DISPUTATIO JURIDICA
I^AVGVRALI S,

tut E i 1 s.

Q^V A M
PRESIDE SUMMO NUMINE- -
Audtoritate Magnifici Tgt;. ReBoris,

jacobi vallan,

M. U. Praxeos amp; Inftitut. Medicinse Profeflbris Ordinarii,
NEC NONnbsp;-

Amphjfimi Senatus Academici confenfu , Nobilijfmaque
Facultatü JVRIDIC^ Décrété,
PRO GRADUDOCTORATUS
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Privilegiis

ritè ac légitimé confequendis,
rgt; r^ ^ ^^»ditorum examini fuêiicii,

CORNELIUS R-^U YL. Harl.Bat.

Ad dtem 30. A^aji hora locoque folitis.

Traj^ti ad Rhenum,

ex OfEcina F r a n c i s c i ' h a l m a , Acadcmi«

Typographi, cb bc xci.

p A T R I iE

NEC NON

Hujus Studii Jurîdici

DOCTORIBUS

A T au E

FAUTORIBUS

U T E T

consanguineis

OMNIBUS Q.U E

A M I C I S.

Hanc ^îfputatknem facram facit

C O R N. R U Y L, Auar.

DISPUTATIO JUKIDICÄ
^ ^ A V G V R A L J S

D E

TU T E L I S.

thesis I.

Uplex hominum flatus confiderari poteft,
turalis , quatenus à natura , amp; legalis quate-
nus à lege deducitur : naturalis eft in triplici
diiterentia, vel ratione fexus homines divi,
auntur m mafculos amp; fœminas, vel ratione
■ nativitatis in natos amp; nafcituros ; vel ratione
aetatis, in majores amp; minores. Status legalis
itidem triplex , amp; confiftit in libertate, qua
quod omnes homines t.,,»nbsp;hominum divifio pr.inß. dejur.perf.

?es vel pei-egriniTve Änbsp;^ quot;quot;

de vJßgn. patrWam.

fiUif^ ^^i pUati patris

poteftati fubjeai, omniaque f.bi non alteri acquirunt; qui vel Tb
tutela , vel cura vel neutro jure tenentur fr.infi. de mt. neutro jure

non Jft-nT'^JAnbsp;bonorum adminiftratio

?xmin. ? •nbsp;in tutela vel cura; fi mafculi 14

Sptrdefirquot;quot;quot;nbsp;'nbsp;reguntur , cum

juri conveniens elfe docet imp.Jnßinianm §. 6. inß. de Anil. m.

I'alrrj

mutSbni,nbsp;^^ ^^^grediamur ; prius excut.V

rTrrtrnbsp;tutela fit juris natu,

rails an avilis ? amp; cum plerifque ftatuimus, quoadoiiginem jurisna-

^nbsp;turalis

turalis q^oadLforcoam ^uris civilisefle, ,ex hac ratione, quatenusapuJ
omnes fere genres^ m ufa fuit , natura enim praecipit parrem profpice-
redebere filiisfuis impuberibus: formamvero accepit ex legis \i. tdb.
Verbis Uxi-o. ff.de verb,fign. quibus cautum, ut pater liberis fuis im-
puberibus in poteftate conftitutis teftamento legitime faflo , tutores
dare polTet §, i.infl.detut. 8c fi nullum conftituiffetlex vocabat agna-
tos /. ff.deleg. tut.pr.infi. eod. His deficientibus poteftas haec raa-
giftratui data , cui hoc fpeciati lege concelfum pr. inft. de Attill, tat.
ut meliorem hujus tutelaj notitiam percipere pcfTemus , non incon-
cinne fore arbitror prius ejus definitionem excutere omnù enim , quit^
a ratione frfeipitur de aliqua re iaflitutio, debet a definitione proßcifci, ut
imelligeupir quid fit, de quo difputetur tefle Cic. lib. l. pr. de offie.

III.

lutela., ut Scrvius définit, eft vU ac pote(fai in capite libera ad tue»'
dum eum , qui propter atatem fe ipfum defendsre nequit jure civili data
ac permijfa, fecundum JCtum Paulum i» l. i.pr.ff. h.t. i. infl. eod.
quibufdam videtur pro vis, legendum efTejw , quod vocabulum jtu.,
tutels naturam magis exprimit, mx Theophilm , quod injusac
poteßas drc. nos vero refte per verbum vü definiri fiatuimus : quod'
in omnibus conftanter exemplaribus per vim definiri placet, ntSiimp.
nofler Juftinianm idem fecit §. i. infl. h. t. in continenti fubjungens,
tutores autem funt qui eam vira ac poteflatamhnheaT§. z.infl. tod. (per
vim) intellfgitur auâoritas tot. tit. infi. de auEl. tut. non vis violenta-
vel atrox uti habet I. i.ff.qmd.met. cumf fed modica coè'rcitio in mo-
res pupiliorum , cum patris officio fungi debeant j fic tutores qua-
fi tuitores §. z.infl. h. t. quod pupillus ab eo tueri ac defendi de^-
bet, nam praecipuum ejus officium ne puprllum indefenfum relin-
qaat I. 30. ff. dé adm. équot; peric. tit. quapropter amp; defènfor vocatur
/. 2. C. quand, mul. tut. off. fun. pot. I. un. C, tibi pet. tut. (poteßas
eft quidem poteftatis fpecies fed non pertinet ad caput ejus, qui eft in
tutela , uti dominica vel patria poteftas (i) quia pupillus omnia fibt
non alteri acquirit (2) non eft in familia tutoris, fed fui juris. (■jgt;
Tutela introduób in fevorem pupilli non tutoris {In capite libero)
hasc eft vetus locutio pro in caput likrum , id eft hominem liberum ^
«am capup liberum pro homine liberD vmm dicebant Mjnßng. in Schol.

Äj^r«;«pro mannrnktere apud Planf.

debetnbsp;qui

quod fui inrJc aVnbsp;regulariter tutorem habere ncquir,

«nftimt' 'nbsp;^ft

ftesdpfi J,; ^''•'quot;■/^•'^P^f-Po^' fi pater fit mente captus, vel apud ho-
dKont Zl^'^'fnbsp;fi^ filio datur tutor quod pafer per

f n paf neye fervo tutor dari poteft , nifi habeat fpem libertatis

capite libero) noa

male et.am referunt ad tutorem . fervus enim non pofeft effe tutor

quamd,ufitmferv.tute cum. ignorante domino f obligari neque t

§. r. ff. de paEl. /. ,4. ff de Obl. ^nbsp;i^fl.'per\a,

l^f. mc,. ap. finita tutela oritur aâio in. judicio inftituenda

T: f] f-nbsp;habet perfonam ftandi in ju^

înunion 4 Lrquot;quot;nbsp;inffh.t. cujus com-

eft finisnbsp;U fuenLm

in perfona pupilJi tS «fficium tutoris, in his praecipuè confiftens
prsftanda; uiide fluitnbsp;^ amp; inaudoritate

datur tutor princioaliter perf^n^nbsp;amp; curatorem,

ejus bona curantur , qus funt acceflio perfona j datur vertcj
rator prmcipahter rebus §. 2. i„ß. de Cnrat,

i v.

«rnX'^iStiemnbsp;verba non pr^cife requiruntur ad

fccunda manSe 'nbsp;^quot;««d formam ut in thefi

rutelarumgene Tnbsp;'

Permittit laqte t, unbsp;légitima, ali.dativa.

ftateconftituîis efta m'; f 72nbsp;in potc-

veroVis qu SdaL L ,nbsp;i-f-^od. noa

A 5

fi tarnen de faSo dederit confirmari folet d.l.i. quod mfra perfpicue

apparebit, cum de confirmando tutore tradaturi fimus. Dr. teflamett-
taria quod ex fola teftatoris voluntate vires accipit, qus fervanda
l. 89. f. de R.J.l. il. f. de tefi. m. amp; reliquis prsfertur, provifio enim
hominis ceffare facit provifionem legis l.uU. C.depàB.Nov.i\%C. 5.
nihil intereft heredes inftitueritne an ex heredavent, /. 4./. de tefl. tut.
mater vero tenetur inftituere heredes d.l. 4. amp; inqu.n oportet m eum ,
qui matris teftamento datus eft, cum à patre datus . quamvis mmus
kire datus fit, tamen fine inquifitione confirmatur, nifi fi caufa,
propter quam datus videbatur. ineo mutata fit, velutifi ex amicûini-
micus, vel ex divite pauperior effcaus fit. d, l. ^.ff.eod.

v.

Déficiente teftamentaria legitim« tutelae locus eft fuitque olim qu«:
druplex (I.) Agnatorum ; hxc vocatur légitima , quod fine ullo
hominis fafto proximos agnatos ad fufapiendam tutelam vocabat,
Uxiz.tabb. l. i.pr. ff.deleg.tut.pr.Ïnfl. eod. {nwixxtem agnati qui per
virili fexus perfonas cognatione nobis jundi funt l.j.ff.h. t. §. i .Inft.
eod hoe fumma providentia ita ftatutum tradit VlpiMwl.i.pr.f.eod,
ut qui fperarent fuccefTionem, iidem tuerentur bona, ne dilapidaren-
tiir? Excluduntur igitur cognati, quiperfsminini fexus perfonas no.
bi junai, ex ratione praediflta. Agnationü amp; cognationis differentia ho-

die fublata per^^^;.lI8.a^4•^5• omnibus iadiftinftetam^^^f«,
quam mmtù defertur tutela. ( 1. ) Patromrum eorumque Uberorum
qui non ex Uge , fed e^ interpretatione, amp; mente legu legitimi funt
fuorumlibertorum tutores, nam plerumque ubi fucceflioniseft emolu-
mentum, ubi Sc onus tutelx efle debet. Plerumque vocabulum ideo
adjedum vult Imperator ad differentiam perfonarum, nam fi fasmina
impuberem manumittat, vocatur ad hereditatem, non veroadtute-
•hni tot. tit. 14. de leg. patron, tut. quia verile officium, à quo mulic-
res excluduntur 1.16. ff. de tut. praïter matrem amp; aviam , qus ante
agnatos admittuntur volentes auth. mat. amp; avtaC.quando mul.tut.off.
ffplures manumiferunt, omnes conftituuntur tutores /.j. §.4./. de
Ui tut. uno ex patronis defunÔo, fiüus ejus non fuccedet, fed tutela
apud csterosremanebit,nbsp;ff.eod. fed fi omnes decefferunt,

tutela ad liberos eorum incipit pertinere d. l.]^. §. 6. (5O Parentum,

ad

Ânbsp;(quafi contrada fiducia ) nancifcebantur
caturQuaT.n« -^''^!^^'^''''-Fidmaria . qux kgiti»^ vo.

res confKrnbsp;» à magiftratu, fed ipfo rure tuto.

vocanÄ^^nbsp;révéra/.^«/«,, non eft, cum noa

Vnbsp;r^ fimil.tudinem vocatur légitima quia

fïrSnbsp;atque;W««^«,conceperat. Sunt igitur

dD^ onZnbsp;ab avo intra pubertafem eman-

SturTn:.-?nbsp;7' poft mortem parentis, fingulari fide

omninbsp;reüquorumque

^mum, intra leggt;t,mam aetatem à parente emancipatorum, quorum
^.«mus tutor pater fuerat 5.nbsp;/. 4.^.

fed quoniam v,x ullus harum tutelarum hodieufus ,^cum a^magiftratu
pupillan plenque tutores, deficientibus teftamentariis , conftitui fo-
Jant Gm. hirod. 1.1. par.j. Nun.y. Fmn. in comment, ad Lultinß.
h. t. hase breviter explanaffe fufficiat.nbsp;^ '

V I.

^^^^^ neque teftamentarius. ne
amp;Titia dabatur tutornbsp;mprovmcnsvero ex

ties: vocatur dativJ/^ZtfrnS^^^^
. SCto vel à Pnncipe JconcJfl-S^mfrcVus
Tel ratione domicilii /. 3. C. demmicip. vel ratione bonorum /. «« J'
fubjeauserat, dabatur: quapropter nec imperii, nec'iu-'
'nbsp;f-'*^-nbsp;rnagiftratus nor»

?eSai enimfnbsp;P^-f'^^tm.dat.abhts.

bus pS™nbsp;'

numnbsp;eft tranflata in prstorem urba-

S inTuSn^'^^'^''?nbsp;apparet. Poftea Confule.

X^ rr«/^.nbsp;proconfulum dare poterant, / , 5. ^

fdeZÉ aZquot;'nbsp;Specialis legis delationc /. 1. §. i,

Jt.dem.dat.abhH. 8i denique hsc poteftas fuccelfit in omnes magi-

ftratus

A ^^.inJr;«!!!« / z ff.de tut. dat.ab hü. Juflinianm vero has muta^
contoS snbsp;tutores danäkultatcm defenfonbus

cvi atumTpquot;^ faculties valeant, ufque ad 500. fc^idos, una
^meiSm civitatisnbsp;Antiftite, ut videre eft. §.5./«/?.

dlt; Att. tui.

V I I.

Hispraemiffis, videamus, quando locum habe« tutorem dandi
poÄ amp; non modo tutores dantur. fi nullus exgt;ftu teftamentanus
vel legitimus, fed fi ex die vel fub conditione datus eft,
tf^Tr^.^nß.dcAtt.tut. item fi excufat fe tutor, vel ut fufpeaus

removetur. d.Lru l.^. C.in qmb. cauf.m fnbsp;f quot;ir

fubftitui pofle tutorcm explorati junseft^./.

cauftut. ^fi omnes decefferunt ad legitimos tutela red.t b urn a^
fentis reipublics caufa alium ä magiftratu conft.tm poffe ^mbigi-
tur , q?oreverfo, datus judicio tutel. tenetur 9 /.r/.nbsp;d*

fi non, datus tutelam retinet, nec legit.mifuccedunt, utex l.iz.
ff-.detut. conftat. Item fi captus ab hoftibus tutor §. i.tnß.de Att.tut,
aut in perpetutim relegatus C.inqmb.cauf.tut. aut miffus ad ho-
ftes quafi legatus, aut receptus ab eis, aut transfuger.t, quot;on ut pa-

trisproditor. fed ut explorator hoftmm l.i^.f.dyut.^zcom.
p tern judice eftpetendus /. ^.C. qui pet. tut item fi quot;uHus heres e,«.
ftit Li.infl.de Jtt.tut. item fi furiofus vel m.nor tutor teftamento
ä US VftT änbsp;locum conftim, debere nequa-

am ambiaendum puto /. 10. §.7-f-de excuf.tut. fi ante adltam he-
^e'di'Stem tutor teftamento datus decefferit , legitimis effe locum non
dubito l.6.f.deleg.tut. I. n. §. J. ff-detefl. tut. nec non fi ad certum
tempus vel conditionem teftamento conftituti funt, ad legitimos, fam-
to tempore v.=l cxiftente conditione, tutela devolvitur.

VIII.

Videamus hic, quinam teneantur petere tutores amp; (i.) tenetur
mater / 2. §.t. f.q^i pet. tut, /.8. C.eod. fi non petut, ve puntatis
grS eum etiit! ^ui'd.mitti poterat. deinde dimiffo eo ^^
lum non^tiit rurfum, vel ex ftudio inalos petut, expellitur a legt-

gidLm'; n^S^^^nbsp;accipere hereditatem Ic

«ifefteprobatur ^ cui' vTrïnbsp;^'l^Epifiol^DiviScveri ma-

tutoresidone 'nbsp;Siplures funt dati

nonpetiit.i,Kidir3![' 'Tquot;quot;nbsp;locumdefunfti alium

fttur, iuod nul^nbsp;fed fententia excu-

4. §. ^ Z rZ if TTr A^-'^iftrationi tutel. fufficiebat /.

amp; fi aooarear r,. quot;quot;quot;quot;quot;nis - j Liberti tutores petere tenentur.

priiirpTnluJ^T^^^^nbsp;^Puci

tenentur petere cogn tiamp;^frelf^^^nbsp;Pfquot;quot;^' non tamen

rentum, utriufquf fexus,Tt ™ all / fcnbsp;P^quot;

ind Siriquot;'^^nbsp;'^quot;'hüpofGdent, ubimorantur. neq^

I X.

Vefis jam perfonis confliV J-.

conatuserithicexponereper^oiTrr

modo tutor dari poteft paterfam: IfïSïïquot;^/ ?
uem fervus proprius. etiamfi libertatis r^'^SSn^'Zit^^^^^^

«us iiur ittr:för7i' quot;f-nbsp;^^^

fideicommiffariam lib p^ITt^ videtur tamen amp; extraneo fervo

ft^oris^p™nbsp;non reS f ''f'nbsp;P'^«'^- « voluntas te-

t'fi- item furiS f ^

licet limitatievenbsp;^nbsp;^»d hac fci.

diftaobtinentin t;ftJ'nbsp;Haecpr®.

^.lt;5nbsp;non vero in datione ma^iftrLs

mus, quidiemnêccL;-^^'^'''''quot;'': tutela emm dativa eftaöus legiti-

tutor dlitam^Sur^rr^^

quot;Status,quamfubditus /, lo.^.ufdeteji.m.qm ab
^nbsp;eodem

IP

eodemrnunicipîo velagroeiufdem mimicipiiefti?. léff.dotut. dat. ab hti.
ßvero idoneutn in territoriö fuo invenire nequeat, officium fit magi-
ftratuuro mqnirere ex vicinis civitâtibws honeftilfimam quemqtie , amp;
nominaprsfidiprovinciaemietete/.24.^. is/if/wf.^rfï. abhus. amp; denique

conftitui poffunt omnes, cum quibus teftamenti faâio cft Lzi-ff. de
tefi. tut.

X.

la thefi praecedenti traftavimus perfonas adtutelam gerendam idoneas,
hicdeiis, quas tutores efle nequcunt (1) officio cutelae fungi non poffunt
Ta\x\kKsl.fin.f. detut. materamp;aviaexcipiuntur /. 2. C. quando mul. tut.
off. Nov. 118. Cap.^. hœc tamen requiruntur ut fateantur aéiis (hoc
olim jurejurando prsftito fadum fuiffe matgt;ifeftum eft ex d. /.2.hodie nu-
da tantum promifïîone ATov. 94. Cap. 2.) ad fecundas nuptias non venire
amp; renuntient. 50«. f^üejani beneBcio, omnique alio legitimo auxilio
d.JVov. ii.S. Siadfecunda vota.redieriï, amittittutelam, nec, mortuo
marito, eamreaffumere poteft ( z.) Dsbitores amp; Creditores hodiefu-
fcipere non poffunt onus tutelae auth. minais C. qui dar. tut. olim pote-
rant /. 8. C. eod. ( 5 ) militis armata? muneribus occupatus, etfi voluerit,
tutordarinequit/. 4.C.foi. ne omiifo armorum ufu, ad opusrureftrefe
eonferantjamp;vicinisgravespraefumptionecinguli militarisexiftant/.5i.C.
/oMf.(4)nequeprodigus(5) neque mutus/.io.§.jf.i/e/«^.r»r.(6) nec furdus
hi.ff.h. minus autem audiens poteft effe/. 11 f.eod.(-j) necinfans§. 15.
Imfl. «iecArm. quod eorum nullum eft judicium ( 8gt; nec luminibus captus
( 9 ) necpatrimonialis colonus, qui privilegio abhacnuncupationede-
fcnàhml.ult.C.quidar.tut. (10) neque is, qui fuis magis quam pu-
pilli commodis profpiciat : tutela enim, inquit Cic. ad eorum utilitatem, qui
commißl funt, non ad eorum, quibus commißa gernda ejt. femper autem
hocobferventmagiftratus, necreenteos, qui feipfos volunt ingerere,
ut creentur, quique pecuniam dant , hos enim, amp; pinae obnoxios
e{fe promulgatum eft l. 21. §. 6.f. de tut. dat. ab bis. ( 11) nec magiftratus
feipfostutor-escreatepoiTunt/.4./quot;. eo^, ( iz ) neque incertus /. 20. de
tefl tut. fi duo funtejufdem nominis, isdatusintelligitur, quem tefta-
torfénfit, fi non appareat quem fenferit, nemer crit, uti docet ^Cr?»
Vaulusl.io.ff.deteß.tut. (15) non valet illa tutoris inftitutio, illiaut
illi, ßiiii msis, mri mnm voles, Titius tutor efle. l. 23. ff. eod.

X I.

X I.

arb^or r,'^ quot;quot;nbsp;nonds te fore

tionem f^ Zl J ,nbsp;, ut amp; me hetedii inftitu-

ren, d.r nlfif ff fiquot;' '-f-nbsp;™nbsp;quot;•lt;gt;-

undafithereS fAö

»dmonklonettTelreA^^i^^nbsp;condiüone, fed fub

X I r.

Comb;nbsp;^^nbsp;«quot;^p^tes

ƒ l-beros d.xit / ƒƒ.

4. ff 1%nbsp;«nftttueritne heredem an exki-eda-

quïteneturfiltnbsp;^^^^ difpofitione materna,

eum qui marrinbsp;4- amp; i«

Wimunusjure Sfrr ' « inquiri . fi a parre datus.

datus, fine jnquifinone conhrmatur d. l.^. ff. eod.

B anbsp;filio

filio vero naturali, id eft ex concubina natoin utiliter tutorem dat pa-
ter, fi nihil ei reliquit t.y.ff. de Co»/, tut. fi qiiocunque modo aliquid
ad eum pervenerit , dederitque ei tutorem pater , apud competentem
judicem debet confirmari./.C. de Conf. m.

XIII.

Hacoccafionehicpaucadeconfirmando tutore fijbjiciemus. Si tu-
tor datus a perfona in capaci, veluti a matrepatrono amp;c. vel non jure
datus uti filio emancipato, quem pater non habet in potefiate, vel co-
dicillis teftamento non confirmatis, velperepiftolam , vel datus eft ei,
cur dari non poteft, veluti puberi, vel alio quocunque ilkgitimo mo-
do datus fijerit, a confulari poteftate confirmari polTe, conftitutiones
conceamp;r\xntLi.%.x.l.6j.i.ff.deconf.tut.Lz. C.eod. fi filio naturali
tutorem dederit pater, debet confirmari apud judicem competentem
C.eod. teftatorisvoluntatemfine inquifitioneexequiamp;fimpliciter con-
firmare tenetur jndex /. i. §. z.ff. eod. nifi caufa propter quam datus vi-
debatur in eo mutata l. ff.de tefi.tut. quod judicis arbitrio com-
mittendum puto /.s. amp; 9-ff. de conf. tut. utilitatem enimpupillorum
praetor fequitur , non fcripturam teftamenti vel codicillorum , nam
patris voluntatem prsEtor ita accipere debet, fi non fuit ignarus fcilicet
corumqusipfa praetor de tutore comperta habet/.nbsp;contra-

rium in matris difpofitione obtinet f.detefi.tut. quod propter kn-
becillitatemmulieresfacillime decipipoffunt l. i. §. \.ff.adSCtumvellej.
idem juris eft in patrono amp;extraneo l.^.ff. de conf. tut. qui tutor efle
non poteft, neque is poteft confirmari l. -j.ff. de 'conf. tm.

X I V.

Magna hic inter DD. movetur controverfia fc. an a confulari poteftate
confirmatus tutor fit teftamentarius an dativus? ad priorem partem in-
clinare videntur Pacius in And. §.«/r. l»ß. de tut. Fmn. in Comment, ad
d.§. hac ex ratione, quod fegitimis praefertur, amp; liberatur a fatifda-
tione l. 5. ff. h, t. perdit legatum fibi relilt;5ium fi excufationem allegat
l. i2.ff.deexcus. deinde quia confirmatio non pendeta voluntateamp;fol3
poteftate confirmantis, fed magis in neceffitate juris pofita eft. Am-
pleftunturpofteriorem partem Cnjac. in Parat, ad hmctit. Treutl Sei.

Piff.

Difp lij. 2.difp. B. Zoefim, Schneid. Giphan. Lanterb. Hub. roet. multiaue

nihil tamen oSZs

Zl^Tr?quot;quot;nbsp;amp;nbsp;teftamentarium, nec

ujcivum eile ied medium inter hos obtinere locum propter l.x.ff.deconf.

num,ut G/«/.lt;,^^./.5.beneobfervat. C^terumquia abfolute ex teftt
tons voluntate eiTent,am non habet. audoritatem enim adminiftrandi
bona habere nequit, ante Magiftratus decretum A i. z.ff deconf. tut.

ïeKvTm'efffnbsp;teftamentarium ne-

X V.

Anteqnam tutores bonorum pupülorum adminiftrationem fufcipere
pofTunt pnusfatifdare tenentur, finita tutela rem pupillorura falvarn

exceptishis. qui funt teftamento
u oresdat,;,.nbsp;^^^^^ g,nbsp;^

wffi^utSftt^^^^^^^^nbsp;^-quot;^quot;ifitionedati

eorum fadfdat one-non tenentur fatifdare omnes, fed unus
ƒƒ. r.«, p^f Mnbsp;Peterepoteft §. x. l„ß. h.t. l.j.

diria fatifdationeitidemliberatL ^nToTSZl.^^^^^^^^^^
necnonpatronus ejufdemque filius fi perfona honeft?amp;^atimetfX'
ftantiamodicafit/.5.§.i.f/.^,,«,./,^. fifiiiusfam: creabitur titor
de,ndep,ternoIueritproeocavere juiferuntlege^ ipfum patrem cre'

Sr'quot;'quot;'.quot;'quot;quot;nbsp;utoftendit Divi

t fnbsp;'nbsp;' W'V/i falvJfoie m

fi puSS?nbsp;videntur hac ftipulatione contineri / 9. ƒƒ.

haSnbsp;ejus ftipulabitur!'f non

dumeftfer^ln M-'nbsp;fquot;ppeditant, unde ematur, dicen-

q^m p ïto^^^^^^^^nbsp;ftipulari debere, aut dare aJ/-

acquTrat fedS A-quot;'nbsp;quot;quot;quot; qquot;afi ipfo jure pupillo

acqmrat, ledutihsadioexftipulatupupillo datur.

XVI.

XVI.

Juramentum prsflare tutores etiam tenentur , fideüter fe amp; ex ani-
mo pupillorum bona gefturos, ac utiliter omnia in utilitatem pupillo-
rum effe verfuros. auth.qModnmcC. de curat, furios, hoc nim. leges vo-
lunt, ut tutores parentum omnino adverfus pupillos animum amp; afFe-
âum induant ; ut amp; repertorium conficere ante tutelx adminiftratio-
nem , ob doli maculam evitandam , omnifque fraudis tollendam fu-
fpkiomml.y.pr.ffdeadtn. amp; pcr.tut^.l.2^. C.eod.iit. quod vulgo in-
vmarium ,appellatut , öquot; efl. libellus bonorum omnium at rerum pupil-
lorum , nominumque ^ inßrumentorum jo enniter fub prajentia pu-
blicarumperfonarum confeäus. Solopatre, ab hac inventarii confeäione
liberato ; mi Vinn, tefiaturin feleSi. quafi. lib. z.C.iÓ. eft autem hoc fun-
damentum amp; caput reddendarum rationum : fi conficere neglexerint ut
fufpeóli removentur vinculifque publicis continentur hurailiores; cae-
terum, qui funt in aliqua dignitate pofiti vinculis publicis contineri non
oportet/. 5. %.\6.ff.de fufp.tut. amp; perpetua macula infamise notabuntur,
nec ab imperiaü beneficio abfolutione hujus notsE fruituri. l.fin. infin,
C.arb.tut. nifi forte aliqua necefTaria veljuflifTima caufa allegari poteft,
curidfaâumnon fnl.y pr ff.deadm. per.tut. nihil itaque gerere ante
inventaritim faftum oportet, nifi id , quod dilationem nec modicam
exfpeâare poffit.

XVII.

Inquïfiioneeft, an teftator tutoriteftamentopoffet remittere inven-
tarium conficiendi neceffitatem : quod plerique DD. facere pofTe con-
tenduntper rextum expreffum Luit. §, i. C.arbit.tut. ne fecreta patri-
monii amp; fufpeftum aesalienum pandatur l. z. C. de alim. pup. praß, non
tamen femper voluntas teftatoris, aut juffum confervari debet, nam fi
judex pupillo fecusexpediri intelligat, poteft eum ad inventarii confedi-
onem:idigere l.-j.ff. de ann leg. tutorem teftator tantum liberaffe in-
telligitur a folennis inventarii confedione qu® coram magiftratibu^ amp;
publicis perfonis folet fieri, non vero a confeâione privata, qus prse-
fentibusamicisvelcognatisconficitur, eft enim fundamentum amp; caput
reddendarum rationumj quas non poteft abfque in ventario reddere, quod

non

non pofTunt pupilli bona conftare, hanc vero reddendi rationes necef-
^^quot;quot;quot;ere nequit , quod contra jus commune occafionem de-
Jinquendi , amp; pupillorum bona graffandi prsberet teftator contra.
§. tllnd. amp; ^.foUaff. de pa£l.

XVIII.

^ Officium tutoris in his prnecipue conftare non ambigitur (primo)
m perfona pupilli tuenda , jd eft in prasftandis ei omnibus, quae com*
pctunt ipfî fecundum dignitatem mercedes praeceptoribus , non quas
niinimas poterit, fed pro modo facultatum amp; patrimonii quantitate
conftituet, alimenta fervis libertifque prxftabit, folennia munera pa.
rentibus cognatifque mittet /. ii.§.5. dr 1.13 de adminiß. tut. jus
alimentorum pupillis decemendorum. (i) Competit patri/. 2. §. 5. jf.

pup. educ. det. Sc ea praeftando tutor reputare poterit, nifi ultra
vires facultatum ftatuerit, cum prstorem adire debuerit, amp; , ut di-
mmuantur alimenta , petere (2) Praetori, qui debet patrimonii mo-
dum fpeftare, amp; tam moderate decernere , ut non totum reditum pa-
mmonn decernat, fed femper ut aliquid ex reditu fuperfit /.j.
ni/ni^if^T^quot;—decernendo debet sftimare mancipia, quae
^nbsp;pupillorum, amp; veftem amp; teâumV-

pgt;lh amp; statem contemplar. tenetur d.i. 3. §. 2. amp; qu^ ftudiis impeV
duntur. csteraque. qux probam pupillorum educationem fpeâant ;
fed non femper omnmm alimentorum , qu» praetor decrevit,, habe-
tur ratio , ut fi tutor pritori non fuggeflerit de ftatu facultatum amp;
Dltra vires fint décréta , diminui debent quœ décréta funt, quemad-
lïiodum folent augeri , fi quid patrimonio accefferit /. z. amp; ^.ff. eod.

(5) ipfi tutori pro modo facultatum , nec permittendum tutori
tantum reputare, quantum dedit, fi plus aequo dedit, quod arbitrio
judicis committendum d. l. z. f. eod. amp; l. ^' C. de dim. pup. praß ft
cgem lunt pupilh tutor non tenetur de fuo alere d.i. 2. §. 6. caeterunx
h vir bonis aluit pupillos, accepto ferre debebunt ea, qus merito arbi-
tratur, ad exhibitionem educationis . minifteria , ftudiaque erogata
eile , nec ferendus eft juvenis qui cum praefens effet, ftudiifque eru-
ditus atque alitus, cum ea per alium fe confecuturum non probet,
lumptus recufet,nbsp;^

XIX. Se-

XIX.

(Secundo) in adminiftratione rerum , de qua plenius fub thefi pe-
nultima: (5) in aufäoritate prsftanda, amp; nihil aliud eft, quam pro-
bare id quod cum pupullo agitur l.\.ff.dx auSi. amp;ctittf tttr non po-
teft itaque obligate fe fine tutoris audoritate /. ^.f.eod. nec adirehe-
reditatem , licet lucrofamnbsp;ff.toi. nec hereditatem ex SCto

Trebelliano recipere, nec bonorum poiTelTionem, expediendarum re-
rum gratia petere l.ii.ff. eod. attamen alium fine tutoris auftoritate
fibi obligare poteft fr.infl.h.t. tutor in rem fuam auctor fieri nequit
L i.amp;i.ff. eod, fed curator in ejus locum datur , quo interveniente,
judicium peragiturnbsp;infi.eod fi plures funt tutores, unius au-

öoritas fufHcit L^^.f.h.t. nifi finiatur tutela l.ult.C.eod. in ipfode^
bet negotio auftoritatem interponere /. 9. §. 5. f, eod. fi nolit, non
debet eum cogere praaor L ij.ff. eod.

X X.

Onus tutels cum fit munus publicum , tencntur fufcipereomnesi
nifi juftam remillionis caufam nominaverint. Juftje autem excufandi
caufs hx funt. (i) Liberorum multitudo l.z.^.z f. de excuf. I. un.
C. eod. ut fi quis tres liberos fuperftites habeat Roms , quatuor in
Italia, in Provinciis quinque pr. inß.eod. qui antea decefferunt non
profunt, neque nocent, qui poftea moriuntur lt;s/./. z.nbsp;qui

in acie deciderunt tamen profunt I. \%.f.eod. Hi enim ,qui pro repu-
blica deciderunt, in perpetuum per glonam vivere intelliguntur. d.pr.
inß.eod. qui in ventre eft, in hac quaeftione nequit prodeffe , atta-
men profunt nepotes ex filiis mafcuiis nati , patre eorum mortuo
(2) Septuagenaria setas tempore illo , quo creantur d. I. z, pr. §. 13.
inß. (fr l.un.C.eod. minores excufatione non indigent /. 10.%.-].ff.de
excuf. uti nec milites §. 14. infl.eod. (5) Tria tutelarum onera excu-
fationem dant I. f. h. t. una in domo efle fufficit /.nbsp;5.

inß. eod. emancipati filii tutelarn fi pater adminiftrat, inter tutelarum
onera numerari oportere fcribit Vlpianus lihroßngulari de excufatieni'
b-Mnbsp;denumeratio haec non debet fieri à pupillorum

numero, fed à patrimoniorum feparatione l.^.ff. h t. una aliquando
fufficit tutela, ut fi tam diffufa negotiofa fit ut pro pluribus cedar

(4) Mil

(4) Milites qui honefte impleverunt milîtiae tempus, hoc onere h'be-
rantur adverfus pnvatos, adverfus filios eorum , qui olim milites
^ere intra annum dimiffionis remiffionem habent /.8./. k t. igno-
ninioie dimifli non gaudent hoc privilegio. (5) Qui literas nefciunt,
iaƒ« , qui nec legere nec feribere didicere l.6.$.fi».f.h. t. §. 8. lt;»/?.
eod quamvis ftudiis non fint imbuti fi modo negotiorum non fine
expertes, eorum excufatio non debet admitti. (6) Paupertas l.y. l.
40'§'i.f:^.t.§.6. wfi. eod. (7) Adminiftratio rerum fifcalium vel
principis; liberantur itidem hi, quibus princeps curam alicujus rei in-
junxit l.z^.^.i.ff.h.t. ut amp; tributorum exadores l.io.C.eod. non
vero prsdiorum condudores ad fifcum pertinentium /. 8. C eod.
(8) Rhetores, Grammatici, Sophiftae, Medici,Philofophi, qui in-
tra numerum amp; m patria docent, remiffionem habent , item fi Ro-
mx artem exercent, quae amp; habetur amp; efl; communis patria l. 6. §.r.

5-nbsp;55' f- ^^nbsp;legum vero dodores, in aliquô

prïfidatu docentes remiffionem non habent, Romae autem docentes à
tutela remittuntur d. L 6. 12. /. eod. legum profeffores, una cum
uxonbus amp; libcris, ab omnibus muneribus vel civilibus vel publicis

tm . anni au^tÏÏ ?nbsp;'nbsp;«ï^f»quot;^ ^ tutela excufan-

L.eod. led 11 ante abfentiam tutores fuerint eorum loco curator datur.
hiemm reverfi mtebm recipiunt ^„ß,^ (.0) /dv ?a v' tu-
do, qu^ impediment« eft. quo minus quis rebus fuis fupereffe poffit
Uo.mfin.^lt;^.{.fin.ff.h.t.Lm. C.h.t.§.j. inß.eod. (u) Remittun-
tur magiftratus civitatum l.6.^.i6.ff. h.t. amp; qui habent poteftatem
anquam §. 5. inß.eod. qui œdilitate fungitur non liberatur /. 17. S 4.
ƒƒ. eod. citerum eos, qui jam fe mifcuerint adminiftratioai, ne tem-
pore quidem magiftratus vacate notum d. 1.17. §. lt;^.ff eod. (,z) Qui
domicilmm alio tranftulerunt ex refcripto Imperatoris fcientis , illos

tem tnbsp;Inimicitis capitales immunita-

lem prjbent, fi reconciliatio non intervenerit l.6.§.ij.ff, h t. §.ii.

K Z ■ Propter litem quam quis cum pupilio habet, de omni-
Dus Donis , ve maxima eorum parte , a tutela fe excufare poteft,
/. zu fr.ff-. h. t. §. 4. i„fl, eod. (15) Abfolvitur, cum quis
de ftatu pupille qusftionem movet I. 6. 18. ff. h.t. amp; qui
ftaius controverfiam à pupillorum patre padus eft u. inß. 7od.

Cnbsp;(i(J.) In

(i6) in confilium principis affumpti excufantur / lo.fr. ff. h.t. (17)
Qiii in coiporibus vel collegiis funt immunitatem habent, non omnia
tamen collegia,fedilla quibus hoe privilegium eft indultum , liberwi-
tur. /. i7.§.i- amp; i. ff.h.t. (18; Ingenuus libertino tutor datus ex
Oratione Dm Marci excufari debebat /. 44. ƒƒ. h. t. fublatis ingenuo-
rum amp; libertinorum differentiis Nov. 78. falvo jure patronatus, ho-
die excufatio haec non admittitur. (.9) Sed amp; hoe genus excufatio-
nis eft , fi quis ibi domicilium non habere fe dicit , ubi ad tutelam
datus eft l.fin. ff.kt. qui non jufte dati, fi neque confirmentur ,
neque feimmifcuerint, funt immunes /.13.nbsp;qui patri pro-

mifit, fe tutorem fore liberorum, non poteft ab hac tutela excufari,
ctfi aliter habet jus excufationis l.x^.^.u ffh.t. qui accepit immuni-
tatem'civilium vel publicorum munerum hic à tutela non excufatur
d.l.i^.^.ii.ff. cd.

XXI.

Intra praefinttum tempustutores excufationem opponere debent, amp;
non minus ipfis concedi folet quam fpatium 50. dierum a tempore co-
gnitionis numerandum l.i7,.§.9.ff.deexcufat. qui tamen ultra centum
miliaria a civitate abfunt, his in unamquemque diem 20 miliaria con-
cedi debent, amp; extra hos, alios 50Dies, ita tamen ut non minus fpatio
50 dierum habeant d.l.\%.ff. h.t. fpatium hoc pewinet modo ad con-
teftandas excufationum caufas, peragendo enim negotio ex die nomi-
nationis. quatuor menfes continui funt conftituti /. 58. h.t. non
fufficit fi ad judicem accedat, fed omma nomma , qux ad remiflionem
laciunt, ante tribunal nominate tenetur : ignofcendum us tamen , fi
non poterint propter aegritudinem , vel iliam necelTuatem ftatuto lo-
co venire /. 15. §. J-ffh.t. conteftatio ad fubmovendam prxfcriptionem
horum quinquaginta dierum per libellum expediri poteft /.15. §.io.Jf.
h.t. non per libellosexcufare fe /. 25. ƒƒ. eod. fi plures habeat excufa-
tiones, ac de quibufdam non probaverit, aliis jntra tempora uti non
prohibetur l.iu%i.ff.h.t. falfis allegationibus fi excufationemmerue-
Ht , apparueritque poft tempus. non liberatur hoc onere tutelas , fed
à tempore dationis omne ad eum pertinebit pcriculum I. 1. C.ßtut.
falf all. §. fn. de excnf

Tu-

X X I L

Tutores pcrfidi, dum faepe pupillorum bona fpoliant amp; in eorum
graffantur patrimonium, fufpeai remotio defccnditex lege
jus removendi fufpedos tutores Roms datum Praetoribus, in provm-
ciis earum praefidibus, ut amp; legatoproconfulis, amp; ei, cui \ praetorc
mandata eft jurifdiftionbsp;ff. àefufp.tut. pofTunt fufpcâi

fieri omnes, five fint teftamentarii, fiveleguimi, five datm ; item
patronus , dummodo meminerimus, famae patroni efle parcendum
/. i.%.^.ff.h.t.%.i.mft.eod. liberum eft omnibus, fufpeâospoftulare
tutores , quinimo mulieribus , qu» pietatis neceflitudine duâae ad
hoc procedunt ; eft enim quafi publica accufatio. Impuberibus fu-
fpcdos facere non permittitur l.-j.f.h.t. /^.infl.eod. tutor quoque
contutorem fufpeâum facere poteft ; ut amp; tutor fufpeSus remotus
contutores fuos /. 5. pr. f. h. t. fufpedi tutoris accufatio hïc ante tri-
bunal tantum examinari poteft 1.1. §• ii.jf. adSOftmTftrpU. fufpedus
fit tutor , fi ad alimenta pupillo praîftanda copiam fui non faciat, Se
qui in mendacio revincatur, propter inopiam nihil decerni pofle con-
tendens, hic remittendus ad prafèdum urbis, puniendufque eft ea
paena, qua folent aflEici, qui tutelam corruptis minifteriis Prsetoris re-
demerunt 15. §. 14. amp; i^.ff.h.t. amp; pupillus in ejus pofleflionem mit-
tenduseftnbsp;fufpeftuspoftulari poteft, qui dolo pupillum

hereditate abftinuit, uti ob non confedum inventarium Lj.pr.f.de
*dm. dr perte, tut. item qui fraude fatis non dédit, cum ihfamia, fi
inopia fine nota 1.1. C. de tut. qui fat. non deà. tutor ob dolum vel cul-
fam latam remotus fit infamis l.j.§.i.f.l.9.C.h.t. §.d infl.eod. fed
ob culpam levem, id eft rufticitatem velinertiam, in ea caufa eft, ut
intégra exiftimatione tutela abeat /. 5. §. 18. ff. h. t. fi quis ob fraudem
non remotus, fed alius ei adjunäus eft tutor, non erit famofus. Su-
fpeSius fieri poteft , qui fatifdedit , vel fatifdare paratus eft/. 5. A.r.
removendi caufa decreto exprimi debet, ut appareat de ejus exiftima-
tione , caeterum non infamatur /.4 §.i. amp;z.ff.h.t. pendente caufa
cognitionis adminiftratio ei interdicitur §. 7. infl h. t. ac alius in ejus
iocumin adminiftratione eft ordinandus. /. 7. C. sod. tit.

XXIII.

X X I I I.

Ante finitam tutelam , quia nulla competit aôio , hic prius, qui-
bus modis finiatur tutela, expediemus, (i.) Finitur pubertate /. 4.
f.detut.amp;rat. diflr. olim ex habitu corporum aeftimatum fuiffe au-
ftor efl: Im^.Juflinianm pr. infl.quib.mod.tut.fin. fed hoe impudicum
effe ftatuens , conftitutione fua promulgavit, ut ex annorum numero
aeftimaretur nim. 14, in mafculisin faeminis 11, d. pr. infi. h.t. (2 ) Si
arrogati vel deportati funt impuberes l. ii.ff.detm. (3.) Si in fervitu-
tem redigitur pupillus §.1. infl. quibgt; mod. tm. (4.) Si ab hoftibus
captus eft pupillus vel tutor d. §.1. (5.) Morte alterutrius f. de
tut.Simt.dift.^.l.mfi.h.t. (6) Maxima amp; media capitis deminutio-
ne tutoris, minima capitis deminutione perit légitima tantum §.4./«/?.
h.t. quod per Nov. nS. Cap. correflum ante monuimus. (?■) Fini-
to tempore ad quod quis datus fuerit. (8.) Exiftente conditione, fi
ad quam tutor datus fit /. 15. ff. de tm. (9.) Si fufpeöus quis fuerie
remotus. (10.) Qui ex jufta caufa excufati funt ult infl. h.t. pof-
funt fufciperejudicium tutelœ fidejuflbres, fi tutor ab hoftibus captus
fit /. j.§.i.f.de tut. amp; rat. èftr. item fi reipublicae caufa abfit. l. 9.
ff. eod.

XXIV.

Finita denuo tutela , multa pupillis funt data remedia, ut optime
fuum confequi poifet. (1.) Tacitam in omnia tutorum bona hypo-
thecam habet /. 19.nbsp;de bon. auEl. jud. pojf. (z.) 1 Adionem decre-

tam, quae eft perfonalis infl. de obl. qua q. ex contr. bonae fidei
§.i^.inff.deaEl. perpétua l.u^.x.ff.detut.^rat.diflr. quae datur pu-
pillo ejufque heredi /.i. §. ij.ff.detut. amp;rat.dijlr. I 1. C. arb. tut. ad-
verfus tutorem, ejufque heredem 1.1. §. ly.ff de tut. ^ rat. difir. 1.10.
C.arb.tm. exdoloquoque defunfli (.i2.amp; '\9'ff.deObl.amp; AB. non
ex levt culpa l.i.C.arb.tut. ad id, ut reddat fuse aJminiftrationis ra-
tionem amp; reftituat quod dolb lata , vel levi ejus culpa ex patrimonio
abeft /.y. C. arb. tut. 1.21. C. de adminift. tm. ad ufuras poft morata
tenetur i.^i.^.z.ff. de ujur. l.io.ff. rem pup. fal. fore, itemfiinufus
fuos convertit 1.1. C. deufur.^up, vel otiofam apud fe detinuit pecunam

noa

non exiguntur ufurae , fi neque idoneis hominibus credere, neque in
emptionem prsdiorum convertere potuit l i.C.detfßir. pup. fi plures
funt tutores , praetor curabit , ut per unum admmiftretur, ne per
plures tutela fpargatur /.j. §.6.^. de adm.mt. alii funtfai quos vulgo
honomrm appellamus /. 5. §. z. ff. eod. ad quos periculum quoque re-
dundat, excuffis prius facultatibusejus, qui geffit. Si plures admini-
firationem deferuerint amp; folvendo funt, tenentur omnes in folidum
fi quidam non funt folvendo, caeteri onerantur / i^.pr. amp;%.uff.de
Ä^OT.m. fi omnes pro indivifoadminiftrarunt, pupillus, unum exhis
in folidum convenire poteft, ita tamen, ut aCiiones, quas adverfus
casteros habet, ad eleàum tramferat l.z.C.dediv.tm. fi tutela à tefta-
tore vel magiftratu divifa fit, quifque pro parte fibi addida tenetur
d.l.z.C.dediv.tut. /.}.§. ƒquot;». l.^.ff. de adm. tut. nifi per dolum aut
culpam fufpeäumnon fccerint; fi inter fe diviferint unum in foliduia
convenire non prohibetur adolefcens. dA.z.C, dediv.tnt. (j.^Aâb-
nem de rationibus diftrahendis, quae eft perfonalis mixta /. 2. §. z.ff.
de tut.^rat.diür. quae datur pupillo ejufque heredi l.i. ^.zi.ff.eod.
adverfus tutorem , non vero heredem ad duplum ejus rei, quam ex
pupUlorum bonis abftulit. (4.) Aftionem ex ftipulatu utilem adver-
fus hdejuffores l.6.ff. defidejuff. tut. l.^. ff. rem pup.fal.fore. amp;eligere
potelt, mrum tutorem, vel heredem, vel fidejufforem velit conve-
nire l.i.C.defidejuf. tut. hodie vero ante principalem ejufque heredem
excuflum nequit conveniri fidejuflbr Mov.ä^. Cap.i. (5.) Subfidiariam
in magiftratus actionem l.i.^.^^.ff.de magiß. coHv. item adverflis eumv,
quieleduseft ad aeftimandas tutorum fatifdationes d. l.i.§.8.ff.eod.
adverfus omnes in folidum, five dederint, five non, 'exculTis prius fa-
cultatibus ejus, qui dedit d.l.u^.9 ff.eod. tempore dationis tutorem
idoneum fuiffe fufficit d 1.1. ^.n.ff. tod. haec magiftritibus non vero
pupillis incumbit probatio d. Li. §.n. fi fit filiusfam., peculio tenus
tenetur pater. d.Li.§.ij. ff.eod.tit.

XXV.

Ne tutori officium fuum effet damnofum /;6i.§. ^.ff.defurt. intro^
dudla eft adio tutels contraria , quae eft perfonalis, bonae fidei, per-
pétua,quae datur tutori,ejufque heredi, adverfus tutorem, ejufque he-
jedem /.5.§./î». l.yff. de tontr. tut. aü. ad id, ut reftituanturiropen,

C 5nbsp;f®

fa, bona fide in admîniftrationefaas. tam ante, qaam poft tutela, £

negotiis tutelae tempore geftis, nexum probatur /. 5. §.8. ff. h. t.
ut tutor praeftetur indemnis /. 1. §. J. l. §• ^.[l. fin. ff. h. t. l. îJ.
i„fin. ff.de adm. m. an militer fada judex cognofcet /. 5. pr.ff.h t,
ratione intentionis non vero eventus /. 5. §.7.#'. h. t. cum ufuris,
fi fibi folvere ante non potuerit /. 5. §• /• arbitra tutoris eft,
utrum compenfare, an velit petere fumptus l.u f. h.t. l. u. C.
deCompenf datur hsc adio , quamvis judicio tutelas non agitur. Lu

5, ff. hoc tit.

corollaria.

i.

Non dantur aBiones fm natura mixta tam in rem quant in ferfinm.

libellus tam ante quam fofi litem conteßatam corrigi foteß.

III.

Neiotiirum geflor tenetur dt culpa levißma.
Mnlier SCti Vellejam beneficio renuntiare poteß,

m

In donationeßmplici non prafiatur e^i^Uo.
Major 17. annii poteß'effe procurator ad Utes.

VII«

/» mutuo eß aümtio.

N

IN

NobiliJJîmi ac DoBiJfmi

d. corneliiruyl,

Cum pro Gradu feliciter

De TUTELIS DISSERERET.

Oft tot fudores, amp; tanta negotia vênit
Exoptata dies, qua: mox tibi gaudia
reddat.

Hoc, O CORNELIfupereft lut cui-
que refiftas,
^i qusrit mentem fiótis deludere verbis.
Tunc Aftrœa tues pr^dnget flore capillos ,
AcProtefloresjuris, cunótufque Senatus,
Tecclebrem dicent, juris, legumque peritum
Hic in Lycso doólè civilia jura,
Romani populi, legum, tutoris, amp; jequi,
Qui propugnafti veftro tutamine dodo.
Fas tibi noftrorum facrata refolvere jura eft,
Ut poteris Belgis juftas componereleges.
Extabis judex redi, fervator amp; ^qui
Nec prece, nec pretio tu commovearis ab ullo.

Sic gratulatur
eyfmico fito integerrimo

G. WORM, Juris-pr, Stud

PerdoÜo Viro Juveni

D. CORNELIO RUIL.

C V M
Juris utriufque Doftoratum aufpicaretur.

DantM ut impavidus refonantia carmina nauta

^n por tus Placidos cum venit ille fuos,
Omnes cum Scyllas fmul hic omnefque Carybdes

lt;itaviti ridens turbida regna mans :
quot;PeBè fic poteris tu nunc cant are Triumphum,

gefluit ad ripas veßra carina fuas-,
îz; ec fcopulis ^ quos Juris habet Tgt;oärina minaces ^ ,

^llifit-, fruâïu fedtibiplenaredit.
X^t tibi Tgt;o£toris defertur digna Coronanbsp;_

^ifque quod hdc dignus comprobat ipfa Themis.
t^aurus x^pollinea h'ic dignijfma tempora cingit,

X^iva Jußitia nam facrajnjfa tenes:
^uraque noBurno ftudio ver fata diurno

Qmnes nunc aBus fcriptaqne veßra probant.
Qter felices! queis fie abfolvere tantum

Ourfnm largitur! datque brabeia Themis!
«uiLius abfolvit ^ totâ applaudente Sophorum
^nrba; terfelix ! terquebeatushtceß !
lt; incit cunBa fugax quamquam fortifßma tempus,

Omnia fie fuper at continuufque labos:
^n veßris ßudiis femper fic tuque Labor ans,

pöuiLi J viBa tibi cura moleßa Scola.
'c^atirus nunc merito vobis hic tradttur; omne
i^us namJ^f^'^^i^^^ Romulidumque tenes.

Amicus Amico cecinit
FRANCISCUSvan BERGEN,
diaus MONT A NUS, jf. r.