OVAM
, AUSPICE DEO OPT. MAX.
i^uSioritate CMagnifici ReBoris
Philofophis Dodoris, amp; Linguje Sandx in Illuftri
Academia Ultrajeainâ ProfefToris Ordinarii.
NEC NON . .
Am^UJftmi Senatns Academici Confenfu, amp; NohiliJ^ma
Facultatis MEDICtAB Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in MEDICINA Honoribus Prxrogativis Sc
Pnvilegiis, légitimé amp; confequendis,
PublicdL difjuijitioni fuhjtcit
J
THOMAS de ROEPER, Hornanus:
Ad diem 4. A P r i l i s , horü locoqne [olitps.
Ex Officina Francisci Ha lm a, Academi«
Typographi, 'cb loc xcn i.
ClARISSIMO, VOCTISSIMOQVE
V L R O.
D.D. JOHANNI PRONCK,
Quondam apud Amftelodamenfès Chirurgo praxi
feliciflimo , nunc Vero apud eofdem Medicina
Dodori celeberrimo, nec non fratri meo charifli-
mo, ftudiifque meis fautori maximo.
Clarïjfimo , DoUiJftmoque FI RO.
Apud Hornanos Igt;odori Medicina celeberrimo,
ac collegii Orientalis Indi^ librorum curatori.
Vrudentijjimo, Cognatoque meo Amantijpmo.
Prajfatitifmo.
Apud Hornanos curiae Secretario vigilantiflïmo,
olim apud eofdem fcabino ^quiffimo.
NEC NON
Cognato meo plur'mum Amando.
DoBiJftmo FIR O.
Gymnafii Latinae Lingua Profeflbri Peridlïïmo ,
ejufdemque nullifecundo, quondam dum litteris
incubui, ftudiis meis fautori maximo.
Hanc Bilpmtionew Inaugmdaem offert,
vovirac dedicat humtllmui
; . . , A 1,: j/, : ; T acobfequentiffiaius vefler ')
. r ! I T »'O M A S DE ROEPER.
-ocr page 3-DISPUT ATIO:. .MEDICA
INAVGVRALISy
DE
Ulli procul dubio , aliquo tantum
modo in arte medicâ verfato , quali-
ter è cauß minima effeftus peramp;pe
penculofiflimi ac peffirai ortum ca-
piant , ignoturo erit. Mihi autem
progradu doótorali difputaturo , An-
gmam, ex humili non raro cafu or-
tam pras ceteris elegifle fufficiet ,
^nbsp;^nbsp;folam , pro ingenii mei poten-
tia funditus per fcrutari, ac à vera ejus eflentiâ inchoare,,
menti propofitum habui.
. Eft igitur Angma inflammatio faucium, raufculorumque
earundem. Qus cum rariffimepericulo careat. acaffedus
fit, peculian latis attentione dignus, Ledores candidos ad
nanc reterre non dubitavi.
I I I.
_ Verum antequam ortus, ac fymptomatum ejus caufas
mquiramus, djfïerentias ejus praemittere, haud inutile vi-
detur. Differentia prima itaque defumituc à mufculis af-
tettis, qui varu funt : fc. vel aîfophagi vel laryngis feu
^Perœ arterias. Interni afperae arteriae mufculi infiamma-
, externi autem inflammati paracynanchea
externquot;*^nbsp;mufculi interni inflammati fynanchen.
riinHanbsp;pai'a'ynanchen conftituunt. Differentia fe-
cunaa defum,£ur à nothâ amp; verâ , priori autem fympto.
A anbsp;mata
-ocr page 4-mata non adeo funt vehementia, non tanta febris , non
tantus dolor , neque refpiratio adeo difficilis fentitur ;
in hâc vero de qua afturi, graviora fymptomata obve-
niunt.
DifFerentiis itaque gt; aliifque prxnotatis, caufae fequun-
turj quibus enumerandis explicandifque, ne diutius inha:-
rere videar magis neceffarias, praecipuafque fupputare, at-
que fupputatas explicare decrevi. Prae ceteris igitur ma-
gis familiares, nec non Anginam cfficere valentes caulk:
funt, aër, potufque frigidiores, imo cunda humida frigi-
da corpus feu potius fauces praeter naturaliter aflScientia *
fpinapifcis, acus, acicula amp;c. fpinam pifcis Anginam pro-
duxifle , experientiâ haud mihi ignotum , denique fanguisquot;
vel acido , vel vifcido, aliove humore acri coagulatus feu
incrafl'atus.
Verum ut fingulse hae caufae leftori candido magis per-
fpicuae, clariorefque appareant, palam hie explicatas char-
t£e impofui. Potus ergo gelidus, caeteraque humida frigi-
diora, dum corpore calido, fitiendi defiderio ad fauces af.
feruntur, qusedam ex illis fubtiliores fubfequentium parti-
cularum comprcfTione per faucium , mufculorumque ea-
rundem poros in fanguinem fub intrant, ramofiores vero
eofdem obftruunt, Ita ut hoc particularum quarundana
potûs frigidi ingreflu fanguis minorem motum acquirat ,
pororum autem obftruftione tranfpiratio impediatur. Quâ
ratione materia aetherea ubicunque libere perfluere folita,
vias fibi folito magis praepeditas reperiens, omni vi, fubfe-
quentis materiae appulfu tranfitum fibi quaerere cogitur j
hinc partim refleftitur , partim nonnullas particulas è fitu
propellens, inordinatum particularum motum cfficit: quo-
niam tamen materia ^therese influxus continué perfeverat,
neceflarium fit, ut hae particulae magis ac magis furfum ,
deorfum, lateraliter], aliifque variis modis propulfx, talem
fibi perturbatam mixturam acquirant, ut nec falin« aquo-
fis
-ocr page 5-fis, neque addae oleaginôfis alnplius uniras habeantur. Par-
ticulas ergo addae ac falinas ab omni jam vinculo unionis
refolutas ; à centro fuo confeftim déclinant , feque inpar-
tium membranas impingunt, quo facto , acumine accufpi-
dibus fuis eafdem pungunt ac velHcant ; hinc ftatim omnia
vehementiflimum excitantur inmotum, bincfurenti equo,
utitaloquar, laxatur habena. C^are hifce in. punélioni-
bus ac vellicationibus inflammationem confiftere , baud
dubitandum.
Cum Ratio eadem , de potugelido, alioque humidofri-
gidiore , Anginam efficere, valente, data , pro acre fri-
gidiore corpus amp; praecipue fauccs praeter naturalitcr affici-
ciente, hie ctiam militare poffic, longum non minus for-
te , quam taediofum foret , hic veile repetere , quomo-
do ex acre frigidiore Angina produci poflit : qua propter
ad fpinam pifds Anginam quoque efficere vallentem nos
convertemus.nbsp;■ ^
VIL'
Spina pifcis igitur inter alios cibos ad fauces delata ,
mucrone cum -valde acuto praedita foret, «fophagi com-
preffione, vafculum quoddam fanguineum partim fubintra-
vit ; quo fa£to , fanguinis ad alias partes progreflu hie im-
pedito, obfl^ruétio c'onfefl:im data fuit. 'Hinc fanguinis ibi-
dem contentiquam pritnum in gyrum motus , neç non ma-
teria xtherea, utmodo depotu gelido explicatum,' viamfd-
litam perfluere nequiens, fequentis materiae appulfu, per- .
fringere, viamque fibi parare ad igitur, aft fruftra enixum
tentans , ab aliis, materia ejufdem particulis , continuo
etiam in motu exiftentibus, ac recurrcntibus , repulfura
patitur, ficque univerfa corpora ibidem reperta, continua
inter fe fricatione ac luétâ , vehementiflimum in motum
excitantur , atque ita denuo , uti fat dare explicatum eft,
inüammatio producitur.
A3
. ^ ■nbsp;V ri I. ' , •nbsp;■ . :
Inter prjedpuas interne Anginamefficientes caufas, fan-
-guinem vifcido, vel acido, aliove humore acn incraflatum
•unam efle exiftimo : quomodo autem vifcido, aliove hu-
, more fanguis incraflari poffit, philofophis id notum non
dubitamus, qui vero Anginam efficiat , hic difputandum
-recipimus.' -Sanguis ergo in optimo ftatu conftitutus , ut
fvafa quïecumquc perfluat, nifi forte caufa externa idfieret,
viam nullam praeclulam reperit, verum acido aut alio hu-
more incraflatus , temporis traftu in vafa quaedam angu-
.ftiora in faucibus earundemve mufculis reperta , propelli-
tur, qua;, pb nimiam fui incraffationem, tranfire nequiens,
_refiftentiam patitur, atque ita obftruótio caufatur ; hicigi-
tur èc fanguinis amp; l])irituum animalium perturbatus denuo
caufatur motus ; obftruâione ac perturbato illo motu,
quomodo tandem inflammatio , imo aliquando graviffima
oriantur fymtomata, facile intelledui apparebit, ubi prae-
cedentia tantum modo mente percurrere volumus j qua-
propter ad fymptomata , c^ hâc data obftruftione imme-
diate oriunda me conferam.
Inter quaefebriscontinua, dolorpunftorius, vigiliaeper-
petuse, refpiratio impedita, deglutiendi difficultas, fufFoca-
tionis metus, vox lasfa, alimentorum cum tuffi peros, vel
furfum per nares rejeftio, nomine diagnofticorum praecipue
computari poJOTtint.
Animadvertimus, quomodo potu gelido , aëre frigidio-
re amp;c. obftruftio ortum caeperit , atque ita Mediante ma-
teriae sthereaeinfluxu fangtns puturbatam mixturam acqui-
fiverit, qui continuo circulatiónis motu, per varias fangui
ferorum vaforum ambages in venam cavam cum reliquo
ifànguine perturbate fimul ingreffus , ficque ad dextrura
cordis ventriculum delatus, ibidem rarefaftioneminordina-
tam acquirit, ubi materia actherea eofdem jam enarratos,
ac it) majori quidem gradu, fortiiur eflFeélus, amp; ita fan-
'nbsp;^nbsp;guis
guis ilie perturbate mixtus ac è;Vcntriculo propulfus , rc^
liquo fangnini artenali communicatur, bine univerfa mafia
fanguinea perturbatur , qux perturbatio, vera mihi fe-
bris eflentia dicitur : febris autera haec non intermittens *
aft continua dicenda eft, quoniam caufâ ejus remanente con-
tinua, remanet Se illa.
X I.
Particulac falinae, acidae, aliasque acres etiamnum aquo*
fis ac oleaginofis corporibus involuta: , optimeque unitse,
fenfiam non facile doloris referunt, art ubi esedem caufâ
forte externa ab unione folvuntur , hberiores exiften-
tes , ut fupra diétum, à centro fuo dégénérant, hinc
illico lateraliter, rede, furfura, deorfum fluentes, mem-
branas petunt, quas cufpidibus fuis continue lancinantes ,
pungentes, ac vellicanttes , dolores hos punfterios gene-
rant.
Vigiliae perpetuae plerumquehicobfervantur, necmirum
ubi caufa earum etiam perpetua: punftionibus enim acvel-
licationibus, non tantum univerfa maifa fanguinea, procul
dubio Sc ipfi animales fpiritus , quocumque perfluere (b-
liti, celerrimum in motum adiguntur, qui cerebri ner-
vös , nec non menynges ejufdem pecentes , eafdem ve-
hementer intendunt, intenfafque retinent. Quo fpirituura
vehementi per nervos influxu, meningumintenfione, do-
lore , pundionibus excitato, vigilie confiftunt i quorum
duo prima dare percipi poflunt, ubi tantum fomni cau-
fam , è diminutis, vel incraffatis fpiritibus, orientem in-
tueri volumus ; tercium vero quotidiana nobis experientia
fatis demonftrat.
XIII.
Rcfpirationem impeditam , ex intumefcentiâ mufculo-
p^m internorum vel externorum laryngisobftruftione cau-
lata , originem ducere , dico quas intumefcentiâ viam
relpiratonam , ac pra:cipue afperse arterice partes fuperio-
res, laryngena , dico , coar£lans gt; aèris tranfitum partim
impedit»
-ocr page 8-Rnbsp;DISTUTATIO MEDICA' quot;
impedlt, in quo totani refpirandi moleftiam confiftere fup-
pono. Jam autem , quo major intumelcentia, eo etiam
major refpirandi difficultas oritur. Quod autem ad deglu-
tiendi difiicultatem fpectat, idem , de refpiratione impe-
ditâ, jam dictum, hic etiam referre licet, interveniente ta-
roen partium affedarum differentia, quo enim major van-
fculorum asfophagi intumefccntia , eo etiam vise, alimen-
torum inventriculum defcenfui data:, magis anguftentur
necefle eft. Adde aefophagi fcontraétionem ratione obftru»
dionum pro parte , imo non nunquam totaliter ablatam
efle; hinc alimentorum inventriculum ingrefîus, vel diffici-
lis redditur, aut totaliter impeditur.
X I V.
Suffocationis metus primariam fuam caufam, à mufcu-
lis internis feu externis laryngis obftrudione ac inflamma-
tione affedis defumit , quâ de caufâ ob partium inter fe
confenfum , mufculi linguae faucibus propinquiores taliter
aliquando obftruuntur, ut intumefcentia inde per univer-
fas faspe fauces nata, vix ullae refpirationis materije, aë-
ris dico, in pulmonem ingreflus admitti poflit: hinc etiam,
licet in minori aliquando gradu intumefcentia habeatur ,
partes tamen voci efformandïE dicatae, fpirituum animalium
redo influxu, nec non fufficientis aëris per afperam arte-
riam egreflu orbatae , vocem débita modificatione caren-
tem eftbi-mant.
X V.
- Demum, ut fymptomatibus explicatis, finem impona-
mus, unicum, quod hic etiam notatum volui, eft alimen-
torum cum tufli per os ac nares rejedio : fit autem haec,
ubi lingua , feu mufculi ejus taliter obftruuntur, ut vi ali-
menta in aefophagum propellendi , vel partim vel totaliter
-priveturj hinc alimentorum diutius circa fauces haerentium
aëris infpiratione, particule quaedam in afperam arteriam
convedas, membranam, ejufdem internam irritantes, tuflîm
efficiunt, quare hae particulas fimul cum aliis ore contentis
magnâ vi per os vel furfum per nares rejiciuntur.
Signa
-ocr page 9-Signa prognoftica hujus afFeârus , ob varias aliquando
partes afFeftas , varise quoque obfervantur.
Prima autem ac periculofiffima eiufdcm fpecies , vere
cynanche dicitur : in hac enim mufculi incerni laryngis
afficiuntur , ac quidem taliter , ut ratione maximse mn
tumefcentiÉe ibidem obftrudione caulàtas, afpera arceria,quot;
feu potius rcfpirationis via penitus occludatur , ac inde
laborantes non tantum maximam refpirationis difficultatem
fcntiant , verum etiam fuffocari videantur. Quo eniiiî
major partium affeäarum intro expanfio , eo etiam re-
fpirandi difficultas major. Jam autem refpiratione ablii-
tâ, ut in hac fieri poflet , nifi reraedia refpirationcm re-
ftaurantia otius adhibeantur , vita cum morte commute-
tur necefie eft.
Secunda Anginas fpecies , licet admodum periculafâ fit,
paulo tamen minus lECthalis, quoniam tumor ex obftrudio-
ne ortus, ratione mufculorum- externorum afféftorum
exterius magis vertitur , interiore enim refpirationis via
latiore ac Uberiore, refpiratio quoquÈ liberior exiftit; hinc
minor fufFocationis metus.
Tertia fpecies gt; fynanche fc. in minori adhuc periculo
verfatur in hâc enim refpiratio , fine quâ vita noftra fub-
fiftere nequit, minusimpeditur: deglutitiotamen, alimen-
torum in ventriculum difcenfui inferviens , non parum hic
lâeditur , neque periculo fuo caret.
Quarta denique Anginge fpecies , omnium leviflîma ac
fecuriffima , eft externorum mufculorum gefophagi inflam-
înatio , quâ minori non tantum ingradu deglutitio ifnpe-
ditur, verum etiam refpiratio ipfa, nifi forte inflammatio
*«ajor foret, parum laeditur.nbsp;^
Caeterum, Angina obfymptomata graviora illi lion raro
pr^fentia, curatu eft difficillimaj quae etfi curetur, fym-
ptomata etiamnum fatis gravia , poft fe quandoque relin-
quit. Nonnunquam iftpleuritidetn , peripneumoniam,
vomicara, imo in ipfam phtifin converfam fuiflTe, haud
$
jgnotum eft. Hyppocrates air, quibus ex Angina in pul-
monem fit , mali converfio , intra feptem dies moriuntur,
fi vero hos efFugerint, fiippurati fiunt. L. y. Aph. x.
Indicationes à morbo, caufa morbifia , amp; viribus labo-
rantis defumuntur.
«'Atitè omnia, caufara morbificam, medicaminibus con-
vententibus, auferre tentandumeft, hâc enimablatâj cse-
tera facilius fequuntur.
Venae feâio dolorem levandi caufâ , quam citifilimc
inftituatur. Sanguinis vero tantum , quantum laborantis
viresac-Medici prudentis judicium admittunt , expro-
tnatur. 'nbsp;' ?
Qaies , ratione vigtlise perpetuae , commendanda ac in«
ducenda eft. Hac enim multum ipirituura confumitun
Febris mitiganda eft. Si alvus adftrifta fit, vel clyftere,
aliove purgante , relaxetur. ?nbsp;-
^ ; ; X^ V;I;1 I.
^ Curanoßiä fcopiis J iu'cauCftmprbifi^^ obftruftione fc.
referanda, ac in fangTmis mixturâ ad priftinum flatii'm re-
jducenda , confiftit, qui leniter fudores promoventibus ,
optime attingi poterit. Sudorifera ramofa itaque , non
autem volatilia. adhibenda'.funt, quibus non tantuni vigi-
liaemajores Hunt, verum deliria finondum ad fint, promo-
vebuntur', Tmo'amp;: fpfa Anginas'elTentia , inflammatio fc,
^ugebitur. rnbsp;^^nbsp;.nbsp;. ^nbsp;' ,
. Parti afïèétas ad obftru£liónëm referändam, tollendam-
q^ue , cataplafma difcutiens adhibeatur , verum fi malum
in abfceffum vertatur , maturante utendum eft. Utroquc
autem cafu Ifrii'menta convemunt.nbsp;;
Q Brp;5vigiliis perpetpjs^ple'rumqüe huic nfialo prsCeni
jiby? medicamina rurabfiora prjefcribenda funt, quaruni
ope emulfiones amygdalaiae hic optimè cpnveniunt, prâr-
cipue tarnen , fi, Qbftruö:ione ablatâ , vigilie cpn-
Äent. ^nbsp;j .
iii . '-Vnbsp;lI ' 'nbsp;' Garga.
to
I
f Gargarifmata hie, tarn ad hnguas ariditatem , ac oris
ardorcra mitigandura , quana obftrudionera referendam
conducunt.
Ne fore his imtnoreraur diutius , ad ilia, quje'medica-
nima fpedant pergimus.
Sequentia itaque Anginas curandae conveniunt.
Rad. chin£c , fallae parill. Scorfoner. , contrajerv. an-
gel. bardan. fccnicul. petrafelin. apii. dauci. glycirri-
zse. confolid. maj. minor, raalv. bifmalv. cichorei, ruf-
ci. 6cc.
Herb, abfinth. fcord. ruth, raenth. meliff. arthemis. ab-
rotan. falv. calaminth. malv. bifmalv. famb. cardb. hyflbp.
violar. laftuc. portulac. cichor. See.
Sert. 4 calid. major, minora. 4 frigida major, minor,
lini. fsenigraec. bardan. petrofelin. hord. althaex. malv. ro-
far. Sîc.
Fruét. Baccar. juniper, laur. amp;c.
Flor. rofar. bugloff violar. borragin. fambuc. lavend,
anthof flsech^. tiliae. verbafc. See.
Salia quocumque fixa, ut funt prunell. abfinth. fcord.
ruth, arthemis cardb. amp;c.
Terreftria ut funt. oc. cancr. corail, rubr. cortk. ovor.
concharum. obftreorum. Sec.
Op. crud. laud, opiat. diafcord. fracaftor. mithridat. the-
riac. venet. Sec.
01. nucuHi» lilior. albor. amygdal. chamomill. anethi.
Axungia caporiîà. porc, unguent, althœae Emplaftrum de
mucilagmib.ireos, cumimi amp;c.
Elixir, vit. proprietatis fine acido.
E quibus omnibus, varias pro re natâ formulae componi
poflTunt,
X I X.
Sed ubi convenientibus medicaminibus adhibitis obftru-
éliô non referatur , ac confequenter inflammatio non cef.
fet, ven» fedio reiteretur. Si denuo hsec fruftra infti-
f
il
u ^ DISPUTAT. MEDIC. INAUGUR. '
tuta fuerit, ac inflamraatio magis, magifque ingravefcat,
ita ut de curatione jam defperatum videatur, adultimura
tandem, ac raro in ufum vocatum remedium, laryngoto-
miam fc. accedendum eft. De quâ audores legi poflunt.