DISPUTATIO

I N A V G V R
D E

P H T H I S I,

Qjv A M
AUSPICE deq opt. max.
K^Eioritate xMagnifici Tgt;. ReBoris,

M. GERARDI de VRIES

PhilofophiiE Doâroris, ejufdemque Facultatis in Illuflxi
Academiâ Ultrajeftinâ Profefforis Ordinarii ,
N E c N O N

Senatm Academici Confenfu, NohiliJJîmaqHe
Facultatis MEDICiy£ Décréta,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA Honoribus, amp; Privilegiis, rite
amp; légitimé confequendis,
Eruditorum examini fubmtttit

fETRUS COCHOY, Palatinus.

Ad dtem 8. ^Hgufii^ horis locoque filhü.

■ ï

Trajecti ad RhenuMj,

Ex OiEcinâ Francisci H a l m a , Academic
Typographi, cb bc xcii.

I' A T U 'I 2 1 G

'O u

a G

TT

ft

^ 1

Inbsp;Anbsp;^nbsp;■nbsp;'nbsp;f i .. ' . -

hifi;; ;; ; ■ '■. 'Ui'M; ei:'!;!..-:

H O H - H K

.u i; T' ^

DISPUTATIO MEDICA
inavgvralis^
D E

P H T H I S L

Thesis I.

[i^jjg Omo à muliere natus îevi brcvis eft,
quot; infuperqüe obnoxius myitis corpo-
ris calamitatibus , quibus quotidie
affligitur ; ex iftis non minima
Phthifis , morbus hifce in locis fatis
frequens. Ut itaque hanc oppugna-
re, quantumque poflibile expugna-
re poffimus , non abs re fore mihi
vifum eft, breviter hac difputatio-
ne ejus inquirere indolçm , medica quibus amolia-
mur arma proponere.

IÏ.

Derivatur Phthifis W tsT ^^imv, id eft corrumperc,
quia pulmones in eacorrumpuntur j velconfumere, quia
totum corpus in ea confumitur.

A anbsp;Phthi-

DIS FUT AT IO MEDICA

ni;

Phthifîj in genere omnem corponV confumptionem -y
in fpecie , ac proprie eam corporis extenuationem, qu«
pulmonum ulcus confequitur, fignificat.

I V.

Haec definiri poteft , totius corporis confumptio , ^
ffebre lenta 8c putrida qu« ab ulcere pulmonum pro^
■yenit, ortum habeas. '

v.,

Confumptro haec originem ducit à febre putrida ac
îènta , qu£e alimemi conco£i:îonera in toto corpore im-
pedit, amp; calore illo preternatural i id , quod concoclum:
èc agpoûtum eft abfumit..

V I.

Febris vero origo eft à putridis vaporibus, e pulmos^
nis ulcere ad cor continuo exhalantibus , caloremque
in eo accendentibus , qui per arterias cum fanguine amp;
%iritibus in totum corpus diffufus illud totum calefacit».

Vît

nia' febris cB longitudinem 8c caufae perfeverantiara
in hefticam dégénérât : aliquando autem in phthificis
«Wèrvantur intermittentiùm febrium paroxyfmi.

VTIL'

FalmoiuV exulceratio , indeque nata putredo oritur.

i. Ab

r. Ab inflammatione puljnpnum in peripneumonia , iw
qua non tantum fanguis coftione in pus convertitur',. fed^
se pulmonum fubftantia in ulcus- abitf

IX.

2.nbsp;A raptura vafórmn pulmonum, quaî ob continuafn
pulmonum dilatationem Sc conftriftionem coalefcere amp;
confolidari nequit, unde temporis diuturnitate in ulcus-
fbrdidum converfa vicinam pulmonum fubftantiam pu--
credine afEcit amp; corrumpit : hujus vaforum rupturae
caufa interdum exiftit nimia 8c vehemens pulmonum dis-
latatio m vociferatione , fufflatione valida , vel conatu
intenfo in rebus geftandis-aut volvendis 5 vel excremen--
tis excernendis, aut fcetu excludendo,.

X.

3.nbsp;A pulmonum vulnere à caufis externis produdo
]punâ:ura feil, ifliu , cafu amp;c.

X I:

4.nbsp;Ab humoribus acribus amp; falfis, cätarrfii ferini ms^
teria jilli enim à cerebro in pulraones defluentes, primum
liia acrimonia tuffim excitant, hinc ipfos erodunt, exe--
duntque : horum generation! occafionsm praebent aërni-
mis calidus, humidus, amp; pr^fertim autumnalis, tabidis
malus. Hip. 10. 13. Seft. 3. cibi potufque acres Sc falfi,
quique caput'vaporibus ejufmodi neplènt : denique omnia
alia , ob quae excrementa acria in capite generantur
pulmonique communicantur.

A3

6 DrSPUTATlO MEDICÄ'
' v'nbsp;XI r.

f. A catarrho per fe benigne amp; pituitofo, fed diutius' I'n
pulmonibus permanente, amp; tandem acriraoniam adepto.
Aëris, quam defcripfi, conftitutio hic etiam locum ha-
bet, Sccibi copiofi. Sc potus, c quibus multa pituita ge-
nerari poteft.

XIII.

6. A contagio feu phthificorum exhalationibus, undc
{)htliifis eft morbus contagiofus.

X I V.

Caufa hujus morbi funt humores acres in pulmonibus
geniti, 8c ob nimis apertos poros à reliquo fanguine fe-
parati, ibique collefti, vel ab aliis partibus per deftilla-
tionem eo delapG. Hi vellicatis bronchiis irritant tXiffim,
8c fubftantiam pulmonum erodunt, ^ ibi ulcus produ-
cunt, quod nunc modo fanguinem , modo pus in bronchia
deponunt, eaque tum quantitate , tum acrimonia fua
ftimulant, 8c expuitionem fanguinis ac puris tufliculofam
excitant

X Y.

Diagnoftica phthifeos figna ab Hipp. i. de morbis me-
morata , alia incipientem , alia auSbum , alia vero con-
firmatum affeftura , inprimis a pituita benigniori ortura,
oftendunt.

XVI.

, Phthifin incipientem oftendunt huraoris feu pituitac

a ca-

a capîte in pulmoncm deftillatio ; tofïîs levis, fputum
paulo amarius folito , 6c levis aliquando febriculaj qui-
bus addi poflunt prava confornaatio thoracis 6c juvenilia

ïetas.

X V I I.

Auftam teftantur tuflîs invalefcente deftlllatione ^ àquot;
qua pulmo irritatur ad expulGonera rei noxiae , vehe-
mentior 6c niolefl:ior : gravitas thoracis ex materia in
pulmone congefta orta, acutus ante 8c retro dolor, qui
ortum ducit ex moleftiffima illa tuflî ; fputum , quan-
doquidem materia jam fluxa putredinem conctpit , pu-r
trefcens 6c fubcraflTum -, febris major 8c intcnfior ; nam'
in progreûu morbi putredo inducitur, 6c corporis exte-
nuatio.

xviit.

Signa phtKifeos confirmatae funt, fputi magis puru-
lenti, imo aliquando puris finceri excreatio febres ve-
hementiores ac acutiores, tufBs quam antea frequentior
ac fortior, quon'a™ plurima eft irritatio, raro veroex-
purgatio , inappetentia quae aegrotantes vexât ac majo-
rem corporis confumptionem indicat, alvi fluxus, qui
ab humore vel pituita ex capite profluente producitur ,
fumma extenuatio totius corporis , refpiratio difficilis
quia bronchia pulmonis a materia putrida 6c purulenta
obftruuntur, amp;c.

X I X.

Omnis phthifis gravis 6c periculofus eft morbus , ac
làcpediuturnus, qui interdum in multos protrahitur an-

nos-

. irommcns aliquando prjecaveri poteft j confirma^
ta amp; pcrfefta eft incurabilis ; incipiens curatu difiicilis,
non tamen plane incurabilis, fi mature ef convenentia
adhibeantur remedia.

nos

X X.

Spera curationis priebere poflunt, vires robuftje, fpu-
tum album œquale unius coloris, amp; quod facile expeéto-
ratur; fi humor a capite defluens ad nares convertatur,
fi reinittatur febris, fi appetitus vigeat, fitisabfit, alvus
quotidie compafta 8c aflTumptis convenientia deponat, aut
habeat peólus ^mplum .amp; hirfutura.

X X I.

•Quibus phthificis fputum graviter olet aut fluxus alvi
fupervenit , aut fputum fupprimitur , mors in propin-
^uo eft.

X X 11.

Peraftis iis quœ ad prxfentem Sc futuram cognitio-
nem hujus affeèlus fpeftant ,ad ejus Curationem tranfco,
amp; primo quidem prœmitto prophylaflicam. Ad corri-
gendum igitur pravam illam propenfionem in tabem,
convenit viftus contrarius uniufcujufque conftitutioni
vitiofae, fanguinem emendans , eumque mitim ac blan-
dum reddens, 8c omnem illius acrimpniam, aut vitium
quodvis corrigens ; qualia funt balnea aquarum dulciura,
«fus Jaélis, 8c etiam fequens decoÄum exhibitum.

çi. Rad.

Rad.Chtn.tncif.^ny . . ■ ^
^raßßnt.atrm,^ij,
Decoq.f.a. inf.q. aq. cap, ven.
farfar. ana. îfeiij.
adtertiapan,■eonjhtapucolfit.fumât, étger mane'^n]..

iS tantundxm bibat i» pratî^êo C^ cœna.

' ■ . ; ■ X X r I I.

N -

Humores mali qui in corpore redundant , quam diu
corpus non Valde eft conftimptum , blandis purgantibus-

funt auferendi, per intervalla repetitis 5c auiderà taii
hauftulo:nbsp;• ■ .

Fol.fenn.el.^»^,
Rhabarb.el.-^x^^
fem. anifi'^w.

. Infmde in fert tatiis capmi ^.fcoUt. §ii J;.

M. F. H. mane exhfbendus. '
Catarrhi quibiifcum nobis hii: maxima res'eft, affeéluto
augentesScfoventes, funt educendi, amp; revellendi r quod
fi m pnncipio phthifeos ob contumaciam id obtinere
nequeamus medicamentis leniter purgantibus , valentio-
ra ufurpari poifunt.^

quot; x xi v:

V' ■ ■ ■ ■nbsp;• ■ ;

Cacochymia ablata » tandeüi' ad 'éufationem uîcéris
accelerandum eft , 'àd quam^'duo genera'ipedicamento-
rum requiruntur , abftergentia amp; cónfolidantia. Primo
funt adhibenda ulcerisquot; abfterfioni infervientia, amp; quod
abfterfum eft tufti amp; fpütö^leniter educet^ia (quae vo-
cantur expeftorantia ) ne in pulmone fordes fubfiftant,.
êceijm amplius corrumpaiit.; huiç itfür iniervire poffec
tale apozcma/ - ' .-z;..''

Bnbsp;^.Hérh

Herb.agrim. capill. veneris, fl0p.fiaiiefif
ana.rn.].
tufdag.praftima^ m.
enul. camp. Jj,
anftoloch.l$.
f ajfaU major enucleat. ^\y - gt;
Coq. in. f q. hydromeU. colat. f xx. adde fjr. dt
pmjfio, de tnjfilag, ana, f/.
M. F. apoz.ema.

Et ctîam ad facilitandura Sc leniendum fputuai utatur
Patiens hoc linétu,nbsp;^

çt. Syr.fcabiof. ' .
Cap.ven.ana.'^y
l'qftirit,Hyfop.ana,^^.
Spec, dtatrag.frig. gj.
M. F. Linhm.

Poftquam deterfum eft ulcus, ejus confolidationi eft jn-
cumbendum , amp; quîdem tali apozemate.
Çi. Rad. Jymphit. major.
althe^l^.
Herb, alchmill. confol. faracenic.
Sanicul. veronic. ana, Mi$.
fiimm.hyperic.^A.'y
Coq. f, a inf q, aq, comm. colat, ^XX.
addeJjfr.Jymphit.fernel. §ij.
e-SW. F. apozjma.nbsp;...

Infervire etiam poteft fequens cotiditum '
Conf rof.rttbr.antiquar,|iij.
fior,fHlphur, Jifi.
Jyr. veronic. q.f.
^ir.fklphHr. gtt.X.
tJPi^.F. ConditHJ».

DetcrGoni fimul Se glutinationi infervrt lac muliebrc,

vel

Vél afininum, vel caprinum; lac quoque tuffira lenit', 8C
extenuationein corporis reftaurat.
Lac ergo eft prasftantiflamum in phthifi remedium.

XXV.

Bixtam quod fpeftat, aer debet'éffé tertipcmus.vcf-
gens ad ficcitatem , quia aër ficcus ad ulcera jAiltnonis
fananda utilliffimus eft. Ad maciera corporis emendan-
dam cibi fint boni fucci, faciles concoftu 8c multi nutri
menti, inter quos primum locum obtinet lac muliebre
vcl caprinum.

,nbsp;' -nbsp;* fnbsp;»nbsp;quot;N

Ubi abftergendum , 'pótus fit âq,- Kbrd.-in qqa facch.
rofar. fit diflblutum : vinum exhibere etiam licet , fed
modicè ; porro phthifici vehementia exercitia , ac ani-
mi pathemata vitent : fotnnus 8c vigiliae moderatae Gntj
cxcrementa naturalia quotidie egerantur.

Î-- • • r.

CO-

ii:; i'

' I''

quot; 5;

I.

- T - r

. i . . V

'ven^ feäio condtt-

tcir'CiPi «-i'-'-j:-; !. :nbsp;::-;gt;p , i!i3j/.;:.»'ih ''.-f; tf!tgt;n

- r r.irr ^/r:,;; '; , .nbsp;. , . ' 1 ■ - :

■r;,:.-'^: uf^ .... -w .1 :L ' . ' ::nbsp;■;

'JnJjfimem'.mdmt^^f^^

B'-r c nul f'•'.:?•■gt; ö-ff'-ri ;••:) f'-fjrt.v :, --i:nbsp;'i t

• ^ •quot; , r'-: ■quot;«x:), ' ' J T T ' f - ; lt;•-' c ' • quot; '

.Taj.'i/riJiOnbsp;iji^iriujnts JiJH'-.;! ji:j

Quandaque 'vomîtorium.

ï V, ,

--^.fnbsp;M •)

F I N

.CD