iNAVGVRALlS
£ 'O^A M
Ex x^uaoritate CHagnifici Tgt;. Reàorh,
PhilofophiœDoaoris, amp; Linguae Smàx in Illuftri
-Academiâ Ultrajedina Profeflbris Ordinarü
nec NON
-^mplißmi Senatus Academici Confenfu, amp; Nobil,ßm£ '
Facultatis MEDICi^ Décréta,
P R O G R: A D U D OCTORATUS,
Summifque in_ MEDICINA Honóribus Pi-xrogativis amp;
Privilegiis, rite ac légitimé confequendis,
TublicA dißjHißtioni fubjicit
PETRUS SIEBEDA, Harlinga-Frisius.
Ad dum 6. A p r i l i s , hora locoque folitis.
f
/
^^ OffidïüKT^ Halma, Academic
Typographi,. cblocxciii^.
II O I T A T U ^ 2 I G
f
J. *
D
I
s
V f •
- ■■ -r r t .. ^
I Ü c I D K il -i
.1 ci:^:: zzj. cd ^hi y.: yç-^i
-ocr page 3-DISPUTATIO MEDICA
JNAV GVRALIS^
leut mundus plurimis mutationibus,
rta corpus noftrunxvaritscalatnitatibus
obnoxium eft, quae tantas fepe ege-
runt radices , ut aliquando à primo
flore puentiae cum miferiâ ad vitx fi-
nem agitemusxvum , amp; revera inter
minimas calamitates nos vexantes nul-
lo modo annumeranda eft: Leuco-
Phlcgmatia: Evicitigitur materiaehu-
Iro arlfn quot;Jt ™ r ® (quatenus eft in fe) cogitationes
pro gradu Uodorak exponerem , exordiens cura efièntise
demonftratione, utitaordine abfolvatur fcopus.
I I.
«.nÎT^ml^^A^^nbsp;circulatio fuc:
■corum noftrcrum m toto corpore exift^ntium , amp; praefer-
tim quidem m vafis Lymphaticis Lympha incraflata amp; ac-
■cumulataeft, quia horum ftrudura maxime à ftrufturâ alio-
ii,«nbsp;«^'ffert. quemadmodum accuratiffimus Nuk-
. lUs w Ademgrafhkde vaßs LymphM tam nitide fcripfit.
-oil
OyoiMatn magna inter omnes morbos eft ^fferentia re-
-ocr page 4-fpe£lu gralt;^uum magnitudinis, itaque non fepiper Leuco-
phlegmatia graviffimisfymtomatibusaflbciataeft: Nam Hy-
drops refpeclu Leucophlegmatias magnitudinis multum
prjeftat, amp; ita de casteris morbis judicandum eft : omnes igi-
tur iilas difFerentias explicare animus non eft, quia ad ali-
quid majus refpiciendum eft : nam fi intellexerimus mor-
borum eflentias , illorum magnitudines facile cognofci
queunt.
I V.
4
Quemadmodum tantae Sc tam vari« efficientes Leuco-
phlegmatiam exiftunt caufa, varia itaque fortiuntur nomi-
na, fedbrevitati incumbens explicationi illarum denomina-
tionum non operam dabo, verum caufas principales expli-
caturus fum.
Mala Dijeta nec non ufus alimenti vifcidi immaturi htr-
midiSc frigidi amp;c., obftruAio menftruorum, febres mali-
gnse. Medici ignorantia male curatae : hae quidem inter cau-
fas prae omnibus familiariflimas annumerari poifunt.
Ufus alimenti vifcidi, crudi, humidique, frigidi, inepti
ad fermentationem, fuccos noftros in corpore exiftentes in-
crafFantis, ut jam de illis nitidè formemus conceptum, in-
fpiciemus horum alimentorum particulas, amp; comperiemur
i la alimenta conftare particulis acidis gt; aquofis , oleofis *
vifcofis, nec non terreftribus , parum fpirituofis, nec non
falibus volatilibus: hifce ciitn fanguine mixtis neceflario (ê-
qui debet fanguinem incraflari, quia ills; particulae fpirituo-
fae, nec non l^es volatiles adhuc in fanguine exiftentes par-
tim
■titn five confiimuntur, five per inféhfibilem tranfpirationera
in auras volant, quia fijfficiens harum particularum fecre-
tionon datur, partim illse particulae terreftres, aquofae, vi-
fcida:, oleofae in fpirituofas Se Taliavolatiliafefe infinuantesSc
involventes, invicera quafi cum yinculis ligantur: hic fiin-
guis è tantâ particularum perniciofarum quantitate confti-
tutus incraflatur , Sc verfiis totius corporis vafa Lyraphatica
amp; alia delatus, non poteft: (ficut oportet) circulari, id eft ,
quod fanguis vifcofiis Sc crafius eft, 8c ad fermentationem
ineptusj hinc adde vaforum Lyraphaticorum ftruduram,
nec non contraftionis vaforum debilitationem ob fpirituum
defedum: hifce omnibus jam ibi datis ad lentam actardam
circulationem difponitur fanguis , tali itaque modo facile
Leucophlegmatia generari folet.
Obftrudio iïienfium aliquando hujus morbi eft caufa 8c
fatis magna , ideo hujus explicationi incumbam : ad ani-
mum igitur revocare debemus obftruftionem menfium ge-
nerari pofie à fanguine lento,, crafio, Scvifcofo, inovario in-
craflTato amp; obftrudo : fi à tali fanguine oriatur obftruftio
menfium, quod verum eft , ita etiam Leucophlegmatia:
duo hi morbi ab uno Se eodem fanguine oriuntur, quidni
•concluderemus obftruétionem mehfium eflTe caufam Leu-
cophlegmatias; Se è contra Leuçophlegmatiam obftruftio-
nis menfium efle caufam.
Febris maligna, quae male, five non, curata eft, produce-
re hunc morbum valet : nam febris diuturna tótam depra-
vat fanguinis mafi'amj quemadmodum videbimusex eflen-
tia tebns, qu^ nihil aliud eft quam perturbata mixtio fangui-
njs gt; Sc ad gangrxnae ftatum prima i hie fanguis tarn faepe
A 5nbsp;rediens
-ocr page 6-redicns ad'cor ab omnibus corporis partibus in quibus fan-
guis diftributus eft, fundiones naturales Isduntur; verum
de novo quidem alimentum accipiens, fed propter pertur-
batam fanguinis mixtionem hoc alimentum in ventriculo
•nonfèrmentans, cum fanguinemixtum, fpiritus, nec non
ialia volatilia celeri grcifu iter abfolvunt , Sc poftea in-
fenfibili/aranfpiratione confumuntur , relinquitur fanguis
Jentus, vifcofos, craflus , 6c a flore fuo orbatus : itaque
fanguis incraflatus amp; in vafis accumulatus illa dilatat, quia
Spiritus defunt ad contradionem exhibendam.
Hifce caufis perfpe£tis 8c fetis intelleftis , fufliciet igituf:
ad fymptomatum explicationem properare: inter hsec cor-
pus pallidum , fungofumquot;digit! partibus externis imprefli
profunda in iis relinquentes veftigia, corporis motus lentus
aclanguidus^'codioventriculi tarda, pulfus debilis; iirina
pMca amp;cnida , ilia prxcipuè huiomorboifociecatem prœ-
Si priora dida reputavimus cum animo noftro, vidimus
Leucôphlegmatiam originem caepifli à fanguinse lento, craflb
amp; yifcofo : hie ftinguis ita exiftens 'pertranfire extimos ar-
teriarum ramulos ne^quicv itaqne fucciin vafisLymphaticts
arteriis, 8c venis accumulantur, 8c fere ftagnant, iliaque
vafa dilatantes 8c extendentes, corpus obfervatur pallidum
Sc fungofum.
-.'•^ui . , r ■ iiîj e n r - .nbsp;^
-i Jam perfcrutari originetn'('quismödopartibus ex-
ternis imprefli profunda in iis relinquunt veflngia) facile
erit, fed ad fuperiora redire debemus, id eft, ad fanguinem
lentum Graflujn SCvifcofum , vafa extraordinarium fitum
I .KT -XJ^eCl aiü VR.-ATEq?ias. ^
cxtendentcm iliaque fete coHttmherehon valehr, quiadeficit
fpirituum animalium verfusilloruin fibrillas fecretiç: ft jat»
premaraus^ partes externasycfigitö recedunt, amp; fuëei poftc^
riores tam cito locum -implcre nçqueunt, quia fanguis^ eft:
craflquot;us Sc vafa collapfa, ideoque in iis profunda relinquunt
veftigia.nbsp;^
XII.
- Quemadmodum verum eft noè moveri mufculis', Scvefu
fus mufculos fêcerni fpirieus anirtrales, ad mufcutemextfeh^^
dendum, itaque mufculusiliac extéitfone ad corpus itio-i
vendum fit aptus : ergo amifl'â fpirituum animalium fecre--^
none impeditur mufcult motus ita de mufculo iudican-
dumeft: non dico quod in hoc aflfeau nuUi fpiritus fecer-
fluntur, nam per confequens nullus eflet corporis rao'tu^'^Ted
fpiritus fecernuntur parvâ'quantitate, inde etiàm éorporis
tnotuslentus ac làhguidus.eft/quot;^ • quot;'^ îo. • f ; ;quot;^;'
' , - itun'^.-^ii- r- quot;ïc-.'f =.lt;n 07tgt;ci;n/')
■irï
gt;i
rgt;
• Coario ventriculi tarda , hic ventricubs etiam illas-quot; caîa^iquot;
toitaces pati debet-^î q^tila^fänauis àq^r^vatùs éllf,r amp;'lfÔ£'âawi
e languine fecermtur adofîkium aliquoffexhrbervdu'W, «tiäm
depravatum eft, Sc reverâ fempér bohum fe^mentutn in^'^
triculo fecerni debet ad praeftandum cibis aflumptis fuum
mmiftenum.nbsp;. . • »ic^-
Pulfus debilis, quiaquot;hic datur dèfeaus fpirituum ad ner-
vorum. fibrillas Gontrabendas i Si ferraefitatia,aan.p^i)^gi-
jur, Itaque omnia vafa fui\tflacada, amp; fanauinis motiï k-
xanturSc^expanduntur. ' : ^
Dore^è^ft'^quot;^^.^ cruda_,^fanguis-igltJ|r io tçtQ-çoûro cor-
V CÄitena eft craffiis amp; vifcofui: ita ili» pavwcùlse qua:
aduri-
-ocr page 8-» .2DISPÜTAT. MEDIC. INAÜGUR.
ad urinam erant deftinatas, in fanguine retinentur, five hic
fanguis poteft: obftruere renum Canales, ut urinae exitus
impediatur; five fermentationis defedu illae particulae urinœ
illam digeftionem,non accipiunt, ideo urina pauca, amp; cruda*
3nü! oi.: ' gt;:D'. . It 11. ■nbsp;• . : - O
X V L
Morbus hic valde periculofus eft, fi per breve temporis
fpatiumnoncuratur, quia fanguis hic ad fummam lentitu-
dinem amp; fuffocationem, pronus eft, ideo curatio celeriter in-
ftituenda eft, ne in Hydropem, Afcitem, five Ifterum flavum
mutetur.
Curatio qux erit inchoanda confiftit in fuccorum craflq-
rum amp; vifcoforum attenuatione, amp; fermentationem qu£e erat
âthifla/ad priorem ftatum ducerc debemus; hïc poflumus
exhibere medicamenta attenuantia , temperantia, amp; fudo-
rifera; quorum fimplicia amp; compofita praïcipuè hxcfunt.
Radices Chins, Salf Paril. Contrajerv. Angelic. Bard. Qa-
lang, Zedoar.Herb. Scord. Centaur. Card, Benedift.Philand,
LignumiGuajic. Fruöus Juniperi, Laur. Salia Volatia ÔC
Fixa, Sal. Corn. Cerv. Tartar. Tartan Vitriol. Vitriol Mart
Çaftor. Chalyb. Elix. Vit. Spir, Salis, Tinft. Succin. Et pa-
tiens, balneo fudores moveat, ex hifce pracfcriptis Medicus
poteft eligere ilia, quae videntur efle utilifllma.
-'on 'jp
-xy IÎ I.
quot; Ante omnia reftat bona diaeta , cibus fitconcoftionis fa-
cilis: exempli gratia, Lac, Ova, Jufcula omnia, Aromata,
potus fit cerevifia bene fcecata: anirai pathemata, ut iraSc
moeftitia vitentur.