-ocr page 1-

.. DISPUTATIO PHILOSÖPHICA

INAVGVR A LIS,

. E^H I B,E;N S,gt;AD MODITM D I A U O G I,

S T A T E R AM

DEMONSTRATION ü M

quot;J

-'T

Ex Officina Franc isci Halma, Academire
Typographi,
cId be xciv.

R

EXISTENTIA DEL

QJV A M,

ANNUENTE DEO TER OPT. MAX., •
■nbsp;lyîuBoritate CMagnißci Tgt;. ReBoris,

D JOHANNIS LEUSDEN,

Philofophias Doftoris, amp; Linguze Saiiftse in Illuftri
Academiâ Ultrajedinä Profeflbris Ordinarii
N E C N o N
Amßijjlmi Senatm Academici Confenfit, amp; Snbiilijßinlt;e
FacHhatis E HIL O SOF HIC^ Décréta,
' Pro Doctoratus in PhilosoPhia Gradu , amp; Artium
Liberalivm Magisterio
, Qmnibufque prxrogativis rite
ac legitime confequendis,
^nbsp;■ Omnium jacUcio , 0 cenfu^a ßiBjicitj .

' JACOBUâ DOOR'NE^GRÖON, Amstel. Bat.
A, D. XIII. Marth, hora Ipco^ue'folkis.

-ocr page 2-

Vitde Morumque integritate-^ Fa-
cmdi^ Comitatis de.carcj

^ Eruditioms pr^ftantia CUripmis,

Celeberrimis V I R J Sy

a M. GERARDO de VRIES,
D. M. J O A N N I L U Y T S,

Philofophiae Dodoribus, ejufdemque
Facultatis in inclytaAcademiaRheno-
Trajed:ina ProfefToribus Ordinariis,
vigilantiflimis, facillimis, verse fapien-
tias Inquifitoribus laboriofiffimis, amp;
Promotoribus indefeflis , ftudiorum
meorum Philofophicorum Praecepto-
ribus colendis amp; ponfummatoiit^us
honorandis, • i ^nbsp;, ■

in publicam grati animi teftificationem

Hoc Exercitmm Thilofophichm Inmgurtdt ^
juxta cum me ipfo ,

^mrt^m volo,

JACOBUS DOORlSfECROON,

T quot;1 • • ■ . '

-ocr page 3-

L E C T U R O.

Va omnium Htfloricorum facilePrincefsVi^Cwisl
Doârinam Civilem exor/nrus , de Operis ßU
conßlioy amp; ejus forma fmmonenda cenfuit, uf.
dem ego (fi licet Exemplis in parva grandihm
uti) in ipfo httjas Dijptitaüoms zießihulo tepati-
lülum morabor. Quod tm fubjicitar examini,
Stateram Demonftrationum pro Exiftentia Dei
e^e vides. Scilicet nobis confilium efi, judicium
interponere , juftane , an injufla fint Recentio-
rum molimina , mira fubtUitate amoventium ifias certimdiaes , quibus
excogitandis amp; adornandts tota lahorayit u4ntiqmtas. Miraberis for^
ßtn inopinatum illnd Sty Ii genus Dialogiflicum , fed
Claubergium ( CU'
jus hac in re fola mthi fujfcit auü:oritas) adito , équot; mirari defines ,
cum eandem hnnC materiam eadem forma ab ipfo difpmariytderis.

Porro vere de hac noflra Difputatione dixerim Paradoxum illud,
omnia funt noftra, amp; nihil. Cum enim coUoqmi occafio amp; ordo à
nobts fit 3 argumenta tarnen demonßrationum vim ex celeberrimis
hodie Philofophis me conqutfivijfe, non negavero. Nec efi, qmd hinc
oggerat invtdus , me alterins vitulo arajfe : quid enim facerem, in bi-
iance quafi exhibiturus .utrittfque demonfirationis pondusl Necejfarium
certe fuit, aliorum firifta côhftdere , xÉr exinde veritatem deprome'
re. Ne dicam, me, ubicunque potuerim, ipfa Virorum verba adhi^
hiiijfe , ne Ulis aliquid imputare viderer , quod ab ipforum animis ejfet
alienum.

Caterttm anteqmm abfolvam , etiam illud fcias velim , me non ex
eorum numéro ejfe-, qui quidvis in utramque partem defendere non eru-
befcunt-, abfitl Piene quippe de veritate fub Perfona
PhilaletHIS
propofita perßtafus fum , quapropter é' hutc machinas tms admoveas ,
fupplex rogito.
Vale.

A ^

DISPU-

-ocr page 4-

DISPUTATIO PHILOSOPHICA

• I N' A V G V R A L r Sy
E x h 1 B e n s

S TATERAM

DEMONSTRATIONUM

PRO

EXISTENTIA DEI,

Forma Dtalogißica propoßtam,

INTE R
Philalethem et Philoc-cnum.

SECTIO PRIOR.

Philal.nbsp;Uidnam efl: » quod meditabundum , amp; pro-

fundis adeo cogitationibus occupatum Phi-
LOC^NUM videam ? Sublimi Tane fpeculatio-
nedetentus hasretj en manum hucillucferr;,
jara tacite fubmurmurando labia motitat y.
jara admirantem cerno ^
dx alta mente revolvit. Propius
accédam.

Philoc. Adeone quempiam afFeftibus fuis frxna injecifle,
ut
Renatam Philojophandi Methodnm levi luftrans oculo , non ftu-
peat ? non gaudeat? non admiretur? O Felicia fecula! O nun-
quam fatis prxdicanda tempora ! quibus praeclarum illud Sydus-
afFulfit , quod nos tali Methodo beavit, cui infiftenti ,
Di*ce Li-
bertäre (3 Comité Modeflia ,
ad cujuslibet fapientix fummum fafli-
giumpervenire facile efl;.

Phl-

-ocr page 5-

Philal. Philoc^nunï falvere pluriiriura jubeo;i quot;Non
audit.nbsp;,nbsp;j

Philoc. Quid in hac intricatum ? Quid obfcurum ? Quid
(qusfo) fuperfluuro?

Philal,. Pluriraurn equidera.

Philoc. Cui fdentiam perfeaiffimam (qux eft eflFeauum
percaufam) acquirere cordi eft , hanc confulat. Solaenim
icx
cognirione Dei quaslibet res ab eo creatas explicac.nbsp;. .

Philal. Qiioc (proh dolor!) non monftrofa dogmata hoc
propoGtum genuit.

Philoc. Qui perfeétiones Divinas tabula quapiam delinea-
tas , amp; demonllratas videre defiderat,
hxc exhiber.

Philal. Tenuiter fane.

Philoc. Qui diftinftionem Mentis à Corpore avide eupit »
hanc légat.

Philal. Nondum inveni.

Philoc. Cui Dei opera quam ampUffima cogitare animus eft,
hanc adeac. ,

Philal. Nimis ampla fane cpgitat y qui attributa Dei crea-
turis tribuit.

Philoc. Cui volupe eft , omnia Naturae Phsenomena expli-
cata videre, hanc confulat.

Philal. Credat Judacus Apella , non ego. Sed .propius
accedagi , hondum me audivit.

Philoc. Imoqui probando Dei exiftentiam Atheis oS obturare
nititur, hanc ampiettatur.

, Philal. Egregiamcertelaudemméritahscmethodus,quae...

Philoc. Hem ! Quifquis cs, qui mihi obloqueris, fine me»

Philal. Ego fura, Philoc^ne.

Philoc. Ignofce, non videram. Perge iraquc.

Philal. Merito fufpeaam dico Methcdum , quae arma ilia-,
quibus v.i6trix Religio ad
hxc ufque tempora Atheifmuro trium-
phavit, adeo temere rejicit.

Philoc. Temere non rejicitur », quod fub veri fpecie pluri-
mum falfi continet.nbsp;.nbsp;. :

Philal. Falfum non eft , quod omni exceptione majus , Sc

per fe Achiileum eft.

Philoc. Proh dolor ! Nullum eft hoc hominum genere in-

A Inbsp;eptius.

-ocr page 6-

ppßißs, quam;^m:Juis;!emm, erröribus gloriamuK Pi^jûdiBo-
rum fordibus te (qujefo) libera, mentemq^ue furfum attolléï
8c
cgt;iarài5teres îlfos'Divlnitatrs contcmplafe , pcrnofces facile ,
quam vana fuper Achilleas illas demonftratianes veftia fit prac-^
fumptio,

n iPifiLALf Quis.hsec audiat Gne naufeâ ? Multa dicendö plane
nihil dids.'

Philoc. Age ergo, Philalethe, quoniam ita lubet, peri-
culum fac, an ftare poffint, qux dixerira, an exigenda fint.

pHiLAL. Acyoy.a^éii', Hcc faltus faccre eft animus j arcem ita-»
que, quam me invafurum provocas, paucis ftacue.

Philoc. Inter nos ergo controvertitur , an Surami Entiä
exiftentia ex obviis quibufcunque rebus fenfibilibus, mediante
Catïötie ,
itt Caufarum [nbordinatione non datur progreßus in infimtum,
Atheo cuivis aut infideli probari poffit ? An vero ex humanas
menti infita , Sc innata quadam Êntis infinite perfeâ:i Idea ?
Haec quidem mea eft fententia.

Philal. Bene habet. Pergas, rationes , quibus impul-
füs Veterem fententiam valere julütli . ßc novara hanc aaip'lcxus
cs, addas.

Philoc. Qux eft abfurditas, fi hsec non fit, cum concluGo
demonftranda fuo principio prior Sc certior cognofdtur.
^ PH1J.AL. Concedo. tnbsp;.nbsp;^ '

Ph iloc. Nonne etiam multo evimtm efi Deum dm , (juam

HÏÏÀf rès ftnfibiles-? •nbsp;: à - '.

Philal. Id eft in quaeftione.

Philoc. Quid? Putafne ergo univerfaliter dubitanti fenGbi-
liam rerum exiftcntiara perfuaderi pofle , nifi primum cognita

Dei minime fallacis exiftentia?nbsp;.

Philal. Minime. Me enim judice , ubrte ferne] umverfali
dubitationitradideris, ne quidem de Dei exiftentia perfuaderi po-
leris ; quid ergo de rerum fenGbilium ? Sed quoniam rerum
corporearum exiftentia, utpote innata veritas, à nullo cogno-
fcendi principio dependct, quid abfurdi effet illam innotefcere,
non cognita Dei minime fallacis exiftentia, non video.
Philoc. Sed alia in hanc rem fijbit ratio.

Philal. Audiamus.nbsp;,

Philoc. Indubium fane eft, earn rem prms amp; certius cogno-

fci,

-ocr page 7-

-fci', qüse vi pcrcipiendi msgis approportionata eft.nbsp;lt; quot;..y

Philal. Subtiliter ! Ergone tuo judicioinfinitum finit-o ttia-
-gis approportionatum eft, quam finitum ? |nbsp;.
j :

Philoc. Id nolo. Sed quoniam amp; obje'äüm cognofcendunr,
amp; principium cognofcens, utrumque aliquid rpiritualeeft , amp; per
conlequens fibi invicem ma^'s approportionatum hinc infero
inentera prius amp; certius Deura cognofcere , quam ullas res fenf-
fibiles.nbsp;•nbsp;: :: o-: yrnbsp;U ; -.ni.

Philajj. Pukerrime ! quae: obfecro' iflä vis perctpiens m
homine ?nbsp;'nbsp;c^,nbsp;'nbsp;.jnbsp;' '

Philoc. Mens.nbsp;-i 'inbsp;'nbsp;i

Philal. Unita Corpori. ■■

Philoc, Qiiidtam?' ^ ; • •nbsp;.jo a'i

x Phieal, ProcuMubio ille modus fcognofcendi m ftaSü tinio-
niamp; naturse bumahse.magis eft conM^niens^, qui non altcrius tani

tum hominis parti , verum toti potius perfonse refpondeat. Ut
taceam , quod ne minima qsidem in mcnte fuboriri poflit cogii
tario, nifi fuo modofuum tpibuente corpore,
im a^iones fuffcfiio.
rum non ejfent.nbsp;, , . .nbsp;.- n-unn

Philoc. Peracute!nbsp;. ' - igt; , A. a ri quot;f

-T PttiLAL. Im6 acutfe ldeo , ut quo acumcn hoc obtuftdatur,
folidi reperire potueris nihil.nbsp;nii,. '

-quot;Philoc. Nec tu mihi vaflus Harufpex ! Quis.'qujefo.
4tn*(mes ßtppufitmum ejfe-\arg\tas eft unquam ^ De traaJiuh^bm^ coVL^
cedo lubens, 6c immmemihus ncgo, amp; pernego; ^ jljiOJXo e-
-•■'PH11
.al. Videamus. Men« il as operationes iramanetwes extr-
cet unita cum corpore, vel non? Si pofterius,!tum ä mentis, ft;
ad cogitationes fpirituales applicante , penderet tota unioj quod
ipfa abfurditate abfurdius. Si prius; fatendum neceffario corpus
fuum. tnbuere , äut
modiM 'Operandi npni'fe^erett^ meickm- ßf^ß-

ftendi.nbsp;:.•■■■ i-'^^otl rrrn.JO

-nbsp;PtiiLOC. Sed hxc mitco, alteram dat-arps inftafttiaifl.^'qtftre
(meaquidem fententia ) non defumendum fit argumentum!'es»
eo, qaod'-videamus iiv fenfibiWbus'effe oi-Anem feu= fuctfeipoftem
quandam caufarum efficientium.nbsp;. i

: Philal. Eris öiht magnu?'Apollo. - ^ f^f ^ ' ooju -

-nbsp;PHiLodi Per iftam nenope eaofarum fucceffilt;)neöl ,- :8tihiVid^i
mur alio polTe devenire , quam ad imfcrfeiäionem noftrt inecli'

kaus

-ocr page 8-

lc£tus agnofcertdaqor.-;- quod nempe non pôflîmus eomprehendef«
tales càufs fibi iputuo ab œtèrno ita fuccéflè-
re, ut nulla fuerit priïna. Nam certç ex eo , quod non polTi)-
^rau^-^omprehepderc , non fequitur aliquam pnroam efle.de-

f; ; PtttLAL.j Difcr'ucior animi ! Quoties quœfo (utfilentio in-
.V/a^v.ara,, ,qijod ôçideo ypbis, quibijs, aifirmandorum Sc negando-
rum fola veftra p'erceptio norma ftat,
hxc infinita caufarura fuc-
cef^^tecg^ndaifpret) quçCies inquara;, nondiximus, nos hanc
caufarum fucccirionem non negare'propter infinita: talis feriei co-
gitationes nobis impoffibiles, verum quod hancplurimas à parte
rei contradiâiiones involvere, diftitetquot; fana ratio.

Philoc. Id fi oftenderis, tu Phyllida folus habebis.

Nbnne à parte pbftenbri finira eft? Nonne partibus
conftat ?. Nonne indices augeri poteft ? amp; quae plura id genus *
quorum ne rainimam quidem umbram cum infinitate conûftere
poflèf nemo fanee mentis negaveriti.nbsp;-nbsp;f.

, PHtLQc. Sed.fatis diu hifçe h?efimus , paulo majora ca*
namuis.nbsp;, ,.

Philal. Age, fi quid habes.nbsp;! .....i j, ^

. ■ PH i iiod. : Valèant ergo fenfibiHa, 6c mentis aciem in te conyer-
tito» ibi omnium, quae in diviti mentis penufunt, idearumpul-
cerrioa illa , - amp; eminèntiffima tibi fuppeditabit demonftrationes,
Dufnerùpluriroas, amp; praeftantia taies, ut abingeniohumanorae-
liores excogitari non poiTe aufim dicere.

. Bhilal; Miranda refers! Mihi fane, mentem plus millies fu-
pra «ne refleélenti,- ea nondum obtigit félicitas.nbsp;,.

Philoc. Adeone ergo quempiam impudcntem efle, utEntis
infinite perfeâii Ideam menti obverfari negare non pudeat ?
^ P
hilal-Quoc non (eheu!) taies Epicjiri de grege porçi;
ctiàni hodie fuperfunt !

Çhh-oc. Sed eo ipfo momento , quo verbis pegant, re pro-
fitentur.

PftiLAt- Ergone fibi ipfis ita penitus pugnantia loque-^
rentur?

Philoc. Quam maxime. DeDcoquippedubitent, iraôipfum'
Deum-negent j-quoniam rationaliter id fadunc, eo ipfo fe ejuf-
dcm hàbere ideam oftendunt-. ( .nbsp;quot;nbsp;,

Philal.

-ocr page 9-

Philal. Ergo certe vos fspius rationales non cftis, qui For.
mas fübfianMles, Spatia imaginana, facmmpojféile
audaâer negatis,
licet eorum nullam habeatis ideara.

Philoc. Sed nos proprie, non negamus Formas fubflantiales ^
8cc. verum laxius illa voce utentes , (ignificamus nos non inteU
ligere, quid illis verbis exprimaiis.

Philal. Ipfe tuam caufam prodis. Nihil etiam aliter volunt
Athei , Ideam Dei negantes, quam fe non percipere, quid iftis
verbis velicis. Viden' quam tuum inftare fuerit verba cavillari?

Philoc. Fateor (ut dicam , quod res fit) nullis ratiociniis
( quibus enim alterum docebis,, quid ille fecum cogitet ? ) quem;
piam convinci pofle, habeatnc Ideam Dei, nee ne.

Philal. Candorem miror.

Philoc. Nulla certe alia inquifitione opus eft , quam foHus
confcientiae, qu£e id abunde teftacur.

Philal. Sed nihil tale mihi diétitat confcientia, refpondebit
Atheus. Quid tum?

PhiloCj. Id fi dixerit, nee mea gt; nee ulla ratîoçinatio , quss
ipvo^lvat naturam Dei , huic convincendo valida videtur.

Philal. Quam limofo folo totum ergo veftrum iEdificiumi
fuperftruitur ! Hxccine encomiis illis refpóndent » quibus ad Coe-
Jum ufque tuas modo adornafti demonftrationes ? Quorfum
ha:c, abeunt ? Deus oovit, annon in altum tollatis, ut lapfu gra-
viore ruant.

Philoc. Qii^ haec eft contumelia? Adeonenoftra fufpecla
pietas ? t

Phil al.. O Deploranda tempora! quibus vera reruro voca-
bula amifimus. Quae hodie pietatis praetextu non perpetrantur ?
Divinas exiftentiae (ita ut haze , quantum in vobis . dubia fiat)
planus inferre, hodie pium audit. Sed age , ne longius aberre-
mus, concedo omnium mortalium animis obverfariEntisinfinite
perfeéti Ideam. Pergamus.

. PaiLoCi Hoe autera fi concédas , eandem hanc Ideam morJ
tâHum animis ab ipfo Deo infitam cur neges , nil dicere caufae
pptes. •nbsp;'

Philal. Plurimum equidem.

Philoc. Vix compos animi fum , ita hscc audiundi defiderió
flagro.

. . gt;nbsp;Bnbsp;Phi.

-ocr page 10-

pHiï^At. Statim audies, Sed jam id agitur, ut Demonfîra-
tionum iHa fertilitas in medium proferatur , quarum inventione
llatim ita gloriabaris, ut cenfueris hifce folis, feu equo durateo,
Atheorum Ilium expugnari poffc.

Phii.oc. Adefte ergo pertinaces, 8c quantumvis folidis in-
ftru£li armis Sceptici, vos hodie aggrediar , non antea pofiturus
irma, quam portenta veftra convicero !nbsp;'

Philal, Hei ! Audax facinus ! Abfentes provocas.
Philoc. Mirus homo es. Tu ergo monftrofa pariter 8c ab-
furdilïima quseque , qux ex Atheorum perfonâ adverfus demon-
ftrationes urgeri poffent , profer.

Philal. O Nimia liberalitas , opacas, aeternafque tenebrajs
naturae lumini pbducens !nbsp;' '

PöiLOc. Periculum fiat. Faciam , volens nolens agnofcas,
ad Philpfophematum meorum ortum ipfas denfiffimas dubio-
rum tenebras difpelli.

Philal. Ne Triumphum ante Viótoriam. Metu quippe po.
tenfis deireptoris airénfus- Cohibitionem edofti Athei', ünko
For-
tassis
Cîyped, 'quaecunque certitudinis téla vibres , repercu^
tiënt:nbsp;X' •

Philoc. Hœreant fane gt; negent» imô hyperbblicas , quantas
^offînt, dubitàndi caufas cogitent-, nulla tam enû»-mis fingi po-
teritj quin una mandat
Veritas inconcuflagt;» chifce convincendis
fuffiçiens.nbsp;,

'^--■PHiiAL.'Utinarri !' féd pro Achcis'digîadiari sôn.eft-animus,
cum redse rationis diftamine potius veftra conferamus r vilüfßj
quam fâfia, quafn folida ,' quamque bene digeftafint^gt; i n

PhiLog. (^otrahor, fequar.nbsp;..

■ PhiLal. Breviter ergo 8c perfpicue (quantum poteris ) éi
cottcefla Emis furnme perfedi in mente Idea , ejufderwéxtrâ
mentem'exittentiaro demofiftra: -nbsp;gt;

Philoc. A£bum quid agam ? Quod efflagitas more Geomc-
tfico praïftitit, cujus hàc in re nota fatis eft inëuft-riâ', amp; fapga-
ieitas-i
Dëscartes. Sed me tempus alio vocat ; proxima occa-
fione de hilce diflerendi major dabitur copia, Hsc interint fJerf
pende,amp; VALE.nbsp;' , u-nbsp;. ri

i./i

■'u ir

SEC-

-ocr page 11-

■J

Deone ergo aut Philoc^num fliipidum ,
aut rae msli^nurn efle ?, Hanccine fija luce
radianten) certitudinem videre rae nolle, vej
fibi fpfi in OS obloquentemCARTESiUM eum
'nbsp;Bon animadverpere fieri potis eft ? Quoties

gus dida non evolvi? Quoties Virutn cum fe ipfo non commi!-
fi ? Quoties in eafdem cogitationes non incidi ? Iterum , iterum
ergo mens mea perpende , an ulla hac in re pateat evafionis ri-
mula. Fundamentum cei'te (fi qupd fi,t) ejus Demonftrationis
p-aerogativa iJ.Ia jdese Dei eft, utpdte quje fola, eum reliqus
poffibilejn ,^neceffanatn jnvolvat exiftenciam. Sed nohne huja^
ononis argumenti vis pehitiis enervatur , ac diluicur,quot; cuih S; ip,
fe etiam m idea materine nece'fl^Mriam involvi -exiftentiam fateri
cogitur? Porro nonne Gbi ipfi contradicit, qui jamrotundeprofi-
tetur, fibiper{uafu,m .e,fre,npn al^am mentejioltr^Ideam Dei dari,
quam quae ex jnt^itu npftrafum perFe^l;iony.m ä in'eht'e formatur,
jam verö'cóntendit I4e0m Deiin menté necelTarip pi-p'cauf? agno-
fcere folumDeum, quTanec mens.nec res extra mentem exiftén-
tes huic ideas formand« fufficiunt, Hsec qui velic conciliet.
Ego ad
Phi loosen um pergam.

Philoc. Aut parum profpiciunt oculi , aut Pmf.aletjipli
mihi obvium habeo.nbsp;' mnbsp;'

f. Philal. Imo nil te fallupt-oculi*nbsp;' , •

Philoc. Salve multum, defideratifïïme^ ' ' quot; quot; quot; ' .
Philal. Et Tu.quot;nbsp;- ■

Philoc. Quid hie rerum agitur.? .
Philal. Eorum detegitur perverfitas,''qui pnius hotniojs au-
£loritate fe ufque adeo occaeqari paflj funt, quot;Ut
ipCx xie cpntradi-
Äiones qmdem
iIIqs feriant.

Philoc. Tamne altas alicujus animo egiffe radices praejudicia
credibile eft ? Crediderim equidem' cedro dignifllma Scripta nun-
quam vidille Te.nbsp;_ ■nbsp;, - c'..quot;, ■

Philal. Papae! Oratoriis quibufdam anibus Vei-itatem elur
dere non eft Philofophi. Crede mihi non eft.
t Rationes dcfi-
deFautux.nbsp;' '';

B anbsp;Phi-

.rr

-ocr page 12-

Philoc. ProFedo non me impune lacefles ! Aufculta jam
paululum , oftendam , aut nil rationibus probàri, auc ex Idea
Dei ejus exiftentiam.
' Philal. Gratum feceris,

Philoc. Confideremus itaque banc Ideam vel iȧ, vdratione
caußz ,
utrumque invilt;Ste, quod petls, evincet.

Philal. Audiamus.nbsp;...

Philoc. Luce meridiana certe clarius eft , inter infinitas m
Idea reprxfentatas perfeftiones non è minimis elle neceflariam
exiftentiam.

Philal. Quid tum poftea ?

Philoc. Quod ens ergo neceffario exiftit, illud exiftit.

Phjlal. Etiam hoc verum eft. Sed nondum probatum audio,
Deum exiftere neceflario j quidem fi exiftat , exiftere necef-
fario.

Philoc. Veriflimum fane eft, ahi^tte quo res condpi nequit, id
revera in re inveniri,

Philal. Imo id eft falfiffimum , nifi conceptus nofter rci
extra mentem exiftenti per omnia conformis fupponatur.

Philoc. Hujus negationis fundamentum detur.

Philal. Millenis equidem inftantiis veftras propofitionis ma-
nifeftam docerc poflem fallaciam , fed impraefentiarum unico ex
antiquisPhilofophisMundumiEternum cogitantibus allatoexem-
plo contcntus cfto.

Philoc. Quidinde?

Philal. Nemo negaverit in idea Mundi ^terni neceflariam
involvi exiftentiam , ergone hinc legitime inferrem , mundum
iEternum exiftere ?

Philoc. Sed hie eft dlfpar ratio.

Philal. Oftende.
• Philoc. Quis Mundum non poteft conciperefine ^Eternitate,
8c per confequens fine necefiaria exiftentia ? Sed concipiat quif-
piam Ens furome perfe£tum fine necefiaria exiftentia , non po-
terit.

Philal. Speciofa prima fronte haec yideri pofiet exceptio, fed
nulla eft.

■ Philoc. Nulla ? pudeat fane !

Philal. Imo nulla. Etenim ficuti Mundus fine ^ternitate,

• ^nbsp;Scper

-ocr page 13-

amp; per confequens fine neceflaria exiftentia concipi poteft, quid-
ni amp; mihi Ens perfeftum fine infinitate, amp; per confcqUens fine
neceflaria exiftentia concipi poterit ?
Philoc. Sed tum Ens infinite perfedum tïOTi concipis,
Philal. Idfcio, SedtumtuquoqueMundumiEternumnon
concipis , qui meae fnftantiïB fundamentum eft.

Philoc. Quid velis, ingenue fateor, nondum intelligo.
Philal. Ergo iterum dicam; Indubium eft , ficuti mens
inter perfeftiones in Idea Entis Tumme perfefti etiam necefla^
riam exiftentiam invenit, ita 6c eandem in conceptu Muhdi
iEterni etiam neceffitatem exiftendi involvi legitime inferre.
Philoc. Pergas.

Philal. Ç^uemadmodum itaque Tu, quia abfque nccefTaria
exiftentia Ens infinite perfeftum non poteft concipi , conclüdis
ens illud, menti repraefentatum, ante mentis operatrï exiftere nç-
ceflario ; ita amp; mihi , quia abfque neceffaria exiftentia Mun-
dus .iEternus non poteft concipi, licet inferre,Mundum iEternum
mente conceptum à parte rei exiftere neceflario. Quid enim
veftras fequelae fundamentum eft ?
«yihfque quo res ccndpi neqkit ^
-illnd révéra in re'inveniri
r fed nonne 5c idem meîB eft? ' ^

Philoc. Facilis ad ha:c eft refponfio. In- veftra qüippéquot;iiH
ftantia fupponis, quod eft falfiffimuoi j nempe Mundum à parte
fui .Sternum efle, prout concipis.

Philal. Haüd dubito, bone Vir, quin jam intelljgàs, quid
Velim. Nimirum ficuti mea fequela non procedit,. quia fupporitt',
quod eft falfiffimum ; ita amp; tua daudicatj quia fuj^onit, iqücid
erat probandumquot;. ■nbsp;' '

Philoc. Quam verè fapientia: Reftaurator prxvidit, plurimos
• banc fuam-Demonftrationem profopbifraate babituros, nempede
induftria, inquit , Demonftrationis robur declinabunt.

Phi lal. Ultimum cönfugium ! Aliquid fajtem dieis , ne vi^
dearis nihil dicere. LaUdo ingenium.

Philoc. Na: tu has rationes tecum fupputas ; nam Sc huic
malo remedium adhibuit CARTE8iüS,cum Demonftrationem fuam,
ut ingeniorum diverfitati inferviret, hunc in modum exhibet.
Philal. An folidiUS ? Videamus.nbsp;'

Ph i Loc. Supponam itaque Deo, quemadroodum reliquis omni-
bus aliis rebus, quarum diftio^tain nobis idcÄeft, pofllbilem faltem
competere exiftentiara.nbsp;ß 3
nbsp;Phx-

-ocr page 14-

jaHx dixi)

,01nbsp;:tfindei|ï ad: pertoonetn-iii»;

Philäl. Quid tandem ? ,nbsp;- nr^j - . i Vinir.

PH;LOG„Peiiide-^„ qi^a cogitarerno0,pçgt;ffijmU8 Dei esifïen-
mm poflibilem , quin fimul ad iramenfam ejiis potenciam atcen-
dentes agnofcamus illud propria fua vi poflc exiftere,

PyiLAU-.ßed quid haec verba? Prap.ria.fm vi pe/ß extfifre.
rJP^iïM?' Pritjium abfolTam. Hinç infert:, ipOim. rcvera exi-
;l;Mmme: naturali notiCimmp^
^md pMpm fm vitpotefi
txJfijere, femp£{x..extfiamp;re.^'nbsp;^nbsp;, .

ilal^ Huic Demonflrationi laryam detrahit eXpJicacio am-
biguitatis vocabulorum
propria fua vi poß exiflçre.
clvlH-î-î^pc.-Qftenc^nbsp;n./^i . -

yoPiW^A^-! Vel enim %c ,v.çfba pofaot Divioam inuominuanda
Jua exiftratia fuiEdenpiam j jvel f^cultate^a/e ipfum pcodacenàquot;.
Ppfterii^^pfa fajfitate falGusi prius nibU inferc , quippe oucai
«pWjMwp prazfupponit.nbsp;^ ^nbsp;.. .j

j Philoc. Quoufque tandem Te partium Jftudiura abduca
tvtotli-AV.Boiwy^U^azfo^^^nbsp;..hi. :nbsp;. . V

Philoc^ Nop^Recpntjorum tantöm,, fed amp; Antiquorum opi-
I}iPt^,|ço«tea?nis.„r
y t ■ i! ' ' . . TU'!

P«IL4L, Libère philofophpr, nullius..addiclus jurgre in ve*-
ba Magiftn.nbsp;i

,nbsp;E^clejaicun) )!. QuaG non noriraus^nos

^Oteraps ! (Çfpbe^me.içpr fum pro Aptiq«Qntm:Qpinîooibus,nûiîcr-

Philal. Candide quasfo. Mentales refervaciones odi, addas

itaquetemrerejeßis.,

V Philoc. Hsccine itaque adeo temere rejecifleTe?

Philal.. O Lepidam caput! Itane^me feeojugulare gladio ?
Collide certe 1 Verum
ßquicqMam praeter Carte sium fapias, quam
trigida fit veftra hxc captip., non te latiret. Hi- quippe proipri-
.too, amp; omnKeftitudine majori .principio ftacuebant,DEUS EST
.^ indeflpn.ßxnoftro deDeo gooceptu, ficutüpfe CARTEsiusf'

fed

-ocr page 15-

fed ejc ipfïüs natura'Sc perfeftionc, qufe neceflarirfrti' in^Iliifit ^i-
ftentiam , lecundario argumentabantur. quot; '^l'

Philoc. Eadem certe Cartesiüs via progl'eflas eft , cum,
primo ex Idea Dei ä pofteriori (utloquuntur in Scholis) ejus pro-
bata exiftentia amp; veracitate , infert Deomexiftere, quia clare amp;
diftinfte percipit Deum neceflario exiftere, aut non pofie non
exiftere.nbsp;gt;nbsp;'nbsp;.nbsp;'

Philal. Quo base abeunt? Jam aperte profitérisDemönflira-
tionem illam apud omnes , qui hodie fapientes videri volunt,
fere receptam quia nititur veracita;te divina , Atheo 'i cui haec
dubia eft, convincendo invalidam. O tempora! ^ - ■
Phjloc. Sed. . ^ . . . ^ ^nbsp;..^Aaiu /

Philal. Quid illud jam? Cordare quasfo, n^n-iamp;TtTs^ néc.
primuses , qui hac in re ä Pythagorae Wftri'fehténtia fécedis.
Nuperrime mihi ad manus venit
Difquifitio MetapHyjflca,

qua quKritur ., an ex idea Dd a priorii.re^e; iflfena-
tur
Dei exiftentia ? in Tranrmarinä'^fAfcadfe'imä'puHiiCa

ventilata.

Philoc. Vereor
mali.

_ Philal. .Ejus ,AudoriJam jalj^nbsp;hoe Argumen-

tum lufpeftum Tuèrac , 'octaGqne'ifli ydata pèr rationes , quas HX

contrariutn allégabàt Cr. Prkfes ßc' Präpcepföf.
Philoc. Ipfe Pçsefès?, EA doleridum.quot;'

1

Phila.l,, PQfl:q.ûam de4)ofito omni praejudicio rationes utrim-
ue addudas examinavit, atque inter fe accurate , quoad ejus
êeri pôtuiç.icontulit , ingénue fateri haud veretur, tp.dera fibi
vïTas privàlére''illas, qüx negatlvani conclûtnbsp;, .

,,philoc. loaudita refers. ^ , . • ,, - j j ^^ , 1

P«ilal. Putat enim , nehiinem , qui , poftquam emèrGt ex
Metaphyfica illa Univerfali de omnibus Dubitatione^ reperit fui,'
qua cogitantis, exiftentiam , quique eo pervenic , ut^exç^utiens
mentis fux ^crin^intCT.varié- »Ijs».,è^fam^ mveh^t Hj^aro^P^,

h. e. Entis .jpqrfe'Älflimi, ' adeoque necefls^rjo exiftentis,, pinde
tutö çoBcrudéicc pôÇe ÙIiV Entis extra fe adijalem exiftentiam»
Abfit'rquod bihc Prudenuoresofaiinantur'! V,. j'

^nbsp;' ........ pfli-

rie quid ex^Angulo

illo nobis apportes

-ocr page 16-

■ PHiLoc.:iAn ergo nexura inter perfedionem fummam Scexi-
ftenti'am neceflarivim negat ?nbsp;i • n.

Philal. Non quoad cogltationem ; fed difficukas in eo eft,
inquit, an hsec confequentia debeat , aut poflit extendi ultra ne-
xum in cogitatione, i. e. ad aduatem illius rei extra mentem
txiftentiam.

quot; Philoc. Ssd lt;juod cUre ^ Sjlinüe prcipio , in idea ahcajus ret
coMtneri, U de eâ vert affirware ^ofum.

Philal. Excipit, ifte Canon dependet a cognita veracitate Di-
vina, atque ita quod eft in quaeftione, fupponuur.
' Philoc. Faciunt na; intelligendo, ut nihil intelligant!
Philal. Sed hunéVirum fibi relinquo, unica illi exhibita hac
f»quot;^^nbsp;t'wm/i/» Omm-

hw Dukitatiom indulget, cerm fit de fui, qua cogitantis y exijimia, de
idea-Dei, amp; de Der^ tangmm idea hujut caufe, exiflentia ?
f '^PéiL'ócrnbsp;hïÈc'ad praefens negotium ?

Plürimum fane. Hinc enim palam fiet , quantum

Atheifmi^c^ufam juyent iftiufmodiPhilofophemata.nbsp;■■ ^

pHitoc. Non Yane adeo difficilis eft'qüsftw^
Philal. Refponfum in aeternum non dabit.nbsp;_

Philoc. Didet, quia nexus adeo neceflarius eft , ut non poflit
non aflentiri.nbsp;, .. ^nbsp;. . . ^ ;

quot; Philal. Sed tum mciditin foveam , quam tecit. JNam quo-
nïam non eft perruafus de Veracitate Dei, adhuc nefcit, an qui-
dam confequentia pbflït extendi ultra ncxum in cogitatione. Me-'
lix fane, qui ejufmodi cogitationibus pafcitur ! _Dubiam dat Dei
éxiftentiami fe probationis operi accingit , levis ineö reperitur.
A priori nihil inferri aperte profitetur; pofleriori neTuo quidem
fe libérât Idqu'eo. Sed fatis diu àberravimus. Ad rem
Phi-

locjeNE.nbsp;■nbsp;.nbsp;. r. n- \

Philoc. Filum Difputationis ( mfi me animus falht ) flos

perduxit ad confiderationem Ideae, tanquam effe£li, indequcDEI,

cjus cauf£e , adftruenda réftat exiftehtia.

Philal. Pergas. Mihi cei;te, cui caufa Dei cordi eft , nihil

gratius erit, qüam haç in re rationibus^fuperari.nbsp;,

PHiLOt; Procul dübió'; notionibus primis , quibus nihil evi-

dentius , aut verius efle poteft , nobifcum aflcnfum prsebes.

Philal. Ita eft.

Phi-

-ocr page 17-

Philoc. Concedis itaque inter communes vcritates non c mi-
nimis efle vulgare illud ,
mhil ejfe in effcSlu^ quod non velßmtli, vel
eminentiori modo praextiferit in caufa.
Philal. Quam maxime.

Philoc. Ha ! captus es ! Nam , cum in concefTaDei Idea
involvatur perfeftionum
immenfitas.aliquahujusidcœ requiritur
eau fa.

Philal. ld veriffimum eft.

Philoc. Et quidem talis , quae ad minimum üfdem gaudet
perfeftionibus, quas in Idea reprsfentantur ; nullum autem fi-
nitum perfedtiones infinitas poffidet. Neceflario itaque ali-
quod infinite perfedum , quod hujus Idex caufa fit, dari fatcn-
dum eft.

Philal. Infolubile fane argumentum ! fi humanx menti ob-
verfetur infinitarum perfeäionum , prout funt in Ente infinite
perfedo, Idea, qux certe naturas mentis e diametro adverfatur.
Sed quoniam indubium eft, mentem hujus Ideae fubjeftum efle,
quidni amp; ejufdem caufa efle poflTet?

Philoc, Id temere à te afiirmari, faciam , ut patefcat.
Philal. Gratum erit.

Philoc. In mentem itaque revoca maximam Hlam , de qua

ftatim loquebamur , caufati à fuis caufis dependentism , quae

nullam in Ideis perfeftionem admittit, quin eafdem in mente.

fi hxc caufa fit, requirat.nbsp;...

Philal. Etiam tu memor fis, non fimphcer percipiendi, led

amp; difcurrendi facultate mentem prœditam.

Philoc. Hxc nihil ad rem. Eligas modo ; vel mens perfe-
aiones infinitas,
q\ix in Idea reprsefentantur , m fe contmet.

vel non eft Idex caufa.nbsp;. .nbsp;.

Philal. Refpondeo, quas pofitive mens percipit, ex luis
perfeaionibus , concurrente judicio 8c difcurfu, format.

Philoc Non fatisfacit refponfio ; mens quippe non gaudet
infinitis perfeftionibus, quae tam en in Idea reprsefentantur.

Philal. Ouod ad Infinitatem perfedionum , Mens illas non
intellieit nifi negatio,,^, i. e. perfedionibus, quas in rebus creatis
invenit, tantum finem detrahit. Hoe vero cur excedat mentis

vires, non video.nbsp;, • ■l- r

Philoc. Sed quis conceflTic unquam, quod gratis hic luppo-

^^nbsp;nis «

-ocr page 18-

nis ? nempe mentem noftram ad Exemplar noftrarum perfedio-
num Summi Entis Ideam formate.

Philal. ld fatis evincit experientia, oftendensperfeflionesin
Idea Dei repraefentatas nobis ofiferri ad fimilitudineiö perfedionum
in creaturis.

Philoc. Sed nihilpoteß ejfe in imagine^ feu Idea, qm tali , qmd
non ßt m archetjpo , fett exemplari.

Philal. Id certum eft.

Philoc. Fatere itaque perfeftiones creaturarum limitatasnon
pofle efle Exemplar perfeclionis lummac,vel itiodum, quo mens
has concipit, exhibe.

Philal. Modum hicexhibere nimis longum foret, jam abi-
tum fuadente tempore, Trita, amp; pia via eft ,
Canfalttatts , Emt2
nentia, Negationis,
quam erudite exhibet in dtfpnt.de fiB. innat.
idsar.myft.
Cl.D. de Vries» cui in hunc ufque diem triumphata-
rum
Idearum Innatarum ftat illibata laus , amp; gloria. Quapropter
his merite acquiefcam.

Philoc. Sed antequanj difcedas, vellem oftenderes normara
illam, fecundum quam mens, fi Ideam Dei in finu non gerat,
fummam perfcftionera Deo tribuendam efle dijudicat;

Philal. Nulla certe alia eft, quam quod via caufalitatis omni-
inodx perfeftionis infinitam caufam Deum efle, amp; per confequens
in ipfo, tanquam caufa, eafdem contineri fciat.

Philoc. Sed hic defino. Vertam enim me quocun^ue, fem-'
per exitum invenis.

Philal. Difcas itaquemodeftiam. Quantis non promiflis ex-
orfus es ? Sed définit in pifcem mulier formofa fuperne. A^ulto
Jane melitis fuifet , ( ut cum Parcero in eod«m ferc negotio
huncDialogum abfolvam )
nugas ejfe, qux. funt, profiteri, quam m its
lam argute defendendii, ipfa dtfputandt tenmtate, ttùt ipfe naufeares.

Annexa

-ocr page 19-

Annexa ex omni parte Phîlofophi^.

T? ^^^ Pythagoras nomen Sapientis in Philofophi;

а.nbsp;JCv^^ enim non frofitetftr plftra efe , qua ignor

~ycit ?

5. rer/tm qmdem efi humams animis infinitamfciendi CHfidtnem efe in-

ditam\ •nbsp;_ quot;

/).. JVec qutdquam in rebtts obfiare, qno minus harftm medullam intimt

perJpeBam habeamifs;
5. Sed infelix mortalium in hac vita conditio hlt;cc efi , quod Ars longa

fit, Vita brevis.,

б.nbsp;Cui accedit adminiculorum ad acquirendam rerum fcientiam inopia;
Adjuta mentis ilÜt imperitia iüis ipßs,qua ad manum funt . non fe-

Be utendi.nbsp;1-i r Uquot;

8. Har et itaque vitium in Philofopho , non in Philofophia J

5,! Om nitide defcribitur , Rerum Divinarum , Humanarumquc
• haufta lumine naturx cognitio.

10.nbsp;Hac efi fumma ut Hit at is , jucunditatis, necefitatis. ^

11.nbsp;DiftinguituraTheó[ogii,quodhacmtatf(r'R.cvehuone, illaJ^'l-
öamine reét® mionls;

ïz. Ex quo mens ratiocinando conclußones deducens ad cogmtionern re-
rum vènit.

13.nbsp;Cum autem ( oh lapfum Prtmorum Parentum ) nulli hominunt
innata fit vis incorrupte judicandt é' verum a falfo difiinguendi',

14.nbsp;Dedecet doKifliannm Philofiphum. ubi aliquid B^aXiom contra^
lt;^^'rium aprere videtur
Revelatio, Ä^c contempta, fuu Idets locum re-

Unquere.nbsp;1 r 1 •

1 lt;. Frafiat eer te Theologise ancillans Philoiophia ;

16.nbsp;Cujus divifio (exmenteStokomm) i« Rationalem , Moralem,
^'i^ztmakm, non tam accurata videtur t

17.nbsp;PeritateticorumTheoreticam, c^ Praiäicam.

18 ~OMifquis mafcHlam in Philofophia eruditionem defiderat, accura^-
'ta^i Auditionis, 2 Leftionis, 5 Scriptionis, 4 Meditationis,
5 Collationis r^f'quot;»^»«
nbsp;necefe eü.

10.nbsp;Hts autem dirigendis apprime necejfaria efi Logica.nbsp;-

20. OuamobrempeßmedeDoarinamerentur , qugt; y rejeäa Logici»

fiatim ad difcipUnas advolant,

11.nbsp;Logica efi ars nmde cogitandi.^ ^nbsp;^^^^ ^^^

^ mutavit.
ignorât, quam qua

-ocr page 20-

Ii. Ejus Svißo eptima eß y qm utflttuitur jaxta mentis operatmes^f.

Appreherßonem y Judicium Difettrfum, Syntaxin.
ij. Officium ejus efi dirigere spprehenfionem , ut fit dar a amp; difii»'
a a y Judicium, ut fit verum amp; certum ;
Difcurfum , u/fit legiti-
mus; Syntaxin, ut accurata fit.-
24. Vt cogitationes nitidiores évadant, reÜe unum quodque T^ema rtquot;

•nbsp;vocatm ad certam claßem ;

2nbsp;5. Ouales non male Decern numerarunt Antiquiores.

tö. Prima Categoriarum efi fiibftantia, qua: efi res perfie exißens , i. el
cujus ea efi in extfiendo fußcientia , ut alio , cui , feu fiithjeäo in-
hareat, min indigeat.

définit to cum Deo , amp; creaturis reEie pofilt attribui , quid
Cartefium moverit ad alium fiibflituendum, non video.
x8. AcGidens efi ens fiubfianm inharens , nec k modo difiingui furadet
ulla ratio.

ap. Genus noftpotefi confirvari in una fiecte,

5-0. Sjllogifimus efi ver it at is dubilt;e ex judiciis cert is ilUtio.

3nbsp;I. Qma aut em nil probatur de fe ipfo per fe ipfum , reqmritur me^

dium, conjunÜionis velfejunBionis quafi menfura.
51. Sjllogifmus quarta Figure efi. legitimus.

.11. Feluti Logica k Grammatica difiinäa efi y. ita nee. confundends

•nbsp;cum Metaphyficav

54. Qua reSle definitur fapientia , explicans naturamEntis.',

Cujus cognitio cunt-Pfjilojipho neceffariafit, ^ in nulla aliaDifciquot;^
plina tradatur, confiât'facile
Metaphyficam dari.
Hujus jiudium future
Theologo maximi efi ufus.
57. Mctaphyficœ Principia , qua ipfum Rationis Lumen confiituutit^

funt Sterna Veritatis.
38. Ouapropter falfai quorundam Philojophatio efi contendentium
■ Seum ab ^terno ad oppofitum horam indifferentem fuiiîe.

Nec magi s laudanda. eorum liber alitas qua ipfa hac Principia in.
dfibium vocari coneedit.
40. Infiitutum fane , quod Cimmertas tenehas. Oxhi Fhilofophico
, dueit.

4T. Prafertim fi accédât inanis potentiffimi dcceptoris-.;

42.nbsp;Oui ipfos adigit, ut facile fupponant nullum dari Deum.

43.nbsp;Qua cruda opinio ipfam horum Methodum fui everfivam reddit,.

44.nbsp;Cum enim ex illorum fententia de nullius rci Veritate poffimus
effe ccrti, nifi cognito Deo minime fallaci,
hoc datt dubio y reli-.
q^um erit dubinm^
nbsp;A'Vtf

-ocr page 21-

éff. Née exitum dabi't vulgare /VW Cogito ^ ergo fuiïl i qumiam üß

dem duhitandi rationihm obnoxium efl,nbsp;^ ,

Metaphyfic?/cari à Logica , ita cfr à Pneumatica difiinBa efl,-

47.nbsp;JVec obfiat in utraque occurrens abflraÜHS à materia cogitandi mo-
das, nam is longe varius efi :

48.nbsp;Metaphyfica , qua ^ Corpori, ç^ Spiritui funt commumOi
. explicate
Pneumatica tantum qua competunt Spiritui.

49.nbsp;Hujn4 autem intima ejfentia (ßcuti forfan omnium rerum} nos
latet,nbsp;, ^nbsp;v . 7

50.nbsp;Jdßimm nec cogitationem ejfe , nec ejfe pojfe. Cogitatio quippe fea
generalis y feu fpecialis fit, aSionis naturam non exuit ; ut cogitaquot;
tionem abJinima feparabilem ßleam.

,5.1. Certißmum efi Spiritum eße fiubfiantiam, tota ejfentia à corpore de*
fiinSlam.

Mlt;ec autem- diverfitas non reEle infertur ex eo , quod JHentis exr-
fientia certa fit^ dum Corporis efl dubia,

53.nbsp;Duplex tantum Spirituum fpecies {^nam Angelos natura ignorât^
fe-v rationis lumine demonflrari potefl ^ altera dependens, Independem
altera.nbsp;'

54.nbsp;Independentis exiflentia tam Moëtice, quamDianaetice iitxotefdit?gt;
Dianoè'tice non ex infculpta noflris animis
Summi Entis Idea*, fed

ex rerum obviarum intuitu.
5 5, Omnia , quä, in Deo cogmfcimus, pro modo concipiendi noflro op^

time reduci pofunt ad SçïntmlitAtcm amp;lnde^cnäemi3tm..

5 7.. Ex Inckpendentia fiuunt perfeHiemtm Infinitas Dei, iMComprehetù
fibilitas, Simplicftas, Irnrnntabilit-as ,'Vmtas, ^yEternitas, Immenfi.
tas , drc.nbsp;' .

58- 'Ex Sçirituaïitate Dei Intelle5fus , Voluntas, équot; Potentia.

59.nbsp;Deo ratione ejfentia competit fuum ubi,

60.nbsp;Anima non eft ex traduce.

61.nbsp;Hujus facultates nec a fe invicem-, nec k mente diflingu^e fuadit
ulla ratio.

6z. yudicium pertinet ad intelleüptm-^nbsp;.. ■

61. Nec obflat, quod mens Ubere judicet ; quoniam i»telle^us^ nun--

quam operatur fine concurfu voluntatis.
lt;^4.. Error efl judicium rei dijforme , cum putatur eße conforme.
6'5. Omnes err or es prttcavere non m noflra manu efl.
é6. Ssd optimum remedium efi , nuliam perceptionem fequi, nifi qtt^,
diligenti dr variis modis repetita meditatione, eodem fcmper recidat ;

C 5,nbsp;C-j. At-

-ocr page 22-

lt;7. Atqae idfivelk Ckra amp; DifHnda Rècentîonim perceptio, vtru

norma efinbsp;,

Falfa autem , fi quod captui accommodatum efi'y ^ \ :
Vel nuüius momenti, fiquodrem exaUe refert. ' ■ ..

70.nbsp;Habitus IntelleEluales tres funt, Scient ta ^ Prudentia, -ArS %

71.nbsp;Mentis cum CorporeVnio efifiupendum nature Miraculum .*

72.nbsp;Omm temere Recentiores refolvunt in mut mm ratione operatio.

V ntfm reUtioKem.

73.nbsp;Hac quippe nihil KifiVnionis eonfequens efi , ^ non quidem per^
petuum. ^nbsp;,

74.nbsp;Oppofitum Spiritus efi Corpus , cujiu naturam Phyfîca tradit.

75.nbsp;Hujus Principia funt Materia équot; Forma.

Divifio Materia in primam amp; fecundam non procedit ; hlt;tc prt~
prie materia non efi.

Materiainommhm.efi eadem, efiqueingenefabilis amp; incorruptibiiii.

78. Principtum difiinHivum Forma efi , quam dari rerum diverfitas
arguit.

rj^. Non Klt;iàÀsaxAç.xa. tantum , yêc/Subftantialem Immaterialem
docet Animaj

80. Matérialem opérationes brutorum ofiendunt j

Q^iper Fnlgaria illa quinque attributa materia explicari non
pojfunt.

■Sz. Qmntitas efi ipfa extenfio., qu£ an divifibilis fit in infinitum^ efi
iitricatiffima Qwcfho. ,

.83. Seipfumnonnovit, quiomniaNaturaPhanomeHaexplicareprtstendit.

-84. LocHi non (fi iffum cotpin -,______ . . ^

85. Nec fuperficies proxime ambiens\

8lt;). Nec fitus inter corpora vicina y

87.nbsp;Sed fpatium corpore repletum.

88.nbsp;Vnum corpus non potefi effe in duobus lacisy vel Duo m une.

89.nbsp;Non datur 'uacuam, fid dartpofi non implicat.

90.nbsp;Motus efi tranfiatio corporis de loco in locum.

91.nbsp;Non migrât de fubjeSo tn fubjeUum nec femper idem numero
Vniverfo manet.

52, Omnis mot m reElilineus videtur.

55. Mundus reBe -deferibitur ordinata corporum csmpages , à Deo
nihilo areata, ^c.

,94. Refiptfcat ergo Ariftoteles, Anaxagoras, EmpedocJes, amp; alii,
^ui Muudum Dee coaternum autumant,

9lt;).Si.

tn

' ex

m

-ocr page 23-

j)^. Sicuti duratione, tta ^ extenßone Mundm finims efi.
pg. An autem Mmdm in aternum duraturm ßt, ratio filet,
pj. Hunc unicum ejfefide tenemm, rationibus id demonfirari nequit,
pS. Ejus tarnen jtoßbilem pluralitatem defendimus.
pp. Ignis dum afcendit , defcendit.

100.nbsp;Hujus divfio in calidum non lucidumy amp; contra non procedit,

101.nbsp;Saïfedo mari concreata efi.
loz. Luna non efi caufa afius marini.

103.nbsp;Artesyè^Scientis Mathcm^ncxfineDoEloredifficulter addißuntur.

104.nbsp;Arithmetica amp; Geometria fpecie dtfiingHnntur.

105.nbsp;Duas Arithmeticse [pedes putamus, Additionem Sub-
ftradionem.

106.nbsp;Ex integris numeris folus binarius eam habet proprietatem, utfivt
in fe multiplicetur, five fibi addatur, eundem prodncat numerum.

107.nbsp;Verttm efi qmd CirdAtms , Clavius amp; alii ex Euclide demom^
firant, magnitudinem minorem pojfe continuo ^ infinite augeri; aliam
vero majorem pojfe continuo ^infinite minui, ut tarnen augmentum
füius minus fit decremento hujus.

108.nbsp;Kktonomn ah K{kïo\o%n hoe nomine difiinguitur ^ quodillaSy-
derum affeBiones, hac effeEla contemplemr.

lop. Caelum intueri, ^ ^fironomicis cogitationibus vacare Ucitum
- putatmis.

110.nbsp;Non favemus interim vanißmis Afirologorumprlt;sdiÜiomhus

111.nbsp;Ouinrejtcimus qult;scunque de Domibus Calefiibus, eorumque fo^
tefiatibus, de Horts natalibus , amp;c. Afirologi proferunt,

lia. Oua vmaFèterptm, de varia PUnetarum in hlt;ec tevrena^ opera-
tione,
perfuafio i caufa videtur-, qmd feptimana dies a Planetis. m-
^ mina fua mutuentur. -nbsp;• ,

113. Non tamen confultumputamus , ut nomina dierum mutentur ,
nee approbandum
Scilleri placitum , qui pro fex pofieriorthts dtebus
diem Sp. S. ^ Beatorum fuhfiituit.
Ï14.: Nie aliud jtidicamus de Cslo ipfius ftellato, »V quad omnes fert

Angelos , SanSos amp; SanEtas introducer e tentavit.^ -
115. Stellas omnes Fixas aqualtter a, Terra , ßu a Sole (juxta.Coi

pernicum) remotas efe probari nequit.
rï6. Ouo admifoy nullius fielU Fixx magnitudo videtur cogmta efe,
117. 'O^a de Nvvarum Stellarum ortu dtferunt Phjfici amp; Afironomi,

conieBura funt.nbsp;,

fi8. 'Luitam Terram illuminart luce a Solerecepta (^ repercufa a^

ümnes in confefo efi.nbsp;119, Sd-

-ocr page 24-

lt;7-nbsp;ß'oelit Chn amp; DiflinÄa Rècentiorum perceptio, vm

norma efi i

Falfa autem , fi quad caftai accommodatmt gt; !

retnttllimmomenti, fiqmdremexaBerefert.nbsp;quot; ■

70.nbsp;Habitus Intelleânales tres funt, Sctentia, Pradentia, équot; Ars,

71.nbsp;Mentis cum Corpore Vnio efi fiupendum natura Miraculum :

72.nbsp;0mm temer e Recentiores refohunt in mutuam ratione operatio-
i' • niim relationem.

75. Hac quippe nihil nifiVnionis eonfequens efi , ^ non quidem per-
petuum.nbsp;lt;

74.nbsp;Oppofitum Spiritus efi Corpus , cujm naturam Phyfîca tradit.

75.nbsp;Hujus Principia funt Materia amp; Forma.

^6.. Divifio Materia in primam ^ fecundam non procedit ; hac fr«.

prie materia non efi.
f^j. Materia in omnibus efi eadem, efiqueingenefabilis amp; incerruptibiiii.
78. Principtum difiinilivum Forma efi, quam dari rerum diverfitas '
V arguit.

77p. Non Açcidentalem tantum , fed Subftantialem Immaterialem

docet Anima;
80. Materialem
operatianej brutorum ofiendunt j
.81^ Qi^ per^Vulgaria illa quinque atiributa materia explicarl non

pojfunt.

Omntitas efi ipfa extenfio ., qua an divifibilisß in infinitum, efi
iatrïcâtifftma Quafiio. gt;
-8 3 - iJff ipfùm non novit, qui omnia Natura Phanomtna explicarepratendit.

^4. Locus non eß ipfum cotpmi------ •

85. Nec fuperficies proxime ambiens;
26.
Nec fitHS inter corpora vicina -,

87.nbsp;Sed fpatium corpore repktum.

88.nbsp;Vnum corpus non potefi ejfe in duobuslocis, vel Duo i» une.
89' Non daturnbsp;flt;^ dart pofe non impUcat.

90. quot;Motus efi tranfiatio corporis de loco in locum.

pi. Non migrât de fubjeÜo tn fuhjeEium aec femper idem numero in

Vniverfo manet.
92. Omnis motus reBilineus videtur.

95. Mundus reBe-defcribitur ordinata corporum ampages , à Deo ex
nihilo créât a.

,94. Refiftfcat ergo Ariftoteles, Anaxagoras, Empedocles, amp;alii,
qui Mundum Deo coaternum autumant.

Si.

-ocr page 25-

Skmi durations, ita extenßone Mundus finitus efi.
pg. An autem Mundus in aternum duraturus fit, ratio filet.
py. Hum unicum efiefide tenemus, rationibus id demonftrari neqrnt.
p8. Ejus tarnen poffibihm pluralitMem defendimus.
5»9. Ignis dum aficendit , defcendit.

100.nbsp;Hu jus divifito in calidum non lucidum ^ amp; contra non procedit.

101.nbsp;Salfedo mari concreata efi.
loz. Luna non efi caufa aft us marini.

103.nbsp;ArtesyèwScientias M^themsincxfineDoEloredificulter addifcmtur.

104.nbsp;Arithmeticä amp; Geometria fpecie dtfiinguuntur.

105.nbsp;Duas dari Anthmttics fpecies putamus, Additionem c^ Sub-
ftradionem.

106.nbsp;Ex integris numeris folus binarius eam habetproprietatem, utfivt
in fe multiplicetur, five fibi addatur, eundem producat numerum.

107.nbsp;Verum eft Cardaniis , Clavius amp; alii ex Euclide demons
ftrant, magnitudinem minorem pojfe continuo équot; irifinite augeri\ aliam
vero majorem pojfe continuo ^infinite minui, ut tarnen augmentut»
illius minus fit decremento hujus.

108.nbsp;Aftronomia ab Aftrologia hoe nomine diftinguitur ^ quod illa Sj^
derum ajfeBtones, hac ejfeBa contempletur.

109.nbsp;Caelum intueri, amp; Afironomicis cogitationibus vacare licitum
■ putanms.nbsp;. • (nbsp;. .

110.nbsp;Non favemus interim vanijfimis AftrologorumpradiBionibus',

111.nbsp;Ouixrejtcimus qmcunque de Domibus Celeftibus, eorumqm po^
teftÖ^us, de Horis natalibus , Aftrologi proferunt,

Iia. Oua VAfta Fêterum , de varia Planet arum in hac terrene opera-^
tione, perfuafio i caufa Videtur; quod feptimana dies a Planetis no-
, mina fiia mutuentttr. - ■, - - i .

113. Non tamen confultumputamus, ut nomina dierum mutentur „
nec appyobandum
Scilleri pkcitum , qui pro fex pofteriorthis diebus

diem Sp. S. ^ Beatorum fubfiituit.
^14.: Mèc alind jitdicamus de C«lo ipfius ftellato, in gt;}uod omnes fert

Angelos, SanB os amp; SanElas introducer e tentavit.^ ■

115. Stellas omnes Fixas aqudtter a Terra,, fhu a Sole (juxta.Cp*

pernicum) remotas ejfe probari nequit.
rl6. Om admijfo, nullius ftella Fixa magnitudo videtur cognita ejfe,

117.nbsp;'O^'e de Nvvarum Stellarum ortu dtferunt Phjfici amp; Afironomi,

conjeäura funtinbsp;_nbsp;quot; ,

118.nbsp;'Lunam Terr am illuminare lucc a Sole reeepta amp;repercuffa a^

cmnes in confejfo efi.nbsp;115, S^l-

-ocr page 26-

1 IC). Saltern Lmlt;im ex fe nihil habere natlvi Uminh certifßme äemev^
jirat Eclipfis Lunar is A. i.6zo , quo tempore Lunam ita difparuifft
.riefen
Keplerus , ut. nullum ejus vefiigium in Cdo compareret. .
izo. Hinc tarnen non fequitur Lunam non ejfe Laminare magnum.
121. Luna autem cum minime illußrata videtjtr, maxime illußratur.
12 2. EdipßsSolaris tempore rf« Salvatoris miraculofa futt:

123.nbsp;Tum quia tempore Plenilunif contigit, tum quia tamdiu duravit.

124.nbsp;Fia Laäea non eß meteor um ^ fed minutijfimjarftm ßellarum con-
gertes.

125.nbsp;Datur Locus , ubiSol per diem femper oriatur, cfr nunquam eß
. fupra ortum -, amp; femper occidat , .équot; nunquam infra occafum.
ïz6.
Datur Incola, cujus menßs eß pars diet.

127.nbsp;Inter celebria Mundi Sjßemata Phtmomenis folvendis Tychnni^
. cum y aque ac Copernicmum.t fufficit ,:

128.nbsp;Licet hoc paulo br.evius', fed natura AuBorem m» femper agere
■ per brcvijßma multis inßantiis oßendi pojfet.

129.nbsp;NecSjßematiTjQhonico adverfatur exceptio ab infinitate mundi
defumpta, qua falßßima efi \

150. Nec quod de rapiditate mot us urgent , quoniam motum continu«

accelerari pojfe confiât ;
Ï 31. Nec quod Terra innat et Coelo ßuido j ^
132. Nec ridicula objeBio de fimultaneo Stellarum motu ver fus op-
pefitas Piagas.

153. p'fio non ßt per radiorttm emifflonem, fed receptionem.

134.nbsp;Nec obfiatfeles de noBe videre.

135.nbsp;Mechanica efi ars facilitandi motuscorporum certisinfirumentis.
1.35. Hujns Infirumenta funt VeBts, Trochlea, amp;c.

137.nbsp;Nititur hoc Axiomate ; Motus parvus velox comfenfat magnum,
ßd tardum^

138.nbsp;Keriffmum efi , ß datur Deus , ergo mundus rcgitur Provi-
dentia.

Dei quip^ infinita Sapientia amp; Polentianon finit eum fine ^^quem
in creatione mundi habuif, excidere.

140.nbsp;NecefArio itaque creaturoi dirigif^ ^ quidem modo harum natur£
convenienti ;

141.nbsp;Rationalem fi, rathnaliur , i.e. volantatem ft/am ipfis tanquam
faciendorum , 0 omittendorum normam patefaciendo.nbsp;.

I4X. At qui hoc efi , quod Lex Naturae vulgo audit,

143. T^ugantur certe f qui dtüamgn hoc reBlt;amp; rationü Legem ntn

^ \nbsp;pop

-ocr page 27-

poße Sei contendmts quia nec jcriptarnic promuîgataefl, Hamp;c quippe
de ejjèntianbsp;\
, - ^ ^nbsp;;rnbsp;- /r

l/^^} igt;eifs 'ceyti ifiiufmdi' àdhiintctilis'nott'indigvt ^ qui iiktTMÜiätt c^th

fcientiis noßris inßttlpfit Legem,
14 f. Fundamentum potefi at is Legifiatonlt;t nonßla ejus hneßci^fimt:

146.nbsp;Nec potentia irrefiftibilis'^ fed perfe^^o^lum Eminentia.

147.nbsp;DißinBio Legis in T^turalem amp; Tofittvamefi neceßariA^ amp; Des

dtgmi: . -r 'pr :.nbsp;\ '' ^ quot;7

148.nbsp;Nempe major hxc videtur potefiasy qua ita imperat^ ut ft et pro
ratione voluntas.

149.nbsp;tyîn difpenßitionem paiiatur Lex Natura, fumma controver(lA efi i
afilitem dtrimit ejns dtflinBio in Naturalem (3 Tofitivam.

Ij-Q. Pnoris generis-pramp;cepta ficuti immutahilia , ita amp; indijpenfabilia
t-flents

i^i. Sed circa pracepta furis Tofitivi tanta admittenda videtur ejus in '

difpenfatione Potefias , quanta in ferenda ipfius exttterit Liberias.
15'X. Cornentum Legis efi Cultus Dei, Canfervatio nofiri, Amor proximi.
jyg. Ad Qultum Dei requiritur agnitio Dei, qualis efi , Ö honorati*

Dei , prout efi.nbsp;' ; ■ ^ ^^ j' , ; ' ^ ' ...

I5'4. Deus honorandus efi ^aüive, amp;paßve.. -. , f.j-. • i '

Defenfio fut ipfius efi licita, etiam cum morte'ihvaforis.
156. Doctrina OEconomrca melius u/u, quam praceptis adäifcitur.
1^7. Politica éfi rèüa )ratio adminifirandi quot;l^empublicam.
1^8. Sine Religione publica conßfiere non potefi^ ^
Ifo. QHamp;nam fit^ optima Regiminis Forma , in genere definiri nequit.
160! KMajefias Realis eß fiatfts independenj. in t£nA.l ■ r-'/OD
161. Princeps non efi filutus Lege Pulii, quia fubjeSus'efi Dio ; nec

Lege Natura,, quid homo eß^. ^ (nbsp;■

i6z. An Fundmentaltbus ? dMinme , nifi in caßt extreme neceftta-
tis, ubi Salus %eipM. periclttatur , Ö noè' ntfi tranfgreßione Legis

falvarifttefl. r . .nbsp;•nbsp;• '

ig-». Nec efi quod ad futfurandum confugiat quijpiam, eo quipp« *n ca-
ß illud tacito cotjfenfn'foLviturnbsp;'

Ne dtcam, fupra.re turpt non obligare. quot;

O P

Hic meta , amp; requies

peratnaena Laboris.'-f

D

-ocr page 28-

, , ^ 'nbsp;O P D E

1 -nbsp;^nbsp;Onbsp;\

R ECnrß W E E G-'S C H A A L,

Onvcrvalfl weegende de kragt der Bewijs-reedenen,
OVER DE

WEEZENTLYKHEYp van GOD-,

Befchreeven door den zeer Geleerden HEER
den H E E R ,

JÄCOBUS DOORNEKROONj

als Hy j ter verkrijginge van den Fïlojofizen Lau- '
u-er-kroon j openbaar daar over redenkavelde.

As 't ooit der Filofofen roem •
Zig aan Geringheid niet te,binden ,

Maat 't innig Merg, de ZuiV're Bloem,
Der Zaaken Oorzaak uit te vinden:
Wie twijfFeld dan of
DoorneK-ROON,

; vyrQeg;iQ de Lént^ van zijn leeyen

Gewijd :der wijsheid tot een' Zoon' j
i Word na zijn waarde ftu vérheeven

In deeze Lente op d'hoogften trap,
, , Ten
CHeeßer irr die wetenfchap ?

Men zag voorheen zijn fchoon verftandy

Vérlel^kerd'óp dè, befte dingenV . - ,'^ r
Van traagheid nimmer overmand ,nbsp;■ -

Zelf door NatuuVs geheimen dringen jnbsp;; •

r y'er;5-44mq].eB,e^n rijken, Schat
Vaïï

WÉtênfchappen volTdn waarheid ,' - ï
Welk\feyi: ipTjdiyfer riïooit vergat j
Maar hield in onbemorftte'klaarheid,
Onbsp;'inbsp;En

M

-ocr page 29-

En fteldde boven 'OKiewé Lichtv '
Slechs heuglijk voor een feer gezicht.

.j^'O'J 'jjL

Zijn fchrand're zedigheyd, gewoon . ,
Niet zonder oorzaak toe te ftemmen, f.r; ,

Weerdde af den onverdraagb'ren^ hoon ,
Door redenen die gantfch niet klemmen _

Der Zielen werkzaamheid gedaan}
Verwierp al 't pochchende Ingefcbaapen,;^ /

Datm' als zijn' Afgod fchier bid aan,
Daar men gaat zeer geruft op flaapennbsp;^ ^

Vol Ingebeeldde raferriy
Op meenig fchoone fchildery.

Ziinw^tluft, nimmermeer geb'uft,,,,, 'm 3oiS
Nooit wel te vreeden in 't vertoeven, jhnoj:^; ' i
En fteeds genoopt door niewe luft, ' rï ?

Ging namaalseige krachten proeven i

Bezag 't geen d'oudheid eens verzon nnbsp;- '

Van redenloozejlCwijffelingen, 'nbsp;gt; ,, e i

Op nieuw gekweekt uit Cartes pronfij^rb;^
Zovaftals zijne Waereld-kringen,
Die'' niet behaaglijk konnen zijn ,
Als aan een
rontom-draaiend^ Brem.

Maar nu door nog veel éed'ler^Geeft
Als eertijds met veel roem gedreevenj

Schoeid hy op veel volmaakter Leeft i
Van d'aarde in d'Heemel op geheeven
Ziet hy naar

d'Albeftierder op-.
Gebruikt de Schaal van zijn net oordeel,
Weegd C
artes reed'nen, in den^top
Gevijzeld zonder eenig voordeel ^

Voor 't God'lijk zijn ; toond aan 't gezicht
Dat net ziet, dat ze zijn te ligt.

Di/putM
fiSlsIdear.
innat.
mfi. ha-
éitAxj.

ifovimi.

1652.,

D'ifputit
Duiit.
Kov-Ant,
ab ipfe
compofit»,
ac habit»
jo Ifw.
1Ö9».

D 2

Dat's

-ocr page 30-

Dat's eerft eérf Filofoof te zijn- ' quot;
Voor d'Opper-oorzaak zo te zorgen ,
Daar yder oorzaak, groot of klein ,
Zig op doef';' enquot; iiïets blijft verborgen ^ quot;

Van 't Noodige! 't is dan vervuld
Het geert'Voor'lang Was ons verlangen ;

Men ziet u , Doornekrogn-i gehuld
Ten
CMeefter ,, om eens af te hangen ,
Van uwen. monde, Vol vin Leer,
Gehjk uw^'daaden zyn van^Eer. ' '

n-jinbsp;Onbsp;r

Het Stichtze Atheen', uw Amfterdam
Met heur beroemde Letterhelden ,

En daar men,wijsheid ooit vernam,
Ziet m' uw vërftand -verzuftftaan melden,

U ziende m deezé uw Lauwer-praal
Crantfch glone-rijk daar heenen treeden,

btrek g'hun ten voorwerpe altemaal ' -
Te fcherpen op hunn' fchranderheeden/ «- ---
Te weeten hoerde Lent, zo fchoon ' ^ ^^
bchaft LAuw^REN-aan'een poolkEKROON.

C V,i

N

lt;Aan

-ocr page 31-

JAOOBUS DOORNEKROON,

Toeft hy in de Hooge Schoole van Utrecht der
Fhilosofien Doctor foude werdén ingèwijt.

Iff luß aandaclotig te onderzoehen^l.
Goßs Wezen j en éef pin der rêtn,
Dïe dat bewijzen, net by een
Te vindenhaal geen reex van Baëken
Te hoop j 't begrip van deze blaren
Zal hem die ßojfe in 't kort verklaren:^

///Vr Weegt de SchaaL 'zuyvre reden,
Wiens onpartydiTe evenaar •
Zal tonen j isüie dat groot en zwaar
Verfcbil het bondigß zal ontleden j
Naawkeurig
Niewsgeers redenering.
En
Waarmonds deftige verwering.

Niewsgeer door CkVifES niewgevonden

Schijnredens heel verblindt ^ belacht
Het oud gevoelen en veracht
V geen zijne ingebeelde gronden
Weerßreeft j, en roemt op zijn bewijzen,
Die durvende als onfijlbaar prijzen.

^JMaar hoe veruï^ondert en verlegen
Is hy j als
Waarmond eens begint
Zijn grond te toet zenen bevindt
'Dat al zijn niewigheden t^egen
De waarheyd flrijdenj
en niet doorgaan ,
Gelijk hy zich had laten voorßaan :

Die

-ocr page 32-

2)/gt; tt'eef' ztjtt ftellmg klem te geven J
En toont jwel haaji zo Zomeklaar j
^ O V x^au NieWsgeer , zijn oprecht en waar
Gevoelen j dat hy niet weerftreven
•I / Meer durft j maar zich moet laten buygen
, En van de tsjaarhyd overtuygen.

Zo Doornekroon, zo moet men 't maken ^
- Vaar voort^ dat is het rechte ffoor
Van zo veel wijzen, die vaji voor
Getreden zijn j zgt;o moet men raken
Ten top van eer naar zijn genoegen,
'Dwr w'akkerhyd en naarjitg ploegen :

V Geniet de vrucht nu van uw yver ^
Die'ge onver moeit hebt aangewendt,
Dit^loopperk zijt gy reeds ten end
tjilet .lof fpan nu de geeft weer ftijver^
En.l^er de Godgewijde blaren
Naar^ haren rechten zin. verklaren..

Ga Wysgeer wacht die zal u tonen .
Dat byj die fteeds met wakkre vlijt
Zijn deftige diepzinnighijd v
Na fporen ^ heerlijk kan belonen j \ ,
CMet altijd onvergangbre gavennbsp;^

En ftellen in 't getal der braven.

P. RONSHÜYZEN.

{

^nbsp;■ 'nbsp;- w xj . .nbsp;.

Aan

-ocr page 33-

Aan den Selve.

Aaromis't, Doornekroon, wijl de Laurier ukrooni
Als Wysheyds-leeraar , dat gy in uw' hand
vertoond

Een Weegfchaal} is 't om als een Richter recht te plee-
gen?

Neen, 't is , om Waar en Vals, om kracht van Rem te weegen y
Waar meed' men overlang , of onlangs, beft befloot.
Dat
Coi in Weesen ü. 't Gefchil, zo 't zich vergroot,
Was waard door d'Sevemar uws Oordeels zijn gewoogen;
Gy en
over. weegt, en wikt voor yders oogen
In Schriftelijk
gefprek., daar Waar. en Nieuws.gezind
Sijn Reên ter Weeg.fchaal brengt , de fwaarte , die gy vind
In beyden. Ik beken , zo gy de
NteHws.gez.tnde
Niet minder brengen doed, als hy er zelf kan vmden,
Gy keurd de
Schaal met recht te bellen na uw' zijd' j
Maar op dat niemand U hier in verdenk, word
ttjd
En Plaats door U beftemd vqoï Tder , die geneegen
Is om uw' vrije keur in
\ Weegen Vover-weegen,nbsp;'.l

En in de Schaal meer kracht van Reên te brengen , a^s
Gy bragt, ter blijk op 't minft , dat gy niet willens vals
Gewoogen hebt. 'k Beken , dat 's Eedelmoedig fchrijven.
Maar, wijl
wy d'/itißag van de Schaal verwachten blijven.
Wil ik u zo veel heil toewcnfchen , als een
Vnnd
Ooit wenfchtede aan fijn Vnnd , hem hertelijk bemind,.
En vorder, dat de
trap, die U, om lof te haaien,
Voerde op de
laager-ßoel van 't Hoogefchool drie maaien,
( Tweemaal als leerling van een Vrjfe WijAegeert'' ,
Maar nu Leer aar , die de roem der School vermeerd)
U dienen mag ter
trap ovci hooger te beklimmen. ; v
Dus rijft een
Nteuit^ Gefternt' op booven VirechtsMmvaenV

Sic Libera ludebat vena,
Neutris addiUo parttbm animo,

Novo de honore gratulaturus Amico Amicus,

B. B O L K I U S.

-ocr page 34-

AD EUNDEM.

qui Sophie primus fitperare cacumen
Suflinuu, dttbias aujus inire vias!
\ Qui per tot rémoras, per tot dtfcrimina rerum

______} Cepit inaccejfa prtmtu in arce locum l

Jllttm credidertm , radm cdefltbus iUum,

Altius hts umbris exeruijfe caput,
Spernitur ignaro , quia non bene cognita , vu'go :

Et terttun paucis fcmita pura virts,
H.nc deßrta jacent fludtoßs arva colonisnbsp;•

Nic retinet fixis greffibtts mm iter,
Nobilis ingénia , DoElrina df ßemmate clarut
Ille tenebrofo fudtt in orbe diem ;

nie,rcCQViS lunmçn,Calles monflrabit eundos.

Ne ferlant tremuhs obvia [axa pedes* quot; f ..nbsp;'

Protulit hic nigra merfum caligine Verum,

Hei ! proavis medicam non tulit ullus opem ?
T^on caperis cantu, Juvenis generofe , dolofo

Exitia tandem deßnet ille tuo.nbsp;•• ■

Non Te blandtii£ potuerunt fleßere, non Tenbsp;n r gt; ^

bogmata concinnti pernictofa fonts. -nbsp;gt; ■

Tentârant aliqtii: fed Tü, lat et unguis, amici,nbsp;'

Ille bonit, menti mxius , inquis ,nbsp;^

Ecce iterum cathedra Divinum Numen ab alta

Adßruit ingenii jufia Statera Tui.nbsp;:: (r :

Tali judicio , cui ml vulgare plaeebat,nbsp;..

Unica materies commoda talis erat, t
Impit quid dubttas ? jQuo te malus abßtilit error
?nbsp;V

Quid mundo nullum fingis inefe Deum\
At Tibi det, vera magnum ßphi^t incrementum

Spes TmßBini , dehcittque chori-,nbsp;r ■

ï)et Dem, ut voveo, cornicum ßc'ula, nullis i

{Vt bene ßt fludtts) facula fœta malis.
Idem ammtis ttbi perßet erunt
Tibi mollia fata ,

Spirabunt cceptis Numina dextra tuis.
Sic tandem, fpitjofa nihil Te femita movit
Exornant méritas Laurea ßrta comas.
^
nbsp;4gt;/A/«f tny.lt;t

ADR. REELAND. Amftelod
Philoi: Stud.