DISSERTATIO JURIDICA
I N J V G V R A L J S,
DE

P U B LIC AN IS 5 VECTIGALIBUS
ET COMMISSIS.

Q^V A M
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
AuEtoritate Magnifici D. ReBoris^

JACOBI VALLAN,

M. D. Praxeos amp;:Inftitut.Medicin^e ProfefToris Ordinarii,

N E C N O N
Amplißmi Senatus Academici confenfu, Nobiliftmaqu»
Facultatii JVRIDIC^ Decretö,
PRO GRADU DOCTORATUS.
Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Privilegiis
ritè ac legitjmè confequendis,
Eruditorum examini fubjicit

HERBERTUS à BEAUMONT, Amstelod:

Ad diem g. OiÏobris, hora locoque folitis, ■

Trajecti ad Rhenum;

Ex OfEcina Francisci'Halma, Academie
Typographi, cb bc xci,

OPT. MAX.

PATRIA

A M I C I S

E

FAUTORIBUS.

H6C Inaugurak Exerckhm
Venerabundus

D. D. a

herbertus 4 beaumont»

auct. amp; resp^

DISSERTATIO JURIDICA]
INAVGVKA LIS,
D E

Publicanis Vedigalibus
amp; Commiffis.

THESIS I,;

ggreffuri materiam propofitam Ï oppl-
do illam in tres dividemus partes, qus.
Imm prima aget de Publicanis , iecunda
de Velt;aigalibus , amp; tandem tertia de
Commiffis. Publicanus , qui eft Veaïi-
galium feu publicorum redituum coh-
dudor ii.i. I. ff.h. t, ä populo feu
publico diäus, quia id conduäum ha-
bet, quod populi eft, five quod publi-
cum did.l. !.§.!. /. li. fi«e amp; I feq. f h. t. I i6. ff. de V.S.
aliquando vocantur condudores veaigalium arg. I. 12. §.3.^.
é. t. quandoque redemptores , item mancipes , /. ir. C. h.t.
ejui enim ä populo emebat conducebatvè, manu fublata fignifi-
cabat, fe audorem emtionis vel condudionis elTe vel fibi em-
tione® feu conduftionem in iicitatione placuiffe. Fefiw verb.
- - - ^nbsp;A i

mancept, Quàmvis tamen aliqui malint, mancipem dici Pri'ncj-
pem publicanorum, five qui praerogativam inter pubiicanos ha-
bebat Alex, ab Alexandra I. z.gemal.dier,cap. 29.

I I.

quot; Fuit autem olim illorum ordo Romae maximus amp; potentifli-
mus. imo in magno honore amp; pretio erant conftituti ; fiqui-
dem Principes equeftris ordinis hoc vits genus fequebantur, amp;
ipfe flos equitum Romanorum hoc ordine continebatur j po-
ftea vero ob illorum potentiam , audaciam amp; fcelera inàmiae
uota afperfi Ç\xx\t l.iz.f.h.t. quorum nequitia ineoverfabatur,
quod nomine veâigalium per fe aut fuos plus aequo per vim aut
dolum extorquerent : unde tandem hominum vile amp; abjedum
genus habitum. Quare Therfites interrogatus, qus fers eflent
faeviflimae: refpondit, in montibus urfi , in urbibus publicani
amp; fceneratores. In facris etiam non rarô injuftitiaz arguuntur.
Hujus ergô audaciae amp; avaritiaä comprimendae caufa , fpecialis
afliio adverfus illos ex edißo praetoris data eft.

III.

^ Antequam autem ad ipfum edidum , cujus verba'referuntur
m L i.ff.h.t. tranfeamus , fciendnm, quo modo tales locatio-
nes iniri folits fuerunt, quiquevedigaüa conducere poflunt amp;
in quibus obligatio publicanorum confiftit. Fiebant namque
prius per ediftum publicum, vel praeconis vocemdenunciaban-
tur. poftea veró publicè fub hafta per licitationem, ut per con-

ilm^off quot;quot;quot;nbsp;' ^nbsp;' ^ft ' quot;Majorem

mercedemofFerenu. veftigal addki foleret/. 4. C. Ä. r. ist men .

ftare debet I.9. m pr. ff. h.t. ut .ta publico foret fatis profpe-
aum, non tamen h$ locationes ad unum annum, fed ad plures

Iiiquot; ex.emam

ly. Yc.-

I V.

Veétigalia publica conducere poflunt foli' patresfamilias, amp; G
filiusfamilias ea conduxerit , Iioc ipfo fe gerit pro patrefamilias

5' §• 5- f' (td SCtum Mmàm. Tutores amp; Curatores mino-
/ rum conducere non polfunt, non tantum durante adminiftra--
tione , veriim amp; ea finitâ , quamdiu nec dum rationes ejus
reddiderunt gt;/. un. C. ne tut. vel curat. veBig. conduc. idque par-
tim fa vore pupillorum, partim Reipubl. efl introduftum, nam
videntur duobus in folidum bona fua obligate ; amp; fi fortè dif-
fïmulato munere conduxerint, pœnâ falfi coërcentur l.t^g.
heat. conduc. l. i. §. ff. ad L. Com. de fal f. qUod veró falß
€oërceantur hi, fpeciale eft in Tutore amp; Curatore, nam in-
alio crimen ftellionatus locum haberet /. i. équot; «It- C. de crtm.
flelUnat. nec reliquator admittitur , antequam priori condu-
ôioni fatisfecerit, L^.f. h. t. Item debitores fifci amp; ReipubH-
cae, vedigalia conducere prohibentur , ne ex alia amp; nova caufir
débita illorum onerentur, nifi fortè tales obtulerint fidejulfo-
rcs, qui debitis eorum fatisfacere parati fint d. l. .9. §. j. eodl
Mulieres autem à conduâione veâigalium exclufae noa funs
I, /^j.ff.deJur.Fiß.

V.

Obligatio publicanorum in iis confiftit, quod debeant prlt;gt;
inifläs veäigalium aliorumve pedituum penfiones debito tempore
folvere , quod fi non fecerint, conduftores cogi poftunt , ut
tempore locationis completo folvant , amp; deinde fi non poflint
vel in mora fint, ut ufuras ex mora pr«ftent /. la. §. j. f.h. r.
quod fi plures idem veftigal conduxermt, diftinguendum efiè
puto , an fcilicet exprtflum fit , quod fingulis vel pro parte
vel in folidum fit locatum, amp; quod expreflum eft, fervabitur,
I. 15. C. locat. conduc. l.ifj.ff. eod. pafta enim dant 'A'^em con-«
maw ; an vero nulla partium folidive mentio iafta fit ; ^

A î ...........

quidem , fi publicanus , five Princeps publicanorum , id efl:
manceps partem veftigalis alicui xurfus ceffcrit, hic pro parte fiia
foliim obligabitur, ipfe manceps verô in folidum tenebitur ;
fi vero focietas inter publicanos fuerit inita, non quilibet in fo-
lidum , fed pro parte virili tenetur ; fi tamen unus vel alter
-non fit folvendo , hoc cïteros onerat, qui pro ipfo obligati
elfe cenfentur, idque ob publicum interefle.

V I.

In prœcedentibus di£him eft , publicanos propter audaciam
amp; avaritiam nomine veùtigalium per fe aut fuos plus aequo per
vim aut dolum extorquere , ideô ad compefcendam eorum au-
daciam Prxtor ediâo ita cavit l.i.ittfrinc.ff.h. t. ejued PuhlicA^
ms, fiet alim ejus nomine, quedque familia e\m rapueritf jiid re-!
ßitatum nou erit , in duplum , aut ßpofl annum agetttr , in fim'
flum judicium dabo. Ex quo patet, quod ille ex edifto memo-
rato agere poflit , qui laefus eft , amp; convenitur tum ipfe Pu-
blicanus , tum ejus familia, fi damnum injuria dederit, aut illi,
cité quid pubücè privatimque exegerit, atque res reflituta non
fuerit, ut intra annum in duplum poft annum vero in fim-
plum condemnetur /.p. §. lt;).f.h.t. in duplo autem hujus rei
perfecutio ineft /. 5. §. i.eod. familis autem nomen hic ad fer-
vos non tantum refertur j verîim amp; ad liberos, qui funt in
numero familiarum Publicani, amp; miniftrant Publicano in eo
vedigali d.i. i. §.ptnul. quod fi fervus Publicani rapuit, non
tamen in eâ familia conftitutus, quae publico vedigali mini-
ftrat, hoc ediaum celfabit d.i. penult, quod fi verô velit cum
Publicano etiam communibusaftionibus , vi bonorum rapto-

rum , furti , damni vel injuriae ager« , non ipfi aâio den^n-
da eft ; nam abfurdum foret, Publksnorum caufam meliorera
«fle quam csterorum d. l. i. §. 5. Haares verô Publicani non
nifi in quantum locupletior fadus, coflveniri poteft. /. 4.
frin, h. u

vii. pu-

V r I.

Publîcanos veSIgalfa condacere jam diSum : unlt;fe Tectrnd».
pars noftrs diflertationis eft de vedigalibus, quod à vefèurâ
five à vehendo didum ; adeoque vedigal propriè amp; fpecialiter
cft, quod fifco vel Reipubl. pro tranfitu ac vedura merciuiU'
penditur. Dititur amp; portoriurn /. öü. pev. ff. loc. condtfEi,^
amp; differt à Tributo; Tributum enim à folis pieriolvitur fubdi-
ditis juxra cujufque facultates , prifertim prsedialcs, ad Princi-
pis dignitatem , vel communia impendia fuftinenda. At vedi-
galia non à fubduis modô , fed peregrinis etiam prxftantur^
folarum mobilium rerum invedionis amp; evedionis gratia , qua-
tenus nimirum illae in emtionis aut permutationis veniunt con-
tradum. In eo autem conveniunt, quod ntrumque cedat ii*
ufum amp; commodum Reipublicas aut Principis. Ihftifuere ve-
éiigal poteft ille, qui habet fummum imperium amp; majeftratent
Lxo.ff.k.t. adeoque fine hujus permifTu nulli alii licet vedigalis^
imponere , aut quid adderc vel demere d. I. lo. 1.1.5. C. veSi.,
mva inflit. mn foße^ Et fi quis propria audoritat« indixerit ^
de Jure Civili posna erat exilium l.fm C. h.t.

VIII.

Prsftare veéb'galia omnes debent, ita ut nemo ab iis fit ins-
munis 1.7. C.h.t. juftum enim ac squum eft neminem horum»
neque privatum, neque populum immunem efle , cum ex aequo-
ad omnes utiJita» eorum redeat, imo ne miles quidem , utr
Impp. refcribunc in I. j. C.h.t. ita quidem, ut, fi quis vel re-
Icriptum Principis impetraverit, illud prsefumatur fubreptitiumi,
ôcefFedu ac vi caret 1.6. 10. é: ii. C h.t. nifi fecunda fiat dé
hoc juffio ac monitio Principisad hoc ut impetrans à vediga-
libus liberetur ; idque ideo ftatutum, ne damno afficiatur fif-
cus , aut is qui cum eo contraxit amp; vedigalia conduxitfru-.
ftraretur enim hic firudui üis ccmdudionis.. Quia tamen inter-

iusBt

dum fingulare jus contra juris communis rationem alicui con-
ceditur , jure fadum videri debet , quod huic oneri fubtradi
fint I ipfe Fifcus l.9.%.fin.ff.h.t. z. Navicularii, id eft nau-
cleri , cum fuas non aliénas merces vehunt /. 6. in fin. C.h.t.
j. Legati exterarum gentium , fed illarum rerum nomine' tan-
tum, quas ex Romano folo ad fuas civitates deferunt, immu-
ftitatem habent, non vice verfa/.S.C.^.r. 4. Profeffores, Do-
âores amp; Studioß arg. Auth. habita C. ne fil. pro patre. fcilicet
ratione librorum amp; aliarum rerum quas fecum ferunt ftudio-
rum caufa.

I X.

Quod ad res attinet, pro quibus veßigal folvitur ; fclendum
eft quod fecundum jus Romanorum prxftabatur veâigal pro
rebus, quae negotiandi caufa inferebantur amp; evehebantur Luit.

pro mercibus venalibus 1.6. in fin. C. h.t. non
vero funt obnoxi» veétigalibus res exercitui paratae /. 9. §. j
ff. h. t. quoniam vadunt auâoritate pubhcâ , amp; à Principe del
pendent. 2. Quaz ruris exercendi caufa vehunturj ut V.Gr.'
frumentum ad agrum conferendum. 5. Quç ad Fifcum infe-
runtur /. 5. C. t. 4. Res proprii ufus vel familiae gratiâ Quid
yero ufus nomine hic veniat , clarè oftendit Alfenus JConfuk.
in/. 101. ff. deVS. amp; ibiCoedd. Quicunque igitur ita vel ratio-
ne perfonarum vel ipfarum rerum non funt immunes , veâigal
fub pœnâ commiffi folvere debent, ita , ut Pufalicani non te
neantur inftruerc tranfgredientes, fed res fuas , quas vehunt
apud Publicanos profiteri debent /. ult. §.lt;S. ff. h. t. fi verô hoc
neglexennt res ftatim in commifl-um caditf nec juvat, fi 00

flea parati fint veaigal folvere. ar^.^,^. d. LhU, ^

X.

autem ad commiflum accedamus, dicendum all-
C« veaigaliuin magnitudine , amp; quantum quidem eo

no-

nomine cxigi poffit. Solebant Romani ex mercibus venalibus,
veöigalis nomine exigere partem oiäavam , unde diftnm ofta-
varium , amp; redemptores di(3i hinc Odavarii /. i. ^ ^.C.h.t.
Cujacius etiam centefimas aliquando amp; quinquagefimas exaftas
fuifle refert lib. t. obf. cap. 28. Veriim Paulus JCtus docet in
omnibus veSigalibus ferè confuetudinem fpeâari folere / 4. §.
Hlt.ff.h.t. zésbi ut omnia non fint definita.

X I. '

Ob fraudatumitaqueveftigal dicitur res in commifTum cadere,
hinc fequitur ultima pars noftrs difputationis. Et quàmvis
commiffi verbum latèpateat, variafque habeat fîgnificationes;
hic tamen commilfum fumitur , pro eo, quod obveâigalnon
folutum, vel omiffam apud pubiicanos profeffionem Fifcoven-
dicatur , feu cujus dominium veftigali acquiritur/. 14 Ä.f.
nec excufatur, quod aliâ viâ ufus fit infolitâ /. 6. C.eod. l.^. C.
de Navicul. item prohibitas res exportaverit vel importaverit
/. I. 2. C. qua res export, nen debeant. Si verb quis res munes amp;
immunes advexerit, amp; illas in totum vel pro parte celaverit ;
item, fi quis merces prohibitas SipermifFas invehat, amp; haspro-
feffus fuerit, quaeritur, an omnes cadant in Commiffum ? quod
juxta^us Civile affirmandum videtur ex /. ri. ^. i-f.h.h I. 5. C.
Âe naut.fœn. Ex asquitate tamen deciditur folum res immunes
amp;illicitas committi, nam in eo quis debet puniri , in quo deli-
quit.* Quod fi plures navem quandam oneraveritit, deliftum
uniurnon nocet reliquis negotiatoribus', licet focii fuerint 1.8.
§. i.ff.h.t.'l, 39. J. i.f.phfocia. naiöin delidis nulla eft fócietas.

XII.

Rerum ita commiflarum dominium ipfo jure Fifco , vel ejus
loco Publicano acquiritur/, 14. jf Ä. r. amp; competit perfecutio
adverfus quemcunque pofleflbrem /. 14. eod. nimirum rei vindi-
cationis. Item adverfus hseredem ejus, qui veäigal fraudavit,

Bnbsp;fi modo

fi modo poffideat l.S.pr.ff. h. t. fi verô r»on.pöffidet., non etârn
convenir! poteft hujus pœns nomine , nam pœnales aâiones
nunquam dantur adverfijs hasredes, nifi quaeftio fitmota ante
mortem delinquentis /. nlt. §. 'pemlt. ff. h. u Non tamen
femper cadit res in Commiffum , neque ifta vindicatio locum
habet: Ceffat enim i. fi quis profeffus fuerit , amp; Publicanus
non exegerit, quo cafu poterit fatisfieri Fifco ex bonis Publi-
canorum vel fidejufforum Luit. §. lô.f.h.t. cum folaprofeflio
fufficiat , 8c iroputandum fit Publicano , quod non exegerit.

2.nbsp;Si Fifcus intra quinquennium non exegerit /. z. C. h. t.

3.nbsp;Si res perierit fine dolo poflelforis d. l. z. 4. Si ex probabili
errore quis non profitetur res , quo cafu poena eft duplum ve^
ftigal l. tilt. §.'io.f. h.t. Ignofcitur amp; pupillo , eique poena
commiffi remittitur , fi intra diem trigefimum vedigal foWerit
î.j.^ i.f.eed. Item minori, fi in fola profeffione erraverit,
re non cektâ /. 16. §. 9./. eod Tandem amp; militi conceffum, ut
ob omiflam profeffionem pœnâ commiflî non teneatur , fed ni-
hilominus veâigal folvere cogitur /. j. C.b.^.

A N-

A N N E X. A:

I.

Transamo fuper re certa ^ judicata
fieri nequit,

I I.

^liudpro alio\mvito Creditori Mvi non
pot efi.

I I I.

Negotiorum gefior tenetur de levijfmi
culpa,

Emquot;

I V.

Emphyteußn ante Zenonem fuîjfe , C^
ex jure gentium oriri, omnino^ ftatui-
'mm,nbsp;'I

FINIS.

N
p

hf^