disputatiojuridica

INAVGVRALIS,

FIDEJUSÏORIBUS.

Q^V A M,
FAVENTE DEO TER. OPT. MAX.
Ex Auüioritate Magnifici Tgt;- ReBoris,

D. HERMANNI van HALEN,

S.S. Theologiae Doâoris, ejufdemque Facultatis in Inclyta Academiâ
Ultrajedinâ Profeflbris Ordinarii, Verbique Divini ibidem in
Ecclefiâ Praeconis,
NEC NON
AmpUJJïmi Senatm Academici confenfu , NobiUffim^fje
Facultatis JV RID IC^ Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in U T R O QJLJ E J U R E honoribus amp; Privilegiis
ritè amp; legitime confequendis.
Eruditorum difquißtioni jubjecit.
PETRUS van EGEREN, Ultrajectinus.
A, D. 8. Julti, hora loçoqtte folitis.

Trajecti ad Rhenum,

Ex Officina Francisci Halma, Academix
Typographi , cb bc Lxxxix.

p A T R I iE

ATQUE

AMICIS.

NEC NON

OMNIBUS

JURISPRUDENTI.E

FAUTORIBUS

E T

CULTORIBUS.

Hanc Tgt;iffutationem Inmguralem^ fuhmtjfâ
animi devotißmi obfervantia

Offert Sc infcribit
PETRUS van EG ER EN,
Auct. ßc Resp.

DISPUTATIO JURIDICA
INAVGVRALISy
D E

FIDEJUSSORIBUS.

THESIS I.

Um de Fidejuflbribus tradaturum,
prius noffe oportet nomen , unde il-
lud defcendat ; Juxta diólum Vif iam,
ut patet. ex l.i, in princ. ffquot;, de inß. ^
jure. Fidejuflbr dicitur à fidejubendo,
quod faepe idem efl: , quam fpondere
vel promittere. Arg. l. 5. §. z. f. àe
verb, obligat. Fidejufl'ores dicuntur ad
promiflTores. Fidejuflio olim fiebat,
Îîis verbis: promittis? promitto. Fidejubes? fidejubeo. Spon-
des ? fpondeo. Ex qua refponfione quis obligatus erat. Ho-
die non tam adftridi fumus iftis formulis, antiquo jure ufi-
tatis; nam fi quis folummodo interroganti five ftipulanti, ad
rogatum ejus refponderit, etfi non eodem verbo , quo ftipu^-
lans fuerit ufus; tamen fine dubio, refpondens erit obligatus.
E.G. Si quis, ftipulanti, fidejubes? refponderit, faciam quod
vis. l. II. Cod. hoc tit. Olim apud Veteres fidejuflbr dicebatur,
praes, unde illud ,• pradibtts pradiis cavere. Apud Cic. epiß.
l.adVerr. Si fidejuffor ob eviftionem fuerat datus, fpecialiter
fecundus aucior appellatur. l. 4. f. de eviSlionib. FidejuiTorem
non male ita difcribi poffe arbitror: quod fit intercejfor, qui
ftlienam obligationem in fidem fisam fitfi:ipit mediante ßipulatione
ita ut debitor principalis maneat obligatus. Ex bâc fidejuilbris de-
fcriptione facile videre eft , quod fidejuflbr non fit debitor
principalis, fed tantum acceflbrius : nam intercedit ad obüga-

A Änbsp;tionem

tionem principalem, §, ^.Inß. hoe tit. Ideo fidejuflbres à Juris
Confultis aliquando acceffiones appellantur. /. 91. §. 4,
verb. obl. l. lt;3^1. f. de fiint. (^libérât, l. 34./. hoctit.

I I.

Varis funt differentiae , inter fidejuflbrem amp; expromifTo-
rem, eum, qui conftituit, mandatoremamp;correum.

I.nbsp;FidejulTor ab expromiflbre difFert , ita ut expromiflbr
in fe fufcipiat alterius obligationem : adeo ut principalis debi-
tor liberetur , vel ab initio tota obligatio in expromifforem
conferatur , vel ex poft fado , in locum debitoris accedat per
novationem; nam expromiffor eft is, qui pro alio, novandi
animo promittit. I. uit. ff.ad SC. Mnced. I. zi. ff .ad SC. Veil,
l.iy.^.î.ff.deoper.libert. At vero fidejufTorita obligatur, ut
principalis debitor maneat obligatus, pro quo fidejubet. /. 55.
f.de cont, empt. 1.10. ff. de pignor, a[i. I. ff. de pecul. Unde
apparet fidejialTione non fieri novationem.

II.nbsp;A conftituente differt fidejuffor. i. Qui conftituit,
vel fuum vel alienum debitum conftituit. §.S. Infi.deaÜionib,
Et hoc nudo paólo. /. i. in pr. amp; 4- ff. de conflit, pec. Fide-
jufTor tantum ad alienam obligationem per ftipulationem acce-
dit. Nam fidejuffio efl verborum obligatio , qua quis alienam ob-
ligationem in fidem fuam fuftipit , ita ut debitor principalis maneat
ebligatus in pr. Infl. hoctit. dicitur verborum obligatio, aliter
ftipulatio. Fidejuffio olim non fiebat, nifi interpofita ftipu-
latione. ff.de verb. obl. Hodie nihil intereft quomodo
fiat fidejuffio amp; quavis lingua, non tantum folemniâ, fed tam
Graeca quam Latinâ : modo fit idonea amp; per quam contrahen-
tium confenfus intelligatur, quod in quavis fîipulatione obti-
nere videtur. /. 10. Cod. de contra ^ committend. ßip. 2. Con-
ftitutum eft Juris Prxtorii. FidejutTio Juris Civilis. Con-
ftitutum femper habet diem adjedam , five expreffe five taci-
te ; quia fubintelligitur fpatium decem dierum. I. zi. §.1./quot;.
de confit, pec. unde conftitum in diem fieri dicitur. FidejulTio
fit vel in diem vel pure.§. -y. Infi, hoc tit.

III.nbsp;Fidej^ufFor à Correo differt ; quod hic teneatur alieno

nomi-

nomine; nam tantum accefforie obligatur /.8. hoc tit. /. 12.
Cod, eod. ille vero fe proprio nomine ex confenfu obligat.

IV. A mandatore differt fidejuffor. i. Quod mandator
femper praecedat obligationem principalem , fidejuffor vero
fequi amp; praecedere poteft. 5. Inft. hoc tit. l. 6.§. z. ff. iod.
2. Fidejuffor fit verbis ; nam ftipulatio intercedit , mandator
folo confenfu obligatur, nam mandatum eft contradus con-
fenfu conftans. in pr. Inft. de obligat, e.v conf. 5. Fidejuffor
debet effe praefens, nam ftipulanti debet refpondere , manda-
tor abfens fieri poteft.

I I I.

Prsemiffis illis, nunc confiderandae veniunt perfonse, qus-
narti adhibentur fidejuffiwni vel prohibentur. Omnes poffunt
fidejubere, qui fe fibi amp; aliis poffunt obligare. /. 5./. hoctit.
t. Filiusfamilias poteft pro patre fidejubere amp; fidejubendo ob-
ligatur. /. 10. §. Z.ff. hoc tit. I. b'. Cod. eod. I. i.Cod.ftliofam. minor.
Adeo, ut, fi poftea filiusfam. fui juris fadus fit , à creditori-
bus poffit conveniri , in quantum facere poteft , vel in po-
teftate conftitutus in folidum condemnandus eft , amp; ipfe pa-
ter eo nomine poteft conveniri aâione quodjuffu. E contra-
rio fi pro ignorante patre intercefferit, cefTat haec aâio, nifi
in rem patris fit verfum; nam tunc cum patre agendum eft,
quatenus in rem ejus verfum fit. 2. Pupilli amp; Minores, au-
doritate tutorum vel curatorum refte fidejubent, quamvis
habeant reftitutionem in integrum. I. 48. §. i.ff'. hoc tit. l.j.

minorib. At vero fine tutorum vel curatorum au-
ftoritate impubères vel minores non poffunt fidejubere ; quia
fine eorum audoritate, non obligantur. l. ir. in pr.f.deacq.
rer. dom. 5. Servus potefl fe fidejubendo obügare , -fed tan-
tum quoad rem peculiarem, fi faciat deteriorem domini con-
ditionem , fed fi meliorem, excedere poteft rem peculiarem.
1.19. f. hoc tit.

I. Non poffunt admitti ad fide/uffionem milites, ne à mi-
litia avocentur. /.8. §.!•#'• qui ßtifd. cogant.l. Cod.locat.
cond, nifi in rem fuam , (id eft) cum fidejubent pro fuo pro-

A 3nbsp;cura.

curatore : nam milites armis non privatis negotiis occupari
debent; utnameris amp;ßgnis fais jugiterinhärentesRempublicamy
à qua aluntur ab omni bellorum nec^itate defendant. Hinc Sena-
tus Frifiorum, non tantum nonadmifit militis fidejuffionemj
fed neque etiam Capitanei etfi fatis locupletis. Ut refert. a.
Sande in fuis Dec. Frtßorum hoc tit. 2. Furiofi fidejuITio non
tenet ; quia nefcit quid agat, neque etiam mutus , furdus -
nec infans polfunt fidejubere : quia fidejuffio fit interrogatio-
ne amp; congrua refponfione. 1.1. inpr f. de verb. obl. requiritur
enim verborum interventus : fed cum hodie fidejuffio perepi-
ftolam fada valet ; nulla de muto amp; furdo erit dubitatio.
3. Clericus non rede fidejubetj nam aequiparatur militi Nov,
iz^. Cap.6. ubi Clericus impeditur, ne fidejubeat pro Publil
canis amp; Vedigalium Redemtoribus, ne exinde fandx domus
damno afficiantur. Poteft tamen fidem fuam interponere pro
aliis, fi pietatis amp; neceffitatis caufa exigat: at vero fi Clericus
fefe pro alio de fadofidejubendo obligaverat, fine dubio com-
pelli poteft adfolutionem, quia rede intervenifle videatur.

I V.

Denique mulieres nequeunt fidejubere ob SC. Vei. 1.1. ^
tot.tit. ff.ac Cod. ad SC.Veil. Nam fsminae ex fidejuffionenon
obligantur ob hujus SCti exceptionem. /. i.f.ad SC.Fell. i.
1.10. Cod. eod. Quam exceptionem SCti iis prxbuit ob imbe-
cillitatem fexus, ne interceffio fua ipfis nocere queat. I. t. ^
feqq.ff. ad SC. Fell, ac du® funt caufae , quibus nequidem mu-
lieres ipfo jure ex fua interceffione obligantur : prima eft, fi
aliter quam publico inftrumento interpofito fidejufferint./, 23.
I. ult. Cod. ad SC. Fell. Secunda eft jure noviffimo conftituta,
quod mulieres non tantum non efficaciter pro extraneis inter-
cédant, fed nequidem in fpecie pro maritis nifi oftentatur,
pecuniam in utilitatem ipfarum mulierum effe verfam. Auth.
fi qua mulier. Cod. hoc tit. amp; Nov. 134. Cap. 8. Gudelintu in
Comment, de jure noviffimo. Nifi ei beneficio valide renuntiave-
rint, habent tantum hoc b?neficium mulieres , fi pro aliis in-
tercédant. Excipe tamen , fi apud minorem intercedat mulier,

turn

I NAUGURALIS. 7
tum rede ex fua interceffione conveniri licet, eft enim Privi-
legium aetatis fortius quam SCti. /. iz.ffquot;. de minorib. Cefläc
hoc SCtum. I. Si mulieres aliis quid donent. /. 4. §. i. f.
ad SC. Veil. 2. Si pro aliis folvant. /. 4. §. 5. ^od. tit. Nam
non nifi ante folutionem mulieribus beneficium exceptionis
jrodeft. l.ii.f.ad SC. Maced. Si vero de faóio folverint,
labent indebiti condidionem. i. ^o. ff. deindebit. cond. 3. Si
indemnitatem promiferint. l.S.^.i.ff^.hoctit. 4. Si fe ad utilita-
tem fuam obligent. Amh.ßqm mulier. Cod. eod. tit. Prsterea
huic SCto locus non eft , ob ipfum fadum mulierum. i.SL
callide amp; dolofe intercefferint. l.i%.Cod.eod tit. 2. Si fpecia-
liter renuntiaverint huic SCto , modo de illo edodae vel in-
firudae fuerint. 3.Si pretium acceperint pro fua intercethone.
l.zi.Coâ.eod.tif. 4. Denique, fi cum viris communem ne-
gotiationem exerceant. Qui modi hifce verficulis iu funt.
Caßbus i» dem mulier fpondendo tenetur.
Pro libertate, amp; pro dote , renunciet, etß.
Decipiat, pretium capiat, caveatqueßcundo.
Debenti ß fitccedit, ß débita capit,
Sin minor efi credens, fi commoda propria gejfit,

Obfervandum eft fidcjulforem ad omnes obligationes acce-
dere polfe. /.I. ff. hoc tit. five re five verbis, litteris vel con-
fenfu fint contrats five demum contrahendae. §. i. hfi. hoc
tit. amp; §. 3-nbsp;^ 6. § «.'/. ff. eod. Nec intereft utrum fint

naturales vel civiles; omnis enim obligatio civilis fidejufforem
admittit. §•nbsp;hoctit. Exceptio eft in obligatione mariti,

qua maritus conveniendus eft , foluto matrimonio, ut refti-
tuat uxori dotem : pro qua obligatione fidejuflbrem exigi
conftitutiones vetant, ne perfidiae caufa in connubio gcnere-
tur. 1.1. amp; Cod. ne fidejuff. dot. dent. Nifi in cafu inopi»
mariti, tunc enim cautio fidejulToria admitti rede poteft de
confervanda ac reftituenda dote. Gail, in fuis obferv. Tenetur
quoque fidejufTor ex obligatione, quas exdelidovel quafi de-
lido proficifcitur. /. 8.§. J. I- 56- §•nbsp;ff'hoc tit.

At

At DD. diftindionem faciunt inter delida, ex quibus prove-
niunt pecuniariae pxns vel capitales : priori cafu admitti pof-
funt fidejulTores ; nam fufficit, ut quis , aut pignoribus aut
idoneis fidejufforibus, caveat 1.6. i.f. de maner. amp; honor.
amp; nihil refert utrum reus psenam folvent an vero fidejuffor,
modo folvatur. arg. l. 25. amp; l.^.f-hoc tit. Aramai difp. 23.
adl. S. ').h. tit. Si tamen reus ante litem conteftatam moria-
tur, liberatur tam fidejuffor quam reus. /. 10, 2. jf.fi qtfis
caut.in jud. ßjl.caufafaäx non ohtemp. hocenim aequitati con-
veniens eft, quod fi principalis debitor liberetur , multo ma-
gis fidejuffor qui eft accefforius. Nam accefforium fequitur
fuum principale. Pofteriori cafu , fi agatur criminaliter amp; ad
coërcltionem corporis, inutiles effet fidejuffio. l.^^.f.de cafl.
^ exhibit, rear, l.zz. f depxn. Quia delida fuos teneant au-
Ôores : nam paenas corporalis nulla poteft fieri reftitutio, amp;
nihil prodeffet fidejuflquot;ori , fi reus poftea eandem lueret pae-
nam j ac non minus firma mihi haec ratio videtur, quare ne-
mo pofTit pro paena corporal! obligari , quia nemo eft domi-
nus membrorum fuorum /. ff. ad L. Aqnil, amp; abfurdum
fané foret, pro reo fidejufforem plentere velle: nam pxnx fi-
nis intendit partim ad emendationem delinquentis , partim ad
exemplum, quo alii à maieficiis deterreantur , partim adfola-
tium, quo Isfus vel ejus cognati fruantur : at fi fidejuffor da-
retur pro reo , tunc nec reus emendaretur , nec exemplum
commode ftatueretur, nec lasfo ejufve cognatis fatisfieri po-
terit , quare fidejufforem non poffe intercedere pro adore fce-
leris omni dubio caret. Quod noftris moribus amp; Gallorum
convenit, quibus quidem in adionibus ex delidoarbitrariisamp;:
paenis non capitalibus, relinquitur arbitrio Judicis, ut reo li-
ceat fibi fumere fidejuffores , qui cavent de judicio fifti, ut
reus relaxetur , amp; eo melius fefe defendere poffit amp; fententiae
executionem exfpedet. Juxta 1,6. §.3. Cod. de appell. In capi,
tali crimine nullo modo locum habet fidejutTio neque relaxa-
tio; cujus rei expreffus eft textus. in Statut. Dixctf Vit. Rttb.
x6. Artic.u his verbis. gÇn alle mttmi öacc öe ficaf ig' ban
^ ïijtif/

ÏÖbe/ ïijbe/ openftacefcöabattecinge / gecfeïmge ofte Öücsclij»
he / en öen gegangene nîft re ontflfacn op ïio^jcötocamp;r.
Qus latius apparent, apud Simon, van hemw. in fua Cens.Fo-
renf. Admittitur quoque fidejufTor ad naturalem ob/igationem.
§. I. infl. hoe tit. l. iz.nbsp;i. amp; 16. ff. eod. Nam naturalis

obligatiosequeveraefi, etfi ex fe fatis fit infirma, qua: acceffio-
nc fidejuflbris fatis munitur ac firmatur.

V I.

Datur quoque fidejufTor pro obligatione pupilli, modo fit
infantia major; non vero pro furiofi neque prodigi. 1.6.jf.de
verb, obligat. Profervo etiam obligatur fidejufTor j nam fervus
poteft naturaliter obligan cx contraélibus. /. i^. in pr.f. de cond.
indebi.l. 50, §.2. de pecul. non folum extraneo, qui cum eo
contraxit; verum etiam domino fuo. i.inß. hoc tit junä.l.
14. ƒ■. dc obligat, aä. Ideo extraneus amp; dominus , in id, quod
fibi naturaliter à fervo debetur, rede à fervo fidejufTorem ac-
cipiunt. i. infl. hoc tit. /.70 ^.l. ff.eod. nam obligatio natu-
ralis ut alias acceffiones , nimirum, conftitutum amp; pignus, ita
etiam admittit fidejulTorcm. §. i. infl. hoc tit. L i.^.j.ff.deconfl.
pec. E contrario in id, quod fervo à domino debetur natura-
liter, nonadmittiturfidejuCfornequedatusobligatur./. 56. §. i.
ff. hoc tit. hac quidem ratione; nam fi hoc cafu fidejuflbris ali-
qua effet obligatio, ea ftatim recurreret ad dominum, amp;: unus
idemque fibi quodammodo efTet obligatus, quod fieri nequit.
l. -in. ff. defolut. l. 7. Cod. de paä.

VII.

Jure antiquo creditor ante reum principalem poterat eligere
fidejufTorem , ut fibi folveret debitum. /. 5. cod. hoctit. Jure
vero novo, fi fidejufTor conveniatur ante debitorem principa-
lem, poteft allegare exceptionem beneficii ordinis feu excuffio-
nis : vocatur ordinis beneficium, ob ordinem , qui obfervari
debet à creditore, in conveniendo primo reum principalem ,
tum demum fidejuflbrum ; amp; defcribitur ; Quod fit Privile-
gium, quo oppofito, creditor prius debet con venire debito-
rem principalem, amp; eo excuflo demum fidejuflbrem. Quod

Bnbsp;ab

lo DISPUTATIO JURIDICA

ihlmp.Moß.Juftm. introduclum eft ex mvell.äf, unde defum-
pta eft , Auth.fTiXfent. cod. hoc tit. Fidejuffor non convenien-
dus eft antequam debitor principalis, nifi is vel abfit vel folvendo
non fit, quo cafu Imperator fuccurrit fidejuffori indulgendo
ei fpatium, intra quod debitorem abfentem evocet, idque ju.
dexei prodiftantialoci concedere debebat, quo fpatio temporis
elapfo, fi reus non apparuerit, lis peragitur contra fidejufforem
amp; condemnatus fatisfacere creditori cogitur , quod non obti-
net in aliis paenis, cum dies ipfa difta (atis interpellât promiffo-
rem. I. zz. f. de obl.amp;aü. l. zi.f.deexcep.arbit. Sed aliquid
aliud obtinet fi fidejuffor fuerit acceptus tanquam principalis de-
bitor 5 nam tunc intelligitur folutionem alterius debiti fufce-
piffe, tanquam proprii, amp; perinde eft, ac fi omnibus benefi-
ciis fidejuffor renunciaverit : nec ut fidejuffor, fed ut debitor
principalis âbfque ulla alterius difcuffione convenitur ; nam in
contractibus verba non debent effe otiofa./. i, i.ff.quodqui/q.
jur. drc. 1.109. f. de leg. i. Neque fidejufforibus, judicio fi-
ftendi neque judicatum folvendi caufa datis ; beneficium ordi-
nis eft conceffum, quia hujufmodi ftipulationes exaudoritate
Praetoris interponuntur, ut judicium ratum fiet. /. i.f.deflip,
frlt;et. Neque etiam ei conceditur hoc beneficium , qui pro na-
turali obligatione fidem fuam interpofuerat. arg. I. 16. §. 4. f.
lt;6öcm.ut pro obligatione pupilli, mulierisamp;ejus, contra quern
executio fieri nequit. l.z'^. f.hoc tit. Hic quxri poflit, anre-
ftitutio in integrum competens minori, etiam profit ejus fide-
juffori? nego, hoc quidem certum eft in aliis reftitutionibus;
fed in reftitutione, quas minori conceditur nullo modo: quod
probatur per I. i. ^ z. cod.de.fidejuß. mina, ita ut adio mandati
eidenegetur. I. ff. de mimrb. 1.%^. ff- de actn.velomitt.hared.
Nam fidejuffor ideo intervenir, ut , fi minor non poffit con-
veniri ipfe fidejuffor conveniatur. Excipe. i. fi adverfarius
validé poteft contra alium actionem fuam experiri, puta, con-
tra principalem debitorem, /. 51. ff. de procura,, z. fi quis fpo.
ponderit pro minore, putanseum effe majorem, l-'^^. ff.hoctut,
Ceflfat beneficium ordinis. i. fi quis ei fpecialiter rcnuntiaverit.

arg. I. pen. »lt. cod. depaB. Dicofi fpecialiter renuntiaverit; nam
generali renuntiatione ab omnibus fibi juribus competentibus,
non excluditur fidejufforab hoc beneficio : quia rcnuntiatio eft
ftridi juris, amp;, fi exprefle ejus mentio non fuerit fada, non
venietfubintelligenda. 2. fi debitor principalis abfens fit. Avtb.
praßnt. Cod. hoc tit. quod Çaitis intta cx^Wcâtuvn eü. 5. fi debitor
non fit folvendo. DiEi. Amh. équot; 1.6. f.dedolo malo, 4. fi quis
malitiofe negaverit fe fidejuflifle, arg. Â 10. §. i, f. demi/iorik
nam jura deceptis non decipientibus funt fcripta : 5. Si fide-
juffor debitori fuccefltrit/. 14. Colt;af./amp;öc «gt;. tunc enim ut princi-
palis debitor erit conveniendus, quia per aditionem hxreditatis
omnibus creditoribus tacite obligatur ; nam reprsfcntat perfo-
nam defundi amp; in omne jus dcfundi fuccedit.

VIII.

Si plures fidejuffores concurrant Imp. nofier juß. in^.ä,Jnß.
hoc tit. docet, fingulos fidejuffores in folidum teneri ipfo jure,
etiamfiid nominatimnonconvenerit. /.j. cod.hoc.tit. at habent
divifionisexceptionem, ex DiviHadriani epiftolâ§. 4. infi. hoc
tit. I. 2.6./f. eod, quidam putant quod hujus beneficii origo fit
Divo Pio adfcribenda , fed parum intereft an hoc beneficium
fuerit excogitatum à Divo Hadriano , amp; audum à Divo Pio.
amp; fic definitur; quod fit privilegium, quo oppofito , finguli
fidejuffores, fi plures fint, non poffunt conveniri infolidum,
fed quifque pro virili parte. §. 4. inß. hoc tit. Qua exceptione con-
fequuntur fidejuffores, ut creditor aélionem fuam dividat, ut
fic fidejufl'ores folidi condemnationem effugiant amp; finguli tan-
tum pro fua parte conveniantur : modo omnes fidejuffores tem-
pore litis conteftatas fint folvendo. §.4./»^. hoctit. /. 51. §. i.c^
pen ult. ff. eo^'nbsp;tempore quis fidejuflbrum non fit

folvendo, hoc csteros onerat.nbsp;hoc tit. l.^.ïo. ^.i.Cod.eod.

Nifi tamen confidejufforcreditorem admonuerit, ut tempeftive
abeo fcilicet confidejuflbre, qui forfan poft brevi temporis in-
tervallum non eflquot;et folvendo, peteret partem debiti amp; neglexerit

five petere noluerit, tum etiam non tenetur confidejuflbr info-
lidum , neque ad rem attinet, fi poftea quidam non fuit fol-

B anbsp;vendo;

vendo; nam hoe non fpedat ad periculum confidejuflbrum/. 5,1.
^.pe». ult.ff. hoe tit. Quae exceptio etiam poft litem conteiîktam
opponi poteft, /, 10. §. i. Cod. hoc tit. Ceflat beneficium divi-
fionis. I. Si reliqui fidejuflbres abfint aut tempore litis conte-
ftat^ non fint folvendo; nam fi poft litis conteftationem defi-
nant folvendo effe, illud damnum creditor folus fentiet. §. 4.
infl. hoe tit. 2. Si unus ex fidejulToribus deceflèrit fine haerede./.
z6.ff. hoe tit. 3. Si quis intercefferit cum eo, qui tantum natu-
ralitcr poterat obligari, ut mas amp; faemina, tum masinfolidum
erit obligatus./. äß:ff hoctit. Quod etiam a Srißx Senatu judi-
catum refert, Johan. à Sande. Si mas amp; fœmina fimul fidej,ufi.
ferint, licet beneficio divifionis non fit renuntiatum , tamen
tenereturmasinfolidum./.48./»/'r//quot;.Äötw. Sanèfi mas amp; fœ-
mina focietateminierunt, amp;in rem communem fpoponderint,
mulier obligatur pro fua parte amp;non pro parte mafculi ; quia
pro parte mafculi fidejuffiffe videtur, dum fefe obligauit in foli-
dum. /.17. §. z.ff.ad Sc.Fell. 1.18. eod. 4. Si quis permendaci-
um dixerit fe non habere divifionis beneficium. /.lo. ^.i.ff.hoc
tit . 5. Si quis tacite vel expreffe divifionis beneficio renuntiaverit.
/. I o. §. I. cod. hoc tit. é- arg. l. pen. ult. cod. de paä. nam licet uni-
cuique juri pro fe introduâorenuntiare. l.pen. ult. cod. depaBis

I X.

Et, fi, omiftaexceptionedivifionis, totum debitum folvat
fidejuffor, non poteft exigere à confidejufforibus, quod ultra
partem folverit, quia nullam aâionem contra eos habet: nam
fidejuffor cum confidejufforenon contraxit, fed omnes cum cre-
ditore contradum inierunt : nifi fidejuftoreâ lege folverit credi-
tori, ut creditor ipfi cedat adiones. /. 39. f. hoctit.l.'j6.f.dt
folut. Per beneficium cedendarum adionum, quod eft Privile-
gium, quo unus ex fidejufforibus, qui totum folvere paratus
eft, à creditore petit, ut adiones fuas cedat, adverfus con-
fidejuffores amp; reum principalem. /. 11. 2r. Auth, pra-
fint. Cod. hoc tit. etiam pignora tenetur creditor fidejuffori
folventi tradere. /. 11. 14. 21. Cod. hoc tit. modo pignus non
retineatur ob aliud debitum : ctfi fidejuffor à confidejuffori-
bus

bus nihil poffit exigere , tamen repetere poteft à debitore
principali, omne quod folvit aflione mandati §.lt;S, [nß. hoctit.
feu negotiorum geftorum adione , de quibus iatius quando
tradaturus fum de aäionibus fidejufforibus competentibus.
Qusri non immerito hic poffit, an poft folutionem debiti à
fidejuflbre creditori fadam , non poffit petere fidejufTor, ut
creditor fibi cedat adiones contra debitorem principalem ?
Negative refpondendum effe exiftimo, folutione enim fada
tollitur omnis obligatio , nec quicquam fupereft quod poftea
cedi poffit. /.yö.jf. de film. 1.^6.19. ff. hoc tit. l.z^^.^^.ffde
folut. Nam non entis nulls funt qualitates. Wefemb. par. hoc tit.
N.ult. Ceflat hoc beneficium. i.TacitâvelexprefTâ renuntia-
tione. z. Solutione debiti. /. y).ff. hoc tit. /. zi.ff.de folut.

X.

Porro fciendum eft , morte fidejufToriâ non extingui fide-
juffionem, fed tranfire in heredes. ^.z. Inß. hoc tit. l. 4. §. i.f.
eodem. Nem effedus fidejuffionis confiftit in eo, ut tam fide-
juflbrum haeredes quam ipfi fidejufTores teneantur in folidum^
l.z^. Cod.hoc tit. etfi hoc non fit exprefTum , quia tacite ineft.
l.-^.Cod.eod.inChréianei DecU. Belg.vol.lib.^. tit./^t. Dec.
179. Idque fit exemplo rei principalis. f. hoctit. Quod
obtinet in omnibus contradibus, ut fado defundi hœres con-
ftringatur. i.^ç.ff. deobl. amp; aä. Juxta Regulam /. 6z. f. de
R.J.Lzi^.ffquot;. de verb, fignificat. ubi dicitur quod haereditas, ni-
hil aliud fit, quam fucceffio in univerfum jus quod defun-
dus habuit j nimirum tempore mortis : unde quoque appa-
ret hasredem rei locum obtinere. /. 4. ff. hoc tit. Nam in con-
tradu ejufdem poteftatis Jurifque efi haeres cujus fuit defun-
dus. /. 59 de R.J. Etiamfi mentio haeredis nulla fit fada
incontradu/. z^. Cod. hoc tit. Nam hoc eft reguläre tuminfti-
pulationibus dandi, tum faciendi, ut tacite haeredes comple-
dantur, l. ii.ff.de contrahend. flip. Quoniam omnes obliga-
tiones ex contradu vel quafi contradu funt tranfitori^ , non
qu3ï ex delidis oriuntur ; quia in illis nulla eft repraefentatio
aut transmiffio, cum delifta penitus hsereant in perfona delin-

B 5nbsp;quen-

tum omni dubio caret. 7.24. §. r./f. deu/ur. l.^. ff. de eo qftod
certo loco, Perezius in hmc tit. Cod.

XV.

Duplices funt adiones, quae competunt fidejufforibus,
quarum prima eft adio mandati competens fidejuffori, qui
pro reo mandante I. lo. §. 11. mand.velcont. aut faltem prae-
fente amp; patiente folverit, ut poffit hac adione repetere quod
pro reo folvit, dixi fi folverit, nam ante folutionem , quia
mandatum necdum eft peradum , nulla eft adio fidejufforia,
nifi fidejuffor jam fit condemnatus adfolvendumj quia eo ca-
fu habetur ac fi folviffet ; cum fententiam fequatur executio,
dixi pro praefente amp; patiente, nam videtur tacite mandare. /. 6.
§. 2.1. iS.ff. 1.6. Cod. eod. vel etiam fi reus principalis poftea ra-
tum habuerit, cum ratihabitio aequiparatur mandato. I. ult.
Cod.ad SC.Maced, Fidejuffor fi repetat, quod folverit, non
repetit tantum principale debitum fed amp; damnum amp; etiam agit
adintereffe. §.6. Inß. hoc. tit. L zo. 35. ff. mand. l, ff. de
re jud,

XVI.

Altera adio competit, cum quis pro abfente amp; ignorante
fideai fuam interpofuerit, tune enim fidejuffori datur adio
negotiorum geftorum. /. 20. §. i.ff. mand, Nemini utique haec
adio competit, nifi ei, quiutiliter abfentis negotia geffit./.2.
ff. de negot. gefl. utiliter geffiffe intelligitur is, qui eo animo
geflit, ut Domino profit, quamvis aliter evenerit. l.io.ii.ff.
denegot. gefl. Caeterum fi quis pro invito amp; vetante fidejufle-
rit, amp; folvit, repetitionem non habet j nam donaffe videtur.
l.j[9.ff.mand. l. uit. Cod. denegot. geß.

XVII.

Denique explicandi veniunt modi, quibus fidejuffor li-
beratur.

I. Debiti folutione L^j. ff. hoe tit. nam fi folutione libere-
tur debitor ab obligatione, qua devindus eft creditori ; idcir-
co etiam liberatur fidejuffor afidejuffione; nam aequitati con-
veniens eft, quod quando debitum principale adimatur, multo

magis

magis fidejuffio , quae efi: ejus acceflorium , fiib verbo fo!u.
tionis etiam intelligenda efl; omnis fatisfaóiio./. iquot;]-]. f. deßg.
Verb. I. y. f. de folttt.

II. Palt;äo de non petendoquod fit, quan-
do creditores debitoribus fiiis remittunt , quod fibi debetur,
quod quamvis fit paâum firaudulentum tamen efl: fervandum,
dum fine dolo faélum fit,

III.nbsp;Per litteras dilatorias à Principe impetratas. l. 4. Cod.de
precib. quoniam hae exceptiones aftionem ad certum tempusde-
ferunt amp; creditori petenti ad tempus permiflum obftant. §. 10.
Inß. de except, l. ^.ff. eod.

IV.nbsp;Novatione. l. 18. Cod. de novat. per quam extinguitur
prior obligatio amp; nova ponitur, pro qua non efl: interventum,
quatenus tamen novatio fubfiflit. i. fin. Cod. de novat. cum non
tam intenderint contrahentes ad extinguendam priorem obligatio-
nem, quam in aliam transfundendam, quam tamen fubefle ne-
ceflTarium efl;, ut prior obligatio extinguatur,

V.nbsp;Prsfcriptione temporis. /. j. 4. Cod. de pnrf long, temp,
Nam qui ufucepk pro folvente habetur, /. 37.hoc tit.

VI.nbsp;Confufione. /. 3. §. ßn.fi. defokt. Si creditor fuccedat
debitori, five debitor creditori, cum pro eodem apud eundem
non datur interceffio, quicafustamen exceptionem patitur; ut
fi inventarium fuerit confedum, per quod jura manent intégra,
perinde ac fi non adiiffet haereditatem. l. fin. Cod. dejur.deliber.
idem quoque obtinet fi fidejuflbr debitoris fit haeresejus. /. ^.ff,
hoc lit. pam fidejuffor tunc conveniendus efl; à creditore vel tan-
quam haeres; namhsres obligatur tacite adeunda hsreditate cre-
ditoribus defundi , vel tanquam ipfe debitor;

VII.nbsp;Si ad inopiam vergat reus aut folutionem longo tempo-
re protrahit.

XVIII.

Operae pretium erit, ut ultimolocodifcutiaturquœftioj an
fidejufforprorogationeterminiliberetur? Licetineà multi DD
maxime diflentiant. Verior illa mihi difliinguentium fententia vi-

Cnbsp;detur

detur, utrum fidejufTor ad certum tempus, utrum vero fim-
pliciter fine certi temporis adjedèione fiierit obligatus.

Priori cafu poteft fidejuflbr agere ut liberetur, nam non te-
netur ultra tempus adjeftum reftringendae limitandaequefidejuffi-
oniscaufa: quia quando de praejudicio tertii agitur , tune tem-
pus prorogatum non dicitur idem tempus. GaiLlib.i.obfervlt;tt, 30.
amp; prorogatio tantum operatur inter prorogantes. arg. /. 46. §. 4.^.
deadminift. tut. /. 5. infn- ff. de arbit. abfente fidejuflbre amp; fic ei
nocere nequit. Juxta regulam, quod padum non operetur ul-
tra perfonas; inter quas eft interpofitum, nec etiam ultra illam
rem, de qua interponitur. /. z-j.ff. depaSl. amp; tot. tit. Cod. res in-
ter alios aEl. aliis non prajud. Chrifii. Decif. Curia. Belg, Vol. 5. Cod,
lib. tit. .Dec. 115. Nam aliter fadum debitoris noceret fide-
jufl^ori contra juris aequitatemj nifi fidejuflbr novandi fidejuffi-
onis animo fidem fuam de novo interpofuerit. /. ij. 11. f. locat.
l.j. Cod. eodem. tit. I. z iff. dearbitris.nbsp;ff. de admin.tuto,

Cseterum fidejufl'or hoc cafu quidem liberatur, quoad fortera
yel penfionem aut ufuras futuri temporis, non autem quoad
penfiones amp; ufuras prxteriti temporis , hadenus enim obliga-
tus manet. Sande in fuis Dec. Frißa.

Pofteriori cafu , fi tempus non fit adjedum fidejuffionis
reftringendae limitandaeque gratia ; fed fi quis fimpliciter fide-
juflerit pro quodam debitore I. 54./'. locat. tunc enim non
finitur obligatio fidejuflToria prorogatione folutionis ; nam
fidejulfor in omnem eventum non fads folutionis manet ob-
ligatus , quoniam tunc nimis facile poterat fraudari creditor.
E. G. Si quis pure intercefferit pro debito , quod certo die
folvendum erat. Quod effet contra fidejuflionis intentionem;
Cram fidejuflbr ideo fidem fuam interponit, ut creditori me-
lius fiet cautum. inpr. Infl. hoc tit. P uranon addo , nam non
abfolutum tradatum hifce pagellis proponere , fed potiffima
îantum capita levi peniculo adumbrare animus fuit.

A N-

A N N^ E X A.

l

^Ater , liherkrexharedatis , pupilUri-

ter fubßituere potefi,
I 1.

Emphjteußs efi contraäusjumgentium.

III.

HAresnon potefi ejfe tefils in tefiamento,
legatarius contra,

I V.

Tuhliciana aäio etiam Domino datur,

V.

Jus altius toüendi efi fervitus,

V L

- Aäus extr mms in tefiamento celehrart
nequit.

Jn omnt conjunBiong locum habet jus ac-
crefcendi.

Vin.

FilMsfam. de kdventitm plenis ufiari
nequit,

IX.

Veftimentorum efl qmfi ufmfm^us.