B
I. I S
Q^V A M
AUSPICE SUMMO NÜMINE,
Ex i^uaoritate CMagnifici 2). ReBoris,
Philofophi^E Doaoris, amp; Lingur^ SandiE in lilutri
Academia Ultrajeaînâ Profefforis Ordinarii ,
U T E T
AmpUfimi SenatHs Academici Confenftt, amp; NoUUjTim*
FacHlmis MED I C Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS.
-Summifque m MEDICINA Hononbus, Pr^rogatijisamp;
invilegiis, légitimé confequendis,
Eruditorum ex amini fuhjicit
Ad diem 15-. M A j .1, hom locoqne JoUtü.
-ocr page 2-Amfterodamenfium Confuli
Q^artum dccimum, Pr^fedo
Societati Indien Orientali,
Avunculo magno , omnem
xtatem colcndo amp; veneran-
do.
Has fo/itiones inaugurales
de Angina
D.D.D.L.M.Q..
LUDOVICUS DE DIEU
Auctor.
INyiVGVRALIS
*
D E
Ngina ab angendo dicitur, quod
fc. ii qui hoc corripiiintur mor-
bo quam maxime de anxietateSc
fuffocationeconquxrantur. Grae-
ci communi nomine hunc alFe-
ftum y-wdyxyi vel mvxyx'» vocare
folent, ut patet ex variis locis
' Gal, Sc Hippoc, quce vide apud
Foefium , amp; alios; ä quibus inter cetera notatur,
fic did etiam, quodi'a^j- amp; Canes fïepius hoc male
tentari credantur , vel quod Cafies fanitatis quoque
tempore , linguam exerere confueverint ; quod amp;
raaunt qui Angina corripiuntur : hinc Barbari
corrupta voce Squinantiam dicunt.
A 2
Non tarnen omnes, qui de anxietate conquirrun-
tur, anginofi funt. Qiiserenda ergo eft exaftior de-
terminatie , Sc dicendum- quid Medici per hanc vo-
cem intelligant.
lis hic morbus nihil aliud eft , quam refpirandi
aut deglutiendi , feu etiam utriufque difficultas,
aegris non de pearore , uc in Afthmate , Pleuritide,,
alïifque ejus afFeaibus, fed de-tumore autinflamma-
tione. faucium conquaexentibus.
X •
Per Fauces intelligunt internum oris locum, bor
ejl j evidentem illam amplitudinem , qux aperien-
doos, ac linguam comprimendo, confpicitur, ubt
amp; columella amp; tonfill^, amp; gulse feu Pharyngis, amp;
ai^ene arteriis feu. Laryngis extrema. conve^
niunt.
Pars afFefta vulgo ftatuuntur Fauces.,. amp; qui-
dem eas inflammatione tentatas effe creditur. Sed
cum iEgri non femper amp; proprie de inflammatione,
conquïerantur , addenda figna quibus fefe prodit hic
affe£l:us.
C0nqu2eruntur Lab0rantes.de faucium afFeSru cum.
fLiffocationis fenfu,amp; fpirandi difficultate , nee non.
deglutitione fi non prohibita , faltem valde molefta.
Ajccedit fxpius dolor 6c calor in faucibus j, ut 6c
febris.
Gum
-ocr page 5-Cum vero aliqiri , anginofi tamen didi , non ita
de dolore, xcore , alufve mox enarratis conquœran-
tur , m quorum etiani faucibus nullus apparet tu-
mor? hinc accidit ut Medidt^ngimm in varias di-
vidant fpecies, fc. in Veram , amp; Notham feu Spu-
riam. Vera iteriim apud eos dividitur in varias fpe-
cies. i. Cum inflammatioj feu tumor, amp; rubor
nullus appareat in faucibus, nec in cervice, fed tamen
violenta adfit ftran^ulatio, adeo utlaborantes in tho-
racis penetrali bus libi circa cor amp; pulmones malum-
quandoque latere exiftiment , ficque fufFocationis •
metus incutiatur , cum acuta valde febri gt; amp; hxc
proprienbsp;dicitur. 2. Cum fauces , hoc ejf quot;_,
tonfilk , imo amp; lingua amp; columella , cum laryn-
gis amp;c pharyngis extremis , manifefta inflammatione
tentantur ; nuliö tamen tumore aut rubore in cer-
vice confpicuo , febreinrerim-continuâ, rcfpiratioi
ne amp; deglutitione difficillimis j hanc fpeciem ^ct^«.
fcvyapoot vocant. Ubi non tantum funt inflamma-
te fauces, fed amp; in cervice adeft tumor, rubor, calor
8c dolor cum febre, difficiliore refpiratione, nee non
deglutitione maxime L-cfa , ita ut potus per nares
redeat: banc auvdy^n Au£tbres dicendam ftatuunt.
4,. Eft tumor abfque vel cum parvo ardore, ruborci
amp; dolore faucium , ubi amp; febris minus vehemens ,
refpiratione non itamolefl:â,quamdeglutitione': hanc
dicunt. Qii2 fpecies ab aliis', amp;: non
omninomalè, ad Notham , fi levior prsdpue, re-
totur. E(lamp; alia Angince fpecies, qux nullus
taucium proprius afFedus dicendns, fed potius Ver-
tQbtx Cervicis Introluxario 5 unde prarmuntur faugt;-
A 3nbsp;ees
-ocr page 6-CCS feu gulse gutturifque introitus. Dignofciturhinc,
quod fignorum, fc. ruboris 8cc. quse in aliis fpecie-
bus prodita funt, nullum appareat. Quoque ponè
Cervix eft excavatus , cafus aut iftus antecefllt, vel
humor vertebrarum vincula laxarit.
Enumeratis hifce Anginx fpeciebus, quserendum
unde haec prodeat diverfitas j fc. quod nunc degluti-
tio , nunc refpiratio impediatur ; quod jam rubor,
dolor, ardor febris adfint, jam abfmt.
Statuimus hare adeo diverfa efle ratione diverfx
caufas, (de qua poftea) %c diverfi loei afFe£ti. Nam
licet ante difltum , fauces efle partem afFedam gt; va-
riae tamen funt partes fauces conftituentes, fc. larynx,
pharynx , columella , tonfillïé , 6c cxttrx , ut ex
Anatomia conftat. Adde quod pharynx amp; larynx
varios iterum habeant mufculos, internos Sc exter-
Creditur ergo in verae Angina: Prima fpecie , ubi
nihil nee in faucibus, nee in cervice apparet, affici
internos gutturis mufculos , refpirationi., non vero
ita deglutitioni infervientes , unde 6c haec aftio
maxime laefa. Dico creditur , cum (licet ftatuatur
vulgo inflammationem hic latere ) conftet, hos fal-
vos inventos mufculos in iis, qui ex hoe male abie-
re , adeoque potius Pulmones ipfos accufandos nos
docuit Clariflimus Vir P. Bernagie , Amftel. Med.
ProfeiT. Ordinarius, 6c Nofqcomü Publici Med.
WK. ■-
I N A U G U R A L I S. 7
quod qui intelligunt, non mirabuntur febreni adeo
acutam effe huic fpeciei comitem.,
In fecunda fpecie affici docuit internes , imo amp;
cxternos guttuns mufculos i unde facile patet,
quare in faucibus confpiciuntur rubor , tumor, See!
Imo amp;C quare febris ( omnium fenfibilium partium
inflammationum fidelis comes) accedit.
X 1 I.
In tertia fpecie , ubi amp; Cqrvix eft inflammata ,
afEciuntur etiam glandulae jugulares, amp; vicin£e,una
cum mufculis sefophagi amp; cervicis. Faucis, ubi de-
glutitio magis Ixia. quam refpiratio, magis afficiun-
tur mufculi rsfophagi , minus pulmo mufculi
guttiu-is.
^^^nbsp;afficiuntur non gutturis mufculi}
fed vcl gul^ externijvel adjacentes glandulie, de
quibus m lequentibus pleniusjunde amp; clarum, qua-
re hic febris non ita intenfa.
X 1 V.
Verum hx fpecies non tantum diflerunt ratione
loci affeâri, fed amp; caufarum : qux ut refte pertra-
ftentur , notandum primo , quid per inflammation
nem intelligant Medici. Ilk enim horum omnium
fymptomatum caufa vulgo ftatuitur: adde Anginam
vulgo dici Faucium Inflammationem.
_ Plenior traftatio de inflammatione hue non fpe-
CT^ , fed ad eum locum ubi de ea in genere ex pro-
feflo agitur; fiquidem hxc tam fpedat ad Pleura,
Hepatis, aliarumque partium , quam faucium in-
flammationem. fufficiat ergo hïc breviter dixifle,
quod Medicis dicatur Tumor cum rubore ^ dolor e ^
^ ccLlore.
XVI.
Quomodo vero , amp; a qua caufa inflammatio oria-
tur , non etiam hïc latè profequendum diico, de iis
ftatim in tra£tatione -caufarum pauca additurus.
Sed objiciat aliquis , hoe nequaquam diei poteft
de omni Angina } faltem de Spiiriai non omnia ilia
prxdicantur gt; neque in prima fpecie verae Anginx
rubor aut tumor deprehenditur : ad quod relpon-
demus ; Primo , nos concedere hsec non prscdicari
de Notha , quse proinde non dicitur fimpliciter An-
gina , fed addita voce fpuria. Verum ad Anginje
tradationem ille tumor non nibens , non ardens re-
fertur } quod fc. proxime ad hancaccedat, imople-
rumque in eam tranfeat : adde quod rariflime, prse-
cipue in calidioribus Regionibus , abfque omni ru-
bore , calore, ardore confpiciatur. Secundo, quan-
tum ad verae Angin^e pnmam fpeciem } Itatuunt
Praftici tumorem amp; ruborem , licet non appariât
in faucibus ad oculum, abfcundi in gutture, autpo-
tius pulmonibus, (vide Par. x,) œgris interim de
faucibus èc fufFocatione conquxrentibus.
Hifce prremiffis redimus ad caufas efficientes , ob
quas Anginas -tami diverfse fpecies oriantur. Et qui-
dem primo in memoriam revocandum, ab omnibus
ferè concedi, (quod Sc Hippociates docuit de iplk
Angina) generalem inflammationum caufam efTe
praeternaturalem moram , feu , ut alii loquuntur ,
bubfiftentiam atque tardiorem motum fanguinis in
nonnullis vafis , five ilia ante fuere repleta , five
non j cujus proinde probationi non multum inhx-
reo , dum progredior ad explicandum , qui fiat ut
tam diverfa oriantur ex ea fubfiftentia : nempc
quod nunc dolor, nunc tumor, rubor, amp; febris ma-
gis vel minus urgeant.
XIX.
Illam difFerentiam non tantum a diverfo loco de-
pendere , fed a diverfa quoque fanguinis conftitu-
tione non male creditur } feu enim fanguis anginofi
eius eft conftitutionis , ut mafla ilia biliofa , vel
etiam ftriftiori fignificatione fanguinea dicatur, hoc
eji J fi rubrsE illse partes, quse ftriârè fanguineae di-
cuntur , vel eae qua: poftea bilem conftituunt, lon-
ge majore proportione fint, quam fecundum leges
naturae vel bonx conftitutionis efle folent vel de-
bent : amp; è contra in venis amp; arteriis portio aqliea^
rum aliarumque particularum longe fit minor , fub-
fiftentia fané illius maffiE in faucibus ibidem majorem
excitabit ardorem amp;. ruborem , quam fi particulce
aqueae ita exceflu peccent quo pofteriori in cafu
tumor potius erit decolor nec ardor amp; febris ita
infeftabunt. Atque hujus rei magis prolixam difqui-
fitionem ; fc. quid fit rubor, amp;c. ( compendio jam
ûudens) non addo , quod ilia potius adPhyficam,
quam Medicinam pra£ticam pertineat.
XIX.
Verum non poflum non addere , praeter hanc
Bnbsp;etiam
-ocr page 10-etkm aliam nobis redditam a ProfdTore fupra cita-
to } fc contingere poffe ex caufis remotioribusgt;
mox lu^ungendis , ut fubfiftentia ilU non. tantum
oriatur in tam diverfa fanguinis conftitutione , fed
quod primo incipiat vel in- ipfis vafis fanguiferis ,
yel non ita in iis , fed potius in vafis falivae fecretio-
ni Sc excretioni dicatis putabatque nominatus Pro-
feflbr polferiori in cafu»quod attendenti clarilïï-
mum , non it»' expe£tari poffe ruborem amp; ardo-
rem, fed potius tumorem decolorem, amp;falivx vifci-
dioris proventumuberiorem, amp; deglutitionem diffi-
ciliorem, ficuti etiam experientia: docet evenire in
notha. Ea igitur , modo jam difto, ratione partis af-
féftx amp; cauf^ a cjeteris Anginje fpeciebus differt y
quamvis pofterior fpecies priorem facillime etiam
producat; compreffo efiim vafe , vas quoque vici.
num comprimitur , ut olim de hac Angina docuit
Hippocrates.
X. X I.
Ex dictis ergo patet , proximam Anginïe verx^
caufam diSiarum partium inflammationem refite
conftitui,
Inflammationis veró caufrc erunt Anginsß remo-
tiores amp; antecedentes. Olim in Seholis rede omnes
compendii gratia, revocarunt tandem ad duo fumma
genera ; fanguinis quantitatem vel qualitatem vitia-
te , quarum fubdivifiones amp; caufas vide in, Inftitu-.
tionibus.
Verum efli amp;: aliud quid circa caufäs eonfideram
dum r
O
^um : nempeprsfente Plasthorâ vel Cacochytniâ non
jmox oriri lemper faucium aliarumque partium in-
flammationem , nifi accedat aliquid cujus interventu
(cum immediate poft fxpè hcec difficultas fentiri
lolet) oriri non maie vulgo creditur : ac proinde
caufa occafionalis , ab aliis procatardica dici foletj
latere illud folet in nonnullis vafis ex fex rebus non-
naturalibus Vr. Gr. aëre ôc potu frigido : illa enim
prxfertim fi homo ante ab exercitio aliave caufa ex«
calefaftus , dum in fauces admittuntur fanguinera
amp; ^Uvam incraffant amp; minus mobilem reddunt, un-
de vaforum diftenfio , dolor, amp;c. fymptomata } à
qua vaforum amp; mufculorum diftenfione mox , via
aëris vel cibi anguftata , lequi debet refpiratio aut
deglutitio molefta , cseteraque fymptomata fucce-
dunt , pro ut magis afficiuntur Laryngis aut Pha-
ryngis mufculi , vel externi vel interni, cxteraeque
partes fauces conftituentes vel adjacentes.
Ad cau{às etiam refertur naturalis difpofîtio, setas,
anni tempus, amp;c. Sic juvenes Angine magis ob-
noxii dicuntur} cuius rei ratio creditur , quod fan-
guine multo , eoque biliofo abundent, unde amp; fré-
quentés hxmorrhagiae. Sic etiam notatur Viros ma-
gis Angine obnoxios quam Feminas, quod amp; Hip-
pocrates obfervafle videtur lib. 6. Epia, ubi in epi-
demica conftitutione plures Viros Anginâ laborafle,
pauciffimas Feminas teftatur : additamp;ex fua fenten-
tia rationem , quod fc. caufa erat in aëre } minus
autem prodibant Mulieres Libene : (fc. Grxcx) ve-
rum alias etiam adjungit caufâs Riverius , quasapud
B 2nbsp;€um
-ocr page 12-eum vide : hoe tarnen oBfervatum , quod viris ma-
gis frequens Angina : fed hoe intelligendum de ve-
ra, non de fpuria : illa enim Mulieribus frequentior
effe folet. Sic amp; de fpuria priecipuè intelligendas
■Apho. iG. SeB. 5. aßiduis imhribus mor bi fere
fiunt j febres longa , flux tone s alvij futredines ^
-Epilepfio', Apoplexia^ AnginaEt ejufdem
fe£tionis Aph. 20. Vere enim furores ^ Melancho^
lia j Efilcpfia ^ fluxiones Janguïnis ^ Angina ^
quod de utraque fpecie intelligendum puto. Ut amp;
ejufdem feftionis 22. x_yAutumno aflivi etiam mul-
ti mor bi fiunt ^ amp; febres quartana j amp; erratica ^
lienes ^ aqua inter cutem itabes ^ urina flillicidiaj
Lienteria j Dyfénteria , Coxa dolores ^ Angina
^c. Quare autem eo anni tempore magis contin-
gant hi vel illi morbi, Vr. Gr. a^ftate biliofi, hyeme
pituitofi , id pertinet ad generalem de hifce trafta-
tionem.
Gum igitur non tantum ratione partis aCCedix ,,
fed amp; ratione caufarum antecedentium internarum y
Prognofis Sc Curatio in Angina difFert; notanda Sc
Signa qu2e oftendunt an in hoc vel illo ^Egro produ-
catur a copia fanguinis, quoad qualitatem laudabi-
lis , an vero ^ fanguine biliofo aut pituitofo, 6cc.
Defumitur haec caufarum dignotio partim ex fignis ,
quae oftendunt hoe vel illo modo humores redunda-
re in corpore , h. e. excedente portione effe in fan-
guinis mafTa;- qux figna vide in inftitutionibus.
Partim etiam defumitur dignotio ex particularibuS'
Anginx figiiis : nam fi Angina .fiat a copia fanguinis.
noHs
-ocr page 13-non ita' qmlitate peccantis , praeter Plethoricce con-
ftitutionis figna , adfunt major rubor amp; calor in fa-
cie , major etiam diftenfio in parte afTeda , febris
vehemens fine oris amarore : quando fit a fanguine
biliofo difto, dolor amp;; ardor acris , febris vehemen-
tiflîma cum oris amarore amp; acrimonise fenfu- , pr£E-
ter biliofœ conftitutionis figna in Inftitutionibus
enumerata : fi a pituitofo fanguine j praeter hujus con-
ftitutionis figna, dolor amp;; rubor minor eft , ficuti amp;
■febris. De Melancholia nihil addo, quod ex ante-
di£tis darum, modo quis attendat ad -figna illius
conftimtionis.
X X V L
-nbsp;Imo amp; pars afteära etiam aliquid'indicat de hu-
more, quae caufa eft quod credatur mufculorum La-
ryngis inflammationem excitari a copia laudabilis
fanguinis, vel etiam biliofi ; quod pituita vero fau-
ces magisaggredi dicatur, ejus rei ratio ex ante tradi-
ta explicatione petenda : quod fc. hie glandular fe-
cretioni. ferofae dicatse. adfunt , illic fanguifera
vafa.
XXV IT
De fignîs difïërentiarum , quibus Angina ab aliis^
morbis , imo diverf^e fpecies Anginae inter fefe di-
ftinguantur, nihil addo , quoniam illud ex ante di-
ä:is , amp; apud Auftores fatis patet.
-nbsp;Reftat jam Prognofis : de Angina in genere dicen-
dum, quod nulla, ne quidem Spuria contemnenda :
fi- enim refpiratio amp; deglutitio, du^ adiones ad vi-
tam neceflarise Isedantur, periculum adefle quis non.
B 3nbsp;vider.
-ocr page 14-vider. Si vero fola degluritio, ïilafepè brevi étiam
fpirituum fimul claudit vias.
Attendenri tarnen manifeftum , quod una fpecies
longe mag;is periculofa quam alia, fîquidem mvdyzv
morbus erit exa(ïlè acutus amp; valde periculofus , qui
fxpe paucis diebus,imo horis hominem interimit,
ut innumera Medicorum obfervatioces id teftan-
tur. Quod nequaquam mirum : m ea enim fpecic
maxima fit ponftridio amp; refpirationîs laefio, qua ho-
mo carere poil nativitatem nequit. Tra^xvyâyxn feu
fecunda fpecies parum a priore differt., minus qui*
dem periculofa quam jtuvctyx,« gt; longe tamen magis
quam tertia vel quarta fpecies , a-uya-yx^v vel aag^^-u-
di£ta.
Si ergo fpedetur eventus morbi, ta-minariis fo-
kt vel ad mortem vel ad falutem. Quantum ad mo-
dum eventus ad falutem; velomnino amp; perfefte eu-
rantur xgri, vel ex hoc efFe£hi incidimt in aliura
morbum. Omnino autem curantur : Primo, ubi ter-
minatur morbus refolutione, amp;c. ubi tumor, rubor,
amp; dolor difparent, difparente etiam difficiliore re^
fpiratione Sc deglutitione , obftaculis remotis : fe-
pius etiam terminatur copiofiore fputi excretione.
Sed bene attendendum hîc , ne dedpiamur : fdlet
enim quandoque difparere fiibito tumor , amp; brevi
poft refpiratio redditur magis difficilis, febris auge-
t-ur, amp; perit xger; qua de re nos monet Hippocra-
tes in Coacis. Secundo terminamr tranfmutatione,
qüo fpeaat Hippocrates Apho. 37. lib. 6. Kyüngina
€0'
-ocr page 15-ewrepto fl tumor oriatur in callobonum ; foras enim
morbus vertitur. Lib/^.'Apho. 49; Ah Jngina de-
tento tumor ^ rubor in feBore fuperveniens bo--
num foras enim morbus vergit. Sed tranfmuta-
tio alia qiundoque contingit , qu£E efl: maximi pe-
riculi, de hoc egit Hippocrates Sec. 5. Aphorifl 10.
Gribus ex Angina liberatis ad pulmonem malt fit
eonverfio i intra dies feptem moriiintur i (i vero hos
efugerint, purulenti evadunt. Tertio terminatur
ad falutem fuppuratione , li omnino refolvi non po-
tuit, fed in fauctbus ad fuppurationem pervenit, amp;
difrupto abfceflli pus effluit vel ad os , qui locus con-
venientilîîmus , vel ventriculum , vel thoracem ,
quae poffferior via magis periculofa utiftatini dice-
mus.
X X X I.
Qiiantum ad modos mali eventus , r. SufFocari
poteft cEger. 2. Tranflatio materice fit a faucibusad
pulmones } quo in, cafu nifi celeriter cofta exfpuant
ktlialiter fefe habent, amp; Pthifici fiunt.
Angina ex colli primarum vertebrariun luxatione,
q^uae nt ex humorum depofitione paulatim fa£ta , ubi
vertebras non omnino a fuo loco feparaverit , .eurari
poteft,: diflblutio autem, quae fubito ita; fit, ut ver-
tebra violenter afua fede peiiitus dimoveatur., ea in-
curabilis eft.
. Curatio igitur variât pro ratione diverfae fpecieife
caufe. Quantum ad legitimae curationem V in ge-
nera did poteft , quod in pluribus conveniat cum;
cura-
-ocr page 16-curatione aliarum inflammationum , fc. ratione cau-
fse j ficque primo evacuandum revellendum efle
eo nomine, quia in mora hic periculum. Ma-
gnx fanguinis evacuationes , vel etiam repetitae
per V. f Cucurbitulas ( nifi quid prohibeat ) com-
mendantur , amp; fuccelTus relpondere obfervationes
quotidians , amp; hbri pra£ticorum teftantur. Hoc
ergo nomine fanguis evacuari folet e brachio , mox
ex pede, nifi quid obftet, vr. gr. menfes , See. atque
notandum, quod hsec fanguinis evacuatio fimulcon-
veniat ad caufam morbi antecedentem, plethoramfc;
feu pura fit feu impura, tollendam vel minuendam:
adde quod fimul ratione fymptomatum prodeft j fc.
febreni amp;c refpirationem difficilem fimul curat. Dixi
nifi quid prohibeat : nam quandoque peftilens pof-
fit elTe Angina ( cujus amp; obfervationes extant, quic
fpecialem curam indicat per «a quse %)ecifieè mali-
enitati xefiftere dicuntur. r
XXXIV.
Ad eundem finem cucurbitulas cruribus , imo amp;
fcapulis applicantur. Hifce praftici addunt fcarifi-
cationesj, imo amp;c Friftiones dolorifiças. -. _
fDum hxc tentantur, imo dutni advocatur Chi-
rurgus, Enematibus alvus follicitetur.
Revulfionibus per fanguinis evacuationes amp; ene-
matainftitutis, ubi deglutire poteft xger, laxantia,
imo li caufa morbi id permittat, purgantia propi.
nentur ad eundem finem ; quorum materiam amp; for-
mulas facile videmus omnibus in pradicis.
Nec minor cura fit repellere materiam a parte af-
fefta ; hunc in finem prsefcribuntur, quae leniter
conftringendo impediunt, ne fanguis tanta copia
fluat in partis afFeamp;se vafa, eaque diftendat, de quo-
rum repellentium operandi modo agunt Auftores}
ubi in genere de repellentibus bene notandum, ea
non adhibenda nifi in principio, neque diu iis infi-
ftendum. tale Gargarifma repellens parari poteft
fequenti modo baud ingratum.
rJMahim Granatum cum cortice
Coo[ ex fluvialij colat. lib.adds
Mel. Rofar.
diamor. an.
fal.prunell. gj.
M. F Gargarifh%a.
Repulfione inftituta, cogitandum de refolutione ma-
tericE hçrentis : nam repellentia nequaquam conve-
niunt, nec adhibentur ratione materiae jam in vafis
partis afFeftx ftagnantis; fed fluentis ad eam, ut an-
te diftum : ad refolvendum ergo fiat gargarifma non
ex repellentibus , fed ex digerentibus amp; leviter in-
cidentibus , quale erit fequGns :
Rad. liquir'tt. Jij.
fol. hyfopi Mj.
Ficus fingues N° xij.
Coq ex aq. hord. integri j
in Colat. lib. j. folve
Mel. diamor. quot;Sv].
if
Sal. prune IL
M. F. Gariarifma.
X X XV I I L
In fpuria magis incidentia amp; caiida preferibenda :
in genere notant circa gargarifoiata in inflammatis
faucibus, illas non movendas , fed potius liquorem
per aliquot tempus in ore retinendum , ficque ex-
puendum , ne ea agitatione pars inflammata magis
doleat.
XXXIX. .
Quod fi refolvi non poffit , fed ad fuppuratio-
nem vergere ex fignis appareat, ilia quam citiffime
adjuvanda per maturantia difta , quorum materiae amp;
formulae ubique apud Riverium, aliofque Au£tores.
occurrunt.
X L.
^ Abfolvi qux de Gargarifmatis ad omnes indica-
tiones dicenda erant continuato ordine ; interim ta-
rnen cetera tam interna , quam topica non funt ne-
gligenda.
Ad revulfionem ergo fanguinis evacuationibus (ïî
conveniant} inftitutis, vel etiam (fi caufa morbi
id indicet ) iis vel omiflîs vel dilatis , laxantia aut
purgantia (pro ut fpecies morbi, caufa, 6c cirtumftan-
ti:E poftulant} pr^efcribantur, quorum materia amp;
forma varianda pro diverfitate caufoe amp; fpeciei, ßc
caeterarum circumflrantiarum ante notatarum *
X L I I.
Revulfione ita celebrata , folent evacuationes teir-
tari ex locis parti afFedœ magis. propinquis ,, ver.gr.
ex
-ocr page 19-ex venis fub Imgua, imo amp; juguiaribus, hocque vo-
care folent auftores derivare.
X L I I I.
Toto decurfu curationis applicentur topica ad
indicationes facienria.: ad refolutionem commenda-
tur pr^e ceteris, tanquamfpecificaproprietate huic af-
fe£hii conveniens, nidus Hirundinum ^ ex quo ad-
ditis requifitis fiatCataplafma,utRiveriusamp;: alii do-
cent. Apud eofdem Audores reperiuntur Cataplaf-
mata, Emplaftra, alixque formula maturantium, fi
malum eoufque protrahatur.
X L I V.
Interim ab initio ad doloris fedationem, partlum-
que externarum relaxationem inunftiones ex OA
Lhamtsmel. Liliorum KvHbor. AmygdaL dukium,
amp; fimilibus prcefcribi folent.
X L V. ,
Si maturum fit Apoftema , quamprimum id ape-
riendum, de cujus modo prolixe fatis Riverius , amp;
alii. In prognofi quoque notandum, optimum efle
fignum , fi Iputa copiofa amp; bene cofta proveniant:
toto ergo morbi decurfu ad hoe refpiciendum j hoe
ergo nomine Lin£tus, amp;:c. expedorationem promo-
ventia commendantur.
De fpurijE Anginae curatione non multum ex pro-
feflb addo, quod fatis puto clarum, hic purgantia
incidentia- plura poflquot;e.
Ultimo loco dicendum aliquid de fufFocatione ,
ubi fc. omnibus tentatis, hxc ita urget fme remiflio-
ne,.
-ocr page 20-ne J lit jam videatur pcriairus sger, faucibus omni-
no claufis ; an fcilicet eo in cafu Laryngotomia ten-
tanda ? Refpondemus quxftionem efle maximi mo-
menti} graves prafticos ftare ab utraque parte, pau-
ca tamen reperiri exempla , quae earn cum fucceflu
fuiiTe inftitutam affirmant.
X L V I I I.
De Curatione Angina a luxatione vertebrarum fo-
lum dicendum , quod omninb dependeat, fi polTi-
bilis, a vertebrarum repofitionei qus operatio Chi-
rurgica efl.
X L I X.
De Diaeta flleo; quod in vera Angina pauca com-
medat seger , amp;: etiam qui parumper faltem in praxi
verfatusefljuoveritdistam fecundum notatas indica-
tiones difponere.
I.nbsp;Febris effentia confiait in perturbata fanguinis
mixtura.
II.nbsp;K^îdeoque nec calor nec frigus funt de febris
ejfentia ^ fed tantum ejus efFeda.
III.nbsp;Signum efto quot;Pathognomonicum pulfus pr, nat.
frequentior.
-IV. Tlethora datur.
V.nbsp;Ejufque remedium e[î venafeBio.
VI.nbsp;In var io lis ^ mor billis ante macularum
eruptionem (modo atas fer at') libéré quoque vena
fecanda,