I

.'.ff-h

lm

ft

Kast 182
Pl.F N°.52

Petrus M a r s u s, Panegyricus in memoriam S. Augustini,
[Rome, G. Herolt] z. j, 80.nbsp;182. F. 52

12 bl. [sign. a6b6] 27 r., type 1. — Rubr.«. — H 10787. — Pr. 3945. —
Bl. la; Q Petri Marsi Panegyricus in memoria sanctij Augustini Ecciesiae
doctoris eximii ad inclytos/ Femandum amp; Helisabet Hispaniarum Reges/
Christianissimos./ Bl. 12a, 'r. 14: ... inj omne aeuum benedictus: Amen.//
Laus Deo Optimo; Maximoqj:, Bl. 12b

^ A

. /ßiS^M Är

er Petri Marfi Patiegpi'cus m memoria fanâî
Auguftinï Ecciefiae dodoris eximü ad incly tosnbsp;-

Fernandum SC Helifabet Hifpaniarum Regesnbsp;|

Chriftianiffimos*
Etus ÔC grxcoßit Sc Romanorû fa^
it inftitutû reges inuicäiflimi amp; cô^
cordi pi'etate celeberrimi ut maxia
quecf uirtus 6C excellentie fummîs
cloquentiae uirib' honeftata pro ufu côi ac ne
potû inftitutïóe quibus offici'ofe profpicîendû
eft grata mgenio^ fedulitateuncorruptîfcp Ira
rum monîmentis a fitu defenderetur.Quo nilnbsp;|

equidem duco laudabilius Dotes quippe ani^
mo^ ampIifTime fuo premio non fraudantquot; SC
thefaurus maiop^ nforum ardendflima uirtute
compatus ad pofteritacis cultum Si decus gene
rofa liberalîtate tranfmittir-Q^uaîem Si in ac
tionibus: SC diuini prope acuminis peculiari fo
lertia omnic^ fagaciffime mentis pfedione ün^
gularis Auguftinusxpianaerei p.cmibus fumnbsp;i

ma caritate reh'quit ut illis citra maxima nota
îngratis efle nó liceat Q^uapropter ne ad gfa
rum fa era uacuus accedcrem qd no iniuria pro
bro daretur lic^ minutiffima quedâ aera in xpi
gazophilatium a medeiici pofftnt/panegyricu
huncin tanti docâoris nomen eo ftudiofius elu
cubraui maxim' euagelica: legis aflertor SC

heretico^ accrrimus oppugnator habitus e amp;
fuit Cuius laudaafTimis ueftigus cu Maieftas
Ufa pari uoto SC pix mentis ardore infiftathoc
munufculo digna imprimis uifa eft,Q^uis enij
?ace alio^dixerim praeter Fernanda 8c Helifa
5et fortesimagnanimos iuftos dC pios Hifpani
aru Regeshollibusxpiani nois tanto genero
fx mentis ardorebellum indixi't*Q^uis eos du
taxat hoftes habendos putamcqui crucisxpi
hofleshaberentur effentr'Quis bellum picu
lofifTimu cum his quibus ob eo^ immanitatej
de capi'te certa tur amp; uita tato inniAi animi ro^
bore amp;C cortftantia genero fiffitnis digna regib*
astate nra geflitunqc'Veftris aurpiciis xpianae
religionis auguftiffimu caput FLoma hisdieb»
trlumphauittSd Mauros cathenatos clariffimc
uilt;9:oria2 teftes laete fpe(5i:auit quod equideni in
maxia ufe celfitudinis gUa pofuerij Hoc cfi re
giu profedo munusthseartesihzecpietas.Ce^
teri ut lubet imaniffimis turcis: amp; atrociflimis
Mauris in xpianum nomen undic]^ feuientibus
defidia torpefcant amp; ignauia Vos aüt heroicae
mentes pergite ad claru decus ut facitis amp; auij?
ti's regnis omni labe purgatis in aphrica fubin
de renafcentish}^drae caput tranfmittite: ut tä
dem noxiu uirus herculeo ardore comburatur
Auguftinicp precibus pio ardori fufTragantib*

Tagaftû illius natale folu prophani's Mauris
cxtorquentcs,acmemphitîcam natôcm fuper
ftirione Magmedea infcdâ cxpugnâtcs ad cla
riflTimiî recuperati fepulchri ucftris armîs amp; au
{picio rcdemptorîsnfi mumphum fpc optima
contendite^qnoçi uota deus ex alto fecundans
rata cfficiaticuî efl: honor amp; gRa î «ternûtamé

CDile(3:us dco amp; hôibus cuius memoria l'n bn

dî(9:îoneefl;:Eccleriafl:îci%v.amp;«xl.c.

Ilia rudis anticju!tas:amp; agreftis mcóditac^ mul
titudo Patres ampliflïmi: quae olim per agros
di fyluas palTim erransrituierarü uagabatiir:
perfpicact quorundaingeniotfumma quafiTu
pra hóiem prudcntia excellent!'qt bonitate ad
ciuilem cultu Ü uitajmelion'scómoda ♦ necn5
ad mores hóisdiumi animalis excellentia digj^
nos traduda de fe bencmeritos aut merentes
dilexitinprtmis.Et beneficiop:memor Reges
c^eterofc^ cói utilitari profpicientes ut numina
coluïtïacuotisoibus ccclo facrauit: Hoe idem
populus ille quonda elec9;us amp;: zréko quis uin^
culoillius legisquaecontumacibus horrorem
ïncutiebat aftric^us grato aio effecit quicquid
a fupremo illo numiue confequtus effct accept
tum referens Moyürqaem affertoreratqué du

cem î que denicç Icgis latorem ac def omnipo^î
tentîs interprété ueneratus fuerat: Si fequutus
poftea uero q ludfcr ille nf matutinuf illuxit amp;
legem euangelici quae bona df annuntiatfo p
mulgauit: meUoribus aufpiciiamp;longe maiora
xpi milites faâitarûttlaboribus ôi uigiliis non
parcentes:ut faluatoris nfi ueftigiis infifterent
amp; no minus honeftis aâôibus q doârina diuî
nirus infpirata oîbus gentibusSi natt'ôibus ad
quas eopi fonus legifcp gfse anniîtiatio fimul amp;
enarratio penetrauitp uirili parte confulercnt
Q^uapp appellatione honeftiflima omnibufcç
gentiliu titulis ac triuphop: la urea maiore ho;^^
neftati funtiQ uoniâ nullo modo erubefcétes
euangeliû ignarasgcntesîamp;: calidiffimi hoftis
multiplie! laqueo irretital: docendo foluerant
militads ecclefise dodores habiti funt amp;c appel
Iati:mundo in primis utiles : deo gratiflimi :
Q^uos inter aqla ilia gradis magnate alapt Au
guftinus nunq fatislaudat':hereticopi fcutica
malieufq! duriflimus: Necnô ad fucddêdashe
I cfes quie fabinde pululabant ualidiflima fecu
ris pinde ac nouum fydus loge rcfulget cui ue
kit colunne adamantine xpianum dogma in^
nititurtCuius honori amp; glorias ufr ille fingula
ris dies nodefc^pfpiciens ordinem hunc optij^
mis monbus di inftitutis auguftiffimu pia mc^

tcfacramtîquiecclefi« cathoIic«non parum
ornamenti ha«9:enusadiecit: Vnde maiorem
expe(9:at6em fuftinetis près imitâdac înduftri«
maiorum ueftrorum quos propria cômoda mi
nime refpicietes fedari debctisme penitus de;?
generaffe uideamini: Q uo niî turpius excogi

tari poflet: amp; me oratarum tanti doâorisam^

plitudo deterretmereorcp ne indignus ac rudis
ampliffime uirtufis laudator uidear ad imi^/
tationem parum uehemens hortator : atq? in^
eptus etenim utruncg miHipropofuî ut ex ipfa
laudaticne Augufïini memoria celebretur :
amp; caeteri aduirtutem excitenturtquam in ah'fs
uiderinthoneftari Ea oratione opus eft inquit
Plato quae defundos fa tis laudet; fupfti tes bej?
nignemoneac:8^filiosfratrefcpadipforû imi^
tatôem horretur: A'ttamen cum omnino mihi
currendum fit: nec iam diutius pedem retrahe
re aut intra carceres inmorari liceat / admotis
hinctnde calcaribus principismet Camerarii
ordinis huius auguftifïïmî proteAoris aquo
fors mea quantufacuncp eft tota dependet î ne
aures ueftràscaftigatiflimas per longa exorfa
detineam aut fuperfluis demorer ambagibus
ea tâtum delibabo Si perftringam quibus emi^
nentiffimus dodor Auguftinus quem tâto ap

paratu confefliicßhoneftiflimo amp;C annua lauda
tioneornatisdei amp;hominum diledionem ac
msmon'am nominis meruit fempiternam:Cu£
rerum maximarum ponderi quoniâ uîrcs mex
non füflTiciuntn'n hoc prefertim clariflimorum
îngenîorun:» theatrotpofitis ut par eft gembus
diuini numinis fauorem ac illud cceleftis man;?
ne facrarîum împîorabo di'cens* Haue Maria:

Tagaftum erat m Apkrica oppidu ubi Augu^?
ftinus modîcîs parentibus patricio mfideliamp;
Monicha fidei catholicae amantiffima natus
eft: qui diuina quadam forte preditus obfcuri^?
tatem natalium proprio fplendore iiluftrauitt
quodprimu5 nobilitatis genus appellauitPIa
to:Hic prxciaram futur» fanéèîtatis amp; confuj?
matiflime dodrine mdolej a teneris annts pre
feferens ardua quedam fibi propofuit: amp; ma^
gno mentis robore fupra communes uires illi^
US aîtatis fubnixus ad utrancß perfeélionem foc
licitatemqj a(3;îuam fcilicet 6i contemplatiuam
ad quam nati fumus comparandamfefe pemV
tus erexit:imp cliente neceflariaq? fuppeditan^
te patritioî ut tantae fpei filium uideret difertu
adiuuante infuper matre catholica quae ufitata
ftudia dodrinae ad diuinam gratiam confequc

dânômhîl^futura cernebatîjs mqtipfe m fe
cûdo uolumie confeflionu nó extollebatlaudî
b® pfem meuffj» ultra uîres rei familiaris impc
deret filio quicquid etiam longe peregrinanti
ftudiorum caufa opus eflet multorum enim ci
uium longe opulentiorum nullum taie negocî
am pro liberis erat; Herculeo îtacj fupercilio
fpretis uoluptatum illecebris ÔC iis omnibus in
quibus paerilis etas lafciuire foIetîMandauris
quod oppidum non loge diftat a Tagafto gra
maticen cxterafc^ difciplinasquas liberales uo
cant fumma ingenii prope diuini facilitate nul
lo pene docente fie arripuit ut Harum difcipli^
narum pubh'cos profefTor^s facileiuperauent:
8C ilias prius habuifle uîdereturipfo teftequî
in quarto confeflionum uoluminefic fcribit:
Q^ uicquid de arte loqucndi amp; differendiquic
quid de diméfionibusfigurarum 6c de mufia's
numerifqj fine magna difficultate nullo hôim
tradenteîntellexitfcisttideusmeus quia êCce
ledtâsintelUgendiSC difputandi acumen do^
num tuum eft: fed non inde facrificabam tibiî
itaque mihi non ad ufum fed ad perniciem ma
gis ualebat î O fœlicem ingenii ubertatem/ O
pr^c'aras animi dotesîO fortunatum puemm
cui omne id quod humane condition! optabigt;

leeftbemgna parens naturacopiofe infudi'ti
Non aurum profedo non latosfundosnon re
gnanonueftesattalicasmon eburtnon dimiV
diatos orbcs exipfo athlante petitos non diba
fam purpuram triplid ue concKilio repetitam
non indosunfonesuoti's omnibus optare dea^
bemus;fed ingenium quo Auguftinus ad reps
humanarum diuinarumque cognicionem eue^
duseftt quos illius memoriae quse inbenedi^
(9:ioneeft:grato ammo pioque tribuit ecdefia
fidelium;q[uam illeagendo 8d docendo ex fau
cibusliiporurn gregem dominicum uefana raj?
bieinfeftätium utbonuspaflor eripuic: amp;pro
ouibusfuis exemplo Chrifti animam ponere
nunquamrecufauitt Ciceroni eloquentia: prin
dpi Äuguflinifm magna ex parte acceptum
nos Cbriftiani referre debemus: Ipfe nanque
fic aitjDifcebam libros eloquentias in qua eml
nere cupiebam perueneram in librum quenda
cuiufdam Ciceronis cuius linguam omnes fe^
re miranturtliber ille ipfius exKortationem co
tinet ad Philofophiamquot;amp; uocatur Hortenfi
us: ille uero liber mutauit affedum m^um 8C
ad teipfum domine mutauit preces meas 8C
uota ac defideria mea fedtalia Viluit mihi
onmis uana fpes 5C immortalitatem fäpientix

concupiTcebam jeftu cordis mcredibili 6C furge
re lam ceperam ut ad te redirem: non ergo ad
Imguam refcrebam librumillummec^ mihi lo
quutioncm fed quod loquebatur perluaferat:
Sexdecim annos natus patre^ amifit:di ab odi
ofo turpic^ lucro abhorrens generofus animus
in fuo prms natali folo demde apud Carthagi
ncm:RomamtMcdioIanumc^dicendi arttm
adolefcentes edocuit: docebam I'nquit in illis
anni's artem R.heto.rlca amp; ui(9^on'ofam loqua^
citatem uiciuscupiditate uendebam:Ncn ma
lorisqueftusgratia relida carthagine Roma
fc contuli t:fed fama incorruptse difcipline allc
lt;ftus:qua hacc inclyta urbs qua omnisfere gen
tes amp; nacfones a barbaric uindicatas excoluit:
plurimum cenfebatur: Cui Ouidianii illudini
primis conucnit:Dignus Roma locus quo de
us omnis eat:Mediolanenfibus clarum Rhe^J
torem efflagitantibus a Symmacho urbis pre
fec9;o illucdiuma prouidentia miffus eft: oem
philofophiam ficeftamplexusutillam condi^
diffe potius q didiciffe uidcatur:dialec3;jcen im
mo iter ad rerum maximarum cognittoem ex^:
pediciHimum ita calluit ut diuus ille Ambrofi;?
us Mediolanenfis antifles Si magnum id tem^
poris ecclefiae militantis columen deum preca^
tus fit ut populum Chriftianii a dialec^ica Au

guftini quem adhuc error manicheorumdctiV
nebat liberaret:qui deum alloquens in fuis c5
fcflionibus fic aitmon erubui tûc proftteri ho ■
minibus blafphemias measîamp; latrare aduerfû
te: Q_uid ergo mihi tunc proderat ingeni'im
per illas docflrinas agile : ac nullo adminiculo
humani magifterii tot nodofiflîmi libri enoda
ti cum deformiter facrtlega turpitudine in^
docärina pietatiserrarem : Monicha pro filio
eruditilTimo fed a manichets feducîo: profufis
lachrymis precabatur altiflimumiQ^ui tantîc
matris precesnon eft afpernatusîmififti inquit
manum tuam ex alto ÔC de hac profunda cahV
gine eriiifti animam meam cum pro me ploraj^
recad temeamater fidelistua:magis qflent
matres corpca funera: Videbat enim illa mor^
tem meam ex fide Si ex fpiritu quern habebat
ex te 8i exaudifti earn domine: exaudifti eam:
nec defpexifti lachrymas eius cum profluentes
terram rigarent in omni loco orationiseius:
O ueram matrem ac tanto pignore : fumma^
laudatione digniflTimam quae ad (ummum bo^
numtreuocare filium nitebatur:filium quippe

^ genuiiïenonfatiseftbonisparentibus nifi ad

Q perfelt;ftam imaginempenituscfFingat:Iam ere
debat Auguftinus 8C uenenofus ille coluber ui
ru5 malignitatisTu« ac liuoris euomens: m en^

tem i'am (ânam rccordatfone priöris uitx acm
cunde cófuemcJmis mficere nitcbaturï Sed nil
agis teterrima belua Si inuida nil agis malleus
cric hic duriflimus quo tuum caput tuorumcç
quibus impietatem ôi facrilegum dogma per^
fuafifti utad te raperes conteretur. Liga tus in^
quit eram non ferro aIieno:fed mca ferrea uojJ
luntate uelle meum tenebat inimicus : amp; inde
mihi cathenamfecerat: Siconflrinxeratme«
Igitur inter eftus contrariorum aflFeduum poi?
fitus q diu:q diu cras:amp; cras:quarc non modo
quare non hac hora fmis turpitudinismeïe cö
lachrymis exclamauit tantce pfeào molis eraC
tantam ecclefia^ colönam erigere : ut Mantua
nusiileuatesde Romanïs orbicerrarum im^
peraturis acclamauit î Tant» molis erat Ro^
nam condere gentem:Tum inqt in illa grandi
rixa itcrioris dom' mesetqul forti ter excitauc
ram cum anima mea exclamoï Quid parimur
Q^uid eft hocr'furgunt indoéli amp;i coelum rapi
unt:amp; nos cum doârinis noftris: fine eerde ec
ce ubi uolutamur in carne amp; fanguine:Tandé
maternis uotis 8c Ambrofii do^rina knàita^
tecp fuffragantibus chriftfanse religionis uenV
taté adeptus eftïamp; difcuflb erroris nubilo quo
erat obdudusmanucp Ambrofii fonte falubri
rcgeneratus : Alter P aulusmagifter ecclefi«

dbâbrc^ gentium poft conuerfionem ac fidei
chriftianae affertor amp; heretice prauitatis acerri
mus hoftis fadus eft: in campo facrarum fcri^
pturaru fic cquos inflexic fuos:ita lacertos un;?
dîc^ mouît:tantis uîribusathleta Chrifti haftâ
uibrauitin impies: Tam longa fpatia ingenti
fpiritu tanta contentione tranfmifit utpalmâ
amp; triumphum facile reportauerit:Q^uid incrc
dibiliusinquitacutiflïmus illedocîlor Scotus
în fecunda queftione prologi q ut ad legem c5
tratiam carni Se fanguini dodores pauci Si
des:amp; pauperes:po(Tent plurimos potentes ac
fapîcntes conuertere quod patet de multis fa;^
piencibus primo fidei rebellibus poftea cóuer
fis ut dé Paulo prins perfecutore poftea gentil
um dolore ÔC de Auguftino prius per Mani^^
cheos Tediufto poftea docflore catKolico : Ma^
tre apud ciuitatem Hoftienfem fumma carita^?
te fepaita qua; filii falutem ardcnstillum in Ita
liam fequuta fuerat Tres amp; triginta annos na
tus in Aphricam tranÇmiCitiamp;C prefbyter a Va
lerio Hipponenfi Epifcopo auÀoratus fumma
uic^ilâtia èc integritate uiam falutis populo re/
ferauit uitâ cum fuis fedatoribus âgés ab apo;?
ftolis iuftitutâ ordînicp facratiffimo quo pluri
mum ecclefia dei cenfetur:5c fulget aufpicium
deditîTandem Hipponéfis ecclefix redor ele

dodrînam aucrfatur Sd damnatî Antiftîtes pro
feâo Grxci przeclara fapîenti'a quondam iub^
nixi publiée lanxerunt in fmodo apud Calcet
donem celebrata quod eorum monimenta
ftanturmt qui Aurelii Auguftini fcripta damj?
naret anathema effet:Laudatur moralis Philo
fophise parens ille Socrates amp; merito quidem«
Laudaturdiuesille Plauto cuius multiplicem
dodrinam fufpexit antiquitas4Laudatur arti^
fex ille difciplxnarum ac immenfe fubtilitatis
Ariftoteles quem naturae interpretem nonnul
li appellaruntîLaudatur Mufa illa attica xeno
phon 6d reliqui quos inmultisfœlix illaaetas
ut numina coluitîhos iufta laude nunquâ frau
dabo:fed illis longe Auguflinum prîeponâm:
Naturalis quippelcognitio philofophorum sd
falutem nullo modo fußicittillam cum philofo
phis amp;: fupernaturalem nefcio quo fatotqua di
uina prouidentia illis denegatam cumulatiflii?
me hafcuit Auguftinus: Variiphilofophantiu
librt de re pubtica Q uidad duitatem deifin
qua fic Ghriftianos inftituit ut illos ad ueram
fœlicitatem perducat : finem noftrum efle ad
id reguum peruenire cuius nullus finis eft ingc
niofe concludensî Duobus tum clariflimis luj?
minibus Hieronimo amp; Auguftino fulxitec^^
clefia : Hieroniimus plurium linguarum

notîciâ /facramm fcripturarum mterpreûatonc
multî'phddodrma amp;:exceIIenti7necnon ûim^
ma dicendî ubcrCate ac fanäiflimis morib' cla
rus habetur amp;C fuit: Q^uem Auguftinus aetate
fih'us liceÊ dignitate Pater ut Hieronymus in^?
genue fatetur:amp;: fcribit uenerabatur imprimis
Cum quo certare indecorum fibi iam ducens
Hieronymuseum fie epiftola monuit: Senem
latitantemin ceilulalacefleredefme:fin autej
tuam uis uel exercere uel oftcntare do(3rinam
quce luuenes ctdifertos ÔC nobiIes;qui poffint
amp;audeant tecum congrediSd in difputatione
fanâarum fcripturarumiugum cum Epifcopo
ducereîEgo quondam mites nunc ueteranus amp;
tuas Sc aliorom debeo laudare uicftorias: no ip
ferurfus elîeto corpore dimicaretltac^ fand»
ille fenex contemplatîonî dedi'tus folitudinem
querebat 6d îadtabat in cellulistfed quanquaj
Augufti'nusîion minor Hieronymo in contée?
plationibus longe autem maior in aâionibus
uideturîTamen perfpicaciflimo ingenio mori
bufc^ fandifllmis a me no fiet iniuriatpari uer^
ticc penetraffe coelos afîirmoî ut de clariirimis
prifcx philofophias luminibus Piatone ac Xe
nophonte Gellius cenfuittCaeteri autem doci?
tores tam noftri q externi Auguftino i'ngenii
palmam tribuentes illum altius egredienté lô^

go mtcruallo uencrabundî fequuntur: Dc^
nîcç cum genferid Vâdaloru regis feritas in A
phricam feuiret ac hippo regius ar(fliflima bar
barorum obfidione premereturtQuos hercfis
arriana infeccrat deum precatus eft Augufti^
nus ut ciuïtatem illam hoftiU uallo circumdaj?
tam liberare dîgnûduceret aut fi eius maieftatî
aliter uideretur feruos fuos ad cius uoluntatej
obcundam fortes efficeref.aut certe impenden
tibus malis eu^ morte fubtraheret:amp;: huius uo
ti compos fatflus feptimum 8c fepcuagefimum
annum agens ne illius urbis direptionem uidc
ret Tertiomenfe obfidionisfebre correptus/
pic ac fände diem claufic extremum: 8c anima
ilia fanâitTima ad creatorem fua fœliciter cuo
lauittut eo ad quem tanto ftudio laboribus 8C
uigiliis anhelauerat frueretur: hipporcgius
tanti Pontificis fepulchro plus honeftatus eft/
q regia quondam rcgum qui urbem illam celc
braruntî Vnde Sylliusantiquis diledus re^
gibus hippo: Cum igitur Auguftinus fupra co
ditionem natalium facultatefcç domefticas alti
us fcfe erigens amp;C calcata uoluptate arduum uir
tutis iter ingreflus id omne fuerit cumulatiflii?
me confequutus ad quod homo nafcitur 8c rei
public» Chriftianaeimprimis profuerit : amp;: no
minus agendo q docendo edificarit ecclefiam

ut illc mandauît quem faluti's noftrae audorej
confitemur Si colimus deo cui ftudiofe militai
uit:amp;homitiibusquorum commodis pro uiri
bus confuluit merîto dileâus eft: amp; eius memo
ria in benediâione apud deum 5c homines ia^
recelebnitur Sduigeticuius ueftigiis infiften^
dum eft illis qui Chrifti mih'tiam aufpicantur
amp; illos imicari exoptant quos non in umbracu
lis nemorofœ quondam academiœ Plato:non
in lycco AriftoteIes:n6 fcmrilis ille Ariftippus
non Epicurusin hortîs ofcitâs amp; uoluptatis ma
gîfterineptus:fed audor falutis noftrx Chrij?
ftusinfticuit qui nobis primi pare ntfs culpa er
rancibus ad cœlum iter oftendens seternse uitse
premiareferaait:8lt;:crucisuexiilum erigensco
tramundihuiusîlîecebras amp;:fortunae gladios
ut nobis exemple effet fortifFime dimicauit :
Quem ducem fequuti maiores noftri adceW
ftes thôfauros anheknres mundi huius diuîtij?
as magno animo contempferunttnon affenta^
tionitustnon ambitu:non prcnfationibussno
artetnon îargirionibus:non iîmulatône magi^
ftratiîsin ecclefia dei 8C prelaturasaucupabanj?
tur:feduocati a deo tanquam Aaron adaliop:
curam non tanq ad auri aucupium amp;rapinam
(êd ad opus a diuina prouidentia delegatû ad
labores:ad minifterium: ad follicitudines : ad

marcyrium dem'9 accedebant ut grege^ do
mimcutii fumma ui'gilantfa cuftodi'rent acre^?
promifiam fuftidx coronam acc/perentîMaio
res I'nq noftri memores illius qui dixit : Exem^
plu meu dedi uobis utquéadmodû ego facio
ica Si uos faciads Religionum fundamenta ic
ccrunrdeo ôi hommibusdilcdirquibus in wV
nea domini dies nodefcç laborantibus illud co
ucniebat in primisîGor iufti meditatur fapien
tiam ÔC lingua eiusloquitur iufticiam t acuita
fundisin raemoria a:£erna erit iuftus. Nunc au
tern timendum eft patres dicam quod fentioî
Sddicam libere timendum eftinq patres ne rej?
ligiones quotqiiot fant deceptiones appellent
tur 8si paftoribas pecuniarum loculis per fas 8d
nefascomparatis auare incubantibus merito
did pofiit.Mortai funtdiuites amp; in inferno fc
pulti:defiex:t enim ut uerbis Ciceronis utar lâ
non aliquantum fed multum de /patioîcurricu
loc^confuemdo maiorum : Anhelantquippe
inprudétes amp; indoéli admagiftratus: qui funt
ad alios non ad fe: Ac uirum oftendunt ut eft a
pbilofopho fcriptumdiuinitus ^ficcuftodes
cuftodum indigétîquo ut inquit Plato nil pof
fetexcogicariabfurdius: Tales homines pon^?
deri rerum nulla ex parte fufficientes in alto fo
lio caligantîSc cecus cecum dudt utamboin fo

ueam cadant: Toto fmpctuclauum ïnuadutit
temerarü ut futilïs nauicula faxis ïpada nau^
fragio peat z penitus diffbluatur Auara celeno
uncis uuguibus raptura numos occupât prclaj*
turas:Immemor Gregoriï fic monencis : Scire
debent prelati qd fi peruerfa unq perpctrant
tot morcibus digni funt quot ad fubdttos fuos
pditionisexernpla tranfmittunt : fardanapaliï
uiuentes amp; ab domini fuo nati nonglorix pa^
blica bona 8i Chrifti patrimonium rapiunt ut
protendere poîTmtaqualiculûîamp;quod paupe
ribusdiuidendumeflet abiiciantin palatum:
amp; uentre obefo bucdfcç fagiiia tumentibus dc
continentia difputent:ÔC ieiunio :de quibus ita
queritur deus per ProphetamtPaftores demo
Uti funt populum meum ÔC pafcebant femetip
fostfyllanascefareafcç di(9:aturasimmo tyran^f
nides nulla no arte fibiprogât hipochrîtac tri
ftes aut plures annos habeât ad rapinas: Se fub
ouillo tegmtne lupi rapaces c5i peculio propfi
as locupletét domos:0 ftultas religiofop: men
tesîO pedora ccca:rcm uiliflimâ pro aîze glo^
ria c5mutamus:obliti fumus dixiflfe dnm Vhe
uobis diuitibus qui confolationem ueftram
hic habetis: pater ille uefter Auguftinus Cuius
hodie celebritatem mcrito recolimus toxicum
^eîfe animx pccuniarum cupiditatem clamat

EccIcfi3ftfcusitacoaonatur:Sidjuesfueris n5

eris adeli^ao immums* Paulus Thi'motheil fic
mft(tuit:Qiii uoluntdmftesfieri incidat ink
queos diaboli: facudus ille fenex Hterony mns
Neporianum Tie alloq wturtobfecro itac^ te ac
repetens I'terum iterum^ monebome offiduj
clericatus:genus antique milidx putes: ideft
ne lucra fxaili in chriftt queras mi I'tiatne plus
habeas q cu clericus effe cepifti Ignommia eft
omnium facerdotum propriis ftudere diuitiis:
quantis fudoribus hereditas cafla expetitur mi
nori labore pmifTa Chrifti margarita cmi po^?
terat.Difcat inquit Prelatus fe eiTe ex ore pro
phetico no ta ad impecadum q ad fatigldum
afTumptumidifcat opus effe farculo no fceptro
pace non bellomirga correaionis non gladio
punitionis:Non annus profeiflo fufficeret fi ta
Iiamaiorumnoftrorum: tumgentihum: tum
Chrifttanorum documenta recenfere pergc^
rem. Q^uapropter receptui iam canens ad

mereuertar:NouiftisenimiIIaPatresfedhoc

m morah Philofophia no fuffidtmifi co^mtoi
8C uerbis adio confentanea feq uatur: ad q ua
uos currentes impello hortor: Scitis Pa trcs
Icitis quanta fit fada Iabes:qu^nota fitinufta
«Iigiombus eorum culpa qui pro eo certant
SCdigladiantur:quod fi ueri milites Chriftia;?

nî efTetiCmt ui'd eri uolunt î penitus contemner
rent: lam non eftquîfadatbonum:n5efl:urc|
ad unum:Hsec hase eft Uia praua îetas atc^ per
uerfaquam Hîeremiasdîuîno fpiritu afflatus
notauit his uerbis/A maiore ufcj ad minorem
omnes ftudent auaritiae: a propheta ufcç ad
facerdotem omnes ftudent deceptioni: his ma
lis temporibus Virgilianum illud accommoda
tur:Enquodifcordia ciues perduxit miferos:
En quis confeuimus agros: principum delj^ra^
mentis Italise quondam reginx mundi uifcera
diftrahuntur:R-cligio noftra fanflifTima Chri

ftianorum culpa c6cemnitur:quxundicp fqua

lidaSclachrymisperfufa genas ad uos clamac
patres: uos precaturtuos implorât: uos obtefta
tur: uos reuocacdicens:Q_ uo quo fertis mea ft
gnauirir'Impendentem ceruicibusnoftris \xU
tionej cernimusîÂttamen caeco impetu in pre
cep»ruentes ftddum diuinae iuftici^ gladium
non horremus:Optimam igitur uiuendi difcî^
plinam/a maioribusnoftris traditam: fed mo^
rum culpa iamlabantem confirmate Patres:

ne in filiosdiffidentiœacuipcream fobolem fu

perni numinis ira defcendatîamp;: malos male per
dens aliis uineam fuam locet agricolistquired
dant ei frudum temporibus fuis:8d in medium
confulentesilliusueftigiis infiftatis:quemuo^J

dus talem egît Epifcopum qualcm Paulus uas
eledionî s defcripferat amp; perpetuum bellum îti
dicensheretîdsgrcgem fibîdiuma prouîden^î
ria delegatum uigilanti ftudio cuftodiuît:^ uc
ri Partons baculo luporum rabiem longe fum
motam penîtusdeterruftîNil huîus eminentîf
fimi dodorîs omni uita iuftiusî Nil cofilio pru
deritiusmil animo in aduerfis fortiustnil men^«
fa dtra fimulationcm uitaefeueriorisfrugalius
did potefl::Ebrietas dicébatlonge eft a me mi^
fereberis domine ne àppfopinquet mihi in h^s
temptationibus pofitus Certo quotidie aduer
fus concùpifcentiam manducandî bC bibendi
de illecebra odorum non fatago nimis cum ab

funt non requirotcum adfuntnon refpuo: pa^?
ratus eis etiâ femper carere: Nouerat certe uir
opcimus di eraditiflTimus poftremam iniufticiâ
cflTehominem malum bonû apparere: Q^uod
eft a Platone fcriptum diuinitus : nouera t etiâ
in uînea domini fe eiTe cultorem ut illam ueprî
bus obdüdam non minus adionibus q uerbis
quot;xcoleret: Ad falutem igitur gregis fibi creditî
inheIans:6C uerbis ut decet Epïfcopum confen
.aneam uitam agens ecclefise non minus exem
plo qdodrinadiesnodefc^pfpiciebat utom
nés in eum tanquâ fanditatis exemplar èc om
tiium uirtutum imaginem intuercntur:Noue^

rat profedo dixifTe dominum Vos eftis fal ter^
rae fi fal euanueritm quo falietunSCuos eftîs
luxmundîî non poteft duitasabfcondi fupra
montem pofitameq^ accendit quis lucerna3 ut
ponat eam fub modio fed fuper candelabrum
uc luceat omnibus qui in domo funt Tanq lu^
minaria in mundo inquic Hieronymus/lucere
debent Epifcopitut ex ipforu^ aâ;uû lumine in
credulas mentes errantium ignorantiae fuae te^?
nebras deprehendantîamp; ut non folû uiuus fed
etiam uita funcftus ecdefiœpfpiceret daris mul
tiplidbufcç monimentis: qua: recenfere longa
eOet/pofteritati confuluittfontemqj uberrimu
reclufit:a quo tot riuuli quib' irrigata uiret ec
clefia emanawîit: amp;:diuinis detrinitate libris
de tribus perfonis amp; una fubftantia differens
ftccopioreueritatem aperuittut nilin tanta re
tamcp fublimi de a fenfibus rcmotifTima non fu
psrfticiofis ingeniis fed ueritati acquiefcentib*
. defidereturtEt omnesqui in curriculo facrarü
litterarum dodrinae nomen adepti funt locos
graues fublimes Auguftino princtpi accept
tos grato animo referunt ♦ Hinc Magifter ille
fententiarumpendec 8d reliqui quos breufta^f
tis caufa pretereoC Tanta eft huius eminentifti
mi docloris eruditio:ut is craOioris ingenii me
rito habeatur: amp; ebetioris qui dus ûngularem

bis patremreliÄo mundo amp; ciusmcllito fèllc
adoptailis/ne prouerbium illuduobis conuej^
niat;Canis ad uomitum fuum rcdiit:pergite'le
to animo uc facitis column^e fidei adherentes
Q^use magna ex parte fulcit ecclefiam: amp; pofi
tis ad aratrum dominicum manibu^ retro non
refpidatis ne inepti regnis cœleftib'' diuino iuj?
dido uideamini: ac fanâae Matris memoriam
colite:Q,u2e prius uifceribus deinde Tpiritu tl
darum (ydus mundo produxit:excuflis uitiop^
farcinis ftc expedîtî uiuamus ut cu? dies nofter
aduenerit Auguftini 8c Matris fuffragio ad cce
leftem pa triam euolemus:qua ille nos dignef
cuiusuexillafequutus efl: Auguflinus amp;:efl:iii
omne seuum benedilt;9:us: Amen«

Laus Deo OptimotMaximcc^t^

' ff

' A

iV'quot;*

-• ...... .

quot;m

Ka
Pl.: