-ocr page 1-

__CL B-, V. _

Henrici Jacob! Pagendarmji

HEYENA-BRVNSVICENSIS
PHILOSOPH. ET S. S. THEOL. CVLTOR,

DISSERTATIO BREVIS

SISTENS

OPERA DIVINA

CEU

SPECIMINA SVMMI MEDICI.

AD

VIRVM NOBILISSIMVM ET EXPERIENTIS-
SIMVM ET DOCTISSIMVM

D O MI N VM

JOACHIMVM VINCENTIVM

STISSERVM

TITVLO, DIGNITATE, ET PRIVILEGIIS
DOCTORIS MEDICINAE
et ARTIS SALVTARIS
ORNATVM

IN ACADEMI A IVLI A.

GVELPHERBYTI

Apud Joh. Christoph. Meisnervm-,

CIDI3CCXXXXV,

-ocr page 2-

'-tvi

. y

■ -

■ c a / ^

T—Cj.

- Jt. - n fnbsp;I

■f-

Îp.^nbsp;- ......A- V

i.. gt;____-y V /

quot; A.

h-'-*-- r '

. ' -

- ----

' -, -

C. ' ^

quot;W

l A

.' r r

r c ' 3

•a ■

■nbsp;m.. .

-ocr page 3-

Ir

pera divma ceu fpecimina fummi Me-
dici non incommode cfle confide-
randa demonftraturos j hic omnes
iftas
veritates, quai in Theologia na«
tuFali de Deo proponuntur,
pracflruo ;
fcilicet quod fit neceffario exiftens amp;

perfeaiffinsum ens; quod omnes res create .nimiriiramundus
afpeöabilis, omnesquequae in eodem exiftunt ftve eidem
infunt creaturac rationales f mondus intelligibilis, inj^nten-
do a liberriaio ejqsdem .decreto dependant, eodemque

ufliCQpnbsp;„ , ,

A anbsp;Schol,

-ocr page 4-

4nbsp;) O (

Schol. Si decretum dico voluntatem, quatenus circa a^
terius verfetur exiftentiam ; quivis facile perfpiei poteft*
qnid fit entis perfediftitni decretum : quod fcilicet tendit
ad mundi tam partialis quam totalis exiftentiam* Hocce
Dei decretum appello i)
liberrimum: cum enim hic mun-
dus optimus, qui exiftit, a decreto dependet divino; per
principia autem Cosmologicae fcientiœ phires mundi funt
poffibiles; fequitur, ut ex pluribus poftibilibus mundis il*
lum decreverit Deus, qui eft optimus. Sed in
eOdem
eonfiftit eledlionis conceptus î exiftentia itaque hujus mun*
di optimi fine cjusdem eledione pöffibilis non eft, adeo-
que Deo compptere debet facultas eligendi, five facultas
ex plunbus ld
veile, quod maximis pr^eminet perfedio^
mbus quod maxnne placet, amp; quoS optimum eft. Äz..

ttaquc defimaf libertatem per facultatem eligendi, fi%,e per facultas
tem entis intelligentif ex pïurihus poßhilibus [ponte eligendi , quoâ
ipfi maxime placet, cum ad nidlum eorum per epntiam fit détermina^
tum'y mihi erit perinde, cum ex utraqoe definitione con-
cludo: pofitis iftis principiis decretum Dei efle liberrimum;
nifi contra omnem tequendi ufum ponatur : illum libère
agere pofle , qui fälva libertate, qua id, quod maxime
placet 1. quod optimum eft, eligit, etiam contrarium eli-
^ere poflit cf. Exc. Canz. in Theol. Nat. Polem, p. m. 281.

ièq. a) Vnintm, refpedlu fcilicet Dei five fubjedlive fpe-
élatum,
quoniam voluntatis divins aélus eft an!cus,idem-
que fimpliciftimus amp; fimaltaneus; non vero objedive £
term native, fi nimirum refpedus habetur ob jedorum de-
creti divini innumerabilium. Quo quidem refpedu plura
Dei décréta ftatui poffunt in pundo nimirum intelledus
noftri finiti cf Canz. 1. c. p. m. 250. amp; 336. feq. amp; ExcelL
Reufchii Proleg. Theol. TÏiet. §. 2o5. ^

^ Cuivis enti mere poftibili non répugnât exiftentîa, quo-
Oiam-per canonem llIum at exißemia émis ad ejusdam pcßbiUt4,

tem

-ocr page 5-

im valetcönfequentia. Ex quibös fequitur, ut, fi ens mere pof-
fibiie fitcxiftens, nulla wiatur disharnaonia, nuUusqtie
dif-
fénfus. Cuiiique omiiis confenfus atque harmonia eorum,
qusin ente ponuntur, ejusdem ends dicatur perfedio; fa-
cile ex his colligere poflumus, quod exiflenda, fi end mere
poflibili accedat, eidem perfedioncm inferat. Cumqueprœ-
terea omne ens pofBbile vi fuar definidonis atque eflendae
ornnem excludit contfadidionem atque disharmoniam ; ap-
paret
i ens mere poffibile , ß fit exißens, fieri perfeèiius.

Schol. Hoc quidem dogma fuis comprobat verbis Can-
zius 1. c. p- m. lè. feq. Exißentia eßcompkmentum prfeclionis pojß-
- bitis. Quod per fe Bum complet, id perfeBum reddit perfeclius :ßß
igituf perfeBio abfoluta, nullum defeBum ulla ex latere inferens. amp;c. ..

Si ens mere poffibile redditur exiflens, f! ad exiftentiam
ï^rvenit ex fe ab alio ; tunc idem illud creari dicitur. Crea-
tio itaque eft làrgitio exiftentiœ end poftibili. Cum autenv-
çnti mere pofTimli , fi fit exifteus, nullus refpondet diflien-

{us; (§. Cec\p.it{xr, ut per creationem five, exiftenti^t largitionem
nulla emi invehatur iinperfeUio, nullusque dijfenßis, (§. cit.)

Schol. Veram creanonîs definidonem rednui, eandem-
que cofnmunem , quamvis non negem gt; obfcuritate qua-
dam, mi mihi quidem videtur, eandem laborare 5 qusvtro
facile removeri poflet;
li çreàtionis conceptus , quod alia
forfitan occafione fum probaturus, ita inftitiieretur: ut
eßet aäio émis exißentis tranßens in ens mere poßbik.

%. 4. ,

Cuicnnqu« enti mere jpoffibili contîngit five accidit e»-
ftenna; idem ens eo ipfo fit perfedius; (§.a.) fed per crea-
tionem enti mere pofllbiH accidit exiftenua , (§• 30 fequitur
itaque, ut pt creaHomm qtwdvtf tns poßbile perfeBittrreddathr^

A3nbsp;§, f.

-ocr page 6-

f. .

Quicquid end acddtt, id eidem non eft neceffarium;
(per Met.) fed exiftentia per creationem, eft exiftentia, qua
cnti accidit. (§. 4.) Hrgo ejusmodi quoque exiftentia per crea-
tionem non eft neceftaria.

Schol. Omne ita^que ens per creationem exiftens eft ens
contingens, confequenter finitum. cf. Canz. i, c. 13 3,
n. 2,nbsp;\

Cum per crearionem ens mere poflibile ftt exiftens; (§.3.)
ejusmodi autem ens fubftantia dicitur; (per def) apparet,

^uod per matioftem e^t pofdile fiat fubfiantia^ '

%

Quicquid eft ens exiftens , id perfedlius, quam ens
raerepoftibiie; (§.2,') fed fubftantia eft qis exifteps, (§.6.)

Erp fubßantia eft perfeUior ente mere poßbili.

Schol. Omne ens per creationem exiftens eft contin-?
gens; (§, f .) adeoque amp; fubftantia per creationem {ion qift
finita effe poteft. (§. 6.)

Omne ens exiftens habet vim amp; poteft agere; (per Met.)
cum autem per creationem cns poffibile fit exiftens; (§. 3')
Sequitur
ut mti pojftbili p^ creationem ,inv^ht(tur vif ^ facultas fic

Mgendi.

Schol. Omnis fubftantia eft ens exiftens ? (§, 6.) hinc
evenit, ut nonnulli quoque fubftantiam definiverintper ens
facultate agendi praditum ef. Thummigii Inftit, Fhilof,
Ontol§.87-

§• 9.

Subftantia eft perfcäior quam ens mere poffibile? (§• 7.)

.cuai

-ocr page 7-

) ° c Ç-«»-nbsp;7

cum vero hoc eft, quia exiftit, (§.6.) per exiftemiamautem
ens habet vim amp; facultatem agendi; (§, 8.) Sequitur,
at per'
feSiio fiibftantia eomparativa conßßat in vi ^ fitcultate agendi,

Schol. Omnis fubftantia per creationem eft finita, f§.7.
Schol, hinc amp; ejusmodi fiibftantise vis amp; facultas agendi
non nifi finita amp; contingens efle poteft.

§♦ ïo.

Totam univerfum, amp; quae in (non cum ex ufu fcilicet lo-
quendi)
eodem exiftunt, funt contingentia; (per Met.) cum
vero inter contingentiam entis exiftenns amp; ejus faâ:am crea-
tionem nexus datur necefliarius; (cf §. 5,) Sequitur,
ut Deus
mi univerfo, £5quot; omnibus aliis entibus ab ipßi diverßs ßt largitus exißen'
Warn. (§.3. à I.)

II'

Omne ens pofTibile per creationem redditur perfed^ias î
(§. 4.) fed Deus hunc mundum, omniaque enda creavit (§.io.)

sdeoque iS eundem reddidit perfeäiorem.

§. lÄ.

Unicus tantum mundus metaphyfice fumtus exiftit ; fed
plures funt polflbiles l^undi ^
adeoque hic mundus pra omnibus
perfedior imo perfeciijßmus eße
(§, II.) vimque agendi haberi debet y
(§. 9.) quoniam a Deo tß creatus.

Mundo iriéxiftünt homines, pluresqoe alisecreatnrîratio*
nales, tanquam ejusdem inhabitatores. Cum vero hx creatu*
tx a Deo debent efle creatae; §. 10,) per creationem autem
quodcunque ens fit perfeóliör ; (§.4.; fequitur,
ut £5quot; ^ascrea-
tum îgt;eut reddiderit trmdo perfeSiiorcr,

-ocr page 8-

Quodcunque a Deo creatur ens, id eo -ipib accipit vit«
amp; facultatem agendi , (§. 8-) cum vero Deus homines glias^
que res creatas ratione prsditas

creavit, (§, ip.) apparet, quod
etiam comparative pcrfeclici harum creatur arum ßve major illa perfeSlio
conßflat in vi tl) facuhate agendi fecmidutn rationpn e jusque trutinam.

(cf. §.9.)

Schol. Cum praeter hunc mundum plures adhuc funt poft
fibiles , ititer quos oitra onme dubium unus adhuc éebet
effe optimus, qui tamen non eft exiftensj hic autem muQ?
dus, quem nos cum, multis aliis creaturis rationalibus five
certo planetae alligatis, five minus, incofimus, exiftit, ad-
eoque per creationem eidem perfedio accidit illi ceteris-
que non competens; fequitur, ut hic mundàs fit optimus
inter omnes; quia exiftit, ejusque perfedrones quia runî
aduales amp; exiftentes, non mere poftibiles.

If,

Si ens mere poflibile fit per creationem exiftens^ tonce^
perfedius ; (§.
4.) Ponamus itaque duo entia A. amp; B. quod
hacc per creationem fierem exiftentia; fequitur, ut utrum-
quereddereturperfe^us; ponamus autem, quod, fimulac A.

in momento temporis M- fieret exiftens, in fiibfequenti mO-
fnento N. in meram relaberetur poffibilitatem, adeoque in
exiftendo non perduraret j ens autem B, exiftentiam fuain ia
eodem momento M. acceptam continuaretin fubfequentibus;
inde colligi poteft, quod, ctan cös B. id retineret,per quod
perfedius eflfet fadura , quoque perfedias eftet dicendum
quam ens
A,

Hic mundus omnesque creamrae per creatiQneo\ exiftant»
(§, 10.) amp; in fua exiftentia perdurant, (per. exp.) Cum vero

hang

-ocr page 9-

hanc exiftentiam absque voluntate divina , ejusque decreto
continuyre non polTunt cf S. K Ribovii Theol Dogm.i^art. L
§. ï 11 I j fequitur, m am Deus exiftentiam totius- mundi., omnium- ^
que creaturarum rationalium continuât, eo ipfó omnet iftas creaturat
reddat ferfecliores. (§. . y.)

§. 17.

AdlusDei, qui circa rerum creatarum exiftentiam conti-
nuandam verfatur,
àicnav confervatio. Apparet itaque, .^Ko^iDéK/
per cenfervationem totum ßftenia mundi reddat perfeHim. (§. 16.)

§. 18.

Cum Deus hunc mundum confervat, omnia, qux in eo-
dem funt atque fiunt,eodirigit, ut augmentum perfedlionum,
quantum quidem poftibile, inde promanet in omnes
creatu-
ras, cf. Cel. Carpov. Th. Dog. T ü. IMl. cap III. confequen-
ter media atque nnes fibi fubordinantur. Qui adlus cum audit
guhrnatio; Deus per gubernationm totum mundi jyftema reddit perfe-
çlm, (§,1^-17.)

Confervatio amp; gubernatio divina uno nomine conceptum
frsvidenti^ divina fiftunt. Cum vero per gubernationem amp;
confervationem Dens totum fyftema mundi reddit perfeâius,
(§. 17. amp; 18.) idem quoque de Providentia eft dicetidum cf. Reufch, ,
1. c. §.
21Ç. amp; Ribov. 1. c. §. 1161. amp; 1168. Confequenter ex
hoc
patet, quod, dum Deus mundo atque creaturis rationa-
libus provideat, f dum omnibus rebus continuatam exiften-
tiam, aftiviratem, qua realem, ac diredlionem ad certos fines
pracftat, per illud in his rebus creatis augmentum fiat perfe-
âiionum, atque adeo codera évadant perfeiliores cf. Ganz.
!, c. §. 14a. feq»

■ Bnbsp;quot; 20.

-ocr page 10-

gt;0nbsp;) O (

Aliquid ferfeciitis reddere idem efi, ac illud emendare. Sed Oer
aaus creadonis, 11.) confervadonis, (f 17.) guberna-
tionis, {%. 18.)amp;providend2 (§.19.) Deus tottimhocceuni,
verfum reddit perfedius ; fequitur itaque,
ut per eosdem aEim
etiam mimdum emendet.
Verum Deus iftorum aduuni folus eft

ratio furticiensefficiens ergo quoque idem eft pr^dicandum
de emendatione mundi determinata.

§. 21.

, Deo competit fcienda, non quidem talis, qus in creatura
rational! per habitum, earundem adionum reiteradonem
acqujritur
quomam eadem Deo inferret imperfSnés lo^
ge ab eodem remotas ; fed ft Deo tribuTn^us fb^ntS d^
omnibus ; tune m ea formalitate , qua: omnes
ab eadem ar-
cet imperfediones, live in fignificatu, un loqui amant de-
purato eadem explicari debet :
pr exaBifimam fcilicet 'd fimuU
taneam omnium rerum rationum cognitionem ac intuitionem.

22.

Deus folus efl rado fuffidens efficiens de fadâ per créa»
tionem hujus univerfi emendanone, amp;qu2 adhuc fit per oro-
videntiam; CS. 30.) exaaiffima itaque huius emendationis
cogn.tioDeo eft tribuenda , adeoque € fcLua fuZTThl
mendattone. (§, 21.)

AliquidaÏicui fatutareejfe dicitur, ß idem ad emetidationem ejurte».
djt Suonrcajetemiafialutaris generatim dici potefi feientia de emen^

-ocr page 11-

) o 'i

§■ 24.

Suinmo numini competit exadiffima de emendarione to-
tius hujus univerfi cognitio propter adus creationis amp;: provi-
dentie; (§■ 20-) cum vero talis cognido fcientia falutaris di-
citur;nbsp;fequitur,
ut Deo fumma fcierïtia falutarir de hocce
univerfo
, fummaque cognitio de ratione tnodo totum univerfum per-
feBius reddefïdi , compter e debeat.

Ars eft promptitudo per vires fuas aïiquid producendi,
quod
fine iis fieri non pöfTet. Sequitur itaque, ut ars faluta-
ris fit promptitudo pey vires fuas alterius producendi .emendationem.

(§• 23.)

Cum Deus vi fuainfinita totius hujus «niverfi produxit
emendationem, per creanonem fcilicet amp; providentiam;
($.20.) apparet,
quod eidem adfcribßnda fit ays falutmsnbsp;ea^

.demqUe fumma. (§.

§. 37.

Scientia five ars falutaris vocatur quoque ars f. fcientia
medica. Cum vero Deo attribui debet ars falutaris ; (§,a6.)
dubium
non eft, quin Deo competat ars medica, qua fumma.

§. 28.

Quicunque gaudet fcientia medica, ïs Medicus appellari
folet. Cum ,autem Deo competit ars amp; fcientia medica
(§. ly.) eademque fumma; fequitur, ut Detis fummus appeHart
mereatur Medicus.

Cum Deo propter creationem amp; providendam adfcribi
debet fcientia amp; ars falutaris; (§.
26.) propter hos quoque aBut
fumtnut mtrito appellatur Medicus. (§. ag.)

^nbsp;Banbsp;Schol.

-ocr page 12-

Ilnbsp;) O ( Ç-W

Schol. Evidlum itaque eft, Deum , quatenus mundunt
créa vit, confervat, gubernat, eidemque providet, fum-
mùm efte Medicum. Cum vero per hos adlus talem ft
praeftitit, quem eum non cognituri effemus ex opere re-
demtionis a Q-euvèpc^Trco prîeftito? cum in fcriptura iacrano.
men medici expreflis verbis fibi vindicat, falvatorem to.
tius generis humani fe révélât, adeoque per fadafe me-
dicum fummum efle comprobat, infuperque attributa «5c
przdicata medico propria fibi attribuit. cf. S. R. Hauberi

traa. Sefuö ütx feineö ^olcf« aud; in leiblichen Ärancf*
I)eUcn.

30.

Ainor f. benignitasmihi eft conatus amp; incHnatio aliquid
perficiendi. Ex
quocunque itaque ejusmodi inclinationem
ahcujüs colligere poffum, ex eodem amp;
amor ejus erga illud
clucet. Cum vero per creationem amp; providentiam
dIus per-
fediorem reddit mundum; (§. ii.§. 19.) Ex his adibus divi-
nis amorem Dei erga totum univerfum probare omnrnopof.
fumus.

Propter creationem Sc providentiain Deus fummus appel-
landus eft'Medicus;
(§.29.) verum ex iisdem operibus elucet
amor erga fyftema mundi; (§.30.) adeoque Deus eft beni-
gmlTunus Medicus amorisque plenus. v

. §• 32.

Quiconque aéliones fuas ita inftituit, ut propofitum ob-
tineat finem, is fapiens
Sc fapienter agere dicitur. Sed Dens
determinato agit modo ; adeoque etiam eft fapientiftimus,
(per '1 h. NatO

33.

Adiones Dei funt creatio Sc Providentia. Cum autem in
adiombus fuis Deus eft fapientiftimus, (§. 32.) amp; propter
creationem amp; providentiam medicus merito appellaturj
(§»290 D«us quoque medicus eft fapientiffimus.

S- 34»

-ocr page 13-

^^ ) o (nbsp;gt;1

§. 34.

Cum ex creatione amp; providentia divina generatira perfe-
(f^iones fummi numinis colligimus , ita fpeciatim,, eundem
fummum Medicum cfle cx iisdem operibus probavimus m
antecedentibus.

Opuf, ex quo alterim perfeclionei ^ qualitatei colli^ere pofjum, wi-
hi dicitur fvecimen.
Cum itäque ex creatione amp; providentia
divina, ceu operibus Dei,
ejusdem colligere pofTuinus per.
fedionesfummas; (§.340
hinc creatio d promdentza funt fpect.
mina
perfeBionum divinmm.

Ex creatione amp; providentia divina fpeciatim probari pot-
eft: Deum
fummum cfl'e medicum; (§. 34.) fequitur itaque,

ut creatio y confervatio £if gubernatio imo ^ proyideniia fmt opera dtvt-
m ceu fpecimina fummi Medici
(§. 3T0 tam benigniftimi, (§. 3I.)
quam fapientiffimi. (§.32.)

Schol. Si opus redemtionis eadem ratione vellemus
- _________je,nbsp;n nnnri

Gonfiderare,

------------------. re r

ligendi: lüem egregium Dei ceu fummi Medici elle ipec.^
men, (cf.§.29. Sch.) idemque fapientiffimum amp;benignif.
fimum.

tf. 37.

Deus eft ens perfediflîmum amp; optimum, (§. i.) adeoque
opera ipfius non nifi optima efl'e pofliint. Gum vero opera
divina fpecimina funt Dei ceu fummi Medici j (§. 36.) eadem
quoque fiint fpecimina perfeftiftima amp; optima,

§. 38.

Ex quoeunque aïteriut exiflentiam colligere poffumw ftve eolUgtmur^
id ejus dicituy fignum. Cujus vero exiftentia
ex altero relUgttur., appel-

-ocr page 14-

Schol. Quivis hic facile perfpicere poteft mehicfignura
in fenfu fumere latiori cf S.R. Ffeifferi Herrn Univ. §. ,,
cum ad quodvis fignum ftridfe ita didlum fenfibilequidVe-
quiritur cf. Dom. a Wedel diflquot;. de obligadone circa obfer-
vandas ceremonias i.

39.

Opus, ex quo alterms perfediones (adeoque amp; exiften»
tiam) colligo, dicitur fpecimen; (§. 3ï. cum vero id , ex
quo aheri us exiftentiam colligo, fignum eft;
(§.38.) fequitur,

«f fpecimen fit figmm,nbsp;,

§. 40.

^quot;quot;f^o ^ providenda funt fpecimina fummi Medici.
{§. 36.) Sed fpecimen eftfiguum; (§.,9.) JVv® creatio amp;-pro^
videntia f generatim
opera divina fum ß^na Dei ceu fummi Medici,

§. 41.

Inter fignum amp; fignatum datur nexus neccfTarius, quam^
vis ex eodem neque figni, neque fignad neceifitas inferri
poffit. Pofito itaqiie figno poni quoque defignatum qua ta-
le amp;
V. v, Remoto figno removeri quoque debet fignatum
qua tale amp; v. v.

§• At,

Creado amp; conffervado, guhernado f uno nomine Pro-
videntia funt figna de Deo ceu fummo Medico, (g. 40.)
Si

itaque Deus deüneret efle fummus omnium cre£y;urarum Me-
dicus;
Opera divina quoque definere deberent effe figna fum-
mi Medici; (^.41-) cum vero hoc: Deum effe todusuniverfi
ftimnium Medicum, per neceffariam confequendam ex ope?
ribus divinis ut ex creadone amp; providenda fluit, ij^.) ad-
eoque Deus propter creadonem amp; providendam f genera-f
tim opera divina
eft fummus Medicus; fequitur, ut, fi Deus
amplius totius fyftemads mundaqi Medicus effe non vult amp;
définit, edam eo ipfo definat ipfa providenda, gubcrnadoamp;
confer yado,

§'43.

-ocr page 15-

) O ( f4f.nbsp;ly

43.nbsp;. ■

Totuin hocce univerfum femel a Deo creatum fine ejus
Providentia confiftere amp; exiftentiam continuare nequit. (§. 16.)
Cum vero, fi Deus totius hujus univerfi Medicus ampliusefle
noliet; ejus quoque Providentiafineni haberet, (§. 42.) appa-
ret ,
quod fub detertninata ratione totum hocce univerfum in exißentia
perdurare non poß'et
{ua.

§• 44-nbsp;,nbsp;^ .

Si ens ex ftatu adualitatis amp; exiftentiae ad non exiftentiam
redncitur, tune idem illud annihilari dicitur, cf. Excell. Da-
riefii
Metaph. T. I. Monad. §. 3. feq. Cum vero fine Provi-
dentia divina totum fyftema mundi in exiftentia perdurare
nequit; (§. 16,) fequitur,
ut,ß providentia divina haberet finem,
totum hocce univerfum annihilaretur.
(§. 43.)

§. 4f-

Si Deus noliet amplius eflie totius mundi Medicus, ejus
quoque providenna defincre deberet; (§.
43.) fedhocmodo
totum fyftema mundi annihilaretur, (§.44.)
ergoßDeus totius
Univerfi defineret eße Medicus, totus mundus in nihiltm reduceretur.

Schol. Hic modo obiter notare volo, quod eadem ra-
tione amp; modo probari poffet ; damnatos confumato illó
judicio œcumenico a redemtore gratiam impetrareamp;fpem
redcmtionis habere non pofle. (cf. §. 36. Sch.) nifi denuo
opus redemnonis Deus prœftaret, adeoque tempus gratiae
inciperet iterum ; quod autem abfurdum eft.

Neque ex principiis rationis redae, neque ex fcriptura fa-
cra evidenter probari poteft, Deum hunc mundum in ni-
hilum efle redndurum. Adeoque fummum numen femper
eft, critque todus fyftematis mundani fummus Medicus. Et
creatio amp; Providentia femper funt amp; erunt optima fpecimina
amp; figna Dei ceu fummi Medici. Coi foli fit laus, honor amp;
gloria in «ternum.

Atque

i-
t

-ocr page 16-

Atque hate funt, Vir Prxcellendflime, Experientiffiixiei
amp;DodilBme! Fautor amp; Amice jcftamatiffinie, quae in Tui
honorem hac quidem occafione volui exarare. Permulta,
uti ipfc perfpicies , potuiflent addi, tam qux ad rem iplani
pertinuiflent, quam quae fub nomine fcho lorüm non pau-
cis, qui non nili.omni» pro more inter Antiquiores recepto
ad oftentationem evitandam , uti ajunt, confcribi debere
Scholiis prorfus daftituta fibi perfuadent, odioforum inferi
potuiflent. Sed fufficiant hxc Tibi ad oftendendum meuni
erga Te amorem, quem quidem amicitia, quae inter nos ob-
tinet, amepofcere videtur, quo, fimulac nobis nos con»
venire amp; videre contigerit, propter fliudia noftra, praeter ul-
tima amp;
pofteriora , communia, incepit. Non raro, Amice
Suaviflime! jucundiffiriiam confuetudinem, non vulgarem amp;
quotidianam Tuam fcientiam , maturaque judicia-ex omni
fere fcientiarum genere deprompta memoria repeto, amp; re--
cordor, me femper a Te abiifte dodiorem. Qiiocirca non
nunquam arbitratus fum; Tedignumefle fummisinPhilpfo-
phia ^ Arte Medica hoaoribus amp; privilegiis, imo digniflî-
mum. Cumque eundem, quem modo dixi, honorem ftim-
mum obtinuifti ; nón potui, quin Tibi meam laetitiam hoç
(pecimine guahcunque, cujus argumentum amp; elaborationis
ratio non nifi ut Tibi placeat praecipue invotis habeo, decla-
rem. Gratulor iccirco Tibi, Ciariffime Uodlor ! de hac di-
gnitate. Non exigua quidem eft ifta dignités ; verum Tu
omnium confenfu eandem magis, quamilla leornat. Adeo-
que etiam gratulor Ordini Medieorum Fxcellentiffimo de ta-
h membro. Fruere modo, Doäor Clariflime,
Sc Amice (fi
ita Te appellate mihi-amp; inpofterum liceat; Suaviflime ! hac
dignitate magnifica ex Providentia divjna quam diutiffime,
meque femper amare, meisque rebus favere perg«. ha vale-!
Scribeb. Heyenac in Duc. Bruijsvic. praefeât. WickenftS
anno poft Dei hominumque fequeftrem natum
cwDCcxxxxv. d. I. m. Mail.

/UJl/ßZ