DISPUTATIO
i N A V 6 V R
D E
Q^V A Ai
AUSPICE DEO OPT. MAX.
K^uBoritate (JHagtiifici T). ReBoris,
Philofophix Dodoris, ejufdemque Facultatis in Illuftri
Academia Ukrajeainâ Profeflbris Ordinarii,
N E C N O N
AtnfliJJimi Senatus Academici Confenftt, NohiliJJîmlt;sque
Facultatis MEBICty£ Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA Honoribus amp; Pfivilegiis rite
amp; légitimé conrequendis,
Publico examim Jithjicit
ADOLPHUS DIETERICUS SGHRODTER, Hamburgens.
Ad diem 24. OUobris , hom locoqne folitü.
trajectiadrhenum,
Ex Officinâ Francisci Halma, Academiîc
Typographi, cIo loc xcn.
Excellenttffimo NobUijJimo,
atque ExperientiJJimo
Dno. Dno.
Sereniff. Ducis Megapolit.
Guftrov. Confiliario atque
Archiatro.
Parent! fuo fumme devenerando
Diff'ert. hanc Inaugurakm
D. D. D.
-ocr page 3-On inter vulgares atque quotidie in
Traxi obvios ajfeBus efl j quern in
fens nobis enodandum fujcepmm: Ter-
multi enim Medici j quamvis Traxi to-
tam dedere vitam nullum tamen ejm-
dem Exemplum fe vidijfe profitentur lu-
bentißme. ^idam unicum oculis at-
que admirationi iUorum fefe obtulijfe ^
fcriptis tradiderunt. Terpauci flurafe expertos ejje'glo-
riari pojfunt. Tlurimi aliorum fide freti j ea qua alii vel
falfa vel fabulis aiiBa reliquerunt j Juis incorporarunt
fcriptis J imo oculatos fe profiteri tefles baud erubuerunt.
Nonnulla tamen ab Au6toribus a^ionnVois j tam ex veterum
quam modernorum clajfe j fcriptis mandata j pofleritatique
reliBa ßint exempla j leètorem in fmilem fere fiuporem
abrtpientia. Inter Obfervationum Medicinalium fcripto-
res in compendio quafi quamplurimas ä veteribus catalep-
ticorum hißorias relief as j nobis fifiit Joh. Schenckius in
Obf. Med. lib. i.p. 60. feqq. Noftro verb feculo in annotan-
dis iifdem praprimis operam contulere Tulpius in Obf.
Med.Lib. i. Cap. 22.p.45. Benediét. Silvaticus in Conf. amp;;
Refponf Med. Cent. i. Conf. 76. p. 130. it. Cent. iv. Conf
A 2nbsp;7. p.
-ocr page 4-7- p. 476. Fernelius trium Gallk Regum Archiater àuo ca*
tdepticorum Exempta enumerat Lib. v. de Part. Morb. amp;:
Sympt. Cap. 2. Fr. de le Boe Sylvius in Prax. Med. Lib iv.
Cap. 24. Joh. Mich. Fehr. in Ephem. Med. Phys. Decur. n,
Ann. i. Obf. i. p. 2. Chr. Franc. Paullinus in Ephem. Med.
Phyf. Append. ad Decur. iv. Ann v. Obf. 11. p. 6. amp; Obf
28. pag. 19. Joh. Dolïeus in Encycl. Med. Theor. Praft.
Lib. i. Cap. 7. p. 96. Illuftrisnbsp;Fautor ac Tracep-
tor nofter ad cineres ufque cokndm , in Differtatione ante
biennium de Catalepfi habita j, duarum mulierum catalep-
ticarum facit mentionem. ^ibus denique addimus illud
à Tarente nojiro fumme Venerando ^ cum ante i-j i^nnos
in itincre occupatus Tatavii degeret ^ obfervatum ^ cujus
pofthac pluribus mentionem faciemus. ReEie itaque^ Hen-
ricus ab Heer j tanquam inania verba j amp; magna jaBan-
tia figmm illud Nollentis ^ Medici cujufdam ipf coata-
nei ^ refponfumproclamat ^ qui cum ab ipfo ad Monachum.
qiiendam catalepticum -uocaretur ^ rogatus ^ num Jmilem
cafum aliquando vidipt? plus milites reffondit ; cum per-
lt;ieret ubinam ? Roma ^ dixit. Kjld quod ille re^è retu-
'lit O te infelicem in vcriverbio l non puto mille fuijfe
Catalepticos ^ ex quo morborum terris incubuit cohors ^
Galenus ^ Fernelius ^ Tlaterus ^ quot;Dódonaus unum duofue
viderunt ^ apud alios plerofque altum de Us filentium ejî ^
neque verifimile vïdetur ^ tam raram rem fi vidifent ^ ta-
cituros fuijfe. Huic Morbo explicando cum Jequentes dejîi-
nata fint pagina j divinim Numen invocamus fupplices
velit bac nojîra Jiudia in fui gloriam proximique emolu*
mentum dirigera.
D I S-
-ocr page 5-I N A V G V R A L I S,
D E
THESIS. I.
Ntiquitatis laude celebre eftillud Galeni Ub.i,
•ïïieÀ xpolaim. Cap.y.p.m.6^. Xpîj 'TrpoTipov vmp t
opof^ctruy J'liXieamp;cLj, t î/^TTiTtle/v Ig anctyuyii fiih'
AoWûif, «Ç T.v lipt^ni XoyoY. Oportet prius de
nominibus difcernere, quce incident neceflario
in habendo nobis fernione. Hoc amp;: nos confi-
derantes , priufquam ad realem Affedus no-
ftri confiderationem perveniamus, praemitte-
raus ilia, quae nominis explicationi infervire
poterunt. Denominationis autera explicatio ex Grseco verbo ««-
laXttiJ^^xveiv cft petenda, quodlatinis deprehendere , ofFendere, au-
dit componitur ex pr£epofitione xstT«, quae in compoGtione ut-
plurimumhabitudinem quandam afFert, ôc verboxa^CttV«»-, capere,
accipere, prxhendere, afficerei quavoce, tam ratione repentinas
invafionis, quam conftantis Sc firmx permanGonis, ab aniiquitate
• appellatus videtur efie.
Non autem foUishic, cut noftra in prsefens fumant altaria , af-
feftus hoc fibi nomen vendicat, fed fi alios quoque auftores non
Medicos evolvimus, amp; illos in fuum id convertifle ufum inveniemus
paffim. Sic pro firma rei cujufdam in mente perceptione five com-
prœhenfione Metaphorice adhibetur paffim , ut dicic Arifi. lib. i. dt
Monb. ad Nicomach. evç-i[A,a. ff) àn nci^hn-^iuy iyyi-yviiivct(r/uihm w^oi re
tixQ^ hx^nç-oi' V cv T^ iS/w i.e. artem conftareex perceptionibus con-
fentiencibus ad finem utilem vitse. Et LT4ciams defeti. Philof. loquens
de Stoica ita inquit cv «ala^ii'ip« ««s?« ilt;peivtlo , i. e. nunquam eandera
adipifcendi fpes fuit. Sic quoque Cicero Acad. Quafi.^i^. inquit,
cogicationes, vel fi hxc verba aut minus placent, auc minus intelli-
suntur,nbsp;apTpellemus licet. Dein Mufici quoque quando
concentura explorant,comprehenfionem amp; pulfationem chordarum
xetmXvi-\tv vocant, ut annotatum exfchola Ariftophanis ita dicentis,
}icLm\«lt;piv ««^s-if 0/nbsp;Xiyav 'ÏTraicTdr ■nKi^a.vrn; Tß»f /««luAc/ç »
'nbsp;Sinbsp;yJinbsp;T ^famp;c^;.»»'. Sed ha:c ex-
tra forum raedicum vocis hujus acceptio. In eodem veronec una
accipitur 'rationé , fed ittterduiri late, interdum^ ftriéte. Ratione
primi modi fumitur apud Htppocratemltb. 'lurpS. vi i. ».8. p. m. 49.
pro fanguinis in vafisinterceptione, quando dicitur, w cTè 'Qh T^gjj-
cpAe'é'af twi KaS^H««quot;'quot; Xf» (pvxdojm : item denbsp;mily.«-
T©-, cohibitionc fpiritus Galenm hb.z. de Sanitate tuend,c.\i. men-
rioncm fecit. ProUrinse 8c fanguinis intereeptione ufurpatur vox
Hipp. lib. 2.nbsp;SeB. n I. m. 75-, p.m. 700. ^Pro
Affeâu illo ex Letbargo SiPhrcnitidejunfto, Grscisit^?!«^«!'/« di-
/.vi.Mp.4. ProComateVigiliàPaulo
neta I iii. cap. 6. Strifta tandem fequitur. Sc propria magj vocis
buius acceptio, quse noftra eft, dum certum quendam eademde-
notamus morbum, non noftro tantum «vo fed pnicis jam tempo-
l-ibusH«S?Aê4'i' vocatum. Vid. galen.hb. iv. delocts affeB. Fauluni
nmet Itb.iii. cap.6. w.Joh. Gorrhm Defimtiones Med.p. z^j.
Non unicam autem Medicorum fcripta evolventes Affeftus hujus
denominationem invenimus, fed ut f^pius, prœfertim in Medicina
fieri folet, variis appellationibus fefe deleftarunt audores. Inter
has autem ex Graecis vulgatiflima eftnbsp;fiveKag^a, qua uti-
tur Galen, lib. iii.de loc. Aff. cap. j. prstereanbsp;Dioclt dvAuSU Au- ■
ment audit. Compofito nomine ây^vmov «m^mcs à Galeno vocatur
mffim , quamvis a ias diftinfti affeftus fint CatalepGs ScComa vigi-
lans. Per Periphrafin , t CphfQm mtv/Aclruynbsp;vocatur a,
Coo. Alatinis exprimiturvocibuslnterceptionis, Cohibitionis, Prae-
henfionis , Congelationis, Morbi Attoniti : it. ab efFedu Stupor
vigilans dicitur. Germanis voce fatis generali Die^luneftmiuig audit
utaliarum gentium voces, qiiibus AfFcftura noftrum exprimerefo-
lent, tacearaus.nbsp;^ ^
Sed fraftojam cortice, ipfum quoquedeguftabimusnucleum ,
quod ad obtinendum, non in colligendis multis Auftorum défini-
tionibus occupati eriaius, fed qui harum varietate deledatur able-
gamus
-ocr page 7-gamus ad Gorrhd Définit. Med. p.z^y. 302. Galen. IV. dèloc. ^f.z',
foh. Bapt. Sihat. Htfior. Med. Gal.viix.p, foh. gmnth. Andernadde
Med. Vet. (3 Nov. Comment, i. Dial. 8. p. 586, Donat. Ant. ab Altomari
de Medend. Hum. corp. mahs cap. iv. p. 120. foh. fac. Weckeri Syntax. Med.
l. w.part.x.p.'^'j, ut alios quamplunmos , tam veteris quam novœ
fcholasMedicos taceamus, qui cun£l:iferè rem eandeiii diverfis tan-
tummodo depinxere coloribus. Nobis jam ita placet hune Mor-
bum Catalepticum defcribere in genere. Quod fitSenfuum mo-
tuumque voluntariorumprœceps celTatio, qua correptus, attonici
inftar , rigidus per totum paroxyfmi decurfum , eandem omnium^
corporis partium figuram , quam eodem invafionis momento habe-'
bat, fervat : fuperftite Refpiratione 6c Pulfu.
V.
Hac pofita Affedus noftri defcriptione neceflarium quoque crit
dcdifferentiis ejufdem nosefle follicitos, partimuteocertiores dein
m Diagnofi fitnus, partim, ut aliorum, clariflimorum etiam quo-
ründam auftorum error pateat, qui cum cognatis cundem afFedi-
bus fepius confuderunt. Hoc ut eo facilius ohtineamüs , noftro
quidemjudicionon crrabimusfi duplex ejufdem differentiarum con-
ftituamus genus. Alterum à cognatis afFeftibus, alterum inter fe..
Prions rationa maxime ipfi cognatam deprehendimus, primo Con-
vülfionemuniverfalem , qua: prxfertim rationeifigura; externic, fa-
cile fallere medicum in Diagnofi pöflet: hoc tamen fatione invafio-
nis obfervandum eft difcrimen, quod illa correptus xger , eumre-
tineat corporis fitum, quem mufculi, motu voluntäriogaudentes,
mentifque impèrio obedientes cafu eodem invafionis momento ca-
piebant ; Hac vero poft fpafmodicos utplurimum ac convulfivos
inotus praegrefios corripiatur, in quibus non voluntariö £c natural.
Ii , fed involuntario ac p.n. motu mufculi gaudent, dum hi pro va-
rio ac impetuofo fpirituumanimalium , non ex mentisiroperio, fed
proprio nutu , influxu, modo hue raodo illuc rapiuntur. Alter
Affeftus eft Coma vigil, aquo baud difficulter quoque difcernitur,.
prseterquam enim quodmembrorum rigor hie abfit, facile quoque
ab eodem excitatur aeger, quamvis ftatimin fomnum iterum inci-
dat. Multa quoque cum affeftu noftro communia^ fiabet Apo-
plexia: Senfu enim motibufque voluntariis in eadem xque ac in
hac privatus jacetagerj ab oculato tamen Medico , facile ejufdem
à noftro difierentia agnofcetur, dum praeter invafionis celeritatem,,
contrario plane in illo fpiritus animales afficiantur modo. In Apo-
plexia enim eorundemà centro ad periphenam egreflus, mCatale-
pfi vero eorundem à periphcria ad centrum regreflus, m utraque
mentis in eofdem dominium impeditur. Prius membrorum flacct-
ditas, pofterius eorundem rigor prodit. Quare nec errons mculan-
dus erit iUe, qui Catalepfin inverfam dicit .apoplexiam. Convenit
quoqae in multis cum Ecftafi, imôvulgo cum eadem contunditur,
quod elegans in Obf. Meâ.Schcnchn hh. 60 annotatuin exem-
plum Sacerdotis probat, hic enim cum in fie difto Mifl^ faci^ieio
confueto manus elevans , Catalepfi corriperetur , vulgus dmni
quid fiibeffe, Sacerdotem nempe in Ecftafin rapi, atque cum Deo
œlloqui exiftimabat. Diverfi tamen Sc hi funt affeftus. In hoc
enim mens in certo quodam, acie fua incomprehenfibili objefto.
utplurimum divino confiderando eft occupata , ut ua aftionibus ,
fibi ex unionis cum corpore lege incumbent.bus mmus P^^^F°J-
Gc: Scquamvis corporis partes, eundem f^penbsp;^
lustamenadcftearum rigor, imo f^pe h^c correptiloquuntm ,
folum de unico ÜI0, quod jam meditanturobjcfto... Imo utplun-
mum divini quid his fubefl-e folet. Catalepucis deiiique haud ab-
fimilestam ratione figuras quam rigoris'partium , Fulmine ifti, his
tamen prêter fenfus amp; motus voluntarios, ipfa quoque rdpiratio ,
pulfufque pereunt ficque mors adeft , ilUs utplunmuni per breve
Temporis fpatium ad fe redeunti^s,^ fanifque. itaum exiftentibus.
Ad fecundum jam differentiarum genus devolvimur. ' Inter fe
autem hic affeftus non nifi gradu dift}nguitur , m a lus enim pr^-
ter externorum membrorum omnium ngorem , nullum lenlatio-
nis advertitur fignum, quale exemplum inMonacho quodam capu-
Sni ordmis annotavit Hcnmu. abHeer Ohferv. rar. 3. p. 38
In aliis vifus , imo auditus quoque ill^efi manferunt , quam vis ob
mufculorum motum interceptum eorundem organorum rigor adiue-
rit id quod paroxyfmo definente, ex illorum relatione licuit col-
lipere Cuiurgeneris hiftoriam habet Galenm m Corrment. m i.
Trorrhet H PP. CaP. 56. qui de condifdpulorum fuorum quodam
refert qld poft paroxyfmum , omnia fe vidiffe atque audnfle m
eodem narraverit. In aliis fenfus omnis périt, rigor tamen m mi-
Torf arX obfervatur , propulfi ad pafius aliquot ambulant tmo
deglutitio, qus motuumvoluntariorura fpecies eft , mtegra nu-
net. Ut fe expertum efle Fernelim inTraSl. dePart. Morb. (3 Sjmp,
Lib, V. c. i. a^erit.
Delineatis hifce, defubjefto, five Parte pritnario affe6ta inqui-
rendo folliciti fimus necefle eft. Cerebrum ejufque incolas prima-
rio affid, vel rei medicas imperitus concludit facile j quinam vero
ex iifdem afficiatur primario , magna inter Medicinas proceres fo-
vetur difceptatio. Mentem ipfara , ejufque facultatem imagina-
tricem , non exclufis tamen aliis ejufdem potentiis , primariura
Catalepfeos fubjeftum cum Galeno tota ferè venditavit veneranda
antiquitas. Aft eandem iitabw efle , ac potius compati, quara
pati ) ob arfciiîlraum nempe cum corpore nexum, tot jam pro-
batura argumentis eft, ut fuperfluum foret eadem novis cumula-
te. Videri autem eadem poftunt latius dedufta apud B. Wald-
fchmidt. in colleg. ad Timamp;i Caf Med. habita p. 698./^^. Excell. Wed. in
Pathol. Med. Dogmat. SeB.x. Cap. v\, p. 21. Renat. d:s Cartes inTraEl,
de TaJJtOfj. Ammamp; in ink. it. Bapt. ab Helmont. TraSi. Tremens Idea.p.
W». aojquot;. Prjeter hos quidam cum BenediB. SUvatica in Confil amp;
Refponp ^yi^ed. Cent. i. Cap. LXKvi.p. igo. ventriculos cerebri par-
tem afFeftam conftituere contendunt. Aliis membranofam fpina-
lis medulltE fubftantiam pro fubjedto agnofcere placet. Infignis
ille Philofophus Renatm des Cartes glandulam pinealem, (quam va-
riis probabilibus potius quam apodidlicis ratiociniis mentis fedem
efle comprobare ftudet Truü. de Paf. Anim. part^ i. Art. p.. amp; de
Horn, paffim) pro parte principaliter affefta habet. Quani quidem
ingeniofiflimihujus viri fententiam rcfutare non eft hujus necloci
nec fcopi.
Extra cerebrum autem divagantur quoque au£torum quidam,
8c alias corporis partes accufare tanquam mali hujus domicilium
volunt. Inter quos imprimis Helmontiiu TraH. Jm DuumviatHS
occupatus yalde eft in demonftrando , uti foporofos aflèftus , ita
Si hunc primariura in ftomacho habere fedem ; fed argumentorum
in hunc finem adductorum confequentias facile deftruere poterit
is, qui mentis acie eafdem perpendet. Q^iamvis enim hoc ipfi am-
babus largiamur manibus , cerebrum non femper per eflentiam,
fed faepiffime etiam per confenfum in hujus generis morbis affici,
tamen ex fonte ad fedem concludere non licebit. Ha;c enim fi
valeret argumentatio,Proh ! quothabcremus Catalepticos. Fonfeca
tandem cor eligit, hoc enim fpirituum mentifque domicilium pu-
tavit Quam tarnen fententiam citaffe fufficit.
'nbsp;IX.
At cum fatis jam in recenfendis ah'orura fententiis occupati
fuerimus, noftram quoque ut exponamus neceflltatis eft. Ad me-
lius autem percipiendam hancce do6lrinam , diftinguimus illud
in fubjeftum ratione caufae radicalis , 6c ratione fymptomatum.
Mentis fedem in qua fentire , percipere , meminifle , imaginari
fuafque funétiones exercere comperitur, feu fenforium commune
pro primario ratione caufae radicalis affeftus hujus domicilio habe-
re , hac adducimur ratione , quod videamus mentis cura corpore
commercium pro majori vel minori mali hujus gradu , plus mi-
nufve effe interceptum , hincque fenfus , motufque yoluntanos,
modo omnes modo quofdam tantum celTare. Senforium autem
commune merito ibi collocamus, ubi mens firmiflimam juam cum
corpore unionem demonftrat. Hoe autem ibi fien , ubi pnnci-
pium ac origo nervorum omnium . ficque fpintuum animalium,
veluc animae emiflariorum per quos fuas in machina noftra cor-
porea operationes efficit , tam ad munia fua obeunda introitus »
quam pro objeétis per contadum in variis corporis partibus ipfis
impreflïs menti ofiFerendis egreflquot;us patet, quilibet facile nobifcurn
confentiet r prioris namque ratione imprimis motus voluntaru po-
ilerioris verö fenfus omnes peraguntur , ut erroris itaque acculari
nequeamus , fi omnes , quotquot mens ex unionis cum corpore
lege obit aftiones , his fub fpeciebus fpirituum nempe emiflione,
Sc objeétorum ab iifdem allatorum acceptione comprehendamus,
Nervos autem hifce aólionibus dicatos omnes, in cerebro , amp; im-
primis ex Medulla Spinali oblongata , originem habere , fatis jam
per experimenta in corporutn diffcaionibus fafta, oculatifllmi fe-
culi noftri anatomici comprobarunt. Ex his autem concludi
nolumus nos certo quodam animam noftram rationalem includere
fpatio , hoc enim fo is corporibuscommune eft, ficque ab eadeni,
tanquam fpiritu maxime alienum , cum nullum tam vaftum excogi-
tarifpatium poftît , quo non major , nec tarn exile, quo non mi-
nor eadem fit. Illud autem eft, quod in quaeftionem venic, quam-
nam corporis partem mens imprimis ad munia fua , ex unionis le-
ee fibi incumbentia , obeunda elegcrit ? hanc autem medullam
^ fpi-
INAUGURALIS.
fpinalem in cerebro oblongatana conftituere ex diftis antea con-
cluditnus. Ne vero roateriae ex profeflb hoc loco non traâandœ
nimis inhasrendo extra Scopum vagari videamur (philofophandum
n. paucis) id jam quod ncccflario ad dignofcendam corporis partem
primitus in hoc morbo affeftam adduci debuit, relinquentes, ad
fubjeétum afFeftus noftri fecundarium, five ratione fymptomatum
confiderandum nos accingimus. Illud autem imprimis nervi, fen-
fibus tam , quam motibus voluntariis dicati , una cum fibrillis fuis
atque papillis, mufculis ( ut omnis motus voluntarii organis) ac
membranisintertexti conftituunt : Prius fenfuum omnium (in exqui-
fita quidem CatalepG) ceiTatio , pofterius mufculofarum partium ri-
gor , motufque voluntarius ceffans oftendit clariffime. Quorum
pofterius priori quidem frequentius accidifi:e hiftorise probant, re-
ferunt enim eazdem, «gros fxpius finito Paroxyfmo , omnia quae
vel vifui illorum , vel auditui fefe, durante paroxyfmoobtulerunt,
enumeraffe , id quod de reliquis quoque fenfibns, pro majori vel
minori morbi gradu, fufpicamur.
Sed jam caufarum labyrinthum adiré ordo jubet , ex quo , ut
cum Thefeo Minotauri noftri viftores redeamus , aliorum prius,
amp; quidem prxcipuorum Medicinx noftriE doftorum , de his opi-
nionem videbimus, antequara quid nobis ratio difliitet exponamus.
Hos inter G innumeros fere Galenic^ Schol® addiftos confula-
mus, inveniemus, eorundem quofdam cerebri intemperiem quan-
dam frigidam 8c ficcam accufare, cujus ratione, Sc cerebri amp; Spi-
rituum fiat congelatio , hancque intemperiem fuccum quendam
Melancholicum , frigtdum 8c ficcum in cerebrum introducere ajunt,
id quod fuis, 8cut folent ,levioris ponderis, debilibusqueargumen-
tionibus probant, Sed praeterquam , quod concipere nobis non
poffimus illam intemperiem , quae materiam melancholicam, frigi-
dam ac ficcam cerebro afferre debeat, nifi in ipfahac materia ean-
dem confiftcre dicamus; quœrimus ex ipfis, qua faltem ratione fi-
bi intemperiem imaginari poffint, qute vel tam fubito induci, vel
tara repente folvi poflit , ac hie morbus azgros tam prshendat,
quam relinquat ? prarfertim cum nondefint obfervationcs, fineul-
la vehementi caufa externa eodem correptos efle quofdam. Et
qua ratione explicaremus, quod interdum excepto tadu omnes,
interdum quidam fenfuum externorum illaefi manferint, fi hxc fta-
ret feivtentia ? Nec défunt ex iifdera, qui membranarum cerebri
diftenfionem pro caufa mali hujus ventilant, eamque venarum at-
que arteriarum per eafdem exporreftarum nimite repletioni tribu-
unt. Sed mirum quantum êc hi falluntur. Qua enim ratione à
inembranis his fenfuum motuumque voluntariorum interceptiones
deducere pnterant ? Mittimus hos , amp; quid Chimicorum cohors
hac de re ftatuat vidcbimus. Hi quoque in diverfas abeunt fen-
tentias, nonnulli vaporcs. five Spiritus Sulphuris cujufdam narcotici
five ftupefaâivi, qui vifcofitate lua ligare, vel aciditate Vitriolata
figere Spiritus animales poilunt, pro caulÜ agnofcunt. Nonnulli
verö hanc fibi conceptam Spirituum animalium Gongelationem à
Mercunali derivare principio volunt, a Mercurio nempe cremofo per
mutationem gradus alterato ac defltillato , hocque experimento fe-
quenci, quod Rolfincim habet, fe probafle putant : quemadmodum
Spodium vino infedum extimam vini fuperficiem congelât, ita hic
Mercurius infita vi in rabiem excitatus nimis impingitur,corpora con-
ftringit,8c rigida reddit, ut Sulphur non vaginam fed Ferrum, non fac-
cumfed nummos petit.Sed credat is , qui comparationem hanccon-
grue inftitutam elFe putar. Hdmontim Trail. Tremens Idea f.m.t-i.^.
no, 51-. Ejufque pullus Fr. Ofin.Gremùs. Tr. Arbor Integr,. Ö ruinös..
Horn. Lib. Il, Gz/», i. §. xi.206. «0. 8q. obfcure fatis m entern fuam
exprimunt» dura Archeum quendam fibi fingunt tetrum inducen-
tem lumen, à Sal.corrofivis ficque irritantibus, accenfum, illum-
que mali hujus caufam ftatuunt. Si Sylvii hac de re fententiam
intuemur, ipfe fpiritus animales in hoc afFeftu plusminus torpides,
amp; fie ad motum ineptos fieri , atque coagulari putar. Ad quam
fententiam confirmandam Spirit, animales , cum Spirit, vini fubti-
Lflîmo comparai, atque eofdem, fimiliter ac hune à Spiric.Urins:
humant coagulari putar. Sed Spirit, hic vini, quamvis millies re-
ftificetur , illum tamen non acquiret fubtilitatis gradum , quem
Spirit, animales haberent , ficque 8c hxc annihilatur comparatio..
Spiritus autem Animales coagu ationi minus aptos effe folidiffimis
probavit ratiociniis Craan qua: ne crambem bis cc6tam L. B. pro-
pinemus.hic loci tacemus, eundemque ablegamus ad Auftoris prx-
h-Viü-ili dijfertationem deCatalepß habitam. Renatm des Cartes una cum
aflcclis fuis ,. uti fedem hujus mali in glandula cerebri pineali diéta
collocant , ita caufam ejufdem à catarrhofa quadam lympha vel
glandulam totam , vel partem fulummodo , pro graviori vel mi-
tiori
-ocr page 13-tiori gradu , plus minufve opplente deducit. Sicque non conatum
fed facultatem Spiritus determinandi menti deefie ftatuunt. Ante
enim invafionem hujus morbi fubitaneam, Spiritus animales, Eequa-
li quidem copia, motuque vehementi in artus mufculofque ad quos^
à mente tune temporis erant determinati, influere, hancque de-
terminationem non mutari duranteParoxyfmocontendunt; Quam
fententiam acriter defendunt Brockbufin, m Oecon. Anim. Amml..
102. p. 5-99. amp; fet]^. amp; Craan. in Tr. de Hom. Cap. xci. p. 5-45'. feqq.
Sed collabente hoe fundamento , Glandulam hanc noftri afFedus
fedem eflè , collabitur fimul quicquid illo fuperftruitur.
XL
Verum , quifque fuo abundet fenfu. Nos melioris doétrinje
gratia , tria conftituimus caufarum genera , Proximam fc. amp; Im-
mediatam , Proximiorem , feu Mediatam, amp; Procatarélicas , qua-
rum , cum altera ex altera fluat , omnes indiffolubih quadam fe-
rie ita inter le invicem funt connexœ , ut dillblvi non poffinr,
Proximam quidem conftituere caufam id aptum natum efle opor-
tet , quod corporis œconomiam naturalem nihil vel parum faltem
immutat, mentis tamen in id dominium, amp; Spirituum determina-
tionem omnemque non raro perceptionem impedit. Gum videa-
mus Affeélum hunc non raro fatis ianos unico apprehendere mo-
mento , brevi quoque remictere iterum , nec ullam lœfionem, vel
moleftis; fenfumpoftferelinquere» nifi quod utplurimum laffitu-
dinem quandam , quara à nervorum tono qui rigidus nimis atque ex-
tenfus in Paroxyfmo erat , nunc remittens iterum ac fiaccidus ni-
inis eft , deducimus. Hanc itaque caufam in humore quodana
circa fcnforium commune p. n. ftagnante , illudque vel compri-
ineme , vel obftruente qua;rimus. Utrumque enim Spiritibus ad
imperia mentis exequenda ibidem exiftentibus prœcludit vias hoe
enim eorundem tranfcolationem , illud tranfcolatorum ia nervo-
rum oftia introitum impedit. Circulari. fic fpirituum motu , cum
centrum attingere nequeant, impedito, necefle eft Aëream hanc-
ce fubftantiam nervis fuis , eorumque fibrillis , mufculis intertex-
tis inhasrere, illofque inflare atque diftenderes, unde partium ex-
ternarum deducendus rigor, ftupor atque duricies. Gradus autera
quod in his major, in illis minor obfenvetur, exinde oritur, quod
in his ex parte tantum, in illis vero ex toto fenforium commune
obftruatur ; Hincq.ue in priori cafu non omne mentis in Spiritus
B 3nbsp;domi-
-ocr page 14-dominium interceptum fit, fed motu quamvis ccffante , fenfus ta-
rnen liberi fiant. Salva autem utplurimum in utroque calü exiftit
refpiratio ( voluntariis quoque motibus annumerari potell:,
quamvisenimdeeadem utconfueta re, mens non fenapercogitet.ab
i la tamen cohiberipoteft ) ob nervos organis illius, fpiritus anima-
les, fatis magna in copia advehentes, (quos à quinto amp; fexto ner-
vorum pari a ii, alii ab oftavo derivare volunt gt; ) minus claufos.
Caufam Mediatam Proximiorem in fluidis corporis partibus qux-
rendam, exantecedentibùs jam colligipofleputamus; hanc autem
nonunam femperefTe , circumftantias confiderans advertct facile.-
in hoe etenim fubjedo (anguinis , in hoclymphae nunc quantitas,
nunc qualitas accufanda venit. Quare quicquid ex fluidorum in
corpore genere ad cerebrum delatum, fenforium commune obftru-
ere, ficque determinationem fpirituum impedire quovis modo po-
teft, caufam mali hujus Mediatam conftituit. Humorum vero m
cerebro circulantium in ftatu naturali duo prxpnmis funt genera,
fanguis fcilicet fubtiliffimus atque puriflimus per arterix aorta: ra-
mos fubclavios, horumque duo infignia artenarum fc. Caroti-
dum ac cervicalium paria, pro fpirituum animalium fecretione illuc
delatus : 8c lympha quidam purior ac gelatinofa , ejufdem nutri-
tioni dicata. Hi duo humores , G débita qualitate gaudeant, nec
in folito majori copia illuc deferantur , imo perafto ibidem negotio
per venas vertebrales ac jugulares internas , ad cor tanquam cen-
trum fuum iterum redeant, omnia bene fefe habere neceflum eft.
Si vero vel crafli fint humores, particulœque vifcidîe , acidae alise-
veadmixtse, vel in quantitate excedant, vel in motu fuo retrograde
impcdiantur , fenforium commune obftruere , ficque hunc Aftt-
6tum producere funt nati Hanc noftram fententiam experimentis
probare fufcipiemus. A Sanguinis quidem multitudine confertim
caput occupante , ipfumque fupenmplentc hunc morbum indu-
ftum efle, in adolefcente quodam tanquam oculatus teftis probat
Aetiiis Tetrabél. 11. Serm. 11. cap. 4. Hic cum triduum exegiflet rigi-
dus, nec palpebras claudens, nec ad vehementes vociferationes o-
culosmovens, necadinterrogatarefpondens, quarto demumdie,
largafanguinis eruptione pernares fafta, ab omnibus ftatim mole-
ftiis liber faftus eft. A Sanguinis vero cralTitie Catalepfin obfer-
vavit facQtm Comment, ad Aph.y. lib.z.Htpp. Fafta euim apertione
hominis
-ocr page 15-hominis cujufdam hoc morbo defunfti, majores cerebri venas refta
decurrentes ab occipite ad fynciput plenas concofto crafToque fangui-
nevidit. Aferofa tandem materia rubore tinfta, in pofteriore ca-
pitis parte ftagnante , malum hoc ortum fuiffe , per Anatomen
fadam in homine primo ftatim die violentia hujus morbi extinfto ,
detexere Scoliographi in Holl, de x^üorb. Intern. 1.1. cap. q,
Explicatis his, jam in ampliffimum caufarum Procatardiaruin
campum exfpatiamur. Htec autem harum caufarum eft conditio
ut non Temper abfoluta quadam neceffitate morbum noftrumprae-
cederedebeant, fed quamvis fsepius eundem-prsceflifle obfervatse
fint; nonnunquam tamen nulla ex his pro vera ejufdem caufa ven-
ditari poffit. Tres autem harum confticuenda: dafles , rerum fc.
Naturalium , non naturalium amp; praeter naturalium. Ex Prima
clafle temperamento melancholico atque Phlegmatico gaudentes
maxime ( non exclufis tamen reliquis ) huic morbo funt obnoxii,
prioris enim ratione particule cralfe , acida:, vifcidae, terreftres»
aliaeque ad (dsiv atque coagulum , ficque obftruftiones, maxime
pronas praedominantur in fanguine: pofterioris autem ratione par-
ticul® aquofœ, pituitofie, vifcidce, lentoque gaudentes motu ab-
undant, qua: facillime in cavitatem quandam corporis fefe diffun-
dunt. Inter aetates fenilis magis juvenili huic morbo obnoxiuseflr.
Quod fi exemplisprobatum velis vide facotium in comment, ad Aphor^
7. t. z. Com. Hipp. it. Dodon. in mnot. ad cap. 4.. Obf. Medtcmd. E lexi-
bus vero fœminino magis j quam mafcuHno familiaris eft hie afFe-
ftus : cujus caufîE ut fatis manifeftae , explicatione non indigent;
Sic ex Menfibus vigefimo statis anno nondam fluentibus Catale-
pticam obfervavit pueilam Gahekhonerm eamque notavit in Tr. dc
Obffnis.
XIV.
- Ex fecunda clafl'e incufandus primo Aer frigidus ac humidus., ille
namque amp; poros corporis exclufioni feri fuperflui dicatos , occlu-
dere , humorefque circulantes coagulare aptus eft, hie ferofitatcs
auget, heterogeneitatefque quamplurimas MaflseSanguineae inferr.
Sic milites quamplurimos in afperrima hyeme, niveacgelu admo-
•dutn horrido exiftente , in obfidione urbis cujufdam occupatos,
Catalepfi correptos vidit fob. Henterns, .unnounic Forefi. Obf ^i. lé.
ÏO. E cibis vero magis prae aliis huic affeclui producendoaptifunt
crudi, acidi, vifcidi, falfi, fumo induratïj craffi, concoftu diffici-
les , valde réfrigérantes , ut amp; Medicamenta vehementer refrige-
rantia, vel interne afiumpta, velexternecapiti applicata : it: Nar-
cotica intcmpeftive vel in majori copia aflumpta : 6c in genere omnia,
quteferofasacidas, craffafque fanguini particulas coramunicare va-
lent. Potus aquas prxgelidaej praeprimis corpore nimio motu val-
de defatigato, potusvininimius, corpore gelu niveque perfrigera-
ti, ut amp; acidi, novi , non benefermentati, cerevifjaeque recentis
nondum defoecats:. Exemplum horum elegantiffimum videre eft
in Bensdiä. Sdvat. Confd. ä Refpom. Med. Cent. i. LXXvi./. 150.
Motus, tam exceffu , quam defeftu peccans, alter enim fpintibus
depauperat fanguinem , ficque vifcidum eundem rcddit, alter iti-
dem fanguinem reliquofque corporis humores incraffat, figitque.
Prioris exemplum legere licet apud-Smww»»« inAbditts cap^ loz. qui
virum gravibus ac diuturnisiaboribus fatigatum Catalepfi periodica
correptum vidit. Haud abfimili quoque cum his modofomnus ac
vigilise afFeaum hunc producere poffunr. Excreta quoque ac re-
tenta, fi non fint naturalia huc facere videntur. Etenim fi illa quae
excerni debebantur, retineantur, vel heterogeneitate a fangume
non fecernuntur , vel eidem ex circulationis lege communicantur
iterum , à quibus jam femel eft mundatus. Si contra quœ retineri
debebant excernantur , tota iterum oeconomia animalis turbatur.
Exempla paffim legere licet apud auftores. Reftat ex rebus non
naturalibus ultimum , fed prsecipuum : Animas nempe paffiones,
quiE quam aptaehuicmorboproducendo fint, plurima teftantur ex-
jempla. Ex Mœrore Catalepticam Ronde let im, èamqueanno-
tïLvkinMeth.Ctir. Morb.p.^l. ex quo eandem refeit quoque Wienus
de Praßi^. Damon, hb. y. cap.xxxv. p.S^f. Item Excell. Wedeltus tu Pa.
thol.Med. Dogm. Lib. iii.cap.x.p.ôiS. Irara malo huic producendo
aptam fuifle, exemplum habet Dolmsin Encyclop. Med. lib. i. cap. v 11.
p. 96. Terrorem nimium morbum hunc fubfecutum notavit Piittllt-
msm Obferv. Med. Phyf.felcB. 19. annexis Sphem. Çerm. Dec. ii. Ann. v.
Exinopinata ixpulfa à virgine admodum à fe amataCatochoticum
iradiditjuvenemnbsp;Obf.Med.hb. i.cap.zz.p.i\y. Ninr.ium de-
nique hterarum ftudium atque profundas cogitationes C..talepfin
induxifie videmus apud Gakmmin Comment, z. m i. Porrbet.Hipp. c.^6.
Ff rneL de Part. Morb. (3 S^mpt.ltb. v. cap. p. jzo.
Ex Pr^ternaturalibus autem rebus , plurimas morbo huicpro-
ducendo aptas fuifle, plurima confirmant exempla. Sic ex Febre
in Catalepfin incidifle quendam , obfervavit Holler. in Con-mem. ad
xiii.l.v.Coac.Hipp. Imo in declmationejam exiftente Febri eandem
acceflîfle notarunt Scolwgraphi adltb. i. cap. ix. Holler. d. mot. mtern. Ad--
miranonequoque dignum Catalepfeos fimulcumFebre invadentis,
cumeaque iterum remittentis exemplum legere eft in Obf. Med. Do.
don, cap. iv.p.g. Ex Delirante Catochoticum idem notavit Holle-
rttisl.c. Puellam quoque vermibusvexatam, fxpius hoc morbo cor-
reptam annotavit Dodon. Obf. Med. p.ióf. ex BeneSä. hb. i.cap.zó.
Convulfiones frequentiores hoe demura malum infecutum efle in
mulierculaquadam, mentionem hek Cl. Fehr. m Sphemer. Med. Phyf.
Dec. II. Jnn. i.p-. 5. Quibus adjungimus denique cafi'm à Parente
fijmme venerando, ante viginti amp; feptem annos obfervatum , no-
tatu certe digniffimum, quem ex ejufdem ore ita accepimus. Cum
Pataviivivens cum D.Caialloejiifdem loci Pradico, a-grotos , qui-
bus prœerat , vifitarem , oftendimus uxorem cujufdam Bajulatoris
puerperam , viginti quinque circiter annorum , Catalepticam.
Hœcelapfo triduo à partu enixo , mariti defideriofatisfacerecupi-
ens, matrimonii debitum ipfi perfolvit. Poft aftum matrimonia-
lem mulier omnis fenfus ac motus expers , in illo , quo prEehenfa
fuit corporis fitu rigida manfit, oculis quidem apertis, nihil tamen
videns, membra mota, eundem, quo fledebantur, retinebant fta-
tum. Nos tribus jam Paroxyfmi eiapfis horis, matutino tempore
eandem ita invenimus, necnifipoftoaoabinvafione horas, ex lege
MethodiremediisutSc adhibitis variis ligaturis, fridionibus, amp; in-
unótionibus ad fe rediit omnium aftorum ignara- Cauf» indagatio-
nem peritioribus hac ine rrelinquimus,
XVI.
Quamvis fupra in Morbi definitione Pathognomonicorum ejus
fignorum maximam partem jam explicatam putemus, tamen infti-
tuti noftri poftulare videtur ratio, ut pra^dicla figna, Diagnoftica
alias vocata, fingulari quoque explicemus pagina, cuiri fine his Me-
dicince Tyro vix ad exaftam graviflimi hujus morbi cognitionem
pervenire poffit. Tradit eandem Lommmsm Obf. Med, cum Pr^fatio-
ne Wedel» edtfis. I. il.p. Nos praeter celeritatem tam invafionis,
quam remifllonis, Aimmumcrinomenon in eo quxrimus, ut cor-
pus per totum Paroxyfmi decurfum eandem figuram , femel â fe
occupatam retineat, ita quidera , ut primo afpeftu ftatua;, quam
homini fimiliores videantur hoe morbo correpti. Sic indignantes
quafi ftabunt alii, alii meditabundifedebunt, profundis quati inhae-
rentes cogitationibus : Hi brachia ad arripiendum quid extendentgt;
illioffiimoriafFerendo occupati erunt. Quarum figurarum varietate
qui deleftatur , ridiculas certè in evolvendis Audoribusinveniet,
Hicautem rigor, quamvis tantus non fit, ut membra plane moveri
non poffint, mota tarnen, eandem figuram fervant. Senfus quo-
que pro minori vel majori morbi gradu vel omnes, vel quidam, vel
nulliceflknt. Refpiratio autem una cum deglutitione, nune libera
plane manet, nunc paululum debilitatur. Pulfus utplurimum Le-
thargicis fimilis eft, non tamen ita languidus ac mollis, fed magis
fortis atque aequalis, fanguinifque motum vel parum vel nihil de-
pravatumindicat, variat autem Sc hic, pro circumftantiarum, at-
quecaufarum varietate. Urinauna cum alvinis fcecibus,durante Pa^
roxyfmo fupprimuntur , cum mufculi eorundem excretioni dicati
riaidi fintgt; ac exitum promovere inepti.
XVII.
Sed pergamusadPrognofin. In genere fciendum) nos verfari circa
morbum per fe quidem periculofiffimum, cujus tamen periculofitas
major vel minor raetiri debet primo ex mali ipfius gradu. Cujus
ratione illi, qui omnibus fenfibus privati funt , periculofius decum-
bunt, his, quibus quidam integri manent, quamvis hoe poft paro-
xyfaium dem um fefe prodat. Item Refpiratio fortis Sc intégra, me-
lius fignum eft debiliori. Secundo ex ejufdem Origine five caufis
praegreflis. Harum enim fi nulla evidens eft , vel gravis, mitius
quoque de morbo ipfoformaodum judicium, quam fi praeceflerinc
gravioramalo, utFebres, Deliria, Vermes amp;c. Tertio , ex Pa-
roxyfmi diuturnitate, quo brevior enim hic, eo mitius malum, 8c
contra. QuartoexParoxyfmorum frequentia. SemelenimfiafHi-
gat minus elt periculum, quam fi fœpius redeat. Quo loco non
poflumus non advertere in clariflimorum virorum Dodonei fc.in Oh-
ferv. Med. cap. iv. 6c ex illo Heurnit errorem, qui neminem fecunda
vice fine pernicie certiflîma hoc morbo corripi ftatucrunt. Hic au-
tem error, cum illorum exemplis, qui periodice, per plures etiam
annosfsepiflimeinter negotia, fine majori etiam noxa, correpti fu..
clariflime refutetur gt; nos eundem refutare fuperfluum duci-
ere
-ocr page 19-mus. Unicum tantum illud fatis notabile D. Fehrii m Efhem. Dec.
li.^n. i.p. g. de ruilicaàquintoaddecimumquintum annum hoc
morbo faepius periodice vexata , memorantes. Ad qumtum jam
Prognoieos fundamentum pcrgimus , illudque ex fymptomatibus
conjunftis petimus. Si cum aliis morbis, v. gr. Epilepfia, Febri-
bus.amp;c. conjunftushic affeaus,amp;gravioreft Sccuratudifficilioril-'
lo, qui fine nfdem invadit Sextum denique ex eventu fluit, qui
faspiflipe hunc morbum graviora infequi mala docet, in foporofos
emm tepius Cataleptici mcidunt morbos. Sic de Lethargo fequuto
itamp;^tmDodon.inObf. cap.x.p. 12. Ex fupei^veniente Apoplexia for-
ti lethalem huncafi^eaum obfervavit Cl. Fehr. loco antea atato. In E-
pilepfiam vero mutati hujusmorbi,exemplum enarrat Dodon. in Ob.
ßrv. cap. XLvi./gt;. Ad falutcm autem finiriillud fighum prjEcipuum
efl:, G critica quaedamaccedatevacuatio , quod videre efl: in exem-
plo ab Aetio Tetrabtbl.11. Serm, 11. 4. notato, in adolefcente quo-
dam, in quo, pofl:quam per triduum hoc morbo correptus fuit, ac-
dente tandem narium haemorrhagiauberiore, à Malo hoe liber fa-
ftus efl;.
Perfpeftis fic iis quae ad explicationem morbi fàcere nobis vifa
funt, de curatione quoque breviter noftram exphcare mentem Sc
neceflitatis Sc mflituti efl-. Nc verô in ifto tramite falutis reftituen-
daï titubemus, Mercunales Afclepiadei viatoris ftatuas , in bivio
praxeos pofitas , fe^uemur rationem fc. Sc experientiam, ratio in-
dicationes, experientia auxiliorum indicatorum materiam'ofl^ert.
Duoautcm in eadem attendenda, alia fcilicet quae in, alia quae ex-
tra Paroxyfmum facienda. In Paroxyfmo quidem omnis movendus
lapis efl: , ut materia vifcida circa fcnforium commune fl;agnans,
neruorumque orificia, plus minus claudens attenuetur, ac remo-
veatur, ficque fpiritibusllagnantibus liberreftituaturcirculus. Sic-
que temota caufa efl'eftus quoque tollatur. ld quod Medicamen-
tis tam in, quam externis ex Tribus Medicina nofl:rs Fulcris, Chi-
rurgico nempe, Pharmaceutico, atque Distetico petitis obtinere
allaborabimus.
Chirurgia Vens Sedionem fuppeditat, indigne à neotericorum
^»bufdam, fola aliis contradicendi libidine, è Medicina relegatam.
nanc enim , cacteris nempe paribus, Sc fi nulla adfint contraindi^i
C anbsp;cantia,
-ocr page 20-catiEia, in noftra quoque afteftu , quandoque adhibendara cffe, fi
nempe'fanouis vel quantitate peccet, amp; ratio diétitat amp; experientia.
Ad prius demonftrandum , materia fenforium commune obftruens
craffior eft atque tenacior, quam ut Medicamentis Volatilibus cito
vclincidi, vel remover), ficque pori deobftrui poffint. Hac ergo
opus eft, non quidem ad crafiiuem hanc corrigendam, fed ad moram
ipfiinjiciendam, ut fcilicet materia: peccantis pars quicdam ex loco
affeao, loca fanguinis miflione vacua relifta iterum occupet , SC
fic à periculofiori, in minus periculofum defcendat fpatmm , quae
Mechanica eft demonftratio.' Pofteriusexperimentnm illud Aem an-
tcaiam çitatum probat, qui mentionem facit juvenis pertnduum
hocmalocorrepti6c,quartodemumdiepr«greflalarga pernares lan-
süinis eruptione ftatim levati;. à quo exemplofacilis entargumen-
Utio. Nihilo minus tamen, amp; hic ülud, quod ubivis m generofo-
rum remediorum ufu , attendendum. nt
dium, obftinato fcilicet malo, amp;
Dein quoque Cucurbitulas abfque fcanficatione tanquam optimum
Sand^ac ^^folvendi marerram peccantem remedium commen-
dant quidam , cum eadem rtamen m Venje Seftione obfervata
cautione. Hts enim juvenem quendam Catocho cum Febre cor-
reptumfecurafle fcribit Cardanm tn Curat, aâmirand. 13. Veficatoria
extollunt alii, amp; non immérité, cumtam eliminando materiam pec-
cantem, imprimis lympham , quam dolorem excitando , fuam
ad excif4tionem ®gri promittant opem. , Poilunt autem infti-
tui vei .'in nucha , vel pone.aures , vel m brachio vel pedilïus.
Unicum tantummodo Exemplum quod Fchrtm m Efh. G,erT».
C e habet, verbo tangemus , Mullens nempe ,. Catalepli cor-
reptx qulc veficatono pedi impofito melius habuit. Mïigni
oupquè Chjrurgiïe Infuforiae inventores faciunt fuam. infulio-
nem liqijorura volatihum in venas aegrotantium , hanc vero cum
fufficien» deftituatur hadenua experientia , nec improbare , neç
valde extollere, poflumus. Nec Fonticulis fua detrahenda laus,
fiquidem tam ad curationem , quam.prïEfervationera , prsfertuu
ubi à Lvmpha malum ortum habet , ufu non fpernendo prsditi
funt Ca-itena , tum aftualia , turn potcntialia commendant a 11
non'immerito.' Imprimis autem Moxam vemci rtte cum. bacillis
apSam ; pro pi-^lemiffim remedio habçtnbsp;m
de Moxa, bancque fuara, femcntiam ranouibus non tantum_^ied
*nbsp;CXpCfl.*
-ocr page 21-experimentis quoque probat quam plurimis. Ligaturas quoque
non fine frudu adhibiras fuilîe annotarunt quidam. Optimus
quoque ex gravioribus corporis commotionibus , Friftionibas fci-
licer cum pannis afperioribus, calidifque , capillorum veOicationi-
bus , peftinationibus , urticationibus amp;c. expeftandus fucceflus.
Hïe enim humores fubtihlandi , torpidis motum reddendi , atque
fic obftrufliones referandi , non fatis deprsedicanda virtute gau-
dent. InlHtuendiC autem funt in toto corpore, prœfertim autes
Capite, Cervice , Spina dorfali , Volis manuum , plantifque pe-
dum,cum ha: partes ob nervorum copiam exquifitiffimo taflus
fenfu prsedit« fint. Pro certiflimo illas remedio habet Dodoneas^
atque mediantibus folis his, aliquot à fe curatos Catalepticos fcri-
bit in Obferv. Med. Cap. iv. Et ne quicquam quod ullo modo ad
affeàus noftri curationem facere videri poflir, omittamus, genero-
fiffimum iUud trepanationis inChirurgia remedium fupereft. Quod
quidem valde commendare non fufcipimus. Prxterquam enim,
quod firma ftet communis illa Medicorum régula : Nullum reme-
dium gravius fit fuo malo, dubius ejufdem eventus eft, atque his
noftris in pris difficillime admittitur,
XX.
Pharmaceutica cura coincidic fere cum illa , quas in Epllepfia,
Apoplexia , Melancholia , atque AfFeftibus Soporofis adhibetur.
Vomitoria profunt, praefertim fi in primis viis radix mali ha:reat,
idque nop. tam ratione evacuationis, quam gravioris ventriculi ac
inteftinorum , perque horum confenfum Cerebri commotionis.
Sola éBim' hac catarrhofam circa fcnforium commune ha:-
rentem materiam remotam, ficque aegros in quibus fruftranea
quoque reliqua fuere remedia, excitatos fuilîe, praeter aliorum
cxperientiam , Wedeliana imprimis comprobat. Nominatim ve-
ro huic fcopo apta funt , Aq. Benedid. Ruland , Mercur. vit^,
Tartar. Emet. Vitrum Antimonii, Crocus Metallorum, Sal Vomiti-
vum.Vitriol.atquequamplura alia, quorum imprimis dofis optime
obferv anda.
HiEc vero cum nec femper ex ufu fint, amp; magis pallative, quam ex
-fundaiiaentqcaufam mali tollant, ad alia rem^iorumgeneri deveni-
. endumsi qixlt;'E: intei; pfincipatU;m tenent, .prfmô^.qmnia Volatilia tam
f in ficcalt;quara humidaforma, qu«,ciim inultum;nutcriie primiEle-
.. ' ■ ■nbsp;'C quot;i quot;nbsp;■ mehti
21
menti admixtum habeant, poros nervorum obftruftos, ficque de-
mum. materiam circa eofdem ha^rcntcm craflam ac vifcidam per-
meando gt; volatilem magis reddent, ut tandem loca occupata re-
linquere apta reddatur. Hujus generis fijnt primo omnia Sal. Vol.
ex omnibus regnis petita , atque in varias formas redafta v. gr.
Aquae, Spiritus, feu Salia Volatilia, Effentiae, Tinfturae, Olea,
Confervas, Syrupi aliaque quamplurima. v. gr. Aq.Card. Ben. Fee-
nie. Lavend. Li. Conv. Menth. Melif. Cinamom. Rofar , Fl. TiL
item compofitac magis Aq. Antiepilepticae variae , Antihyfter. The-
riacal.fimpl. amp; comp. Anhaltin. Elix. Vit. Matthiol. Aq. See. Spi-
rit. Anthos. Cochlear. Sal. Ammoniac. Aceti. Fl. Til. Rofar. Ma-
joran. Cariophyl. Foenic. Anif. Tartar, volatilis. Corn. Cerv. Fu-
lig. Nitr. dulc. Vitriol. Spirit. Vener. Zwelffero' Alkaheft didus.
Lumbricorum Terreft. Sal. commun, Urinas , Succin. Bez. BulT.
feu Liquor. CC. Succinat. Mixtura in peracutis ParaceKi, quara_
Mixtur. Simplicem vocant. Spirit. Vini Reftificat. Alkohol, vini
Camphoratum, it. Salia Volatil. Oleof. variorum AuftonSylvn , le
Mort , Maëts 6cc. Eflentiae amp; TinÄur. Lign. Guajac. Canophyll.
Succin. Macis, Ambrae, Quinta Eff. Tartar. Efl'. Mart. Volatil. Ca-
ftor.Oleadeftill. varia Majoran. Rorisman. Rut. Aneth. Anif.Fœ-
nic. Carv. Cumin. Spic. Canophyll. Cinamom. Lign. Rbod. Succin.
Citr. Chamomill. Aurantior. Menth. Fuliginis amp;c. Confervae Citri,
Aurant. Fl. Lavend. Carioph. Menth. Anth. Salv. Meliff. Rofar. Sec.
Syrupi Staechados, Cinamom, Botryos, Viol. Pœon, Cochlear. See.
Alterum Medicamentorum hoc in ParoxyfmoconvenientiUm ge-
nus conftituunt Salia volatil. Terreis particulis inclufa , quae refol-
vendo, incidendo, abforbendo, explicando, ficque obftrudos po-
ros aperiendo agunt, qualia in primis praebent , primo animalium
partes varise , ut funtgt; Lapis Betsoar. Oriental. amp; Occident. Lap.
Cancr. Corallia , Mater Perlar. Corn. Cerv. Ebur. Unicorn, ma-
rin. Dens Hippopot. Apri , Mandib. Lucii pifcis Stinci marini,
Oflli fepiae , Ungulse alcis , Blattœ Byzantinae , Ofla de Corde
Cervi. See. Deinvaria quoque producta Chimica ut Sal. CC, Tar-
tar, Abfynth. Acetof. Sal. Volat. fixatuni f Sal. Ammoniac, re-
generatum. Flores Sulph. Martis, Sal. Ammoniac., Benzoes Ter-
ra Foliat. Nit. 6c Tartari,Tartarus VitrioK V^itriol. Mart. Pulv. Po-
lychreftusCornachii f Comitis de Warwick, Arcan.duplicat.Terfa
Vi-
-ocr page 23-Vitnoli , Ros Vitriol. amp;c. . atque quaraplurima ex Marte, C.nna-
bari , Antimonio , Nir. ac Vitriol. Prieparata Medicamenta. Ex
quibus cmhbet facile ent varii generis, pro lubitu concinnare Me-
dicamenta, vel tenuia , vel craffiora , prout vel magis vel minus
.deglutire seger poffit..
His ore aflumendis combinanda alia etiam funt remediorum ge-
nera, qux interdum fola adhibere neceffitas mandat, finsmpede
glutire non valeat a;ger. Inter haec principatum facile tenent gra-
veolentia, Errhma , atque flernutatoria naribus applicata partim
partim mflata . cum hac tamen cautela , ne fortiora fint , ficque
pauciflimos forfan adhuc reliquos in cerebro fpiritusdiffipent. Cu-
jus genens ^nt Spint. amp; Sal. CC. Viperarum , Campho!-a ejufque
EUxir, Ol. Tartar. per deliq. Caftoreum qufque Tinftura, Sal. Vo-
lât. Unna:, vara Pulveres fternutatorii fatis noti ,aliaque fortiora,
tam fvaveolentia, quam foetida, jam antea enumerata. Clyfterel
interdum acriores, ut amp; fuppofitoria exemplo Heerii magni funt
cfficaci^. Clyflerum exempla habet Henr. Regius in Praxi, Cap.
de Catalepfi. Interdum autem ob mufculorum rigorem vel non
admittuntur, vel plane, fine effedutamen, retinentur. Poft hxc
varias comniendamus inunftiones in Nucha , Lingua apice , fpina
dorfah , alul^ue corporis partibus , nervorum copia donatis , ex
bpintibus,01eis atque unguentis nervinis, atque valde penetrantibus
Ad quae praeter alia jam inter interna enumerata referenda funt
Spirit. amp; Oleum C.C. utet Fuligin. Majoran. Oleum de lateribus f
Philofoph Menthaï,Salvias, Unguentum Fufcum Wurzii, Balf!
Lign. Khod. BalfSulph.Fceniculat. it. Apopledici varii. Ad hœc
quoque referenda funt capitis lotiones cum Aquis Spirituofis it.-
bpir. Vin. Sicemm ftudiofum quendam ex Terrore Catalepticum,
cui cafu ab ebrio contubernah magna Spiritus vini quantitas capiti
lupenntundebatur , curatum vide in Obferv. Med. Phyi: Seleft
Paullmi, annexisEphem. Med.PhyfGerm. Dec.u. Ann.v. Cucuphx
quoque ex herbis, cephalicis vulgo diftis capitiapplicari poterunt.
Nemque animalia viva difleda amp; calideOccipiti applicata , utCo-
iumba:, Galling , Hirundmes , Pellefque animaiium recentes 2c
cahdx amp;c.
Ceflante vero Paroxyfino, an ex caufa quadam manifefla , an
citra
-ocr page 24-citra eandem segrum invaferit hie morbus fedulo attendendum. Si
prius optime prscavebitur Recidiva, fi ä caufahac fefe caveat pa-
tiens' Si autem morbus prteceflTerit, v. gr. Epilcpfia, Dehrium,
Febris See. hic ad fui curationem medicam efflagitat opem , perafta
enim hac fua fponte quoque ceflabit Catalepfis. Quorum quidem
fingulorum affèauum curationem recitare , noftri hic loci non eft
inftituti. Sin Pofterius , ita procedendum, ut primo Diaphoreti-
corum ulus per tempus aliquod continuetur, quo materia peccans
magis magifque attenuari, incidi , abforberi, refolvi , atque eva-
cuaripoffit, m quem finem omnia affumi poflunt Diaphoreuca fatis
nota v or. Antimon.diaphor.Sulphurverum,Antimon. H-Ant^
mon' Glauberi Panacsa Auri f Sulph. Antimon, auratum. Cerufl.
Antimon Acet! Antimon. Compof. Tinft. Antimon., Cmnab. nativ.
amp; Antimon Fl. Sulph. Bezoard. Mineral. Elix. Camphors , Spi-
Aq.lign. Guajac. Tinftur. Croci, Elix PP. Paracelfcum 5c
SeVcid CC.finelgn. f. Philofoph. Calcinat. Mixt. S.mpl. Tmaur.
^zrardii varior. auftorum . aliaque mnumera Ex quibus vane
vel inter fe, vel cum aliis remixtis, varn generis Medicamenta com-
poni pomint, Quo perafto demum ad corporis purgationem per-
veniendum. Cuifini inferviuntPurgantiaqusvis, Vinum Cathar-
aicum Rulandi. Mercur. Sublim, dulc. Refin. Jalapp. Scammon.
Extrad. Catholic. Amftelodamens. Extr. Agaric. Jalapp. Scammon.
Gumm. Ammoniacum. amp;c.
X X V.
Pro praefervatione denique commendamusThermas, five natu-
rales ill« fint, five artificiales. Modicum Coffe amp; Th^ ufum See.
Imprimis autem omne abfolvet pundum
Dista, circa quam fatis jam diaumerit, G unicum hoc monueri-
mus, ex rebus non naturahbus cavenda efl'c imprimis ilia, qusin
caufarum Procaiaraicarum numerum recenfuimus antea , hifque
contraria eflTe eligenda.