DISPUTATIO MEDICA

INAVG'URALI
d e

ASTHMATA

QJO A M,
DIVINO FAVENTE NUMINE,
Ex autorit ate tMagnifici Tgt;. ReEîorh,

D. HERMANNI van HALE N,

S. S. Theologiae Dodoris, ejufdemque Facultatis in inclyta Academia
Ultrajedina Profelforis Ordinarii , Verbique Divini ibidem ia
Ecclefia Praeconis,
NEC NON
AmpUßmi Senams Academici confenß , NobiliJTimaque
Facultatis MEDICE Decreto,
PRO GRADU DOCTORATUS
Summifque in MEDICINA Honoribus amp; Privilegüs
ritè amp; légitimé confequendis,
Eruditorum examini fubjicit
JOHANNES MOOLENAAR, Amstelod.
Ad diem Decembris, hora locoque folitis.

Trajecti ad Rhenum,

Ex Officina Francisci Halma, Acä^i^
Typographi , cb bc Lxxxix.

Venerando ^arenti^

Ja GERBRANDO

MO OL EN A AR,

Mercatori apud Amfteloda-
menfes asquiflîmo , M^cem-
ti unico ,. in xternum colen-
do,

NEC NON,

a JOHANNI

van HENSBEECK,

Mercatori vigilantiffimo ^ A-
vunculo dilediffirao ^ nun-
quam non venerando,

Inauguralem hanc difputationem
Offert infcdbit

^ . ■ . - JQHANNfS: MOOLEï^AAR,.

Auamp;or.

DISPUTATIO MEDICA

IN AVGV R A LI S

d e

A S T H M A T E.

T H E S I S l.

Uam necefTaria fit vite hii-
manx Refpiratio , vfdcmus in
jamjam nafcituro fœtUi-in quo
animadvertimus, quanta cal-
citratione membranas, quibus
mvolvitur, difrumpat, fibi-
que libcriorem refpirationem
acquirat. Hanc refpirandi ne-

-^-v^uii^L. nanc reipirandi ne-
ceffitatem quoque notavit Galenus, de Loc af.
fedi. cap. 5. quum inquit ; Refpirantem non iï-
•vere , @ viventern non Refpirare ^ impofTibi
le eß.nbsp;^

A 2 II. Quam

I I.

C^am horrendum ergo , quamque terribile
refpirationis fit impedimentum , clarifÏÏmè nobis
abus, qui hinclaborant, innotefcitj fie ut in hifce
rerum anguftiis conftitutis, tanquam à terrx motu
concutiantur cum: refpirationis organa ^ tum 6c
ipfa prxcordia : quemadmodum hoc nobis oftendit
ti-iftiffimus ille morbus ^ A s t h m a } de quo in
inaugurali hac difputatione diflerere geftit animus.

III.

Asth m a Grxcisab aa-ßfie'm quod eft anhek-
re five difficulter refpirare } Latinis Anhelatio
Sufprmm j Belgis Aemborftigheydt ^ nuncupa-
turn. Is autem affedhis eft iUa refprandi dif-
ficultas j qua ab obftruBione bronchiorum pulmo-
nis ortum ducit^ cum fibilo ^ ^ tujfi {qua fub-
inde aliquid excemitur j aliquando nihil) fine
febre.

IV..

Caufa-vero triftilïïmi hujus afFeftus^- eft Ob-
ßruöfio bronchiorumpulmonis^ unde prohibetur,,
quo mmus infpiratus aër pertranfire, hinc amp; fan-
guini permifceri poffit,, quapropter in fummis an-

guftiisgt;

guftiis patiens relinquitiir , fic ut ob defedum Vi-
talis mrx ftagnare fanguis , amp; ipfe in fufFoca-
tionis periculo conftitutus videatur : id quod ma-
nifeftum eft , quum non nifi maxima cum mole-
ftia amp;c quidem cum fibilo fpiritum ducere queat
hoc morbo laborans.

Obftruuntur autem pulmonis bronchia ab hu-
moribus quandoquè vifcidis amp; pituitöfis , ex to-
ta fanguinis mafla hue depofitis -, quandoque
ferofis , cum ex fanguine , tum. ex capite eo
confluentibus , amp; viam infpirato a^ri prseclu-
dentibus. Nonnunquam vise hx penitus occludun-
tur ab halitibusj flatibufvè j five ii ab humore in dida.
Organa decumbente eleventur atquè elevati ita di-
ftendant trachseam, ut tranfitus aëri detur nullus y
five à tenui inteftino, perventriculumamp;Oefopha-
gumque elevati, ac una cum aëre in pulmone collefti
finti fivè ab eodem tenui inteftino , per venas la-
£teas , du£tumque thoracicum in cor , hinc in
pulmonem , amp; afperam arteriam ferantur, quam
vehementer obftruunt. Adhxc inter caufas Afth-
matis ■ merito numeratur halitus mercurialis ,
vel alius quivis mineralis ac venenatus , qui bron-
chia obftruere, nec non aërem ità inficere potis
eft ^ lît vitalem fangiiinis flammulam' amplius fu-
ftinere non valeat. Deniquè amp; Afthma fine qua-
■^ootabilipulmonis labe accidit, atquè hic mor-

A 3nbsp;bas.

bus, ijonomiquarfl mere eft co^vulfivi}^ , ejufqne
infultus j^lummodo excitatur, quoniam fibrae ner-
ves pulmonis bronchia circumligantes, à colluvie
fecçu aut 4i4:Çûa,i;erianbsp;particulis ex-

^ofiyis refçrta, obfefllç , iii cr^ros Ipafm«)^ irri-
tantur ^ ficque ea nimis coardant^ amp; noa r^ro pe-
nitus conftringunt.

V I.

•id

Ca:tefum affedus hic ex prsecedentibus fatis in-
notefcit. Scimus equidem-, quod horrendus ôc pe-
riculofus fit;- nam fundamenta 8c columnsE vitje
Hoftrîs in. magno deftrudiofiis periculo confti-
tuuntur i' inv^tfratus^ v^ro vi^t' unquam cura-
tur. Itaque Aftfema 'chronicus fœpè in cache-
xiam , aut hydropem dégénérât. Afthmati
jleuritis , aut peripneumonia fuperveniens lethar
is, quia pulmo à longo morbo debilitatus non po-
teft graviffimo morbo fupervenienti- refiftere , 8c
materiam morbificam expellere j Juvenes aliquan-
do liberantur , ôc non fine magno labore j fenes
vero nunquam.

v i i.

Quoad Curationem : ea duplex eft obfervanda ;
altera nimirum in paroxyfmo, altera extra paroxyf-
mum. In paroxyfmo igitur fymptomata ut miti-

gentur.

I N A U G XT R A L VS, f

gentur y reftà fefe Patientes amp; capite n bn déclivî
in fedili profternant ^ atque in cubiculo Aoh dë-
^preffo , omni famo, ömnibüfqué fâpbribus li-
bero quiefcat,

V I I L

Sed ut pulmonês ab omni incumbente , cumin-
mnleco tum extrinfeco, immunes ferventur , ve-
ftes folvantur î at abftinendum à venx feäione
quia patientem nullo modo à fymptomatum fliro-
re hberare poteft: nam caufa non hsret in fubftan-
tia pulmonis, fedinbronchiis, neque oriutr exfan^
guine m pulmone abundante, neque. in- ipfis bron-
chiis, fed ab humoribus, vel flatibus amp; vaporibus.
Tamen fufFocatione imminente , aliquando locum
habet, prxfertim in corpore plethorico. Purgatio
amp; Vomitoriiim in paroxyfmo nullum habere locum
non eft quod dubitémus fi autem alvus pro more
non refpondeat , Clyfter injiciendus. Interim Sc
humores craffi li4iTandi amp; attenuandi, atquè dif-
Gutiendiy inquem ufum utiliter adhibeaturo^^l/^
Ommom ex cochkari, per fe, vel aim /yrm
violarum j

V.G. ï}t aqv C'mamo. |ij.
fyriip. violar. iß.
mïfceantur.

Loco SyrufiViolafum aàmi{cen^otentOxyme[
ad dyfpnaam ad lentos humoresquot; potentiusancii
dendosr Ütile quoque eft oleum ßhia ^ Röïrhi

marmi

mar im vdaniß ad guttulas iij. vel iiij. cum vino ex-
hibitum.

Alii commendant croci tin£turam cum vino ex
cochlear exhibitam vel fequenti utatur mixtura
Paten .

aq. hyjfopi. |nj.
f(£mculi: §ij.

tinBur: croc.^vi.
Ol. amß: gt x.
fyup. hyjfop. fjJJ.
CMifceantur.
Si tamen ita gravis fit affedus, ut metus fit fufFoca-
tionis , tunc'ifti mixturae admifceantur grana ij.
aut iij. moßhi. Praeter mixturam poterit prxfcri-
bi fyrupus.

Oxymell ad. dyßpna :
Syrup. de hyjßop.
Flor, ßulphu.gr.yiv.
pul. croc.
• Olei.aniß: gt.vj.
tJHißceantur.
Vei fumat patiens claretum in hunc modum com-
pofitum,

T^.aq. vita liüj,

tujßlag.
fcabiof. an. fvj.
facchar. |ij.
Cinnamo. ^vj.
CM^acerentur i hinc trajiciantur. Capiat j^ger |ij.
vel fiij.

IX. Extra

I X.

JExtra paroxyfmum humores in bronchiis hxrentes
f unt educendi hoc vel fimih decofto.

çî. rafur. lign. Gmjac. oiiij,
^ - ,nbsp;ßffafras. gvj.

Infimdantur per nodem calidè in aqu^e communis
hbris v.demcoquantur S.A. addendo
Rad. apii
iridis fl.

Helen, an. Zyj.

(inbsp;Herb, hyffof, ,

botrjos an.M.iß. ^^
pulp, colocynt. 3j. velBUij.

papilEnucleat. Xiiv
Liquirit.raße. fi/.
f. Colatura ife üj. cki
adde fp. vini Anifati $iij.
. --nbsp;Mifceantur.

ti^tut^SjTillr' bisquotidiebibatpa.

, vçlnbsp;aloes lucida.

inbsp;Gumm. Galban. folut. an. sj.

pul. myrrha.

croci an. 5/.
Vitriol mart. Cale in.-],
trochifc. alhandal Sf.
Ol. fœnic. gt. xv.
Fiat ex his mafa j ex qua formentur pilula

Bnbsp;^

nu.xxxx. ex his fingulis diebus unam fumat patiens.

Fonticulus quoquè conducit , prrEter illa ex-
peftorantia , qux crafliorem materiam educunt,j
infuper ad derivationem humoris in capite redun-
dantis, proponuntur Errhina, fternutatoria aut apo-
phlegmatifantia. Adhxc fi ex capite defcendat hu-
mor , quoque ciicuphis , aliifquè medicamentis
cephalicis , caput eft roborandum.

X.

In vidu aër fit liber, ad calorem vergens, potus
amp; cibi fint atténuantes, c\xm maj or ana, hyjfopo
lauro , alïtfquè aromatibus conditi : fomnus fit
moderatus. Quies Corporis amp; Animi. Alvus fer-
vetur laxa.

COROLLARIA.

L

Fœmm nutriri per os^ per
palam eß.

11.

Spmtm animaîes generantur inparte ce-
rebri corticali.

in.

Ljmpha non mo^etur a centro adcircum-
ferentiam , fed ^ circumferentia ad

centrum.

r V.

FeMus malignis 'venA feäio nocet.

F I N IS.

DoBo morumque integritate ornatijjïmo
Viro Juveni

D. JOHANNl MOLENAAR.

tiïfM Elle fuum cuique eft, ducit fua quemque
voluptas :

Hic patrios fedes, terras amat illerepoftas:

............ Alter gaudet equis, hunc alea decoquit: illum

Exhilarat mollem Veneris confcendere leótum.
Sed quod Velle tuum eft Molenaar? quse meta vo-
torum ?

Harpen Apollineum Sophias perculfus amore
Pulfas ? Plato tuas quandoque demitigat aures ?
Quid rogo furdafter ? fatis hoe tuathemata clamant:
Omnia confilio divino fubjicis afta,
Verum eft : at quid agisjuvenis? res ardua: multos
A mphytrioniadas hoftes ad praeHa mittis.
Made tamen ; pro ut hoftis eo viftoria major :
Latirea magna datur fi dejicis impiger hoftem.
Made animi : clypeum ( pulfa formidine ) fumens
Intentata fuis dominis fac tela retundas.
Tunc tibi vidori cantabit buccina laudis;
Et pandent Hehcona viri, cantufque movebunt.

Amore
More
Ore

Cecinit. H. MOLL.