mmrnm

Miscellanea Doctrina

Quarto-^ n^JpZ

I

{ ;

J, - V

/fo- Ze Jquot;,

JA

«
I

/islc-

cr^^ t 'cnbsp;■

I^cy^nr.nbsp;/Ota

£

ny tyTi

. ,/r

e. ^-equot;?^

Jà.

C'ryr»

js,,

-rMt

a-T?

t-, -v . .vinbsp;...

iß ^

irts

'f

IC

y

-icr

f

À ,

ï-

„■fSr- : --

■ - »

-'tv-

f

-t i

-f r (T

^ NiVjv^-^ r-

f.. :

DISPUTATIO JURIDICA
I N A V G V R J L I S,

FORO COMPETENT!,

Q^ V ^ M, -nbsp;' ' '

AUSPICE DEO OPT. MAX.
AuEtoritate Magnifici T).Re£ïorls,

MJQHANNISXEUSDEN,

PhilofophiïE Dodtoris , amp; • Linguae Sanctie in Itluftri
Academia Ultrajedina Profeflbris Ordinarii,

. N E C. N O N
AmpliJJïmi Senatm Academici confenfit, équot; Nohiliffimit
Facultatü jVRlDICtyE Decretb,

PRO GRADU DOCTORATUS
Summifqueln UTROQUÉ JURE Honoribus amp; Privilegüs
rité ac Icgitimè confequendis ,

Eruditorum Examini fubjicit

J O H A N N E S VERHOEVEN, Ifulftadienfis.

zAd dier» zo. tyitarüi^ horis locoque foUtis.

Ex Officina Francisci Halma, Academia:
Typographi, do loc xcm.

! ' \

DEO OPT. MAX.

PATRIiE PATRIBUS

Amicis conjunamp;ifjimis

N E C N O N

JURISPRUDENtl:^
CULTORIBUS
SACRUM.

JOHAN. VERHOEVEN.

DISPUTATIO JURIDICA
I NAV G V R A L I S,

d e

FORO COMPETENT!.

Vm a natura ita inter mortaks
fit comparatum j nt mult a lites_,
perflurima(^ue dißdia inter eos
oriantur J juxta tUud poet a ^

Non focer a genero, non hofpes
ab hofpite tutus

nullum praflantius ptuit hutc malo adinveniri re~
medium , quam ut a diffentientibus , unus plurepve
eligerentur ^ quibus ^ quaflionespropnerent ^ ^
quorum decifionibus acquiefcerent, quod ufu ita in-
'valuit, ut nulla non gens moratior ^ tales JM ele~
gerit ^ quorum judicio audi or it ate publica ^ omnia
effent dijudtcanda ^ inde procul dubio judices di.
€tt J poteßas -uero eorundem circa quaßiones deci-
dendas ^ ratione liugantium ^ forum dietum fuit,
de quo J pro ingenii noflri ^ {quod per quam exC
guum fentimus) facultatibus pauca proponere ^ ani-
mum induximus ^ ne autem illotis manibus mate^
riam banc ^ {jure Civili ^ moribufque ußtatiß.
wam^ aggredi videamur ^ fori originem é homo-
nymiam paucis pramittemus.

THE-

4nbsp;DISPUTATIO JÜRIDICA

o ^ j H^ E S I S i -

Uidam diótum volunt forum a fando feu
'nbsp;forum loquax alibi did ,

legimus, fed reftius , a ferendo quod Var-
ro fcribit/«^. IV. de Ltnguä Lama ^ quia eum
in locum litigantes caufas fuasdeferunt, uti
mercatores res venales in forum, Quod ad
vocis homonymiam , variè id fumi legimus, aliquandopro
negotiationis loco , vocaturque graeco verbo tf^Tróeeor , id
eft oppidum, vel alioquolibet loco, quo mercatores, mer-
caturjE caufä , convenire folent Sallufl. in Jugurth. erat,
haud lange ah eo innere^ quo Metellns pergebat oppidttm Numida-
rumt nomine vacca , forum rerum venalmm amp;c. z. Forum,
cxercendorum Judiciorum locum , defignat, ut Virg. lib.

Indicitqtie forum C^c.

5. Eum locum , in quo magiftratus jus terrendi habet Sc
in facinorofos ani'madvertere poteft /. 259. §. 8. ƒ de verb.
ßgmf.y denique locum, in quo reus habet domicilium. At-
que ex his haud difficulter colligi poteft , quot perfons; ad
conftituenduui forum requirantur, tales funt judex, aftor
Sc reus , judex eft , qui de causä cognofcere poteft /. 14.
C. dejudic. a£bor eft qui provocat reum in jus , reus elt
is, cum quo in Judicio agitur §. Infi, de perpet. amp; tempor. *
aEI. L g. f. de probat. amp; prafumpt. l. 5-. (S feq. C. de edendo , foru m
competens eft ratione judicis , quando judici concefla eft
facultas de tali caufa cognofcendi 6c judicandi , ratione
rei, eft illc locus, cui reus immediatè eft fubjeftus , 6c in
quo neceflario ab aftore eft conveniendus.

■nbsp;II.

Notiffima eft de foro regula , aftor fequitur forum rei
i.i.c. ftbi m rem aU.l. z. C.dejurifd. Reus tribus modis for-

titur

I N A U G U R A L I s. j

titur forum , loco domicili , loco contraÊlus , (cujus ap-quot;
pellacione etiaiii veniunt delifta l.^.princ.C.dejurtfd.l.x^.ff,.
de denat. l. zo.jf. de judic. l. fin. ff. de accuf. ) amp; loco fei fitas.
Triplici modo acquiritur domicilium , vel ex republicâ.
Origine, vel fuâ cuique voluntate. Refpublica tribuit
omnibus Civibus domicilium in urbe Româ , quas com-
munis omnium patria eftnbsp;6. §. ii.ff. de
txcHf. tut. Ideoque omnes qui Romae inventi eflent , ibi»
convenir! poterant, feque ibi defendere cogebantur, nifi ha-
beant fpeciaiem rationeni juris revocandi domum, taies primo
funt legatiigt;hoc adeo verum, ut,licetRomxcontraxerint,
dummodo antelegationencontraxerunt ,non compellantur
Romsc fedefendere, quamdiu legationiscaufâibi rriorantur
/. z.§.4./. 'df judic. l. 2.f.eodein,àc\nàe illietiam qui teftimonii
caufâ evocati funt, vel qui, quid judicandi caufâ, arcefciti
fûnt, denique illi,qui ut rationem tutelse fuse reddant, vel
reftitutionis caufâ in integrum, Romam venerunt /.a: §.3.
f. de judtc. l. 8. /. 24, 25, 26, 27, 28, g6. §. i. /. 39. §. I. ƒ. eod.

III.

Domicilium conftituitur origine , eo in loco , ubi quis
aut natus eft, autubi parentes habitant, dummodo pater ibi
habiter, vel domicilium habeac , unde quis dicitur -Ita-
lus , qui natus eft a parentibus Italis , licet in aliâ provin-
ciâ habitet /. i. §. z.l.ô.inpr. amp; §. i.ff.ad mmicip. ÔC licet fo-
ro mutaverit amp; alibi fuas «des fixent , in loco tamen ori-
ginis gt; fi ibi fit, convenir! poteft /. 29* f. ad mmic^, l. pen.
C. de mcolis. Sua cuique voluntas tribuit quoque domici-
lium in eo loco , ubi quis larem , fortunarura , rerumquc
fuarum fummam conftituit, Se ubi quis fedes habet, unde
non fit deceffurus , fi nihil avocat, /, 7. de incolis l, 5*. C.eod.
amp; ibi regulariter unufqùifque eft conveniendus '/. 2. C. dé
jftrifd. quid autem juris fit , fi duo aut plura domicilia iii
diverfis locis quis habuerit, iifque ita fit inftruétus , ut ne-
que hic neque illic minus moretur , deftinati animi exifti-

A 3nbsp;mationc

6. DISPUTATIO JURIDICA

matione dijudicandura eft, ubi Domicilium habuerit l. vf.
^z.f, aâmftmcfjgt;. eoque cafu fufficere in praxi receptum
eft, ut ibi' conveniatur , ubi tempore citationis cum fami-
liâ degit arg. /.4. amp; 205. jf. dc verb.fignif. ut teftatur Simon
at Leeuwen in Cenfurâ Forenf.cap. xii. §. f. Si vero quis non
habeat domicilium, ut fi quis naviget cura fortunis rebuf-
que fuis, reüfto domicilio , amp; ignoratur ubinara fedesfuaa
conftituac , poceft ut vagabundus convenir! ubique , ubi
repcritur d. L z, ff, ad mumcip.

I V.

Quoniara ibi quis domicilium habet, ubi quis lares con-
ftituit, dubitari merito poflet , ubi nam ftudiofi jjnt con-
veniendi, dicendura putamus, eo in loco, ubi parentes
habitant , quippe hi domicilium ibi non habent , ubi ftu-
diorum caula morantur Sc idcirco ibi conveniri nequeunt,
l. 2.. C. de incol, nifi deliquerint ibi, ubi habitant l.i.C.uU
deCrimin. agi oforteat aut ibi contraxerint 1.1. §.4./. 19. §. i.
f. de judic. Hodie autem ftudiofus poteft conveniri ibi ubi
ftudet, raodo vocetur coram reótore magnifico Auth.hahi.
ta C. ne filim pro patre quippe vocatus coram urbis fenatu
merito fori incompetentis exceptionem objicere poffet d.
Auth.

V.

Sçd de hac Amh. grandis quseftio inter DD. eft agitata,
de qua ha£tenus non fatis convenir inter eos : funt perplu-
rimi qui exiftimant ftudiofis banc fori prlt;Efcripiionem tam
in civilibus quam in criminialibus efle conceflaro , contra
vero plures arbitrantur privilegium fori in civilibus dun-
taxat caufis ftudbfis efle indultum diU. hoc amh. quorum
fententta mihi veriorvidetur,quis enim fibi perfuadere pot
fet, Fredericum tantam rem tam frigide di£turum fuifle,
UE ne verbulo quidem meri Imperii faeerec raentionem,

impri-

I N A lüi G Ü R A I. US. f

imprimis cum gladii poteftas legem fpedalem defiderct^
Dec contmeatur generali ac indefinite oratione, quippe ne-
Jno de crimine cognofcere potefl:, cui id non /pcciali lege
conceflum eft arg. i.i.fideoffic. ejm ati maxd, eß junfd /
é.f.dePtgt,. er hj/pcth, I uit. f. ^fepelL IcgM, L %.x.i.CHm
fHtidnsxx.f.demflruU. vel mftrum. Ugat. acccdit hoc quoque
quod Fredericus euro caufa cadere vuk , qui ftudiofum ad
judicero non fuum traxerit, id autcm aftioni q-uidem, non
accufationi quadrat : acqui diffcnt. dicunt, beneficia priiï-
cipum latilTimè func interpretanda, hoc fatemur haden^s.,
niß aut verbis principis vis inferatur, aut fiat aliquid con-
tra ejus fententiam.

. V I.

Mulieres qaoque per nuptias tranfênnt in forum 6c do-
micilium roaritorum , licet privilegiata habeant fora /. öy.
ff.dejfieUc.yidvße, quoque mariti fui forum retinent tamdit»
donec alü nupfcrint /. la.. §. i.f. ad mmkip. d. i. 6f., hoc
«utem quod dixiraus non obtinet in fponfè /. 22./. ad munü
cif, Relegati uode rekgati funt, 6c quo relegati fant, pof-
funt conveniri l. 21. §. 5./ tid mmkif. l, 27. utt. f. evd. de
deportatis hoc dicendum , quod nullum habeant foriim,
quoniara funt civiliter mortui , 6c jura civitatis amifcrunt
l.^.nbsp;de hm, ktxn. l. 7. §. ult.f. de capäe mmutü. Idem

quoque obtmetm fervis, quandoquideai pro nuHis haben-
£Ur /. ^.f. de reg.jwr. amp; cum bis nulia eft aftio. Lxoj.f^
eed. imo quadnipedibus coraparantur /. 2. 2, f. Ad legem ~
Aqfttliam.

V I I.

Citfa domicilium reus quoque fbttitur forum ex loco
contrabas , nam ubi quis contraxit, ibi conveniri debet
regulariter /. 2. %. 4. /. c^ /. 19. S. i. ff. de judie. Ca:terum
per iocuoa contractus,, non femper tantam is eft intelli-

gendus»

,gt;DISPUTATIO JURIDICA' I

gendus.in quo contraftus eftinitus, fed is, quem contrahett-
tes refpexerunc l.%\.ff. ^e obl.amp; aïij. 5. de reb. auB. judic.
fojfid. 1.19. §. fin.ff. dejtidtc. quod paullo ante diftum, in lo-
co in quo contraftus eft initus ibi debere conveniri reutn,
hoc tali modo eft accipiendum , fcilicet fi debitor ibi repe-
riatur d.l. 19. in pr. ff. de judic. Si vero ibi non reperiatur,
a£tor a magiftratu iftius loci non eft remittendus , ad do-
micilium rei, ratio h£ec eft, quia remiffio tantum habet lo-
eym in criminalibus I. 7. fin. jf. de accuj]. Sed co cafu
,pcena in Icgibus ftatuitur, ut bona fua ibidem'poffideri pa-
tiatur, d. I. 19. §. i. ƒ. de judic. I. i. f. ex qmb. cauf. in pojZ
fejf. bon. eat. I. 19. ff. de in jus vocando.

V I I I.

. Secunduin ea quae diximus , quis poteft ex delicto con-
veniri eo in loco, ubi delidium eft admiflum /. 7. §. ult.ff.
de accuf. vel ubicumque reus reperitur l.i.C, ub. de Crimin.
I. ii.princfp.ff'.de Cuflod, (S exhibit, reorum. hinc tritiffima ré-
gula, ubi te invenio te punio, 8c hoc adeo verum, utnec
legatus Romte delinquens revocare doraum , nec clariffi-
mi delinquentes fori exceptione uti ppflint I. 24. §. i. ff^, de
judic. I. I.e. ubi Senat, vel clariff. confer, verba dià. I. 1. reos,
ubicumque reperiuntur , poffe accufari , generaliter ac indefi-
nite funt intelligenda , non folum de eo qui vagatur , fed
amp; de eo qui certum habet domicilium /. 3. ^ f- ^^ quot;f-
fic. pr£f. 6c deinde utilitas publica, 8c dilciplinœ public«
vigor fontem ejus foro fubjicit in quo reperitur A 9. §.ƒ.ƒquot;.
de public. amp; veBigal. d. I. 3. ^ i^-ff'.de ojfic. praf.

.■[L X.

Sed quaeri hie pofTet an ad judicem ejus loci , in quo
crimen eft admiflum., petentem ut ad fe remittatur , ne-
cefl'ario reus fit remittendus , 8c veriorem putamus efle
affirmativara fententiam, quia œquum videtur ut ibi extec

exem-

I N ^À^^t^c^l û KAXuuaiasà '9

cxemplum pœnje ,-ubi crimen eft admiflum Autk qua in
provinciâ C. ub. de Crimtntb. ratio eft, quia omnes provincias
erant fub uno.Iijiperatore. Si grande fit facinus , exem-
pluni 'iîïeo ftatuatur loco ob terroremi aliorum AuthJf ve'.
ro.' C. ad. I.julpde àdult. '/.^zS. §. fen, ff.nbsp;0quot;probatur

quoquenoftra fenténtia l. 7.l. ii-jf. de Cnfiod. Ûf exhib. reor.
/. 7. i.^.^f.f- àe accuf. Nov. \ cap. 5-. Moribus noftris re-
miffiiones non ftint neceffitatis iéd humanitatis, quia finguls
ï^rovincise regUTituf adiverfis magiftratfbus, fiique per literas
requiiïrôriales'V quibus judex petfflis remiffionem, pro-
roittit hacremiffionè fe Jurîfdiâioni reniittèntis nihil iri de-
traflium, Gudel. hb. 4. cap. 2. Sande lib.i. tit. x.

Of

.J .V A

Dubîtaripoffeti' quidjaris fit, fi itt confinio crimen fit ad-
miflum, Scutfiufque territorii ]udex-dé cognitione coriten-
dat cujus foro fubjiciatur reus, exiftimant quidam , illius,
in quo caput jacuit, quia caput eft principalis corporis hu-
iaani pars. I. n^.ff'^ de relig.^fümpt.fun. ^ alii veroil ius, cu-
jus terrrtbrium foeritingreifu^, nobis autem illorum fen-
quot;tentia magis placet, qui pu'tant, ui^iufque foro fubjici, amp;
locum efleprasventioni, Si vero in alte'rius territorio facinus
fitinchoatum, in alterius confummatum, puta fi hie falfum
inftrumentum fuerit fcriptum, in alio autem loco produ-
0:um-,hocin cafuputamus i utriufque forijudicem animad-
verterepoflls, nonenim falfi duntaxattenetur, qui récitât,
fed Sequi fcribit, qui fignat ^ fciens, dolo malo falfum in-
ftrumentum I. 2./. i.§.4./,9. §. pma ff. ad I. Corn, de falf. ita
tamen ut ille praeferatur , qui adver^rium prasvenerit, ni-
hil autem intereft an ilia praeventio fiat per apprehenfio-
^em, quaef tutibr eftan per citationem , arg. l.y.jf- deju.

• J •• 3; ^

.^DlSFUTA:itI€)T J^RrfD^CA: i

■^'-.u.^ovi '-»ff'fio f'-'-? .'''.jX. quot; s-.'vgt; uL .■;■..•. .'j lùti.^'.WQ-':
-ru-x« , KünÏDï^ üj»-' - 1 13 .nbsp;oriu clui

Tertlüa modus'cottftitüendrforum,,eit.4ocus r^i fitfc,
•quippe co in bèo j;\ contra eu m gt; cum quo de ^poJÖTeiSonë
vel proprietate ejus experimur , agere poflumus, quam vis
ibi nec doraiciliura habeat, neccontraxerit, nec deliquerit
/. fin. C. ub. in rem aäio /, »», C. jtbi de p.oßeJf.^ l. Un.^ C. hbt de
hered. Nihil intereft an adio fit univerfalis'ap particularis
l. ^o 'jf. de jftdic. Occurrit hiç nc^is jam q[U3eftioexc,utrcnd^
fepiffimè inter DD. debellata, an afitio in rem tantum in
loco rei fits, an vero etiam in loco domicilii poffit inftitui,
putamus aftionem realem Sc pofle inftitui in locb rei (ïtÊê
Sc in loco domicilii, probatjlf hoc per textus non obfcuros
/. 2. C. übt in rem Mo 1.19. §. 'fiti.ff.de judtc. l. 7. C. de hare-
dkatis petit'i h i4gt;.T-

eft hsec , quia domicilium eft foruni generale , Sc habet
locum in omnibus caufis, Moribus hodiernis in loco rei
fit£E maxime aftio realiseft inftituenda Gudel. Ithâ^ de jwre
voviffimocap.z. Smdedefend, GelrutraB. 5, i. §,.1, •NQn,.autm
folüm inftituitur advbtftïs'.pófleÖórcitt.,^'. f^w -i-iV»^
ctiam adverfus eum, quijnômine JjoflefTorii èft m- ppffeffio^
ne, puta adverfuî coionum , inquilinum, cofnmodatarium,
/. 9. ff. de rei vindic. l. 3. z. C. ub. in rem atîio , qui con-
ventus literti fufcipere non tenetur , fed , nbminando au'-
thorem fiium , Jiberatuf -df^fnbsp;jquot;. jsfc

ihi zzi jK/ißinub ilj:;t nort ,o'Unq
-.ii (nir;!..i ilsai ol'^b , .'—. iJt .«n^F» xi T , jidi i^'i fun quot;gt;5 L'J^
x^n.^^ïV...; , .....XII.;;,,nbsp;i-t

. Haec omnia quasihaâ:enus.,diââ funt
priv.ilçgiatura forupj^ aliquibus fiv ço'^cs^
que vel rkioh'e caufarum vél pfcr^nWum^, ratiôîi^^^
rum privilegatum forum habent caufae 'ecciéfi'aftîcaequot;,'ut:
funt matrimoniales,decimarum Sec. quippe hiz debent co-
gnbfci^coram epifcopo in Cm. extra de Judic. Caufae fla-
tus

I N A u G u R A L I S.

tus fiint i itî'co loco , ubi d0 'ftâtqf quseritur-, expediend»
l,m.C. uh. Caufe fiatus Caufe fifcales coraitn procuratore
C£Efaris,ejufque rational], difceptantnr /.nbsp;C.ubiCauJl

fifc. res feudales, in feudis regalibus, amp; iis quae ad ea per-
tinent , folus cognpfcit Imperator cap. mic. apud quem vel
quos Controv.feudMefin. ih fcudis non regalibus inter do-
minùm amp; vafallum , pares curi^ judices fûnt legitimi cap.
m. de aliénât. feud.lt; èC cap. un. de prohtb. feud. aliénât. Pares
curiae dicuntur vafalli qui ab eodem domino feudum rc-
cognofcunt cap. i; in pr. fi de inveflit. dom. cap. j. §. quod autem
de confuetud. reâ.feud. fi inter vafallos lis oriatur ipfe domi-
nus judex ent competens cap. t. fmerea de prohib. feud.
alten.nbsp;. . ■ j - ,

-nbsp;X I I I.

RefpeÊtu conditîonis perfonarum priv.ilegiatum forum
habent Senatores née noft clariflimi viri t.t. C. ub. Senat.vel
eiarif. in Criminibus autem amp;provinciis nullum habent pri-
-nXe^vxradiSl.tit. Cœterum viduac, pupilli, aliaeque mifera-
biles perfonae, poffunt in prima inftantiâ vocare adverfarios
fuos coram comitatu principes amp; ipfae non tenentur fequi,
fi provocentur, ex Conftitutione Conftantini in l. un. c.
quand. Imperat. inter pupill. vidtioi fui dicit. Sunt qui putant,
nomine viduarum venire illas quas nunquam nuptae funt arg.

§. ^.f. de verb.fignif. Sed minus cautè, quum propriè
loquendo vidua fit ea, cujus maritus obiit, qu» JCti fen-
tèntia generalis ad fpeciaiem cafum, de quo agitur in diôtâ
Conftantini conftitutione, referri non poteft, quum enim
Ai aftumfuerit de pupillis tutores non habentibus, quique
fcdefenderenon poterant,iifque viduaecomparentur, con-
»equens eft, viduas ibi in propria fignificatione fumi, pro iis,
maritis orbatae, fe ipfas defendere non poterant. Utrum
sutem hae privilegiatse perfonaî contra alias «que privilegia-
t^ utantur j3rivilegio DD. difputant, negantium verior
clt, quoniain in jure rcceptum, quod privilegiatus contra pri-

B anbsp;vile-

IZ DISPUTA^ro JU^

vilegiatuift noiïrJjtatiK privïlegic) àng^ ^jjl

l.S f.deexc^.mtor^ j ëuÏ: j B -J , Jnbsp;; ,■

XIV.

Quod attinetad forum militum , his ob remunerationcm
excubiarura , Sccommuiiem exercitus utilitat|ern . inter alia
privilégia hoc beneficium eft conceflum, uç nullubiçoijve-
niri queant , quam coram magifteriâ poteftate vulgo den.
Krijgsraad 1.6. C.,de jarifd. omn.j.udic. I. 6. ff. de re milif I. un. C.
inqmb.cmf.miltt. hacratione, ne facile à militia abftraheren-
tur, nihil intereft an fint caufse civiles an crimipaks, fcili-
cet G fit militare delictum , ût puta defertio agminis
non fi fit commune, quippe tum coram iis reftè pofiunt
conveniri, in quorum tecifitamp;rio tale deliftum eft commif-
fum , nam \n l.'^.f.dere milit. Divi Severin amp; Antoninm refcri.
ffer tint, mtlitem ß.ejfiid gravins admifirit', ibi fœnâ f'leBi debere ^
uhifactnwddmtffmiefl..nbsp;l. uh.ffdeaccnfat:

1.1. f. dére mdtt.'XkQ quis autetn exiftimet ab hoc jure novis,
conflitutionibùs recéffum,efle;tenendum eft ex cönftitutip-
neTheod. amp; Valent, tit. C. inqmb. cauf.mil. for. prlt;cfcript. utinon'
poff. privari privilegio eos qui in provinciâ negotiati funt , fi
negotiantibus interdicitur privilegio fui fori uti, ergo amp;
multo magis delinquentibus, ne autera diutius animi pen-
deamus , omnem dubitandi fcrupulum adiroit Juftinianup-
Nov.^.'Ciiz. ibifatis ckrè Imperator adimit iis fori.prœfcri-
ptionem, Moribus, inCommuaibus'delidbis five quandoex:
civili caufa five quando cx criminali agatur, coram Hollan-
di£ecuria, prima inftantiâ, vocaripofiunt8c debentexf/i?«?.
Holland, ord. 29. Aprtl 1589 nifi per prajventionem in flagranti
delicto , quis fuerit apprehenfus, quod judicatum rcferc
Groenew.deII. alrog. adl. 6. C. dejurifd.

XV.

- Explicitis modisi qmbus forum conftituicur gt; fupereft»

-t^ - .'nbsp;c df, quot;nbsp;ut

I N jA, ü G U R A L I S.

ut, giiibus modis, forum incompetens fiat^çompetens in
ea cauii^, dç,4ùâ agitur, paucis exeqüamür, idque potiflî-''
m'um fit^per' prpxogatam jurifdiaionem , quândo partes fe
fpontequot;fùbjiciunt''lfti Judici/. i. lt;^ 2.Haec pro-
rogatio fit vel ex parte aftoris vel rei , ex parte aftoris,
quando ille judicem mcompetentem agnovit, hinc tritiffi-
ma illa regula, quem quis cognovit in conventione, eum
in reconventione cognofcere tenetur l.zz. f. de judic. 1.14.
(S Anih. feq.C. de fent, 'amp; interloc. ex parte rei, quando reus
vocatus ad incompetentem Judicem refpondet întentioni
adoris, omiflafori exceptionc, atque ita item conteftatur,
l.^z.ff.de judic. Jurifdiäio prorogate dicitur in talem Judi-
cem incompetentem , penes quem eft jurifdiftio /. 14.
I. i^.L iS.f.dejurifd. non enim fubjeâio' litigantium tnbuit
el Jurifdiaionem , qui nulli prieft Judicio, née confenfus
folus litigantium poteft cum conftituere Judicem d./.i. a
I. g. C. de jurtfd. Cnjac. de paratit. ad emd. tit.

XVI.

Controvertitur, quandoconvenerit de causa Judici, qui .
J^udicio prceeft, fubjiciehdâ vel proroganda, an ab haccon-^
yentione , fufcepto nondum negotio, liceat recedere, af-
firmat hoc Jurifconfultus Africanus /. lU.ff.'de furifd. Cujac.
traB.y.adey^fricanum Duarenftsadtit.de^urifd.cap.6.nbsp;^

'' 'nbsp;XVII.-.nbsp;'i. -i

/nbsp;-Ilnbsp;'. i:' (

Prorcgationi valdè affinis eft renuntiatio, non modo illa^
fpecialis, qua quis certo foro renuntiat, fedamp;ifta generalis
cum debitor aliquis fcribit fe foluturum pecuniam, ubicum-
que repertus fuerit , quo cafu, ubique locorum conveoiri
poteft /. pen. C. de pa^. I. Contraxiße zi.Jf.de obi. ^ aH. fed.
etfi paä-io amp; renuntiatio nulla fuerit, fi tarnen reus ad m-
competentem Judicem vo'catus ante litem conteftatam nonr
opponit fori incompetentis exceptionem , forum agnofcere

' DiSPUTATIO JURÏDICA

filJi competenï'videtur /. 50./. de Jndic. l. penif. de fwifd. /.
C.eod. C. ubi de Crimin. modo « fciens incompetentem i
id fecerit ; non per errorera aut ignorans arg. tit. C.Jià mn
campet. ^ud.Cujac, in parait, adeundemtitul.

XVIII.

Etiamfi fingulis controverfiis fingulae aftiones, unufque
Judicati finis fufficiant 1.6. jf.de except, rei Judic. Saepe tamen
plures caufe apud eundem Judicem in uno auditorio funt
terminandx ob diverfitatem Jurifdiftionis , Sc fori confor-
tium litigantium /. i. (3 z.ffl de. quib. reb. ad eund. fud. eat. ob
connexionem Sc afiinitatem rerum /.lo. C. de judic. vel ob mu-
tuam petitionem feu reconventionem 1.11. §, i. ff.de jurifd,
Continentia caufje eft cobaerentia controverfiarum propter
quarum initium non pofTunt feparari gt; ut eft Judicium poP.
feflbrium 8c petitorium l.-^^.jf.deacquir.pojfejf. Sic quoque
caufte in Judicio familias ercifcundœ 8c communi dividundo
ita funt connexe , ut coram eodem Judice peragi debeant,
quia ad eandem determinatipnera tendunt fcilicet ut divifio
fiat /. I. ^ z.jf. deqmb.reb.ademd.fud. Ex confortio litis'fo-
rum competens conftituitur, fcilicet fi inter haeredes plures
fit pupillus vel vidua, eo cafu omnes haeredes propter Pri-
vilegium pupilli 8c viduae, fi adionem contra tertium infti-
tuant, quftertius adfuperiorem Judicem vocari aliter, non
pofîet, nifi has privilégiât« perfon« fint confortes litis,
poflünt priraâ inftantia vocari ad fupremum judicem l. un. C,
quand, imper. tnterpup. vid.jusdic.

X I x;

Effeftus jam illorum , iquse diximus , hic eft , ut judex
jam competens faétus , debeat utriufque litigantis caufas
audire , 8c fecundum acla 8c probata fententiam ferre, ut
tali modo finis liti imponatur, non abtem contra confcien-
tiam , eo cafu , quo aóla ÔC probata clara clTe 8c praevale-

re

I N A U G.U R A L I S. rf

1

• A A _

re videntur , amp; tamen in Confcientia fcit rem fefe aliter
^ habere , gioteft;, ne, poUu^f luaip confcien.tiam , aflumere
^'^«^ofiMivtlftts plUr-Bs-rito^judiCes
cxiftant, remittfre ht;igantes ad fupariore^.nam p^ribiia
teftis 8c judicis iti utid eadettiqufe (kus^-Jpngi neqiiit.-

_ I__

COR Oh h ARIA,

I.

fiefiamenu efi ipft he-

I I.

In emptorem hmditatis tranft jus ac*
crefiendL

IIL

•S î A j jj^Q n A VL i

Credidit adireficiendam 'mv^mnm
habet:^legalem

I V.

Dos Frofeäitia redit ad patrem filia //-
, heris reliäis mortm, ^ ƒ . i ^