiis teflari non
eß,
Dnbsp;V. Qtii
t-J
J'l
Qm credidit m refeätonem navis non habet ta-
citam hjfothecam,
Merito rejicitm d'fvißo frohaüonis in flenam
^ femiplenam.
S.
0
.V
' mm
Nohili ac (^enerojo
V 1 K O JUVENI
r r
V ^A N
Cum in iüuftri Academia VltrajeBma Amplify
fimo ICtorum ordini per fummos inutroque
jure honorum gradus^induguraretur.
umpit clauftra nefas, regnumque ex-
tendit Erinnis,
Et conjuratas vocac ad certamina
nigra atria'
gentes
Dux Erebi, amp; ftygio £amulas armata veneno
Perfephone furibunda ciet , pax optima reriim
Exiiiac, amp;-diri difrupto foedere Galli
In furiasMartemque Tuunt , contrariaBelgse r '
Arma movent, Batavumque exafperat ira Leonem.
Omriia^ fortunet dexter-Deus fi omnia coeligt; r _
1nbsp;D inbsp;Hare
-ocr page 28-Hccc décréta putc^y-nôtldiirn nos Sèferit œther
Aftrorumcjue Êivoi: r^Beiii eifrige^ omiiii clémcns
^qua lance pater, bene nos obedimus Olyrapo.
Fata Viani ihvemenc ^ non triftem Belgia. vultuni
Obtexit lachrymans, animum ncc mœfta relinquit.
Plumbea paciferam noivfternenc pondera palmam
Sed créfçet fecii}:a fuL^^ reverentia legum
Nec pietas, nec cana,fides, nullifque moyetur
Nec Themis ïncóncüflEi maîïs , virldànce Corona.
Stac vircus inmxa Deo, perque xquoïz portum
Cœli aperit Cynofara , bonus ' difcrlmîna vîncit
Mileî'irnbsp;miHéipêttéula templinh '^^
Tendicuringenuîs':' ^Stant ifàlva palacia Phœbi
Sedibiis m Batavis, ubi pace quiecior artes ^
Mußt alit ingéniasnbsp;alumo^
Pra^cepti^ Ateabonis, yircute Lyceum
Diva colic, veteres urbs Antonina triumphos
Jadat ubi, wpidis lt;juo grandia mcenia Rhenus ^^ ,,
Lambic aquis , ftudnfque facer locus atque Minerva.-
lllic pr^Eftantes Bredehovi clara per artes • •
Mensexculcaviget, Themidi conjungere mufas
Cui placuit comités, cui nun'c fua pr^mia Pallas
■nbsp;Dodri-
'-îi
Déârrîti^ promif^ dabiv; qu^ mufà rélinquat ' ■
Te tacictîm ? veftras fiieant qu^ carmina laudes ? j -
Teque ego. Te ntéà mufacanet, mihi fomnia quamvis
Aonius mons do6ta neget, lt;lulcemqüe rétùfet ' i - î
Calliopcca lyram ; Pallas licet invida facirös ' - ï- • -
Prxcludat latices, ad carmina grandia Pallas '
Me tamen ipfâ vocat, verfiifque inlpirat amicos. ■
Sed canimus veluti cantantes inter ölores
Anfêr gingrii: iners ftrepituqne oifendit Alexin. ' '
Tu. poft tot vigiles noduque^dieque labores .
Scandis vid;orovansi, rummi'fàftigia juris
Caïûreafque aperis ichârtàs: / legumqué recelTus,
Terrigenis quae jurai dôcés, tu'föntibüs irasU ^ •
Promittis, diras formidat adultéra pœnas
Hippia, 2 impufie'metuit tiifpî^Tima lense
Crimina Dipfas âtius , non pai;rètîl' împune trucidât I
Oedip-us ; : aut ftygiis Medea venefica vittis
Terf ibilem Plutona ci et, lex punit ad uncas
Jure manus, .cupidofque domant ergaftula Cacos
Et Verri fua furta nocent. Ridete clientes !
Militât in fonti Themis, oppreflofque tuetur
Myfta reos. Rigida vitium perftringitur ira.
- •nbsp;D 3nbsp;Nunc
-.Â
■ It
- o.
Nunc pofjcitrThemis^^qua^ moW, jlongoque labpri ;
ImponjE^hiifèratâ modum duffj tanm
TiE; iiîisgt;indefe0à,ïapit,^ ^^^
Jamquej'jâtisj-2doeuk cua TE-folerd^
Aftra^ic nunc templa patent, ut nobile germeti
Spes patriae, Celebris pr^Eclaraque gloria ftirpis
Ingrqdiatur ovans, facras nunc accipe lauros,
Militix ornamenta tu^ : Penëja yirgo.,
Pliœbi primUs amor, pulchros fua brachia ramos \
Suggerit 3 emeritam juvac his ornare ju ven tarn ,u ^
Dodaque PhœbQÎs innerere terppora fèrtis- -/ ci!
Madeanimo-, ösnjtopI TE MAXiMUS'excitati^lLlL'JE;-
Ille cuj tantàs experta Batavia curas o lt;: .
Credidit, hic ftimul.os virtuturn, hic feniina lauduni
Ac exenipla ,dalgt;iEi !rf|v^tripsiextolle triumphos, rjrqiFI
Laude tu a , nömenque velis fuperaddere âvitis ' rd
Nominibus, decorique decus ; tibi curia tradat
Se totam, amp;c patriam {fic co.nfuetudo p^rentum)
Maje%te regas-j generpfos altaquot;rezentes, i
Didaturadecet, ciarofque expp.tat-honores.quot;'. v^V id
Te fora mirentur , TEpIeb^s, te purpura laudet 1
Te colatpmnemelos, patrio fi clarüs in orbe j.ji.M
Ful-
-ocr page 31-Fuîgebis, mukös tunc Tu numerabis Homeros,
Laudatifque canet non ruflica chorda triumpiiis.
Atque utinam thalamos , ac connubialia cernam
Fœdera , flagrantefque thoros, hoc carmina dudum
Noflra petunt, veftros Batavus defiderat ignes
Vaticinans, humiles mea tunc Polyhumnia verfus
Abjiciet, gradienfque aids fuffulta cothurnis
Grandia Maroniis intexit carmina filis.
H(Sc cognato fuo fummos in utroque jure
gratulatus honores cecinit
A. D. PLOOS VAN AMSTEL.
-ocr page 32-ï
t^oü'jnioH aidßi^mrjf] uT Dnn: zojlorri ^ aidtvs'ul
cs
.mlqóiu'.n fibofb rDiJl/n nornamD onpU-i^DUiïi
riinm^o ukidunnoD O^Ï , zcmsLh nmimu aupiA
rnubüD mimu-j DorI .zororbnbsp;^
Eongi liisLFbb znv£irM zQijhv .^n^iïsq wfloW
-tinmfjflvîol ouui k-nn 25iii'iiuii ^ ïnr.nbijfiV
eiiiïUflnoD t-j'uTiul aiil- sDplnsibng ^ 33i3i^ciA
.ziih mïcnw^ îix^îni ziinoxM i,itnrgt;ïD
r