S.S. Theologiae Dodoris , ejufdemque Facultatis In Inclytâ Academiâ
Ultrajedinâ Profelforls Ordinarii , Verbique Divini ibidem in
Ecclefia Prsconis,
NEC NON
Amflißmi Senatm Academici confenfu , Nohilißmaque
Facultatis JV RIDIC^ Decreto ,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in UTROQJJE JURE honoribus amp; Privilegiis
ritè amp; legitime confequendis,
Eruditorum examini [ubjicit
H. S. BERNAIGE, Breda-brabantus.
A, D. zz. Novemhris, horis locoque folitis.

/jO.

l » '-V O-

V tl

fyj^:

. i rr:;-..

Nc«ps amp; ob varias D. D. diftinöioner
difficilis eft quaeftio , an Princeps fo-
lutus, amp; quibus fit folutus legibus?
cgo illis affentior qui ftatuunt Princi-
pem legibus divinis naturae amp; gen-
tium, acregnifundamentalibus aftri-
(äum ; tres fpecies priores extra om-
nem dubitationis aleam pofitae viden-
tur i legibus enim divinis amp; naturas
cum omnes homines fubjiciantur, quatenus funt homines na-
ti , omnino efficitur principem etiam illis legibus teneri. /.jî.
fi.de R. J. legibus gentium, quatenus aliis gentibus non im-
perat, amp; ad id quod naturalis ratio inter omnes conftituit ho-
mines , quodque apud omnes vel faltem moratiores paeraeque
cuftoditur , tenetur ; legibus tandem imperii fundamentali-
bus, quod in eas regnum ineuntes Principes aftridiffime jura-
re folent, obligatus eft. Leges autem civiles quod fpedat,
dicendum videtur Principem iis nullo modoobftringi./.ji. ƒ.
delegib.SCwamp;c.l. z6.Cod.de donat. inter vir. uno. etenim
Princeps qui abfoluta jura Majeftatis habet Nov. 105. c. 2.
fin. nihil fupra fe ceruere potefî , neque hominem , neque
%em.

F^incipales obligationes in creditorum fecuritatem cautio-
nibus folent firmari, interventu prscipuè rei , ut pigno-
ris , aut perfonae, ut fidejulforis , qui , quominis ardiori
vinculo conftringatur, nil prohiberj adeoque pro naturaliter
obligato, fidejulforem rede intervenire didat §• i. i„fi. de
fidejuf Hinc dubitatur , an fidejuffor, qui fe in majorem
fbmmam obligavit, quam debet ipfe reus principalis. non
faltem teneatur in concurrentem fummam, an vero inutilis fit
tota obligatio? ego ipfum teneri in concurrentem puto, cum
in eam fummam quam principalis debet, utique confenlêrit,
dum majori fummae ineft Minor , l.'i. §. 4. f. de F. o. ^
i.^l.^.l.f.eod, utamp;aftus femper quantum pote interpretan-
di, ut magis valeant, qpam pereant, quod hic ficillime fie-
ri poteft. Idem plane in ftipulatione, ut ex d. d. II. (qualis
etiam eft fidejuffio) idem in conftituto /.n.§. i. f. de confi. pee.
in Mandato /. 55. f. Mandati , obtinet : Nec eft, ut hoc
tantum fallat m fidejuffionibus ob /. 8. §. 7. de ßdej. Sc
inß. eod. quin abunde patet amp; in /. amp; mentionem
fieri non quantitatis fed qualitatis refpedu, quE non ut quan-
titas dividua , fed fui natura eft individua. /. i. §. }.f.de.

rem tradere, fi ejus tradendr, facultatem habet ? licet fint
multi. D. D. quin venditoris favorem nituntur, contraria
tamen opinio plures habet audores, venditorem nimirum
rem tradere teneri, amp; prascife quidem fi poffit, nec folven-
dp id.quid Emtoris intereft, obligationi fatisfacere : quos

fequor propter §. i. mft- de emt. vendif.z: inft. de donat. l. il.
§.z. f.de aiî. emt. i. ^o. eod. Naturali namque aequitati in-
conveniens eft admodum, venditorem non asque obftridum
effe ad tradendam rem, quam emtorem ad adfolvendum prse-
tium; emtorem rei periculum fuftinere, rem tamen confequi
nori poiTe «ontrahentium, utique conditio par eflè debet.

i.f'^^ndati. Invito porro creditori aliud pro alio fol-
vi non potefl: /. 2. §. i.ff. fi certum pet. prout quidquecontra-
ftum eft , ita amp; folvi debet- l. 80. f. de folut. Nec traditio
denique ad merum vel nudum padum referri poteft , cym
hxc ad quam venditor tenetur , in,fe habet inclufam datio-
nem; adeoque venditor non tantum ad tradendum, fed etiam
addandum, i.e. dominium transferendum tenetur. /.ii.Ç.2,.

pErfeda emtione amp; venditione , quod fit fimul atque de
prstio convenerit, periculum rei venditse licet nondum
traditae ftatim ad emptqrem pertinet,nbsp;a; ^g refcind

vend emxx en un rei uti onind corjimodum ad emtorem pertinet,
1.2,. f.de aH;.empti Ita quoque ad eundem fpedatomnê
periculum; cum nihilaequius fit, incommoda cujufque rei,
ipfum fequi , quem fequuntur commoda. l 10. ff. de R.
adhsc venditor eft fpeciöi debitor, qui liberatut rei interitu'

Andantur negotia honeftaamp; licita ,. Fpilt;enimturpis-nul-
lum eft Mandatriam, nec inter Mandantem amp; Manda-

tarium aébio datur. §. 7. in(t. de Mandata, ,I. iz. ^. i j, 23.
%^^'f.Mandasi. Inde fi quis aliquem vulnerari Ma

A 5

Mandet, amp;

ex^

ex vulnere mors föquatur * utrum Mandans ordinan'a paena
legis Corneliae; plcóiendus fit? Intricata admodumamp;di fficiili-
mae refoiutionis quaeftio eft. De Jure Canonico quin teneatur
eadem paena, qua alios homicidas Canones afficere folent non
dubitatur. De Jure vero Civili acerrimè inter fe conflidantur
interprétés. Sententiam negativam ut benigniorem ac juri
cohvenientiôrem ampledor; dum fines Mandati ftridiffime
fimt cuftodiendi, in quo enim Mandatarius excefllt Mandati
limites, id non Mandatum intelligitur, nec Mandantem obliget.
i.^. ff. Aimdxti. dein in I. Cornelia dolus Untnm punitur,
quem Mandantem vulncris non habuiffe abunde patet ; cum
-primis fi alipis tantum, vel flagellis aut baculis a iquem caedi
jufferit.

TRanfadb cufn fit fuper re dubra amp; Hte in ccrta conven-
tio l.lt;). §. ult.ff. de tranfail. non fatis liquet inter D. D.
an de publicis criminibus non capitalibus tranfigere liceat / nos
illicitam elfe arbitramur per I. i8. Cod. h. t. cum accufator,
qui tranfigendo defrftkab accufatione, incidit in paenamSCti
Turpilliani, Lllt;j.perm.f. ad-SCtum, Turf ill. I. 7. §. i.

6.7. ff. eod. reus vero qui in hifce tranfigit, vcl delatorem
corrumpit, pro confeffb amp; convido habetur. «/r. ƒ•
pravaricat. I. i^.ff.dejure fifci.

De criminibus capitalibus vero , paenam fangumis irro-
gantibus, tranfadionem permilfam effe cenfeo per d. I.
18. Cod.de tranfaB. junEl. l.i. ff. de bonis eorum qui ante fent.
non jure aliqûo ipâdionis, fed fola miferationismtuituj igno-
fcendum enimf ell ei , qui fanguinem fuum qualitercumque
redemfum voluit. Hoc ergo impune admiflo in reo, ut fc.
tranfigat, nec pro convido habeatur, I, ult. ff. de pr^a-

rim. in confequentiam etiam licitum debuit effe adori, ne,
fi aâor metu SCti TurpiUiani, vd pœnae talionis, libera au,
feratur poteftas tranfigendi, nulla miferis reis redimendi fan-
guinis fpes aut ratio fuperfit. Non obftat, quod accufator
tranfigendo incidat in crimen concuffionisj nam cpncuflio
diflert â tranfadione, illa nimirum eft vetita, haecpermifla,
/. I. §. Jf- ^^ cdumniat. Nec eft, quid dicant crimina fie
manfura impunita , quia unius tranfadione reliqui ab acçufa-
tione non excluduntur. .Loci tandem, quibus generaliter de-
finitur, tranfigentem incidere in psnam SCti TurpiUianij^e?.
ftringendi ad crimina non capitalia , vcl qus psnam fangui-
nis non ingerunt. Excipio tamen hic cum Clarif. D. Voe-
tio contra multos, crimen adnlterii, per /. i8. Cod. h.t.
cum primo frequentia delióti faepe exigit utpaenaexacerbetur,
nimiumque graflantibus opus eft exemplb amp; Ma^refeveritate
/. ï6,§. ult.ff. de panis. tune etiam ut tranfaótione prohibita,
cives Romani tanto magis ftuderent matrimoniorum caftitati.
Secundo , quod adulterii accufatio non eft promifcue omni-
bus permifla l. 30. Cod. ad l. Jul. de adult, ficque facile ejus
criminis impunitas fequeretur. Tertio tandem de eo tranfi^
gens in lenocinium incidit. /.14. f. ad l. Jul., de adult, ita ut
per eum venalia quafi fiant matrimonia..

Nxgt;a levis dubitationis quœftio eft, an juftœ exhaeredatio-
_ nis caufs in Nov. 115. expreflae, ex rationis identitate,
vel Majoritate, ad fimiles vel graviores cauflàs extendi poflint ?
licet multi negant ob alias cauflàs , imo œque graves aut gra-
viores , exheredationem fieri pofle : tamen non puto eam
fuiftè Mentem Imperatoris, quam illi efle cenfent : amp; contra-
ria opinio planemihi arridet : quia, primo quidem, ubi pa-
ratio, ibi debet etiam efle eadem juris-difpofitio l.ii.ff. dele-
g'bta. Ht natura legis eft, extendi adfimilés cauflas, dumim-
pofllbile eft omnescafus legibus comprehendi. /. 10.11.12.13.
ff.de legib. natura namque novas fcclerum formas femper ede-

re deproperat. Sic utique JuftinianustentafTet id quod impoffi-
bile eft, omnes cafus fua conftitutione, compreiiendere, vel
voluiflet conftitutioni fuae vim legis detraheic , dum exten-
fionem ex parilitate rationis prohibuiffet quod utrumque ab-
furdum. Non eft quod diffentientes verbo mminctnm tam
mordicus infiftant , dum hoc tantum eft ad extenfionem alia-
rum leviorum cauflarum , quae antiquis legibus contineban-
Tur. Nec etiam obftat quod exhsredatio fit odiofa, ac proin-
de nulla interpretatione adjuvanda , quia magis odiofum eft
cogi patrem, 'Ut impio vel indïgno fiiio bona fua relinquat.

jVTiiptiaecum funt viri amp; mulieris coiijundio individuara
vitœ confuetudinemcontinens,- §. i..inft.depat.fot. con-
fortium omnis vitx,^divini amp; humani Juris communicatio/.
i.ff.derituNupt. quaeritur , utrum polygamia fimultanea li-
cita fit nec ne? Nos, uti jure civili eft improbata , per/, i.
ff, de hts qui mt. mfami, l, z. Cod, de incefi, nupt. fic amp; Jure
lt;iivino illicitam effe probabimus . Mallach, cap, a: v, 14. amp;
feq. Genef.z-.v.zz.^ videmus namque primamconjugii
inftitutionem , fic exponià Chrifto amp; Apoftolo, ut duo fo-
lummodo in unam carnem coalefcere cenfeantur Matth.
v. 5. amp;c. I. ad Cor. 6: v. 16. Majorum exempla , quos plu-
res uxores habuiffe fcimus, rejicienda : dum Deus eorum
polygamiam non approbavit, fed toleravit tantum non lafci-
viendi, fed piae fobolis gignendi cauffa.

iï