Q^ V A My
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
Ex Autioritate Magnificï Tgt;-ReBoris,
S.S. Theologis Dodoris, ejufdemque Facultatis in Inclyta Academiâ
Ultrajedinâ Profèflbris Ordinarii, Verbique Divini ibidem in
Ecclefiâ Praeconis,
N E C N O N
*Amplijfmi Senatus Academici confenfu , Nobilißmaque
Facultatis JV RID ICtA: Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in U T R O Q^U E J U R E honoribus amp; Privilegüs
ritè amp; legitime confequendis,
Eruditorum difquißiioni /ubjecit,
HUBERTUS de GLADBEECQ, Roterodamus.
A. D. 6, Julii, hora locoque folitis.
Ex Officina Francisci Halma, Academix
Typographi , cb bc Lxxxix.
Speäaüjfmis, colendipmis, maxime
Re^erendü DO MINIS,
D. GERARDO de BERCKEL,
Patruo fuo affini, apud Roterodamos
mercatori folertiffimo,
U T E T
D. PETRO POULLE,
Tutori fuo digniirimo , Amftelodami
celeberrimo mercatori.
D. JOHANNI WEY MANS,
Contutori prudentillimo , Reip. Rote-
damenfis ex-Scabino, in eäque merca-
catori fideliflimo,
HafceTheßs Inaugurales dem-,
tiffimo animo, ut far efi
Dicat ac confecrat
HUBERTUS DE GLADBEECQ,
Auctor 6c Resp»
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
INAVGVRALIS,
D E
• Egatum definitur, donatio qua-
.dam ä defunSio relidia, ab he-
rede pr^flanda. Nomen ha-
bet , vel quod legis modo , five
imperativè relinquitur} vel a/^--
gendo J five decerpendo , unde
bereditatis delibatio dicitur.
quot;Non propriè donatio eft, quum
hxc fine acceptione non confiftat: tamen quadam
donatio videtip, five peculiaris naturae eft ^ Habens
hoc cum omni donatione commune ^ quod titulum
merè lucrativum inducat, amp; ä liberälitate profici-
fcatur.
Relinquitur ä defunöfo, non ut fideicommilTum,
quod^ mediänte perfoni, ad fideicommiflarium ve-
nit, fed proximè , amp; itómediatè. Quondam lega-
tum ex folo teftamento valebat, poft etiam codicil-
lo, imo abinteftato conftitit, modo u defunCio re-
linquatur. Verba , ab berede paßanda , qux a
A 2nbsp;mul-
-ocr page 4-multis non agnofcuntur, non videntur otiofaj indi-
cantenim pofleffionem rei legate ab berede peten-
dam amp; prxftandam elTe : nemo enim fibi in rem jus
dicit, nifi velit incidere in interdi£tum Qiiod lega-
torum /.I. §.2. ^lodlegat.
1 I I
Olim difcrimen magnum longé latèque patens, in-
ter legatiUTij amp; particulate fideicommilfum j in illo
enim rigor juris vim fuam exerebat, in hoc favor vo-
luntatis J ÔC pinguis natura eluxit, /. fien. de leg. i.
Ac proinde legatum verborum cancellis inckmim,
quaeidcirco légitima, vel civilia dicebantur, l.j.de
Vulg. amp; Tup., quales formulae funt hx : Sumito ^
habeto J capita. Hares dare damnas eßo. lüe ex
parte heres pracipita. 'Do lego. Tunc quoque,
legatum non relinquebatur, nifi teftamento, autco-
dicillo per illud confîrmato -, neque ante heredis in-
ftitutionem, neque poft ejus mortem , neque à le-
gatario aut fideicommiflario : verba quoque ftridè
accepta, ac, fi non effent amb^ua, vix conjedurce ,
aut quaeftionesvoluntatis admilfe, /.25. §. i. /é'^.3.
I V.
Ë contra ,, in fideicommiflb parum intererat, qui-
bus verbis reünqueretur , aut quo fermone, Grœco,
an latino : ac in ejus interpretatione voluntas magis,
examinata, quam verba, l.iG.C.de fidèic. l.c^i^.de
leg. 3. Poterat amp; ab inteftato relinqui, imôipfonu-
tu,
-ocr page 5-tu, l.i\. d. Tit. qux omnia^ ut brevitati confula-
mus , hodiè fecus fe habent. Legata enim amp;; fidei-
commifla per omnia funt adcequata,, /. i. de leg. i.
tam quoad res quam verba, /. 2. C. Comm. de kg.
fid. Quoad res , abfolutè quidem ; quoad verba,
non ita^ ut legatorum amp;: fideicommifforum termini
non manferint diverfi, nam de fingulis diverfe fiint
RubriciE , amp;, quae relinquuntur verbis direftis, ad-
huc legata, verbis obhqiiis fideicommiifa vocanius,
^.ult.J.defideic.fing. Verum, quod nihil referat^
quibus verbis teftator utatur , diredis amp; imperati-
vis, anobliquisamp;precativis, idem enim effedus eft,
ac vis alterius alteri communicata. Eodem modo di-
verfx legatorum fpecies , quarum fingulis fui effe-
itus erant, in unam naturam coaluêre, ut de omni-
bus e;Edeni a£tiones inftituantur. i.J.h.tit.
V.
Jam videndum , qusenam res legari poffint. In
genere fatendum eft, omnia legari, qux; funt in hu-
mano commercio, amp; quorum quis poffit effe domi-
nus; Quumque fsepe dubium fit , quid ex mente te-
ftatoris eo nomine veniat, multas qnxftiones funtfub-
ort£e, quarum prrecipuas hoc loco decidemus: Nem-
pe, Falfa demonftratio non obeft , ubi de re legata
conftet : Si erretur in fpecie , legatum nullum eft.
Ubi ufus fru£tus omnium bonorum legatur, fub eo
feudalia non habes , nec ea , de quibus teftator non
potuit difponere : Dote legatâ , nuptias debent fe-
qui, alioquin legaUmi extinguitur j nifi in filia, cui
A Inbsp;dos.
I'l I
dos legata pro légitima eft, amp; in heredem ejus trans-
milTibilis.
Quin amp; fupelledile legata j vafa aurea Sc argentea
contmentur, modo comparata flierint ad ufum quo-
tidianum : Alimento kgato , vi£tus amp;c ami£tus,
habitatio , medicina , ipfa ftudia legata cenfentur ,
modo non obftet legatarii conditio. Ipfum debitum
creditori rede legatur, modo plus fit in legato quam
debito. Aliéna res legari poteft, fi teftator eam fii-
ifle alienam fciverit: quo calu heredi onus incumbit,
rem redimendi, vel aeftimationem prseftandi : Verum
conjunftis perfonis alienum legatum indiftinftè de-
betur^ five fciverit, five ignoraverit teftator , /. lo.
C. de leg. Crcdkar enim proxima perfona, legans ali-
quid j tam valde id velle prxftari ^ ut quamvis res
aliéna fit, eadem voluntas maneat,
Ubi legatarius rei legatie dominus fit, antequam ab-
heredepr£eftetur, multum refert, an ex caufà onero-
fàanlucrativâ dominium fit nadus ; fi enim ex lucra-
tivâ, nihil habet ex teftamento quod petat, propter
regulam, duas caufas lucrativas in eundem hominem
amp; eandem rem concurrere non poflfCj / 17 ff.de O. ^
KyI.Lio%.%.â^,.deleg.\. l.(i(i. § \.de le g. 2-
ex onerofâ, pretium quod ipfi abeft , ab herede po-
teft petere, Undè ßchsEC quxftio decifa, an is, cui
duo-
-ocr page 7-duobus teftamentis eadem res legata fuitj ex utroque
teftamento fruaxi legati fui poflit gaudere: Ubi enim
tamprudensflieritj ut ex priori fokm aeftimationem
confecutus fit, ex pofteriori rem poteft petere : fi
autem ex priori res fuerit tradita ^ fruftra ex pofteriorf
de pretio laborabit: valor enim ineft rei, ut dimenfio
corpori, non res valori. I. jf.de. F. Qux ita de-
bent accipi, fi diverfi teftatores fint: tibi enmi unus.
fuerit J nontam fiepiuslegare, quam loqui videtur,
166. §.^.de Leg. z. Aliud eft , fi quantitas pecuniiE
ab eodem in diverfis fcripturis bis legatur: quia num-
morum corpora, licet idem fit numerus, diverfiffima
funt.
Si contingat, ut res tempore fadi teftamenti te^
ftatoris propria, ab eo ante mortem alienetur , ma-
gnum difcrimen eft, utrum hoe fecerit ex caufa vo-
luntaria, an neceffaria J fi ex illa, non dubium eft^
animum adimendi legati adfliiffe, I. i%. de lyidim.
legl.'j.m i.depcitL leg quod eoufquevalet, utfi
rem poftea redemerit teftator , legatum femel exrin-
ftum non revmfcat, nifi conftet de nova voluntate,
Lii^Je Adtm. leg. Excipi videtur libertatis legatum,
l.^'^.de CManum. teß. Ubi vero caufa fit neceffaria,
nempè rem in folutum det, xre alieno fe liberet, pre-
tium adhuc rede petitur: nifi heres liquidó probet,
Jnuratam fuiffe'voluntatem, l.ii.%. 12. de leg. 3. v.
g- cum poffet fe expedire aliis rebus vendendis, nul-
las tamen potius quam res legatas diftraxerit, ne gau-
deret legatarius.nbsp;1 X.
8 D I P U T. J U RI D. 1 N A U G.
I X.
Quid fit de jure accrefcendi inter collegatarios
ejufdem rei intégras : De conditionibus , qux non-
dum impletîE legata fufpendunt : De diebus, qui in le-
gato puro à morte teftatoris cedunt : De optione le-
gata: De legatis aliquo cafu deperditis : De re prin-
cipaliamp;accefToriâ: Similiter, quibus perfonis legari
5oflit: Qiiomodo vel ipfo jure, vel tado teftatoris
egatapereant: Quando ab iis portio Falcidia detra-
hitur, amp; fimilis farinje quseftiones, in juris corpore di-
lucidè, multifque in locis traftatîe, hoc loco pro ex-
ercitio noftro poflemus difceptare, nifi temporis an-
guftia manum de tabula retraheret.