h
0
Q^V A M,
DIVINO FAVENTE NUMINE,
Ex auEîoritate ^Magnifici T). Reamp;oris,
S.S. Theologiae Dodoris, ejufdemque Facultatis in inclytâ Academiâ
Ultrajedina Profeflbris Ordinarii , Verbique Divini ibidem in
Ecclefiâ Praeconis,
NECNON
AjffpliJßquot;''' Senatus Academici confenfu , Nobilißmaque
Facultatis M E D I C Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA Honoribus amp; Privilegiis
ritè amp; légitimé confequendis,
Eruditorum ex.imini Jubmittit
Addiem 7. Decembris, hora locoque folitis.
Ex Officina Francisci Halma, Academix
Typ9graphi , cb bc Lxxxix.
Viris Trobitate ^ dC qui täte
conjpicuis,
n ANURMM CREAGH,
D. MICHAELI van D ALEM,
Mercatoribus vigilantiflimis , Tutoribus
meis fideliflimis, parentum loco in ster-
num vener andis.
Thefts hafce Inaugurales , in perpetua
gratitudinis teßimonium,
Offert amp; infcribit
CORNELIUS van ANRAE
xyiuStor,
-ocr page 3-DISPUTATIO MEDICA
INAVGVRALI S,
D E
THESIS I.
Nter omnes aâiones naturales huma-
nae vitae maximè neceflTarias, non in-
fimum fibi locum obtinere videtur
débita alimentorum in ventriculo
fermentatio , utpote qua nullus ho-
mo carere nequit , amp; abolita maxi-
ma corpori noftro adfert incommo-
da, anter qux haud minimus eft ille
affeâus, quae LIENTERIA dici-
tur ; de qua idcirco quxdam in hacDifputatione Inaugurali
differere animus èft.
II.
Ut autem clarius nobis appareat hic afFedus , primum ab
ipfo nomine inchoandum eft, quem Grscis Lienteriam, La-
A znbsp;tinis
-ocr page 4-tinis verô LavUmm Inteflinorum dicere placuit ; In qua ali'
menta , proHt in ore funt maßicata , amp; per œfophagum in
ventriculutn delata, minimeque fermentata, fidplane cruda, per
anum denuo excernuntur. Qua in re à caeliaca afFeâione dif-
fert ; in qua alimenta prout in ventriculo funt fermentata, ac
in inteftinum delata » non tamen à faecibus ibidem fecreta,
peranum redduntur.
I I l.
Hifce de origine nominis praemiffis, ad jpfam Definitionem
accedere cupimus. Lienteria itaque eft illa /pedes alvi fluxus,
in qua alimenta, prout in ore funt maßicata , amp; in vemriculum
deg!mita , non autem in chyium converfa , fed cruda plane, per
*lvum excernuntur.
Quemadmodum verô juxta illud M.Tullii, caput bono-
rum conciliorum eft rempublicam cognofcere , fic initium
feu fundamentum oprimum prudenris Medici in omni mor-
bo debet eflè, perfeâa partis affeéèae cognitio. Hanc verô in
praedido morbo , ventriculus amp; inteftina conftituunt, cum
Galenus 6. de locis affeB. cap. 2. Lienteriam , ebquot; Caliacam
jiffeBimem tum ventriculi, tum inteftinorum vitia fieri fcri-
bit.
Parte afiêélâ cognita , caufas tam proximas, quam remo-
tas inquirere necefle eft, nam ut Celfus ait: no» creduntpefft
tum fcire , quomodo: morbos curare convenit, ^ui unde ht fint
igmret. Cura verô diftîcile foret, omnes caufas affignare,
mac faîtero praecipua notare intendimus ; quae ad quatuor
capita ïefèrri |gt;oiruDt. Viz. i. ad abolitam alimentorum io
TCOtït.
-ocr page 5-ventriculo, amp; inteftinis fermentationem. 2. ad infignem
relaxationem, amp; emollitionem fibrarum ventriculi, amp; inte-
ftinorum. Ex aifumptorum causa morbus hic quandoque
accidit ; puta ab efu nimio fruftuum horariorum, pruno-
rum, uvarum, amp;fimiliura, praecipuè non fatis maturorum.
4. Denique , ut reftè Riverius Ub-x. cap.^. fumma faculta-
tis rctentricis imbecillitas in gravibus , amp; lethalibus morbis
fspe Lienteriam efficit , ut videre eft frequetitius in Dyfen-
teria, quae, natura fuccumbente, in Lienteriam dégénérât,
ventriculo in confenfum inteftinorum graviter affeäorum
pertraéto , ejufque tono omnino dejedo , quod afHrmat
Hipp. Aphor.76.Sea. vii-
Caufis enarratis, SignaDiagnoftica inveftiganda occurrunt,
ex quibus morbum cognofcerc, ac à reliquis alvi fluxibus di-
ftinguerevaleamus. Suntque ea , celer alimenti crudi, hoc eft,
nihil ab affumptorum confiftentia, colore, odore immutati,
peranum excretio. Infignis nutritionis laefto , ex abolita ali-
mentorum in ventriculo fermentatione. Omnium virium ma-
gna proftratio , ex impedita lt;lebita fpirituum generatione.
Débilitas amp; pallor totius corporis, ex fpirituum, motui par-
tium infervientium , diffipatione, amp; non de novo acceden-
tium requifita reftauratione; murmura , ac dolor in hypo-
chondriis ; quibus fignis facilè dignofcitur, ac diftinguitur
fl Diarrhaea, in qua frequens , amp; copiofa humorum vitio-
forum, ac prxctpuè bilioforum , cum magnis torminibus
per annum excretio obfervatur. A Dyfenteria verô, quae eft
fluxus !gt;'•■ -ruentus, amp;dolorificuscum fanguine» comité ali-
..yprnbsp;■, uti amp; ulcere inteftinorum.
A 5
Demonftratîs hujus afFedus SignisDiagnoflicis, ad Progno-
ftka nunc accefluri fumus. Itaque huic afFeâui , cum uni-
verfo corpori fubtrahat nutrimentum , quamprimum occur-
rendum eft ; nam omne malern nafcens factie opprtmitur » in-
vereratum ^ uegleBum vero plerumque in pejus evadit. Nifi
enim tempertivè curetur, mctus eft , ne in Atrophiam, vel
Cachexiam , vel alium fimilem gravem afFeftum degeneret.
Si vero hunc aliquamdiu perfeverantem ruftus acidus fiibfe-,
quatur, Lienteriam folvi fignificat, juxta ^joW. r, Seä.vi.
ubi dicit Hipp, in diuturnis inteftinorum Uvitatibus ruäue
acidus fuperveniens , qui prius non fuit , ßgnum bonum,
Inde enim intelligimus , naturam amp; fermentationem aboli-
tas , amp; labefadas ad ftatum priftinum rurfus converti, 8c
calorem, amp; vim coquendi quafi extindam rurfus excitari.
Perfpedis hujus morbi circumftantiis, reftat ut Curs
nos accingamus. Cum vero ex praedidis fatis pateat ventri-
culum, amp; inteftina hoc in affedu fummopere elfe debilitata,
hinc jure meritoque judicamus à medicamentis purgantibus
abftinendum fore , ne commoti ab his humores majori im-
petu in partem afledam ruant, ac ita magis debilitetur. Prae-
terea cum obfervemus, homines magis hoc morbo affici au-
tumno , amp; hyeme propter frigidiorem , amp; inasqualem aëris
conftitutionem , ac vifcerum horum majorem delibitatem,
juxta Aphoris.iz. SeSl. Hinc dare patet, vomitorium hoc
in affedu nuilum auxilium praeftare polTe , ut rede Hipp.
Aphoris. xij. SeB. iv. ubi dicit : quibus alvi funt lienteric*,
tos hyeme furfum purgare malum eft. Cum vero hic afFedus,
ut plurimum oriatur à ventriculi debilitate , hoc in affedu
adftringentia, corroborantia, amp; calefacientia egregiè prodeffe
poffunt.
-ocr page 7-poffunt, ut ita débilitas hsc corrigatur , amp; ventriculi adio
fenlim reftituatur, amp; hunc in finem primö prasfcribatur coo-
ditum. V.G.
çi. Cort. Arantioram conditornm
ZimJberis couditi
Conf. Ros. Ruhr-.
Miva Cydoniorum an .Jvj.
Sfeciei Viambra
01. Cinamomi gut. ij.
M. F. S. A. ConditHm,
De quo patiens bis, vel ter in die fiimat particulam magni-
tudinis avellanas. Vel,
çi. Rob. Acacia fjj. Cenf. Rofar. Ruhr. gj.
Theriaces ^ij.
Speciei Diamargarita frigidit gj.
01. Cinamomi gut. ij.
Sj/r. Mentha Q. S. Fiat Conditum.
Ex quo bis, terve fiimat in die particulam magnitudinis nucis
mofchatae. Vel ita mutari poteft. V. G.
Rad. Helenii Conditartm
ZinzÀberis Conditi
Cort. Arantiorum Conditorum
Conf. Abfynthii Romani Mentha an. ^vj.
Speciei Diambra giß.
Ol. Cinamomi Gut. iij.
Syr. Mentha Q^S. F. EkBttarittm.
De quo aliquoties in diefumat particulam m^nitudlnis avel-
ïanx,
ÏX. Hoe
-ocr page 8-I X. I
Hoc in afFeftu etiam admodum conducit ut Patiens mà-
ne , amp; vefperi fumat partkulam Nucifmofchata condita » vel
Zinz^tbe is conditi , amp; quandoquidem hic femper habenda fit
ratio ventricuH non inutile erit , ut patiens in prandio amp;
caena loco vini ordinarii fumat hauflum f^ini Abfynthitis , vel
loco ejus XXV Elixiris Proprietatisßne acide , vel ialisVo'
Utilü Oleof. aromatici , cum vino rubra adpiringente , vel bibat
haufturnTtni Efiuritani, atquè panem bifcoftum in hoc vino
maceratum comedat.
Hifce internis adjungere externa placet, quae vi calefacien-
di, atque corroborandi, amp; adftringendi pollent. Qua de cau-
fa inungatur regio ventriculi Oleo Nucismofchatt expreß , ei-
que poflea imponatur Emplaftrum ex folo Gummi Tacamahaca.
Veitale, V.G.
çi. Gummi Tacamahac*
Cerati ftomachici an. Sij-
Reßna Pini. Jj.
Ol. Abfynthii Stillatitii gut. vj.
Fiat ex his Emplaftrum in corio extendendum , ^ regio-
ni ventriculi imponendum.
Vel loco hocum admoveatur hoc fomentum Riverii :
Çi. Rad. Biflortte, Tor ment ilU
Cort. Citri Sicc. an.
Eol. Mentha , Plantag. AbßnthU
Pontici an. M. j.
Nucis Mofchat*, CaryophyU. Cinammi an. 5iij.
Rof.
-ocr page 9-Rof. rubrar. P. iiij. Contundantur , inciiantur ut
*rtis efl , iifque impleantur duo facculi interpunili ,
qui macerentur in aquis partibus aqua ferratlt;e amp; vini
rubri adßringentis, ^ regioni ventriculi calide per vices
applicentur,
XL
Medicamentis expofitis,tandem Dia:ta eft prœfcribenda.qus,
licet morbos incurabilesauferre nequeat, eos faltem multo le-
viores, amp; tolerabiliores reddit, ad quod nos credendum in-
ducit Ludovicus Cornarus, Nobilis Venetus , cum ad îlt;
stat.s annum vitam infalubrem duxilfet, licet multis remediis
trufta ufus eilet, varus morbis frequenter confiidatus • tan
dem confilio cujufdam Medici Sola' Diaeta morbos illos op'
pugnare cepit, cibi amp; potus quantitatem fenfim imminuens
m quo regimine perfeverans, vitam incolumem , amp; à mor'
bis liberam , atquè vegetam ultra centefimum annum pro.
laudaturdbus
forbilia Vitentur cibi fumo indurati , amp; fru^u? horarii
pr^cipue immaturi. Sobrietatis femper habenda ratio/ nL'
ut Celfus ait, nunquam utilis efl nimia fatietas. Qua de caufa
prxftat frequens amp; modica , quam copiofa cibi affumptio
Sintque cibi conditi aromatibus adftringentibus, amp; vifcera
caleficientibus. Potus quantitas fit moderata; nam, utAëtius
knhït , multus potitsßuxionibus ventris infefliffimus efi. Vi-
num fi lubet bibere , fit rubrum adftringens , vel vinum
Hypocraticum. Atquè ^grotans reliquarum rerum nonna-
turalium mediocritati ftudeat : nam medicamentu ratio viven-
di addi debet, qua multum admodum in omnibus malis corporis
proficit : ait enim P. Bixhme,exaaißmadiata medicamentis pra-
fi^f y fine qua morbi flint incurabiles.
B
OMnis Febris eß fertnrbata mixtura fan^
guinis..nbsp;^ ^
Tiatur caliaca affeäio^
III.
Etiamßahus fluat^ tanmipirgare licet.
Vente non pulßmt.
Si Lienteria ßt in inteflinis temibusy fernher af^
fiimptisper os curar^ oportet...
NuUa datur fin fat io in dentibus..
^atur tdntum triplex pulfus : fcilicet mag^f gt;
amp; parvus ; celer ^ tardus ; aqualis ^ tn^
aqualis..
Rantum temporis requiratur ad circulat'mem
-ocr page 11-KuUibipurus reperitur chylusnifi'm kSieisprmi
veneris.
^nbsp;XL
Vbi fmul opus efl purgatione ^ amp; venafemone^
purgationi efi wnafeftio framittenda.
Sine ore vel quopiam illi anagolo homo vivere
nequit.
Tiodfijßmum Candidattm
Do6torali in i^frte CHedicâ Tgt;ignitate
condecorandum.
Erbarum gaudete Dii : novus eccc
per artes
Surgit Apollineas, qui fugat ar-
te neces.
Qui fugat arte neces Medicin^e culmen adivit,
Cujus quam tutas (comprobet v£ger) opes.
In Laurum tibi Doctori quse ferta ferenda,
Vere novo viridis fuppeditabit humus.
Cunda tibi qu£E prsftat opem medicabilis
herba ,
Illa tua exornet tempora fronde fuâ.
Hoc prxcor, ac ultra quo fit tibi profpera
praxis.
Curaque quo fuperum fit tua eura, vale.
G. L. van R H Y N,
Medicinse Studiofus.