d, V A M,
FAVENTE DEO TER OPT. MAX.
Ex AuBorïtate Magnifici D. ReBoris,
S.S. Theologis Dodoris, ejufdemque Facultatis in Inclytâ Acacjemiâ
Ultrajeftma Profelforis Ordinarii, Verbique Divini ibidem in
Ecclefiâ Praeconis,
NEC NON
Amplißmi Semrm Avademià confenfu , NohiUßmaqtic
Facultatis JVRIDIC^ Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in UTROQJJE ƒ URE honoribus amp; Privilegüs
ritè amp; legitime confequendis,
Eruditorum examini fubjicit
PAULUS GISBERTUS VOET. Ultraject.
A. D. quot;Z-ff Augufii, hora locoque folitis.
Ex OiEcina fIancisci Halma, Academix
Typographi , cb bc Lxxxix.
Amplijfmis Gravijfmts ac CónfMjftmis
V I R I S,
ejufdemque Facultatis in illuftri Batavorum Acade-
mia ut ÔC Juris hodierni ProfefTori ordinario.
J. U. D. Urbis UltrajedincC Confularis dignitatis
viro, nuper ad celfiffimorum ac Pr^epotentium D.D.
fœderati Belgii Ordinum generalium confeflum de-
legato, nunc vero illuftribus ac potentibus D. D. Or-
dinibus Provincie Ultrajeclinx à Secretis : fratribus
ac fautoribus fuis omni ofEciorum genere colendis,
NECNON
Experientißmo VoSfißmofue
D. ANNiEO van ECHTEN, M.D,
amp; qu^eftori vigilantifïimo Avunculo plurimum
honorando.
J)ifpHtattonem hane ut ^ ß ipfum
(onjecratum voluit
PAULUS GISBERTUS VOET.
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
INAVCVRALIamp;
D E
E Advocatis eorumque officio hac
inaugurali adurus difTertatione, ope-
rs pretium fiare arbitror , fi non
nulla de verbo fofi»landi (in quo po-
tiffimum confiftit advocati offi-
cium) prasmiferim. Prœfertim, cum
vel ftriäius vel latius , vel proprie
vel improprie illud in jure accipiatur.
Quandoque enim refertur ad caufas
criminales, amp; tunc nihil aliud eft poßulare quam accufare amp;
aliquem criminis reum poftulare : quandoque ad caufas civi-
les , quo cafu iterum vel fumitur tam pro advocando quam
procmando j vel ftrifte pro advocationis munere tantum.
Hahn, h.t. mm, z, Slcatpoßnlaretmc fit fccundum Ulpianum,
fuum vel amici defideriaVn exponere vel alterius defideriocon-
tradicere apud eum qui jurisdiftioni prsft. l.i.^'i-. ff.h.t.I.
4. §. 8. ff. de damno iufeSio, quamvis aliquando etiam apud,
judices pedaneos , fed improprie dicatur fada poftulatio. /.
I. ^.6.f.h.t.
I T.
Poftulare autem aliquis poteft vel pro fe vel pro alio, qui
pro alio poftulat , advocatus dicitur , vel caujamm batro-
nia , etiam orator. /. 2. §. 45. ff. de or ig. juris. I. 14. c. de
advocat. diverfir. judiciorum. Quales amp; alibi appellantur ju-
fiitias fatellibes in toto feculo felices. pram. pandeEl. juris
facerdotes juftitiam colentes, amp; boni amp; squi notitiam
profitentes I.nbsp;ff.de jußit. ^ jure unde evenit, adl
vocatos digniores ac nobiliores fuiffe habitos procuratoribus:
cum horum munus apud Romanos inter viliora amp; abjedora
numeratum fuerit. I. 34. C. de decurionihus. Quod ut mani-
feftius appareat, confultum erit praecipuas inter advocates Sc
procuratores recenfere differentias.
Primo itaque perfonam clientis in tutelam fuam fufcipit
advocatus, caufas orat, libellos concipit , t. C. de error, ad-
■ifocat. jura tradat. procurator vero advocationis minifter
«ft , res feu negotia expedit , atque efficere debet, ut in-
ftrumenta habeat advocatus. Cujac. in. tit. C.de procurât, z.
ki cunfèis caufis admittuntur advocati, five civilibus fivç
criminalibus, ut patet ex multis Ciceronis orationibus : gj
procuratores tantum in civilibus privatifque caufis interve,
niunt, five infamantibus, five non infamantibus, five non
Jnfamantibus, I. 6. §. i.ff. de his qui notant, infam, in cri-
minalibus plerumque non admittendi, nifi ills tales fint, ut
rei «tiam abfentes dâmnari poffint 5?« §• f-de procura-
t$rilgt;H( ^
-ocr page 5-f ribus, cujus ratio ex parte accufatoris eft ftibfcriptio in cri-
men ; ex parte rei ne judicium reddatur eluforium , cum
fententia feratur in procuratorem cum quo litis conteftatio
fada eft, /. i. C.de femnt. ^ imerloeat. damnantur vero
abfentes criminum rei , fi pœna fit irroganda, tju® minor
eft relegatione. /. i. f. an. per alium caufa appellat, reddi pof.
fim. vei lis cum_ ipfis reis prsfentibus conteftata fit. arg. d. l.
r. C. de fientent. ^ interlocution, j. procurator mandato do-
mini conftituitur ; eft enim fecundum Ulpianum in Lt. ff.
lt;k procurât, qui aliéna negotia mandato domini adminiftrat
Sic ut teneatur de rato cavere , fi de mandato ejus dubite-
tur. /. I. c. de prtKuratorihtu nec ullo modo pro adore ad-
mittatur fi conftet ipfum mandato carere ; exceptis quibuf-
dam conjundis perfoms, pro quibus etiam fine mandato re-
de intervenir. /. l'y-ff- de procurât, licet abufive appelletur
procurator , qui pro reo fine mandato intervenir, ejufque
defenfionem fufcipit, inde defenfor proprie didus. §. 5.
fitit. de fattsdation. uti amp; qui mandato caret, in /. 58; ff. de
folutionibus. l. 24. f. de negot. geffis. l. n. §. i. /. ult. ^.ult.
ff. rem. ratam haberi cum revera falfus procurator fit. /,5.§..
I. rem ratam haberi. Haec aliter in ad vocato obtinent, quip-
pe qui fine mandato , rogatus à diente , patrocinium ejus-
in fe fufcipit. 4. Privatum eft.procuratoris officium , faltem
eatenus, quatenus invitus cogi non poteft ad id ut procuratio-
nem alieni negotii in fe recipiat. /.8. §. r /. de procurât, ^ivo-.
cati vero officmm ita publicum eft, ut illi, qui in ordinem-
îllum relati funt . inviti à magiftratu poffint adigi ad patro-
cmium prsftandum ill,s , qui caufarum patrono funr deffi-
tuti. l.i.^.^-ff.depofialmao. Sicut. fia judicemonitipa-
erocinium clienti recufent, m pofterum foro arcendi fint ve-
hiti indigni. Î. 7. C. de poßulando,
Ad fplendidiffimum hoc advocatorum officium olim^a^
j I,
ji
mittebantur omnes nominatim haud prohibit!, fi modo fatis
eruditi ftudiorum in fe haberent fiduciam ; fed poftea non
aliter in numerum amp; ordinem caufidicorum fuerunt coop,
tati, quam fi prius y»rK periii eorum doüores jurati depofutjfent
ejj'e eos, qui ftirrogari defiderant, peritia juris inflruRos. /. ii.
^.i.C.deadvocatü diverfor. judiciorum. qmm juris kientiam uc
alacri ftudio nancifcerentur, annorum quatuor fpatium iis
praefcriptum fuit, quibus juftinianus quintum fuperaddi vo-
luit. proamion.pandeEl. noftra vero aetate fufticit, fiexhibea-
tur promotionis academicae teftimonium, amp; folenne praefte-
tur jusjurandum , ut patet ex inftrud. Curias Ultrajeâins
amp; inftrud. CurisB Holl.art. i. nec remanfit in ufu illud quin-
quennii tempus, cui ante adftricti erant legum fludiofi. Zj-
peus mtit. jur, Belgici ad h. tit. de poßulando,
Caeterum varii à poftulandi Ilicentia fuerunt exclufi j qui-
dam edido, quidam lege, quidam fententia judicis, edicäo
prohibiti tres hominum ordines j non nulli enim in totum
repulfi funt ; quidam pro aliis poffulare vetiti ; quidam de-
nique pro fe amp; quibufdam aliis ad poftulandum admiffi , nec
praster illas perfonas ulliclientipatrociniumprœberepotuernnt,
in totum edido poftulare prohibiti fuerunt minores annis fep-
tendecim : ea enim aetate majores, uti ad procuratoris offi-
cium tam in judicialibus quam extra judicialibus negotiis po-
tuerunt admitti ; §. 5. inßit. quibus ex caußs manumitt- non
licet, l.x^.jf. de manumiß. vindiäa. ita quoque ad poftulan-
dum : nam amp; Nerva filius eo anno de jure fertur refpondilfe :
ac crédita fuit ea aetas moderata fatis ad procedendum in pu-
blicum. /. I, 5. f. de poßulando. propter vitiunn quoque
feu cafum etiam omnino poftulare nequeunt ex edido furdi,
qui prorfus non audiunt ; quia magiftratus julTum intelligere
non polfunt, ac proinde nec contumacis argui. d,l, i. §.5.
ff: de poßulando hic vero praetori difpHcuit de mutis mentio-
nem
inauguralis. '7
nem facere, quia illos fermonem habere atque adeo vel pro fc
vel pro aliis caufam dicere per naturam impolfibileeft,
In fecundo ordifie , eorum nempe qui pro fe quidem-at
non pro aliis admittuntur , occurrunt ob fexum feminae; in
quibus ratio quidem prohibendi fuit, ne contra pudicitiam
fèxui congruentem alienis caufis fe immifceant, ac virilibus
fiingantur officiis. /• i.§. pofidando. I. z. f. de reg. juris.
Qui enim olim poftulabant , in ordine ftabant praetorem ad-
euntium, quibus matronam Romanam admifceri indecorum
erat. l.fin. C.dearhitris. Occafio vero ac origo prohibitionis
introduda fuit a Carfania (vel ut alii, GajaAfrania) impro-
bilfima fsmina, quae inverecunde poftulans, amp; magifl:ratum
inquietans , huic edicäo caufam dedit. d. I. i. §. ^.ß, h. t.
Faletius Maximi Uhr. 8. cap. 5. Hue quoque referendi ob
cafum cEci, qui licTet retineant magiftratum cceptumi^lt;amp; ju-
dicandi munere fungantur , pro aliis tamen non rede poftu-
lant; videlicet, quod magiftratus infignia videre amp; reverert
non poffint, undeamp;: Labeo refert, PubliumCcecum, vcrfa
fella a Brutodeftitutum, cum vellet poftulare. d.l.\. %.lt;).ff.
h, t. de pofiulando. Ad haec infigniter infames , quales plures
recenfentur in /.i. §.6. de poflulando. Pro fe quidem, at
non pro aliis caufas agere poffunt, exceptis illis, quorum tu-
telam aut curam gerunt. d.i. %. §. 6,
Tertio pro fe amp; certis tantum perfonis ex edido poftulare
poffunt, at non pro omnibus, qui edido prœtoris infamia
quidem notati funt, fed non tali , nec tam infigni, ut pro-
pterea in univerfum a licentia poftulandi juxta ante dida fue-
rint repellendi. (i./. i. §•nbsp;f' ^pofiulattde.
Lcgepoftulare prohibentur judices amp; arbitri in ea caufa,
quam cognituri amp; fententia fua determinaturi funt. 1.6. C.
h.t. Quin imo, co tempore, quo quis affefforis munere fun-
gitur, nec in eodem auditorio in quo affeffor eft, nec in aho,
fuas aut aliénas caufas traókare tanquam advocatus poteft ; ut
tamen dcpofito affelforis oftïcio poftit iterum ad caufas oran-
das reverti. l.ult. C.deaffefforibus. Sic amp; à poftulando excluu
haeretici. /. ult. C. de pftulando. Liberti contra patronos ob
reverentiam iis debitam, decuriones contra patriara fuam. /.lo.
§. i. ff. h.t. de poftulando,
Denique fententia judicis interdicitur quandoque poftula-
tionibus amp; exercitio patrocinii ; idque vel ad tempus vel m
perpetuum, interdum cum nota infamis ob crimen interdum
fine ea. /.i.§. 15./. de officio pr,efeai urbi. L'i. ff. h.t. de poftu-
lando. 1.9. in pr.ff.depams, fi modo à tali judicis fententia
non fuerit appeifatum. /. 1. C.h. t. de poftulando. Ulis autem,
qui poftulare judicis decreto funt prohibiti, licitum nihilo-
minus eft confilio, fcripturis aut aliis privatis aftionibuscau-
fse litigatorum extra judicium infervire: arg. l. 2. §. 4. ff. ac
pœnii. Wefemb. h.t. ». 5.
Quod ad ofEcium advocatorum attinet ; neceffe eft , ut
candide ac bona fide liti patrocinentur j à fraudibus vero ac
fallaciis in univerfum abftineant. /.i4.§. uC.dejudicm Hinc
lt;lubitatuman advocatus uti poflit dolo adverfus dolum?
Quod licet glofl'a amp; praftici multi afiirmandum cenfeant, vix
tamen eft ut id admitti poflit, non tantum m foro confcien-
tix,
-ocr page 9-tis, juxta illud , non effe facienda mala, ut eveniant bona;
fedamp; fecundum ipfa juris civilis fundamenta, dumjurare co-
gitur , fe id quod verum amp; juftum exiftimaverit, clientibus
fuis inferre procuraturum ; amp; fcientem prudentemque mal»
confcientia liti ex mendacibus allegationibus compofits non
patrocinaturum. d. 1.14. §. i. C. de judieis.
Sed amp; requiritur ut litem advocatl modefte traotent, aganï
quod caufa defiderat ; temperent fe ab injuriis, nec unquam
ultra, quam litium pofcit utilitas in licentiam conviciandi amp;:
maledicendi temeritatem prorumpant; aut eo procacis pro-
cédant, ut non ratione fed probris putent eflecertandum, ac
derelidto ne«»otio in adverfarii contumeliam aut palam aut
fubdole perg^ant ; infamiae psnani fubituri. L 6. § i. c. de
poßnlando. Adhaec, ne jurgium de induftriaprotrahant, nec
3d turpe compendium ftipemquc deformem arripiant litium
occafionem , fed laudis augmenta per eas fibi quïrant ; lïe,
fi lucro atque pecunia capiantur , velut abjedi atque dégé-
nérés inter viliffimos numerentur. 1.6. §.4. amp; 5. C. de poßa-
latido. Non etiam litem fufceptam fine jufta caufa déférant;
muitoque minus , cognitis unius partis fundamenris, ad al-
teram partem tranfeant, atque ita prope inddant in crimen
prjevaricationis. l. 4. §. 4. f. de his qui not. infamia. Quam-
vis enim laudadibile fit, caufidicum, fi certamine proceden-
te litem improbam ac defperatam animadverterit amp; ex men-
dacibus allegationibus compofitam, eandem fine ulla procra-
ftinatione deferere ; in partes tamen contrarias concedere, non
caret plerumque turpitudinis alicujus ac fordium fufpicione.
ZoeßmadPandeÜ. h.t. de poßulando num. 5. Denique caven-
dum fummopere ne turpia cum clientibus meant pada de
quota litis; etenim fumtus quidem prorogare litiganti hone-
ftum eft; pacifci autem, ut non quantitas eo nomme ex pen-
fa cum ufuris licitis reftituatur, fid pars dimidia ejiu, quod ex
B
ea.
-ocr page 10-ea lite datum erit non licet j ut ait Jurifconfultus in /. ^i.f.de
paB. amp; Imperat. l. 6. §. i. C. h. r. de foflulanào inquiunt ;
nullum cum eo litigatore contracium , quem in propriam recipie
fidem, ineat advocatus : nulam conférât paBionam.
Quod fi non nulla per errorem advocatus protulerit, ali-
ter quam ea profcrri expediret clienti , fi quidem id cliente
prslente contigerit, nec is in continenti id eft intra triduum,
errorem correxerit eique contra dixerit, ipfi litiganti procul
dubio nocebunt, l.i.C.de errore advocat. Cum ea, quasad-
vocati prsfentibus his, quorum caufae aguntur, allegant,
perinde habenda fint, ac fi ab ipfis dominis litium prolata
cflent. Ci, C.de errore advocator. Sed fi abfente litigante error
irrepfcrit, non aliter is ei nociturus eft, quam fi ufque ad
fententiam eundem corrigere neglexerit nec lata fententia ap-
pel'ationem interpofuerit. /.a.^j.C. de errore advocat,
Quamvis autem olim fine ullahonorarii fpc caufas oraverint
patroni; pofterioribus tamen temporibus sequius vifum fuit,
€05, qui togatam gerebant militiam, amp; gloriofx vocis muni-
minc confifi lapfa erigebant, fatigata reparabant, amp;laborsn-
tium fpem vitam ac pofteros defendebant, fecundum l.i^-C,
de advocat. diverfor. judiciorum. Laboris ac patrocinii prsftiti
prxmium accipere. In quo etiam à procuratoribus diftinfti
fuérunt : cum enim nulla procuratoribus deberentur falaria,
nifipromiifa elfent, certa rei aut quantitatis mentione faâaj.
iîcut honoraria incertae pollicitationis nec adione mandati nec
extra ordinem peti potuerint per procuratorcm. l- 7. /. 50.
§.5. mandati. Caufarum tamen patronis id datum fuit, ut
amp; falaria non promiflà vel nudo tantum pado conftituta pe.
«ere potuerint. l.âf.ff, de extrmSnariis cognition. Ne_ tamen
in fin-
w
infingulas litesex conventione afcendant ultra centum aureos;
/. I. §. la. f. de extraordimr. cognition. Nullo autem certo
promiflb honorario , judex ex circumftantiis variis determi-
nare debuit, quantum eo nominepraeftandum fuerit- confi-
derata fcilicet advocati facundia, modo litis ac fori amp; judicü
in quo caufa agitata, confuetudine d.i. I.§. ilt;y.f.deextraord.
cognit. 8c fl enim hoc munus liberale fit, amp; jurifprudentia fit
res fandilTima pretio nummario non aeftimanda. d.l.i. §.5.
Salarium tamen ei non adverfatur, fi legitimum modum non
excedat. d.i. i. §.io. infine f. dt extraord. cognit. Gail. i. ob-
Jervat.^. in princ.
Quod fi annuum advocato falarium conftitutum fit, ifque
in medio anni moriatur , an integri tamen anni honorarium
ipfius hxredibusfit debitum, inter Jurifconfultosdifceptatur»
Verius mihi videtur , integrum deberi, fic ut hasredes non
tantum foluti retentionem habeant, fed amp; nondum foluttim
rede putant. l.ilt;,.C. de ad-vocat.diverfi judiciorum. /.i.§.i5.
f. de extraordin. cognit. l. i^.ff.locati. Quemadmodum exad-
verfo fas eft paupenbus gratis patrocinium impertiri, ne aliaj
ob inopiam indefenfa jaceat'juftiflima paupertini caufa j unde
amp; fatius multi putant, ex publico falarium advocato clientis
egeni aflignari, quam ipfum fideli caufœ fu$ patronodeftitui,,
atque Ita fatis ipfa paupertate preffo amp; afflido aliam addi af-
ftîdionensi
J\/j^Erum imperium reßdet in principe
tanquam in fonte.
I I.
l^ranfaäio non efi contraäus,
I I L
Qui credidtt ad refeäionem na'vis non
habet tacitam hjpothecam.
Aliéna res non pot efi pignori dari.