DI S S E R T A T I Ö - M E D I e Ä
- j -JSf^A- z/ (7 R^ ^ -L I S --
Q^V A M
AUSPICE DEO OPT. MAX,
K^umrttate tMagnißci 2). ReBoris,
» Politices , Eloquentiae amp; rfiftoriarum Profeflb-
ris Ordinarii.
NEC NON
. Amfißmi Semtus Academici Confenfit , Nobilißmtque
FacHltatis M E D I C lt;ty£ Decreto, ■
PRO GRADU DOCTORATUS. quot;
IJL
Suinmifquem MEDICINA Honoribus amp; Privilegiis
nte amp; legitime confequendis,
PMco examini fiibiicit
D A N I E L V O E T, Heusdanus.
,nbsp;M dtem 12. Decemb. hora locoque filitü.
ExOfficina Francisci Halma, Academix
Typographi , cb be xc.
mirmsiMis lE^ mAmiMis
■t.
J.U. D. ejufdemque Facultatis in Illuftri
Batavorum Academia ut amp; Juris ho-
dierni ProfefTori Ordinario ,
f
D. PAULLO VOET
van WIN 'S S E N,
J. ü. p. Civitatis Ultrajelt;5lin2e 'Viro
Gonfuiari, ad Celfiflimorupi amp; Poten-
tiflimorum Fc^derati Belgii D. D. Or-
dinum Generalium ConfeHum oHm de-
legato , nunc vero liluftribus ac Po-
tentibus Dioecefeos Ultrajedinae D. D.
Ordinibus a Secretis: Cognatis fuisac
, Patronis aeternum devenerandis,
Hoc qualecmque exercitium juxta
cum fe ipfo
Humillime offert
0. .VOET , Aua amp; Refp.
-ocr page 3-d i s s e r t a t i q m e d i c a
l N À V Q V K A. h /
p e
, Ulti funt dolores quibus corporis divexantut
f«us : hi namque offiuni obfidçntmembranas,
Uli nervös infeftant, aliimufculos laceflunt, yel
médias regiones tentant , quales aut lues vene-
I rea , aut fimplex flqxio proferre folct. Alii
dumtaxat articulos occupant, queis qtiafi defixi
^ inhasrent : atque hos folos fub ARTHRITl-
' DIS nomine compleâor.
Varias hujus mali recenfentAuâorcs dififeren-
tias , quas non percurram omnes ; verum commune, quod ex afFeâis
pctitur lods, digito tantum monfirabo difcrimen : fie qnœ manum exer-
cer fluxio, C^'V^jrii nuneupaturi quae coxendicis articulum , Ifchm',
quae genu , Gomgra ; qu^ j^edem fatigat , PODAGRA audit j atqu«
hic eft affeâus , quem breviter exponere inftitui. Sed ut omnium quz
fiunt, quafquedicuntur, ordo eft ac modus, ita amp; ego in elaboranda
Thcfi hanc fervari vçlim, qui «sw«« prœmittit , phenomena fubjungit,
fidem afeElam indicat, caußas apcrit, diferehtks notât , prsfintia co-
gnofcit, prsedieit, vere cw^îwprsfcribit. Quibus rite pertrafta-
tis, me fcapuro attigifle Istabor,
A a
i disser.tatio med ica
CAPUT II.
Ad ftoM0H igitur. PODAGRA, exGrsco origtnem trahens, qüa(i
« T f o/wf »Vp« gt; hoc eft , fedum^ captura ac venatio. Id enim eft
Siyf*. ünde dyfimiv^ lïtmriy vencitH espere. Ex quibus colligas Po.
daqra vocabulum de pedum cruciatu proprie dici : intejdum tarnen pro
fifetlione Arthritic^ fuÄi, -in Scriptoribus vetlevker verfatùm , nemi-
nem fugir. Hinc Galenus ad Hippocrat. Uhr. fext. aphorifi». lv. per
•naaypKà vosiixctx» quoslibet intelligiQorat articulares affedus. La*
quoque Dialogum fuum, qui eft de Arthritide, Tragopodagram
infcripfit. Ita Cardanus Sraüi fere omnes, quinbsp;laudem fcripfe-
runt i Arthritidem videntur in genere tradaffe: aft difceplationis noftrac
ti^ulüs anguftrori: in fenfxi aeceptanHvocem indicat.
. C A- P U X I I L
EXplicato verbi fignificatu , ejufque tradita acceptione, ad ipfam af.
feöus noftri progredimur defcriptionem , ubi videndum pnmo ,
quibus phaenomenis'in œgrorum cörpore fefe manifeftare confueyerit ,
uteo melius hunc ab aliis diftinguamus morbis, ac tanto certius in
ejiià inquira'muscauflas.nbsp;•nbsp;nquot; •
Ii Movetur ergo dirus ille hoftis infehciffima anni tempeftate , prr-
iiii'ti(?mpe menHs fme, fecundi initio, hoc infuper addito male, quod
vim fuam tum maxime exerat, cum vita amp; luce terra ferme deftitui-
n. Priufquam tarnen fuas adducat copias, venturam ftragem praefagît
appetitus voracior , qui non longe obfeffionem praecedit.
■ III. Pofthsc dercenfum aliquem ad affeaam partem Podagnci per-
fintiunt, quem artuum comitatur amp; torpor amp; gravitas.
IV. Dein alia fubfequuntur mala , capitis fcilicet vertigo acdolor.
- 'V. Tandem ipfe adeft paroxyfmus, ah! qua tunc non agitferociaî
quasnoninvadit partes, fimul quafi depraedaturus omnia? nunc tubu-
les tendit; nunc ligamentarodit, vellicat, pungit, lacerat ; imo omni
humana major eftpatientia , cum vehementi admodum dolore mox pe-
dis poH»«'quot; adoritur, fubito talum arripit, repente calcaneum habet,
jamjam furam prehendit; nec ante conquiefcit, quam totumarüculum
grsdam certain fibi fecerit, hoc eft, fiimma vi ac impetu in illud omne
irrirerit , quod ad arciculi ftru^turam , firmitatemque natura cora-
paravit.
VI. Verum-enim-vero tarn crudeli faeviente hofte , kaum ceti afy.
lum aliquod podagrici petunt, amp;fub plumis miferiam fuatn fepelireni-
tuntur: at nec inde quid optandura foJaminis, verum niultapotiusex»
fpeftanda clades; id, quod teftantur tot volutationes, tot pofiturae,
jam in finiftrum, jam indextrum latus. Mülemodis thorum fuum per-
reptatianguens, utaptum denique adfopiendos dolores reperiat locum;
fed incafium tentantur cunaa.
■wVII* Adhasc cernimus venas articulis vicinas , quod atrocis tyranni
viribus longe fint minores, plurimum turgere ac diftendi.
, Vlir. Mitigato paulum vefano hoftis impetu atque audacia, fangul-
nisinftar fe vifendam prjebet rubicunda cutis autinflammata, quamnon
raro fequiturcjedematofus tumor ; aliquando etiam materia Tcalcis vel
cretae fpeciem prae fe ferens , medio junfturs fpatio harret; maiorum-
queagmen 8c claudit pruritus intolerabilis, amp; partium cutanearum in-
ftar furfuris voluntaria prolapfio.
H
■ abita quoque (pcuvsyyiwv ratione , amp; quae de dolente loco dicenda
L crant, oftenfis quambreviffime: jubet nuncpofita antemethodus,
ut ad cauflas devolvamur. Ex harum ferie, in qua texenda perquam
longi funt Audores, folam hie tangemus proxumam, de remeta quid
fentiendum fit, fequenti vifuri capite.
I.nbsp;Miffis igitur ullo fine examine variis Scribentium opinionibus,
cx parte illam, quam habet WilUßns , ampleélemur fententiam, utpote
qni continentis cauflae ducat ortum à fale quodam fixo , acido, quod
in podagricis an révéra detur, jure poflet dubitari, nifi illud exiftcrc
pluraomnino évinçant argumenta.
II.nbsp;Etenim nec fcio, nec aliud cognofco corpus, producendisPoda-
grici morbi phaenomenis tam aptum , tam conveniens, praeter iftum
quem pofui falem, per quod cuncäa quae Podagra cau(Tat, explicaii fa-
tis clare queunt. ib- !ln»n
- III. Ut tarnen, qua-Ti nudis^r.otulj verbis, ftabili ratione firmem hy^
pothefm ineminiffc oportet Podagricorum diastam, aut.anK h^itup»
■nbsp;A 5nbsp;vivendi
I
vivendi modum, in viéèu rnulto fale abundanti ut plurimum extitîflè,'
qyalis efle folet largî vini potio , quod, ficut volatilibus fcatet, fixil
falibusviam fternere sptum quoque patum cft.
IV.nbsp;Prœterea nec deeft mihi, ut in Piiibrophantium fcholfs dici fo-
let , à pofteriori demonftratio : ubi enim celeberrimum Kerckriigium
inceßt CHrioßtas per art em Çhymicam examiuandi excrement a Podagrica,
tHgentem fpntorum ad tartari confißentiam concretorum coftum colligendam
curavit : eaqne fecmditm artis Ulm diElamin^, in elemema fna refolventiy
primum dedermt fpiritum qne»datn inter fpiritam tartari, amp; ßlis arwo'
niaci quodammodç medium, açidiorem nimirnmillo, hocmitiorem. Oleum
éb olea tartari vix poteraf dißingui , tarn exalle illud colore , faetore, é'
€onßftentia refyrebat ; nec fal ex capite mortfte extraSiM , longe ab eodem
fale tartari ablftdebat, nifi quad fapore quodam evtraneo infeSlw, ingrat am
^uandam ßomdchopartebat naufeam.
V.nbsp;Denique peccantis materis naturam probavero ex jüvantlbus lî-
mul ac laiïdentibus : obfervant namque Pradici , morbi hujus cttram
potißmum perfici per /alia volatilia, balfamica, quae acidum concentrant,
infringunt, tempérant, non autem per nimis Spirituofa , utpote qu2
fanguinem magis exaltarc faciant.
Atque haec de probatione hafteniis allata fuffecerint argumenta : bre-
vitati enim per omnia ftwdens plura non adducam qux habeo j verum
ulterius perfcrutabor , urtde humor illepeccans, amp; quoitinere ad arti-
xrulum male affeaum dilabatur. Ex Veterum pariter ac Recentiorum
fcriptis hoc cognofcere perquam eft difficile ; prsfertim cum plero-
rumque hac in re Medicorum non unus omnino eft confenfus. Hi
ab hepaie, illi ex capite per fumma corporis fub cute hunioris
fluxum ducunt, alii dérivant aliunde. Nos autem humorem morbi-
ficum , id eft, materiem falino-acidam, falino quodammodo fixam,
per omnem cruoris maflam tanquam focum diffufum putamus, eum-
que cenfemus cum fanguine fimul perarteriasceucanales in extimas cor-
poris partes ferri, in quas ubi decubuit, miferanda prorfus fympto-
mata excitât.
^onjun(aam cauflam fequuntur remotieres, quibus adnumero cun-
f (Sa ea , quae omni modo fal illud acidum , fixum non-nihil, in
W-^rfw corpus infcrt'e, illatum adaugere valent. Has vulgo caufTas
Medici fub fex rtram non naturalium comprehendunt nomine , quae ß
riteadminiftrentur, fartum telt;äum confervant corpus» fin minus, idem
illud corrumpi ac labefaâari finunt.
I.nbsp;Ex harunj ClafTe primum fefe offert Jlër, maximus fane in omni-
bus , quae corpóri accidunt, amp; Auétor amp; Dominus. Quare oper«
pretium eft ejus potentiam ( praefertim hic in generando morbo ) dili-
gentiusperfpicere. Cenfendusitaque noxius, fi frigeat phisniroio, fu-
liginibus fcateat, impurus fit , inquinetur fordibus, propter anni mu-
tationes , quae plurimum Vere fiunt amp; Autumno , varie multumque
afficiatur. Per qua vitia ftringuntur cutis pori, fanguis humorefque '
ftagnant, per infenfilem fpirationem qus foras eliminanda funt non
promoventur fatis , vel plane atque omnino retinentur ; ficque pro-
ducitur malum, produclum in deterius nonnunquam vergit,
II.nbsp;Secundum locum jure meritoCi^«; occupant atque/quot;«r»/, quo-
rum vis eft aëri proxima. Haec alimenta funt ex quibus vivimus,
unde nutrimur , ex quibus male habemus , amp; etiam morimur. De
cibo dicemus prius. Is eft, qui varia ratione creando morbo materiam
pabulumque fuggerit, cum vel qmlitate laedat , aut copia gravis fit.
Quah'tate nocet, fi fupra modum ingeratur frigidus, vifcofus, falfus,
acidus, ad concoquendum difficilis, quippe qui gignends Podagrs
anfam uberrime praebet. OfFendit item copia, fie ut nee integre coqui,
nee in purum fanguinem verti poffit, verum cruditatcs cumulât, qux
cum ab languente ventriculi fermento ncqueant domariCubigique, cor-
rumpuntur morbumque faciunt. Sed neque hifce ftandum eft , dam-
mum etiam cibus fert ac detrimentum injußo affumptus modo atquc tem-
pore.
Jam de potu. Quid hue conférât, quantumque praeftet vel folus
RhcnaniVini ( ut de caiteris fileamhujus naturae liquoribus) immode-
ratus ufus, amp; hi fatis fuperque norunt, qui periculo fuo id habent
quid fit podagra. Et nos ratione fupplebimus quod benigne fenfus de-
negavit. Putaraus enim per tale vinum, utpote fpiritu volatili pauciore
praeditum, non modo latentem affeftus noftri câuflam in adumdeduci
exagitarique, verum etiam augeri fpiritum acidum in corpore ni-
Kiium,
III.nbsp;Nunc ad »c/^w pergimus, cique oppofitam i^metem. Utraque,
f!
-ocr page 8-fî modum habeanr, nil damni afferunt, illum fi exceflèrint, laKeiit
vitiumque corpori imprimunt. Conftat autem per nitnia exercitia fan-
guinisvinculumfojvi, fpiritumdiflipari, inaurasire, humores âcriortS
rcddi, artus debilitari, totum denique corpus refrigefcere.
- Contra imraodica quiete notl quidetfi difflatur fpirirus, fed qui re-
manet quafi terreus fit, craflus, ad obeundas tum animi tum corpori»
aftiones minus agilis, ineptusj hinc amp; fordes gignuntur, quse, quod
à {egni tardoque fpiritu non queant expelli, ' in morbi matcriam
ceflunt.
IV.nbsp;Hi fee de motu ac quiete plane intelledis, quifquises, inexplt-
cando fimno 8c vigiliii non facile haeferis, eandem enim vim hàbent ac
potentiamj quaproptcr de his quae ulteriusindaganda forent levibrachio
praeterimus.
V.nbsp;Infuper etiam morbo noftro fymbolam dat folit4rum vacttatioHnm
retentio. Ita efl: in afluetis menfium fuppreffio , haïmorrhoidum ,
urinE, fudoris, fcecumaïvi, amp; fimilium ; unde vafa impura fiilnt,
vifcerum fermenta inquinantur, fuligines inhibentur , ferum cóacerva-
tur , tandemque ad ftatum P. N.difponitur.
Atque haec à retentis mala : ab iifdem ultra modum, aut confertim
excreiis, meliora ne fperato. Inftar omnium rems fit immodica, fcecun-
daüla podagras mater, quas totum corpuscfFœminat, ventrlculi tonura
profternit, naturalem articulorum compagem relaxat , fpiritum. exhau-
t\t, balfamo fuo fanguinem privat, per quod alias refrcenandus eflètfa-
lium fervor, partiumque humiditates procuranda?.
VI.nbsp;Ultimo loco animadvert! merentur animi motus concitatiores, qui
quid ad morbos contribuant, conferantque, nemo efl: qui nefciat, vel
Jeviter Medicinae ftudio imbutus.
ENucleatiscauffis, tumproxima, turnremotis, ad Podagras
tias accedimus, quas perftringemus breviter. Variat igitur ma-
lum
I. Ratione originis, fic ut vel innatum fit, vel adfcititium. Inna-
tum feU hsreditarium jllis efl:, qui parentibus eidem morbo obnoxiis
orti funt, aut articulos eorumque fpatialaxiora habent, proindequead
fe venientes humores admittunt facilius. Adfcititium, quod diaetae vitio,
crrorequc
-ocr page 9-ëiîoreque vitae contrahitur, ut per cibum potumquenimisfairum, aci-
dum, labores immodicos, frigusvehemens, immodcratamVeneremamp;e,
quae fiio loco fufiusexplicavim us.
IÏ. DifFert quod ad fymptomata,* «ndevehementius vel mitius agit,
jegrotofque majori minorive cruciatu diftorquet.
III.nbsp;Diftinguitur à fuo tempore; aliud namquerecens; aliud invetc-
ratumeft; utrumquevel continenteraffligens, vel per certarediens inter-
valla. ...
IV.nbsp;Difcrepatrat.aetatis, fexus, flatus hominum , conjunâorum amp;
cventus ; quae figillatim expendere, eorumque cauflas dare res eflet ma-
ximae morae, aräiorefque quos conftituimus terminos longe fupe-
raret.
POft differentias moneret ordo prafemis morhi Jlgna pateficere. Sed
quoniam ex illis innotefcit clare, quae fupra diximus, fuiqucipfius
ipfe morbus certiffimum indicium fert atque argumentum , hac opera
commode poterimus fuperfedere, ad Progmßn interim feftinanies.
Podagra ex fe amp; fua natura mortem rariflime inducit. Quanquara
enim i variis quibus ftipatur fymptomatis vires ita collabuntur ,
ut aegritandemfuccumbant: tarnen hoc non fitniClongotempore. Et
affeftiadferamfaepeféneólutem vivunt, quod natura humores vitiofos,
cxquibusfuneftioresmorbi oriripocerant, ad extrema corporis releget,
atque adeo ab omni labe nobiliores partes defendat.
II.nbsp;Cum tamen periculofe inflammationes, vel febres acuts fuperve-
niant, aut natura impar fit expellendis noxiis humoribus, aut alio de-
ducat quo ante confuevit, aegrotantis vita maximo in difcrimine veramp;-
tur. Vel quod majus eft, fi ad fummum dolorem jungantur deliria ,
convulfiones, paralyfes, apoplexiae , tremor cordis, fpirandi difficul-
tas, animi deliqulum, non obfcura quaedam figna habes amp; notas, qui-
bus indices mortem quotidie imminere. .
III.nbsp;Diximus ergo Podagram ex fua natura lethalem plerumque non
eflè; nunc quxftio oritur, fit ne fanabilis, nec nefit? utrumque pro-
Bnbsp;nunciamus:
-ocr page 10-ib D.I S S E 4 T A T I O VM E D:I C A
HBticiaftus: qÖ^Jii órfU éft IrfïëlKgè y Hon qvl^ radices akioreseglt, ne-gt;
feit eftiJ» Aré Mèdfea SÖdèfamlö^fërÈÏ Qgöties ftminum vitio aparcnti-»
bus in liberos tranfit , malum eft immediGèbilé, aüt faltem expugnatu
pefqüäHi djffiéile'; quot;Videamu^uè de Pódsgricis ^i^jSscM?« habet: qui-
cm^ue inquit (adferam vei-ba éjusiüLatiamp;üih Vèffa) aut fenes funt ^ aut
cirta dhiaiios cMvs iophticioi' eomrths Mini gt; Mt lt;er^mHdfe -vitfunt, ac
ftéeM Ahü^ Uhtnt: ilt; bmm fiti't fitri nbn pojjhut hnmM arte, quäntrim
ego mvi. Sanam quidem hos optime , dj/fenteriaß fuccejferint. Sed ^ ali^
ètiqmioHes vdh proftttit j qna ad inferms locos repmt. Qm vero jttvenis
efi, circa artièiths mndttm tofhaceos cailos coneretos hahet, amp; accurare
'Vivity amp; Idoris athans tfli amp; älmht hndm hakt adokdieüdfim preßa-
diomm ratione , hic fane mdiciim intelligentiam habentem naiius , fattut
fieri foterit.
IV. Qu;e ipfuni ^aroxyfmum attineht idem ille Auflor fic tradit:
qui Podagrici morbi finnt , hi fedata inflawmatione in qmdraginta^ diebus
decedmt, modó (lit Galerius addit in commentarii's fuis; Mèditus
agaï qüód officii éft, finiulque aeger obfèquèns fit. IIa etiam mhrt-
iide , c^ Podagra laberanti fi tumor , wrirttt fpiffk ae vifuti j^thentt-
rum tfiriida , sat varices ßtpervemrim, bonttm ., mrhi imm fèlutiütet*
promittmt,
Auffa inórbl invcnta, admovenda èïl Curatio. Rede ah'cubi Feftie-
V,-- llus inquit: felet imufqaifqut en fere tortmendare qHlt;e plttrmtm fttk
feliciter 'expertm ; fed ego cupiens ad curam aüqüid adcfcre j qüia €x
proprio pïrum aut habeo nihil, ex al'ièno mutuari 'cogor. Véüttl igr-
turad hïc duo diligentius' attendi. Unum eft, ut malülipiTüfroéahd»
exquifitiffirtiä viVéhdi ratfó habeatur. Aftérum , üt ipïè ttiórbus, fi
praecaveri atópiiüS. ttort pofeft , quam idöneis medicamentis expugne-
tur.
PRimüm compleditur verus r^runi non-nattaraliurn di-caqteto
quid obfervandum fit nunc hifce dabo:
I. Aër quxratur fêreniis, tempcratus, id eft j nee caüdibi-) hecfit-
gidior;
-ocr page 11-- ' ■ -nbsp;- ..nbsp;^nbsp;. T
^idiorj |ijc Ijumoijs liqugt.j magis fluxiles facit, ille frigus ^nf^rt, ner-
vofis'partiSiis fniihicum. quot;Summe nQcet fjui refertus eft percgrinb' fale,
^ut yento perflatur ex Bpreali amp; Occjdentali rcixto , unde (^y'v^o
tefte) fpiritiis addus-in corpus introducit.ur, aut fakem (quod
_Au.%r'_p.u;jat mag^s |i;:obabile ) impeditur .eiufdem per ^!riturii-yp-
Jatjîéin cpntem^,eratió i amp; forte ità'aSdenao' cerc^brum ,.:nervos, id
'glanduli^s, utJ^irauf a,mm^Us ad ipfj? non defq-atur , vel delatus'ngn-
'àdmittàtur.
li. Cibi cdnJucunt boni nutrirrienti , faciles digeftu , amp; excremen-
tis vacante?. In gen.e.re ijjgiendi funt ( effet enira nimis longum /îgiî-
Ïatisn pmnes recenferç) multum w-oaiatici'j, fumo exficcati, crudi,
' aquofi j item qui copia faiis, faCcîjàri, piperls ,' vel acetl fcat'eat, aan
facile putrefcunt. Circa cibos hoc praecipue naonendum eft , .ut non
permifceantur varii in una menfa. Deinde ne ad farîetatem venter re-
pleatur. Novu« etiam non fui^cad^is, niii pjiori perfeâe co(5to ac di-
flributo. Cœfia prandio fémper pârcîor fit, vel in totum ab ea pras-
ftat abilinere. Comedantur capones, perdices, lepufculi , pedes vim-
lorurti 8c vervecum , carnes cervinœ , avium montanarùm , columba-
rum fylvéftriuro , 8i fîmiles alix. Sorbitionibus amp; jufculîs parciffime
utendum , amp; affîs potius quam elixis, ut omni ratione corpus ficcuth
fervetur, ooxiique humores plane excludantur. Inutiles funt plerique
pifces, item cafeu«, legumina, .diverfi frudus , maximeque horarii.
Potus fit cereyifia tenuis à fordibys fuis probe repurgata. Minime
tutus eft liberalior vini ufus, .quia maxime nervosfcrit, prxfertim quan-
do ante çibum, .yel ftatim à paftu f^mjtur. Abftinendum ab bmni
potu, camin ventre cïbus concoqui cœpit, hoc eft, interpofito inter
pr?ndium ^ cœnajp tepipore non.bibendum , njfi manifefta cauffa po-
'tum expoftuîet. Vini Ibco amp; cerevifiœ u(urp3ri commode po'terit in-
fpfio herbse Thee ; nec non Coffee cuçn multa glycyrrhiza , ut tàli '
'ftiodo ferum acrius diluatur, -per urins vias poftca cducendum. Sicui
decodio Ligni Guajaci, Saffafras, Radicum Chynae, aut Salfu: pariliae ma-
gis videatur convenire, cum eo non contenderim.
nr. Exercitatio moderata mirifiçe prodefteâque ante cibi ufum
inftituta ; intempefliva autem , vel nipdum fuperans .fumme Isdit. Et
fi quid efficax fit ad morbi fuppreffionem i fane illudcft quodHippo-
cra;es fcripGt : exerçit'mr» fmtms, »0» fitim clhis, amp;nbsp;ej]e ad
labores,nbsp;'nbsp;,
tî
D I S S E R T A T I O M E D I C A
IV.nbsp;Somnus convenit mediocris. Mox à cibo qui capefdtur noxïüS
eft, aut nimis longe qui protrahitur.
V.nbsp;Excernenda amp; retinenda ita fefe habeant : alvus ac vefica quoti-
die reddant foeces fuas , vel levi pharmaco ofBcium praeflent. Nimia
Venus, quae alioquin moderata in affuetis faepe utiliffima exiftit, omnium
maxime nocet. Hinc Hippocrates dicit eunuchos ac pueros ante ufum
Veneris Podagra non laborare. Quod intelligendum eft, modo tempé-
rantes vivant. Scribit enim Hollerius fe eunuchum Podagricum nolTe,
cùmque graviter aegrum.
VI.nbsp;Tanquam fummi hoftes evitandi motus in animo vehementes,
ira, terror, triftitia , hifque fimiles. Fugiendae curae, folicitudines,
intenfiores cogitationes, imprimis frequentes meditationes. Omniratio-
ne ad hilaritatem aeger fe componat.
SEcundum praîftat Medicina proprie difta , quae auxilia fert, qui-
bus morbum pellas , fi diaeta nequeat prsfervare. Studebimus er-
go paroxyfmum praevenire incidendo venam. purgando corpus per fu-
periora , per inferiora ,'per habitum.
I.nbsp;Tundatur vena fi vires ferant , fanguis in corpore abundet, ab
eoque periculum exfpeóletur ; aut folitse quaedam vacuationes fuppri-
mantur. De fridionibus, cucurbitulis, cauteriis (è quorum numero
moxa eft J amp; veficantibus non dicam , nifi vellem adum agere. [am
enim hoc à Sennerto , Spigelio, aliifque multis egredie praeftitum
fuit«
II.nbsp;Vomitum excltabimus quando ventriculus faburra fcatet, hu-
naorçs furfum vergunt, ad vomendum facilitas eft, amp; vires fatis con-
fiant Non igitur anxie medicamenta qusremus, cum huic fcopo fi-
deliter inferviant nunc concinnanda :
Tartar. Emetic, ßf. viij.
Conferv, Rofar. Pallid. Sj.
M. F. BoIM.
lÄ
Cuî hauftus magis placet, illi fequens propinetur:-» quot;
quot; quot;nbsp;\nbsp;Cr»»
m
-ocr page 13-•çt. Croti Metaîlor. gr, xvj.
Macertntur per noBem in vtm albi Gallki
Mane per chmam emporeticarn fttÜ4 colat. adtU
Oxymell, Scyttitic. Sv.
III. Si autem prudens amp; fciens Medicus cx quibufdam fignîs judî-
caverit fatius efle per alvum ducere , id confequetur facile (poft fufiS.
cientem fcilicet correâionem) exhibito bolo exMercur. VitaîCorreft.
gr. iii. iv. v. amp; Conferv, Rofar. S. Q. Vel
Çi. EleSl.Hiera Picra ^ifi.
Re/t». Jalapplt;ey
Scammon. an. gr^ iW
01. Jtinip. Gntt. iv.
M. F. Mm.
Pilulas fi quis velit, fumantur Arthritic«, qua$ Pharmacopca Ultra»
jeSina habet, aut parentur tali forma :
çi. ExtraB. Catholic,
Mercur. VulcU B^jJ.
Diagryd. gr. vj.
01. Macis ftilUt. gut. iv.
Jk[. F. PiMlt;e N'. X, pro duplici dop,
Sed quoniam hoc in cafu convenientiflimum eft per Imn^nmt évacua»
re, optime proderit fubfcripta fpecies pro Vino Medicato, quamcom-
municavit nobis in collegia fuo pradico Clariflquot;. D.D. Munniks, Aha-
tomicus dexterrimus , experientiffimus Praólicus, Botanicus infignis ,
Praeceptor ac Dudor meus facillimus, obinnumera quae in mecontuliï
beneficia devindo gratoque pedore statem maxime colendus;
ïLad. Helen.
Turbith. An. S«/.
Jal^PP'y. C ..
Cert, Aarantior,
au t jlSSfif:^ c.ijjfciïï iyiiltl^
lü.
Herk
B 3
■ ^
D I S S E R- T A X I O 'M E D ï C A
Herb. Chamapijt.^xï), , , ■
Smtmitat. CtfUdur. Minor. Sij.
Baccar. Junip.
Fe!. Senm 2Umdat. Jvj. .nbsp;.
' Aloès, Sem. Carni
F. ex his S. A. Pupp a fufpend.inrim aWiGdic. Likiv.
Hinc ïgrotans blbat feojei vel bis de dié hwjftum , pro iit
minus dejecerit.
IV. Sudores quando provocandi erunt, njukum facict hoe 4eco-
dam, quod magnarum virium tefliatur modo laudatus Praäicus:
iji. Raßtr. Ligni Cmjaci |vj.nbsp;,
Sajfafras ,
Rad. Salße parill. fiijj.
Macerentm per noü:em calide in alt;iua comraunU Lih. vij. dei»
coquantttr S. A. addenda,
Rad. Turbith.
Hermodaüjl. ^jj.
JJerh. Chawiep^t. M. iij.
Gljcyrrhiz.. Raf.
F. Colat. Lib. iv. ZJrtde matte ac Vefperißiwatur.Hduflm lar-
giory équot; 'w copioßßimi fudores proltcittutHr.
Praeterea nonnulli etiam in ufum vocant qus urinas. amp; falivam movent;
fed hsc qua forma praefcribencla, qua ratione adminiftranda fint paflira
videre cft in Prafticorum libris, qui confulantur.:
Hifce omnibus ferio adhibitis fi malum nefciat cedere , verum quoti-
die exafperetur fummis cum doloribus , iu id ante omnia incum-
bendum, ut quam celerrime fymptomatum vehementia mitigetur, de-
mulceaturque. Quod partim internis, partim externis perficien\us,
I. Ex internis funt Opiata omnia , cster^qué .Anodyna, Mithrida-
tlum , Diafcordium , Philonium Romanum , ac longe plura qus ex
ordine apud Sylvium reperias, amp; Wiliiöum.
II. Inter externa numero cataplafroatajemplaftra, Ikus. De quibus hoc
monendum habeo , ut non nifi cum maxima cautione Ufurpentur, ab
iliifque abftineatur fimul ac dolores imminuti funt.
I.nbsp;Cataplafma fieri poteft ex laße dulci, mica panis amp; fpjrîtu falis
ammoniaci. Paratur etiam è baccis lauri, mica panjs amp; ûle communi in
aqua plu via vel fontanadecodisj aut
Çi. Fdrf». Raä.
Sem. Lim,nbsp;' '
Hordei, a».nbsp;,
CoBii in Me dulci ai
Pubis cenßßmtiam adde
Pulv. Croti 5(5.
'M. F. Cataplafma, quod mdiocrlter cale ft s apficettif,
ubi cruciatus immaniter urgent, ceftufque adeft vixferendus, In lo.
cum laâis dulcis fubftituaur lac ebutyratum , addaturque paululuin
Opii.
»J
II.nbsp;Emplaflrum Sylvius laudat ex fola Theriaca, quo fspe magno
cum fi'ußu fe ufum fcribit. Conducit aliquando etiam illud quod Bar-
bette habet in Praxi Medica, ejufque hsec eft quot; '' ' quot;
Adimi]
Cernßal
Sapa». Fenet'. an. fx.'
OL Olivar, lib. ij.
jSxmg. Porcin, f j.
Cff ex-arte informam Emplaflri.
Quibufdam pro arcano infervit Emplaftrura de Gummi Caranna, quod
in Iiiinr modum comnnnÏMir.nbsp;quot;nbsp;—nbsp;t
in hune modum componitur :
91. Carannx^.
Cerlt;e Flava
01. rerbafc. Q^ S.
M. F. Emplaflrum,
Iir. In-
-ocr page 16-i6 dissertatio medica inauguralis: -
iii, Inundiones profunt ex aqua theriacali, fpiritu cochleariae, fp.quot;
Yinifimplici, camphorato, juniperino . quibus amp; addi poffunt fp.falis
armoniaci, cornu cervi, urinae amp;c.8ic.
Flnifis, aut maxima ex parte fublevatis doloribus , id agendum fu-
pereft , ut quicquid vitiofi humoris per articulos diflemjnat^
fuerit fenfim digeratur, ne in tophura concrefcat, partefque adeo fir-'
mentur, ut non pofthac fluxionem tam facile fufcipiant.
Atque haec pauca funt qus ex multis placuit congerere, pluraqui
cupit, imo totum de Podagra volumen, Hippocratem adeat m Apho-
rifmis, confulat Fernelium, Foreftum, Willifium . Sennertum , Pla-
terum, Sylvium, Gorrsum in definitionibus, Sydenhamium , Spi-
gelium, aliofque Audores Medicos.