bisputatio juridica
INAVGVRALIS,

D E

Emtione amp; Venditione,

Q^z^ A M

FAVENTE DEO TER OPT. MAX.

AuBw'itate Magnifai 2). ReUorlsy

M. GERARDI de VRIES,

Philofophix Doftoris, ejufdemque Faalltatis in Illuftri
Academii Ukraje£tina Profeflbris Ordinarii,

N E C N O N
Amplijjlmi Senatüs Academici confenfH, NobiUJfimcelt;itte
Facdtatii jVRIDICt^ Decreto,

PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Privilegüs
rite ac legitimè confequendis ,

Eruditomm examitii fHbjicit

JOHAN VANDER HILLE, Goesa-Zelandus.

Ad dief» 25. Jmii hora locoque folitü.

jimplfßmü Gravifmis Sfeäatijpmlsqm

^ ^ y i R I sy ^

D. D. JOHANNI VANDER HILLE,

Patri fuo, fempiterno amore amp; obfervantia, colendo.

D.D. WILHELMO WESTHOECK,

Urbis Goefanse Scabinö digniffimo , Affini fuo perpetuo
diligendo,

D.D. MATHEO EVERSDIJCK,

J. u. D. Urbis Goefanae Confuli meritiffimo, ejufdemque
civitatis Syndico prudentifEmo.,

D.D. ADOLPHO WESTERWIJCK.,

T.U.D. Civitatis GoefanjE Confuli graviffimo , ejuMemque

civitatis Syndico confultiffimo , redituum eccleliafticorum
quseftori juftiffimo, aequiflimo.

D D. GERARDO VERBERGH,

J. U. D. Urbis Goefanse Scabino meritiflimo , amp;: nomine
illuftr. D. D. ordinum Zekndiae quseftori fideliffimo.

D. D. G ASP ARO R O N T V IS,

Med. Do£t. expertiflimo, urbis Goefanae Scabino fpe£tatif-
fimo ejufdemque civitatis Poliatro.

V 1 R I S.
De Patria optime meritis indiefque merentibus.

Hanc Difputationem Inauguralem amp; fe ipfim,
ea^ quapar efi reverentm, humüiter •

ofFert

JOH AN VANDER HILLE, Aud-ScRefp.

DISPUTATIO JURIDICA
I N AV GV R A L I S,

d e

Emtione amp; Veiiditione.

Thesis I.

Mtio venditio contradus eft no-
tiffimus} amp; ut quidam volant
vocabulum emtionis diftum à
Grxco verbo e^v id eft meum ,
quia de fiiieo tuumfit: fic etiam
venditionis vocabulum dicunt à
venum Scdatio, quiavenundare
eft facere ut res ab unoad alium
transferatur : hinc illa duo verba conjunguntür ,
quia emtio fine venditione efle non poteft, amp; vice
verfa : interdum in latiore fignificatione accepta
compleftitur omnem alienationem , qua rei domi-
nium transferHpolU't: 1.19.nbsp;aàil. edi£f. 1.8.

A 2nbsp;§. ii.

4 disputatio juridica

§. II.^D- qttib.mod.fig. velhypot.filv. l. 29.§. i. de
'flat. libr. Sed praetereamiis jam fignificationes, quae
hic occurrere poflent. emtio venditia proprie efi
contraäm quo id agitur ut res vel merx commu-
tetur pretio per mutuum confenfum définit0. An-
tequam- pergemus., poffimus prxmittere expofi-
tionem definitionis , quatenus primo contraUum.
fignificat.

inbsp;l

Dixi emtio venditio eft contraBus fc. juris gen-
tium , nominatus , bonsfidei, confenfu conftans,
quo venditor obligatur ad rem tradendam , emtoc
ad pretium dandum.

'C - 'C

IInbsp;r.

Quod emtio venditio fit contraBm patet ex l. i..
§ uit. ^l.-J.^.i.'D.depa£t. quia fua natura.produ-
ct efficacem obligationem ad agendum d. /. 7. i.
■nominatusqi^üa habet certum nomen tanquam
fignum certae formae Sc aäionis : /. 7. §. i.
producit fui nominis a£bionem : ita diftinguitur à
eontraftu innominato , unde non oritur aftio, nifi
exdatione velfafto l.^.^D.deprafcript.verb.

i v.

Contraftus juris gentium. §,2. y. de jur. nat.

gent.

r n a u g u r a L i s, f

gent. amp; civil. l.i.^.i.'D.h, t. nam quod ibi dicitur
non folum Romanorum eft proprium fed amp; alia-
rum gentium. Idem Homerus videtur probare
/; i.§. I. in fin. Colligitur qiioque ex Sacra fcriptu-
ra. Gen. 23. comm. 16. ^ feq. 37. comm. 27. ^
fiq. quod autem folennitas verborum hic non de-
beat obfèrvari, ut inftipulatione, amp;: verborum obli-
gatione, probamus per /. i. §. uit. Z). h.t. ubi hxz
verba exftant : Eß autem emtio juris gentium ^ ideg
folo confenfu confiât.

Y.

Qnod/if bonafidei contrains, patet omnimgt;cx
%.r%.J.dea£t. quia emtiamp;venditi adio difta àfuo
contradu , inter bonœfidei adiones numeratur,
procul dubio contraftus debet efle bonafidei. Inde
exigit quoque latiorem judicis poteffatem judicandi
ab utraque parte quantum obligetur emtor vendito.
n, amp; vice verfaß. x.J.deoblig. ex confienfi in fin.^

V I..

Dicitur folo confenfu conftans, quia ad fui perfe-
ftionem requiritur tantum confenfus, 1.1. ^.ult.Tgt;\
h.t.^pr. J. h. t. amp; non rei traditio, ut in contraftil
bus qui re conftant : eum ergo nihil magis obftee
conlenfui quam dolus amp; error, confequitur hos em^
tionem vmare, ut Ôc vis , ideoque fi emtio venditio
VI metuque mita fit, contradhis primo confillit qui-

■Ä 3nbsp;demv

dem ; fed fjoftea à praetoré têfcinditur. ' /. i- qmd
met. cauf.junêf. l. uit. C. de his qua vi metufv. cauf

V I I.

DÏaumeftporro in definitione, de re commutau-
-da eert O pretio-, nam emtio fine reSc pretio non
contrahitür: l.Z.pr. 'D.h.t. circa hanc definitionem
qua:dam veniunt confideranda , i. qui fint contra-
hentes , 2. qui emere vendere pofllnt,^^. qüae res
emi vendipoflunt, 4. forma emtionis, qux confiftit
inconfenfu: 5. finis amp; effean.is. Contrahentes, i.
funt emtorSc venditor: emtor eft qui pretium lol-
vere debet, ut rem accipiat, venditor qui rem tra-
dere debet certo pretio. Emere vendere poliunt
omnes qui poflunt confentire , amp; per regulam ge.-
neralem qui fe cum effeftu poflunt obligate , veluti
patresfMfilüfJ.'^(),'D.deoblig.

VUL

Emere vendere non poflunt, qui nec fe obligate,
neque confentirepoffunt : veluti furiofi /. 2.2). h.t.
infantes, quia intelleftu carent §. 9. J. deitm.pp.
l.^. de acq. vel omit, hered. emere vendere qiioque
proliibentur prodigi, quibus adminiftratio bonorufn
eft interdira : l.io.D. de curat, furïof.l. 6. dè verk
oblig. de R.J. fic etiam emere prohibétuf tutor
rem pupilli : /. 34. ult.Dlt;k t. i - ^ ^ ' '

IX. Quan-

I N A u G u R A L I s. f
I X.

^anquam regulariter quis fibitantiim emere po-
teft, tamen funt quîedam perfonœ, quie aliis emere
pofliint: fic filiusf. patri,, fervus domino emere po-
3 • J-Î^r quas cuiq. acq. L lo. Tgt;. de acq rer
dom. etiam procuratori licet emere domino : ita ut
domino acquirat pofleffionem, amp; per earn proprie-
tatem rei : pen. J. per quasperf cuiq. acq. 1.1. C
eod. 8. C. de acq. velomit.pojf.

X.

Videamusporro quseres emivendipoffintjamp;quse
non. emivendi polTunt omnia, qu£e funt in commer-
cio: /. §.i.Tgt;. h. t. res prsefentes amp; futurse, ut
fruftus nafcituri : /. 8. h. t. propris amp; aliense:
i.x^.d. M. ita tamen ut non dominium rei aliens,
fed tantum poffeffio transferri poffit, quia nemo
plus juris in ahum transferre poflît quam ipfe habef
vendi quoque poteft jaftus reds,: d. tit. I, 12,
dea£l.emt.

XI.

Emi vendi non poflîint res qux nec iri rerum na^
turafunt, aut efle poflunt. §. i.JJe inut.pp. emi
vendi quoque prohibentur res Sacrœ Sanftîe , reh-
giofa: regulariter. f. 8. J. de rer. div. hber homo,
ne quidem fub conditione fi fervus erit /. 85 -^ .^D-

de

^ disputatio juridica

de verb, obl'tg. venena mala-2 l.^.^.z. ad l.Cor. de
Sk.l-i^-^-^-'D.h.t. ■

x l l

Forma luijus contraftus confiftit in confenfu ,
qui debet efle liber , 6c dicitur i. fubftantiale ,
amp; quia confenfus verfatur circa mercem amp; pretium,
ideo rede ftatuuntur tria fubftantialia requiiita :
nempe confenfus , merx amp; pretium. Ex diftis
manifefto liquet quomodo emtio différât à permu-
tatione , nam in emtione, res pro nummis datur,
in permutatione res pro re. l. \.Tgt;.h. t. quo-
modo à locatione conduftione , in emtione vendi-
tione agitur i ut dominium rei in emtorem tranfeat.
/. 80. uit. d.fil. Sed nil intereft ille effeitus fe-
quatur , nec ne. /. 28. d. tit.l.lï.. T): de a6i. emt.
at vero in locatione , nee dominium , neque pof-
feffio transfertur. /. 9. Tgt;. de rei vind. quia condu-
ftor non poffidet, fed tantum eft in pofl'effione.

10. I, D. de acq. pojf.

x i ij.

Materia emtionis venditionis j five. 2. fubftan-
tiale eft res , quïE five fit corporalis , five in cor-
porals 3 mobilis five immobilis , nihil intereft :
fed debet efle certa amp;: determinata ; nam fi erratum
in prWio , vel re , aut in materia, aut in ipfa
emtione , emtio eft ipfo jure nulla. 1.£). h. t.
quot; , üt fi

I N A U G tr R A L I S. 9

lit fi putem me vendere fundum Cornelianiim , tu
vero putes te emere Sempronianum, emtio eft nul-

rnbsp;h hnbsp;dorn. I.

io.Tgt;. de reb. cred,

X I V.'

Detiique finis feu. 111. fubftantiale emtionis ven-
tiitioms eft , ut pretmm pro re detur , quod debet
conüfterempecumanumerata: I2.I I i S j 7gt;
u- t^l^fnbsp;' '^on fimulatum. / C4. X'

/. 25. §. I.®, d. tit. /. 5. C. eod. amp; certum poteft
efle , vel determmatione contrahentium , vel per
arbitrium tertii: ut fi quanti Titius ^ftimaverit, tan-
n res fit vendita , procul dubio valeat §. i. ^.ht
denique , ut fit juftum , adeo ut nec emtor , nec
venditor l^datar ultra dimidium , quo cafu locum
habere poflfet. /. 2. C. de refc. -uend.

X V.

Contrahitur ergo emtio venditio , vel pure vel
fub conditione, vel in diem. l.^oTgt;.h t § pen 7
h.t. ut fi Stichus intra certum diem tibi placuerit,'
erit tibi emtus aureis tot. d. §. pen. emtio alia eft
Icripta , alia non fcripta. pr. J, h. t. amp; fic fcripta
Perfeaionem inftrumenta emtionis
a c^ntratoibus fubfcripta. d.pr, J, h. 1.1. 17. C.

piSPUTATIO JURIDICA
X V 1.

EfFedus perfeftïE emtionis venditionis eft obli-
gatio efficax , quae producit aäionem emti amp; ven-
diti: a£tio emti eft adio perfonalis , nam oritur ex
contraftu §. 28. J. de aä. datur emtori, l. 11.pr.
T). de aB. emt. adverfus venditorem j amp; nihil in-
tereft an ipfe vendiderit, an per procuratorem: fed
is direfta aftione , hic vero utili convenitur : l. 15.
§.ilt;).D.h. t. ad rem venditam tradendamj id eft
debet transferre pofleffionem, amp; dominium fi ftt
dominus, vel aliter ejus interpffe , quia non prseci.-
fe tenetur rem emtoris facere. /. 25 J. i. /• 28.
t. /. ii.§.2,/. 3o.§. ï.'Tgt;.dea£f.emt. cum fru6tibus
amp; acceflionibus: amp; omnia, ex bono amp; squo: l.pn^
C.deaB.emt. Lj.Tgt;.

X V I L

Qiiod venditor teneatur de dolo , probatur ex l.
68. ƒr. ^ §fin. de contr. emt. nam dolus prse-
ftatur in omnibus contra£tibus : quod ad culpani
attinet, venditor tenetur de lata amp; levi culpa, /.j^.

de leviffima regulariter non tenetur, 8c
multo minus de cafu fortuito : quia cafus fortuitus
prseftatur in nullis contraflribus, excepto mutuo : §.
z.J. quib. mod. re contr. oblig. nifi, eum in fe fufce-
pit : vel in mora tradendi fuerit venditor , quo ca-
fl.i omnem culpam amp; periculum prxftat: fi emtor

in

inauguralis. iï

in mora accipiendi fuit, ab eo tempore quo emtor
in mora fuit praeftat venditor tantum dolum /. 5. /.
ij.TD.de perk. ^ comm. rei vend, fi res ad menfu-
ram fit vendita opportet prseftare exadbiffimam cu-
llodiam ante admetiendi diem, adeo ut fatale dam-
num, vel vis magna exCufetur : /. 2. §. i. d. tit.
l. 3. eod,

XVIII.

Aaio vendit! eft aaio perfonalis , bonrefidei,
qu£e datur venditor! , adverfus emtorem , ad pre-
tium dandum : hoe eft transferendum pretii domi-
num. /. 11. 2.2). /. 7. C. amp; debet nummos ven-
ditoris facere. /. 13. §. 8. tit. l. ii. §. 2. quam-
quam venditor non tenetur rem emtoris facere prse-
ffatque ufuras a tempore mor£e. /. 13. §. 19, 20.
d. t. quia in omnibus bonsfidei contraaibus ufurîe
debentur ex mora. /. 32. §. 2.nbsp;1.3. C. de ufur.

amp; quidquid ex bono amp; «quo , ut tenetur ad im-
penfas neceflarias amp; utiles in rem faaas.-/. 13.

N A ■ f

CO-

COROLLARIA.

i.

p^mdîtor non cogîtur pr^ife rem ^en-

II.

Maritus non f otefi alienare fmdum do-
■ talem mAßimatum.

III.

NuptU fine confenfu
valent.

l^ona^

i v. •

Donatio Inter ^irum Cf uxorem efi
prohibita.

FINIS.

»3

Ormttjfmo^ Vtro-Jwveni

P. JOHANNI VANDER HILLE,

cum ƒ. V, Tgt;, m VltrajeBina
Academia crearetur.

I-I ngreditur portus optatos veftra carina,
O mnibus undarum fœvis exemta periclis
X occe die. Titulis, queis Diva Aftrosa coronat

gt;nbsp;c ornat fibi dileftos gratofque miniftros,

^ une fplendes , poft tot curas aftofque labores
ofte dieque tibi. Sic funt fua prxmia dignis.
m t nunquam gnavum cultorem Aftrsa fefellit.
co ed merite tali femper dat honore potiri.

lt;; erum ego fi laudes nunc tentem dicere veftras,

gt;nbsp;c dignis cupiam virtutem extollere verbis,

on mihi conftabit, quae prima exordia fumamj
O um mihi funt mores dicendi, raraque , qua Tu
W xcellis cunftis, doftrina , fodalibus, ut nunc
( ?öeseft mira quidem aft eadem veriffima certe.)

cc inopes pafto faciat nos copia dives.
i-H nterea, quanquam celebrandis arguar impar

audibus, amp; multum mea penna abftraxerit illisj
t-^ audandi veftras virtutes amp; celebrandi
W ft nobis (forfan non contemnenda) voluntas.

M. V. Ooftee.

TER BEVORDERINGE,

♦ Vm den Heer , mijn HEER

JOHAN VANDER HILLE;

, Als zijn Ed, inde vermaarde Uitrechtsfe Hoo-
ge-School, Meefter in beide de Rechten
zoude verklaard worden.

naam -d. ich t.

S ndten mijn Zang.heldin, zSg met ■verblijde toonen
O oithoren het» het wm op deez^en dag mtjn Heer.

et heeft zjjn reên ; want gj een van vrouw Themis zj)onen
li. anva'ard haar Trießerfchap , met zo veel roem en eer!
a z.0 veel arbeid, z.iet me uw deugden heerlijk^ k^oonen,

aar voort o Voetfterling van Themis ingewijd!
tix an wiege ZJ zelven nu verbonden hebt op heeden,

a dat ge als ^mnaar hebt haar dtkwHs aangebeeden
b te fchoone fchat gy méér als Venus, dtegy miß^
tn n die gy fihouwdi om dat zyV niet kanbehaagen:
gt;ö oemwaardig ts den Prijs der wijsheid weg te draagen,

JjH y ii prijswMrdigi die met de iedle fchoonheid lacht
K, » sjjne jeugd. En die na waare wijsheid tragt,
t^ aat zig aan wellufi^ nóg aan iedelheid geleegen,
N aat meer en meer »w lufl tot wijsheid zjjn geneegen .-
tn n dus leefd ge eeuwig met veel roem by 't nagefiagt.

S V. R.

VEN ZELVEl^.

NAAM-DICHT.

' eder Ipan zijn'gouwde Snaaren,
O n^ te zingen nu ter tijd:
Xoe U Themis zal verklaaren,
gt; Is ge nu \{^ord ingewijd ,

u ze op heeden Ü zal geeven,

^nbsp;lt; oor uw' Deugd , haar meefterfchap.

'nbsp;gt; Is gy door haar recht zult leeven;

immer fteegd ge op zulk een trap 1
ü aarom komt zy tót U fpreeken,
tTin roept tót haar Voedfterling;
inbsp;•nbsp;^ eeds is my uV Deugd gebleeken.

P

|(nbsp;lÜier mijn' trouwfte Jongeling,

een' Kroon die gy zult draagen,
t-quot; iefd mijn recht, bemind het vaak!
f eefd zoo naar mijn welbehaagen,
tri erd my zoo tot mijn vermaak.

•nbsp;'nbsp;Henricus vander Mark.

-nbsp;Rheno-Traje£tinus.

■ i'ii