U T A T I O

A V G V R
D E

pleuritide.

QJÜ A M

PRiESIDE DEO TER OPT. M
xyîuÛoritate CMagmfici T). Reäoris,

JACOBI VALLAN,

M. D. Praxeos amp; Inftitut. Med. Profeflbris Ordinarii '
N E c N O Nnbsp;'

Amplijfimi Semtas Academici Confenf», Nohi!ifimlt;tq$u
Facultatis M E D I C lt;iy£ Décréta,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in M E D I C I N A Honoribus amp; Privilegiis
ritè ac légitimé confequendis,
WTT ut7Tnbsp;Eruditorum examini fubpcit

WILHELMUS BORMEESTEr/amstelo-Batavus.

Ad dtem 16. Junii, hora locùqtfe folitù.

Trajecti ad Rheniïm,

Ex OfEcina Francisci Halma, Academia:
Typographi, cb bc xci.

VIRIS ^quijßmis, ^^pro-
hit ate confpicuis y

D. HENRICO BORMEESTER,

Mercatori apud Amllelodamenfes vi-

gilantiflimo , Fratri dilediflimo , fra-

terno amore nunquam non colendo,

D. HENRICO van BORN , L. A. M.

Verb! Divini in Ecclefia Lutherana ^

quse Amftelodami eft, Miniflro feniori,

fidelifTimo, Patruo fummè honorando gt;
NEC NON

Vms Claripmis , Erudtüßimis y

DJACOBO vallan, Med. DocT:.Me-
dicine Inftitutionum 6c praxeos Profef-
fori ordinario, h. t. RedoriMagnifico gt;
D. JOHANNI MUNNICKS , Med
DocSt» Medicinas Anatomes amp; Botani-
ces Profeffori ordinario, Reip. Ultra-
jedinx polyatrogt;

Prueptor^tu ^ Promtorihtts firnptr venerandis ^
Inmguralem hanc Difputationem
D. D. 2gt;.

WILHELMUS EORMEESTER. Audor;

DISPUTATIO MEDICA

INAVGVRALIS

PL EURITIDE,

P R O O E M I U M.

) Nter innumeras calamitates ^ arum-
; nas j quibus miferum genus Morta-
'.Hum Jingulis fermé momentis quam
\gravtffimè aßigitur ^ funt ifli homi-
\ num cruciatus ^ morborum quamfluri-
morum fateUites horrendi ^ qui cor-
îufculum illud mtfellum nefandis modis infe-
fiant ^ aßigunt ; adeo ut vitam acerbißmam
Jibt due ant ^ Çg cum morte commutare prao^
ptent.^uamin hujus vita ergaßulo mor am trahe.
PemimZlnbsp;conf eß im ad Medicorum o-

Toi r s ' ut Ir Ttnbsp;^deo funt atroces

dolores , utfiuhTyranm majus tormentum exco.

gitare vix valeant i qua propter tantb majorem^

celeriorem meaici diligent iam atque cur am expo.

Jtulant , quanto magis periculofi, ac concitati in-

J^rgmit, ^mfeftant. ut enim hujus diri afTeBm

J^tem, acfomitemeruam, pratium opera me fa.

dlmlnbsp;'

tes Anbsp;acerrimum dolorem indueen-

ffj tjac aijputatîone maumrali, pro more in , A

viZTnbsp;quantum fieri poteft

quot;quot; 'nbsp;A anbsp;THE-

T H E S I S I.

QUod hujus afFeôus nomen concernitj Pleuritis dicitur ,
voce omnibus ufitatiffima; fivsisdebeatur tj? 'wMvç^',
five T« TTXïvpm-, quod nomen thoracis latera amp; coftas
d'enotat; itaque Pleuritis eft lateris dolor, Belg. ^göc-toef. Fo-
reftus Kunc morbum coftalem vocat, sb Hippocr^generaliter.
pro quocunque thoracis amp; partium vicinarum dolore accipi-
t»r. Haec vox tum ab anciquis, tum neotericis admodum
laxo fignificatu fiamitur. Galen. Avicenna;,multique alii voluere
affici menyngem latera coftarum cingentem., cui Fernelius addit
mufculos mefopleurios,, hifque addit Barbette pulmonem, peri-
cardium, mediaftinum, Diaphragma , vix enim poflibilè adjicit
Dekkers, ut inflammatiomembranscoftasfiicdngentis ipfoscon-
tiguos mufculos non corripiat.

I r.

Definitur itaque reclè per fymptomata juxta hippocrat. ut
Ct Pleuritis lateris dolor punótorius, feu acutiffimus, cum dif-
llcilirefpiratione, febre continua , amp; tuffi.-

I I I.

Dolor acutiflîmus oritur ab inflammatione membranae thora-
cemintusfuccingentisjeft enimtenuilTima membrana mediiven-
tris capacitatem occupans, amp; obimplantatoscopiofe nervös ,acu-
riffimi fenfus, quam perioftlo coftarum , mufculisque interco-
ftalibus communicat, quoniam hisarâifEmè, mirifico cum laevo*
re annexa eft;

I V.

Poteft haec membrana facillimè inflammari ob copiam vaforum
eorundemque fummam anguftiam , fanguinis motum rapi-
diorem amp; cordis viciniam;, unde ejus admodum crcbrs fiunt in»-
fiammationes, modo in latere uno , finiftro. vel dextro ,
modo in ütroque , ante vel retro , fuperne vel infer»,
ne , quae inflammatio plerumque communicatur mufculis
intercoftalibus, faegins-vicinis pulmonibus, maxime fi iis agglu-

p'quot;®''™® ^^ in membrasis Ku=;
Sus .'nrnbsp;five per copiam- five Jentorem obllru.

COD Ofinfi,? quot; 'nquot;' 'nbsp;turgefcentiam ibidem loci^

3en[ kTP^quot;'' P'°iquot;dephIegmonemexcitarTs: Huic
Tanfti^nbsp;parte maxime fenfilido-

ZmZnlTiKnbsp;Tquot;quot;'nbsp;irrirationem mufcu.

a.onesvahdasamp;longasperficerenequeantdebiles, fed etiam ere-
brmres m,re necefTe habent : prsterea obmetum doloris , quiin
mf^rationetenfis partibus thoracis excitatur; nam cum fieri non
quot;t/.^'.'-ans non vivat , aut vivens non refpiret, hinc
difficilisrefpiratjo per fi-equentiam compenfari deben erir pro-
indeprva, feu exfpiratio citius infpirationem fequetur , quia
membrana mflammata, iiincque tumefada fibrarum tenfionem-

ceptis,illique fermentationem
femper comes quameffedusT Sr à ^
^em aac^fi

cum febrili effervefcentia exuvias vifcofas fuas hac vel illa par-
tedeponat; hmc obfe^vare licet, hunc morbum fpecie fspe va-

Pe UeZiiniquot;'quot; 'nbsp;pleuritidem, vel

deindepleuritide^i.

tate'ÎÏ^Â'iilquot;quot;^quot; antecedLmr ea eff fànguis quanti-
»dduÄrt rn'. ^^nbsp;aphor.33 fed.d.

«pidior amp; indénbsp;pleuriticos} motusejusquot;

nam effer-

iramp;piunr,-
qusst

quae cum per capillaria vafa tranfmitti nequeant, illichsrendo
çbftrudionem, tendendofolutionemcontinui, amp; fpiritibus avo-
Untibus, falc vero fic exaltato amp; pungente, dolorem pariunt ; fan-
guis etiam nimia acrimonia prsditus, aut in motu retardatus
fubinde in culpa cft.

v i i l

Huic vero occafionem praebueruntcaufae procatarâtcae; pri-
mo naturales, œtas juvenilis, Aphor. 5. 30. habitudo corporis
rarior, Regio, amp; clima c3iidius,Hyems, Autumnus
25. venti aquiionii poft auftrinos amp;c. fecundo non-naturales,
aer nimis calidus, vel nimis frigidus, cujus fubitanea; mutatio-
nesfuntpericulofœ, vel cibus calidus nimia copia ingeftus, cum
nimiis aromatibus, amp;c. potus frigidus poftdefatigationem,^fu-
dorem , aeftum , ambulationem, fubitohauftus, etiam motus
nimiusab omnibus culpaturauthoribus,praefertim poft magnas e-
pulas,amp; diuturnam quietem, labor nimius, ponderofa geftatio,
amp; poft eam peâoris denudatio ; venus immodica ; balnea, amp;
theraaefrequentiores; frigidasrepentèinfilire, aut innatare diu-
tius ; fomnus mimius, vigiÜE nimiaejevacuationesfolemnes.auc
confuetae per nares,menfes, Iiasmorrhoides, fuppreffae, amp;c. inter
animi pathemata excellit ira, in qua fanguis ab imis praecordiis
exaeftuat, amp;c.

i X.

Signa diagnoftica funt ipfa fymptomata pleuritidis, in defini-
tione à nobis data; hase enim collata, amp; fimul fumpta, pleuri-
tidis fignum pathognonomicum conftituunt, docente Galeno.

Nufpiam vero accuratiores funt praâici, quam in hujus morbi
prognofitradenda, in qua certatim hippocratem exfcribere funt
vifi , qui propterea cum pradicis celebrioribus adeundus j in
genere obfervandum ac pronunciandum eft , pleuritidem effc
morbum acutum , periculofum , brevem , ac difEcilem, tum
fymptomatum vehementia, laborantium partium dignitate, in-
vafionis céleri decurfu, cura laboriofa.

XI.

S.

X I.

eue Dl^iilni'i''nbsp;quatuofdecim plerunque. cefTat:

tSenTnbsp;mox febris, at fi hunc terminun,

«é renulT? •qaituordedn, fu^r.

Sonbsp;fupe^vivu^t exacutiffimohoc

roorbo . fi empy fiant, amp; intra quadraginta dies Empyem»
«onruytur. intabem tranfeunt, amp; denique in cerÄor-
tern, Ajéar. i 8./: v.

X r I.

Prognofi abfolutâ , ad curam acdngamur : in qua fangmV
ttagnanseftrevellendus, refolvendus . Wandifque fudorilrij
wcirctiitum naturalemrevocandus. 2,hinc excreatio, amp; copiofa
ggt;utatio quantum poflibile , promovenda, 5-fuppuratiof in.
fiammationisfoboles, expeftoranda amp;adjuvanda,

darum vSS^^^
dicicelebrior;, quan^^vis STntquot;'

aliique huncmorLm/quo unquequot;n ^

^curitide, vel maligna,%el epSÄquot;fangSSr
^curanpofl-e, acriter contendant,quifirmiffimis^rn:ioni£;

Sc tmioM. • 'Squot; ^^nbsp;pato imej pomWfo

pro

pro rcvulfione, venam in pede, pro derivatione in brachio; contra-
rium èutcm fieri debere in defcendente: poteft autem in pri-
Eio morbi infultu quaeunque hora inftitui V. S. quantitas fan-
guinis detrahendi , partitim an confertim debeal mitti , pru-
denti praélico dabuntcircumftantis. Attamen quando propter
morbi ferociam amp;virium collapfum morbus eft defperatus, item
in pleuritide maligna , quippe in qua nunquam fine periculo
vena aperiri poterit, venae fedionem poftponendam effe exi-
fiimo»

•X V,

Enimvero fi phlebotomia ob virium imbecillitatem ac languo-
rem, licet dolor admodum urgeat, etiam in principio adminiftrari
nequeat, ejus loco fupplebunt cucurbitul-s cum fcarificatione
parti affedxadhibendae, quarum curationum hoc remedio effe-
ftarum , exempla notabilia Riverius amp; Zacutus Lufitanus ci-
tarunt; amp; ratio quoque huic praxi accinere videtur : nam hac
ratione, fanguine è latere sffedo detrado, eo modo, qui in vafis
vicinis congeftus, amp; morbi caufa conjunda confiftit, commo-
vetur, amp;.partim extrahitur, partim circulationi redditiir.

XVI.

Sanguini refoivendo , ac in naturalem circulum reducendo
Pharmacia cpnfert : viz. multo fale abundantia antipleuritica,
fudorem promoventia amp; inflanimationem fiftentia; qualia videre
licet apud Paul. Barbette prax.5.1.1, ibique Dekkers, quibus acce-
dunt Aq. Chamaemill. deft, ad cum faccharo '^i. chamid.
ex aqua, coda, Celf. 46. amp; animalium ftercora, fale volatili referta,
in hocmorbo juvant,utftercusc3ninus,cquinus,columbinus,amp;c.
etiam fucc. taraxici,centaur. herb.Cari. Bened. anagallis, braffica,
ccrefol. fonfolida Regal, maiva ,pu!monaria , fcabiofa. Rad.
Ariftoloch: Bardanae, millefolii. flor. buxi. papav.Rhrad.ftaechad,
violar. fem. Card. ben. amp; maris, fraxin. malv. Inter caetera excel-
lunt fal. volatilia.utfal. h)'perici,prunellaB,Card, bened. fcord.
amp;c. C. cerv. ocul.Cancr. oOa lupi,fperma coeti.unicornu. Aq.
Card, bened. Maris, bardans, papav. Rhatad. taraxic. fcabiofas
amp;c. Aq. Compos, ut iheriac. prophylad. barbett. fpirit.

tart.

tattati, liquor diaphoret. mymficht.fyr.Card. bened.papav. rhsead.
Diacod. ol. myrtillor, Rofarum , Amygdalaiquot;. Antimon, dia-
Jjhoret.bezoar.minerale, puW.Mynfichti antiplejyiticus , tr»-
gsea antipleuritica Hartmanni, amp;c. in fine etiam morbi fyrupus
ft decoftum ex nicotiana fununopere è DekkersdawjdjwtuFT
Ädixitiram bam initie mtrUi^pkcat m - j!;:!,:

fftcc. taraxic. ekpurat. ■ , fr-Kf' !;
Aq. pianfagin. Rafar. tfiu^ii.. ■ gt;
, . .nbsp;prophjtaêi. §ß.

ecal. Cancror. CrH.Coffttts.S^. quot; ' ; : ,
fpermat.eoet.gr. xx.nbsp;p , , : ■ ,{

J^r. papav. iR^W. §i. Ij ' : !nbsp;•

mißeamar. i- j , -.quot;.jj
' ' JtntcrCatera etiam excèHunt RemSä'pMherfftj ^Wülk '^
Craanen prafcrlptf. nk ^
Antimon, diaphoret. am beztf/trd. miner. Jij.

fal. vokt. C. C. 3ß. putv. flor. papav. rUad ;

■•ii iJ ■

'' 'dojts ad tef oat fipitts iit di«

'^. fer». Gard. 7mtrilt;e gr. XV.4gt;piii ppt.gr. j,. QapboT^^r. iij.
facchar. faturn. gr. iv. fal. prunelL gr. ijé,
F. Pulv. una doji fumendus.
ittm 151. micorif. ëroealand. ocul. Cancr. ppt. an^^.
pulv. dent. Apgt;fpermar. Ceet. pulv.fior. pap. Rhaad.
ait.^.vn], laud.opiat.gr.], facchar.altbea.dh
M. F. Pulv.

Hue deduct poffent plurima adhuc rewedia, tarn interne
quam externe ufurpanda, ut funt LinÜus, eclegmata, De-
co£la, olea t mguenta ^ ^ in/itppuratione tandem Ca'

______ taplafmatd. Foment a , Emplaflra , inunElionesi amp;c.

quae omnia ( dum latusfiit Campus, in quo multa confpiciuntur)
quum abunde fatis apud audorespraifticos pcti poflunt, lubenter
^stereo*

^cvnii

tonbsp;disput. med. inaug ur.

b ' ' • x v i t.nbsp;^nbsp;,

Purgantia, ut hoc in morbo nocentia, cautiffimè ufurpanda,
amp; non nifi in principio aut in deciinatiooe ; praefero laxan-
tia : idem judico de vomitoriis : Clyfteres ad molJiendi^
infignem in hoc morbo prsftant ufum ; Diuretica conveniufTf^
fadâ materia morbificae metaftafi ad vias urinarias ; aperientia,
alexipharmaca , difcutientia amp; confortantia in epidemicâ
amp; maligna pleuritide nequaquam funt contetrinehda.

XVIII.'

His omnibusfubjiciauirtandem vidus ratio, cujus fedulacura
habenda , quoniam in ea magnum falutis noftr« momentum
confiftit. Ea debet eflejcontrariacaufaeprocataraicae: aer igitur
fit fummè temperatus, cibus in mprbi principio tenuis, dein
plenior', cibi vitentur.acres, acidi, fumô duratinbsp;, amp;c.

potus fit aqua hordei, vel fola, vel cum paffulis.cerevifia dulcis
Roterodamenfis amp; decodüm pedorale , vel infufio thee cum
Rad liquiritis; Vinum vitetur, ut amp; nimius motus, autvi-
rilisdiuturn«; fomnus moleftus, Alvus quotidiè refpondeat
arte vel natwra » omniajquot;animi pathemata potiffimum graviora,
cane pejus amp; angue vitentur , p^aefertim ira. itaque huic
difputatiohi inaugurali, ut nè prolixior videar ,de prïfenti finem
imponere cogor.

ffv» Qtu,

■ji»

ir«

.o-ojx-^y

c Oi

.1 v

C O R © LvL A R

I lu 11.

C atiits efi ancefs experiri remedium,
quam nullum.

Sola plethorakfxfè pleuritidis CMfa eß.

'III.'

Infantes f tiert rar'ms hoe morho ap-
ciuntur,

J^ulieri gravida velmenßruatA pleur it ide
labor anti etiam 'venam quandoque fè-
care licet in brachio.

B znbsp;y.

ÏJarcotlca medtcamenia tutms
foß ^emßeäionem quam ante*

y I.

Anbsp;quot;Vnbsp;0nbsp;fnbsp;r-nbsp;. -nbsp;^ .

In Tfyfenteru co^ucit Tatrgam*- J

FINIS.

Inbsp;I

i I

.V I

CAR*

'Vnbsp;^ a

CARMEN GRATULAJORIüM^

In Gradnm Medm-DoBorakm acqumnéum
fer mquißtionem

PLEURITIDIS •

' , V1 R I D O C T l S S I M J ^

D. GUILIELMI BORMEESTER.

Uminis ut radios fpardt Sol aureus
Aftris

Et Lun^ donat, reftituitquc
. vices j

Sic Medico purum.radiat jubar amp; Medidnie.' -
Scire fuam Praxin Pharmacopoeia fuum eft.quot;
Pleuritidis varios Cafus dignofcere. Fulcra
JEt dare Conans perpetuo Studio.

Gratulorex animo! Tibi det, Cognate, pc-
rennenbsp;^

Auxilium j fumniüs Dodor, 'ut'amp; Medicus.'

TERE E^ R- E

l{ A N B E HEER

WILHELMUS BORMEESTER.

Als hybipnep Vtrechty og den 26 Junjiiö^i.d^
Medicijnen Do6tor wierdtverklaert,

Ef Zijde-Wee , verheft ; door dolle

fijn by vlaagen
Onmoo^lijkj, voor een MenfihQ/intfz

af-gemat) te draagen.
xAls Koortz'- Hoeft JJkórten Admj
daar by ßgb mnden laat
Voert hem feer fchielijk j in gevaarelijke ßaat
Zo by j deK Art zen hulp niét tydig fiekt t' aett-
vaerdej

^ie ßjn Geneef-kundy nogßjn kennt f ooit enjpaarde
M^er dóór hKlp^iddeien verligtin^vaenhem^^eßZ
ff aar door hy (door God f-Zege) herßelt wort^ ett
. herleeft, :nbsp;; r - : . . .b3

^itis 't? 'tgeen nu beknopt getoont wort mor cnß,

oogen t -
Van hem ^ die totfyn doel^ die lijders draagt

doogen. • - - . .nbsp;' -.....

Ca dan ? S^rwa^rde^ vriendap defmmet vry voort
En beffen d' EedH'e 'kunß, by zieken on 'geßoöri
'J)ie in hunne elendßaan, enquaaleuj zoo verlegen
' Strek' haar ,, tot raat en baat} -opyaß g^fonde
•wegen. - lt;■ -nbsp;c •

God geeft! dat ^ uw konß quot;voortaan zoo oeff'nea

moogtnbsp;'

^at gy hier fiijt geagt ^ dog naermaals meer ver¹
boogt,nbsp;• 'nbsp;■

H. B.

1nbsp;