Q^Zgt; A S
PR.ESIDE SUPREMO NUMINE,
AuBoritate Magnifici Tgt;.Recforü,
Philofophi^ Doaoris, ejufdemque Facultatis in llluftri
Academia Ultrajeftinâ Profeflbris Ordinarii.
N E C N O N
Amplißmi Stnatm Academici confenfu, Nobiliffmaqtie
Facultatis JVRIDICayE Décrété,
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Privilegiis
ritè ac légitimé confequendis,
Publice dijputabit
GEORG. ITEL S WENDER. OsNABRtTC. Westph-
Ad diem 7. Julii horà. loceque folitis.
Trajecti ad Rhenum,
Ex Officinâ Francisci Halma, Academiae
Typographi, da loc xcri.
- ■nbsp;.. ■ .- r
i- f) :î!r r.rnbsp;«'/no-.-iovi aidt'.uoiixil
î-' b T-' Onbsp;.
' J r! ~ D XJ A ri i. r =a 2 i I i
7, i-T^i K Vx 1 Ji cî. ^
CZ^C-^IS»^^nbsp;nioui.::rsc-x:2.
.'It/»y^iîtf-, : Vi'v»quot;'^ .7 '..ii.
r
J
■
1, -
ife-'- ^
fquot;
f.
' K J ' T-' I c 2 Î :gt; quot; ;;niarftO x3
-ocr page 3-DELINEANTES
Um prafens propoßtum differtatio-
nem efflagkaret, fumfi prafentem
materiam, feu quod feparatim ela-
horata non extet, feu quad pin'
guior ratwcmiis d^ difputationî-
hus in utramque partem occaßo fup-
peditaretur, confeci ut vides, ^ ex jure necejjita-
fis facile excufahor , adeoque ß quadam , aut tota
dijfertatio non placeat , quocunque modo cenfuram
expUces, per me licet , neque enim id quibufcunque
inßnuandi formulis impediri poteß, nec opus eß, quod
fi quiedam approhatione non indigna credideris, gra^
tias haheo maximas.
T H E s I s r.nbsp;^
TEftamentorutn amp; Ultimarum voluntatum materiam admodum
intricatam amp; controverfiarum fertiliffimam efle, in aprico efl:, in
hoc vero fideicommiflbrum amp; quae his affinis efl: fubftitutionum,
Anbsp;omnino
-ocr page 4-4 T H E S E S I N A ü G ü R A L E S
omnino eminet , utpote quae in obfcuris nata, conjefturis amp; difpu-
tationibus educata , amp; adhucdura poft confirmationetn licet Au-
gufti, mutritur iifdem.
Nam leges romanœ in ftatu populari à fucceflîone arcebant quof-
dam ob delidum , ex ratione civili quofdam, hinc duplex genus in-
capacium, haereditatis fcilicet ab inteftato, amp; ex teftamento diredo;
nam Angularis afFedio compulit fœpe ut quos hxredes direfto infti-
tuere liceret , rogarent inftituere illis quibus leges vetabant 5 Quod
pro diverfitate incapacium diverftim efFeâum habebat. deportatis
enim amp; qui cives romani non erant, fimpliciter non licuit, ututhoc
cafu teftatores juramentp adftringpbant haeredes ûc Li.inVerr,
fxminis vero quas indiftiqôe lege voconia ,, ( licet obftet Pm/^ i
4. fentept. S. q^€m repréhefldit Bach, ad pr. J. de fideic. in verbis
fiiendkm itaque) haeredés facere non licuit , .feu quod falva honefta.
te familisemptores efle non poterant, perinde ut nec poftulare, nec
teftes efle in teftamento, feu quod favor et ponfervatio familix iftud
fuppeditarent, reftitucre, nq.n folùm permiflum erat, fed ut honeftum
commandatyr à Cker.l.-i.de ßnib. fie enim ; tenuit pWaamp;nam Texti
lins ( hïres diredus feu fiduci.arius J hareditatem , unde ß fî
cutm efet eorum fintcntim , quihoneßaamp; 'nEia emolumentis amp; cL.
modts ameponerem , ne mtmmum quidem attiejjfet. S.ed amp; prioribus
ahquando reftjtuere permiflquot;um erat , dummodo rogatio palam amp;
m teftamento fieret, tacijum eni.m fideico.mipifTum amp; quod clam v.
g. m chirographo , vel alias extra teftamentuin vel, c'odiciflos fiel
btj confifçatione puniebatur , ep quod in fraudem legis fadum
cenferetur l.x.pr. ff.de jurefißimjfemb.ad:J. U.z^. th. 6. non ob-
liante quod amp; hsc ratio tum, cum palam rdinqnebatur, apphcari poC
fct, multa enim ob nimiam juris civilis fcrupulofitatem , indireflo
hcent, qu:E in direfto prohibentur /. 77.1. 195./. d. R. J ihid
Bron hard. Ergo amp; in fideicommiflis idsm correftum, amp; qux antea'
pennde ut paftum nudum, obÜgationem naturaîem amp; ne quidem pro-
ducebant.z;. ScUternbsp;plenum robur ab Augufto a„e.
perunt i. fdefidcicom.hared., nomine igitur fideicommifli faltem
remante , res ipfa fublata , ut f^pius in füre cmün^k WifTemb d
D. ij.thef. 4. à direfla inftitutione nonnifi formulis amp; SCto trebeû
Jiano difFert. Plura de origine fideicommiflbrum v.ap. Eberlin ad
§. 35. Origine Juris Ftnn. ad Pr.J. de fideic. htred.
Adeo ut maxime favorabilia nunc cenfemar.pr. J. deßdeic. verb,
tantuufque favor eorum faBus. ( licet odiofa efle amp; textus amp; DD,
quamplurimi affirment : de quo infra) quod inprimis in tacito
noftro fideicommifTo verum efl:.
Quoties fcilicet ex teftatoris faito, verbis aequipollentibus expref-
fae rogationi aliifve legitimis conjefturis, amp; prœfumptionibus conftat
teftatorem velle alium quam qui aut antea exprefle fcriptus aut ci-
tra teftamentum à lege vocatus erat , habere haereditatem. Sane di,
vifio fideicommiffi in taciturn amp; expreflum amp; legibus v. 1.19. §. 1.
ff-. ad set. Treb. l.p.ff.d. leg. i. 64. ff. de leg. z. amp; Doâoribus pro-
bari poteft.nbsp;L.ö. R. I'y.n.i, Richter.p.i. D. öz.w.p. amp; exprefl^e
habet Tuiden, i» C. de fideic. ». 1. perinde ut pacSa amp; contralt;5bus vel
expreflb vel tacito confiant confenfu. Qiisnam vero conjecturas fuf-
ficiant de eo inferius.
Ergo cum ejufmodi fideicommiflum,quod amp; intelleâura, amp; uti-
le appellat Cl. Schiffletius, de Jure fideicom. l. 2. C. 8. tacita voluntate
nicatur , diverfa fpecies , eft ab ilio tacito fideicom. de quo in
thef. praec. 2. ubi cacitum amp; clanculum pro eodem habentur ; denique
quoad jus transmiffionis differt à fubftitutionibus. Surdus L 5. Conf.
445. n. 6. nifi paritas affefliionis erga fubftitutum ejufque haeredes
idem fuadeant We;emb. Confil, 44. n. 19. Brun. Co«///. 3.». 15. quod
quot; de diredis intdligo, nam amp; fideicommiffum fspiffime per fubftitu-
tionem relinquitur amp; tum mixta fpecies efBcitur, ex fuftitutione
amp; fideicomtniflb participans, quse obfervatio utiliffima Schilter Ex.
40, §.44. amp; ab ufufruCtu legato, quas interdum confunduntur yî^f-
noch. l. 4. prafumpt. 133. ». li. prlt;ef. 145. n. 7. Brunneman. Conf.
34. «. 14.
VI,
- Ab expreflb fideicommiflb quomodo différât, per fe patet , con-
venit vero, quod ficuti exprelTum, ita amp; taciturn ex teftamentoSc
ab inteftato relinqui poffit /. i. §. 5. ff. ad SCt.Treb. aflibus inter vi-
vos paâ:is fcilicet haereditariis hodie , non etiam jure civili. Et in
fpecie fideicommiflum etiam in Contradibus conftitui poteft Klock.. T^-
A 2nbsp;z.Conf.
-ocr page 6-« T H E S E S r N A U G U R. A L E S
2. Conf. 17. Richter D,i6.n.io. fic mortiscaufa donationefideicomi
miffum conftitui poflè non dubitatur, cumejufmodi pafta fub tefta-
mentis amp; ultimis voluntatibus ex recepta confuetudine contineantut
Peck., de teflam. Conjug. /. 4. C.4.«. u Mev. ad jus Lub. 1.1. r.p. aru z. ft.
ZQ. ubi amp; vocem haeredis etiam ad aétus inter vivos applicari , mo-
do jus aiiquoduniverfalejvelpleraque bona ita devolvantur,adeoque
abunoad aliud in efFeflu valet Confeq.pfr/.i. ff. de Don. mortis,
casif. Idem in paftis dotalibus , fi vocibus univerfalibus utantur
van der verlaeie»fchap item op den dodesfall. in fpecie quoad fidei-
com.v.g. wanneer dat diefe ader iener fiervea wordBrun.Confü, 25.«.
4. fed improprie hoe intelligit B.fldafculm de Succef. Amm. Memb.u
Cl. 1. Cond. 1. Ut. F. per l. 9. pr. ff. de dmb, reis cum regulariter ita
ineantur ut uni invito refilire non liceat; fed nego fuppofitum re-
ceptiffima enim diftindio eft quod vel per modum ult. V. ineantur,
vel per modum contrafèus , priori cafu utique uni invito refilire li-
eet. l. iz.ff.de mort. cauf. dornt, jmä. I. f. §.fff. de jure Bot.. /. 4,^.
de adim. leg. Stry\. de Cautel. S. 3. C.8.§. 17. 18. Interim verum eft
cjufmodi fideicommiffa mixtum genus conftituere ex fucceffione te-
ftamentaria amp; ab inteftato Schilter. Ex. i\o. th. 55. Item in contraöu
depofiti /. 2 6. pr.ff. depoßti. l. 77. de leg. j. Huber. frakB. p.^J.^S, Tit.
1'. memb. z. §. 6. amp; ultima vcluntate Schilter. Ex. 40. §. 35I
cjr 45' Item quod de rebus omnibus , vel quibufdam faltem,
purum vel conditionale, amp; hoc fubdividitur quod vel tranfmiffibile
vel non tranfmifiibile, de quo inferiusj amp; Chrißiuittts V. 1. D, 244.
n. 4. reale vel perfonale , quas divifio , credo , coincidit cum illa,
qua dividitur in fimplex amp; graduale, quod pofterius ä quibufdam
pro fideicommlTo familiae fimpliciter fupponitur , fed perperam , li-
cet regulariter favore familiae concedatur v, Menoch.
per. tot.
Taciturn itaque fideicommiflum tum fubefTe intelligitur cum
aftus v.g. teftamenti fubftitutionis, donationis inter vivos vel mor-
tis caufa , paftorum dotalium, amp;c. non valet in vimejufmodiaöus
exprelTe initi, fortafle quod folennitatesnegleas , vel ejufmodi qus
extrinfecus ä legibus addits funt , fed fideicommiffi.
'nbsp;.nbsp;V I I i.
laquod omnibus licet relinquere omnibus quibusteftamentî fadio
aftivaamp; pâffiva competit L103. f.deleg.i.l.io.C.dehiscjuib.utindign.
Ita tameaut ejufmodi fideicommiffi indadio femper naturam fequa-
tur ejus ex quo deducitur pro uti amp; in thef. 10. feq. exemplum pro-
ftat ; Ergo matris fubllitutio pupillaris non valet in vim fideicom-
miffi fi claufula codtcillaris non fit adjeda Carpz.. ».3. C.8.D.17.
cum nec hodie hceat matri liberis impuberibus pupillariter fubftitue-
re idem «fef. 16.vulgaris tamen, amp;licita matris fubftitutio eft hxc: li-
beros meos hsredes mftituo , amp; fi ante 14. annum moriantur eis
fubftituo Cx..l.e.D. la. n.u
Ab omnibus haeredibus teftamentariis amp; ab inteftato venientibus
etiam fideicommilfariis §, 10. de fideic.ibid. Fîm. jmSl. /. 8. i.f,
de jure Codicill.l.1.^.6.de leg.^. Ergone à prxterito? non videtur,
nam quem non honoro eum nec gravo /. 6. in f.ff. de kg. 5. 9. C.
de fideic. amp; qui ex lege vel ftatuto fuccedit ille gravari nequit, HiU
lig. in Bon. l. 8. C. 7. lit. A. amp; quod ne quidem claufula codicillaris
[uftinere poffit teftamentum vitio interno nullum quale prxteritio
in vol vit. /. 50. de lib. amp; pofih. l.i.f. de injufto rupto. amp; expreffe hanc
fententiam tuetur Chrifiin. V. 4. D. 40. ». 5. amp; fere in fimili cafu
Ludivel. D. 7. th.xo. lit.f. Carpz.. p.^.C. 9. d.iz.amp;c plures quos habet
Brun. adl. 13. ff. de inoff. amp; optat Decifionem principis amp; Fachin
Controv. L. 4. C. ii. ubi à contraria fententia recedit , quam olim
defenderat. Sed liceatmihiDecifionem anticipate, amp;contrarium de-
fendere, nam ex prsced. nil aliud fequitur, quam quod ex teftamen-
to, non quod ab inteftato fideitom. peti nequeat, amp; pro hac parte
facit citata 1.ff.de inoff. l.exea^.i.ff. de teflam. l.f. C. de Codicill.
éi ; illud quoque pari ratione fervandum, Zxf. ad ff. de jure Codicill. n. 9.
Gail.z. O.u^. Qui vero A/. 115. C.^. i„f.^'c.^.inf. refpondent,
confundunt praeteritionem amp; exhaeredationem , amp; reliqua capitub
felvamanere, non vero. inftitutionem in fideicommiffum converten-
dum diciturnbsp;Interim ipfe pucarem fedulo diftinguendunï
fideicommiirumexpreffiim à tacito in ilb enim fijcile concedo, porro'
an claufula codicillaris adjeda fit nec ne, an jam natuspraeteritus fit,
anpofthumus, quod difficilius, amp; tum an fciens uxorem gravidam
efle an ignorans , an claufula codicillaris verbi praafentis temporis an.
A 5nbsp;futuri
-ocr page 8-8- T H E S E S I N AUG U R A L E S
futuri adjeda de quo pofterlori Ä/emeh. l. 4. frlt;tf. 3z. ». 2. ibi tamen
cónjefturam quam H. lo. habet non probo cum à jam nato ad
pofthumum non valeat confeq.
Objeâo formai] multum differt ab expreffo, formale objedum eft
quae übet voluntas inter vivosamp; ultima, vitiofa ob defedum requifito-
rum juris poßtivi, ut teftamentum ob prsteritionem vel exhaeredatio-
nem nullum v. thef. praec. vulgaris fubftitutio quae aditione evanuit
Caypzj. p. I.e. 8. dtf. 18. é'c. vei valida quidem ex cujus tamen inters
pretatione plus fequitur quam fcriptum aut diâum eft. Materiale
res quaelibet in commercio, etiam Imperium, fic enim teftamentum
Attaliquo populum Rom. hiredeni inftituerat , per interpretatio-
nem amp; taciturn fideicommiffum trahebant etiam ad Regnum Grotiiu
deJ.B.^P.l.x. c.5.§.ii. » 5. Sane in fideicommiflb quod per fubfti-
tutionem inducitur , ex fubftitutione etiam interpretationem câpir.
Nec rei alienae fideicommiffum, licet legatum, valet /.8. §. de
jure codicill. l, f. C. de hlt;cr. inflit. junB. l. 8. §. 3. C. de fecund. JVupt.
1.nbsp;88. §.6. de leg. z. Legitimam fine ullo gravamine relinquendam effe
aotorium eft , nihilominus per fideicommiflariam fubftitutionem ,
ob identitatem rationisquœrcperitur. inpupillari fubftitutione Carpx!.
1.6. R.Z9. «1. fundamentum eft in /.8. §. ^.ff.de inof. amp; multo
magis per fubftitutionem reciprocam /. iz. C. de inof. dif. Brumem.
conf. 28. ».6}. legitimam fubftituto feu potius fideicommilTario una
cum reliqua hxreditaterelifta reftituendam verius eft, adeo utamp;matri
in légitima prœjudicetur Menoch. l. 4. pr^ef. jz. ti.\z. dif. Brunuem.
conf. zS. «.46. per l. ^z. C. de inoff. refpondet Finkehh. 0.28. amp; quod
Brunnem. pergit n.6i.l.iz.C.de inoff. corréâam effe per d.l.^z. verum'
non eft quod II. ff. correfta: cenfeantur ^exCödictmStruv.Ex. i.
th. 59. multo minus leges Codicisfibi invicem derogabunt, inprimis
cum fub eodem rubro contineantur. Interim contrarium fortaffe in
praxi verius Klork. v.i.conf\oäf.n. 96.conf n§.«. iä,.Gail. z.0.119.
«, 3. adeoque reftringendum ad pupillarem aetatem, tum quod légitima
non fit objeflrum rubftitutionisfideicommilfariœv.infraC.S./);?!?/: 12.
tum quod maCriutique in légitima prafjudicetur fubftitutione pupil-
lari per l. ff. de leg. i. rationes fundamentales fint, cum i. impubes
2.nbsp;in poteftate teftamentum facere nequeat E. mater nec exhiredata nec
pratteritadici, privatio enim praefupponit habitum irrf««!^. Ex, 6. q. 7.
À
CUm de tacito fideicommiffo . amp; tacita voluntate loquimur,
ilnde debet acc.pi ut praefumpto confenfui contradiftingua-
tur, h|c enim verus confenfus non eft, cam ex eo etiam illi obligen-
tur qui vel confentire neqneunt /.j.nbsp;de Neg. G. 1.1. §.x.
ff.decontrar.Tutel.AaJ.^6.f,deÔ.^A.wc\ planediffentlunt; nam
quiproteftatur fe folverenolle, nec confentirein id quod egitnego-
tiorum geftor, nihil agit, csteris paribus. Tacitus vero confenfu-»
verus confenfus eft, ex fcientia amp; pro^refi promanâns, dum faftls
lignis amp; v^bis ejufmodi utimur quibus pofitis quilibet intelligit
quid exprefle dicere voluifl'emus interrogati , fie nutus conftnfuni
verum involvit l.lt;)i.infff. de K Ô.fed nonexprefllimié/i^. §^.prlt;(ced.
item redditio chirographi. Sed in eo debilior prsfumpto , quod
cum de expreflquot;o conftat, fruftra fit de tacito qustere /. 157-§• 2.
ff-amp; KO. chriftin. ^ i. D. 151. «. 13. amp; egregie.illuftrat Menoé,
14. ittf. non obflat fraf.ij. «.14.
S£d^hsc quaeftio in duo capita fe rcfolvit, primo an aliquid vo-
luerit detunftus, fecundo quidnam voluerit, prius aliterconfidera-
tur abftraóio Jure Civih , aliter fecundum ejus, prsefuppofita; fie
enim communiter tenet: paria funt aliquid non rite amp; illegitime fieri
vel plane non fieri ; Ergo aftus fxpe ex defeâu alicujus folemni-
tatis, formulas, praecautionis amp;c. irritus redditur, qui tamen ex
enixa voluntate profidfcebatur. Saepe tamen amp; huic JCti medelam
adhibent, ut in fequentibus.
_ Sed cum conftat quod aliquid voluerit, fed dubitatut quidnam ,
uiterpretat.one opus eft amp; conjefturis praefupponentibus dida vel
tatta, difta opus habent interpretatione quoties obfcura fint vel am-
bigua, qus multum inter fedifferunt v. omnino Chrifiim. Thoma-
finm JnJhtHi, Jurifprud. Divin. I. z. c n
Obfcurum eft cum non intelligimus quid dixerit aut fcripferjt de-
iunaus., cujus caufa eft vel externa ^erborum figura Sc literarum,
JO T ^ E s E S^'I N A U.G.U.R Ä L I s.
ut fi inconcinne literas ducat, abbreviaturis, .fignis amp;c. ufiis fit,
vel articulate quidem loquatur fçd difBculter amp; incommode , deni-
que cafus faepe in caufa efl;, ut fcriptura injuria temporis corrupta,
difcifla,_ cancellata, vel culpa teftatoris aut notariialteriufve verba de-
fcribentis vel excipientis. Pro diverfitate igitur aut fanabilis efl ob-
fcuritas, aut infanabilis, amp; tum fuccedit prima quaeftio, an fcilicet
aliquid voluerit. Sane leges faepe pro infanabili habent, quod com-
mode jnterpretari poteft ut i» l.ßtiüm jf. de Condit. v. Thomaf.tit. cap.
ii.». 182. ^ Alenoch.L/^.pr'tf. ïo.n.ii.
Vel ex interno verborum fenfu obfcuritas emergit , quoties fci-
licet terminis amp; vocabulis ufus aut peregrinis, nec civitate donatis,
.aut obfolptis, amp; antiquatis, vel alio fenfu quam communiter re-
cepto.
Ambiguum eft, cum intelligimus quidem fermonem velfcriptu-
ram, fed cum fe ad utrumque oppofitorum indeterminate habeat,
dubitamus quidnam elegerit amp; intellexerit ex illis; cujus Caufa regu-
lariter œquivocatio efle folet , amp; tum aut utraque fignificatio eft
propria, aut una impropria amp; figurata , vel utraque fignificatio com-
patibilis eft aâui, vel non, feu utraque fignificatio fe habet ut ge-
nus amp; fpecies, feu ut fpecies contradiftindae.
Pro diverfitate igitur quseftionum diverfa opus eft interpretatio-
ne, modo declarativa feu fimplici verborum explicatione , modo
extenfiva vel reftriftiva quatenus plus minufve dixit quamfenfit.; hu-
jus interpretandi generis fontes alii aliter explicuerunt, Alciatusdecem
prœdicamenta conftituit, Menochius amp;jalii diftinguunt inter conje-
fturasleviores amp; graviores, fed naturam amp; earum difFerentiam non
oftendunt, denique quod l.^.praß 19.».7.dicit, illas folum conje-
auras admittendas quoe ex verbis teftamenti defumuntur, non quae
extrinfecus, admitto, cum fidecommiffum ex teftamento inducen-
dum, non fi ab inteftato amp; ex afiibus inter vivos. Johannes à Felden
JCtusnon incelebris, fingularemTraßatum de fcièntia.interprctandi
confcripfit, fed nefcio, (falvo cujufcunque reiftius fentientium judi-
cio,) num potius inftitutiones mathcmaticas, Rhetoricam, Profo-
diam, Grammaticam, Logicam juridicam, amp; quicquid humaniorum
nomine
-ocr page 11-FIDEICOMMISSUM TACITUM. ir
nomine venit, tradere voluerit, quam ut ifte fpecialis Titulus, in-
primis leges Romanas interpretandi , defendi poffit, amp; quod maxi-
me defiderari poflit, cumfpecimen polliceaturamp;exhibeat ejufmodi,
ubi nec dubitatio ulla nec obfuritas, fed omnia plana , cum tamen
innumeri cafus ambigui amp; indecifi , leges intricatiffimas extent qui-
bus, ut probetur illa fcientia, applicanda erat.
Per Brocardica vero inveftigare amp; interpretari voluntatem , ad-
modum iubricdm eftj taüa funt : Verba regulariter funt accipienda
infenfu communi , verba funt intelligenda in fignificatu proprio amp;c.
quaedam nimis generalia , quasdam fufpeöa vifa funt , quod plura
exceptionis exempla quam ipfius regulae extarent, certe rem non con-
ficiunt, amp;qu3edam, fi fimul in eodem cafu adhibeantur, contraria
fibi invicem, faepeenim contingit communem loquendi ufum rcce-
dere à proprio fignificatu, quxdam denique inutilia nedicaminepta,
v. g. verba qus varium fignificatum habent debent eo fenfu accipi
qui efl: aptior; quaefo quis ufus hujusaxiomatis, id enim femper in
quaeflione efl:, quifnam fenfus aptior fit. Non quidem rejicio ejuf-
modi axiomata, ordinem faltem defidero, ut quxdam funt genera-
liffima , gcneraüa quaedam , denique amp; fpecialia j fcilicet quoties
unum ex alio demonflrari potefl:, toties fibi non contradiftinguenda
fed fubordinanda, alias cum quilibet difputantium habeat profeejufl
modi axiomata, dubitabis fspe cuinam accédas, inde juris illa incer-
titudo, de qua Vigeliiu in praloqmo Cenrar. eafuum,
I X.
Ergo donec melior via monftretur , liceat tamdiu inhœrere me-
thodo Tbomaf. l c. cui tamen interdum qujedam capita addere necef-
fumerit. Scilicet ut didum, prius an aliquid voluerit, dein quidnam,
amp; in hoc juxta Thomafium hae pleraequx quseftiones amp; conjeéturaî
inprimis in declarativa interpretatione faepius occurrunt : (i.) Ferhn
funt intelligenda pro fubßratamateriafiuut philofophi', taliafmt pradi-
cata qualiademonfirant fubjeßa. Ever ardus Loc.Top. loco 46. (2.) Fer-
ba pracedentia capiunt interpretationem ex antecedentibus ^ vice ver^a
cui regulae affinis efl:: Qui vult antecedent velit etiam confequens. In
extenfiva vero amp; refl:riaiva ex caufa finali amp; impulfiva: (quam inte-
rimpromifcuefumere liceat) ceffme caufa ceffat efeSlns amp; contra.
B
THÉSfeS INAUGURALES DÉLINÉANfÊS
THESIS L
Otiffimum eft ; paria funt non fieri amp; fieri illegitime, prout
xN Gail.u 0.54. ».6. cujus fortafle ratio eft : qui vult finem ve-
lit etiam media, eonfequenter voluifle efficaciter non intelligitur qui
fpernit media ad finem conducibilia , fcilicet ut eadem aflus fpecies
permaneat, ergo cum unius finis plura poffint efle media, fua fpon-
te Huit.
Primo nonftatim concludendum hujus aflus v. g. teftamenti, do-
nationis, contracSusamp;c. folenhia non funt obfervata, ergo voluntas
teftatoris vel contrahentium plane amp; in totum non valet, cum tamen
indubitato , non quidem ex claufula codicillari femper, fed aliunde
conftet , teftatorem utique hunc honoratum velle, donantem fum-
Hiopereoptare donatarium, acceptantem etiam licet poft mortem do-
nantisdemum, hoc habere velle; fed hoc foltim: non valere in vim
donationis, teftamenti amp;c. amp; exempla juris civilis frequentiflima v.
infra C.4. thef. 4.
Hinc confuetaî fiarmulae : ßnon valet ut tefldmentum folenne, valeat
rmni meliori modo. Quae tamen exprelTae aliquando nihil operantur r
cum ex confuetudine notariorum adjedse v. Fab. in Cod. l.â,.tit. 14.
def.z6. Siintereateftator receffit; aliquando omifTsfubintelliguntur
'V. omnino Honthem. de Arte Ilt;loiavat.l.\.c.%.n.\/^. Non quidem
ignoro omiffam claufulam codicillarem non praefumi nifi in teftamen-
to paterno amp; ad pias caufas per I. fi jure C. de teftam. manumif. hanc-
que opinionem communem efTe Carpz,. L.6. R.j. ^ /gt;. 2. Dec.i^^.
Ménoch.l.â,. prafii.'n.'i^. ^.kàntc ignoro textibus pauciffimis amp; ne
quidem per confequentiam probantibus , facillime refpondi pófTe,
amp; faciliusrationibus, in fpecie c^zxa Menoch.l.c.n.']. habet potius
pro me agnofco , pradicis denique amp; pra^judiciis non deftituor
Richter.p. \. Des. 61. ibique plures.
la
I V.
Hinc gregatim fuccedunt regulae : omnis eBus interpretandus ut
•valeat potins qnam ut pereat, In fpecie, ultima voluntatis latißime in-
terpretanda l. iz.de R-J- ultimx volnntates benigne fervanäte Carpx^,
p. 5.8. def. i8. f^oluntas ultima pro lege Jervatiäa C. ultima volmtas
4. 13. ^uaß. z. l. 1. C. de SS. Eclef. ^ nihil rnagis curandum quam
fit ea impleatur l. 4. C. de necef.ferv. har. inßit. amp;c.
Sed de earum applicatione rariffime cpnvenit : tentemus igitur
num res procedat ita : fcilicet cum citra jus pofitivum ad inducen-
dam obligationem fuffecerit verus amp; non erroneus confenfus, amp;
voluntas nuda, fed deinceps jus pofitivum amp; in fpecie romanum in-
trodudum inea fimplicitate nonfubflitit, de quibufdam enim negotiis
dubitabatur num vere contraxiflent amp; confenfiiTent invicem , propter
conventionem nimis generaliter amp; indeterminate initam , hinc qux-
dam in hac dubietate relifta, amp; partium pudori confcientiœque j de
quibufdam num reipublicœ conducerent. Qusdam conventlones
plane prohibits funt, casteris paribus , ut obligationes pupillo-
rum , minorum , filiorum famil. intercefliones foeminarum amp;c.
quaedam novam acceperunt formam, folennia , ritus, ut de vera amp;
enixa voluntate conftaret ; in fpecie Teftamenta folennia , tot ritibus
amp; requifitis involuta ut vix omnia obfervari poffint, nec raro te-
ftamenta etiam firmilTunis amp; prodigiofis fere claufulis , teftibus amp;c.
munita, infirmationi fubjaceant.
Horum folemnium qusdamvoluntemipfamconcernunt, adeoque
ipfius aäus fubftantiam , qusdam voluntatis probationem , hinc
alia folennia intrinfeca feu fubftantialia : (nam amp; hsredis inftitutio-
nem in teftamento inter liberos ad folennitatem, non ad fubftantiam re-
fert Gail. iz. O. ni. ». n. ibi : Jafon. in auth. novißma C. de inojf.
^icit fe hoc verum credere ut Evangelium. Imo in quocunque tefta-
mento haeredis Inftitutionem omitti poffe hodie, non ut fit tefta-
mentum , fed Codicilii , licct alia teftamenti requifita adfint, docet
poft Sande. Voht. ad. I. de Har. Int. §. 4. ». 2. Hder. praleB. /gt;. 3 • 28.
Tit.^.n.x, ^ ii^ ter judicatumrefert,) alia extrinfeca, de utrifque
regula : folennia ßriÜe funt obfervanda , nec quippiam exißis omitten-
dum l.quot;]. ff. de in Int. Refi.l.iä^ä^.de R.J.l.x'^. ibi. Jolennitatis more ex-
B znbsp;plet.
-ocr page 14-14 THESES INAUGURALES DELINEANTES
plet. C. de Appelles l.Z.^.rj.de TranfaB. In fpecie , folemitas intri»'
feca cfr fuhflantialis formant aBus conftituit Everard. in loco a forma.
Arnold. Reig. T^efaur. praBico voce aBns » quonon obfervato aâus
eft ipfojure nullus L^.^.i.ff.adexhib. cap. 41. de EleBione, amp; ne
quidem inter rufticosomitti poü'um Bartholo:9t. Mufculus patrix .Am-
plijf. Senatm quondam Syndicus meritijjîmus. de Succef. Anom- Claf.
x.Mem'û.iJit.C.n.^z. folennia vero leviora amp; accidentalia in eodem-
rigore non requiruntur. l. 1. §. f. de vent, infpic. Gail. 1. O. 41. n.
l. Carpz,. l. a. 100. n. 16.nbsp;add. Za^. ad f. de
leg. n. SI.
Vil.
Quae quidem licet veriflîma , naturam folennium mutare ne-
queunt , h. e. ut adus fubftantiam non ingrediantur , amp; defeélus^
eorum vitiat quidem aârus formam civilem, ut non fit aflius folen-
nis, ut plane nihil adum fit non efficiunt, pofito quod non fitprohi-
bitus ob intereiïe Reipubl. vel quod non fit conjundus cum iniqui-
tate amp; ablatione juris qu®fiti alteri , liberis enim immerito prïteri-
tis , xquum non eft extraneo potius indulgere id , cujus liberi
parentibus adhuc vivis quafi Domini fuere %.i.J.deHar.Q^LD^
N. 118. C. r. nam cum ipfa folennia fubftantialia eo folum colli-
mentutnuilaob amp; fubreptio voluntatis ultimas poflît defraudare hs-
redes legitimos , vel qui jus aliquod praetendunr , per fe patet, ft
aliunde de enixa voluntate conftet, nonopusefle probatione folen-
nium. Idque leges ipfa paulatim agnoverunt, primo quoties aequi-
tas aliud fuadent l. 183. de R. J. exemplum eft in teftamento pa-
rentum inter liberos ; deinceps aliis teftamentis pra:fumptione fuc-
currebant ficenim dicitur: folennitates ^Tx{ummmt\xrMemch. deprtf
l. 5. praf. 52. amp; in fpecie nemo cenfetur illiud genus teftandi elegiflê
per quod impugnatur ejus judicium /. f. de teflam. mil. Menoch.
l.6.präfi^.feqq. porro claufula codicillaris inventa /.85. §. f. de leg.
;./29.§. I. de tefiam. tandem amp; quoad fideicommifla pleniflirne
fe expHcucrunt.ubi cumteftator praefentem haeredem rogat reftituc-
re , nullis opus teftibus I. f. c. de fideicom. §. f J. eod. Ftnkelß.
O. 90. fecus fi hsres tempore conditi teftam. abfens cur tam di-
«erfe ? quia cum prsfens adeft non opus eft ulteriori probatione
ejus
-ocr page 15-ejus quod ipfe audivic. amp; vidit. v. Strijk de jure Senf. D. i. C. 4.».
6. Hahn, ad ïVef. de Teßihm n, 4. Et quaefo cur Lucio Tuto tn L 88-
§.f.de leg. 2. magis iicuit ex proserefi amp; citra neceffitatem omnes
arcere fubtilitate^ amp; folennia quam aliis, aut cur régula. /. quot;t^.ff.de
leg. I. nemo cavere poteft ne leges in teßamento fuo valeans , perinde
non funt obfervanda quam alihi ? quia fufBcienter ibi de enixa tefla-
toris voluntate conftitit.
Nec polTibile eft in Jure aliud ftatui quam aliis rebus omnibus
tum moralibus tum phyficis commune eft , ubi forma fub-
lata materia nihilominus remanet, ergo fublata licet forma teftamen-
torum folenni, voluntas tamen adhuc remanet amp; refidet tum animo
teftatoris, tum ejus qui alias haeres fuiffet, qui utique obligatur in
confcientia ex teftamento vitiofo , amp; imperfeélo ; non quod qux-
dam legibus civilibus jufta fint quœ naturaliter injufta (licet in hu.
jus probatione faepe hsfitentJCtij prout explicat ivicW»./. 4. C. 4.
vel quod leges civiles non perinde obi.gent in confcientia ut natura-
les; fed quod jus civile dubitet, perinde ut in nudo pafto, an is qui
non adhibuit formam legis, fe velit efficaciter obligatum eflquot;e, adeo-
que non affiftat adui, aâionem fcilicet denegando , quae alias com-
peteret ex teftamento folenni , naturali obligatione amp; facultate exci-
piendi nihilominus ex ejufmodi teftamento remanente , I. z C. de
fideicom. 1.16. C. de Teflam. l.^B.f. de fideic.libert.junaa I. t'j.pr. /.quot; 66.
de Gondii. Ind. adeoque multo magis cum hodie ad fimplic'itatem
juris Gentium fint reduda negotia Struv. Ex. 6. thes. 17. etiam ho-
die valebit ejufmodi voluntas ratione folemnitatum imperfcfta amp;
nulla, quatenus aliunde de enixa ejus voluntate conftat.
Dummodo folennitates quafdam omiferit, aut ob necelTitatem ,
per l.i.C.deinof. qualis cafus eft ap. Berlich. Decis. 94.». 5. ( licet
». 7. perperam in contrarium incliner) aut ignorantia tum teftatoris
tum imprimis notarii, iniquiffimum enim forct ex ignorantia conci-
pientis ultimam voluntatem non fortiri effeâum v. I. 24.) C.de
teflam. , neque enim poft mortem reftitutio in integrum datur.
Ergo cum fcicnsrequifita, folemnitates omifit, cenfetur eludere vo-
luifte amp; dolus prasfumitur ob omiffquot;am folemnitatem Perez., in C. de
fide jure hxft^s ». ij.fei^. inprimis cum voluit teftamentum folen-
B Inbsp;ng
-ocr page 16-i6 THESES INAUGURALES DELÎNEANTES
nç facere, idque ab initio dixit vel kx\'^Ç\x.Menoch.l.a^.fraf.i.n. aoi
amp; ex aliis etiam fignis apparet teftamentum foienne conficere voluilfei
aliasfola vox teftamenti reperta hoc non efficit yiffliB,decif.ii4[.wf.
Menoch. l- c. ï ■ cujus tamen opiniones fequentes praf^, ^ pr^f. lo.
17. non probo, nam pcrinde teftamentum nuncupatum eft diverfa^
fpecies à teftamento fcripto , quam codicillus eft diverfa fpecies i^lti-
msE voluntatis à teftamento folenni, quod autem teftator folennitates
teftamenti adhibuit , dicendum fuperflua non nocere amp; quse ». 4.
tradit dubitationem augent, non tollunt ad Ljsfi.^.f.f.depa^is.
Igitur cum certo conftat amp; probari poteft hanc efle teftatoris eni-
sam voluntatem juftam non cum iniquitate amp; intervefione juris
quïfiti, liberorum vel alterius conjunàam , licet non kgitimam
feu folennem, fervandaeft, etiam contra voluntatem legis ejufque
interpretationem v. l-ä^.ff. de valg.^ pHp.lubfl.adG0thfr.adl.69.ff.
de leg. 5. adeo ut ad confervandam ultimam voluntatem hiredis
inftitutio de perfona ad perfonam extendatur 1.13 pr.ff.de hb^ pofth.
Menoch.l.^^, praf.zô. ». i8. amp; fi teftamentum non valet ut fcriptum
valeat ut nuncupatum licet appareat infcriptis teftarivoluifle N.Leon.
42. quam Nov. omnium Dd.confenfu receptam efle teftatar
de Graffif Recept. Sent. I. i. in §. teßamentum q. 10. Chrifiin. V.l.
i:gt;.504. femper teftamentum fuftinetur in vim fideicommiflîfi verba
alias elfent fuperflua vel eluforia Brunnem. conf 5. ». 58. pr^dida
omnino confirmât §. ii. J. de fideic. quem ut explicet cum mirum
in modum fe torqueat Bachov. ibid. tandem omnibus rejedis in Ju-
flinianum invehitur amp; Triboniani focordi3mamp; temeritatem acculat,
quafi omnes folemnitatcs amp; curiofa legum praefcripta fruftranea fo-
rent, ejufmodi paradoxo concefl'o, fed fal va res eft, melius desqui-
tate meretur Juftinianus , probationis folum gratia inventae funt fo-
lennitates amp; ut omnis fraus evitaretur, ergo cum adhuc infiniti cafus
denmr ubi ejufmodi obreptionis fufpicio fubfit, in dubi folennitatis
omiflio fraudem arguit. Sane claufula codicillaris omnia vitia fanat
ut fupra C. I. thef 9. licet apparet teftari voluifle non codicillari Brun-
mm.adl. ff-de Ji^re Codicill. in f Pantfchman.qffafi. praß, l.i.q. 14.
«.13. fruftra Dif Carpz., p. 3. c. i.def. f.
SUbftratam materiam appello aârum ipfum , fubjeaum, feu vo-
luntatem cum omnibus fuis circumftantiis ; fed cum aliquid
dixit quod circumftantiis illis, adeoque amp; aftui non convenit, in-
telligendum amp;interpretandumefl:exaSuipfoejufque circumftantiis,
circumftantiae enim régulant aöum amp; ex iftis de intentioneconftat', amp;
judex inquirere debet v.Mormc.adl. 52. §. z.ff.aàL.Aq. neque ul-
lum jus ne naturale quidem obligat nifi pofita omni circumftantia. In-
primis cum contrarieras orireturamp;contradiaio tum enim aut utrum-
que expreffum eft, amp; regulariter \^o{ktnm^xxwz\aCard.Tafch.Tom,
i.lit.C, cancel. 10 ii. fi unum expreflum alterum taciturn tum regu-
lariter quidem de tacito non qua^rimus cum adeft expreflum 1.59. §.t.
ff. de vuig. amp;fup.fiibflit. I zi.C.deprocuraior. Interim hoc multas pa-
titur limitationes.
II-
Scilicet quam inordinata a-siomatum congeries ubiquefere earn amp;
•hic bperatur confufionem amp; contrarietatem fœpius, fi quamlibet pro
œquè univtrfali habueris, neque unam alteri fubordinaveris, neque
enim unius propofitionis duo principia œque prima dantur. 'pinge,
aliquem ultimam voluntatem conditurum adhibitis ?. teftibus primo
■dimidium bonorum inter liberos divifit, deinceps Titiumextraneum
hsredem ihftituit , denique amp; legata reliquit, lancque voluntatem
teftamentum appellavit. Mortuo teftatore petit Titius fibi reliaum,
denegant liberi cum ex nulio teftamento nihil poflit peti, inftat Ti-
tius non efl;e teftamentum fed codicillos quia id ex numero tcftium
appareat V. A^enoch. I. ^.puf. 5. reponunt liberi , non licere codicil-
lishsredem direaoinftitui , legitimam quidem reliaameflb fed non
titulo univerfah teftamentum denique exprefle appellaflb non codicil-
Jos, taciturn igitur cedere debere expreflo, exprefl-um vero id elTe
quod verbis fpecialiter defignatur Giof. i„cap. lô.deharet. amp; c.^. dc
fraben^Sc^ quod oculislegi poteft Conßl. Argent or at. i. conf, z.n. 80»-
pergitTitms, -pleraqae pfsdida folum locum habere in teftamento,
,i8 THESES INAUGURALES DELINEANTES
in codicillis vero etiam diredam inflitutionem non valere quidem ut
direâam fcilicet. bene tamen ut obliquam ad §. ƒ. f. de Jure
Codicill. n. I e^ 5, Philip, Vf. praB. l.z. E. 196. «.9. Codicillos vero
facere voluifle non tacite folum fed expreffe conftituiffe, expreffum
emmeit etiam quod (nbmxc^lWgnw l.j^.f.deleg.i. l.i.C. deteßam.
gt; m,l. Imeuidecifl. i decif 184. «. 2. amp;quod ex conjeduris deduci-
tur, expreffum eft L 57./. de manumif teflam. Ftchard, i. Cor/47.
». I -y. Menoch. l. r. präif.ä^^. éc. Quid m hoc Brocardicorum confli-
ttu diceresj ex jure fcripto liberi videntur prsvalere , ex œquitate
Titius? atqui aequitas amp; jus fcriptum fibi non contradiftinguenda ;
ego quidem amp; ex jure fcriptoTitio adftipularer.
Primo enim difcutienda quaeftiofafti, qualis eft voluntatis, dein-
de juris ; atqui aliquid voluifTe ex cap. pr^c. probari poteft, quod
vero codicillos amp; quidem ab inteftato face.^-e voluit, patet quia
omnia requifita adfunt, liberi expreffe hsredes fcripti non funt cum
id in fucceffione ab inteftato fupervacunm , debitam portionem reli-
quit , de reliquo libere poterat difponere, quod amp; fecit adhibitis
necefTariis requifitis 5. fc. teftibus , hxc igitur intentio fufEcere de
bet, nam heet teftamentum dißum tamen ubi requifita codicilliad-
funt re ipfa codicilli kmt Afflii}, decif i»f. cum verba intentio-
ni non intentio verbis infcrvire debeant c.6.^ i^-deKS. vult.u
conj. 15 ». 45. inprimis cum plerique nefciant differentiam inter codi-
cillos, amp;quamlibet ultimam voluntatem teftamentum appellent com-
muniter, omnino /. 69. de leg.:^. eamque fignificationem latiorem
«fu receptam indeque in Decifionibus caufarum faepiflime attendi
tradit Chriflimtis Huber. pr^kB. p.^.de har. inflit, ». i. ad prlt;ec. c. X.
thef, 6,nbsp;'nbsp;^
XT J • • . .nbsp;^ V.
Nec Id in jure infohtum, fic cum ex ignorantia tutor pro cura-
tore amp; vice verfa ponitur, non nocet Berl Dm/139. ».7. cum con-
trahentes emptionem amp; venditionem appellarunt. ut tamen pretium
non in pecunia numerata confifteret, emptio non eft fed permuta-
tio, amp; ejufoodi infinita, huc etiam refert famofam i i if.
de R. C. junSl. l. 36./. de A. R. 2). Tranz^h ad ff. de contr. E, V. 11.80.
^ Sryk.deCatitel. ^.4.f-?.§.4.;« Refponfo. Adeo ut in hune finem
verba etiam impropnanda Tufih.Tom.S. lit. F. fm/,91. ». 2Ö. unde
patet
-ocr page 19-pitet regulatn : Sermo debet intelligi in proprio ßgnificatt*, fubordi-
nandatn efTe reguls de fubjeäa materia Idem ibidetn, cortt. 95' '5*
amp; illi regulae: verba fmt accipiendo fecundum communem ufam loqueu'
di Cohtmann. LuRefp.^S. ». 58. fic ubi ufus à propria figaificationc
receflerit.
Eft igitur haec régula magni momenti , amp; rarlffimis limitation!quot;
bus fubjeßa, quo ipfo majorreguls virtus confpicitur/. i.deR. J.
Sc plerifquecafibus dubiis fideicommiffi applicari poteft, five depen-
deant ex difpofitione inter vivos, fi ve ultimas voluntatis.
Ejufmodi vero difpofitio iterum vel claufula codiciliari munita
eft, amp; tum res facilius procedit, haec enim claufula omnia vitia ra-
tione folennium juris pofitivi fanat; hinc pupillaris fubftitutio luberi
fada fuftinetur ut fideicom. Carpx.. p. 5. C. 2.def. 19. Menoch. Z.^.
praf 55. per l. 76. ad SCt. Treb. unde amp; ampliat licet fine claufula;
quod difplicet B^chov. r.z.D. n. th. 8.15. cumin c.1. reperiatur
fpecialis cafus, in totum vero diflquot;. A.Fab.l.z.ConjeB. l. 12. Tren-
tacinq. de fubßitut. p.i.l.io.n.io, fed vide Brunnem. ad l. j6, ad SCt.
Treb. amp; Carps:, l, c. Relp. claufulam fubintelligi verius eft.
V I I.
Sic cum reciproca fubftitutio , etiam fine ifta claufula facile in fi-
deicommiffum trahatur /. â^.ff. de vulg. ^ pup.fubß. v. l. 76, ff, ad SCt.
7reb. Carpz,.p. 3.C. ^.d. 11. Multo magis idem eft in compendiofa
fubftitutione, quae ejufmodi verbis : filium impuberem inftituo,
amp; fiis moriaturSejum.amp;aliis inducitur, etiam prœfumptionibus/ï^e-
mch'l. 4. praf 51. ^ praf 68. « 4. amp; verba quae traàum temporis
continent, inducunt fideicommiffum Carpz^.p.^. C. B. d.J.def.ii.
K.S.def.iS.n.S. nec obftat quod impuberi fubftituerit , nam amp; com-
pendiofa impuberi fieri debet. Item cum pupillus regulariter amp;
naturaliter liberos habere nequeat, fi ei fic fubftitutum : ßßne Itberis
compendiofa erit amp; confeq. fideicommiffaria. Item cum teftator fibi
fuccedi voluit , nam in pupillari pupillo fucceditur , Menoch. i. c.
jpinä. praf 54. n. 3. pupillaris enim indubitatum criterium eft hïc
claufula : fi in pupillari aetate decelTerit ; non fola aetas pupillaris,
cum amp;popillo vulgariter fubftitui poffit.
VIILDe^
-ocr page 20-THESES INAUGURALES DELÎNEANTES
VIIL
Denique cum fubftîtionis naturas repugnet falcidiam vel Trebel-
lianicam ab inftituto detrahi fubftituto , fideicommiffum erit, fi
ftibftituît, fed inftituto detradionem Trebellianicae prohibuerit^e-
noch. Conf. 117. «. ij.
T H E S E s L
EX antecedentibus declarare confequentia amp; contra ufitatiflîmus
«fimul amp; tutiffimus interpretandi modus eft 1.50.§.ƒ./. i-j.ff.de
leg. r. ex prscedentibus enim ratiociniis interpretatur id quod fecu-
tum eft l. 154. § a. ff. de Fquot;. O. 8c fequentia declarant prsecedentia
obfcura /. 15. C. de fideicom. dummodo amp; antecedentis amp; fequentis
unus finis amp; intentio fit per C. 52. de offic. de leg.
I I.
Modo antecedens révéra aliquod fequatur ; fic fcriptura mentio-
nem faciens teftamenti faciendi hoc refpeâu nihil operatur , fi fe-
quatur teftam.entum quidem fed imperfedum, hoc enim neque ut
fcriptura declarari poteft , nifi in caufis piis amp; privilegatis Brmnem.
ad /.11. de leg. 3.». 1. Sed hoc procul dubio generaliter non procedit!
Econtra fi fequentia fe référant ad antecedens , quod tamen nullibi
reperitur , corruit difpofitio textta exprejfus in /. 34. f.
leg-. 2.
^nbsp;III.
Similiter antecedens interpretatur ex Confequenti, cum v. g. quis
maximam bonorum partem inter vivos alicui donaverat , cum hac
expreffa conditione , ut ex refiduo folveret quicquid in teftamento
aliis relidurus erat, mortuo donante aperitur teftamentum, ubi in-
ter reliqua legitur , teftatorem donatario, fi fine liberis moriatur in
re donaîa, vi refervationis, fubfti tuere alium ; videtur hxc fubfti-
tutio nullius momenti effe, eo quod effet rei laliense , fed fuftine-
tur in vim fideicornmiffi , cum conditio donationis ex fcquenti te-
ftamento ubi menrio fit refervationis de difponendo fuper re dona-
îa , interpretatur quod eo iqfo tacite fibi refervaverit facultatem de
re
-ocr page 21-fe donata difponendi fi donatarius fine liberis moriatur Ckißm. V,
Jt. D. 112.
Unde patet non femper opus effe ut verba antecedentia amp; confc-
quentia in eodem teftamento reperiantur , fed teftamentum etiam
declarare amp; declari ex aftibus inter vivos , vel ultimam voluntatem
quidem fed imperfeiäam , amp; minus folenncm , ut fi in teftamento
dixerit fe fideicommiflum in fuo difpofitione conftituere velle, dein-
ceps notario ad fe vocato fimpliciter fubftituit, hoc enim impofli-
bile eft valere ut fubftitutionem , fed ex benigna interpretatione fu-
ftinetur in vim fideicommifli Aienoch.l.â^.fraf.ôZ.n.i.
Huic regulae affinis eft illa 5 Qui vult Antecedens velit etiam con-
fequens l.z.ff.deyarifdiäime dummodo connexioamp; fequela fit ne-
ceflaria (quod regulariter colligitur ex duobus ablativis Brmnem.ad
I. n. f.de leg. 5. «.7. ) per /. !.§.ƒ. /.de VfufmÜ. 1.44. ^.i. f. de O.
amp; A. nec expreffa vohintas contraria obftet , quatenus leges hoc
permittunt, nam dum filiofamil. relinquo, patri neceflario ufumfiru-
âum relinquo,fi non de contrarioproteftorßrrlt;»«fw./.c.». 15. con-
traria voluntas veroetiam tacite inducitur Berl. Dec, 125. quod Juri
civ, amp; N. 117. c. I.,vix convenit.
Ergo cum difpofuit teftator velle bona fua communia maneïe in-
ter hasredem ejufque defcendentes , fideicommiflum induftum eft
Menoch.l.^.frafôî.a. 5. Item fi hsredem prohibuit teftari de re-
bus reliâis l.-jâ^.fr.f.adSCt.TrebJb.Brm. nec obß. L77- ^'H-f'
deleg.i. Item fi hsres rogetur ut in rebus reliöis Titium haercdem
inftuuat Brun, ad /. 17. ad SCt. 7'reb.
Similiter cum haeredem primo inftituit in omnibus bonis , dein-
ceps in re certa 1.ff.de leg. i. non obftante quod haeres in recer-
ta inftitutusreliquum etiam reâepctat jure accrefcendi §.4. j^.'s'i? hxr.
J. ne quis pro parte teftatus,pro parte in teftatus decedat/. 'j.deR.J.
Denique alienationis prohibitione , in favorem certae perfonx,
(nam alienatio fimpliciter amp; in totum prohiberi nequit/. n4. $.4.
deleg.i.Chriflin.y.âf.D. ^l-H.u) induci fideicommiflum, notifli-
C anbsp;mum
-ocr page 22-tz theses inaugurales delineantes
mum eft gt; five hoc fiat inter vivos conventione , padis amp;c. ut fi
donavi alicui inter vivos cum conditione ut poft donatarii mortem
alius rem donatam habeat Carpz,. f.^.c. 8. def. zz. five in ultima vo-
luntate; quamvis diverfo efFeftu. Quando vero à lege vel judice res
aliqua alienari prohibetur , tum alienatio quidem nulla eft , Zaf ad
ff.de C.E.F. n. 12.13.14. fed huc non fpedat.
Tum fcilicet induârum fideicommiiïum eft ; cum contra volun-
tatem alienatum, amp; revocatum citra quam ante mortem non confe-
cutus fuilfet fideicommiiïarius , confequenter cum ut in aliis bonir,
ab inteftato fucceffiffet, nec reftitui à defunóto proprie dici poteft,
nec fideicommilTum Decim conf.^zz. Chrißin. Zgt;.i4. ».3. nfq»i
ad n. 11.
Tacite etiam hancprohibitîonem, utut odiofa à pferilque audiat,
induci, non dubito, cafus efi Ap.Carpz,.p.l. c.^. def.-j. quoties fc,
plures inftituti funt fucceffive feu ut def.n. ».8. amp; def.\% n. 8. lo-
quitur , verbis ufus eft qnx tradum temporis fignificant. Ratione
fubjeâiprohibitioveleft fimplex feu perfonalis, velgradualis feurea-
lis, qus amp; fideicommiffum familis dicitur de quo alii, ubi quilibet amp;
fiduciarius amp; fideicommifTariuseft v. I. 52. §. 6.ff. de leg. z. fane ex illis
quiE Chrifiin.^. decif. confufe tradit, breviter colligeres aliud effe
cum in cafum alienationis fideicommiffariuspetere poffit, aliud cunt
in cafum mortis, tLlD.äfl.n.6. ubi exFachin. l.\,c.i\lt;). (cujus opi-
niones per omnia fère fequitur, ) ulterius diftingurt , utrum fim-
pliciter prohibitum ne extra famiiiam alienetur, utrum infupercaui.
fam addiderit, in confervationem familiae; fed rem non conficit,
fcilicet ex ejufdem hypothefi quatuor cafus diftinguendi videntur.
i. Si quis inftitutuscum conditione, ne alienet. 2. Si hsredi adje-
fla conditio ut bona in familia maneant. 3. Si expreffe prohibita alie-
natio bonorum extra famiiiam. 4. Si infimul ratio addita ut familia
confervetur Gabriel. 1.4. de fideic. Cond. 9. fed inter tres pofteriores in
cffedu vix videtur aliqua differentia fubeffe amp; colligere licet ex eo-
dem decif tgt;. 6.V,Fachin,e, cap.49.
r
theses r.
CUm ex caufa finali amp; impulfiva primario intentionem hominum
eruamus, primo loco cradanda videbatur, fed cum interpre^
tatio reftriâiva amp; extenßva ab eadem in totum dependeat, ultimo
loco refervataeft.
Inputfivum vero, amp; finale omnium eft aliquod bonum verum vei
apparens, quatenus igitur quilibet in re quadam deledationem quœ-
rit, amp; pro diverfitate appetitus hominum , diverfimode aftus eo-
rum interpretantur ; exemplum eft in /. 62. de C. E.l. 16. ff. de Aliment,
Si ex hoe argumento egregie concludit Carpz,. l. 6. R. 18. «. 7.
Ejufmodi aflfedus vel in perfona terminatur , vel in re feu aûu
aliquo, hoe vero aeftimandum ex conditione ejus de cujus afFefliona
quiritur , cum in dubio attendatur confuetudo promittentis , amp;
quidnam teftator in vivis facere vel impendere folitus fit /. i^.ff, dean-
nuis legat. l.nbsp;dim. primo enim confideranduman avarus fît
an liberalis; avarifS enim non prsfumitur donare per cap.%. dißinB.
47. liberalis vero animi proprium eft cap. z. de Deunt, quem textuni
commendat z. O. 71. ».9. pauper fit an dives vel mediocris fa-
cultatis, nam ex facultatibus defunSi determinatur cafus dubiusirv
[.^Q.deleg.i. induftrius vel negligens, per l.z^.ff.de probat.
In objetio an inducat obligationem de novo , an vero induflam'
folum confervet: an in totum périmât; omnis enim a^us in dubio-
reftringendus ut quis minus vel plane non obligetur per 1.18. inf. dt
adil. EdiEl. l. 6. §.4. depecnl Conf. Marp. 1. conf.lt;).53. an fit nego-
tium unilaterale vel bilaterale , nam in bilateralibus rarius donatio-
praefumitur Chnß.K i.D.ioo.n.n. an magnam quantitatem invol-
vat, an modicam non enim fuftinetur Icgatum totum patrimonium»,
exhauriens Menoch, l, 5. praf l^.inf.
C 5
V.- Ia
-ocr page 24-h theses inaugurales delineantes
In perfona ,an amicuspromittenti fuerit, bene meritus, fincerus,
an alios feducerefolitus Sic. Hxc vero amicitia vel dependet ex caufis
fpontaneis quas tetigi, vel ex naturalibus, ut confanguinitate amp; af-
finitate, m hîs^vero iterum dantur gradus, nam quo remotiorcogna-
tio, eo remillior affedio Carp^. p,^. ^.g. def. 5. 7- idque in de-
iLcndentibus, nam m remotioribus callateralibus fere expirât def 8
«. 9. per L 2. i^.pr.f.deimff, L 5. C. eod. L18. ƒ. de hisqu^ in fraudem.
^d ex his textibus nihil fequitur amp; contrarium verius in dubio.
Horum una prs altera pro diverfitate circumftantiarum, jam majo-
nbus, jam debilioribus prsfumptionibus munitur ,'Sin dubio natu-
rales prasfcruntur Menoch. I. praf II. tametfi fpontanea idem quan-
doque operetur quod vera cognatio /. 4. C. de caflrenf pecui. Id ge-
neraliter verum amp; in fideieommiffisperpetuum,,prsferri femper qutm
mag.s dilexit tefiator iUi quem minus 1.56. §. i.^. decondn. é- dem,
A.Fab.lib.6. lit, zo. def. 14.
'VI.
Ergo cum extraneus in re certa hsres inflitutus, vel Univerfaliter
quidem inftitutus , Ted rogatus ut re certa contentus effe velit fidei
commiffum inducitur, reliquum enim reftituendum hsredibus ab
inteftato Menoch L^. praf. zo.n. 4. Item favor liberorum facit exten-
difermonem, ut cum pofthumum quis inftituit, non folum ex
prsfenti uxorc, fed amp; ex futura nafciturus inftitutus erit. Menoch
l'Upraf.ii n.^. Sed quo ordine, finge cum liberos non haberet te-'
Itator, teftamentum condidiffe. ibique pofthumum inftituilfe. poft-
humum ex prifenti uxorenatum effe, deinde mortua hac , aliam
ducit, exquaiterumpofthumusprodit, moritur is ex priore uxore.
qua^ncur an pofterior totam hxreditatem vindicabit , ïn folum pro
rata? Refp. d^inguendum , utrum prior pofthumus mortuus fit
VIVO adhuc teftatore, vel poftea, utrum fratres habuerit nec ne amp;
utrum ,11, fratres ,am inftituti fint nec ne, utrum folum forores ha '
buent, amp; teftator refpexerit ad confervationcm familie, utru^t •
ftator ufus fit verbis tradlum temporis fignificantibus nec ne. Adeo
que modo ex fubftrata materia, modo ex anteced.amp; confeq., modo
ex hoc capite mentem teftatoris hariolari poteris
V I I.nbsp;■
Multo magis favor liberorum fuftinet voluntatem expreffe deda-
ratam.
-ocr page 25-ratarn , fed cui legum requifita deficiunt ; fic fuftinetur teftamen-
tum parentum inter liberos imperfeftum v. quod fine C. de t efi am,
é-Dd.pajJim. Et cum codicillis hsereditas nec dari nec adimi poffit,.
tamenfi in teftamento folenni hseres extraneus inftitutus, in codicil-
lis vero ei fubftitutus ille qui alias ab inteftato fuccederet, valet in
vim fideicommiffiamp;ficintellige l.-j6 ff.adSCt.Treb.
VIII.
Modus vero à caufa impulfiva diftinguendus, nam fi dixerit: fi-
lîo cum mortuo patre fui juris fadus erit, dolego , valet etiamfi'alio-
modo fui juris fadusfit ad l. ii.de leg. 5. ». 17. amp; cum quis
pofthumum inftituit qui poft mortem nafcetur , fi vivo teftatore
nafcatur nihilominus inftitutus cenfetur Menoch.l.A,. prlt;tf. i6 n lt;
non óhfiat.l.f. C. dehar.hßit. An vero modus fit an caufa impul-
fiva amp; finalis , non legibus, fed conjeduris definiendum ; nam fi
in cafu inverfo inftituerit pofthumum qui fe vivo nafciturus fit
fiquidem conilat maritum dubitalTe de pudicitia uxoris, fi poft mor-
tem mariti nafcatur pofthumus, inftitutus non cenfetur Idem ». n
Et in genere : ceflànte ratione voluntatis, ceflat voluntas ipfa
C. 10. AT. de appellat. Reftridivae interpretationis exemplum habes C
fcq. tbes. 7.
NUm taclti eadem vis fit quam expreffi, taciturn etiam fideicom-
miflum cum expreflo coincidit, quoad efledum primum fcili-
eef, qui omnium rerum in jure conftituitur obligatio gt; quoad
fecundum vero adionem fcilicet, diftinguendum eft inferius
Obligatut igitur fiduciarius haereditatem reftituere nec alienarepo-
teft, five per ultimam voluntatem . nam fideicommiflo poteftatem
teftandi adimi, non dubitatur,ut in fpecie quoad taciturn fideic. de-
ciditur in l.^J.pr.f ad SCt. Treb. Schilter Ex. 4o.th.lt;ii. five inter
vivos renunciando Mpfing, 5.0.63.«.». non obftat L6. ^r. ff. qua
m
-ocr page 26-theses inaugüiiales delineaï^Tis
i» fraud. Cred. nec pignoridare, ne quidem haec oppignoratio tenet
dum vivit oppignorans, eft enim ipfo jure nulla , amp; fic judicatum
ïeknHnkr.pralea.fyl, 56. T. i. §. j. multo magis cum proprio
alienatur.
„ .nbsp;III.
alienatio modo ipfo jute nulla , modo tenet fed refcindî-
^ ^ ^ refcinditur. Nam fi pure vel fub die
Chrißin. r. I. D. 78. «. 2. relidum alienatum fit . ipfo jure nullum
Strijk' de caut. S. i. C. 5. §. 29. fed hoc nimis generale eft , toties
enim procedit faltem , quoties relidi dominium ipfo jure tranfic
in fideicommiffarium , quot vero modis hoc fiatv. omnino Scbuz,.
tnnbsp;Lauterbach, ad Ttt. de légat. Ut. O, fane fi ex l. \6. §. 8.
amp;Ul.pr.ff. ad SCT. Treb. fequeretur , liTvuIt Chrißin. V.\. D.
501. n. p. quod fideicom. univerfale ipfo jure fubftitutis amp; fidei-
commiffariis acquiratur., omnis dubitatio excluderetur. Idque in
totum iis fcilicet cafibus cum nec Trebellianicam deducere poteft vcl
in tantum poteft enim ufque ad dodrantcm , vel ad legitimam alie-
nate l.i.^.i.f.adSCt.Treb. Sin vero fub conditione reliflum , qua
pendente alienatum eft, tenet alienatio I. 48. §. i.f. de ure fifd fed
exiftente retraftatur l.f §. 2.5. c. cornum. de legat. Schräder de 'feud.
Tfquot;prtnc.f.9.Sca.9.n.j6.kàChmn.^nml.c.cmtntt conditione
alienationem ipfo ;ure annulari idque propter eandem l.f §. 3. quod
habet minus dubio carere videtur fcilicet tertius cafus eft, cum
amp; tenet alienatio amp; non refcinditur, Idque tripliciter, nam fi bona
Jde amp; ignoranter alienatum eft, ad pretium tenetur alienans l.f. §.
f.deleg.z. mil fiduciarius feu alienans non effet folvendo I. 94. ^i.
deleg.i. Chrißin. Fi. D.jB.n B.u. ^ D. 227. ».12. porro fi prohi-
bita quidem a lenatio . fed nihilominus alienatum , pœna'^fidei-
commiffano folvenda, tum etiam tenet alienatio , amp; pœna fuccedit
in^cum rei. v. l. 6. ff de Serv. exportand. Denique fi fideicom-
^«aione ex illa conventione ad in-
terefle faltem Hubcr.p. 3. /. 55. T. 1. memb. 2. «.inf.
Ex Thcfi priced, igitur patet lia'nc prohibitionem folum pertine-
xe ad fiduc^rium ejufque débita , tum ex contradu tum ex lege
tum ex delido. non fiteftator ipfedebuiffet alicnarequs necefTariadi-
«batur, Item iegahs, ut légitima, item ufufrudus uxori debitus
Ma-
-ocr page 27-Mafcard.deprobat.Ccncl. 1245. ». 51. Dif Chrifiin- V.i JD. z6y. 84
ita judicatum refert. fed nec textus nec rationes habet.
In prohibita , vero alienatione diftringuendum , utruni inducat
fideicommiffium fimplex , utrum graduale , in illo enim llatim re-
vocatur à fideicommiffario,amp;refolvitur ex nunc,inprlmis fiextraneo
reftituendum Brmnem, Conf^. », 91. „, n. praced. Sed fi graduale fitj
fivealieuatio voluntaria fit five neceflaria, fuccefforibus inprimisdefcen-
dentibus non prœjudicat.patre fc.feu aliénante mortuo, nam quamdiu
vivit contra patris fadum venire nequeunt , poftea vero nihilomi-
nus rem ipfam rede vindicant , five pater renunciaverit , licet cum
juramento Alt;/jns 5, O. 63. ».11. vel princeps renimciationem con-
firmaverit perl.^j. prf.de re jnd. l.z^.in fff.de Minor. l. 4. C. de
tmancip.lib. Peck., de teflam. Conjag.l.i. C. 25, ». 11. Sed quid fi pa-
ter filios hœredes inftituerit , anne tnm libere reftitutione obnoxias
alienabit ? negant Dd./. iii\. ff.deleg.i. ibiqueBrumem. aff.
vero idem fibique contrarius in Conf, 5. «. iprj.. ubi amp; leg. 1:4. re-
fpondet. Mihi neutra fimpliciter procedere videtur, fed diftinguen-
dum utrum liberi tantum ex haereditate paterna, quantum ex fidel-
commiflTo avi habeant , nec ne nam cum aliquando in legatis com-
penfare videtur ut oftendit H.pift.0.105. per l ^.fffol.Matr.
dif.Strttv.Ex. l^.th. 12. Dißingwt Schilter. Ex.19. ». 20, cur non
amp; in hoc tacito fideicommiffo , amp; fufficit quod intentio fideicom-
miffum relinquentis impleta fit.
Idem Judicium éflo fi à fifco fiduciarii bona confifcata fint, res
enim tranfit cum fuo onere, amp; in hac quidem differt fucceflio fidei-
dei commifTaria gradualis à feudali , quae alias in plurimis conve-
niunt, ut, cum parentis feu fiductarii bona confifcantur, fifco nou
acquiruntur bona reftitutioni obnoxla , liberi enim ftatim rcfl£
petunt , textus expreflus in l. 48. §. i. /. de jure fifci. l. 60. de
Cond.^ amp; dem. l.ij.^. i.adSCt. Treb. nec fifco revocabiliter quidem
ad vitam delinquentis fc. acquiruntur, ut quidam voluut, eflTec
enim contra intentionem fidei committentis Fachin. l. 4. C. jo. C^n-
ßin.y.^'D. 42.», I. perinde ut nec fententia amp; res judicata ; difting.
tamen utrum lis fuerit de Jure fideicommiffi in totum amp; teftamen-
to ipfo , an vero de perfonali faltem jure , perfonam fiduciarii con-
Dnbsp;eer-
-ocr page 28-zS theses inaugurales delineantes
cernens priori cafu fi lis ante reftitutionem conteftata, prsiudicat
fentenua e^am hxjed,, ahas non /. 55.nbsp;.ÎC.. Tr^L^f,
de rejud. RofeM. défend. C. 9. Cond. zj. „. pofteriori cal
plane non péregrtn. de fideicom. artic. ult. n. 58. 59. ^
ni ■ ^nbsp;149. «. 6j. Ergo cum bona it.
haa pup,n,s mmonbus familie damnofa magis fint quam pro.
ficua, rede ahenantur Jud.c.s tamen Decreto amp; cauf^ cognitione
T^ - vrnbsp;VII r-
Firmiflimum Igitur fideicommiffario jus remanet, Cegregium ta-
men cafum amp; caute^am tum pro fiduciario alienare volenfi. tum pro
fideicommifTario id impedituro habet Huber. d. l. §. fi„.) jj^u»
îum in deiatione, tum in acquifitione , quae an ipfo jure an ^
tione fiat in th. 3. prxoccupavi tum in tranfmiffione
le cme fidcicommifTum in hoc cum legatis per omnquot; f ve „S quot;
fale five pamculare convenu l. 47. f ,4 s^. Tré. gW. 2 0 13t
Qyoad JUS accrefcendi diftinguo, (licet à plerifque generaliter im
.ccrefcend. concedatur ) aut eft fideicommiffum piticulare, amp; höc
ceu exasquatum cum legatis, eodem modo atque in leg, o accre
fct aut eft umverfaleamp;non obfervatur jus accrefcendi f fideLom
miffanus enim amp; defunSus non perinde habentm- pro una S^a
ac fiduaanus qu, femper hsres mzt^^ Zatf ad. f. IW TI ^
45, nifi expreffa teftatoris voluntas refragetir.dlniqteTVLÏfef
îationi l^us eft. chr^in. K i. D.167^. 8.nbsp;«prsien-
Fideicommiffum fic acquifitnm, pleno jure fpefet ad fideicom-
miffanum. In graduali vero hoc fp/ciaJe eft, J,
duc,anus amp; fideic^n,,ff„ius fit, päena proprietas ad illos TcSJ^^
nequit; an vero^teftaton an ve™ gnvato fuccdatur, diffiife^!
hifiue traçant, amp; reperies permultas aliis contradicere . cum teft™
tor»
-ocr page 29-tori quidam , quidam ultimo poffeflbri fuccedi dicunt, qui tarnen
m efteâiu conveniut, nonnifi terminis difcrepantes.
Breviter : amp; teftatori amp; ultimo'poffefTori feu per ultimum pof.
fefTorem amp; mediante eodem fucceditur ; .perinde fcre ut in feudis,
inprimis in fideicom. famil. Interim optime diftinguendum an fami-
lie fimphciter relidum an vero proximis de familia /. 67 %.f. lt;k
Ug.%. an extraneo ejufque familie fit reliftum , an famiii^ proprix
Stmv. Ex. 36. th. 19. nimis general/ter allegatus à Brun.ad l. 32. §.
lt;5./. de leg. z. quam Rofa Confnh. z. n. z. aliter explicat. Et qui-
dem m infinitum , licet jure Nov. plerique ad quartum qradum
reftringant N. 159. C. 2. Chriflm. r. D.zzj. n.xz. Huber. pra.
letl.p. 1.1, z. T. 25. §. 14.15. exphcat quidem Tgt;.Strttvuu citatem No-
vellam thef. 20. pennde fere ut Chriflin. K 4. D. 44. «. 4. cum
extraneus per medium inpuberem haeres exiftit, cafum fpecialem effe.
Sed in quaeftione eft an per medium impuberem extraneus hires effe
poffit , adeoque tali fpecialitate infraudem alienatio generaliter con-
cederetur; Forte non fine caufa Cujacius Rittershufius decifionem d.
Nov. aperte contra l.^L^.^.deleg.z. amp; manifeftiffimam teftatoris
voluntatem , Triboniano in favorem mulierum pleraque ftatuenti
adfcribit, Scharfmid ad d. Nov.
Semper tamen fiduciario Trebellianica falva , amp; liberis légitima
fine omni gravamine , in quo differt fideicommiffaria fubftitutio à
pupillari, hac enim amp; legitimam gravari poffe conftat Klock.. V.
Conf. 104. »^96. Cenf. ng. u. 54. dif Carpz,. /• 6. R. 29.1. etiâm in
fideicommiffaria legitimam rcftitutione gravari poffe. Sed deficit prin-
cipale requifitum , patrem fcilicet filio teftamentum facere non va-
lenti, teftamentum facere /. 8. §. 5. ff, ds imff ad Menoch./. 4.
praf 72. in f. ad C. prac. 1. th.fin. hac eeiam notanda . ut, licet
in gradual! quilibet fiduciarius fit, detradioni tamen locus non fit.
pfpetua detradione tandem evanefcerec per /. 3Ö. z.ff.
aa SCt. Treb.nbsp;r j j'
In his amp; aliis qusftionibus interprètes, quatenus aequum vel ini-
quum ipfis videtur ad reftringendum vel ampliandum fideicommif-
lum , notiüima regula utuntur, favorabilia funt extendenda odiofa
D anbsp;rcftrm-
-ocr page 30-jo theses inaugurales delineantês
reftringenda; quae quidetn in thefi vera, fed in hypothefi adeoufum
exiguum praebet, ut controverfiae inde non decidantur, fed ambi-
guae reddantur; primo enim non fatis confiât quidfavorabile, quid
odiofum, quod licet H. Grotim definite conatus fit l.z.c. iö.§. 21.
ejus tamen infufficientiam fufficienter oflendit Chnfl. Thom^f. Jurif.
prud Div. I. I.e. 11. §. 60. amp; tandem concludit, Jure Civili prodi-
tani quidam illam regulam effe , fed cum in genere leges favorabileamp;
odiofum non definiverint, fubfiflendum effe in cafibus à jure pro fa-
vorabilibus vel odiofis habitis, non ultro progrediendura,nbsp;^
#
Ergo non mirum- quod fideicommiffum nunc favorabile dicatur
amp; extendendum per /. 4 f. de pupill. ßbflit. Carpz,. /gt;. 5. C. 8. D. 2. 3.
amp;paffim, in fpecie quod alienationis prohibitioneconflituitur, amp; fa.
miliae Pruckm. V. i. Conf.^^.n. 84. Fquot;. 2. Conf. 5. ». 8. amp; plures apud'
Brun. Conf. 5. «.48. amp; «■49- in dubio judicem pro ejufmodi fidei-
Commiffo pronunciare debere. Nunc odiofa dicunturamp; reftrincen-
da idem afferit».45.inprimis qusetraiäumtemporis continent, qua.
lia procul dubio fideicommiffa familiae funt, rationemadditC^rô.».?'
c. 8. £».7. 8. quia funt onerofa , 1.22. §. i. ff. de Adopt. 16. Dd. 8c
alienationis prohibitionem odiofam effe tradit Chrißin. K i. D. 227.
»4 12. indeque A^ 159. c. 2. confirmant communiter ; in hac in cer-
titudine quid certi definiveris ? facit quod ipfe Menoch. I. 4. praf.
67. quoftquam diflinxerat, utrum in dubio verfaremuramp; pro odio-
fis haberi, utrum voluntas certa fit amp; manifefta, amp; favorabilia effe,
(quae diftinaio amp; ipfa fupervacua , in certis enim conjefturis opus
non eft; in diftinde odiofa effe contendentibus refpondet, effe qui-
dem gravamen ex parte reftituentis fedcommodum ex parte fideicom-
miffarii; quid magis ambigue dici potuit unquam? Rcftat igitur re-
gulam^ huc plane applicari non poffe vel rariffime faltem.
pe fecundo efFedu perinde nonconftat, quidam hireditatisquot; pe-
titionem, adionem ex teftamento quidam, denique amp; rei vindicatio-
sera quidam. Sed diftinguendum eft tempus antequam fiduciarius
refliituit.
-ocr page 31-reftituit, amp;poflquamj feu, aliaaâio eft qus datur contrafiducia-
rium ad reftituendum, alia eft quae datur contra tertium exreftituto
jure hsreditario; porro inter fideicommllTum expreffum amp; taciturn,
amp; hoc utrum per aflum inter vivos (hoc enim adionem perfonalem
folum inducit ut th. j.- didum,) an ultimam voluntatem conftitu-
tum fit, in hoe enim concedoquod habet 2,. O. iij. aóèionem
ex teftamento dari , licet teftamentum refciffum fit quaerela inoffi-
ciofi, non obftante quod caufa redada ad inteftatum non poffit peti
ex teftamento 5. fatisfacit Fachin. l. 4. Controv. C. 10. Alias régularité?
verum eft fideicommiffarium contra fiduciarium nec hjereditatis pe-
titionem, nec aólionem ex teftamento,. inftituere poffe nec reivin-
dicatïonem contra tertium antequam polfeffionem naiSèuseft, com-
petere Lanterbach- adSCt.quot;!reb. lit.E. nifi in fideicommilTo familiaej
contra tertium enim petitionis mentio fit in l. 69.%. i. ff. de leg. z.
adeoaue Huhexm praleH. p-l-l. \6.Tit.\. memb. 2.§. 5. verbo vindi-
cationis rede utitur, l\.C. com. de leg. meminit quidemadionisitï
rem fed obfcurius, licet Oldendorp. Cla[. 5. ^.7. §. $. amp; Schilter. Ex.
^o. thef, iz.iàionm ex teftamento, fi fideicommiffum ex teftamento
relidum thef. 55. Imo hodie indiftinde fideicommiffariam hœredita-
tis petitionem concédât, quod cum diredo pugnet cum l. x.ff. de
fideic.har.pet. nefcio an procedat, licet 8d Brunnem. Co»/^ 25. fidei-
commiffariam hsreditatis petitionem ad fubftitutiones amp; pada haere-
ditaria extendat ». 18. in hoe plerique conveniunt quod imploratio
officii Judicis, condidio ex lege competat. Quicquid hujus, fit re
ipfa ferê conveniunt, nifi quod in gradual! ubi competit facultas rem
alienatam revocandi, in rem adioefte videatur.
Quibus, contra quos amp; ad quid hsc adio detnr ex fuperioribus
evidens eft, fcilicet in puro adres haereditarias relidas pr^cife, vel
qiioties aHenatio non refcinditur ad prsetium. In conditional!r-ve-o
vel cum ad diem debetur interim ad cautionem /. ii. ff. qui fatifd.
chriftin. T. i. D. 84 ». 8. amp; inventarium conficiendum, exhibcndun\
amp; rationes reddendas, inprimis in graduali, cum ibi adminiftratoris
loco habeatur idemnbsp;14. ».4.
EPI-
-ocr page 32-ii THESES INAUG. DELIN. FIDEIC. TACITUM;
JAm quae fideicommifla aut ipfo jure annullant, aut refcindujrt,
diminuunt, ex prscedentibus facile colligitur. ld folum addo ta-
cite non facile revocari ; ficcumrelidofideicommiflb, poftea aliud
teitamentum fecit ibique alium quidem inftituit haeredem, fed fidei-
commiflo non exprefle revocato, pofterius quidem teftamentum te-
net. fed res tranfit cum fuo onere, amp; hsres pofterior fideicommif-
fario, detrada quarta , reftituere tenetur Brmnem. Conf. 23. „ i,.^
fane fideicommifla reciproca amp; correfpediva., fublato uno alterum
ctiam corruit ut m teftamentis Conjugum idem Cortf^^. n.zj. In
Ipecie quoad fideicommiflquot;a per prohibitam alienationem , contraria
ad quatuor capita nervofe revocavit Hnhr. praUa. p. j. /nbsp;,
f?gt;emlgt;. z. ». 5. quae ibi vide.nbsp;^ ^^
Inter affiniataciti fideicommifli jeminct jus devolutionis de quo
cgregie difl-jit Stockmam. dc jure devolmoni,, diff-erttamen 1. fub-
tra parentesad fecundavota tranfeuntesStockmann. C. i.pr. Obieflo
quod folum in bonis immobilibus locum habeat C.3. Effeduquod
majus jus parenti in bonis devolutioni obnoxiis competat quam fidu-
ciario in boms fideicommiflo obnoxiis C. i.». 5 0
Tux jamLedor Benevolae hsc omnia fidei committo utrum an;
probationem mereantur nec ne; id folum in fine monere liceat nf
cum pnma plagula à Typograho exarata . viderim mm s l 'u'
fore cliflertationem, fere ultra dimidium refecavi, idquefa s tTuT
tuane ob temporis anguftiam , fi igitur aut hia us ^aut i s 3e
coh^rentiaappareant . huic imputes, Te ipfum ve o. me meaTue
omnia in fupremi numinis fidem optimam , ac clientel mpotS!
mam cujus nomen ht benediflum in aeternum.nbsp;po^entiii,
N
S,
'F