-ocr page 1-

DISSERTATIO

^ N A V G V R
d E

L Y M P H A,

QJJ A M

PRiESiDE DEC TER OPT. MAX.

K^u5ioritateCM:agnificiTgt;. Reports,

JACOBI vallan,

M. D. Praxeos amp; Inftitut. Med. Profeflbris Ordinarü,
N E c N o N
AmpUfmiSemm Academici Confenf», NobilifTm^.us
Factilmis MEDICI Decreto,nbsp;.

MEDICA
A L I S

PRO GRADU DOCTORATUS
Sumifque in MEDICINA Honoribus amp; Privilegiis
ritè ac légitimé confequendis,
J O
s f P Tjnbsp;examim fdju.it

Anglus.

ephus halsèy,

Ad dkmxx.jHnii hork locêquefolitü.

ad Rhenum,

^xOfficina Fr

an cis ci Halma, Academia:
Typographi , cb bc xci.

-ocr page 2-

VI RI s Nobihjjlmis,

D. D. HUGONI BOSCAWEN Armig.

in quamplurimis Senatus Anglici ( ut
in hoc prsefenti) conventibus, Patrice
libertatis defenfori ftrenuiffimo : Sere-
niflimo Principi G ULI ELMO IIL
D. G.
Ang. Scot. Franc. ^ Uihern. Régi,
e Secretioribus Confiliariis.

D. D. ARTHURI FORTESCUE ,
Armig. non minus ob proprias virtutes
quam ob ftirpem proavorum infignium
nobiliffimam honorando.

Meccenatibus fuis honoratiffimis

Hac Studiorum fuorum ff ecimina ^ grato
ac devoto animo , una cum fe ^ humt-
lime offert

JOSEPHUS HALSEY.

-ocr page 3-

DISSERTATIO MEDiCA
j^^AVGVRALl S
D E

L Y M P H A.

I.

Nter omnia hujus feculi inventa, In qui-
bus tempora noftra fatis fuere fcecunda ,
nullum eft ( exceptâ fanguinis circnia-
tione ) majoris momenti quam iftud
Lymph«. Cujus inventie non unico vi-
ro tribuenda, fed plures in locis diver-
fis (nec tempore longe diftanti) eam.
'mmEmawsmmmiBmnbsp;quafi ejus inventio fingula-

to, huicferniof • .^^'o^um ( fi ita loqui liceat ) decre-

de ejus priSo L

( licet Dro certo habeonbsp;'nbsp;debeatur

Uicet pro certo habeo, gt;^7« p^inu^,

matura vero mors eum impedivit. ne detedionem ejus publici

juns faceret. teftibus Nobilijßmo Bofte , amp; viris Clarilfimis Glif-

dnbsp;'îuj'Jiii dicamus plures circa idem tempus earn

oetexifle , quando ejusdetedioa fupremo numine fuit décréta.

^Ujcunque vero gloriam hujus detedionis fibi vendicat, certum

miE anbsp;ff™'nbsp;^ infignem. non folum cecono-

Et quon? 'u amp; morborum pathologiae , lucem pr^ftitiffe.
cum dar! ,nbsp;inaugurale in publi-

habeo. ^^ ^^^^ ' dififertationis mes fubjedum L)mpham

P colatona , ( vel fi „lavis glandulas ; huic peculiariter de-

A 2nbsp;ftinata.

-ocr page 4-

ftinata , fecretusqu» P^f vafa Lymphatica dida , a corporis cir-
cumferentia , partim ad centrum in faccum chyliferum , partim
iu duiäum chyliferum ac in venas majores, defertur.

III.

Vafa Lympham deferentia , funt pellucida , tenuia, ac tere-
tia, valvulis a circumfcrentia ad centrum hiantibus ubiqueplenaj
quje
(eodem more ac heders arbores ambiunt) venas ubique
per totum corpus ampleduntur: qusincane, hora una vel altera
poft paftum dilfefto, fupra venas majores nudis oculis funt con-
fpicua; nec non in fuperficie omnium vifcerum , praecipue vero
lienis in aquam tepidam injefli ; quod vifcus ( non injucuudo
fpeólaculo ) retis inftar circumambientia nullo negotio demon-
ftrantur, nec folum in abdominis amp; thoracis vifceribus haec va.
feula reperiuntur, fed amp; ubique in corporis partibus mufculofis,
ac nullus dubito ullam dari corporis partem venis amp; arteriis do-
natam , lymphaticis deftitutam , licet propter tenuitatem oculos
noftros fugiant. De ftrufturâ horum vafculorum , cum ob te-
nuitatem cultrum anatomicum fugiant nihil certi ftatuendum eft,
licet probabile mihi videtur , ea ( ut omnes alios corporis cana-
les v. g. cefophagum , venas, arterias
See. ) quatuor conftarc
tunicis.

I V.

Secretio Lymphas a fanguine fit eodem modo ut omnes
alii humores ab eo feparantur: fcilicet ope trium vel plurium va-
fculorum fimul (
mediante colatorio quodam ) unitorum, ubi-
que enim in toto corporis habitu ubi venae amp; arteriï capillares
uniuntur (eas enim uniri neceflario docet fanguinis circulatio)
tertium quoddam vas, lymphaticumfc.eifcum fe adjungit, haec
unio, ut dixi, non immediate fit , fed mediante quodam cola-
torio , vel fimplici glaudula veficulofa, quod facile affequi po-
terit quicunque legerit acuratiffimi
Malphigii traftatum nuper
càitwmdeglaudHkrumconglobatarHm ßmßwa, ubi afferit omnem
fecretionem fieri in veficulis per has glaudulas difperfis. Inven-
tionem hujus glandularum ftruâurae , fore magni momenti in
medicina , fc. in indagandis morborum rationibus, minime du-
bito i
nt tacsiTo pericardium, quod inter glandulas recenfet fupra

laudatus

-ocr page 5-

hnàitMsMdphigim, quid dicendum videtur de mmhrana pit»i.

y amp; de membranis circa corporis articulationes inveniendis •
conhderatione forte dignis ab his qui de
cathmhh . Arthride
vei Kbeumatifmo aliquid acuratius fcribere velintj fed ratio mea
non hnit ut in his fufius hseream.

, Ut adremredeam. Sanguis ad corporis circumferentiam per arte-
nasdelatus, non m mufculorum interftitiadeponitur, Scfuftione
(nefcioquah) avenarum oftiolis refumitur; fed arteriae capillares
languinem m vénculam quandam poris diverfis donatamdeponit:
fuppofito jam quod fanguis arteriofus e diverfis particulis quxdi-
verfam habent ftruduram confiât, amp; quod pori veficularum di-
verfimode configurantur , hujus ftrudurs particulas per hofce
poros, alius ftruaurs per alios poros tranfire neceffe eftj pori vero
quidam ad venarum oftiola, alii ad lymphaticorum ofliola amp;alii
qui funt his minores ad habitus corporis interflicia patent : cum
vero pori qui ad venas patent non eandem habent figuram ac illi

eundnbsp;^ lymphsdudus non

a^viTsiuZr P^'^^'^^^ti^ere. quandoquiiem vero pori qui

lymphlduaus,

fanouisrubicundus .rP^Anbsp;continetur , nullus vero

lan^uisrubicundus (mfi m ftatu^p^xternaturali) in lymphaticis.

H^ veficulï , quarum ope ly^pha a fanguine fecernitur ;
omnmoghn lularummunerefunguntur, licet fibriscarneis, qui-
busgian^U co»glolgt;afa donantur, careant ; harum enim fibra-
rum defeftum lupplent fibr^ mufculorum vel membranarum qus
cum r'r'nbsp;''' glandularumnominedignemur,

sSut ^nbsp;fimpüciores:

fc.Tol quot;rnbsp;di-a^ funt vere co.^/omerau

phcca:Zl ,nbsp;«mondantes; mecum affentiet cui legere

^ ^ lupra laudatum tradatum.nbsp;^

VII.

glanduKs ( iis faltem in corporis fuperficie

Jicet fit humor Jy^p.dus , fubftant.a tamen confiât omnino a

A 3nbsp;lympha

-ocr page 6-

Jymphà diverfa ; cum hic particulis falinis abundet gt; illa vero pau-
ciffimis donatur ; cum ergo pori qui ad lymphaî dudus ducunt
pauciffimas particulas falinas admittunt, neceffe habet ut alia quâ-
piam viâ eliminentur: quaedam in corporis partes internas, cum
fanguine, per venas relabuntur; quaedam per poros cutaneosex-
trorfum dehifcentes foras propelluntur; ex his poris occlufis varii
morbi oriuntur quorum fpecimen infra dabimus.

VIII.

Si quis roget cui ufui inferviunt glandula conglobata in ab-
domine , thorace inguinibus amp;c. cum Lympha non harum
ope ( ut haftenus increbuit opinio ) a fanguine feperatur ?
refpondeo harum ufum effe Lympham ulterius depurare, amp;
ope fpirituum animalium eam reficere ( infignem enim ha-
bent ufum tam copiofi nervi glandulis his donati) antequam
in maffam fanguineam revehatur: cui ufui poftea dicemus.
Mihi fider» dabit qui perpenderit, non folum ex his glandu-
lis Lymphatica tendere ad commune
chyli Sc Lympha receptacH»
lum; fed etiam Lymphatica primi generis, fc. quae Lympham
hifce glandulis a corporis circumferentia adferunt, ad hasglan-
dulas tendere : utdetexit
Malphigius in tradatu pra^dido. Idem
quod accidit in
pancreate Afellii feu glandulà magna mefenterii ;
huic enim glandulx chylus ab inteftinis, ope venarum Jadearum
primi generis, adfertur, qui in hacgianduladepuratus, per venas
ladeas
fecandi generis didas, ad receptaculum defertur. Ac ut
glandulae quae chylum a fœcibus feperant funt pene occultae,
ac vtx nifi ratiocinio deteguntur, non funt minus occultae hae
glandulae quarum ope Lympha a fanguine feperatur : nulla ta-
rnen fieri poteft dubitatio de harum exiftentia, fi perpendatur cer-
tam dari communicationem inter Lymphatica ac vaforum fangui
ferorum oftiola, Quod ultra omne dubium pofuit experi-
mentum acuratifllmi D.
Nackii in defenßone dttButtm aqmfirum
recenfitum (p.85. ) qui arteriam fplenicam cum inflaret, inflara
apparuere v.afa Lymphatica lienis ßiperßciem perreptantia
j idem do-
cet de
arterià vemve pulmonali inflata, ut ut in aliis corporis parti-
bus
idem poffe demonftrari afBrmat. Hanc communicationem
non poffe fieri abfque ope colatorii docet eventus, fc. diver-

fitas

-ocr page 7-

fitâs humorum in venis amp; Lymphaticis contentorum, ut fupra
latius expofuimus.

i X.

PraBdiaa fatis funto de Lymphe natura, amp; modo quo a fan-
gumefecernitur, fequitur ut de ejus »yäaliquiddicamus, tam in
œconomiâ animaii, quam in morbis dignofeendis amp; indicationi*
bus curativis inde petendis.

X.

Ia aconomm animaii Lympham majoris efle neceffitatis
quam vulgo creditur, facile mihi concedetur, fi probare poiTmi
omne corporis
incrementum amp; nutritionem ab hoc humore ( ut
a caufâ matenali ) fieri. Quam hypothefin ( licet non certam )
poflibilem, immo maxime probabilem reddere conabor. Quod
Ut fiat, necefle efl: ut aliquid de nutritione corporum
inanimato-
rum, praecipue vegetabilium breviter prasmittam.

X I.

Helmontiujqui, non folum verbis, fed amp; experinicntis innu-
^^ns, corporum principia indagare, cum fummâ induftriâ , nec
mmon judicio, conatus eflrj forte nil verius ex omnibus fuis ex^

'nbsp;'o'for^ '»î»^

ortum ^ tncrentintum habent.nbsp;1 't

Primo quod attinet ad corpora fenfatlonis amp; vegetationis ex-
perts: eatantuni elTe varias aqua, coagulationes, qu=e varias for-
mas accipiunt a diverfis principiis feminalibus, probat experimen-
tum Helmontianum,
quo emne corpw (puta) lapidem, ßlicem y
gemmam, arenam, marcaßtam
amp;c. tranfmutat in aqmm inßpi-

dam. Qui plura de his fcire cupiat legat Hdmontii traâatum do
tlmtntts.

XII.

liorT'!^nbsp;negotio multofaci-

Duemrnbsp;cuivis obviis demonftratur. Ut taceam

I muliercularum experimenta, qui lauri ramufculum,
mtnwe
vel fulegii fruftulum aqua imminentes, fubinde radices
acqmrur.t, crefcunt . amp; augentur . nulla alia materia nifi aqua
pura us adjefta Expérimenta a philofophis acutiffimis, amp; na-
turs indagatoribus indefeffis fada, fi débité trwinentur, nul-

lum

-ocr page 8-

Iura dubitanti locum admittunt. v. g. fi recitemus Helmontii ex-
perimentum; qui in terras ft, cc. in fornaceexliccatae, amp; in vas
fiaile immiflsgt; implantavit
falicem, quae, fola additione aquœ
purae , crevit ultra tb.
clx, exficcata vero ut prius terra nihil
ponderis ejus amifit. Similia expérimenta habent amp; alii naturae
-indagatores ; inter quos jure primatum tenet
mhilijjïmm mßras
Bojlei
qui cuffl mitteret jemina mumerum amp; mdomm in terram
modo fupradiflo exficcatam, amp; fola aqua irrigatam ; plants ex
his ortae ad magnitudincm fatis notabilem creverunt, terrae pon-
déré parum diminuto. Hinc neceffario fequitur terram effe fo-
lam
matricem in qua generantur amp; foventur vegetabilia, minime
vero fubftantiam ejus communicari eorum nutritioni.

X l l l.

Ex his quse de vegetahilium nutritione diximus , facile efl:
concipere quod nulla corpora nutriuntur , nifi a quodam
fluido eorum poros permeare valente : amp; fi indagare veiimus a
qua fubftantia
corpora animata immediate nutritionem accipiunt,
amp; augentur, eam effe a
Ljmfha (modo fupra diâo a fanguine
féperatâ) minime dubito. Ea enim de omnibus corporis noftri
humoriÎDUS cum proxime, aquae purae naturam accedat, amp; pras
aliis fluidafit, maxime idonea videtur ad eas particulas, quxper
tranfpirationem infenfibilem quotidicamittuntur regenerandas; amp;
fubftantiam addere corporibus nondum magnitudinem naturalem
adeptis.
Lympham tde corçons no^ii mtrimet)tnm i multa cor-
poris animati phainomena confirmant.

XIV.

i. Corporis noftri textura, ubique en:m poris gaudet mi-
nutiftimis, Lymphae particulis convenientibus, nullibi vero in
toto corpore fanguis reperitur (nifi vafonim rupturâ) extra-
vafatus ; quod abunde docent
vejicatoria, fetacea , fontanelU ', Sx.
morbi qui a fanguine extravafato oriuntur ; quod non fieret fi
fanguis quotidie extravafatus reperiretur , gratia corporis noftri
nutriendi. Hoc ultra omne dubium confirmatur, fi trutinetur
viri celeberrimi ALoM^mExperimentum, inlibroejus de corde
/p. m.82.) recenfitum. Qui cum
in cane venis jugularihm U-
vaturAm injecijfet, omnes partes fupra ligaturam mire intumefce-
^nbsp;bant,

-ocr page 9-

iant'y catie foß duas dies mortuo, ^ cute a fartihm tumef^Elis fe-
ferma, nullum vefliginm aut colorßinguinis ohjervatur, fed
omnes amp; glanduU ßro Ljmpido d,ßenti apparebant.
Certo indicio
nuJlos dan poros in venis vd arteriis, qui fanguini tranfitum
praebent, amp; quod Lympha particulis gaudet, corporis totius
pons convenientibus. Hinc etiam pro certo habeo, omnino
impoflibilem effe corpus noftrum a
fanguine rubicundo mtxm; fi
enim nullus tranfitus ei datur in
interftitia mufculoruin amp; glan-
dularum (ut abunde probat hoc experimentum) nullo modo
poilu lubltantiam fijam eorum nutritioni communicare.

X V.

2. Vulnerum cicatrifatio probat nUtritionem fieri a Lymphâ,
non a fanguine rulicundo; nullus enim fanguis inter
-vulnerum
labia
extravafatus confpicitur ( nifi vulnere recente) Lympha'
vero fatis copiofa reperitur; ergo cicatrix vulneri obduda , hon
per fanguinis fubfiantiam
fit, fed per Lympham coagulatam amp;
in fubftantiam carneam converfam.

X V L

nil'^ /nbsp;noftram hypothefin confirmât quam

SnkudSr r.nbsp;«quot;^jor eft in animalibus nondum

turSltent^nbsp;yitudinemna-

Jnbsp;. 1 u 1 •nbsp;abfumitur. Un-

de pro certo habeo hujus glandul. ufum non alium eff^. quam

Iftms humons a quo corpus augmentum fumit, prœparatio ac
depuratio. Vafa fanguinea quae in hac glandula terminantur,
lunt nimis exilia, ut putemus totam maffam fanguineam hic de-

nnnquot;'a n'''''nbsp;^^^^ S'^^^ula tetminantur.

nuUn^ ftatuamus fuccum nerveum hic depurari , cum
^uiium talem fuccum in corpore detegere (nifi ratiocinio) ad-

tur n^S'T'™nbsp;Cum vero nulla alia vafa hic reperiun-

officiumnbsp;ftatuendum eft hujus glandule

re quo ]• ^ verfari; eam fc. depurare amp; praepara-
Cornorenbsp;animato incrementum dare inferviat,

hsc glandula (non

Ï C and^fe^^^^^^^^^nbsp;gradatimabfumitur do-

nec tandem tere annihilatur, Glandule vero conglobate per cor-

Bnbsp;pus

-ocr page 10-

pus untverfum dirpcrfe, fàtis funt eam Lympham depurate, quas
particulas,
qùotidie per trafpirationem infenfibilem amiffas, re-
dintegrare valeant. Adde quod
fangms., in animalibus maturi-
tatem
adeptis, magis concoólus, amp; melius depuratus , Lympha
ab eâ feperata non tanta depuration = opus habet, ac in anima-
libus junioribus, ubi Lympha modo a fanguine feperata, parti-
culis héterogeneis magis fcatet.

X V i r.

4. Ultimo (ut non diutius hac in re hxream) nervi infignes,

qui thjmo gUnMi^ con^lobatis impertiuntur , arguunt Lym-

pham nobiliorem habere ufum , quam foli fanguini diluendo.

Lympha enim eft tantum principium materiale, a quo corpus

animatum nutritur , amp; mere paflîva eft, communicando fuam

fubftantiam : principium vero aftivum nutritionis funt Spiritta

per nervos delati, qui Lympham acluantes, in fubftantiam

corporis noftri convertunt.

^nbsp;X V I I r.

Lympha vero fuperflua, amp; ad cbrpus nutriendum inepta, per
Lymphatica primi generis ad glandulas conglobatas ulteriori de-
purationi, amp; inde in mafTam fanguineam ulteriori concoéèioni,
refertur ( in fanguine enim omnes humores corporis noftri tam
mtritii quam fermentacei ( amp; fi qui dentur alii ufui infer-
nentes) praeparantur amp; exaltantur ) in fanguinem amp; alios hu-
mores convertitur. Q_uod ipfis verbis affirmavit Hippocrates,
(lib. de alimentis §, vni. t. 4.) 5-aAet «T/wa T^ocpîlç
votefAoç. q. d.
humor natritius fuperflum convertitur in fanguinem,
in muUerbus vero in fanguinem amp; lac, quod an verum fit de
laEle
dubitari poteft, minime vero de fanguine.

X I X.

Sed tempus monet ut feflinemus ad lymphae ufum in morbis
dignofcendu, amp; indicaiionibus
inde potendis. Cum omnia ftudia
theoretica , funt quoad praxin medicam inutilia , quse non con-
dùcunt ad indicationes curativas indagandas. Ni vero nugas amp;
res nîillius momenti fcripfiffe videar, lympham majoris effe mo-
menti quoad morborum
indicationes, quam vulgo creditur,pro-
bare conabor j diverforum morborum ratiotiem formalem , in

• ,nbsp;.............quot; lym-

-ocr page 11-

lympha amp; lymphaticis vitiatis exiftentem, explicando.

Hic humor cum in œconomiâ animaii tam infignem habeat
ulum (quod fiipra fatis probatum ) quocunque modo vitiatus^
aut glandulï vel vafcula quorum ope a fanguine feperatur amp; defer-
tur obftruftse, neceffario morbos non leves dant. Hic mihi ani-
mus non eft de omnibus morbis hinc ortum habentibus dicere ;
fed tantum de praecipuis : quibus cognitis , facile aliorum mor-
borum, qui a lympha pendent cognitio, hauriatur.

XX.

Quando quantitate lympha peccat, facile tota maffa fanguinea
(quam ingredicur) pervertitur , amp; nimis redditur : hinc
vafa fanguifera in tono fuo laxata , eorum tunicae nimis laxse amp;
porofx faâae , lymphae (quae omnium corporis noftri partium
particulis conftat maxime fubtilibus, exceptis fpiritusanimalibus)
porta aperitur, quâ data porta facile a fanguine ( quae particulis
conftat craffioribus) feperatur, amp; in corporis habitum vel cavi-
tates ruit. Quae in habitu corporis extravafata producit
anajhr-
cam. m
abdomine vero hydropem. ex praedidis manifefle patet qui-
bus inclicationibus in hydrope amp; anafarca curanda fatisfaciendum.
V g. primo per
hydrogoga dinretica vel diaphoretica lympha extravafata
educatur : de.nde (anguis amp; vifcera corroborentur , amp; meatus
vaforum relaxati adftringantur ; hifce ultimis indicationibus ple-
rumque fatisfit iifdem medicamentis. v. g.
alcalids, anfleris, amp; ama-
ricantibm
, quae fimul corroborant amp; adftringunt. Haec fatis
funto de lympha in quantitate peccante ; ut taceam
Hydrocepha-
lon, Hydrocelen
amp;c. cum in his noti univcrfum corpus, fed par-
tes quidam particulates afficiuntur.

XXI.

Lympha vero multis modis qualitate peccat : vel plane vapida
ell ut m cachexia-, vel falina, acida ut in fcorbato ; vel crudo acida
ut mfibrtbus intermittcmibm. Quoniam nemo adhuc ratio-
icceßtonis ^ remijjionis febriunt intermittemiptm
(mihiialtem) probabilem defcripfit ; non pigebit ut hypothe-
lin forte ulterius confiderari dignam proponam : fupponendo ra-
tionem formalem hujuflnodi febrium, in
Ijmphà acidocmda confi-

B a

Suppono

-ocr page 12-

XXII.

Suppono jgitur (ut fupra fatis probatum credo ) fanguinêmV
in fingulis fuis circuitibus, lympham in corporis habitum depon-
ere que partim in corpore nutriendo abfumitur , partim per cor-
poris poros infenfibili tranfpiratione deponitur , partim per vafa
lymphatica in maflam fanguineam refertur. hi lymphae circuitus,
nifi ea qualitate vitiofa peccet continuo amp; placide peraguntur.
Lymphâ vero qualitate
crndo acida peccante, particulae ejus
quoad earum figuram mutats , poros quos an# permeabant ,
amplius pertranfire non valent : hinc neceffario lympha (licet
non in tantâ quantitate ut in anafarca) in corporis habitu Ibgnat
amp; propter flagnationem magis magifque acefcit : Jiinc facile efl:
concipere , unde in his febribus , omnes fere corporis mufculi,
frigore amp; rigore vexati, tremore afficiußtur. Excitantur hxc fum-
ptomata a lympha acriore fadâ fibras mufculares pungente amp; vel-
licante ; eodem plane modo ac fi Iquis aceti , vc! alicujus liquo-
ris acidi hauftum bibat . ftatim oritur
demum firidor, amp; par-
tium extremarum ( fympathia affeftarum
) tremores.

X X 1 I I.

Quoad vero febrium intermittentium acceßones ^ remißlones i
eas modo fequenti fieri mihi probabiie videtur, fc. quando lym-
pha extravafata ad eam aciditatis gradum pervenerit, ut fibr®
mufculares non diutius ejus vellicationem ferre valeant : omnes
partes ( rigore, amp; quafi frigore afFedas ) contremifcunt : donec
tandem ab hac contremifcentiâ , poris duftuum lymphaticorum
apertis, lympha per
dudus fuos in maflTam faniguineam revehi-
tur; quam ingrefTa, fubito oritur fermentatio in fanguine. Mi-
nime enim fieri poteft ut quivis humor acidus maffam fangui-
neam ingrediatur, nulla fermentatione inde oriente; cum fanguis
particulis
fcateit aUa/icif, quae acidü intermixta fermentationem ne.
ceflarioexcitant, ab hac fermentatione fanguis fumme incalefcens,
totum corpus modo
frigore amp; rigore obfelfum , nunc calore non
minus molefto obruitur : donec tandem
acidum ab alcali fupera-
tum , fermentatio ceifat, amp; materia fanguini inimica ex habitu
corporis per
diaphoreßn expellitur : quo fado, intermiflîo fequi-
tur , amp; omnia
mania hominis perfede fani fubire poteft.

-nbsp;puia

J

M

-ocr page 13-

Quia vero quxdam particulse acid^ in-corporis habim rémanen-
tes , aut huin,ofes fermentacei in primis vjis peçeaijtes, v.-g^ in
ventncub vel inteftino-duodeno , Jympha priprem aciditatem
inccm, novas otkw.paraxi/mm.

XXIV.

_ In curatione febris intermitterjtis duobus indicantibus fatisfa-
ciendum. v. g..
nbsp;venfriculm humorum /ä'^r^i liberetur , quot;

quod fit emeticis; vel humoes fermentacei in primis viismini-r
ftrantes corrigantur hoc fit
alcalicU amp; amaricamibw, 2. Pori du-
âuum lymphaticorum recludantur ut lympha in corporis liabitu
nonftagnet;
hoc ût ßidoriferis, topicü externis, Sc ligaturis pit-
lium extremarum : a ligaturis dolorificis , fibris partium extre-
marum motibus quafi
convulfvitsffeâis., porj reçludunturi. 6c
tranfitus lymphae ftagnanti conceditur : hinc paroxifmus faepenu-
niero prxcavetur. Lympa enim in maffam fangufneam revehitur,-
priufquam ad eam aciditatis gradum pervenerit, ut fermentatio-
nem febrilem in fanguine excitet.

r. J Jnbsp;XXV.

lquot;'nbsp;Lympha vitioß ratlonem formalem

nabentibus, dicendum reftat. tantum leve eorum indicium da-

fcriberernbsp;dijfmamnem imuguralem non Ubrum

X X V L

In lue venerea Lympham praecipue peccare docent glandularum
conglobatarum tumores, in inguinibus amp; axillisamp;c. ut ut
pro.
tuberamia
in brachiis, manibus, amp; cruribus fe manifeftantes ; has
entm protuberantias non alias eflfeopinor, quam glandulas, Lym-
pham a fangmne feparare deftinatas, tumefaâas.

Idem dicendum eflfe videtur de firofulis Sc firumis: hinc facile
neîln?nbsp;i 3n in fcrophulis glanduls novs ge-

nioTnrrI • ? glandulasenovogenerari (uthadenusopi-
ftnfibiSsT ^^'^^y^phaacid.or fafta, amp; in glandulis vi«
W rK^ '^quot;gnans, m fubftantiam quafi carneam convertitur.
frnnîrnnf ^^ ^ ''''' Pquot;quot;^ confpicus, mokm fatis notabikm

SCQUuUuWt

B Î

Multa

-ocr page 14-

DKSER.TATIO MEDICAINAUGURALIS.'

un C'

XXVII.

- Multa adhuc de Lymphâ in plurimis aliis morbis vitiatâ dîcéré
potuilTem ; fcd (ut omittam qu» de
arthritide, catharrhis, fcot- '
bnto, Rheamatifmo
amp;c. dicere decrevi) hac in re me fatis fecifle
putabo, fs qu2 hic fcripfi, alicui (ingenio mepraeftanti) occa-
fionem praebeant, hsc ulterius profequendi.

Deus faxit, ut ftudia mea hue ufque deduda, tandem finem
habeant in fui gloria amp; proximi falute.

COROLLARIA.

I.nbsp;T^OBrim de fmgttinis circulâtime ante Lymphi deteBionem frit in^er'
^ feaa.

ii.nbsp;Lympha, efl tantum chylus depuratus.

iii.nbsp;Lympha non fit e fanguine, fed fungms e lympha.

IV.nbsp;Tunta copia humorum non revehitur per venas qü« expartatur per artt-
rias : hoc vero non obtinet in trunco venA cavA afcendente.

V.nbsp;?lures morbi in Lymphâ vitiatâ ftam in ([uovis alio httmore vifmto confl-
fiunt.

vi.nbsp;In plurimis febribus Lympha primaria afficitur.

vii- Lympha extravafata producit tumores fimplices, fanguis vero tumor es
cum itiflammatione.

viii.nbsp;Arthritis e fermente acido , in veflculis glmdulofis, inter articulorum
membranas latente, ortum habet.

IX.nbsp;VarticuU fanguinis rubicund* funt alcalia , qua ab acidis intemixtis
fermentefcunt.

x.nbsp;PauciJJlmi funt morbi ipfum fanguinem rubicmdum primaria afficientes. '

xi.nbsp;Sanguis rubicunàus vitiatus difficiüime ad prifiinum flatum reducitur) fa-
ciiius vero Lympha j quia medicamenta prius agunt in Lympham quam irt
fmguinem. .

xii.nbsp;Vebres ubi fanguis primaria afficitur funt mites, curatHtammdifficillimf.

' qaales funt heiîic« confirmât*.

FINIS.

ï4