DISPUTATIO JURIDICA
I N J V G V R A L I S,
D E

Locatione Conductione.

Q^V A M

FAVENTE DEO TER OPT. MAX.

Auäoritate Magnifici 'D.Reäorüy

M. GERARDI de VRIES,

Philofophise Do£toris, ejufdemque Facultatis in Illuftri
Academiâ Ultrajeainâ Profeflbris Ordinarii,
NEC NON

Amplijßmi Senatûs Academici confenfu, NobiliJfimitqHe
'Facultatis JVRIDIC^ Décrété,

PRO GRADU DOCTORATUS

Summifque in UTRÖQUE JURE Honoribus amp; Privilegiis
rirè ac légitimé confequendis,

Eraditoram examini fubjicit

ADRIAEN VAN HECKE, Flessing.-Zei..

Ad diem 27. ymii horâ lecojne folitis.

Ex Officinâ Francisci Halma, Academice
Typographi, clo loc xcii.

Amplißmis l^ohilißmrfque'

r I R I s,
D. D. CASPARO VAN HECKE,

Reipublicae Fleflinganse Confuli , bo-
norum fäcrorum Walachriae Qu^ftori
vigilantiHimo , Parenti fuo filiali amore
in perpetuum perfequendo venerando.

D. D. PETRO VAN HECKE,
J. U. D. In ConfefTum Celfiflimorum amp;
Pr^potentum D. D. Ordinum Genera-
lium foederati Belgii Delegato ordi-
nario, nec non Guilielmi III. Britan-
norum Regis FlefGngse Quaeftori fide-
liflimo , amp; Societatis Indiae Occiden-
talis Adminiftratori , prudentifTimo ,
Patruo fuo femper colendo , vene-
rando.

Hanc 'Dijputationem Juridicam Inait-
guralem j eo quo par eß ammo j.

dat j dicat factum facit.

adriaen van hecke,

Auct. amp; Resf.

DISPUTATIO JURIDICA
I N AV GD R A L I S,

d e

Locatione Condudione.

THESIS I.

demist alicui operam daturum
prius nofle oportet unde nomen
illiusdefcendat/.i.^ de mß. amp;
jur. itaque haud abs re fore ar-
bitror, nonnulla devocabuliety-
mologia prsemittere. Locandi
verbum à loco deducit. Varro
lib. 4, de ling. lat. Hinc locate
fignificat in aliquo loco ponere. Conducere dicitur
€K cum ^ duo ere ^ quod conductor una cum domi-
no rem adufum fuum, utilitatemque fuam duxerit:
Hinc argentum fxnori locare, pro fienori dare.
Tlaut.Moß.^Horat. locare, conducere nummos,

A 2nbsp;hoc

hoc eft fenori dare èc accipere. Locator itaque eft,,
qui dat utendum vel faciendum , condu£tor, qui
accipit utendum vel faciendum. Cujac. obf. lib. 2.
cap. 28. Verbum autem locationis varie fumitur,
aliquando impropriè, amp;: transfertur non tantum ad
contradus alios nominatos Sc nec nominatos. Nov.
160. cap.i.nbsp;h t. 1.34. ff. de ufur. fed amp;

ad alia, qux loco ponuntur. Hic autem ftriftè amp;
propriè fumitur pro contraftu confenfuali. H:ec di-
da funto quoad etymologiam j accedo ad rem
ipfam.

I I.

Locatio condumo eß contrast us juris gentimn
nominatus^ bonafidei^ confenfu confians ^ quo res
'uel opera alicui utenda vel facienda datur certa,
mercede conflituta. Juris Gentium, quia proxima
eft emptioni venditoni l.i.^ i. ff.h.t. adeo ut du-
bitari in quibufdam foleat, emptio an locatio fit
contrafta. /. 2. §.i.ff. eod. amp; iifdem fere juris regu-
lis contineatur. pr. Inß. I. 2. ff. h. t. reliqua verba dé-
notant tria ejus fubftantialia, quîE funt confenfus,
res vel opera amp;: merces.

I I I.

Inter fubftantialia requifita primum locam vindi-
cat contrahentium confenfus : quoniam autem loca-
tio folo confenfu perficitur , quxritur an non tacito

con-

INAUGURALIS, f

confenfu hic contraftus poffit continuari ? ut fi fini-
to tempore condu£tionis condu£tor in re conduära
manferit, an cenfebitur hanc tacitè reconduxilTe ?
R. nullum dubium eft propter I ij\,.ff.h. t. L 124,.
ff. de R.J. Cujac. ad tit. i. Feud. fag. 660. ita ut
etiam pignorum videatur durare obligatio /. iG.Cod.
/. 13, §. ultff. h. t. non tamen pignora, quse tertius
pro conduftore obligavit 13. ult.ff eod. nec fi-
dejuffores. /. 7. Cod. h. t. Diverfa tamen ratio eft tum
rufticorum , tum urbanorum prxdiorum , nam in
Drxdus rufticis poft finitam primam conduârionem,
ocatio continuata videtur ad annum , quo fcilicet
fruftus percipi poffunt : in urbanis vero pro rata
temporis, quo quis inhabitavit. d.i. i-^.^.ult.ff.h.t.
Qtijeritur autem magis an amp; ab initio tacite fiat
locatio? Negant D.D. nam omnis locatio ab initio
expreife fieri debet, quîe enim eft locatio ubi certa
merces non eft définira l.z^.ff. comm. div.? PoiTO
cum locatio fit contra£tus confenfu conftans vendi-
tioni fimilis , fatis intelligitur ad hune contraftum
non requiri fcripturam , niü ex contrahentium pa-
£to, prout igitur convenir, alia locatio eft fcripta,
alia non fcripta /; 32. Cod. h.t. alia perpetua , alia
temporalis l.\.%it^.ff.de exercit. aSf.l.io.Cod.h t.
alia pura, alia iiib conditione , aut in diem l. 20-
ff h. t.

I V.

Omnes locare ßc conducere poffunt, qui natura

A 3nbsp;vel.

vel lege fpecialiter non prohibentur, ideoque 8c mu-
tus amp; furdus conrraâxim hunc celebrate poteft l.
124.. ff. de R. y abfens /. -2 -2 .ff. de O. Çg A. Depot-
tâtas Li'^.ff.demterd.tëreleg.L !quot;/.§. i.ff. depœn.
Alteri rem utendam fruendam îocare quoque poteft,
qui non eft dominus rei l. 8,9.§.ult. amp;l i^. %.ff.
h. t. ufufru£tuarius l. 12.%. i. ff. de ufufr. emptor
poteft conducere rem emptam l.iG.ff de perte. ®
cdmm. rei vend, fic venditor rem venditam l. 75.
ff. de contr. empt. Removentur ab hoc contraftu
jrodigiamp;furiofi j quia éorum nullus confenfus nul-
aque voluntas niii dilucida habent intervalla l.'^.ff.
de R. J.jtmSi. Lâ^.ff.eod. Milites quoque non pof-
funt conducere amp; adminiftrare aliénas domos aut
pofTefTiones , ne à fignis 6c numeris fuis avocenturi
ne militia contemptâ dedant fe fordidis minifteriis,
neque armorum ufu abutantur adverfus vicinos Se
colonos ipfos, quorum procurationem fufceperint
l.-^i. Cod. h. t. verum h^ec lex noftris Gallorum
moribus in defuetudinem abiit. Groenew. ad. d. L
Curiales. l. 30. Cod. h.t. ufuarius non poteft
locare operas fervi ufuarii, nec alias res quarum ufum
liabet 1.12. tilt. l.i^.prffJeufu amp; hab.

V.

Sufficiant hire de perfonis, tranfeamus ergo ad
locationis amp; conduftionis fecundum fubftantiale, ut
funt res, vel operîe honeftze , folitse locari l.^.ff'.
de cond. Injt. locari poffunt omnes res, quae funt

in

INAUGURALIS. 7

in commercio. arg. 1.34. §.1. ff.de contr. emp. five
mobiles, five foli.nbsp;non propri£e

tantum , fed etiam aliense , fed haftenus ut condu-
ctori ignorantilocator obligeturm id, quodinterefl:,
fi dominus conduftorem frui non patiatur I. 15. §.
^■f l- 1-ff-h.t. five fint corporales, five incorpora-
les I 11. §. 1.1.15. ff.de Mfufr. L '^.ff.h.t. ut
pr^edia l.i'^.§.ii.ff.h.t. praedia publica /. 53. ^
eod. ufiis. in princ. Inß. de ufit amp; hak. non tamen
ab eo, cui ufus eft conftitutus. /. 8. §. 5. ^ de pre-,
ear. ôc generaliter omnes res , quœ vendi poffunt:
imo Sc alix, qvise alias vendi nequeunt} ut funt bo-
na adv^entitia filiorum , in quibus Pater ufumfru-
£tum habet, bona immobilia'minorum , bona feu-
dalia fine confenfu domini, amp;: fimilia. Additâ ta-
men hac limitatione, ut refoluto jure locatoris, re-
folvatur quoque jus condudoris , quia enim natura
non patitur , ut quis plus dare aut transferre poflît,
quam ipfe habeat Â54,. ff. de R.J. Res communis
quoque locari poteft , interveniente omnium domi-
norum confenfu , quia alioquin in communi re in-
fcio focio, nihil quidquam in ejus pnrjudicium fa-
cere licet /. ii.ff.de fèrvit. ruji.prad. l. 1.Qod.fi
res Comm.pign. dat. Emphyteufis ilt;).Cod.deju-
re Emphit. quoque feudum lib. ^.feud. c.i.n.K).
Locari enim non poffunt pr^ediales Servitutes , qux
fundo debentur per fe , nifi cum ipfo fundo /. 44.^
ff h. t. rem propriam conducere nemo poteft /. 9..
%.fin.ffeodl^lt;^.ffdeR.J. nec res fungibilis , nifi,
fortè adoftentationem.arg. /. 3. uit.ff. do^commod.

VI. Etiara;

Vnbsp;Ï.

Etiam oper^ locari conduci poflunt, modo fmt
honeftse amp; locari folitx /. 5.nbsp;de pr afcripu

verb, id eft qux commodum aliquod pecunianum
fpedant, amp; mercede xftimari poflimt amp;: folent i alias
de iis daretur aftio prxfcriptis verbis. §. i. In ft. h.
1.1.2%. ff. de praß.'verb, fada non mercenaria funt,
qu2E virtute anim'i potius quam corporis praeftantur,
veluti libertate,ut manumiffionbsp;äe pr afc.

verb, è contra locari aut conduci non poflimt ope-
tx , quse propter gravitatem amp; dignitatem fuam
mercede xftimari nequeunt, ut operx advocatoruin
/. ff.h.t. Archiatroruml.lt;^.Cod.deTroj.lt;3Med.
juris ftudioforum five Affefforum. l.^-ff- de-extra,
ord. cogn.

Vnbsp;I I.

Tertium hujus contraftus fubftantiale requifitum
eft merces, à merendo ut varro lib. 2. ling. lat. vel
quod merenti cedat, dida , eft illud ipfum , quod
pro ufu rei, vel operaperfonx datur, ideo aliquan-
do pretium dici folet /. 2 8. i. 51. i. /. 5 8 .pr.ff
h. t. in mercede autem requiritur ut fit jufta l. 46.
ff h. t. debet effe certa l.2'j.ffh.t.amp;§.2. Inß. eod.
confiftere debet in pecunia numerata. l.i.U.ffde
prafc.verb.l. 2.ff h. t.jmct. l.').§ i.ffdecontr.
empt.§. i.Inß. h. t. nifi forfan prxdium rufticum lo-
catum fit, tum enim merces in certa quantitate fru-

£tuum

Tn a u g u r a l i

^um confiftere poteft 3 5 ■ §• i • /T A /. 8. /. 21.
^od.eod. quod Ci non certa fruduum quantitas, fed
porno pro ratâ ejus , quod in fundo nafcetur dimi-
dia tortè vel tertia, conftituta fuerit, colonns par-
ttarms dici folet, amp; quodanimodo focius eft /25
h.t. quod tamen genus conventionis volunt
dolores m contraftum înnommatum incidere /. 8.
^od. de

VMi.

• Duplex ex hoc contradu nafcitur obligatio, qua-
rum illa producit adionem locati, hxc condufti.
i^öfio locati J eß aäio perfonalis , bona fidei j
qua^ datur loc at or i adv er fus conduBorem j ut fi-
nitâ locatione rem refiituat non deterioratam , amp;
reparet damnum dolo ^ lata amp; levi culpa datum
e^amut fraßet mercedem pro ufu rei debitam.
Dico bonx fidei 2%. infl.deaBionib. cujusnomi-
ne venmnt ufur£E mercedis, quce non tantum ex fti-
pulatione debentur, fed etiam ex mora 1.^2. ff de
ufuris. five etiam pafto promilfe funt, ficut amp;
omne quod ex padis in continent! adjedis debeat
con^uftor / 7. §• 5depaB. /. 25.i. ®paffmff
^ Lod. h. t. datur locatort ejufque h^eredibus l. 38.
ff h. t. ita ut fi quis operas annua mercede locave-
nt totius anni mercedem , ejufve petitionem ad hx-
redes tranfinittat l ^S.l. 17. ult.ff h.t. ratioex-

tmnl.i6i.ffd R.y.nbsp;1

Dici-

I X.

Dicitur j ut finita locatione rem refiituat non dé-
tériora am. Si condu£tor non reftituat rem , in li-
tem contra eum jurari poteft. l. 48.§. i.ff. h.t. re-
ftituitur autem rem demum finito ufu : Interdumôc
ante expletum locationis tempus locator agerc po-
teft , ut conductor rem locatam reftituat, ut fi ex
caufa interveniente, non prcEvifâ tempore contra-
rius , propriis ufîbus probaverit rem locatam fibi
neceflariam dominus l.^. Cod. h. t. fecundo. Si do-
mus neceflario fit reparanda. d. l.-^.junSl. /. 33. amp; L
'hS-P'^-ff- ^^^ tertio , fi maie fit verfatus in re con-
du^ra. d. l.^.Cod. quare amp; ftudiofus ante tempus è
cubiculo expelli poteft , qui perfonas inhoneftas,
puellas puta meritorias , in aedes introduxit.,
Schneyd. ad §. ult. Infi. h. t. argumento l. j.ff. de
ufiu ^ habit, quarto. Si mercedem non folverit in-
tra tempus debitum. /. 54. i. /• 56./quot;. t. Nov.
120. cap. 8.

Porro conductor

in re condufta pricftat dolum j
culpam latam amp; levem, non leviflîmam/. 5. §. z.ff.
commodat. li-^ .fif. deR.J.l.-^i. in fin.ffi. loc at. 1.3.
§. I fif. nauta caup.fiabul. nifi aliter conventum fuerit
l.äp.ffh.t. vel res natura fuâ exaftiffimam diligen-
tiam requirat /. 25. penult, fifi. h. t. vel conduäror
tanquam artifex operas fuas locaverit ôc peritum fe

Pro-

J N A'ü G U R A L I S. n

profefllis eft/. 13. §. eod. neque cafus fortuitos
prxftare tenetur l. 2%.Cod.h.t. l.i'^.§.6.//: eod. nifi
forfan eos in fe fufceperit /. 13. §. 5 .j^ locat. 1.1. Cod.
commodat. Dicituretiani, ut fräßet condu£tormer-
cedem pro ufurei debit am ^ in judicium igitur venit
mercedis Sc quidem totius folutio; ad quam condu-
_aor tenetur , etfi rem dereliquerit fine jufta caufa
§ uit. ff.h.t. jufta caufa deferendi eft, incen-
^ ff-adL. Aquil. vis Graculorum, fturnorum,
fluminis /. 15. 23?. hoftilis impetus /. 13. $ 7.
ffeod. pemsècümilinm. His cafibus defertadomo,
pro rata temporis tantum folvitur merces.

X I.

conduBi eß aBio perfonalis j bona f dei
qua datur conduöiori adverfm locatorem , ut ipß
praftet liberum rei ußim ufquead tempm conven-
turn j aut alioquin fuum interejfe., item ut damnum
vit io rei datum r e fare tat ades reficiat: penßo-
nem remittal ob rei interitum vel magnum dam-
num:, item necejfarias ^ utiles impenfas reflituat^
^masin re conduäa fecit. Datur condu£toriejufque
toedibus /. 19.^.8.h.t. 1.10. Cod. h. t. in hanc
quot;aftionem primo venit, quod locator liberum ufum
rei prxftare debeat vel finolit locator, tenetur ad id,
quod intereft /. 24. ff-h.t.l.^i. Cod. h. t. vel fi
per cafum fortuitum non poffit, tantum ad merce-
dem pro rata temporis reftituendam feu remitten-
dara k 24. 4. 15. -j.ff. h. 1.1.30. /. 33.^eod.

B 2nbsp;VtX'

X I I.

Pr^Eterea locator ad refarciendum damnum vitio
rei datum teneturnbsp;i.ff.h.t. tenetur quoque

ad £edes reficiendas /. i5.§. i.ff.eod. etiam impenfas
neceflariasöcutiles refarcire locator tenetur /. 55. i.
/. 61 .pr.ff. h. t. pro quibus impenfis ei quoque com-
petit retentio l')- ff- de Imp. in rem dot. fadt-1.14.
de doli mali ^ met. except. ^ l. 20. ff de acquir. vel
amit.pof.

XIII

Contraft IS locationis condu£tionis extinguitur
contrahentium confenfu contrario} nam unumquod-
que diflblvitur eodem modo , quo colligatum eft
%. ult.Jnß.quib.mod.obl.toU. finite tempore , hon
morte ; tranfit enim ad utriufque cdntrahentis h2eredes
§. ult. Inß l. io. Cod. h) t. reloluto jure locatoris, etfi
longius fit tempus adjedum , ut , fi ufufruftuarius
locaverit, nec quidem h^eres fruftuarii in id , quod
'intereft tenetur , nifi defi.inaüs jure commun!, non
qua fru£tuarius locaverit l. 9. §. i. ff. h. t. nonprx-
ilita mercede intra tempus debitum I ^.ffh.t. in-
teritu rei, aliis modis, qui huicnegotio non funt
proprii.

C O-

corollaria

r.

Qui muros in municïpiis violayit tene-
tur pœna capitali.nbsp;^

11.

Si quis vitiatam duxerit pro virgine ,
nuptU fuhfifiunt.

III.

Princeps legihns Civilthus folutus eß,

I V.

Dolus dans caujam contraäui bona fi-
dei reddit contraBum. tpfo ^jure nul-
lum.

v.,

Lex 1. Cod. de refciiDd..Yeadiu non

hahet loctim in tranfaBione. . /v

F INI S.

joirißftj/j ffjßnijj j

ß 3nbsp;Em-

EruditÜgmQ qJ GEenetofo») '' ^
VlRO-JyVENI,

d. ädriano

van hecke,

'cum fummo honore

. tv.

D E

LOCATIONE

amp; CONDUCTIONE,

'biflèrérèt, .pariqüè cunitorum applaufu J. U.

V ^oäör in auguraretur,quot; quot;

Encomiumjußum.

Ui videas tantis fiilgentia tempora lauris ?
'Quemque fuam fobolem.tam juftè Aftrea

vocavit? f •
Quam van Hecke , modis quem nunc
mea Mufa^celebrat.
O utinam cytharam largitus Apollo fonoram
Miforet, ut juftos Adriano fundere verfus

■nbsp;C 'nbsp;poffim

Poflim, pro:jiie fuis naeritis extollere laude! '
Hic eftj qulTheiriidos perdigne filius Almx
Dicitur. Hunc juris delectant fœdera fan£ti.
Qiiismagis hoc aptus, quo taiita «nigmata iolvst,
Abdita qux pafllm quofcunque latere folebant ?
Munera militi^e poteritne fubire togatse
Dignius ullus eo, quem tanta fcientia legum
Reddidit infignem? Q^uis, quiefo, peritius unquam
ConduBi docuit pr^ceptaque jufta Locati ?
Hujus quam nitidè veram video patefadam
Contractus formam ? Benecultè hic cundta docenda
Demonftrata patent : amp; quse fluat aftio bina
Hinc fimili explicitum parilique nitore liquefcit.
Hœcce procul dubio promittunt omina faufta,
Teque van Hecke brevi capturum temporefruftui
Sic fuadent ftudii veftri dodique laboris.
Quod tibi, qui magno fpero mihi jundus amorees.

J. D. V.

Phil. Cand.

TOE-

T O E J U I C H I N' G E,

Aan den HEER ^ mijê HEER

ADRIAAN VAN HECKE:

als zijn Ed. ter Rechtsgeleerdheid wierde
ingewijd.

Aftréa fpreekt.nbsp;'

Ntfang myn Foeßer-Zoon den prys V
toegeweezen
Dien prijs dien gy verdiend door on-
-., ^^ vermoeide vlijt j
Dien prijs dien gy voorwaar ten voUen waardig
zijt;

O fchrandere Jongeling van my geliefd „gepreezen;

O eélfletelg jwaar in ik mijn vermaak kan Ie e zen!

Waar op ik ßel mijn hoop indeesquot;quot; bedroefdetijd ^
^ lyewijl qy moedig voor mijn' gouwde wetten
firijd :

Ga voort zo zien we uw roem tót boven 'tßduerk
gereezen.

Ik neem U heeden aan totVoorfpraak van mini
Récht; .'

Waarom vrouwTalias V een krans van groen-
te vlegt ^

Tgt;ie nooit verdorren moet : 7naar enddeloos zal
groeijen.

Handhaafd het heiligRechtgants heilig onbefmet,
Ver draai uit liefde öfgunß nooit mijne goude wet:
^an zaluwroem en lófontelbre Jaaren bloeijen.

S. V. H.