PhüofophiiE Dodoris , amp; Linguse Sanftx in Illuftri
Academiâ Ultrajeâinâ Profeflbris Ordinarii,

NEC NON
AmpliJJîmi Senatm Academici confenfu, amp; Nohilißma
Facultatif fVRIDICz^ Décrété,

Summifque in UTROQUE JURE Honoribus amp; Privilegiis
ritè ac légitimé confequendis ,
Publico Examini fubmtttit

, ARNOLD HILDEBRAND, Bremensis.
A.D, 20. Februarii , hork locoque folttts,.r^, .

Magnificisy NoUUjJimis , Confukijftmis, Excellent
'tijjimis y AmpHfimk^, 'aque-Pru4entlfflmU^ . -

Uando debitor moram'in folvendo debitura,'
committebat Jure veteri libera poteftas erat
rciifta creditori, utrum reutn principalem,
an vero eo relido ftatim abquot; initio fidejuflb-
rem velit convenire. /.i. i6. 19.21. C.
de fidejajf. C3 mandator. Hsec autem poteftas
erat limitata ï- Si-in initio contraftus aliud
placuerit contrahentibus. /. f. 19. C. de fide-
juf. a. Si fidejuflbr ad id faltem acceptus
cft , quod minus ä debitore exigi poteft. /. 63. ƒ. defidejujj:amp;
^Mandator. Cum autem nimis durum amp; afperum habitum fit,
ftatim ab intio pofl'e fidejuflbrem conveniri , nifi padis Sc con-
ventionibus contrahentium aliter fit difpofitum, hinc fure Novel,
laram conftitutum, ne fcilicet creditori permitteretur poteftas con-
veniendi fidejuflbrem , antequam reus principalis inventus fit
non folvendo , vel in totum vel in partem. Nov. 4. c. i. Auth.
Pnfente C. de fidejujf. Quod beneficium Jure N^vellarum fidejufib-
nbus indukum vocatur BENEFrciuM ExctrssioNis, decujusna-
turi. in prsefenti Difputatione agere animus eft.

Priufqiiam aurera ipfam rem aggrediamur, prius breviter prar-
mittamus Etymologiam 8c Synonymiam vocis Excussionis.
Quod Etïmologiam fpeótat , illa derivatur ab Excutiendo,
excutere autem aliquem , efl: inquirere in facultates alicujus an
fit fülverjdo , nec n;e. /. i. §. dt tJM.agiflrat, canveniend. l. z.

i. f.ß quis omijfà causa teftdm. Hinc Ulpianus in l. ^z-jf. Man.
du. Excutere vires alicujus. Paulus vero in /. 46. §■ 6. f. de
nyldminiflrat. pericul. Tutor. amp; Curator. Excuflare tutores dixe-
runt. Hic igitur per Excutere reum principalem , nihil aliud
indigitatur , quam inquirere in ipfius facultates, an ex his Cre-
ditor fuum poflîc'confequr, an vero nom
• ' • I I I.

Quod autem fpedat Synonymiam hujus Beneficii , hoc
alias vocatur Beneficium Ordinis , quia Creditor in convenien-
do debet ordinem obfervare, hinc fi prmS conveniatur fidejuflbr,
quam reus principalis , cerçè perverfo ordine p/ocederetur , quia
debet pra:mitti caufa., qu^ agitanda cum principali debitore j
non quae agitanda cum fidcjuflbre. Joh. Baptifta Afinius de Exe-
cMt. c. z. n. 15. Hering, de fidejuff. c. zj. P. i. ». zz. Beneficium
Auth. Praefente C. de fideiufloribus. Coler. de proceß. Execut. P.
i. c, 10. n. 'Benéficium Juftiniani Cujac. U i^.^Ohf. c.
Beneficium de principali prius con'venicndo. Cpracius de Excuf.
hon. P, z. q. 16. n. z.nbsp;' , '

Definitur autem Benecicium Excussionis» quod fit Privi-
legium fidejuflbribus conceffum, ne ipfi cum effe£ï;u poflint Con-
v_eniri , antequam facultates principàhs .(ïébitoris fint ëxcoflTse.'
iVûz/. 4.. C. I. Auth. Prlt;efenie C. 'de fiäeßtjß CliuÇli vero
ficii introducii efl; (i) ^quitas, ratio enimaequitaasTuâdet, ut
is, priùâ conveniatur , qui folus ex contradu habet utilitatem,
quàm ille , qui plané nullum inde capit commodum , jam'vero'
in principàlpi debitorem redundat pmni^ utilitas ex inito conrra-
ftu, in fidejuflbrem autem nu/la ^ ideo etiam bona pfitlcipalis de-
bitoris pftSs funt excutienda antequam cum efi-e£tu ad fidcjuflb-
res pofllt perveniri. Bacchov'. Vol; I'l. Difp. iH. Th, lit. C. D.
(2) Ut litiuin modus abbrevietuf , lites autm non abbreviaren-

tur fed porius muhiplicarentur , fi ftatim ab initio Creditor fidc-
juflbrem poflet convenire, fidejuflbri enim rursiis compcteret re-
gr^US adverfus-debitorem prmcipalem , Utes vero, quantum
poflibile funt diminuendo. /. zi. ff. de T^eb. Cred. l. 6. f. de Exc.
rà. judic. Ant. Fab, in Cod. lib. B. ttt. 27. def. i. Carpz. decif. 14.
n. 7,.

Datur vero hoc beneficium. I. Fidejuflbrribus , qui fimph'ci-
ter pro ab'is inrerceflerunt Auth. Prafente, C. de ßdejuf. Anton.
Thefaur. dec. i66. pr. amp; fecundùm plurimorum Dd. opinionem
ctiam illis, qui mediante juramento feobligaverunt, quia juramen-
tum folùm firmat , quod promiflum , nec excludit légitimas ex-
ceptioncs. Struv, Exerc. XL^It. th. 45. Ant. Thefaur. dec. 47.«.
4. dec. 1Ö6. ». 4. Hering, de fidejujf. c. 27. P. i. n. 35-. Ö fiqq.
Ma-vius ad fus Lubeceuf L. HI. Ttt. v.art.i.n. 3. Difl'.Gail.2. Obf.
27.^.22. Cix\^%.x.Confi.ij.d.^. Hippolyt.de Marfil.

II. Habet hoc beneficium fidejuflbr Indemnitatis. /. 1.2. C.de
Conveniend. fifci debitor, licet huic verbis exprcflis renuntiaverit ,
quîE tamen renuntiatio aliis fidejuflbribus nocet , amp; exceptionem
bcneficii Excuftronis extinguit. Carpz. Dec. 14. n. 3. Gail. 2.
Ohf 27. 13. Kopp. det(. 53. n. 14. (3 feqq. Hippo!, de Marfil.
defidejuß. t?. 23. 314. Hering, de ßäejuff, C.%y.T. i.n.i^z. renun-
tiatio enim benchcii Excuflionis adverfatur nature obligationis in
fidejufibre indemnitatis , qui ex conventione ac proniiffione id
demiim debet, quod à principali debitore exigi nequit, ideoque,
principalis debitor ut prius cxcutiatur, necefle eft r antequam fi-
dejuflbr conveniatur , ut nempe poffit conftare, quantum ab eo
creditor confequi poflït /. iió, ƒ. de Fcrbor. Obligat. Gail. Kopp.'
d. I. Cülenis de procejf Execut. P. i. c. 10. ».4,5-0. Goedd, tn Conßl.
M^pmg.Fol.. I. confnbsp;imo nec juramentum à fidejufib-

re indemnitatis prxftitum exdudit beneficium Excuflionis, quia
fcihcet juramentum vires fuas exercere nequit , priufquam con-
ftet , quantq minus à principali debitore confequi poflit. Carpz.
^ecif 14. M. TLDecius tn /.ƒ.ƒ. St ceriura petat.

• . -T ^r-; .. ^î . ' V i.
• Iii De eo fidejuflbrc., qui fe at principalem debitorem con.
ftituit, magna eft controvcifia inter, JCtos , utrum^nempe be-

nefició ExculTionis gaudeat nec ne. Affirmntivara fententiam
defendunt Anton. Thefaurus deçif. 166. n. Cothmann. Re;pcnf.
12.%. Negativam autem Hippel, de Marfîl. de fdejuf n. 6z. He-
rmg. de fdejiiß. C. 1J. T. 1. n. Si. fe^q. Nos autem iecundiim
Communem Dd. opinionera diftinguimus , an icàitct hdejuflbr,
qui fe principalem debitorem conftituit , hoc feceric animo no-
vandi , an vero non, fi animo novandi, tum non poteft proten-
dere beneficium Excuffionis. /.8. §.ƒ /• de Novat. Si autem fide-
jufibr fe non conftituit principalem debitorem animo novandi,
tunc ipfi falvum manet Excuffionis beneficium /.S.Jf. deConfiitut.
fecun.l.fin.C.eod.tit^ Kopp. 56. 4. 5- Gail 2. Obf.r^.n.^
Perez, iti Cod. defidejttjf. n. 24. Struv. Sxerc. XLVll. th. 45. Fab. m
Cod.lib.%^. t.^.def. I. IV. Habet etiam beneficium Excuffionis
fiiejuftbr ipfius fifci , ita ut fifcus prius fit conveniendus ante-
quam ad fidejuflbrem poflit perveniri, quamvis enim fifcus alias
multis gaudeat privilegiis attamen hac in re cenfetur jure privati.
arg. Amh. Prsfente C. de fidejtif Franc, de fi4'J'^Jf- c. J. ». 2f6. Gail«
de Pace pél. %. Ohf. 16. ». 9.

V. Sunt quoque muniti hoc privilegio, ipfi Principes, Comi-
tés, Barones Sc Mobiles pro aliis fidejubentes, idque adeo verum
eft, quamvis ifti fidejuflerint, fub fideprincipali aut nobili, nam
nullibi jure exprefle cautum reperitur, illos ab hoc beneficio ex-
cludi. arg. Auth. Triefente C.dsßdejujf. Nov.àf. C. i. Koppen. jQutifi.
ifô.n. 11. DiflV Wefenb. P. i. Conf. 10. ».29, 30,nbsp;VI. Poteft

etiam ifte fidejuflor , qui libéré 8c fine aliquâ exceptione fe folu-
turum promifit, petere, ut priùs excutiatur principalis debitor,
antequam ad ipfum perveniatur, illa enim verba, fine aliquâ ex-
ceptione , intelligenda , de frivolâ 6c incongruâ arg. l.^j. §. i.f.
de f^erb. Obltg. Thoming. decifLipf. i, ». 16. Bachov. f^ol. II.Difp,
%%.th.^.lit.C.D. Her'mg. deßdejttf. P. i.n. 16%. Hippol. de Marfil.
de fidejftjf. n. 271. VII. Poteft fidejuflbr quoque , qui interceflit
pro debitore privilegium fori habente , beneficium excuflionis
objicere , modo principalis debitor non fit abfens cap. i. Ext. dt
for. co-ûfpet. quia lûflicit, quôd debitor poffit conveniri coram fuo
judice, fibique creditor debet imputare , cur cum eo contraxc-

rit. /. 19. f. de Reg. Jur., aut fidejuflbrem ab eo datum efficacius
oblisari non curaverit. Fab. /« Cod. L.^.m.x^.def. 32.

VIII. Denique Beneficium Excuffionis aliquando etiam Iccum
habet inter ipfos fidejuflbrres. E. G. Cajus Sempronio centum
dedit mutuo , cui Cajo ipfe pro diäis centum dedit duos fide-
jufibres , Sempronius poftea proficifcens , dedit illa centum uni
.cx fidejuflbnbus , jam qu^ritur an Cajus poflit agere contra re-
liquos fidejuflbres pro didis centum , an verô debeat agere con-
tra illum, ad cujus manus dida centum pervenerunt ? çi. Prius
conveniendus ille, qui didam fummam accepit orgj. 65. § 14,
Pro Socio. Quamvis enim omnes fidejuflbres fint obligati in dido
•cafu , attamen poftquam certo conftat , quod tota fumma per-
venerit ad manus alicujus, primo ipfe erit conveniendus amp; excu-
tiendus , quia ille habetur pro pnncipali obligato , reliqui verô
loco fidejufibrum , amp; hinc redè gaudebunt bcncficiis fidej.ufio-
rum, Ideoque fi fidejuflbr poteft üocere pnncipalem iftum Con-
debitorem emolumentum negotii efle conkcutum , tunc dicere
poteft ; Excutias primo principalem debitorem funiptibus meis.,
amp; hoc cafu creditor tenetur primô excutere principalem iftum
debitorem , antequam ad reliquos confidejufibres poffit perveni-
re arg. l. 7. pr. f. Commod. l. 60. §. 2, jf. Locat. Hering, de fidejaß..
C. 27. P. i. n. 1Ó0, amp; jeqq. Hippol. de MaïüL de fidejuf. n. 6f.

Vifis jam perfonis, quibus competit, reftat, ut videamusetiam
perfonas .quibus non competit hoc beneficium. ( i) Non datur
hoc beneficium patri fidejubenti pro filio l.-^.^.^^fde Mnm. /.8.
{] Quod cum eo, qui in alten. Si enim pater juvaretur hoc benefi-
cio T^deciperentur contrahentes cum filio nihil habente, pro quo
pater fe obligavit. Si autem pater fe non obligavit, tum faltem
pater ex contradu cum filio inito peculiotenus poteft conveni-
ri tt. f. depecul. Gail. 2. Oigt;f zj. n. 35,. (2) Non habet hoc be-
neficium fidejuflbr , qui pro naturaliter tantùm obligato inter-
ceflit , hic enim non poteft excuti j quia nulla adio contra il-
lum competit, 6c contra quem nulla eft adio , contra illum etiam
-nulla poteft efije eKcuflîo. Bach. Fol. 11, Dtf^, z^. th. f. hu €. D,
Jilering.^fßdejuf C, 27. P» i. «.nbsp;®

Beneficium Excuffionis competit ad id , ut principalis debitor
priùs excutiatur, antequam ad ipfos poffit pervenin fidejuAbres;
nomine Excuffionis quid veniat faprà Th. H. jam explicatûm.
Imô principali debitore mortuo excuffio fieri debet ( i ) contra
haeredes. Authlf Hoc ft dehttor Q de Ptgnor. I. 4.7. fr. f. de jme fifci.
nec hoc cafu haeredem pupillaris artas excuiat , quo minns ipie-
met vel ejus tutor excufiionem pati teneatur. /. 4. C. de H^redit.
AElwtj. (z) Conti-a hxreditatem jacentem , hanc autem pofle ex-
cuti inde patet , quia haereditas jacens perfonx vice fungitur. /.
22 ƒ. de fideftjf. 6c creditur efle Domina dcfunftiquc locum ob-
tincre. L 51.§. i. ƒ. de Hated, hfiit. I. 15. §. 2. Ad. L. Aqml. Gaij.
a. Obf 17. n. 15. Hi-ec excuflio principalis débitons eft adeo ri-
gorofa, ut regulariter debeat fieri in omnibus ejus bonis , amp; ni-
hil ipfi relinquendam , quàm unica veftis , quâ corpus poteft te-
gere , ne nudus incedat. arg. §. ult. Infiit. de Ailwn.

Ut autem hoc beneficium poffit opponi à fidejufixîre , requi-
ritur, ut uterque tam reus principalis, quam fidejuflbr fint prs-
fentes. Aitth. Pr^fmte C. de fidejujf. Si enim reus principalis abfens
eft à civitate feu jurifdiclione judiciis fub quo faóta eft obligatio,
intcrceflbr prsefens jure convenitur , iplo autem defiderante , ju-
dex definiet tempus, intra quod adducat reum primo convenien-
dum, ipfo in fubfidium refervando. Tranfaélo autem tempore,
compellitur interceflTor fatisfacere , ceffis fibi à creditore aftioni-
bus. Aath. Prtfente C. de fidejujf. Nov.^.c. i. Struv. Excrc. XLP'Il.
th. 43. Qjiantum autem temporis ipfi concedendum , legibus
non eft definitum , fed arbitrio judicis relinquitur , qui confide-
ratâ perfonarum qualitate, 8c loci diftantiâ, fufficiens tempus ad
eundum 6c redeundum definiet. Nov. 4. C i- Menoch. de Arb.

cafu. 2. iS 40. Idque etiam procedit, fi fidejuflbr
dicat , fe igaorare , ubi principalis debitor lateat , 8c ideo petat
fibi terminum prxfcribi , intra quem iftum perquirere, invenire
amp; producere pofllt. Menoch. d.cafu n, 5-. (S [eqq. Hering. defide.
Ittjf.C.ZJ. P. I. ».2Z.

rifdi^oni iudids , fub quo mä eîl: obligatio ftiterit, tum fit
principal^ Sc.fi creditor inde debitum fou ra
reœmc;gt; „snbsp;^enitó efin extraheis eritl'S

rore tompleto ? Si vero non valüérït à debitore reciperè ; aut
m partem aut in totum : fecundîun quod ab eo non potueric
recipere . fecundum hoe ad fidejuflbrem veniat, 8c ab illo,quod
re^uufn éfl fumat. Mü.: 4. ..IV. 'Et hoe p^ccdït tam in fidejuf-
lóre fiihphciqùàm m illo., qüi îndemnitatem rep'romifit , Le
cft,^üi quähto mmus à reo confequi poterit promifitvel
quimrehquum non exfoluta^ quantitatis accefiit, 8c hic etiam

l. iiG.f.de rerior.miigau l 1^0. f. de
Verhör ■Sï0caK, Verbum, enim Minus ïtiàm inteiiîgku?, quart:
llo nihilnbsp;rerhor,ßamßeat. Héring.' ^

Beneficium hoc regulariter locum habet in omnibus caufis,
nifi quae excmmmur, utca^fa: .mercatorum, campforum , nummu-
lariorum ; hm«; iftipfmodi perfonEC, quando pro alio fidejubenti
non poflunt djcere,^ Excutias primo principalem débitorem , fed
ipfi tenentur folv^re , 8c hoc ita conftitutum ex fori confuetudi-
ne , quam Jure Confulti introduxerunt, confiderando quodam-
modp tacitam renuntiationem , ob interefle mercatorum prxfu-
mendam , utihtatem publicam 8c pr^cipuarn fidem , qu£e in di-
ais perfonis àbundare-debet, ita ut faltem fummariè 8c de piano
inter illbs procèdendum 8c pronuntiandum fit. 'Mîev.' ad fa^ Lu-
bec. Lib. m. tit. V. art. i. n. 9. Gail. 2. Obferv. 27. ». 27. Hippol
de Marfil. defidejuf n. 8. Struv. E.xerc. XLFII. th. 43. modo fil
dejuflbr ipfe fit mercator , 8c in foro mercatorio conveniatur.
M^v. d l. »M. Fab. w Cod, Lib, 8. tit. 28. def. 5. Verum licet
de conluetudine fori, multiplicatis quaeftuofifllmis negotiationibus,
torfitan hxc ita obfervefttur, certum tamen eft repugnare. T^v.
ip. c. I. unde ctiam quidam volunt , hoc beneficium mercato-
ribus non eflb denegandum , quia Leges omnibus funt commu-
nes. 5. 9. C, de Legtb,

Non fufficit fidejuflbres fcire , quaenam beneficia ipfis cotTipf~
tant , quibufque gaudeant exceptionibus , nifi etiam probè cal-
leaht, quando iifdem opportune uti poflïnt. Fidejuflbres. igitur
à creditoribus conventi, Exceptionem Ordinis five Excuflionis
in judicio tenentur opponere , nam fi omiferint iftam exceptio-
nem judicium contra ipfos procedit l.ià.^.i.C.defidejujf. Gail.z,
Ohf. n. z. Hering, de ßdejuJJ. C. z8. ». 5. Parte enim non oppo-
rente multa poffunt fieri , quse alias non fierent. Hering d,
». 6. H«c vero Exceptio regulariter ante Litis conteftationetiv
efl: opponenda, efl: enim Dilatoria '^ov./^. c. i. Gail.a. Obf^j,
«.5, Struy, Exerc. XLVI. ih. 6. differens tantum caufam litis
îngreflum impediens , 8c hinc non nifi ab initio amp; ante litis con-
tefl;atioßem oppönenda I. 19. C. de Probat, f. C. de Ex-
cept»

Poflquam hadenus explicatum, quando beneficium Excuflîonis
locum habeat, reftat jam ut videamus quando illud ceflet. Ceflat
autem I.Qiiando ei renuntiatum iVo-p. igó.c. r. Ga.i\. i. Obf. zy.H.
21. Coler. de Proceff. Execut, P.\.c. 10. ». 336. Ad quod non fufficit
renuntiatio generaliflîîma, quâ quis renuntiat omni egum auxilio Sc
beneficio, hujufmodi enim verba plané funt incerta, Sc carent no-
ta fpecificae demonftrationis ac proinde nihil operantur. 7.56. §. 3.
ff. Mandat, l. 40. pr. ff. de fur. Fife. Non tamen opus eft fpecialif-
fîmâ, quâ quis in fpecie renuntiat beneficio excuflîonis, fed etfi
nulla fpecies fit expreffa , tamen fi renuntiatum fit omnibus be-
neficiis fidejufibrum , non dubito , quin per talem renuntiatio-
nem beneficium Excuflîonis fit fublatum , quia mentem renun-
tiantis non minus perfpicuè aperit, quàm fi fpecialiter beneficium
excuflionis fuiflet nominatum. Ma:v. ad jm Lubec. L. III. Tit. V.
■Art. I. », 7. Hering, de fidej. c. 17. ». 42. Bachov. Vol. II. Difp.
28. th. f. ht. c. D. Struv. E.vtrc. XLVII. tb. 43. Imo hoc multo
magis procedit, fi uno alterove beneficio fidejufl'orum in fpecie
cnximerato , fubfequatur claufula generalis , de non utendis aliis
©mnibus amp; quibufcunque bençficiis. Msev. d. l. ». 8. Kopp. De.

f 3. ». 13. Verîim ut renuntiatio poffit fuum eflFeaum prodù-
ccre, requiritur , ut renuntians fciverit fibi talia beneficia com-
petere , nam fi ignorans iftiufmodi beneficia fibi competere , illis
renuntiat, renuntiatio nihil operatur , non enim videtur quis re-
nuntiafTe juri , quod ignorât fibi competere. /. 5-. jf. de Tranf,B.
Ideo renuntians debet efle certioratus, aut alias certus de bene-
ficiis fibi competentibus , ne renuntiatio cenfeatur. adjefta potius
ex more Notariorum , quàm fcien,tiâ.amp; menfe fidcjubentiUta.
■Gail.2. Obf.ij.n.^^. M'xv.adjusLnba. LJWTu.'v^ Aïuun.%.
Hippol. de Marfil. /We;»/». 36.37.

II. Cefl'at.hoc beneficium , quando fidejuflbr notorie non eft
folvendo, qua cafii fidéjuffbr conventus non poteft pbjieere ex-
ceptionem non faótae excuflionis, fruftrà enim is excutiturj qui
nihil in bonis habet. /. de Dolù Mdo Gail. 2. Ohf. 27. ».
Mxv. ad fus Lnbec. L. III. T%t. F. art, i. ».'18. Hippol. de Marfil.
de fidejujf. ». 10. Probatur autem illa notorietas. i. Per famara
vicinorum , quibus notum fit, principalem debitorem amplius
nulla bona poflîderc. a. Si bonis ceflit , tum enim conftat eum
iblvendo non efle modo ceffio bonorum légitimé fada fit 1,6. f.
de Dolo Malo. (3) Si debitor jurat fc nulla bona habere^ in qui-
bus fieri poffit excufllo. 4. Si ipfe fidejuflTor confitetur in judi-
cio , principalem debitorem non eflTe folvendo. 5-. Si publici mi-
niftri mifll ad inquirendum in bona principalis debitoris référant,
nulla vel exiguabona principalis debitoris exiftere. ÇaiUd.l. He-
ring. defidfj^. c. 27. P. I. ». 201. Coler. de Proceffi ^Execut^
1. C, 10. ». 34t. III. Hsec Exceptio non habet locum , fi debi-
tor in longinquis regionibus fit abfens , ita ut fine magnâ diffi-
cultate conveniri, non poffit nam haze abfentia Creditori non de-
bet nocere. Anth. Prafente. C. de fidejujf. /. 35-.nbsp;procurât. Ab-
fentia quoque inopiac folet comparari. Gail. 2. Ö^/ê^w. 27 ». qc.
Utnng.defideiuJf.C.%7.P.i.rt.^6z. , :

IV. Non eftOrdinis Exceptione repellendus Creditor , qui
fuae fecuritati confulere voluit contra reum principalem, qui non
eft facile convcniendo, aut eflîcaciter , utpote, quia eft potens,

-ÏÉijunofuamp; ,-rixofiis , amp; exifteiis in ioco:, quo tHtu$ oion Êft ac-
•ceffus : quo cafu inducitur notoriutn fa6ti V' debitorem inorv
folvendo , rtotoriutó enira indücitor non folum ei defedtu facul-'
tatum debitoris , fed etiarti' ex difficultate conveniendi. /. i.ffi.
J^i fatisdan cog.-Gàl. 2. Ohf. zj.-n. Et fic dic-itur non folùm
debitorem non efle folvendo facultatibus., fed etiam dicitur non
■efle'folvendo, quando propter potentiamgt; exigi rtoij pottft.: MœM.
ad Jm LM. Ltb.'IIf, Tit. -V. an. i; Wip. Hippol.: dé Marfil.- de
-fidejujf.'M-. ló.-quot;V-Non -poteft mtl éicKSbeneficiD'fidqullbr »''fl fuo-
cedat debitori , nam tum nóa convenitur . ut fidejiiflbr j fed ut
haeres debitoris l. quot;^.jf. de fepJirat. Hippol. de Marfil. de fidejujf. ».
ao. Mxv. ad fus Lubec. Lib. III. Tin. F. ah. i. ». 2^,. ïmo' qùàm-
vis haeredit-atem euöi beiiefidô inventarii .-adierit / attaroen U'itrii
virea hser'editarias ipoteft-Cônvtetjiri: Msev. W;;/;.»,a6.'-Nam fidtjüt
4ïbt -hierés -exiftelis' feilt; pro quo fi'déjùflît ,f nön .'tahîîimi quafi' baeiies ^
rei tenetur fcâ etiarti quàfi rêùs obligàtusf' /. 5. jgt;r. ff. defidejup.
Cum igitur reus mortuus in folidum fuerit obKgatus, amp; fidejufr
for ejus perfonara reprfciîentet » fequitur, boctis rei amp; fidejufloris
coftfdidatis 1 _unu«ii jatn ,efie pawimoniutir, atquesiejqsinoBQfnefi:.
dejûflbï-ôin tàhqudm réum in.M

r-'w-jn ûlîRîuf •îo;;'-'' i?. (cl
-r -, • ; ■ -nbsp;X V: II .1.nbsp;.nbsp;.

- 'ûVI. t^CifTat hoc beneficium-excuflîonis , fi fidejuflbrîfe ncga-
veriï fideju-fforem poft^iforfiü ■pföbata'tn:.i|4«i»:e^e fidfejùfi.

ciationem puniunt , vel pienaoi infligeiftdo:? .'^etobenelfe
ferendo. /• 10 $■ i.ff. fidejufi, CcVquldem hxc locum habent , fi
dbib , fcieht-er amp; in fraudeni neggtio fuerit fa£l?a.' d.'h Yo.- Ahu
Thefagr.t Bfc. ifo.nbsp;MincJiex^xJiatUt-qui ex ignor^ntia-8c

dà ignorantia nôn jSn crafîa Se fupjna , . c. H^rçdes fîdejulTp-
rum juftam caufam ignorantis: hsbamp;nuJ. j^r^.ff.dç Reg. Jur.^^
quopiao) dubitans îtiam habetur pro ignorance. /. i. pr. Le.
gat: 5, ideo fidejuflbr, qui fortaflis animo dubio amp; inccrtâ men:-
te , obiivionem allegando , fidejuflîonem negavit, non perdit
beneficium excuflionis. I. ult. C. de Gondii. ItideL Hering, de ßde-
iuf.c.zf.'T. i.n.2,1^.-
.. . .nbsp;. - X I X.

Vir. Non eft audlendus fidejuflbr exceptionem Ordinis. oppo-
nens , fi bona principalis debitoris fecum habeat. /. 8. §. 7. f.
UHandat. Mcev. ad fm Lubec. Lib. JH. ttt. F. art. i. », 27. tum
enim habet unde creditori poteft fatisfacere. Vlll. Ceflat hoc
beneficium, quandp fidejuflbr impediv'it excuflionera,qua: fiebac
icontra ipfum debitorem principalem ; damnum enim , quod fen-
tit -, fuâ'culpà (entire videtur. Quando enim ipfe non^eft pafiTus
excuflionem fieri contra debitorem principalem , 'non poteft ul-
terius petere , cum agitur contra eum , ut fiat excuffio contra
principalem reum , ipfe enim venit contra illam excuflionem ,
qvx fcontra principalem fiebat , eàm nempe impediendo , adeo
non debet àudiri ruifus petens excuflionera fieri. /. 5. C. de. Ûblii
gat. Ö'-'i^Bion. Hippól. de Marfil. Wè^i/e/«/. ». ijr. Hering, dt
adejuff. c. ij^P. i. ». 285. IX. Excluditür ab hoc beneficio fide-
juflbr ludi, is enim plerumque pignlis velpriemium capit. Maev.
ad Jm Lubec. Ltb. III. Ttt. art, ir^ w. gö. Hering.nbsp;Q

27.,.?. I. ». 314. . ,X, FidejUflpr priy'atur hoe beneficio , fi pro-
tnifcrit'fe'cü'm compellatótür^i föluturiim^dèbitum , moxquot;»' il-
itco , corîfeft:îm , incunaanter Sc firi'ë dilatione, veli fimili módo-
Maev. à. l. n. -^z. Hering;' d.l.n.'^ig.

« ' Igt;enique XTi céflait hoe bencfi^um fi confuetudine' vel fta^
tàtd rece^ttim , quod ^fidejuflbr ftàtim ab initio poffit conveniri ^
ijua^is'cbnfuétudo'eft in multis locis Italia:;tefte job; Bapt. Afin.
^e É.wut. c. 2. «.28. Talis cönfuetudö etiam eft in Auftriâ , ubi
fidejüflbr neceflTario ante principalem debitorem fine^ excuflione
^ébfif'Èoâveàin-i «fi^iàniftLpr-incipàlis debitor ibiipfius convenir
.tnbsp;B 3nbsp;tur.

Pofle autem tale quid confuetudine introduci, nullum efl; du.!
bium , confiietudo enim legi fcriptïe derogat. /. uit, fin, f. de
Legib. Sc paâo beneficium excuflionis tolli potefl:. l. nlt. C, de fi.
dejujf. quidni etiam confijetudine. Imo per talem confuetudi-
nem ad Jus vetus reditur , quo liberum erat creditori fidejuflTo-
rem convenire , non excuflo reo principali. /. z. 3, 5-. 16, 19. ^
de fiidejußl Gail. 2. Obfierv. 27. ». 29. MiEV. ad fus Lub. Lib. III.
Tit. P^. art. I. ». ^j.

Poflrquam hadenus confideravimus , qux de Beneficio Excut
fionis breviter dici potuerunt gt; reft;at jam , ut etiam videamus
Adiones, quibus fidejuiFor , fi debitum creditori folvit , contra
principalem debitorem iterum uti poflit. Prima autem Aélio
quae competit fidejufl'ori, efl: Adio mandati Contraria , fi Icili-
cet fe obligavit mandate debitoris. /. 4. pr. de Ftdejujf. l. 20. pr. jf.
tJHandat. /, 10. §. ii. Mandat, eoque vel expreflo vel tacito v. g.
fi fidejuflTerit pro debitore praefente Sc tacente /. 6. §gt; 2. f. Man.
dat. l. 18. eod. Secunda A6lio ; quas ipfi competit eft Actio Ne-
gotiorum geftorum. l. 4. pr. ff. de Ftde jujf. fi Icilicet fine manda-
te fidejulFerit pro abfente amico. l. 20. §. i. Mandat, hoc enim
cafij aftio mandati non poteft invenire locum , quia non pra:cefi.
fit mandatum nec ratihabitio eft fecuta. l. 20. §. f. Mandat, l. 6,
§. 2. eod. l. 4. f, de Negot. Gefi.

Ut autem has Aótiones fidejuflôr poflit mftituere , requiritur
ut debiti folutio fit fada verè Sc adualiter, Sc ut illa pofteà de-
bito modo probetur. Probatur autem illa (i) Per teftes, 6c qui-
dem fi debitum fit contraétum in fcriptis , quinque requiruntur,
/. 18. C. de Tefiib. (2) Probatur folutio per Inftrumenta , fides
enim inftrumentorum in exercendis litibus eandem vim obnnet,
quàm depofitiones teftium. /. if. C. de Ftd. lufirum. Coler. d«
'I'roceß'.ExecHt.'F.r.C.r.n.^o. Qiiando igitur dido modo vel per
teftes vel per inftrumenta fidejuflör debiti folutionem probavit,
ipfi difts afliiones non funt denegandae. Ille enim folvendo Sc
fidejubendo , non gerit proprium negotium , fed rei principalis.

ï. a. I. f. Mandat, hinc confequens eft, ut ipfi fit conccden-
dus regreflus contra debitorcm principalem. l. 6. lo. C. tJMan.
dat.

Has vero Aftiones non poteft fidejuflbr intentare. (i) Si do-
nandi animo interceflit. l. 6.§, i..jf. tMandat. tum enim fibi per
liberalitatem fuam praeclufit regreflum contra principalem debi-
torem. (2) Si pro invito amp; contradicente fidejuflit, /. 6. §. 2. ff.
tJKantlat. tum enim non cenfetur gerere negotia principalis de-
bitoris , fed donare /. ult. C. de T{egot. Gefi. l. 40. ff. tMiandat.
(3) Si omifit Exceptiones fibi compétentes. /. 10, §. iz.ff. Man.
dat. hoc autem turn demum procedit , fi fciens illas omiferit, fi
enim ex ignorantiâ omiferit, excufatur. d. i. 10. §. 12. (4) Si in-
juriâ judicis in bona causa condemnatus omifit appellationera. l,

-r ;^nbsp;:ti tirji yj , • ?.r»«üp-;}noo sr'-' . ..;v;:.l;. :v, .Î .jj .t A

Conßiktudo dbrogat Legem fcriptam ^ eaque tarn per aStu 's
extrajudiciales j quàm judiciales introducitur.