re.:
T
Ei:«
lülb
Miscellanea Doctrina
QuartoXquot; -S^i
tl
u
/.nbsp;äje c Ae^J',
i. .iZ^jj^, / ■ ■nbsp;------^
/
y
/. C-ri
lt;9.
C C^
JIJ-
-ocr page 4-Êmk-
cétr-^^TTL^nbsp;co ■
'tMj
■'T-y-i^e c O-^ryi^nbsp;-^z tryc f ^ ■
S3,
C trf-ytiPC n .
C O. r c^- -)^ '^ /^c^
-ocr page 6-!
-ocr page 7-i' u '^'f
wM
-ocr page 8-Vi. ■
rs
_______
: V
__tól^__
amp;
-ocr page 9-ii
»I-K
- : • •• ; - •
~ ... gt;.
'ï:
-T
i-V
t:
. quot; gt;
-ocr page 11-I N A V G V R
D E
OVAM,
DIVIN O FA~VENTE NUMINE,
Ex auBoritate CHagnifici Tgt;. Refîoris,
VerbiDiviniinEcclefiâPrsconis, SiTheologiaeDoSoris, ejufdemque
Pacultatis in Inclyrâ Academiâ Ultrajeftinâ Profeflbris Ordinarii,
NEC NON
Amplifmt Semtus Academici confenfit , JVol/HiJfmaque
Facnltatis Ai E V I C lt;l/£ Décréta,
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summisque in MEDICINA honoribus amp; Pi-ivilegiis
rite confequendis,
Emditorum examini juhjicit
REYNOUT LEYDECKERS, Caflandria Fland.
Addiem 2p. Mmii, horii locoque folitis.
M.
Ex Officina Francisci Halma, Academic
Typographi , cb bc Lxxxix.
'h-
-ocr page 12-jSfiplifmis Speäatißmü, ^ pietate inßgmhus
D JOHANNI a SOOMEREN, Curi^ Pro-
vincialis Ultrajed:in^ Praefidi, Cognato
meo in asternum venerando.
D. ISAACO SNEUWENS, L.A.M. amp;
J. Ü.D. Prsepotent. in foro ordin. Hol-
land. Advocato Cognato. meo Plurimum
mihi Colendo.
D. JOHANNraBOCHOVEN J.U.D.amp;
Confilio rerum Flandricarum fifci Cau-
fam agenti, Cognato meo ubique ve-
nerando.
D. FRANCISCO a BOCHOVENJ.U.D.
Cognato meo omnimerito Laudando.
D. JOHANNI de HARTOCH , Procu-
ratori coram Comitatis ordinum Hag^
Comitis, Cognato meo digniflimo quoad
yivam amore colendo.
Hüm jyiffMtationem InauguraUm
d. d. d.
reynout leydeckers, mon
DISPUTATIO medica
INAVGVRALIS
D E
Anc de Lumbricis exercitationem ut
ordine, quantum fieri poteft , exhi-
beam, nominis inquifitionem, magis
rerumquam verborum Cupidus, re-
linquens, i. definitionem, 2. diffe-
rentias , 5. caufas proximas, 4. fig-
na , 5. eventum , ultimo Curatio-
nem explicare animus eft.
De quibus proinde agemus , quamvis in fe fpedata morbî
aequè ac morborum Caufs vocari poflunt. Quod ad Defi-
nitionem attinet: per Lumbricos nihil aliud intelligo, quam
omnis generis animalcula viva , quae in noftro Corpore genû
ta amp; in eo Contenta funt, qus varias toti $conomiç animali
noxas inferunt, ut propterea Corpus fundiones fuas rite obi-
re nequeat.
a 2
^ D r s P U T A T I O M E D r C Ä
Ubivis locorum ea in Corpore aut generari, aut faltera
reperiri pofTunt : ita non raro funt reperta intra Cranium,
nempe in Cerebro , in fronte, nafo , genis, Jabiis, pulmo-
nibus, pericardio , Corde , renibus : qualium vermium vi-
vorum ex dorfo amp; fcapula hominis ultra centurn quidam
Celeberrimus Lugdini eduxit , id quod Canibus valde fami-
Jiare eft , in dorfo fecundum longitudinem fpins , fub lin-
gua, in Corporishabitu. Tnfuper in ulceribus inveniuntur, quae
propterea verminofa appellantur. In urina amp; fanguine reperiun-
tur, fi fides fitKirchero in traäatMdePefle. In homine tarnen
maxime generantur feu inveniuntur 'in ventriculo amp; inteftinis.
Et quamvis eorum varia amp; magnitudo amp; figura eflepoffit,
eorum tamen triplex obfervari folet differentia : quidam enim
vermes oblongi funt amp; teretes, fpithamam unam aut alte-
ram longi ) Lumbrici vulgo didi.
Alii tenues amp; rotundi quales in Cafeo , aut Carnibus pu-
trefcentibusobfervantur, T/w^e aut uifcarides vulgö didi (no-
ftratibus maden of maetjm) quibus fere fedes eft in inteftino
reflo amp; extremo fphindere, qui pituitas inhérentes fubin-
de Conglomerati magno numero plerumque excernuntur.
VI.
Alii denique plani funt, digitum tranfverfum lati, amp; val-
de longi , qui aliquoties reduplicati amp; retorti totum fere tu-
bulum inteftinalem obfident , celeberrimus quidam ait , fc
vidiffe, lumbricos iftiufmodi latos aliquot ulnas : qui ver-
mes à peculiari figura amp; conformatione , quam habent cum
cingulo argenteo fxminarum ( noftratibus een riem worm ap-
pellantur) cujus fedes eft in inteftimo colo, ut apud Senner-
ïum, Spigelium, aliofve authores videri poteft.
Hifce praemiffis inquirenda reftat origo horum animalcu-
lorum , ex qua caufà amp; qua materia efficiente oriantur , amp;
quidem illa animakula an generentur in corpore noftro , du-
I N A U G U R. A L I y
bium haâenus fccit veterum fententia : namGalenici caufam
efficientetn adfcribebant calori putreclinofo, caufamvero ma-,
terialem dicebant eflfe Pituitam dulcem putredinem concipien-
tem , cujus putredinis ope earn acquirit difpofitionem ut m
lumbricos tranfmutetur : exiftimantque ex dbisiftis immo--
dice mgcftis vermes hos generari pofle. Uti etiam Hel-
montius exiftimavit Lumbricos non generari in inteftino duo-
deno nequc jn ftomacho, fed ex alimcntis femidigeftis, un*
oe mel cum pane fecalino Lumbricos gignere ait..
V IIL
Sed quod rede hac state obfervavit primo quidem Harveus,
poft hunc verododiffimusRhedus, nullumanimal eflêquod
non genererur ex ovo , cujus demonftrationem videre apud
eundem authorem pofTumus. Neque ullum ovum exiftit
fecundum , m quo non animal confirmatum intégré exiftat r
licet tempore opus liabeat, ad partium fuarum explicationem.
amp; mcrementum malpigius de bombée amp;r Swammei-da®niiu$
de rnfeBis y'xàm ^oSnnx. ' 'nbsp;-
I X.
Hifce perfpedis vermes à putredine oriri non putamus, fed
in corpore noftro ex ovulis generari cenfemus, quae in ali-
mentis à mufcis aliifque per aërem volantibus infedis depo-
fita , tandem Corticibus fuis perruptis, mediante calpr« ibir;
dcm exduduntur : etiam dubitandum non eft, naturam à'
curfu ordinario aberrare in explicatione paniura amp; incremçn-
to, pluribus demonftratur à Frandfco Rhedi.
X.
Sic itaque conabor acccdere ad caufas remotiores, ubi ob-gt;
fervamus illos delegare pofle carnes , frudus hortenfes , ca-
feum , dulcia amp; faccharata omnia , lac amp; ladicinia , cerevi-
fiam , vinum amp; id genus alia , in qus ovula fua folent de-
poncre ; geniti autem nutriuntur amp; increfcunt, primo qui-
dem Cliylo , qui quo gratior eft , dulcior , pinguiorque y
eo vermibusacceptior, 2. Pituita, amp;potiffimum infipida.
X J*
PJurimorum autem illi vermes raorboruiïi aut Caufa autfj-..
A 5,nbsp;gnum
-ocr page 16-gnum efîe (blent, amp; ut de îis aliquid dicamus, infpictemus
quid mali Corpori noftro afFerre poffint i. vermes Cbylum
abfumendofamemprsternaturalemaugent , corpus exténu-
ant , 3. fanguinem depauperant , 4. fpiritus animales dimi-
nuunt 5. fernaenta partium abfumunt , 6, morborum frigi-
dorum caufa funt, prasterquam quod mordendo dolores ex-
citent atroces, fie facile comprehendere poflumus ex his multa
mala in corpore noftro oriri, nam etiam graviores morbos ex-
citant , ut Lienteriam, obftrudiones mefenterii amp; fimilia
alla.
Sic ïtaque me ad illorum lîgna conFeram, quje colliguntur
ex ventris diftentione, exappetitu immodico, extumore, amp;
duritieabdominis, doloreque mordente circa umbilicum , ex
continuo amp; intollerabili pruritunarium : fed pruritus narium
noa femper efle fignum univerfale vermium advertendum j
nam pruritus narium faepe produci poteft à caufa intra nares
haerente.
Infuper cognofcitur ex malâ distâ amp; vitâ ante adà , ex fi-
gnis evidentibus alicu jus Cachexias, ut ex vuitu pal'ido, livi-
do , plumbeo, ex terroribus amp; clamoribus in fomno atque
ex motibus Epilepticis, amp;c.
Itaque caufisexplicatis progredimur ad Eventum. Lumbri-
cuslatuspericulofiflîmus eftamp;curatu difficilis; minus pericu-
lofi funt vulgares lumbrici aut afcarides; infuper pro numero
vermium, amp; conjunfta minore vel majore Cacochymia, vel
Wtioneconjunâorum fymptomatum periculum differt.
Nunc vero infpiciamus curationem amp; quodnam auxihum
medicamentis adferre poffimus : nam curatio pro re nata va-
rié eft traâanda amp; in eo praecipue confiftit, ut vermes quam
primo enecentur, amp; ne gravia producant fymptomata , una
cum pituita funt expurgandi, inteftina vero detergenda, con-
junâaque fymptomata aut praevenienda aut mitiganda.
In quemfinemadhiberipofTuntoninisgenerisnieaicameiita;
qu^ cum acredmc amancant, veluti funt indices eakngi Ztdol
an. d,ptamn,,bnoni^, fummitates abfinthiff CenC S-
nons, Eupatorium, tanacetum , Cortices AraSum
Ccum^gTrS!'nbsp;^-^-O'^P-csd;
Necnonprofuntomnia Mercurlalia, quiapitultam in corw^-
^re noitro non ferunt; pr^dpu^e mercuriuSdukis, adh^ec
Snbsp;inter quos eminent
m o clnbsp;'P'l'^tusamp;tinauratartari, clea ftillatitia ,
ut ol. Cariophillor : fuccin : fabin®, Caftorei . amp; deniaue
^nbsp;uriCo/raltrcTrn!
Silkalia? ^nbsp;fulphur: fp. nitri amp; C.
pofluntcumabdbmeir
adeo fit durum amp; tumidum linimenta autunguenta , utT
ium ctSr?'nbsp;fdles'anraL
«um, Cataplafmata ex fterconbus animantium..
hu^onvinquot;'nbsp;pr^paran-poflunt, atquc
^ad. galang. Zedoaria an ^iij.
Summit at. Ahfimh. Scord.
Centaur. Minor. Tdnacetian.Mj..
Sem. Hyperic. Zedoar. an. ^j.
Mvquot;quot;
M. E Jpoiiema.nbsp;®
f
« DISPöTATIO medica INAUGURALIS
X X.
. Deinde vero fi venter tumidus amp; durus fit, fequenti me-
4icaraento penetrante totus inunguendus. ut
Ç1. 01. ^bfmth.
Caflor.
Anbsp;Rmlt;e
Ncuràm. a», ^ij.
Fellis 'Bovin. 3V.
Vrtgenü de Arthamt §iß M. F-
Linîmentum bis terve abdomen in die inunguendum.
XXI.
Denîque înterdum adhiberî poffunt fomenta quando magn»
ventris inflatio amp; tenfio apparet in hune fimilemve modum
|gt;r»fcriptumut.
Herb. Ahfiath, AhretAn
Ttmacetit Scord.
Mdv. ytolar. an, Mj.
Lnpinor. Contufor. §ß.
Coquanturin aqua amp;accto, Colaturâ foveatur totus ven-
ter Calide amp; frxquenter , cui poftea emplaftrum applicaripo-
teft, utièc,unjinooxicroc.debacc.lauri, amp;c.
OP
t
-ocr page 19-Antimoniata ac mercurtakä ^ licet ä qmbufdam
■male aud'tant ^ tarnen rite frafarata magnum
^JMedico in curatione emolumenttm fe^e adfc'^
runt.
Hydropiscaußconßflit in obflru6lionibus ^ rupi-
onibufque vaforum Lymphaticorum.
KuUa pars noflri corporis vaforum Lymphatico-
rum efl expers.
I V.
Calculum in veßca dijfolvipop Negamm.
Acida omnia fanguinem reddunt craßorem e con-.
trario falesalkalicieundum reddunt fiuidiorem^
tenuiorem.
Int er bilem ^ fuccum pancreaticumdari efferve^
fcentiam aßrmo.
B
FINIS.
-ocr page 20-uicutißimo F'iro fuveni
cum ad gradum Doöforatus Tromovetur
ODE.
Atalis omneisj omnibus inyida,
Acerba, pallens, intolerabilis,
Cruenta cnn£tis, Certa cunftis,
Horridamors, homini timendaj
Ponas Sagittas, abjice fanguine
Tindamque falcemj triftia perfona,.
Hie vênit ecce Magnus hoftis
Terribilis , metuenda, vobis.
Molefta febris , noxia , feryida,
Maligna , flagrans , arida , pallida,
Depone fafces , exuafque
Imperium fine fine vexans.
Leydekker aftat j qui tibi fubtraliet
Veneficam vim -, plaudite finguli
Lingua manuque gaudium nunc
Lcetitiamque hilares docete.
Artem. medendi Pythius Arcifer
Huic prxbuitj feu Magnus Apollinis
Natus : vel illuftris Machaon ,
Inftituit docuitque credo,
Omnes citatis currite paflibus
Si quis fit £eger nunc celeri pedc;
Accurat, amp; cito levamen,
Accipietque febrifque finem.'
Sic cecinit
Amicus Amico
F r a n c is c u s van B e r g e n ,,
diftus MoNTANusjPh.amp;j.ù.St.,
LOF-DICHT
tyfan den geleerden Heer ^
Wmneer hy in de doorlugtige Hooge School
binnen Vtrecht met aller toejuychin%e ter
Artsenye wierd ingewijd.
Laurea Donandus Apollinari.,
O word men eyndelijkdoor zijne^é.
tenfchap
j En door 't -vernuft gevoerd ^ tot op
tien hoogjten tra^
Van alle deugd en roem. Zo vUegt
mentot de wólkken-,
CJ/ vleugefs van de Faam , by veelderhandevolL-
ken-,
quot;Dit toond Heernbsp;, die döor zijn-
Jchrander breyn,
Ttenfwacke menfch verjlerkt in zijn verdriet en^
pijn.
^diealseenGécmdeKruydenweetteleezen.
Tgt;teons {hetfpijddeTgt;ood^ van ziekte kamenee^-
zen;nbsp;^
En als Hv^'giocmtts geleerd inde Artzeny.
ó tweeden Eskukap ! d. zoon van Febiis rey '
Het leeven lacht tiw toe, de dood met ziine'fchim.
men,nbsp;j
Bennijduw wreed en fel-, enfchijnduwtebemm^^
meji.
B 2
-ocr page 22-Tiefwarte Pluto zelfs , en zijne Prozerpyn ^
braakken uythaarbalg'veeldoodelijkvenijn:
Om dat door uwe kunft j aen menfch behowwd het
leeven j
Waar voor den helfchen poel moetßdderen en beequot;
ven.
Vaar voort Galenus zoon^ als uyt zijnbreyn gSquot;
teeld;
De wétenfihap heeft uw tot noch toe noyt verveeld.
'Dus hoope ikj datgy zultinwetenfchap vermeê'
ren:
Hoe wel men is geleerd men kan noch altijd leeren.
Gy hebt nu eyndelijk, door neerjiigheyd en vlijtj
Den Lauerkrans verdiend ^ die gy regt waar-
dig zijt.
Wel aan ontfang den prijs , waarom gy hebt ge-
flreeden y
Kiet door de kragt van^tßaal: maar door de kragt
van reeden.
'nbsp;Rauco giitture , Amicus Amico
Samuel vander Heyden.