Vakl55

I

1/

'7 ■ /1.

't^ièù.

^enCIcpneii .

herbarivs

Qftt Crupt Boec]i:feen/

Jnöoubenbe Df ccac^t/enöc operatie iian

wieoe gfjcmeene ïftcupöecen etibe beßenöe bjutö^
tcn/ötc inen öagelpfr seö?upc6t/toaec oeuc men
met lt;0aöjj öulpc een peöec 3önc oefomfjept
tan onzjecDouben entie toeetbccttan-
öe fietfttm sBcnefen.
wan nfcusi obtcfiov ea op beel plaetffen bec«

betert eiiöê bermcEtöert.
Door H.l.Ad Honorem Dei»

gefontheyt tehihoHdeHiende fechte te genefeny
'* rnen ongmengt fchoUiv;^ en fober 2igt;efén» '
ja,,.nbsp;NOTA,

«ftv??'^^'^' J®ftiectfii//^atna« bef«bier u meeffet:
^t o?aucl)ettiti (abérêcattZ/ttiatigc (ttbept en toaem geöbfï
quot;«quot;«t tan u beur © oö gcbê/ZtSac gp iaiig gifoiit mcucljt itbr.

ü^ot AeUgMtpüti^^UJeu

irisli/flyclim öetl alsjt'eren d|Enbsp;^

Dat cr^yden^^ bjoemfensuy^e^^^^^

Daprfiiep .^^pm^ap eerleek }nov«bringhen ^ .
Men hoott-aaer öock Vogelmens Auy ten cn Af gen..
»El^welelfdén menfch doet^yerdwyncii veelfanwhe.
Maëf alid'afvpetytbegheerlyck comt aendnogen .

Sooift'ïlÊëttiaél hbtn fiiai dan cicp v^irblyd.en
Wammen fiwlichtelyckhemfelfs brengonjp lyden.
Als men Cruydan onbcdaetie placken,^ewenr„zyn,
üiivÊegaBiiüycfcen, wiens crachtöi ons QöbeRenf,.?^quot;

ComtdanénWiltmetlrffedoorwandelén,

Van ©éfflljait.kar a^dekn, -

De cruyden en bloetnkejDS(ofn 'tperxckel te ontgaen)

Wjpnanatuerlyeke

Niét altëéfi dknttdyctot' tgebruyck der Mcdeeyncn

Om crancktieyt^svcrdiïyvfen die-onsheefttevaen

En die dickmael ons lyfen leven maecKt vol pynen
Maer ooc tot hbotdruft oQrBêf'öm ^eitwerdwynen

DenTwaren honger die fo gamp;rich

Dat ly niet en ontfiet,want 'fy eén Icftarp lwacrc.,:s,
;nbsp;S. G.A, Stipendiunn peccatrcpors.

BoöHèben.

l'Btt^ig^elter^/öie

rUttl Uaröiaen $i£l aiDf itcöaem/:
aangeftón top aftefamcn Cö?tfteu
mttJn0mi foa uccepfc^t öie bjocöcr=^
iickc lieföe/ öat top matcanöeren. faeöien^
ft^Ö 5Ön/rich met Dic gaUe enöc gratie öie
iptJaiiiÖoD Den l^ereomfangen ö^ï^ft/
t toelck Den l^eereaengenaem i0/enDe Den
menjcöcn salicö cnDe pjofïiticö. ^oo ifl
ö^tckti latt toeten/Dat itk üan /oncjp op
ai^t sröote Uermaamp;elticKöept g^e^al«
pobeiht öecbacifece«/fnDe mDecracIjte«
m ttujiDtn te leeren feennen; enDe foo ick
wt nu Imigen tnt gl^epleegt öebbe/ en Daec
nu eemct»nn0 toat ui erbaten bm / enöe
aenmerckenDe od^; toonöeriticfe^ teerc/
Èie. fcljoon^ept ber Bloemen d Die
wachten Der ccupDen / D ellenDiclöfpt öec
^Wn' enDe m uootfafeelpcU gebjupcä
De onbckemljfpr öan te-
wvenöip Del^eerc eerflDefe grocte

toerelt^g^lclja.

Semaeckt^eeft/enDeons? tgeb^upc
jUiiDec creatueren tierleent Ijeeft enöe mil^
^ïönbsp;Dr^

Delick 5t)n gaben göcöeeït ö^jt/foo Ijeeft
mpgoet geDoctit DitUIepne OTrutitliofben
tcmaamp;en om Im^t te fcljoötDen / in
eenic^fin^oocfe toat te öotn Dat fouöe
mogienjlïecfeentot lt;5oD0 eer/ tot mpn?
öer jielen falicliept/totgeöienflicöept ban
mpneüenmenfcöe/omDen grooten ^o?
temer/ De^cftcpper aller Cteatuere«/
boo?5Öntoontgt;erlpcfee toereken te leeren
feennen/ öemteloücnenDe tc DancUen/te
tojeefen enlse te ontfiê/iön giften tm gatof
met Danckbaec^ept oo?baeriöck tc gtie^
b2upcUen/ tot $öntier eere niöe onfet sielê
falicöept-lt;^Ö?ift«nb?O£öer0 öuö D'oo?fa^
be enDe rcöep öie mn betoeecftt öeeft/öit te?
gl)enlöoo?Dige Crupttiofken te planten/
op alfi u beliefDen/ gjïp u Daer in töat fout
gaen bermafef enöe ^alS n gaöingeöaer
unt fo tieel al0 ql)p begeetDen:lt;Sp conöt?
tie nocötäö bat gtjp öen grootf i^beniec
onö aller ^alicljmaker üä 55quot; gaöê fout
öancken/enöe Den l^otenieriES knfcöt/$ijn
genaöe toe toenfe^en font/ gtjelöck aliS
JnuöangoeDer öertentoe toenfcjt»

Vaert wel inden Heere.

S Eer goede ende beminde vrienden Fruyte-
niers ende Gardeniers. Ickwenlcheu toe
veel geiucks ende faUdieyt. Soo ghy wel
Weet dat onfen Heerc fey t in den Heyligen
E uangelie dat alle boomen die geen goede vruch-
ten voorts en brengt,fal wtgheroyt ende intviet
gheworpen \vordengt;'t welck niet te verftaen is van
die boomen die inde boomgaerden w^alTen, maer
vande menlchen die we]cke'quot;a!lè niet wel en leven,
fflaer leven in alle booftieyt ergher als ongeloovi-
Re menfchen,deesfmorendickvviIs iti haer bool^
|j^7t,ende worden dacr nae geworpen int vier deiquot;
quot;cllen jop dat wy dan daer voor fouden be-fchermet
wefen,voortbrengende goede vruchten, foo fiildy
Weeten,dateen menfcheeen verkeerde boom is,
w iens wortel vaft behoort te fta en geplan t in den
Hemel deurt geloove,ende fo» een menlche wter
natuerenbedorven iSjfoo moet onfe oude Adam
ä'ghefneden weien ende moeten herboren zijn in
^nrifto lefü onlèn Salichmaker,alle die water let-
ten di? beneden vvtfchieten moeten afghefiieden
Worden,dat is ons herte moet los ende vry welen
van'tgbeen dattytelyck ende verganckelyck is
cnde Chriftus alleen moet in ons waiTchen ende
groot worden, van hem moeten wy bloeyen in
deughden , ende deur hem moeten wy voorts
brenghen vtuchten des eeuwigen levens:Die bla-
dea ende het bloeyfel deren doen wel den boom,
i'jnbsp;maet

maer die Vfucbten alleen comt het prbf;^ af, dan'c
isniec ghenoech Cbriften naem te hebben, wat
goets te iefen ende te hoorbn.ende eenenfchyp
deuchden tc hébben,raaer wy moeten on s verpjr-
nen vruchten voorts te hrenghen,datK deucfiBelyc
ende wel tc leven^God boven alliefhcbbende ons
naeften als ons (elven^ende onS fe'veii oefibncBdé
in de vvercken van barmherticheyt levende als
goede Cbriften njerifchen fchuldieh zyn te leven,
dit doende foo füllen \vy thoonen dat vvy Godc
z.vn,voortsbi'enghende vruchten des eeuwighen
levens»

Vaectwel. '

^anbe

Nantie 25ûom t3?üeöeen/

i^atuece/Ctat^/enbe

^©fccfeifigDe.

Araangçielen.

:^ânfeîknttjû?bf nîntitatôlîi

;f ^f tf ti ^ mi£daIa.Cnti e bait=befen '
, jtntnwiTtfefeöÄlep gijlacijté/foÊte,
' ItmangiiElf/tiitre Dftt« Ifinianßbt^
Icn.g^feUmanôeléîÔiîtoacm batt '
i natußiie.3lmanbßlen ôjoosô gfjegc'
.nbsp;«n38ngoetöüo?'ttoot0cltfocnen

tenamp;npcfiïop/bpronîiecalferbe öuptcn beliefernd
afgöebjepcßt jijit tn toarm toatcc.lCmangs
Wien met ßofpncn of Cojenfcn oftc ®ösö«n ööe^
ÖOeten fss lecö«: cctmAtortcft bs natncc fiéïf t/ m^
oeboettoüUnbß bccmeecöccr We mannelpffie
ttacöten. 2fimansöelbemelc6aisbfe SEptcbtcö
»tiaamp;cn ig goet (ngenönwn boo?t bloct owcgebcn/
«ibe öioet ptlt;Ten/becfaft oochöen bo?(te enDefup^
«cwftbanbentîupmcn enbc quatten/entJMsrgört
S^btfigi^t boo? teece enbc cratitfie pêtfoonen/xnftc
wßt toei flapcn. lt;©«c ban bittcc SUmanoOöelcn
TOutmen tgetoeecmet fcöoon alfmcnt öaet op
w6t6t/criamp;cmcnftc9cßtfßboc6cip eett öenauöe
^îftcnbenautoeîSecI. g^ie «©lie banfocteft^
quot;janaßbElen een bjcpntgö en becfcß upt g0cpec(t
î^n ?f pteftecss enbe ingeöjoncfien tn« Wcc/bec^
W alle tntombfgïie pön öec Icnöcn^roiöc dbecd
^t macfi 3Dn/oocfe ban ttupten opgBc^teccbe«

^ ({9nbsp;Cranaèt-

8nbsp;Medicinael

Cranaec-appel. 2.

(Z mm tt »pptiljeftnifo im STatön Pomum
^^Granatum. «©efji teiiuiTien bftfdjcpijtn tan
fmafee/tc hjct^ rup^/roct/entie Ippnlije. gggt;cfe Mzvtly
tcn toaflTen iu ^gpanöfert uär toatirff öifc 8ffa?ocöt
cnöeDectoc|^ttoo?ticn/ban totltfee be fupjen öcfl
biencn in Beete tobjtfcn/bfquacm 3önöcDet ölottit
te betcotltn.

«©canaet appel ig betcocitntie Dan natußte enöe
't famen tccrt}entie.lt;©ianact appclen 3pn goct gc?
ttu:tic(it Uoo? een quabe mage/tegcn flautoicljept
bcs3 öecrcn/fiiöc toalglngfje/fp betHaen bcn öojftc
enbe betbecffftcn ben mont: Biet toe macOmen U»
figcn bau «©canatni/ bte lt;©ranaet ftßclle
tntoatcrgefoben/enöebtnmout mebe gBcfpoelt
mcteen tatpmsIifBen SJsjjnji jupbtct ftct tarn-
bleefcöenbctiöooctboo? bioeben m Jtlfö/ cnöe
Jwet Dfn tanbcn Die toaggDelcn ba|l fiaen.

Arange-appeienende Lymoenen.3,

D€n Iraitge appd tioemtmcn fnt latincMa-
lum Arannutn, ofte Pomum Aujeum. ^^ßfe
b?uc|K£n 3pn gcnoeg ötfecnt/enbc me bint«
ttotebcrkpalsjfoettnfupj/ enbc comen jaeclöf)C
obccbloebtcO upt ^pangfeag^te S^fmoenen Ijeet»
tticn tiu 3lotme Limones, bcfö Ijcbbcn oofft een;
bcrif p ccacOt niet öcn Crange appel/cnbe bac com
fotoo?bcnfcfttscmcbeaengeteech«it/ 3ön toons
b«c goct in ffauöcttitlKpt te gcmfe cnbCtOcctc te
becfieitfieu/cnbe om appetgt te macrften.

'©cfe ti2i;cTgt;:Eti 5jjn tont ban natuere«/ fi» bec^
(icf cn üctfcafpß Dtt ßcne/fp bccöjpc» ff ante

enboifl

CniytBoecxken^nbsp;9

fJi^ft^^ntJt 3ön goet göcgcten 05 g«ncn btc ßcc^
« P^ftHemtale confcn öeböcn/ toa« toc men
altöt w bßn 2JptcccB
h«nbsp;Öerfaföc btcntifCO 'tjêart

{w »n öcn SCcangfcn-appelen lept ü goet booi ösn

alle fenön/btc fcftelUn
wtangtm-appelj? cnöe 3lpmoenen göetonföt
nj« fupcftec ofte fpzope/gOegöeten/bectoatmcn m
quot;wöe/cnöe maöcn appetijt om tc cctcn,

Queperen, 4.

Q©fp«enlm3latfnc Cidonium. b^utötg
toaffen fjicc te lanöc obccblocMcO (n De öooms
5a«ctien enbc tßupnen/ cn bjaflfen garen omtrent
quot;«tgratötcn/enöe toojörn feecbcel öOeö?upcfit/
{wo ban ben gößfonbcn alsS ban ben ccancöcn/mcn
Boocatfc fti ftutfpotte/men confjjtfc/cnmcn maec^
«c 00Camp; en olp äff/cnbe quot;tfap toect oocft be«
raacct tn bec aptcetfim/fp bccfcapcn en becflcrcßm
nttßm cft (toppen ben buptfelooo cnbc'troot mc?
»foen.^Efl queblcpäS tat bfcSIpt^etjS maßen bfcnt
wöctfeifbc/entóooc een lcc6Écn0c boojtöcclbfs
pf iupiien/cnbetDo?ben to bancfectten cnbe macl==
toom gcg«cn.^p?ope ban qucen tö goct mgenoc
nifn boojtoalgtnge bejS maccB0 cnbc flapßcpt btc
quot;Hutten cBbe becflaet toclbo?ft.
lt;®uce-pe£cen jön cout in ben cecftm gcact/enbe
o?oocb in ben ttoecbé/en 3ön f famcn ttetfecnbe bä
natucccn.T©ie (ßucpetcn gegeten floppen ben loo^
P« bess bupchäs cnbcallc bltrttgangïv cnöc jün ootlt
entt gcbeficïjt ben genen bie Wof t fpoub3eC(ßuces
wepsi gegeten bccftettfet^en magöß cnbe beneemt
pet biamnban bobc u^cnbe roaccBt bctfcß ijta^

»onbsp;Medicinael

flupten ben mage toe na benietett gj^geten/tiat Ue.
îiatnpm na t öoeft nkt mogen cçjpôgcn/ éhùeisf ;
mit^ äten aoet tegj^en^ get f[nc6enDec catemen.

bàn (iSueen t^ goet geftceamp;en op ben bupc bä
î»en gmm öle öen fiuptb toop öcbbf n of öenBjou*
tocn ötc öen moetiec ontftnct/oft op ocn mage ges
(Icèâén/bdet get bialgen enbe obccgeben. (@uee «
BÈrncti fn Sooftoatec göetocpcfet/becberfcöcn öm
ftlont^éhbe 3ön goet boo? becb?antBcpt öejs biet^.

Dadelen.

quot;r\rubelen too^ben tntlartnc genocmt DadiiiJö
'■-'cen Iteffdltftcbjutfjfcban fmafie/cnDcöjafrm
aenbeti patm-boom m2amp;arbact^n/enbe btenê b«^
tcc tot bantfccttcn ai0tot mcDccgnot/mcn bintfc
ßlectccoope tnitptêctfeecsbjtntôflîï.
g^aöf im 5pn b?oo£ö cnöe tout ban natuf cê/cnbc
goet gegetett booit bloet fpontoen en boojbm
jbiiptblD8p:^n De ^{tteecft b)o?t ^abelccupt glje^
itiaect/'ttoetc mtn noemt Diaphenicum 'tbieU mc
inne necmt bjoocß oft m« eenfcö nat om tamec«
oant te maetamp;sn/enbe t0 oatB goet boQ?'t toltcom-
pass/enöe becbjgft fïupmen ban bcc bo?fl/oof bcr?
öOOUntointcnbcgalle.

Olyven* 6»

r\ lt;e (©ipb«tt noemtmen fnt Xatfln oiyta, bfc
bcet toaiTm in ^^pacngett baec bte olpé
banûfpfoftBoomoife nptgepetd b)o?t/öattmec|l
aitebicanbec mebfcinael olpen af gemaccfit bjo?«

©Ipbcn 3{jn bah mibösimatfge gttempectOcptj
^ipben gebeten bienen om be mage te btcpectfec

enbe

Cruyt Boecxkeri. . fi
wamp;ß om appttQt te m^cn;lt;@Iie ban »©tpbe mt
iautotoatcringöenomenmaecfet coojingöe ofte
otetgcben alftticn öen bmger öaer nac in be Jäce-
ic ftcf camp;t.(©iic ban ti'«@löf m bißt: en bjoot gegetf n
jalft Set Ucftaem ban ötnnen/b«foet alle pp etiöc
toeebettvenbe ban buptcn oft ban Wnnen gf öfPgt
3önbß/gencc(i allegcfpannen enbe bectcompcn le»
öcn.i^eet toittcbzoot m olte gebaen cn bat gcgftc«
tentsigoctbflo^fnpatngen ber öccmen feomcnöc
banöuptßiaopc.

Geneverbefien. 7,

p\€n lt;©önebec-öoom nocmtme intgtatinc Tuny
Perus, cnbcbie b?utl)tenoftelt;©encbttbcftcn/
poeintmen int latlne Baccae lumperi, bcesi blmmc
tn bcn aiptfccB te coopc mcn nocmtfc gojjS bapen.

©cncbcc-bcficn jgn toocm cnbc b?oog bonna^
tuccea^cncbec-tjcftcn gcpoote/cnbc m toön gcs
Sangen (n ccn popöcn/tjS goct gcb?onc6en boo? ec
quabc magc/longc/lcbcc cnbc nictcn/cupmt oot6
tcn bo?ft/enbe ig goct boo? toatccfutfltltljcpt/cnbe
boo? bcn gccn ble Bun üan Wnncn fecc gcbacn 8cb#
Dcmiuec toc blcnt fccc tocl ßct toatcc battcc af gc^
oiftiUccct liiojt. «©cncbct-bcficn gcfiootcn cnbe
[n ccn tcftc mct biet gcbac am te cooclicn/batbcc*
p?Bft alle fiantö cnbc quabc lucBt/ttoclc goct ijs in
töatnbanpeftc/baccljctljoutmcbetoe btcnt cttf»
rocnt lj?atibcobc obec ccn camcc laet coocbcni

Wilghen» 8.
r\9c ©tigftctoom nocmtmcttfnt Hatfjttc/Sa-

■^i'x.fs toel öcficnt /toant fp toajl otocc al ftp m

Median ael

becb?oogenöß «ibe bcwofllbc
natuete.fl0tl0eti blaöen jön go« gefobfn in boct
toatec/om öaec btc bo«cn in tc toaVöcnÄ Tel
wgöe btcnt m mmt op fffccipn/ Cm £
becfacötöep9!i.j©i{gcn blabcn fn toörtgefS
gebjoncöen ijs goet boojt öiocbt fpoutoen fK««
Qtm cnbc boo? bcn bupcloop/tnbc boo? m ram-
SL^i?nbsp;ftotibm/bic fcöiüen banbcn

pillcg(^ngcb?antcnbemcta3pn becracngt bom
It£böoo?ncncnbeanbec ßacbticpt bctgacn alfquot;
wenöetbaecopbint.nbsp;»««^muii-

Schaeps-nauyl.

CCDacp^-mupl b30?t int Satgn genoemt Agnus
yCäüas, löten göeflacBtc ban biHgen/tocfcnb«
clcpn bau gciaa.ö/enbc öecft clepnc tacpc tacEamp;cna
cnöe angeftomgcome Waben enöe bloemftenö
m bliec/cnbe crögt gcoenc bcfißen« bic na stoctt
loo^oen.

^töacps-mupl iö ban natucrc toatm sn biooa
to öen becöe gcact.^cöaepö-mupl fn toatec gcfoT
bcn cnbe geD?onc6cn betb?0fton6uprocpt/cnboct
ccn menfcfjetn rcpni(0ept (cbm/cnbß baecom foo
beiwiinent Dfe gccfte« cBc fupbcn btc ccn ccpn enbc
l^cojepöen met lt;©obsi gcatfc.Cot öct rcl=
be btcnt btc blabeccn tn m facß gdept enbc bacc

Bf.^t f^bc poecbc tn geb?ontficn mct toijn bcc^
quot;pt öen bupc cft upt bm bccmm/
baft ^oote pön en ftcettc af camt/f^ ooc goct oc.

ö?oH£tmboo2ecnquabemage/'tfdfbc opem btc
bleute«« ftonbett enbc Ut bctfioptöept bCjS (cbaj?,

Appelen

Cru^tBoecxkennbsp;13

Appelen, ÏO.

hf Sffi^nbsp;B'WJ »gt;ati nattierc/Wc

Booct-iappeicn acn ftutfien

toamö« b/ciïa/tùm
»wo? qualptamp;öcpt/ gc^
tSSfÄquot; quot;P/S? rooflecofanö«fin0/töm»
«mtc rpofe too? ffecöe enöe crancfee menfcîjê. np^
»äcnmo?utoc«ebooct5t)nbe enbe ten bctfcfi cp

üjat fupcfecrg/

fl^ril*!?^ seflooten Cancel tóeoet geoetcn/booj

boo? ben

quot;tn gtgeten/iatfcccn enbe openen Det Ucljaem/cn'
iimh, 80Et gccooc6tgcgctenban ben cljenen bfe
cnbcstoaecmocbtcf) ban gfteefte 3811,^
want5pbfcfcapenl)«Be«cenbc tictflewftcti bte
»«ffcnen/cnöefmncn/enbe 5pn goet genut boo?««

ömen/ bp*
«wöec at^ öaet toat Cancel bp gebach ijS»

Peercn. ii.

atatön/öiec af bfntmm m^
öout S hïl fatfoe enöe foîtccinge. mt porcboom.
aftquot; mahbtcôt/bfguaem 5önbc om mm

sääSSS

met

r4?nbsp;iJStèdicioaei

ttictcûoamp;É a®îfn. ©ecren scfoamp;cn oft 08cD?aamp;cn
3Önbe bccdeccöeo î»n juage n^è 'tö ectf/cnbe 5ön
wttjSbtmgoMj^geten bat» üeff aßenen öic fïau.-
öecticö 5ÖivbpronDer aifTegftonf^t 3ön/enamp;c met
fpawcpt^oJ^ctoaiP«« 5ön /■ foo ötenenfe toei m
geM^geten bie fojTjtptäS stopmen çnbe stofltc;«

Vy^en^ i'zv • i;- i

X7 ^^ intïwônïîcli^âôn ÖJf l fieMt^'^aqgB?
y tfri/öoe tot( fp Wt fftanöe felömnJäfTe/mati:
fomen faccipcrobctWofbitt) öpt,$B4enöfcn.
' ©pgen fgn bâ té teertçJâtmbe natuEcç cfl üocß^
tttö.3©p0en gcbjaöcnacti cen fpectgen efl gcgctcn
39« goct boo? ccn qiiàbc bo?ft/(p mapcti fïuDmé
N cnbe ciJp bat fp ftcamp;tclijcft op£raçû/3Popcnc bie
3toeetgact6en.3/b ocn aîtoctetî^jp bctfacßicn alle üii
tocnbigc ptjnc cnbc maöcn opcnihöc. Bpgcn acij
fln ccfienss gBcfncbcn me tn bicc gcftiöcn/ ig goct
ocbjpncscn tcgcn^M3ätnDci:poctamp;d#toant fict
ùoct bc büpKcöept Ijä 'töcctc «Pftoacri'flacn .^it
fcif öc ©jjgc-bict; (jci ooc6 goct gcb^hiSctj ban bcd
gcncn bie Ocm ban binnen^ Ipf fecc gcbacn ßcböc
ban ftootcn oft ballen/löant {ict bet;facl)t bc npn cn
Uoct 8ßt gcconncH btoct ffBcpbcn.gtcm ©pgcn op
gcftiebcn cnbc i^et face opt gcbacn cnöcgcfo bcn tit
toatcc/tgecn goct gojffOcl toatccboojtcnficcff^
ficciß cn 5toccongc iriîien mont/bactmê ooc cê àé
ôjabcn ©pgc twatUacnlcggcn/bic 3toccrmG{)ffal
bom cpp tewîbcn cnöaaj bjcfeen,®pgcn met ptttc
banîBaifcîic noté/en tomicuwc met bjat foutsf oni
bec ccn gefîootc/isS ccn goct wcfccbatpf gcnbttfcftt
in Uicrtgc tpbcn too? blcpeiie/öBctoocßt tn med«

pap

Cruyt boecjckeni^nbsp;ij-

w to^iKö Cttbß upt b?t6i/
btc oplcpt.®pgairoetO»
^n^lW4cg«ttn/^cfecb£fenbeo0enbß natuci

«pi;^,ffi^üipbcn/ttjbe babetaen be gnabesöC'
«n quabe biafequot; ^^^

Moerbefien. 13. quot;

^«©cclwfteriwtaatBneMoraPiuraiiter, g^fe
älöetbapc-böam eröcflt tote ftlaen enbHjjoe«
^ gttcamp;ten/enbe bp bte ttwefbep blaben toeiben

äJö ftgt; m Jön/fo 3Dnfc gctcm pm
itZl^'wcejn/enößöfeiKn t»el gegctcn ma«?u ba

cn boiftttö 5lgt;nJ91nbcn
S^^joop banlEoerbapen gcmaetftt/btc^

tnwnbsp;üigmorum m befß ^p?00pß ßfaiwgt

IJ;quot; ^^eäsatec of Bomcfi toatec/tsS goet xam
ecnfluabeteeienbc boo? ben ßupg,
^'^Waötcm banjasoccbapen oftbte toojtcl tn
ohJf ^atagefobenm ban ben montbacc mebe
fffe?^* »«et toepnicö ajpnjr benccra« ben tant^

Mifpelen. .14..
|ß(fpelljootti ö«t int ratgn Mefpiius.enbe

tJdPtt^S^®'®quot; 3pn ba natucw tont en b?oög.
»J^JMcttnll«fiJ6nben Joopb€iS bup«. mi
Siarm ^^ IBifpclen 3pn/gepoeöm enbe niet
{quot;P*lt;t:lt;«göcb?ontben bacc fuptbcc cn bottcc
nier bctgctc 5pn,/i}S goct boo? 't grabecl cn bc de«-

©an

j6nbsp;Medicinael

a^antien telgen Dejï ti(Kmt0/ fnötmtn exellente^a^
fcöneppelsien n»«P OoutgenjS/ cntucjjt (iocts
femö/feet goet om qua^tge toeben mebete fttllen/
ble {)un (@ubec0Tebel en toebetfpannitg^pn«

Ker{èn. ly.

K(ec(fettfnr3lat9n Cerafa,5t)n HeffellcBc b?ug^
ten om te aenfien/enbe oocb om te eten/banbe
toeltbe men btnt menfgeclep foojten/onbec todcbe
bi«cboöêampEceKecffênenbcrup?c mo?ellen bfc
befle 39n gegetcn/maec bfc jaetc föjacte örictbm
3i)n fo goet ntet gegeten aI0 bfe toobe itecfTen/ bte
roobcïaecfTen/bfntmenaUpttnben apteec gccons
fijt te coope/btcncnbc om bo?(i tc betflacn cnbc ben
moet tc becbecfcöen boo? too?tffgclupben.

^efe b?ucBteti 3pn tout en botDtftÓ ban nat ua
ren/fp maften Den buptb toeec6/enbc boen Ifcßt ta«
metgantß Ocbbett.gügt;tc confjjte iäetffen tjs een Itef^
fcffcft eten booi ftecöe menfcOen/toant 3P bccfïacn
b02ft/enbc betfleccben be mage.ßcrflfen göegeten
bettoelen/enbe maben goet bloet en geben appetüt
omtceten/enbe becb?ijben tape ffupmen ban be
lt;23amme bfefn ben i^etffe boomen toafl
fn toön gefmolten enbe öDebjomöen/becbjöft ben
oubenöoelle.

Perfen. 2d.

Ptgcfen fnt Satgn Perficnm. g^fe ^ecfe-boom
nfntmenfn be ijoben geplant/ban bjtltfte men
bjnttbjeebectepfoo?ten / al0b?oeg0c cfepne
Pecfeftensienöe late Herfen/ jgpöeböeneen lief?
feipcb bloepfel enbe aengenamc b?ucöten/enbe 3pn
0oetmattcD gegeten.

©«fett

Cruvt Boecxken

fn hm,!? ^ öocDttgf) Dan SSatueccn tot
^Pöetflaen öojfttnbjan^
3ön / «nïquot;« quot;»aScn opcntngDe alj$ 3p cöp
ia / «Petfcngfieconfötmctfupc»
blabprSh^^'^ sesetcn booj cenguaöé maglje-
ten hin« geicöccft/ffl op bé nabel gtbon»
hiö W« ötnbeccn / boobct en jaeget af bcn

boomen pf'ötfi. g^tc ©omme Wc aenicfe
göefmoUen/isf goctgBc.
b^KsoH®quot;? fpoutocn / cnbc opcnt Um
enöc longßcn/cn bccb?8ft meöc bcn (iccn.

CtfFnöW Seneblaen» 17.

^Äs ?«ön Sena. ^n obccal fn öc
luttel S«^®^ bc6ent/fjoctocl5P picctc lanöe-
Hpt SJï^ öö« 39n / bte (icpnc 38n Wc bm
tarnen.

b?oog0cn toacm fn bcn cctflcn
sanÄml^ Sfteb?upcamp;tfe «iccft om Camcc.
^nbsp;btcccnöeci ©juptnc«

S finnbsp;loot i®cneblaöcn/lactfc eta^

wnbsp;^^^^ lactfc Dan noc9

JÖnbe^mw^ • Wt foppe bcurccnboccBgftcbacn
öJontBcnnbsp;mct fuwtfict/ftlcc af gc^

fatminbsp;/ cn iss goet boo? ftuacc

''quot;ö^^^obc eumcuctti/ fup^
^quot;PHcfiÄ^^' ^^«^'«'Jt öct ftectc/ cn becb?öft beer
ï^mSSrTi^^ ^^nbsp;SHicmcenWctcn'

^encpoer.0 fmojgBen^ bjoecö ingfie=
»nbsp;tiwncficn

T snbsp;Medicinael

ti?oncamp;£nnietfuptamp;ecetibotec Dier/ maecBt ta^
mecoancti/en tceiamp;t ben pt)n en toccbotn upt beH
fioofbe,

Sevenboom ofSaveIbootn.18»
C®benboom Latine,Savina.giiEi een tlcpn boomgt;
'-'acfitfcl) 000380 / cnbfcftboncBcc aroEne bia^
öebenjS/ men bimfe tn bcel tftupnsn eBcplant.

^ebenboom tjs toarm en b?oooBin ben bccbeti
graet/ bitttuptabcb?oocöt3öni;e enbe tnl©0ii
göclept en gljebjoncBen/opf ni ben b?oub)cn fion^
ben/öetboetfeec toatet lofen tat bloebtn toe/en tjï
00Camp; goet geb?oncBen boo? bic gccïc futöt.^eben^
boom met l^onictien «{BetB onber een geftooten/
ijS goet gfipptop guabe inmenbe jnjeectngöeti
btcfegDenceH/ £nbebecb?öftoo(ft bJ?attcn cnbc
alle plecben.

Effchenboom. 19.

piSfCÖCn-bOOm Lanne, Fraxinus. gijj (|oeI#
■'-^b?aepÉrjï ïjout bat toonbcc tap cnbe Ijm iji om
(ioeltn af te mafeen/mtn bfntfebcel bp bte bjegeti
ontrent ben lant^upfen gl)eplant.

«Cfficïjfn-floiu f0 ban berb?Dgl)enöc mcïft/gïje^
lötlj al0 ©offeljout : ^Étfaetban CflTcRcn gDelt;=
b?ootSten gl)epulb£cffmt/t0 goet gOenuitftfit fn
botter bier tegen0t'lt;©?abcel/cfmen matbt oofB
b?cogï) ee tfn.g^te blabfn tn 3©ön gefobcn en ge^
bjoncBen/ 3Ö n goct boo? fcngn enbc boo? ccn gua^
bcHStlt cnbeS.eber.

Mofch, 20»
■\/rlt;©ffï) nocttitmcn fnt latfjn Vfcnaof Mufcas
30 tod öeBenr bp ben ^cöcepmaccBcc0/ fjct
groept acn €pcBcn boom cn t0 tod ruprBent.
JiBoftg t'famen tcecBenbe ban natuerc.

ïKoffcD«

CruytBoècxkennbsp;ip

hf^öffcfte fn ï©ön gelept enöe toan bie 3© 0n gfte»
Sfßßn^fielpt ïjet ujalgljé enbe obecgtjeben öcö
f.ïÏf,W/en ijS oocb goet geb?ontben boo? toatcc#
Wrtlhi^l^P'^nöoettoelffapen.iroofcö ftelpt Oet
hSquot; ^an ben toonben alft toel bafl baec op ge-
Sfe^eljeeu^quot;^^ ooc Wc jlonben bet bjoutoen

Eycken Boom. zr.
E??^'^l'Wttifnt3tatjjncquercus. gijs een tod
hfi.ir boom baet be aecnecé aen toaffcn/todc
rriw.« ^^ftoebjupcbt toojbt tn cfmmecagte ban
KUepen eft ljupfen/toaft fn be bofcagfcn eii bp ben
afeet^ pletlittien ecrtötë {i?oot
mcnfcfié/en nutct;töttoo?-
gcmeefi. ï^fceptScn boom
(laet Donöcct iaten flil/
irÄ^ÖonbectSacen alfmenftpt.

comt fieeft een
ttecbenbc natuccc.€p£6c
rt/fi;nbsp;of toatec baec af gftebidelleecr/ ist

ben bupcb loop. Cot liet
'j^^.o^nt oacft öfe ïCScccn aïsi 3»gt; gcpulbecffem
i^i^ffÈbzontfeé jijnöe met a®!}« oft a5iec:cn tjS
pnnbsp;geautdget bao? bé fteen/

cMoocttoei toateclofTen.

^gt;cKenhout, en Koeyen fmout, en RynlcheWijn,
eie drie dingen mogen qualick vetbeterc zijn.

^ Galnoten. 22.

^feil®^^ ïatöne Gailse.Sijn ronbe appela
toinS«®quot;^^^^^' beamp;entinöe CcnpbeniecS

nm ff nootbensf toojbsn bed gftebefftOt
um in« af tc tttaamp;en en omftoecc mebe tebettoen/
^ Önbsp;enbe

2®nbsp;Medicinael

enbê alfmenfc intic montftoutfoöocnfctoclfcw
wnenbctcecfefn Uccl boctjrigljcpt «Pt ben öoofOÊ
öalnatenberii?oo3cn/en3önlloppcnöc ban nfl
tuie. idainoten tn Wee gljefoben cn geb?ontbeii
(toppni ben bupcfeloopc. lt;©ft dalnotcn gfiepiil
beriiem sijnbe / raetrooben togntHgöcnonicU/
bDen|)etfclfi!cbjeccS. iößlnotengliebjanttn gï'
biud tn a3ön / enbe gficpulberifeec t/bat poeber
jeer copciötfecinvbloetteilcmpen.

Caftanien. 2 3.

'p3Iflanfcnft«3ta?0nc Caftane«. ^p toafW
^Ötcr te lant luttel / fp liggen tn fcïjerpc bolflfc/
ttoecofb?püpccn/fni)eal3S fprpp 3Ön foo too?^
bftifc fttcc obccbioebtgö gggbjocljt upt g^uptflant
cnbc ©?anfftrßtft.

caftanien grg«P n em bjoogc roft / cnbc 3Ö11
ffamen tcccfeenbe ban nature. Caftaiiie gcbjalic/
cnbc bic oDcgfictm fmafeen cnbc bccbcn rcbciptß
toel/bpfonbcc alfmcn moft toe bjtncSt / foo aljs bi«
Ipf feccf iKpbcn plegen tc boen/ Caftanien 3ön ootö
ßcct gfjCüBctcn boo? ben bnp t6 loop.

Lindeboom. 2 4.

D^c Sinb^boom toojt gficnocmt fnt 3[atflnc
;*;^TiJia.i^Etfsseen fcöooncljogcboom met bcri
ff boon bfcfit loof bcrctcct/ bacmicn fitbantbcn cfl
tafticn onö,cc mactöt/ tnbc too?bcn bcel fn boclenjS
cnbefn iflen Bbfpïant tot ccn cfetact cnbc bcrma^
8clf)fbf)epthoo?b£ntosnbdacr3ï / ombacconbci;
« H'ftfn Equot; ^É^Öt te 3Sn ban bc Bcctc fonncfcfjön.

^et blDCpfcl ban ben 3linbcbocm fiecft ccn kec
Ifcffflöcftcreucfec. Cfi toatccfifccaf gcbfftfiieett
f0 tm ebcl toatcc gficb^oncfecn boo?t€oltcorooa!^
cnbc boo? bic ballcnbc ficctc, nme Qficf)?ant ban

Xtnbcbooiit

„nbsp;Cruyt Boecxken.nbsp;aa

ÄWbeboom fiout/iti mt betbiecett b30öt
Sbaennbsp;toan binnen feec

Cappers. 25.

J^t ÜatÖn ttOCratmcnfC Cappares.

i»nbsp;5ön bte Wocmen en jongfbjucfite« bfe

,2 P^ö^' ößtoaect 59n/bfemg ßfec te labe upt anbec
«noenobcrbzengt / 3igt;3önuptbccnatu«toarm
f 3tem be Cappcc0 getoaffcBen cnbc gc?
Si^? falact itiet olp cn a3ön gcgctcn/t0 cen
rfi ; fpöfc/btcncnbc om appcißt tc maftcn
en om bcn bccftoptc lebet cnbc mtltc te opcncn/cft
oacnbtccoubc flupmcn ban bc mag^c fcfjcpbcn
wöc bcrtccccn. CappccjS 3Ön ooc6 goct gcgctcn
^ tfletccöncnWcgtcöttgö3Ön.
Brem. 26.

BS^SBenacmt öpbcn Eatöncn Gcmfta, ^^
göctoaiB cnbc taptö^ombc^
o^p3«aftcmaficn /bte b?cmb?acgötfcöotine
cn alj$ btcbccgacn 3ön taaft bacc
ttrnbsp;öacc 30n fact tn Icpt/ßct toatl nu tet

wmt «iacctcmcc öout baccnict placö tc ujaffcn.
B^^m fjS toacm cn b?oogö in bcn bei;bcn gract.
^^^em önoppcn icptmcn fn fout/ cnbc toojbcn
«^ect om tot falact tc atcn/ cn bat gcctracn
S^j?«ppec0/bfcföt» fett gefönt gcgctcn mct
fnS® all« falaet. ©?cm fact gcpulbccffccct
iöS^S^^nt^oogmct fupcfeccoftmctccntg nat
quot;00? bcn toatecfutfitigöcncnbfcmctbcn
scqudt 39n/ tjct opcnt öfc üecfloptBcpt ban
vjfil I mtitc/blafc cnbe nieten / cnbe boct eacö
Smnbsp;«»ent tagcnomcn öccft /cnbc bacc

w« »atm op i act bccficn. Cot öct Jjoojfcftjcbcn
ignbsp;matömeti

matfimen oj^eb^uptlten getitHileett toatec bmi

öen 2amp;|emt)loemen,

Bakelaer. 27,

r\Cn 25a6elaec noemtmen baccas Lauri, cnöe
üjaft aenben ^laucfti boom/totUfe boom
i3?3ecÖtfcöoane gcoenc eube toelriecbeiu blabcn.
gi^aecnien öé Roeten ecctötsi mecbe platjj te öer?
eercn/met een Eaucenttanis biemenom bte flae^
pen ban ftaec ïjoofben fetten/fonVennocl; bie
ten j^up.benë baetljsf ftljtlöect enbe; noê«u:Poëcaï

Laureati.

® aöelaec t$i toasm et^ö?oogft fn bert ttoeeben
ocaet/en fs goet tipgen^ alle fet^ön enbe becgifte.
Jöaftelagc riepn gtjcfïoten/ fonöec bte boppen/
enbe mer Ooantcft ofteXoete ï©jjn betman gt t0 eé
Ébelcrcmebte gfjetlüt boo? bie aem{»o?}iicl) 5ön/
cenbfemetcöübtlïupmcnop bie öojfle beclabai
3ijn/btcamp;totl0 gfteltcËt enbe tn ben mom gebons
ben/enbe f« oo£amp; goet alfo gebeftclit banoen geenc
öiefhtcectnge ^un /.. «tóe bic ben batecten tmt
ben öaofben op ben bojft ballen. 3©|jn baet
ftelaectngetocpcamp;tlreeft fonbec ben Doppen /ijS
goet ceö?oncftettban ben €cacm-b?OH^en/ bte
pöne ficbben na bte bacinglje. ©aftelaec gïje^
(toaten en ban bit poeöec een bictenbee l Jootjs gelt;
ijaen in biet of toön met een (luttHen botfcjsenbe
fieet gebiontben eecmen gaet flapé/bout tocl ftoe^
ten/enbe beneemt beei guaïie fttclitcn ftftucftbept
cn ctanffteben ban ben menftijc/ijS oor goet boo?
toatecfucbttgftepbt/bfe eenquabc mao0e fieeft fat
olp ban 25abelafc op 5tjn mage |tcötftejt/oft toaec
ïiP piirte boeit fomenbe ba t o«be fo toctt ftp genefé
iiiet Ciobjs gcatie.2Sahclaec geöjancöen boet loei

urine

é

CruytBoecxken»nbsp;23

^IhAÏTknbsp;öjcccBt öen (leen fn ben blafc

SSaSSS«

-nbsp;Walfche-nocen. 28.

V V noten int Eattjn Nuces, g^ccjj toap.

acn ben notcboom/ bic
SÏ'^Ö^n ftt)oont0^cnbeb?aetDt toclciebentloof/
nm^inbsp;f'^Öoon en btcbt/bcquaem 3ijnbe

ï^ 'quot;te fnöben,men btntfebeel bp ben toegcn.
^le i©alfcl)e noten 3ön b?oogöentoatmban
©Ipe bte ööcpecfl teo?bt upt a®alfcBc
noten tg fcêc goet gfteftceBeuop guaetfeêc/ IjepJ
op fcamp;ucfbc öoofacn/'tbjelcö baec
bjo?bt/afö ment cetfltoat «pntcBt
n^ffonnbsp;laeuto gBemaecBt 39nbe. 5©tc

rii w IBalfcöe-noten met een amp;ai:Kl3out!S
t^H^s. / 5ön 00« göenutttfBt in bttógBc
löbcn a!si btcpcftc wgnem/ 'tbjelcB aiiS ban eeti
0«tpj£ferbatöft0»

Hafe-noten», 29. quot;
H^fc-notenïatöne Aveiianx, ^ön ccnpba
JJycnoecB beBent. toojben met grobte
Xquot;'tOten in jonnen upt |Soo?toegcn Becb3aectsi
riniifüoect/ enbe boo? fnofpccö gBegeten. ^et
jg^JfjJf^gJonbectapom Jgocpenenbe »ogBenaf

r^^Noten 3öntoatmen botDtitïj ban natu^
fitten ban ^aef-noten gefloten enbc met
t pn «H ®^tquot;icngt/gcncfc ben ouben l^cfl- gt;Sacf-no #
mctcentoepnfcB ©cpecss fngcnoraê/
nwBcnben Batcctenquot; röp.öaef-noten gefloten met
25 fiönbsp;Co?cn*

Cojenten bacc onbec gDcmenoöt/ füsflocbtcficquot;
öttcn toatl bcn gccn bic cen quabc aiongcn txbbcn.
ftacfcnotcn gOcbiant cnbc gcmcngOt mct ßcufcl/
cnbe göcftcfamp;cn op talc pfactfcn / boct 6ct fiapi
fccc gcocpcn.

Bramen. 30.

quot;Dßamcn nocmtmen Mora Bati tnt itatnnc /
quot;■^©cc^ btntmcn ttoccbcrlcp ftocrt cnbe blacu
ftcftcn / ctt Juaflrcn fccc bccl bp Den tocglicn tn ftoge
(anbcn ac ftcftcnbc boo?nê bic bc ötnbeté bccl focc?
ficn cn cctcn alfc t0p 3Ön: laant 5p bccfeoclcn cnbe
Wecflacit bojilc. Siemen in öc aptcccft nocmi

Diamorum.

^ 25?amen 3Ö» ban naturen tont cn b»agö cn
t famen tcccbcnbc. «Sicoop ban ®?amcn'gcmcngt
mct ïlonttö ofte fupcftcc / tjs fcer gocbt gcbcftglit
b0o?ccnfmcctngfteinbcnmont cnbc bcn fjupgc/
ofbaojccnquaieöECl/mcbe göcgo^gclt/ ofbcn
monbt gfjcfpoclt mct toat ccgcntoatcciS /icnbcmct
ccn IcpclBcn a30n0. 2amp;jamcn göcgcctcn bcccoclcn
fccr/enbcbccflacn bcn bo2(le 3gn goet boo? Ijcctc
cooÄfcnrtoacctoc mcn öotfe raacO bcftgticn fict
gcbilHllccit toatcc oftc bte oppttllc fp?uptBcnsi tn
flcpn öfécgefoben/t'toelcfioocamp; goct tö 'booi bcn
Dtipmoope / cn blcttt oocft tocl om bcn mont mc»
bc tc ^cun/taant Im Bcncctnt Bct biocbc bcö tant
WccfcBÄ cnbc boct bcn tanbcn bafl (iacn cnbe oocB
öoct fcBiirfqcpt mcbc gBctaaffcn/cnbc boo? ccn
ßcnaubc Beel mcbc gcgojgclt.

Kruyfbcfien. 3 r,

TTnitipflicfiinoft ficHci beften tnt a[at(jnc vu»
■^*'Cri(pa?.55cesftoajrcnfnbe tBupncn acnfc B«quot;'
ninsDcn acn fcDccpe bo?cnBcn3ï/3ön ban bc bjucó^

tcn

♦««K. CruytBoecxken: 2f

ben ceen bie ftoo?tfacfi«
0?ba S?n Sl^i®' Wabecbenö (n (Icupfccipt

Roofen. 32.
l'tfttUeecSquot;^

en »Jecbet-

^an fjcctmnbsp;baer toeebom i0

»JCïflaen Stnbsp;«e mt

binS, '^quot;'«nquot;'ö»*tobcnapt«tftte

© b

Vlier. 33.

Dpe ©Ifóc noemtittett Sam bucus. ^ ie mttt

. hoorn toafl beel aen öen lanröupfm rot öeKoe^
ünglje aan öen camjtjï. ^ fjout tö toonöec heet
alll ö?ooa g^ie Woemcn tóo?ben geöioonftt om
©liet cctft af te malien/enöe öaec toojt dotfetoatec
af gepifltlleert öat een fcOoone ceucft geeft.

^PÜl u^nbsp;natuecen. Mktm

met een beecenöeel loots Beneetfcfje b?fafecl tnge^

«oinm/cnDaecop toacm toegebcctomtcsinee^

ten becbjóft öen ^^efie^enbe biecigfte booKfen: al0

bte ©Itec eecjl upt comt / ble önopben^ gtjefcOecft

en met epeten gebacSen enbe gOegïjeten maöcn

camecgangO'ï^ecbJöben bjatecacötigfie bochtigö^

Jiepöt enbe fïupmen upt ben Ipbe. me blabecett

jtoeUtngfjencti

t (ïecec9ti/ben mibbelfcïjel ban bê tooztel geöooct
getoelbtgftcametgancn/
en ö?öft Oet matec af. Cot öet felfbe btenf oocfe
geöiiitKem ©«ec toatcc / al0 men tamelücb becl
innc neemt.

CafleFiftel. 34.

C^fffejpiftel/fntaatöne Gafsia Fiftula.

pöpen. mt ötcc tc lanbe niet
en bjafpn maec ujojben Otec geöjacöt upt bzeem^
^lanöen / entöeentoel bebenbe b?ucDte bpbett

Cajfc fiftel f0 gfjetcmpetrt ban natuecen. Caf'
feftftel ingtjenoinen een once met fupcltec/maecbt
mUte camecgancli / enbe tocccBt langöfaem/enbe
ntafö roiiöÊE fcDabe ban jongO of oubt fngDe^
namen toojben, CafTia ff|tel ccpntcBt ïjet bioet/

beneemt

é

CruytBoecxkennbsp;27

Krakebefien. 35-,

Ivnbsp;VacciniaPlauaria,

ï^.^h beften/bic obertjioebig ftu toïït toa|p
fnnrn^i'quot; B*^ booifaincr te coope comen e«blt; boo?
ïl^ ? poegctcn tDo?bm.
säcaucbeften btettien ooc6 noeittt ©cenbcfïctt /
DfccoÉien en becbjoogöen ais coobe fSelbcften / en
5öii goet göegBetcn tegljcnsi be tntocnblgljc fitt.

Soethout,

EatjjtlC Liqulfitiavel
bM« w ^ön toojtelöenjs bte in alle totnc«
befeeiit3ön. 5^tcbceünbe ntebctijnm
•gJJJJifÖt tojjjbcn/ omte betfaftfn cnö2 te Met'

^^ nocmt «©alifftBoutA
ftnil?^quot; bctfatftt alle hingen baccmenttbcüe^
fifhL. ^oftlioHbtof ©alifftOouttjSmtbDtlma»
ftS?*^'quot; en bortittcB ban natuewn. Äoctflout
Kquot;fquot;'cnhclangöct0bt tnbtnmont gBcï)tm=
quot;„quot;'^ffoet bcn cautoc bojß cubc öccfctjcRcclc/
v^V'j^öc bccfacBt bcn betftoptcn ctibc bccla#
«««longen/cn boct bcn flupmcn cöP tooien cnbe

loffen;

Medicinael
loffen/WbÉboetoMbjop factBont ccntontlntji
to m mant geöoubé en Dan Deuc geftoolgc. ,;§oct
^^^ becbecfcftt be b?oogc tü
becOittc mage/en f jsoocö goet boo? teecfngen enbe
tot fteete göebzeften ban ben Jeaec /enbe geneert bte
3b)apngcn ban bcc nieten enbe fcöo?ftliepbc batt
itn ölafe/enbc becfoet alle ftöecpöept enbe fmrttc.

Wyngaert, J7.

VVfquot;®^quot;^'^ enbe ben bjupben geettmen
▼ » Vus.fjseen ongeatgtgont maecb?aeget
pöoone bjucbten/ foo een pegfjeiöcfe toel bennclöt
iiï/baec bte ebele toön upt gepecft too?t.

g^ienatutre beg ©öngaectö bec|cftepben/
toant b'oncöpe b?upben of becjupji enbe oocft toön
a3önbcccoelcn/enbe bte ïBijn geb?onf6en becjjtt»
tct en bertoacmt. Bön mattcO geb?onc6ert
oeröeugt be^ menfcljen Becte/ beccoelt en fcöarpt
Bet becffant enbe gfjeeft ben licfiame ccacöt en
neccböept: ©tetoönfö Diemelcö enbe een cetöt
boebtfelomoube Inpoen mebete boeben enbe te
onbecDouben: maet f si bf tbtoitö bf e betbecffenifTe
ban iongfje lupöen: q^aecom foo fullenfebejon*
güe lupben niet bjincben: iKaec fpacenfe boo?:
beti ouben man öiefc foo toel fmaectenbetomt,
qptcBpgnmaecbtcen menfclje cojagfeuö enbea»'
mo^eujs/enbe fteccftc toel ben lenbenjs ban oube
patcoonen / enöe Doet ben fpöfe toel bette ten bat ?
men ntet appetöt enbe goebe fmaecb eet. 3©0n
«efamp;ofte©eciu?«j met fuptfier opjetoelt/ fiöeen
öoebefitopeo ittelcc6entntjeetccoonfert / toant
fjet fmaect Itefïijcli 'tbecbjöft bo2(le enbe betffetci
m (lappe magöt.

NOTA

öie

CruytBoccxken

DiedenWyndrincktfobcrIyck,
Dieverheuïhterafminnelyck,
Maer dicfedrinckt boven maten.
Diedoetzyn lichaem luttel baten.

Aelbefien. 38,

qmtmt Rib«

Äenir. hÄ^quot;'- otoec al mm\i beöcnt
öcpnfnsen enb£ toojöm

Pruymcn. 39.
'«awmÄflSS^iquot;''^^ wen /

enbßbecflaet toelbojfï.

^^ «n BoeïSSS^; quot;Oquot;' 'tt toatec gefoben
»M« gqjgei toatec / boo? ffn fecrc geftooucn

Heelt

Bdcbatmenbaccmcöc ößenefen can. gamp;ietofiöc
0t}ff?ootöt Jönöc enöe söegöeten
' ^quot;öe mafeen Den camcc^
gangôôect. ©tc lt;©omme öte aenöen ©luimc
öoomcn toatl jntoöti gefmolten cnbe göebwmften

Bjmtöcn ficc cn öo«ö«lt;©?abccUo(rcnenS

Mircus. 40.

tmt fdjoone totttc üiocmtonjs / cnbe tiaft tn
tßupncn baccrc geplant too?t. jBfctujs ts bzooaö
ban natuctrcn tcttn bcn bccbc gtract cnbc cout
In bcncccftcn ;©tc öcftBcnss ban »trtu^ 3Bn goet
ingljcnomcn/ boo? öloctfpoutocn / cn Woct toatc'
rcncnamp;^côîo^c/ boo? natucclpcftc ccancBhcpt
bcc b?outoen. ©acj: bte ^tcopc bar. iKtctnsJ toe
tocblcnt/btcmcn tnbcn SîptcccB te hoop bint.
Cornoeli boom. 41.

T^giclt;iCo?noclicboomöceft fccc ôctt riont/bfc
•^bjucöten 3iJn fcljoon root cn lanc/3p toojöcn
tn bcn tDupncn geplant cnbc men nocmtfc ia
ocn Eatünc Com us, g^fc Coînoclicn 3nn cout cn
ö?oogamp;c cnbc t'famcn ticcBcnbc ban naturen
«;o?nociicn gamp;cgctcn doppen bcn loope bcô buutr/
cnbc't tootmcltfocn/ cn (icrtöcn bcn tocccamp;Sa.

Populier boom. 42.

P®puliccDoomnocmt men tntlatftnc Popuius,
* �tianfföacöttgr)c Diabeten / acfitcc Dïcct en
roo? ftöctp contfom tocpntto geftccft/btc cnfucnjs
30« tott cnbc tap?. ï©te bottcScnsi m öic ölabcrm

à

CruytBoecxken.nbsp;31

Kennbsp;^^^^ OOrtt0.nsen bint

ben iupn taTliSSrnbsp;toafl-enam

SteeckendePaIm.4j
^nbsp;5ïptcecamp; gcnoemt

h^pen/lofl ben urtnc/ bjectbtben ftecn/

Huift.

H^ljltoojtfnt Jlatgn genotrat Rufcus Silve-
Em.nbsp;Wabetcn 30n bicamp; tn

0lieffiA'2?Öquot;'Jf0Bemaccht enbe ban be ttu
Oöenlfebe?quot;quot; ^bjcep-ftoctSensi boo? ben

Natuere cnde werckinghe,

Jfl'iS'i?nbsp;toacm ban natueten eü

maßen camec-oangb ingenomen enbe berbJöben

12nbsp;eulft too?t bogd

lang^rT •''«quot;«»öe om bogelficns mebe te

Boeckeboom. 45-,
r)|le boerfie Doom too?t tnt Ïat0n gfjenaemt
^Fa|usen^öicb?ucöten {jeetmen fnt Jiattin
NucesFag. ^tt bee0 bjuc^ten sftn ö?tecantfaft/
itien platöfe bcel Int Igactlemer Ijout ifblnquot; eS.

iSacuere ende werckina;e,

Web?ncöten59n bptanö ban mtbbelmatf^
gtjec nature. blabcn 3ijnbmoelenb£ en 3ön
goct gelept op fjeete pupften enbc ftoeertnac. ^te
bjncötcn bjojbcn gDefobcnenbeoocß eau gegeten

Bereken boom. 4Ó.

peöm Mm guabe bmbmn bienfet beugen tofl

Elfen boom, 47.

ÖSÄÄ'?^^quot;^quot; Ainus, 550 toef
-^bebent toaft bpcang obccal ontrent Äl^
^tefc{)o?ren beregen be btltmafterlefi iK
toaetbertorr^omftaertcte bettoen/'töout Ä
lang buöje onber t toater cn bfent toel om pomp c
afte maßen enftcöeppalen om ßupfen op te ton'

Sau/c.

è

tow'S/^Ä

ban natucétot m öcn ttoèèöê ocact.

AI/f» 1-Lquot; lt; w ^,

Werckinghe.
ejciar

wHtoimtom't tjapimtö«
t öaet «leïteötW maft;

. ^Peel-cören» 45» :,

«inâfien/cn om te tocttterê.
SÖeöSquot;gn root tn (toppen öen buptfiluopt

»-p Tamarifch-booni.

^ tIÎÎ?quot;?'^'-^'»quot;«quot; tooïi tn ben apteecb genaett^
naeft ^«rnbsp;afcpectotgöe btaebefeenöt

«niicjonsl^c fc8eut6«n)Sban€a^
ttraciftUamp;oomm 3©8n göefoben met laiatajupn^
me gclijontBmoBeneeft tcacgticBberibfrlicrti»
cnbcfeerîîûpîemJlt/ enbcîsîoofB goct boo? tant»
jbaecr öcn «wmjaen iticbc gcfpoelt/cnbc boo? roo^
pcnbcoogcnr. t®feölat!ccen ban CamarifcB boom
lt;n toatcc gïjefoôcn / cn ttacc m gôebacpt flopt bcn
biûct bcc moubîcn ^ooijct oocfe nctcn cnbe lup-
fen mtôcêp\ûaffen.

Heyde. fi

T\31c^cpbcit0cmtmcntnt3lat8nc Frica, me
■»^l^bcijJ bJclbcBcnt baecmen btebeflmcnaf
maecBt/toad 0}) bo?t| Depbcn.

Natuere ende werckinghe.

r ^fc^^cpîjc fieéftccn becîi?oogcnûc cracgt/cnbc
tient bîcl in bjatec göcfoben om coobc loooenbc
cogBcn rticbcte toaffcôen om 't gamp;clïcfitettbec^
tlacenenbc tcflcrcBen.

Rijnwillighe. fi

■n f nbîifiicôe toû?tint ïïatôn grjcnafmtLlgu-
-»•Vttruto. ^jg feec bcguam om Bepnlngc af tc ma^
fecn/SccftlangôcîJontUcr 0j;oenet)labeamp;cnjs. ^ic
Wocmöcns sön toit cn ctgcôt gcoenc befificnjS/bic
nacbctBOTtftoctt too?bcn/ôct toaftm bcbupncn
omwntjgwleminttoîlt.

; ; Natuerecndewerckinehe.

îZ^clHaberenban öefci2önta«!i8öc/5ßncoutcn
bîOogecmbctTamcn tcccBcnbe/en btcncn tocl tn

toatcc gcfûbcn om ccn bicngc ftccî cnbc mont mc^
bctcoDcnefcnalfmcn bacc mcbc fpoclt cnbeao?^

ancir. ®ct|3eîfclfOemacôm£nbieb?uc6tcabcfi^

öyf n»

Cot

CruytBoecxkcn

Kotten CmpömiWeube

^«.Mj.» UI aen ncere, ooetherttge Vricn-

►nbsp;dagelycx mec ifoftclycke

quot; Doofen enTwquot;®l fnbsp;waerdoo^

ftlyck end^fi Winckels ende by na alle u huyslicf-

dar goJSfc»quot;quot;']'quot;eckcnde. Sofuld/weten

^Uanfcei* ^pecetijm Batum/

cralgt «nöctomfewgöe.

Note-mnfchaet.

► Vit Miriftica vel Mufchata. tt fCß®««
toojbetimeefl tn al
CrupbentecsS toincMss bcMöc^t/jp 50«
Teecgoet ggenuttftfit ban becoecbelup«
ben/cn fopbecen bloet äffe mattcö gf)eb?uptßt
ttöiben/enbejön goet gebeffcöt boo? ben (leen tn
'tfli:abeel/ettbcboo?ten becßonbc gnabe magöe.
t^fe^ote-mufcfiaet f^fieetefi b?oog ban natue^
tenfnbenttoeeben graet/en macßböf jaec buecen
onbetteert tn gun ccacöt:bfe befie llotenmuftöa?
tensönfletBten fto'aec enbecootacDtftö/bfedlpe
inöebbcnaljirttenfe ftcetftt ntet cen iSaelbe oft
iSpelbejmaecbtelftötJön oft bei:b?oogt cn bec#
fcljf mmeit fonbec bocgticBept / bfeßectnien ßom^
öeii/iPrt bte59n fo goet nfet.3@ote-niufcBaet gcnut#
rigfit/maecbt een bjelcfctfeenbe abcm/ bcrb?iift
hjinbcttupt bcnlöbe/dcctßtbe ßetlTene/ maetbt
fcBbonetbleucenbe cepnfcIDt get btoet/ enbe f0
ootö goebt gflcgöeten boo? een guabc magtje enbe
flauDettftBept/ enbeöoetootö toel ucfne loffen,
ilSufcOaten acn groote flutften fn boom olpc göe#
lept / tn baec altemet een fepelfien af göenomen
metontcent eenbfmnbeelbä cen ilSufrtjatetei^
beccepfe/batf^een fonbcclfnoftc mebccönc boo?
bte göeen bie met groote pijne fön toatec maetbt/
obccmitsS (letgcabeel. i^ote-mufcliact fö goet ge^
bffitÖtboo?eenco«be lebet enbe een gBeftoollei»
inflte/ btefeclepnraacfßt/cnbeiiS ootß goetbooj

bei*

Crnyt Boecxken.nbsp;37

cêépüöcfiatïKn wifttoat mm.
ötefalnienniet a^ote-npf^

iSff 0B«n öte öccom 3ön enne lamme teöcn

Folie, a.

jpoHe/Js» tori fteftent fnte
ï,ip-,'S-Squot;Pquot;eraetóenbcaptc6cc!S tomtamp;eljs/ toett
irt;:tr*®»lgt;eccb?acfit upt Snöpen/fomen bagc«

tn^idfil^^ iiSJjet bloepfel ban ben iBufföt«
Sfrlïï* «wbec ttacBt enbe opetatie aljS bte
SIZVÊ^J «toeten/ Beetenbjoogfttnben
mxmtm/ ftertamp;t ben
neme / cnbebp»
en fcBcpbcn/ dopt mebc fiet.
roobymel^oen cnbe bcnbjoutocn donben/ ®lp
öan^oltc bfntmentetoop tn bcn 2öJtccf6/cnbl«
wöCBtmettfmptcn op be boid ttócfmacl bacg^
met ccn to^tticöam boó? cxn gnabe boja en opc6
^potcntasfjebooiÉenQQaöem^gamp;c. ^^

^nbsp;Caneel.

^in^pmum.cancellatme,i©f«S4{ uptihemcn«
rfPhXlf «^fe Wc t'Bcrte eftmatfcicctterlUtjttiifc
Sn'l^^^-^^ ^l öeBéttttecft.bpcett p

S^ifi^^»^ t« öc toincBdé téfopc Iw^
i» S^r! Ö«et ^n bcn betröen gcacbt en twoglj
iö cö0t iian bcfttoé m

StSte®!^^ fcBerD tó PP..5C tan6amp;

/ cn bUjfttien ja^
Qaeiw30rtcvac!j:. Cancci gocbt tröcbffigïit
€ tönbsp;om

om'tô^w tt bttfimften / enöe maecBt ôoet amp;î«t
|n ten^menfcBe / gtem CaneeJ geteficfit bmeemt
im Sàatarcctt bc0 |»ofti(j/cnöc is fiwbecIfngBe

öoet aöcte»^®quot; toaterfucïjrtgöe menfceeS.

C^m göfgöetttt niacc6t claec göe figgt ' cnö« ii

oocfigoa tooi een betcouöe guabVw^ïje mie
fïauöetttcöept/enbe boo? benautfiept beVbozflö/
enDc mer toacme toön gfjeöjoncöen / göepulberi.

»^«quot;quot;öens 0aec berfbamp;iS .
Cancel ^i^otcn enbe gcmengftt niet een bS
appel enbe toat fupcamp;ccs goet ingenomen Uit
doppen bcmtcaenbeboo?tftopmctt. Caneei m
oocô soçt gôebeftcBt boo? bocfttigc ïierffcnen / ftet
D?oo8Btben Batatccn/ bc«:toermtcnbe becfteccftt
ticn magöe/enbe bccb?8ft flgraecige ötimeuW

wubeauabemage/cnbe boojbie altemetSmert

^ HioHuittiyic uuHEn/TOww m mmte/ei

«»arrentofgefengtflweçnpumtonçenmeffeaîbe

:tftoeit

SP Ä^fnbsp;mt WwbuplöÉ itiagß enbe

Nagelen,

^öÊicn 5ön bebcnbefpccetöenbf«
inbsp;toaflTen/raaec romen upt

cSo2 hiÏÏquot;^quot; fp becjjeugljen't ïjecte en m
SSShS enbe Icbec/fp fctjetpen öet göe.

«antöf outoe ienbenji.
btebeftÄ^iEquot;nbsp;^arm ban natueten/

m en b?eet oen be

ShÄ^ ^ benemen öet bjaften en toatg« ban
becfieccBen ooc bte natuce/gebê
wucage/eu maße foeten afenvberßenget' gémoct.

Suycker. 6.

ote«®'^^«ptfi« / lt;0beclbcrlcp / ban toelffe
^^^ bJootfupffiÊE boo? btc btftt gBe^
SuS^/r ^ fupcBerboo?.bte pecf)fie.
bfe^Ä^ ^^^ «n »JotÖttS tn öê cctfté gcaet
6ecnbsp;ïtöoone tottte bjoot fupc

40nbsp;Medicinael

^afbctt. ^SuptB« tjSfloct eeBcffcgt too? »fitt

in!teWafe/enDeöuabe3lenöcnö.^up£amp;ecintoaÄ

ttcofinlJiccgBeöaen/ tSgöctgcöjoncöen om te
bcctecrcöcnmbcte bcrfiodencnbe om öojftc tc
bcc|Iacn.^upcftcc-taniiptsi goet gmuttlctjt botn

ISÄS/ ^quot;fl^^^^^öo^tien öo« öeo

SafFraen. 7.

^Becncn/becbjct fc« gccl/ cnbc toa?t bictoil«
in fPöfc 0Bcö?uptBt. ^ffcacn bccftccct fjct ftectc/
bccbzBftgccl-fucBte/ cnbc tjS goct boo? aUcbcfn*
tocnbfgc leben.nbsp;e

Äaffcaen f0 gcct fn bcn tbKcbengcact/cft b?ooa
Inbcn cccftcj^n macö ögffaecen bueccn tü.fiaa

ftöc fis^n^ ccnfcöoonc bectoe cnbe ^ÄccuS
ßccft. ^mcarn falmen ntet tc bccl öSm S

Set Bate'cnOTacct goct mm 'tfö oamp; goct boo?

ö?oi^sB«2 öan gmui^cifectrcnbe met iS

sssss-si

sssssss

rfnemaßen/cnbe BciptailctKfnböcnbfgciScT

Peper. ■ 8. ''

oatuöffÄN^®nbsp;beel ^epec eet ino?t

bioK sf^^ een menfcbe mager/ en btc
baerS,?quot;^quot; ^«fl eeten toojbé onbjucljt^
boet bcrHrt^^Äquot;^ söegeten maecht appetöt/ en
ben safSI 'Jcrceeten enbe berbjjjft bc hJin^
bJonfb^H:,quot;^quot;'quot;^ot«biectTabant0 toai:mgl)e^
feoubpÄnbsp;bccftoube lenbcns/ en boo?

«nöient oocblupbenbse
oft fcö nS^ rocBencnbocDcnimcn fal böf
toacmfnbsp;ben eten innemen/bat bec«

be mapfhf enbe ben tnbjenbtge Icben/en^
bocfttTcffrnÄ^^'^nbsp;guabc

beci flöm« Vm.^v'P^quot;^ aöcönaut met ra59nen/tccct
cSSïn'nh'quot; ^'«^föe. ©Ucftaotcn ^epec
aewofbtSfï^^ göentenaöt met fmcet ban
Samp;Änbsp;ßupfalbe/men falfe

'«öcbcn tn bcaJeben/ cn bacc 't fcljucft t^:

Aloe. 9.

A-Locs. Sïloc/ tö tjoben maten bütec cnbc tjj fiet

Vives.

toacmen bmgö/ enbc

tnbsp;f oöen maten bit«

bteÄrt^ ^^ quot; ftodgfjentnemtt lïloe een
öeut/tat ntaecter pilleften« af/ftoelgt bte
•«■quot;«i maetfet facamp;te camcrgancB cnbc goet
C bnbsp;booj

42nbsp;Medicinaef»

»poj^ûuabe bîtbuplùÉ jKasöii îbttbjôftooffe
bfesœtfucôt/ cube beneemt benijooft fS/mbe
eïreneefl woöe loopenbe oogden. ,
Rhaberber. lo.

RHab3rbaram. ßabatamp;ccts centóei befocftrtfff
bepïoeföemebectwe.nbsp;ö^ïocoreca

Sabac^c tó toatm fn ben eerffen gtraet en bzaoit

faDenttoeeben/enbetäStTamentceefteSann^^^

tuecen ^efe too?teI btnfmé in bec Apteec te coS?
niaec i0 boben maten cafteitcfi en biec/fo battS
pellente enbe bep?ocfbe mebecönetrS röSÏ
lupben/bicfe becgelben mogen tc coopê/öaba?S
öcpujlbec^eect enbe met een boperfien ban em ^
roet toat tonnsi ingenomen/10 goet boo? een aua^

Galigaen, 11,
/^Aknga.eaiigaen tjseen feectape coobéteai^

^telbiemeninbe aptcecbtecoopebS^^^^^^

ßcmefentoo?/boojeenguabcmalje
lt;5ali|aen ^ toam» ban natnecminben bechm

psfssssi

Zcduwaer, 12»

Zfcbutoacr. I^oemtmen tntlEatönZedoarïa

Mö/ id ^^ Boecxken:nbsp;45

leucaiönbsp;bpcanjs ban fntaÊCö ênbÊco^

SSS?«quot;-»

r^mfih Cubebe. 13

tori wnöÊ iSicp«: mbe fjf oom

CubÊamp;e rtownbsp;kinghe.

int Ö wJw^ ï)oofbf/iÉf gcet bcc? catccrm
ODctenT^

linneint rffi,^''^ ©«elfurtiteenbs fBJijme«

oncruyt vergaren. T' welck ocxk alfo te verftaen is
»y'tmenfche leven, want een menfche behoordt een
deucfadelyck leven hier op de fe Werelc in den ty t dec
gratiën teJeyden, waer af men vruchten verwachten-
de is des ccuwighen Levens. Maer die fij n leven in
ondeacAde overbrenght.'twelck niet dan oncruy t is,
wat is die anders verwachtende dan eeuwighe be-
derffeniflè^Daeronifalinen't oncruytder ondeuch-
denaltyt.datinonswilopwalïen «ytroeyen, opdat
inonsmeteiiblyfc wadende dan 'tgoec cruydt der
deuchden,\Vaer deur men mach vercrygen van Go i
den Heere cytelycks benedidie.cndc nacmads t'eeu-
wighe leven.

^m bm ^ebtctnael ^atieu

cracötCTibetocccbtnge

Moft'aert-iaet. 14.

Tnapl. jaSo(iacct-faet fjS m clepn ronb faöe^
öcn/cnöÉ (0 tbJ«ïje«:Eep/ te toeten tott enbe
gcacu/öet toft toojbt ßefaepbt/enbe 'tgcaeu
toaii (tit totlt/ aen bgcbcnenbe bp bje toe^
genottttentlgaeclcm/enbe toojtbageltfjcbeel g»
bjupcamp;ttotWfcö enbe bleefcö gemalen sp^be ot^

ajlacct-faet (0 gect en b?oogamp; tn ben bietbm
Bwet/enbe racnmacöt böf jaec goet öoubc in m
tcacét,|Boflectfaetgemalentneta3ön ofte
iap0/t0een goebe foufe en toe fpöfe/om ftoace eoH
te betboutoen enbe te beet ecen/en f0 goet gegeten
IKgt;02 eenguabemage efi booi toaterfucDtfgbept.

mtii

SriÄS^quot; 'äS ßo« SÉfiwBm mrnt^
oaS*^ bwfeöoct bccöjoogBeucnbeb«-

Qhchn«^.®?quot;^ Böenottti mt ttl m»Dop6en
»n  »«ont momtn Mam
SSSifs^ tatitftoÉCc/boet tod ft)mm
bnpK*quot;öenßerffencnalfttienpatt^ itiöeneufc
hnw ^eftitefen. ectnalctt mofiect gcbeficôt
ooet tort ucinc mafifh mgetiecdöct» bupcftpöne*

AMf Anijs-facr. 15.
Aft^fcnbsp;isES ecti toclimaBetw tm (tet

hj«lV®ntfaet/efl to02tbecl ittamp;n; ttiebetöncn ge«
totnbentc öjeBeti/mcn bitttct oöecal

«y.f fact is [)ßet en bjoog in bcn bccbcn gcaet.
ra'Ä?£®®quot;n/maect appetöt/bjeect toel totn^
SÄl^®quot;^ Pöncmben buptß/boct toel ucine
80« gebejicBt ban bcn toatec^
K;® ben genen bic be ballcnbc fietfttc
Pi™en.lnöf-faet gefiobten tticttoat (ïotfupc6ec
quabe bo?1l cn eé çnabe afê.
«^gf-faet too?t beel gebejïgt ih bcc itiebecönen ge^
Pulbecifcect en in b?ancben geßooct. iteflicÈ
«wnfmafiecn boet becigoets in ben menfcöe.
Commijn. 16

iê lägtoerpttö graeit
te,'„if toojtbeel ban be laut lupben in öafen ge-
KtmUór ^^^^^ oeöat^en/ men bintet qegt;

'tóSrïïft'J ^ ïf^f^oö lt;n bcn ttoecbé gcaet/

totnben ban becmaaen^

uiHjf. jtem Commön en 25alielaec 't famen gße^

fteottt»

Mèdicinael
ftootm/en fn em fatï^it opt sooft ffrteet/fjs eoet

toooi toubcamp;atarten.Comingngc^otenffi m«

oftemcnsôt cnbe boo? bte neijfe sBeftouben
0tti öaet: aea tc ttecfteti/tïSgoet boo?t bîoSS
Dct öaet öet Woeöcn fl empett m omS.
Coriander. 17.

CSÄÄSÄSrÄ'Äf

Ä'^quot;quot;quot;quot;?quot;'» îflnttatljt. »mM

MϔffeSS

me/en boet teel urfne nta6en/cn ïiefpt SÎLÎ
ÖZfßWen tó noet booj uftnc tnhlt;gt;« j^äS««^

bef

n quot;»ßöf te toafftBen öiet gene^f
Uaucus-faec. 19.

teßöÖtbo^Änbsp;00£6 Ä ml

toatec loiTen/ SSfnbsp;öoet toet

ittaent (ionöen bec

Cf t-nbsp;20»

Ä?'P»»«« mquot; womc

ter^f

terss upt bcn Wttftamp; SlBnfact ccfcbtn inftbicfffR,!
nat of foctc-mcltfe/cnbe in tlipfnc gcbjuptfet bm
facgt alle ptjn cnbe tocebom inbet bccmcn f fi ban
bec möcbcc. 3l0nfact n«el mct gficüootcn ©cncc
bnbec cen acmcnoöt mctnbsp;ccn gocbc ctec^

tuattum boo? ccn quabc (jocfl gcnutttcftt / cnbe iä

poc6 goct gBcgetcn om couragic te maßen.

Lavas-{äeti 21^

T sctine Livifticum. aiaba!ö-fact toaft aen ccn Ro^
■^gc plant op ccoonficnjä bacc ^act tn toaft/bJO?trt
becl g jet)?upcamp;t boo? totnben.

Sabajs-fact t^i toat;m cn b?oogc ban natuercn.
3labaf-fact gcdoötcn cnbc gBcgpetcn /of mct ccn
tcugc3©0nsi g()cb?onc6en/ üerb?tjft tombcncnbc
tJönc / cnbc täS ootlt goet ggegcten boo? cen ouabe
magc/cfi bacccnbobcn macctct be fpöfe fmaßclgcß.
Nardus-läer, 22.

•^Igelb. ISarbuf-factfjs ccn ftocrt jabcßcnbat
btcßtollss teere perfooncn IngDcbcn tooAt/
om tombcn tc b?t6en.

I^tgclla of iaatbuf-faet fis toarnt cn b?oogri tn^
bcn bctbcn garet, gpit fact gcfiotcn tot poebrr cn
met3®ijn mgöcromctt bcrbjöft toinbenuptbcn
ipc£iitoo?men fttffnpnigcbampcn cnbcopftni
gtngfic / ai^mcc altemct acn riftfet/foo b?oogfitet
bocRttgfrc ftcrffcncn / cn boct bcn berloojcn cctttB
toeöcrom comf/tn t^s ootfe goct boo? be tarnftoeer.'

Zeverifaet. 23»

T35tfatf«c Wo?tI)et göcnacmt Sermen Limbrt-

-*-coruni ofte Sermen contra umbrfcos. Cnbcbat
fss Ret op?ecRt Zcbec-fact of too?mf rupt / batmen
mbc stpteccö tc (opc Wnt/ 'ttoflcli m b?eembc

Sanbcntoaff.

Natucrc

CruytBoecxken

bof IK u Natujsre»

werckinghe.
«»ngt enhSî5quot;ï'alfloot m« ^éupchetme^

^erœaninghe van'c Graen.

Jo^^n uJ wel dat de La ntmS
nen,encle alftnbsp;^^^ behave-

£gt;eh3ven: i^Soo werpc hy zyn coren
^nbsp;uyr

«y t die hant in zyn acker ende befaytet alfoo op goe-
de hope dat hy daer nae noch vruchten af krygen fou-
de,ende ten ly fake dat het Tarwe ccorenken IterU in
de'aerde loo blyftet alleen,maer fterftet lo brenghtct
vruchten voo: ts,foo mede moeten wy ons befie doen
om dcuchdelycketeleven, en bewyfen diewercken
Vanbarmhetticheytaenons even menkhe nae ons
vermoghen , op goede hope dat wy dacr noch
vrachtenaffullenkrygheninden Hemel. 'tWelcfe
niet can ghefchieden ten zy faecke dat wy oock eerft
fterven ons quade luften ende onbehoorlycke begeer-
lyckheyden des vleefch die tegen den Geeft zijn ftrij-
dende.'twelck foo't in de redelyckheyt ghefchied,loo
füllen wy als weeldich Kooren op fchieten in alle
deughden, ende ryp zynde füllen van die Enghelen
Godts ghevoert worden in de Schuere des eeuwigen
levens,

BanDekracl^ttiec Coojen

Tarwe of vveyt, zs.

Tlctof öcetmcn int Eatön iiiticum. ^jj
een feer fcöoon gtaen foo een pegöeigtö
toel üeftent ijS; ^atop bette atbetsf qc^
jaepttoo?b/enbe tn ftöoonc ap?en toall»
®a£C fiet beüe b?oot af gljcDacamp;en toojb.

®te Cactoe ijs bphanss ban mtbbelraatigöe
natuere/mecfl flrecbenbc tot toantite/cnöe niaect
cen menfcöe bct cn (ietcöt.JlKcn fal toeten bat ïjrt
ncfonfictooobt batnten eeten maclj too?bt ban
^attoegöebatton/ bat weutoebatfteni^ eng

Snbsp;Doo? b!0£t obEcge.

ban Cacoaemcel met toat botert chat

Ï^Stbïmnbsp;iaXÖn Secale.

öem een

ralnbsp;bettoarmenïje :mett

SpfpSSri

Bföcert/cn öaquot;nbsp;b|oot toet

^ anbsp;cnöÊ

enöe Bön-ÉÉCBbecinengt btntmm onöcr öc bïK«=

tê om pun enbe tafetße upt.ben öoofbc te ttetften.

Haver. 27.
•rvlt;^e naeift ban Igabec mt 3latön Avena.
JJeen etcellent paetbe bocmge/tg toel befeenbt/
enbe too?t oot6 goet af gemalen/tot een me betfine

^%Si?Äquot;nS?ßnbeccoelenbe enbe op
ii200genbe.®abec in toatec gefoben tot batfp fplQt
en bat toatec met ßooftoatec gemengt becb?öft

CoetboSbegeenbie gcootetjittemt Ipfjebben.
fóabecpap met toat olp gemengt maett ftoeeringe
tnp/en boetfe upt b?ebê alfment baec beet op lept.
»abec met fout onbec eenïjeet gemaett/entn een
facïBcn gijebaen/ijs goet gelept op een ftece 3öbe.

Garfte, 28.

Dge lt;0ec(ïe ö«« int ïatön Hordeum. een
maen Daecp?incipaelöt6 mout af g0emaet6t
toojt/enbe goet biet af geb?outoen toojt/ toef enbe
nietmin nootfafeelötötot b?aiitfte bet menfcfjen
aljS bie 3®ön. ^ie lt;t5etfie isJ ttoeebeclep bie toin^

tec i©ecflecnbcfomeclt;0ecfie.

lt;0ecfteijscoutenbeb?ooginbcn eecfien gcaet/
enbe toojt feet beel in mebecönê gebefitöt in fteete
fiecten om te beccoelen enbe Bitten te te betbigbê.
lt;®e£fte in toatec gBefoben tot batfe fplöt/ en ban
beut gfiebaen en met fuptftec opgBetoelt/ ié goet
flebjonffien boo? een ïjeete €a?tfe/ enbe becfïaebt

toel bo2fl/fietfelfbe boet ootft heeften b?p göege-

ten.€iecftc genuttfcBt maetöt cepn bloet / enbe iiS
eoet int öooft, fö» ^«quot;^ftc meel gefoben enbe

pappc

CruytBoccxken;nbsp;lt;?

«öKften mcclm em faccrfecn op t Sooft göK

Inbsp;Boeck-Weyc. ap*

tfrhnbsp;'Sâ em öjfócatt.

cnE^nfi*nbsp;©?aöant göeteclt too?öt

♦..-^Itft-hjepttóhncanö ban oricfMimorh*' na^

'Vii'I.t-l UIU^I/KIIUK UUlIf tl^Utllf

itngc en Iwjet toel urtne lofen.
Geers. 30.

Gnbsp;wccrs. 30.

jSS/tto?!!quot;men bï wFwSÄ^Sf J
Äpquot;b?nnbsp;^^ fcSftienSn

1quot; ^^ graet/en feoogg fn

tptf^»!?'^^ enbe boet urtne ioffen.«©eccss gfieftoo-'
DfiPr?^panneöeet gfiemaecfet/^

enbenbsp;op Pöne LTb^^^^^^^

s öupcamp;e/comenbe ban becßolen tofn.

Snbsp;comt öfec tc lâbe te coo^

'quot;Pfen toel bcfient/betcc aw bp ben armen.

ßfiö m toacm in öf n cecfien 0ca«/oi (tt

hen tweeaen ßö« öEamp;oocht met nitltö cnbe ge^

le SuS loop öeö ftupcic/ «^aecftt ec« mcnfcljc
cotlSS' eSöc öDecftUcm ecnbloofcnt cubc
ftöoon colcuc.

Bnonen.

Itat1LatmtFaba.ccn25oonc. gamp;tc 25oûtien
«amn op ötc Bcfect^ tn fföeUen/cnbesön

iticmgctJiantgtootenlsIcpn. ^ , . ^ ^

43t0 m éoonen ?öttftout cnbc botljttgï) batt
tiatucccti : vriacc alffc out 3Ön ban 30nfe coubt cn
bfoS ©oown tn toatftgcfobcncnbcgfipcucn
Siinn bom gficfmi«/ mabcn bccfti) bloebt cnbe
ftSttöcnlcnbcn^/ cuöe mactbenccnmcnfclic
niocbtcû. 25ooHcn gcgnctE« floppen bcn ioop öc^

ljuMr/cnbcbeUttcnl)ftb?uppmbcr€atamn/1)ct
tndtifchcnöe-bl ocpfcl bcc 2Bocnf n/ bsatct af gfie^
Scect/ öicntomblctbcn cn fpjoetcn tc toaf^

fcöcnbienfcboctbctgaen.

Ervveten.

Pifalatine. ccn €tte. ^^ ccn tect bebcnt5gracn/
ntcnbtmecnicnigöctlcp/ gtacu/ gtocn/cnbc

^StottSS' ban mtbbeîmatfgcnatufccn/bfc
tockfec öcfiootl« 5Önöc cnbc gcgctcn/ gRcbtn bcn
nftfic ooeö boetfcl/cubc maeeöco cen mcnftlic
ftmü cn îîîoetït l^ct cctfappc ban gcoenc cttcn m
.î«ttimcnmetïaatbctcpt^cncpoct0/ fo tnenttn
hSotccclî Rûopt/ f0 ccn gocbe mcbfrtnc om ta/
Sana ê niaftcti boct toci ucfnc lofcn/bctbiöft
SScmuhtenbetoactccfutöt/ cnbc cttfa^pc t0

Cruyt Boexkennbsp;y y

Turcfche Rogge enTarvve. 34.
TS-?®®?^nbsp;'nt Statön Frumentum

offiÄÄ'®; totl/maet W ajoij,

R Roomfche Boonkens, ïf.
^omfcfje ©oonBetiénbsp;tntSatgn Fa-

^olus vcl Phafiolus minor. Mp Waffett am

tcti/han bc Sobm/Étilie jön Itffclöfbe b?ucfi.
fpcifn xrt^nbsp;mbcbjojûm/ eec

fntEatöne efjmoemt

5'n SrSSag''^^^ «quot;^n bintfe tn ben

ïimsyi??quot;nbsp;en boüöB tot m ben tbiee.

Kuoftimnbsp;werckinge.

ïaSnnbsp;«nöe göeb?onc6m

^ iiönbsp;Vcrma-

Medicinael
Vermaninghe van den wortelen.

Qet-eunftigbe Hoveniers ick wenfcheu toe
iheluck en falicheyt. Soo ghy wel weet dat
- het principaelfte dat den boomen en cruyden
doet groeyén en waffen , dat is die wortel als die
vvelghemiltendeghehaventis.Somede moeten die
wortelen ons gheloofs.wel bemift welen met leetwe-
fenonferlbnden,dacrv(X)r doende boet en peniten-
tie ende füllen ons hofken wel khicken te wieden,
endereynenfuyver te houden , uycroeyende alle
londiehe ghebreeckenalsoncraytmet Wortel met
al Wam die alleen het bovenfte gras ait reckt en
laêt die wortel ftaen , die doet hem felven meer
khadealsbaet. Soo mede moeten ons d e fonden
leetwelen uyt die gront ons herten.die üytroeyende
deur Biechte en penitentie.of wy fouden ons lel ven
bcdrieghen intlefte.

©an De ï3ï9ebicinael ïBo^teïea'cracöt
ctiDCtoeccfeinglit.

Rapens/.

Ißt îatRn Raps ccn Sapc.giiSccn bcBcnöc etif
öc fccc 0cfon bc (Oft / bpfonöfc bte fant ûapen
ötc ontrem paedem toaflen/bte bielcfecn gc^
b2aben3önbecnbe goeoocten b?cctben toel
totnbèn enbe betteren bjae/enöe men macfife oocB
cen fictb mcnftb b3cl laten eeten.

ßapcn 5Ön toarm cn bocftticfj ban natueren.'
tf5nbealö«spcntoelgBecoocBt5ön /enbe booi

fpöfe

f«Hf i Cruyt-Boecxken.nbsp;«-7

^^ cSffonöetofl

tPn/S^quot;rp bfBtnnen upt tt fcljteten oamp;es^
SSiÄ^'IÖnöe/öesntoatcc maßen/ en 5öti

««WC t0caüeel8equelt50n.

Radijs. 38.

ßaöö.ö oftc
^enöabi)«iectmen beelom

ttl SuSiLÏ!*? öecöcn gcaet/en bjoogö

riŒefl^«^?^nbsp;Caroten.

■^SÄS,? 09«^«ttt .tnt Hatön Faftinaca
amp; Rubca. ?ön ßooöe enöe eeeic

^ bnbsp;ipeeiv

^eot/bieobécal toel be6em30nl){gt;beni3gtamp;en

cnöpbenaEmen.

^ie 3@a?teienban lt;!3eele ^eett en Caroten/tn
fpöfe 0êb?upcfet/gebcnrebelötö goet boctfei/enbe
bectoacmen bcnintoenbtgelebtn/ enbe boen toel
toatec lofen/enbe b?engen een gcoote becbuUinge
fn/onbec fcDamele menfcBen.

Pafcinaken Peen. 40.
quot;DCesf toa?ben ggenaemt int ïatön Pattinaka»
J-^ièön oocb feec toel beftent/ fiet fön fcljcone
toitte/beue toojtelen. bagelötic in fiutfpotte
getoocBt toojbén.

©aflinaSen too^elê jö« toacm en b?oog bä na^
tuecen/enbe met Dutfpot gefoben enbe gegetc/gei
ben goet boetfel/enbe 5tjn goet boo? ben lebec/lon*
ge/niecen enbe t)o?(le.®e felbe toojteien boen ooc
toatec niafien/bêcfoet bfepön ban bec 5pbe/ bec^
6?pben ben toinben enbe toeebom upt bcn buptö/
enbe 3ön ooch goet gegeten ban ben geen bte ber^
rect5önofbicbanbinnengfque|i/ ofbojlïen jön.
'Cfaet banben§^(lina6enmet a©0n gßcbjonc^
feen W 0oet tegen alle fengn enbe becgjfte.

Mirredick. 41.

3ccbttBtoo?teljöeetmenint 3[at0n Rapha-
maior.gEgt;ec0 toojbcn in bc öoben geplant/
enbebecmenicDbulbigenfcec alfmcn bcn too?te(
aen biclic fcöpben fnöt/cnbe bie plant in be actbe.

ÜSiccebtcb too?telen gïjccafpt 3önbe enbe gßc*
«lengfit met toat cecr enbe ccupmen ban toitte
bjoobt/iö een goebe fauce bienenbe omtc eeten
tot biffcDe of itacbe onbccbautoetgcbe cod/^ toant
öet boet bie fp0lc toel bectecen / enbe maett appe#
ïöt/enbe baet mei urine maecamp;en/öet bccbjöft ött

gcabeei

. CruytBoecxken. lt;9
Peterceli-vvorteleD, 42.

öett rnetüm dtm mt
Sn SfSLfe ^ff©ftcrccli
öoefbSStt T enöe oöeaöetcn/ 30«
ScnbSÄ^']!^'' öoßnbenfpöfeUjelbmEc.
SSf Ä^^nbsp;fpopenm öm bcr.

i)«nbsp;tocbecftag alle fengn. /Cot

fee« enöe iCdpÄ ootb Det3aet göcpulberf-
men/öoet ooäSnbsp;^n0öeno;=

Ocöt 3önö™nbsp;fcöepbcn/alfoo söeöe.

f Alant-vvortel. 43.
tc öecft grooie bjceöe farfirc Waben / met

göemengfjt/ i»

cen quabe m?,;!tofnbcn / fö goet booi
Cot bfenbsp;«n «ange a3em:

»oojfröjcben gBeßjefien matDmcn beff*

göeit»

Medicinael
ncen getonföte 31llant tooitclcn Wc bed Dcqua met
t$j/ö4e ooc göct tj« boo? pijnc inbctt ßcupcn / cnbe
boo? bcn gccn Wc öun fccc göcbacn ßcbbcn/ en tss
öoctpjefecbatöf boo?bicpe(lc.

Angelica, 44.
A Ngelica. saocmtmcnoocBfnbupt^alfoo oftc
x^föepUge bJ0?tci/t3S fonbcclmg goct boo?
Ute ©cftc/lfingcJfta öccft geftccföe blacn en ö«ft
ccn öoogfte ftecl aaec ctoon 6cn0 op bjafTcn / cnbe
taaft gaccn in bocötigc plaet(cn onbec cljl boomen
fm tollt ontcentJgacriem. , ^ ^ ^

Sllngeltca tiS fiect cn b?oog fn bcn occbcn gtact.
3®atecban»ngclftagf)cbtfltl«ct/ i^so« boo?
bte pcjle mct ö?tcaftel tngöcnomen/en baec op gc#
ftoeet/ nct föoocö goct boo? cen bicrigfie Incljtc/
laoo?eenguabcmagß/boo? tobcröe/boo? flauöcte
tfgfjcpt/ boo? !plcucf0 cnbe boo? £antftocec:f)et
opcnt bte bccdoptftcpt ban bcn icöec/mflte/ Eon*
ncn cnbc jlSage/öct boojbect bcc bjoutoen maent*
ftonbcn cnbe b?öftafbcn na3eboo?tcn / enbe bcc«
ö?Öft totnben cnbc ggcconncn bloct.

Bevernel, 45quot;.

LAtifne BibelnelleCftSaxifragia. g^fC 25ebccncl

öccft cenfcöerpbptcnbctoo?tel al0gengcbec/
iftecft tlcpnc göefncbcn blabcftcnö / cnbe toaff in
fantacötfgöe gront ontcent l^iaeclem.

25ebccnel too?tcl ijs toacm cn b?oag in bcn bec-
bcn gtact. ©cfe 25cbecncl toojtclcn geconföt oft
mct ©öngcfoben cnbc gcnuttitfit / öoen toatec
mafeen/ ü?iEben bcn ftccn/ cnbc 5ön goct tegcnsS
ten bjoppcl piffen. ®tc too?tclcn gf)cb?oogöt cnbc
olicpocbectcnbemct fupcbcc fngöcnomcn bec^
aaecracncnbctllecife^n bemase/betb?öben tot«'

Den/

Cruyt.Boecxkcn.nbsp;gi

tooj Colfcompas/

heSnbsp;bic bcwiom.

fjebben of bcs

Kfgffi^^^^ tamjtoc«/ booj ©e.
Tormentiel. 46»

fieclfecnis/lanc); baerbc ccuS^

SïLvi/Sïtïr^^ 5Ön gccl/bic toojtcitjs bjupn cort
toadontccm ftacclcm.

JttmfS^iTuquot;^quot;J^ ö?oo0ö in ben bcrben gcaet. ^fe

mSnbsp;0?foben cnbcecbaoncficn

wopenbe bloet bcc oogen/mebe getoaffen sönbc:

OMeefter-Wortel. 47.

ï^wfteenftettfe ctótamp;cnbe
to^tci^ojt inbc 8oben göcplant.

ccS h/« ^^ ^^^ ï'^ootft ^an quot;atue^

toochtnbsp;gract.gamp;cfe J©o?têl fn topn ge.-

fen/nbsp;enbe boo?bebcnbctoubc coo?t.

iSSeconnAfquot;/ enbebccb?pftnot6 toinben/

JBoom

Boom-varen, 48,

polipodium ilattne.559om baren/toojt ooc tjegt;'
noemt iCngöel foct/öeeft langïje effen blaben/
tóe t ot öet mtöbel cibbeben gbefneben jön. me
too?teI 10 fcöiec een bingec bfcb/ban bupten b?upn
ban binnen gcocnacfjttgtj/ en toafl in ü^aeclem op
ïtet bacbcn enbe oocö bupten bte ^tab.

25oom baren genaciw Polipodium fn Hlatpn/
i0 b?oogl) fn ben ttocebcn graet. mfe toojtcien
tn blccfcl) nat göcfobcn 59nbe enbe g{)cb?oncfeen/
ma^cnlicfjtelfcb caraergang/fupbercn öet bloet/
becbjöbenfcöurftenöe rupbicöcpt.

Endeloos. 49,

ERingiuin Latine. g^femcn nOCrtlt CrtbClOOSi/

toaft in bupn/cnbc fjeeft flcbenbe blautoc bla^
ben/befe toojtel fcf)8nt een toarme natuere te Ijcb?
Ben. ®te too?tcl ban lt;ertngtum fn fjutfpot göe^
tooct/alfmen anber tóojtelen boet/ftjn goet gfjegc-
tentcgenssoijn fnbé bupc/1 toelc men noemt Coï
Iftompaö/cotnenbe ban berfjolcn totnben/ts ooc6
ooet boo? ben flcen cnDc t grabcci/en boet toel toa^
tec lofen, ^efe too?tclen gDeconföt cnbc gf)ege^
tcn/ßebbcn bie felfbe ccacOt / enbe maben cen niä
couragteusi/ cnbc becb?öft ben b?uppel pffTe enbe
lebecfutötc.

Saycker-vvortelkens. j-o.

Slfar,?latnne/ïSup£bec toojtelbensS öcbbé ront*
acRtigc fteelen cnbc gefeerfbe blabebenjs. ^fc
bloemen 3Ön bJit enbe toaffen op croonhenjs. ^te
too?tel62nS3Ötibjft / enbe ontrent een bingöec
ïangö/enbe 50quot; liefelpcb ban fmabe.

^upcher to3?tc!öen!S 3ijn toarm m b?aogl) ban
ttatuecen/ öer«bïj?tel6cnsigö£c00c6i:met eenigö^

nat

Heemf wortel. 51.

^ban htF^^önc. ®efe too?tel iö groot en WtS
lanhni nSS |pniat|ititô/toafl in laoße

ftmrrn Sf!quot; ^^^ mo?uniaet6t. ifeeemftt

HUUICnm tn Mann« rrd^rnhon t^n» fnn^^k^^.

fi Pappeoöefoben ban Hönjaet of

I^SESS
EäaSSiSS

iSiSäTiSSrÄiÄ

Ajuyn, 5-2
CtoÄDfß^ent/f iî toaff in be

bannatueren obccben betben
SembfSSl?quot; ^««sinKiSai/ISPOttsoa

1U5Inbsp;Hazel-wortel.

»I«

be

Medicinael
öen blabcn. ^ictoojtclcn 30nbun ÊnlancS/Kcf; i
I9c ban wucft/ cnbc fcgetp üptcnbe op bie tongfie '
en tooiben in be öoben Böcplant.

Igafel bJo?tei gljcnaemt Afarum, isi toacm cn
bjoocB ban natnecen in bcn bccbcn gcaet. ^cfe
toojtci gcpulbecifcect / enbe met botcctbiec inge^
2j?ancamp;en / bient om camergangf) tc ttiabcn / enbe
ootB om te coo?cn enbe obec te geben / alfmcn ben
Uingfiec biepin bebecl (teccamp;tna batmentingc»
nomen Deeft/en i^s ooc goet gebcfitgt boo? ben bia«
tecfucBtigcn enbebiepiincin bec Beupen Bebbcn.
5©efe bJo?tcl iaecfit af bec b?oubJcn ftonben / efl ijS
ootB goet boo? bcn Boe(l / enbe tegBen^i bec b?op^
pclpiffe.

Mecrappen. 54.

RVbia Tindorum,^9n COObC b30?tClen bfCOÖ flC
BecjS beel tn ^eciant gcteclt too?bê/en too?bert
gemalen in molcn^/öacc coot mebe gebectot bjo?t.

USetcappen 5nn hiacm in ben ttoeeben gcaet en
b?oocBinbcn bccöen. JIEeccappen in 25iec gefo^
ben en beuc gBebaen jgnbe / Bet natte met BonicB
opgetoelt/tjS goet geb?oncBen tegen bcn geelfucBt /
öet boet bappec toatec lofen / enbe opent bie bec^
noptBeptbecniecen/ oocB besSBlaesenbcbesSle^
becs/cntie üec b?outoen ftonben/ Cn ig goet gBe^
b?oncamp;en ban ben geen bie geballen Bcbben of ge^
floten 5ön/cnbe Bun ban binnen feec gebaen Beb=
öen'toant Bet boet Bet gBeronnen bloet fcBepbet»
enbcb?öftet af.

Bn'oni-wortel. 55.

Y^gie 25?fom Beet int 3lat0ne Brion.a, JSpbc»
-quot;^itptebeciS. 3^ie25gt;ianie Beeft clautoiccftenj^
enbe blabcn gelijcè öen toöngaect/ enbe toaH fe^^

Boogy

CrnycBoccxkcn tfc

tott öacr gcoate b^
ÏKS ^ gant root

gct^jeenguabcmagc / mafiÉntaKaffl
mmiofett 25?tomtoojtdgefiSn im

.nbsp;Prang wortel

nJK/^^^^ï^^quot;«! öecbc ftöapc boo?.
fa^SV^S ofoctitpaafacöttgc

P?a«e-too?tel ggcnaentt a reffo bovfs, fiaft em

natuttc.^©tÊ fcïjelfmbaabcfen W
oftfflf^ iröt ®0n / cnbc ban met lupcfeec o^
bS L^ 88eb?oncöcn boet toatec lofen cnbc

ftó ballcnbc
met toatec gefoben en toat a3öttó bp

L .nbsp;Gariophilact. ify.

•'Snamp;e Nardus Ruftica,

®actopö«aet Beeft, coutoe göefpleten ïtoarte
^nbsp;iscoenc

^(Snbsp;Medicinael

gcoenéamp;latiétentQafrentiebie ffeelontrent anlxr«
Mfboetnbsp;DjaecDt aeele btaemBett^. ^te

Ji»jteliäSco?t/ö«ftöcelbefelßßnö / en tupffit aljai
ttupt nagtten/enbt iuatt omctnt ^aetlcm.

((3aciojpötlaeti0toarmtnti?ooc{) ban natue«
tétiinbentb)etbengraet.^teb)o?tc(m ban lt;i5a*

Hefe mönt0 goet gljeb?oncfien ban ben ggeen bie
ßün feci; eöebaen gcbbcn binnenst löfsü/om 'tgDe^
tonitenbloet te boen fcöepben/enbe iss oocfi goebt
lujbjal eloonbettban bnptenöf ban binnen gge^
Dedcfit/ett tg oocfi goct geb?onc fien boo? ccn qua^
Ue friaijöe/cnbc opcnt bie bccftoptamp;ept bejs l ebets/
enbe fupbctt bcn bo?(l ban f[upmcn/eii i js oot goet
6Bcb3bntfien boo;t€oltconipa^/bati^ boo; bet«
golen bainben enbe pt)ne in bcn becmcn.

Lan^ehoolwortel. yS*

I^t Satön aftrolochia longa, ßCCft WabCtt Offt
gcfcBflbctt bjaren.gamp;ie hJo?te!en jön lantfi cn«
bctecf/cnbe toaflfcn obctblocbitö ontrentlgaec«
Itntaenbm cruptbercö.

aiange B00lbJ0?tcl ijs Beet en b?oog in be twe^
ben graet. 5©efc bJO?tel in a®ön getocptt jpnbe
en baec af gBeb?oncfeen/i3S goet boo? alle fenpnit«
öeprbinnenjs licBaemsi / en boet tocI bjatec loofen
bectoecfit bec b?aab)en tcanBept en i$i oocfi goebt
boojppn in bcn spbe/boo? tcampe enbe 'tflecetpn
bit atpi ingBcnontcn aljs bao?ftD^cb£nisS.

Boonkens hooUvortel. yo.

IBt 3E3tijn i^^adix cana,toa(l onttcnt ccn fpanne
ijoocD/Becfi de?»« Wabefienjj/en bjaetBt

jCpe

-«-».rt. .. CmytBôècxken:
paci^fcge Woemitöns/Énbe too^ùcn tnôûben samp;e-
ÂNIÎ?nbsp;tccoopefncrapbgmasî

bîSS^^^ ^^ ftt hm mtm met / miie
cnbÉblöft met im mt

fÄiöÖfPuibcriftm cnbe met cec6 tfcS/
_ „I'eftilenti wortel. 60.

^»bec rSoeb?quot;^^ ^ tCßcn^fopfltöBcn

TTJi»«« Hertftonshe. tfr,

j^ccft fmal!e

Qwen cÄ!!^/^'®^^quot; opb'ccnc5tjöß öoncfict
^ enöc nac bte accbe blacu cwm / Beeft cen

lt;e 0nbsp;ime

lôfbétùlglgc bibemfien^. bio^tel iss cconc^e^
Utf) enbe ban binnen çoor.

tortoöfn becf oele» cn bccbîboaôen tot f n
bcn béében gcaet.^fe toojtel ban ^ect^ongen ge-
fobetf^be g|)eb?ont6en/f0 goet boo? ben bûpcloo^
DC tfl 'ttooi #,e«fbl/ftopt blcnatuetlöcfie ctanc*
Içîft béc b?otttocn/enbe mit 0ct b?a6cn/opent bc«
bolloïite mfltc/cnbe becfacfjtfc alfe becßact t0.

Calfvoct of Aron. 6z ♦
A RonÔ^Éftgrootegcoeneblaben/ met cl ftede
quot;onïcenteenfpanne ßoocö/ enbjaccfjt conbc
fKfl^eniS.®teb)^tclij$b)itencont/ b»^ ontcent
]^ec(cn) onbcc btc elfte.

^cbnoft Calfbûct/tocKSmcnootfe nöemt ben
t)iiigt;tft]gen «(Etengcbec/ i» Qeet enbe bjoogß al0 bic
45cngebec.^cfc bio;tclen getonftit met ^uptbec
of ^tcoop/3Ön ectct tngenomcn boo? flupmen op
Dfe bo?fl om te boen cupmen/en boo? t fintSen b^in
catatcen/göefpanncn enbe gBctrompen leben/
oot60bctupttoenbtt{)geleptop bupfc ^tntamp;enbe
ftocccfngöcn/enbe boo? fcamp;ellen op btc oogcn.

Stande! cruyt,

Isât ïatjjn Satyrion. ^eeft bpcaniS Waben alii
ban tottte Hlelie/ cn fjeeft een fcöoonc pacrfcfje
blûcmc. me too?telen 3Ön ttoee ronbe ballebési
cn toafTen fn gcoene fantacötige plaetfcn tnt totit
ontcent ï^acrlem.

^§atp?ione030n beelbcclep foo?ten/3p bectoec--
tnen/cnbe itjnbocöticftbannatuecen.^efe too?'
tclen/gefoben tnfoetc-melcb/ enbe bte gffcgfleten
38n goet boo? teecfnge/fp becflercfien ben lenbenis/
enoe maâen CQUi^agte/ enbe ggeben goet boebtfef.

Wal-

Cruyt.Boecxken; €p

I« «T Wal-woriel. 64..

Major.Jüecft lanec coutoc

Jïf ff» 3tocct/ban binnen bjit/cn biafl bed b? la.
® driÄ^I^^ 'as öc böcöen ontrent i|aerlciti.

cn b?oo0tje tnbcn ttoeeben
Si; J^,l^too?tel banConfoliba oefobct^met

boo?'tbloebfpoHtoen/ enöe tffecn fc«
ytpijamc too?tcl/om toonben enbe sefcftenttficpb

»(ÄÄÄS?quot;™

IRA^cr.. ofblaeu Leliën.

blabcn ©iebloetw

boo? ben öficen
nffÄli'i^^^^'^Pn'P^nö^öben ofte bettoubt
r//«»nbsp;oocft goct boo? toateclwötfg^

HCpt en booi ben ftopn /hofo (rennoi,^,^*^^

ßcpoebcct enöe
goet fngöenomen boo?
tÄSPr^Ö^Pt. mt felbe too?tei gBcgoebctt có
fuKÄlquot;quot; °PSÖcnomcn boet bccntefert/cnbc

lupbectöatBooftbanfctnnen.

i-a^w •• ßertrara» éd.
Inbsp;gfietJoben blabcn

'ï^ebtoettten gftciötamp;cn bpcanjs be

Fyretram.eft BertamJjl bjaCttl Ctt bjOOgÖ fll ^C

tiectiett acaet. pp?etcant too;telamp;en0 geptribect«:
feect/enöe met ^ontg betmenggt/ enbe alfo mge«
nomen/W ao« boo? bie bal lenbe (te16te/ ooc me*
be boo? ^opelfpe enbe becoubecbe Booft;b)eec tü
Dettoubeliecfrenen. ^ieb}o?te[ban @p?etcum
fn ben mont gamp;eBnaut/boct bjel febecen enbe ijup.
len upt ben mont/enbe mitfbten oocß goet booi
ben tant3b)eer.

Ledt Gras of knop Gras.

HCt öcass too?t int Satgne ggenocmt Cramen.
lt;(gnbe bfe b}0?telen ban fommf cf) lt;(3?as{ too^
fnbec mcbctpncn g8cb?upc6t/bat op öoogc San»
üen toad en tcöcBt facBtc ap?cn.®ic b»?tclcn 3ön
Ujft cn lant en fn malöanöecen becbject/cnöe toad
Dbecal ontcent l^aeclem^

Nature.

i^nop (0 tout cn b?006B ban ^atoeccn^

Werckinghe.

c b)o?telcn ban Stcb lt;i5ta^ fn i©ön gefoben
en gcb?ontamp;cn bocn be pgne fn ben bupt bccgacn/
en boettocl toatec lorcncn't€i?abcel cöfcn/cnfs
oot goet boo? bfe b?oppel piffe/alfop gBeb?uptamp;t.

Acn deü blocmiftea Vermaningen

Eminde Bloemiften, aengeficn dat die Bloe-
men ende Bloemkens die Principale cieraet-
zyn van etn wel ghefchickte Hof of Tuynç
dienende om ruyckersafiçmaecken,BIoem-
■ -nbsp;...... ' pqtl®

CruytBoccxken; I 71»

fre vercieren. Roofen Cranfken s q^de
^ teltellen.eencamervol foetereucxtemakë. En
worden ons arme Pelgeroms verleent tot een verma-
Kciyckhey t in onfe ellendighe pelgrimagïe, om ons
te vertrooften met die toecomende Salic/ieyt. Want
zy ons te kennen gheven die fchoonheyt des Hemels
cndedegoetlie ytons Scheppers endeSalichmaec-
Kers als wy fien ende contempleren foo tnenigher-
nanaecoleurenvanbloemkeus uyt die Iwcrre Aer-
, 'Pi^uyten dubbelt ende enckel, met onuytipreke-
jyckefoete reucke. Dit fiende füllen wy By ons
^nbsp;^^con ende edel dat is die

Ende rolpn?'quot;nbsp;ßl'^'^kens van aldeï-

SeL^f Anbsp;endereuckelaet waffen «yt

in In Knbsp;Meere lelfs getuygL

in denheyligenEuangelie. Dat dieConinc/aTo-
n on in alle zyn rycke nieten wasverciertalseen van
öien.fo wy dagelycx voor onfe ooghen lien alft in de
^Offler is,dat geê zyde.noch fluweel,noch fchilderye.
« gelycken zyn by die levende coleur der Bloemê.en
öat Wy hiero m dé over edele Bloem-maker onfe Sa-
^gmakerfullen liefhebben,en ons felfsverpyr.enfu^
xen onsHofken tewyen vanoncruyt der Sonden, en
di. 1? quot;quot; verlangen hebben om te comen daerGodt
mL.u unbsp;volmaecktevreuchde daer-

tvd?f„nnbsp;fchooneBloemkés vinden ftldical-

fchmnlnbsp;bloeyen. Daerfull^ die Martelaers.

denr.r »doofen zyn, Daer lullen die M^egh^
nioedfilfquot;nbsp;Rooien zyn. Daer füllen dieoot-

dirdSquot; welrieckende Violetten zyn.Dser lullen'
wenfchen fchoone MadelievcKens zy«.

Eiüj

7nbsp;Medicinael

Daer fuÖé die Minnaers Gods en barmhertige meu-
fthen fchoonc dubbelde Goudtbloemkens zyn, Dees
fülle n inder eeuwicheydt befchenen worden met der
Sdine des Rechtveerdicheyts. Daerfe eeuwighe
blyfchappe af füllen ontfanghen ende füllen bedaut
en beregnent worden met dauwe der genaden Godf,
in eeuwighe vrolyckheyt.

^an tt i^ebtcmael Bloettu-

benß/Ctac^t emt tajerchinge.

Gout Bloemen. lt;^8,

Gwen^ucm lt;0out 55tom« fnt ilatön.

lt;©out fjloeme ßcftbcn b?fc of bttc fte^
len (mtcent anöecöaif boet öooge/ becleet

met langfie/bleccte/gcoenc blabf/ba«: 08

loaffen fcgoone «©om 2ßiocmcn/bf e met bct ^Sotu
nen op gaen en toebetom toeflupten ntet bec^n«
tien onbeccanc6/enbe sftn tbaebetiep/ bubbelt en
cntMt. gout Samp;loemen too?ben fn be »oben
fn ben^nS*^ öloepen bpcanji bat^iKtpc af tot

Natuere,

^ «out »loemen 5ön toacmen bjoogfi ban

Kracht ende werckinghe.

Confetbcban lt;©out ©faeraenfjsooetfnöeno^

mett

m^M, Cruyt-Boecxken.

SÄ ^^ in mm eefoöc tfi
öm B?outocn tjaec natucc^
Jiat^Ä'i^Ö^t tomen / eeDiftilecict ©our fcUim
öeffgen in bicrigctööen al^
S^.i'^^^^^sn^^t^fnöcöientoocft mtl am
« toaffcöm btefc gtjenecfi enbe
^ « ^quot;J^® 'Öt W 't jange ccupt goct

S faTÄ^quot; Wabcfttns ban öen ^öloemöcn^ 0.
»w laiaet (icopen om te eeten.

Violetten.
y|0lettcnte02ben int 3lat0n göcnacmt Viola.
tcnSS'^^quot;.^quot;! ^^^ rieffeenDe ©iolettcn

enSfS «eSfe bioemften;S fön paerg
S^Ä^!nbsp;©ioletten ttjojbm

pÄ Äet^^^nbsp;toaffen/enbe bloe.

ßta« efl botrv ^
S ohÄJb^''!-nbsp;in toatec gefoben

öennbsp;be apteeth tetoop btnt met

3^^öletten0e(iociS^nb?Set niccl ban lt;!Ffrf?é
bnbsp;iront

öf öficmattfit mit

gÄÄÄÄÄlir«

Camillen. 70.

fnt 3lat9nCamoin iiu. g^cetf jön ttoeci
yöccöam/te toeten föne Camfllen enbe S
quot;oemt ßontäsi CamfHen.g^ft Ca«
ntfUe ©loemfeensi öeböen tofttc blabeßen? tn »pn

föneCamtHcn Beöbi allee ei fleelfeen baect bloem^
Ben op toaU/bfe t^obe Camfllen tjebbcn becl flce;'
ffJSÄAquot;quot; T boct toatcc bfe boS
Kh?ÄÄ?°5önbccßoomftBc Camfl.
len/bacc raen fit bantfien mcbc plant / bfe fccc
luel ctccBcn enbe öocmcnbcc mcccbcc op fft/ftoefe
Betet rcntß ban ßun geben/eobe oocft öcti toWn
enbe stoepen,nbsp;quot;

Natuere.

ÄfJäÄÄÄÄÄ

len 3pn 00m sa« ßcfobcn fn boct toatec.«®lfeban

tofnbeHteö?e|cn/nccrtit toat Camfllen met toat
eeftootenfoet^ttt enbe eet bat/ cnbc bzfntfetcc

LelieO'

CruytBoexkeftnbsp;75

Inbsp;Lelien. 71

Shamp;Pquot;^ Liiium.cê %ükmt mte iïclffu
tamf iflttgebette bJabé/tufllöen bJelffee toon
Km? «^oitbe recBte fleel/omtrent bjte boeten
boo?t comen fcBoonebstttetoft

ffr Pnbsp;^^nbsp;öte leere upt We

itrn H^^^^I foobantgBctoftte tDclctecfecnbe ïïe^:
öSólaii?^^^quot;-^'^ 3telten toojben tn be ^am^

Oöcpiant.

Natuere,

iNacuere,

blaben ban bentoftteïeöe«
©appen sBetoocfetaid

(^^^^^ OBcflceecöen baec eenige öe^
S'teSS/'quot; toatecingenomenjön.

Madelieveti. 72,

USabeltcbe, ©an jBabe^
ttoeeberlep göefïacfit/i
{»iif/en tam/of encftel en bubbelt/enbe xn

enbf S^^^'iOn uptec natucten cout etï b?oogamp;

om te beccoelen tn
^ m«nbsp;®abclieben/en ftetfie in bia^

ia OOMnbsp;fiafpnen/befe b?anc

ilSateltcbÈbl^efiêniS macömcn menal^ fafaet
met mp enbe aisön/enbe bit maecbt betcoeftnae
enbeappeige enbeopcningöe.

Lelikens van Calvarien ofMay-

-Bloemkenï,

IIS Slaton noemtméfcLeiiurn Conuaiiiim. gamp;je
aeltamp;ensbanCaluactenljeöamp;cn ttoce groene
effenb!aben als ban toitte ïclien / met ec ftee»
ïe .ontrent een palm öoocö.^acc aen febcn of atfit
fcB-oonc toitte toelriecbenöc ©locmben« toS
We Uefclötfi ban ceutbc fön, g^efe Sßioemllen«
toaj fen mttoilt onbec bic boomen enöe too:ben
beei.tnl^obcngöcplant.
0.\ap-25lpem6enö bfcmcn oocamp; öcetHTelifien«

S'^SÄÄÄ'^ ö^öööß bannatiVequot;
ten. Söloe^tenjS tn toön göeïcpt of baf betec itt
toarcc^gcbiftueectmet mm gefpSS/fttec
af göeb?oncfien altemet cenbaificoefbcn/ St
öe tncMo?ie / enbe bccöeutOt fjet Oecte/en be äe'
neeflfiopelfpe/enbcootamp; lammicöcpt bec le^n
ofttbecocctöcpt.

Witre Plomben Water Roofen. ? j.

Nytnphca alba. ©lombcn bat 50«
oföoofeii bie opt toatec toaffc
,nbsp;baccfê.gamp;ceö jön

»»äcääöää

Jjoo? ccn bccöftte magbe/öoet ootß to ccpmgöcpt
leben/cnbegBctuUfci) (lapen/enbc bectoüft
be enbc onfupbecc bjoomen / en isï ootfgoet ge^
mtmt mm bie Pönc ban bec »lafe enbe ban
bcc iBftte: taaec toe ootfe irfcnt We ^Spjooe bfe#
mcttin bcn 3f p«c( te coope bint ö(e goet ijj om te

cape«

M

. Cruyt Ëoecxkcn;nbsp;«y^t

i^'iODiRoofen.
■Lfcnfeet fcöoonc coobc ßoo.

•rvÄ ^^Dïekens.
^ISlSîI?^^ nocratmcn Herba Trinitatic

I^SiSSS

»'ooîSnÂÎ^quot;^quot;^'quot;quot;^ ^^ ootö goct göcbcfjr m
TSbcttnbsp;77.

•^i-ateî.^ï^Snbsp;je Viok

Medicinael
BcöSftt fange fmaifc gcocne trtaamp;m. ^fe 25l«ms
amp;cn0 5ön fctioon geel ban coleuc/ en Ifefïptamp; ban
reufbc / enbe elc bloemben ßeeft bfec bfabeBenjs/
tDaeraföctraetboo?tfionit fn fangDC öauBen?/
enbe hjaffen beel fn oube mueccn.

fflSup? bloemen 50n toatm en b?oog ban natue^
ten.^^efe bloemfeenst göefoben fn clepn bferficn of
regentoatec/en bfe oogé mebe getoaffcfjê/becb?öft
iien fcßellc enbe maect claec geffcßt/efi fö ooe goet
gebjoncben ban be geen bfe met 't gcabeel ge^uelt
30n. Cfaet ban ben fleen a^folfecbenjSoftüSnpj
bloemen geboten efïmetïl^tin geb?ont6en/boet
ben b^oubien Daer becfioubaen flonben tomen.

Bernage bloemkeos.en buglos 78.
T^'üe 23€cnagöe bloemSensS öeetmen tnt Satgn
i-'Fiores ßoraginis.enbe bte buglo(Te fjeetml Bu-
gioffa. iKen beffcötfe bepbe gäbet beel fn iBap^
ö?ann;Bcn]ö/3ijnfeei:toelb£6entbp ben toacmofitf
fterjeci^fe 55uglosi toafl bec l ontceiit ilaeelem.
^ ^epbe befe ccupbê 5fin ban getemperbe natuere
cn 3ön ban eébec tcacöt. ^p?ope oft tonfecbe ban
bete bloemBenjs fngenomen/maect goet bloet/ber^
b?öft bfe coo?tfe/ fs ooclt goet boo? 5toelltngfje fnt
Iiooft/boo? bebfnge be0 ftcttc/boo? 3toacrmaebfc«=
fiepbt/boo? bte ballenbe fiecBte enbe lt;0eelfucBte cn
.maect een «tienfr fje btolpc en bipbe/en befe bloenv
K'enss 3ön feer goet ober falaet gebaen om te ceté.

Hout bloemkens. 79.

IJiJt Satöne Herba Paralifis Cti Primula Veris.
®xt3tln bïeecfe gecle 2amp;loeraBens! taafïibcbeef
tnt inilt omtrent ]|actlcm onber bteClfl 2500»
men f« fantacfjtige gront.^fe blaben 3Dn langö^
toerpfcö 4;nbe toat geconfelt,

Natucr«»

CruytBoecxken

aivf irnbsp;Natuere.

^ - Cracht ende werckinge.

öetcruptmöcfltem.

K lquot; to^^niotäS fcDecbeti cnöe oatö aepj-Soea«

ÄÄÄÄÄM''quot;

Narciflen. 80.

pJ ^crtfTcn too?ben {nt Hlatgn genticmt Narcif-
luscnbc Bulbus Vomirorms. «®ie iBacciffett

l^^öoone tottte bloemen / bte Uefelöcö batt

Natuere,

iS scfef 5ön Beet en bjoog tot toben ttoce^

j^e too?telban l^actfffen gBefoben / gBeD?a^
^^ anberfin.« fn fpofe of b?artf fte fngßenomen/
owt tojen enbe obec geben, «©fe toojteia ban ^ac«
hR!?®! gecoocamp;t met 25otec en I830n/
ßo^t gelept op Barbe 3b)eetingen enbe
bei.rï^?'^'^^quot; quot;quot;ÖP « maecften enbe tc boeit

Tyeloofen ofSprockel Bioemen 8 r.

Ol^Pelofcn Beten fn latijn Narcifll Lutei.®fe
'«-Peiofcn 58n ftBoone ©eele bloemen bfe fnbc

boo?tgt

boo;tt)talb» cecduptcomett/ enbeb)0}ti«t nucji
in alle gouen gDcplant.

Natueré,

^pjocbelbloenien sönttiaent enbioogbanna«
tuecen. ^ ,

Cra cht ende werckinghe.

;i^ietoo?telenban'€tlelooreneen galfloot jtóaec
gOefoöen met Wer of J©0n met toat ^n^faetof
©cncöel enbe «©ember/ enbe befe b?ancamp; geb;onc#
ben / af tcecBt beur ben tamecgangf) tape fïupmen
enbe geete toaterfuctjtlcïjept / bienehbe om toatec^
flcftttge fiethten te gftenefen. ®fe toojtelenban
Cöetoosi gefoben met toäft meiCK enbe beur gebaen
3tinbe /befie USelc gebjoncben boet toet ober geben
enbehoo?en/ btenenbe om bte iBageenbe ïon»
oen te fupberen ban fïupmen enbé buplicfiept.

Balfcmbloemkens. Sz.

T^ Cfe jsïoembens fieeten fnt Satgn Triefoiium
J--'Odoratüm,^et CTUpt fjcet^eben getQbe crupt/
fiet öeeft een ronbe fjolle fteel / ^ öeeft blabefeenjS
al0 bte claber bte toel rtecBen / enfptoojbenfnbe
ï^obengöefaept.

^efe salfem-bïoembenss falmenop jgnbe^
Ï100?lötamp;ctöt plurSen/ enbe alfe toat gtjebjoögtjt
3Ön onber pampièr / fó falmènfe léggöen tn boomgt;
olte tn cen glas/enbe fteUcnt ban tn be ^onne enbe
alfleeii toöitöts tnbe ^onne gljeflaenOeefl foo
fomteïcen fcDoone ©alfem lt;©lteaf/bfemenban
bupten enbe ban binnen fnt Ifjf fal mogen gebjupC''
ïicn / en fS goet boo? alle gnctfueren/toeebom enbe
pftne / en oóf 6 boo? gfjeftbcunficpt / of ballen / of
flooten. (Chbe met befe olie too?t itientcïifc8ani£
menftge gegolpen/etibe baecbm bcöo?en bie c0cbj

Cruyt Boecxken^nbsp;8i

lupDen tief£ ©jpe altpt b? ijaec oDmet te mbett,

D Rogge Bloemen, 8 j.
3e Co?en ©toem noemtniê mt Matgn Flos
^yanus. q^tc eogge 25loemen tjebbé rantf^'
«on rJL^^^ii^^quot; afbeiboige ölacn/efl
hf,quot; {^ErnciUectotgc ölautoe bloemm.^ie
uiautoe Cojcn -Bloemen tuaffen onöecöie öogge.

SoofhT natueccn. ^efe bioemfeenö gj)c.
iïfffin^dPranr£5;c Wiftt geoaeu mct

öfquot; cnöc öcfe rrupcöcn onöer öie aaöc
■ ^ön srieözoncÊen/

ccXïdiK«!^'^^/'^^:: 8oe£ om roabc loo^
co?lm cffiS^^^^^^^nbsp;fact bcr.

Klap Roofen. 84.

I^t latön Papaver etraticum (n Papaver rubrum.
€ £m-roafcn m ftDoonc rcobc aoofen/ bie
menifijic toa(Tcn/ boo?
onccupt/enbcbJicjTcltenfp foobccblocbicO nkt cfi
bjfcmbe 3Lanöcn/mcn foubèn bc fe bp

root 50nnbsp;^^öoon

bercoutocnbc totm bcit
ï®atcc glicbtailcect ban bic coo^
aoetnbsp;of €d(c©[oemcn; mt toater iö

oocfnbsp;^^^nbsp;cnbe ootft ccn

ccn Sr®'nbsp;fcnbtcriöftc feccl cnbe

5r ' Stock-

iznbsp;Medicinael

Stock-Rcofinofvviuter-Roofen. %$■

öoofcn toa?ïgt;en int Eatön genacmt Ma-
JUluae Satinx eft Rote ultra Marinac.®it jgnfcec
fcftoonc soofenban mentgDeclep coleuc/aljs ttmv
enöe toit/enöe intacnaet/ enöe 39« fomraigljc öub^
beit/fommigöeencbelt.

Natuere.

me^toch ï5oofen3ön mtööelmatitö toacttt
enöe bocBtitü ban natuecen.

Cracht ende werckinghe.

'Ctoatec baec toimer toofen met bie mojtel en
blaen in gefoben 59n becfoet enbc becmo?toet bie
ftecbicficpt ban bcc ttioeöec alfmcn baccinbaebt/
't feifbe toatec bient toel in tlepficcicn gcbae om te
becfaften ö'intoenbigbe leben. fclfbc toojtc^
len/ß oofen enbe blabcn btcncn toel in oappen ge
toocfitomalle l)acöe3toeliingl)en enbc blocbtbim
ncn benc tc boen bjcben enöe cijpe tc maficn / enbe
tcetUt fpUntccS en öoo?nen upt / enöe goct göe#
lept op 3toeeccnb£ bjoütocn bo? jten.

Trialleotbloemen. 86
UffietfntEatnn Melilotus. ^iejiKallootbloc^
quot;.men met ftacc ttm toclciecfienöc/bfc bia^
öecen iiin bjie bp een gftelijcB bie tlabec / enbc 3ön
contibmme geftécft.ï^ie Bloemen 3Ön geel cn toaf#
fenbccl bpcen aencozte öunne fieelbenö entoaf*
fen inttotU omtrent ©acrlem bp fjoogBe toeggcn/
enbc toozben oocB in ^oben gfjeplant.

Natuere.

ïisdiloten 39n toacmban natuecen enbc 3ön tÖP
mabcnbe. , , ,. , -

Cracht ende werckinghe.

ïBalloot blocracn in toön göcfobcn enbegï)«^

b?o»tt

Cruyt-Boecxken»nbsp;«31

Igt;?oncöcn / boet toatec maöeti enbe tat gcabeel
rofen/berfoet bte pnne banbe nteccn/ban bc Ijiafe
cnöe ban ben buptb/ en boet bic J^iutimen bic op
leggen rpp tooiben enbe rupmen.^tent
ojn bte öogDen mebc te toafligcn bncc fröet^

»en^biecftcnobcc5pi;. ......

JißaUoot bloemen gecoocfet met feetc topn enbc
^t meclji bp gebaen met een boo?hcn ban ccn ep/
toel om Ijacbe ftoeeringöc boen cpp toojben
enbebeucbjehen.

Maft-bloetnen, 87.

I^t ïatpn Violje matronales, ^©efe mafl WoCs
«»en 3pn feïjoone toclciecficbe bloembé^ en jijn
ban toieuc fóm fnec toit/ en fom l0f bectotcft/
«quot;ï^^^i rootacDttch. «nbe too?ben mceft tn i^c

iBaft bloemen 5ön cSlent om toelcfccftébe toa^
tec af te bititleccen,btenenbe om be tooufienö tjan^
bm cnbeaenftcOt mebc te toafltDen/om fcöoon en
toclctecftenbetemabcn.

Genoffels of Angerden. 8 8,
quot;r\f ecnoftelsiöcctmcntnt 3latöt» Vetonics,
«ngeitccen 3tin fcljoon toelcietltcnbebloemé
bubbelt cn cnc6cl/en fpn 30m roobt/fom tott/
fom paccss/fom gefpjtcficlt/cn 3iin fcftoon om aen
leitett. 5^iencnbemcecom ßtecftccbenjf cnbc
ro fT^®quot;^ af tc maamp;en/of tn pottehenö tep?ontamp;

^ie ©moffeisr sp mtSeTmaticamp;ba natuere.

drilnbsp;Cracht

SAnbsp;Medicinael

erachtende werckinghe.

Confetbe ban lt;0enofel bloemen gemaetamp;t met
fuptSec alsi beöoo?t enbe gegeten (lectftt bat öettc
cnbc i0 goct gcb?upctin öccte coojtfen cnbe tegensï
btcpefte. 3l5ön ban toobe 3tngetbcngöemactfet
tjS goet göcbeficgt boo? flaeuöcctigöept enbe boo?
pcfttoo?tfcn.

Ridder fporen.
V^gic aibbec fpo?ë ö«tmc tnïatön Flos Regius

J^oft Flos Equeftns.g^leötbbct fpO?é jtjn fcf)0^

ne cnöc Ucfclncfee bloemlicn^/bjcfcnbe ban tolcutc
fommfgcljemeis blacu/fommigc tott/enbc fom^
migelöfbcrtolte/cubctoaffmacn cenconbc Dolle
ftccie/btc bloem6cn0 Bebbcn cen langfte gfjcttomt
ftacctï5malöeenfpo?c. Äptoo?bcnmbcn öobcn
gesaept cnbe blocpen fcölcc al Dte dornet beut.

Natuere,

mt ölbbecfpo?cn 30quot; mtbbelmatfcö toacm bä
natuercn.

C rächt ende werckinghe.

Cfact ban ßtbbecfpo?cn gljepulbertfecet cnbe
0ï)cb?onc6en goet tcgcnssbtebeetcnban^to?^
ptoencri.

AkeleyenofteKlocxkens. 90.

Dge IBfielcp blocmlicn^ too?bcn fnt ïat jjn gc^
noemt Aquilegia,ofte Aquileya, cnbC Aquiuna,
ïiacn nocmtfc fn buptfcftc cioccbenss/ obecmibt?
batfe öet fatfoc ftebbé ban (Eloccben^ .Iget jön fc^
f tfioonc BlocmfecnsS encfecl efi bubbclt/cnbc 30n b»
coleute fommfgf)c fcfioon DcmclsS blacu anbec w»
cnbe ooc met fncarnate colcuc/cnbc al0 bfe blocmj
bcnssbccgaen3i)n/ focccpgDenfcftoctt fabcfeei»
'ttoelcamp;fnpeMltonStoafl.

Natuere»

CruytBoecxken

Natuere ende werckinghe.

3Pn mtbDÉlraattg toarm bâ natu^
ten/cn bJo?ben ftlben gebjupcr in m mtbtcpnen.

Vingerhoeyen. Pi.

Jj3e ©ingcc Boc? WocmfitnsS toojbcn in latine
gcnoemt Digitales oftc Cotnpanulîe Silveftris.
o/tL^^i'lfÖoonc langue conbe öolle Wocmftcnö/
CP ccnen©tngcc tjoet enbe jpn ban tolcu^
«^cioin coot/ban binnen toit/cnbcfom geel.

^it ctupt iiS Bect en b?aotBban natuecen.

Cracht en werckinghe.

bennbsp;^quot;öe milt/efi ban

Weewen of: Gey ten blat:. 92.

jjgiepcetocn noemtnten^nt Eatön.Caprifoli-
toefr/JiÄ.^'quot; Siivae.gamp;ie »locmtóji jßn feec
becleetcc wieden mebe/ató bic
«oemsens bccgacn 3ön'fo tomen baec bcfïbéjS bâ
eïtr^Si '^ÖP 5!jn.ï©eetoen toaft int toilbt
Ban?^^^ men bintfe ooc f n be l^obê

öen^oSÏ'®^ ^^ toawn wt?b?oog fcBIcc (nbf becgt;

meöe a!ictoaffce«n.©epten blat tn 3©ön cefolim
quot;nöe ol|ö?onc6£niaec{)t af fteccftelijc Dem btutt^
ne alle nuaöe bocöttf Ijcpt/enbc opent öen toer(iopte
^llte enamp;e matscUfe cupn enöe aljefont,

ITcitöenlleret.

Xfi^oö 50 5önbec toeelbeclep coflelgtfie bloemen
üreljtecmetgf)efcf)2el3en enftaen otoccmiöt$i
batfe meet ötcnen tot een cteraet tn ben ï§of al0 tot
het QftcbjupfU öet meöetönen/al$i 3ön btc fcöoone
Tuiipans, bjemcttbtntbanmcntgcctepfcljoon co^
IfHC/ enöeCOCit bic fcDOaiie Crone Iniperiael.5©it
lijn totlelöcftc cnbe fcftoonc bliocmen/maec 59n tn
öcen öcbiupcb boo? btc bmchcn oftc mcbctpncn.

Vermaningetotden Hoveniers.

GOet gunftigheHoveniers.God die Heere laet
uwervaren.Ghy weet wel goéde vriendt dat
een fchoon Hot ende Bogaert daer wel riec-
ker.de cru'. den in wallen,giteocck in ghetcek word,
datlbadanige Hof behoort wel bevrytte zyn voor
Uïevin ende quade menfchen , ofte anders loude
jr.er) niet behouden. Soo mede moeten wy toefien
dat wy die gratie Gods nieten verliefen, deurflof-
heyto'fcequaetghelelfchap : Dieoiisfoudemoghen
bréngen tot een foudi^h boos lenen ofteongelqovig'
heyt^waerdcnrmen die gratie Gcdtslcude mo^beo
vcilit-lèn. Maer volttandigh blyvende in deuchden
füllen iriiecroont worden met die glorie deseeuwigei'
levenSi i welckonsGodt die Heere deur zyn barm-
. hcïtighcytgunnenwil.

CruycBoecxken.nbsp;7g

tSXmht toelriecfeenbe

licn/igatuece/£cacöte/entie
©pecattê.

Roofinaareyn. 93.

IlSt^latgnRofmarinusPnbC Anthos. ßOOff
maccpn f iï ccn Boatacötic O getDeg/enbc öeeft
beel róffeenjS iwt fmaüe teecé blabcfecnss/ nae
bec aecben tott eube bobcn ocoen/enbeccöcftt
toitte clcpne bloembenö/men btnbfe fjter te lanbe
tn ben ctupt tgoben. I^et m cen fecc toel ctecSent
crupt bat beel in fpöss 0ljcb?upc6t toon,

ßoofcmacepn tjs toacm en b?ootö tn ben ttoce^
ben ocact. ßoofcmacepn göcfobcn enbe nebjoncï
hm/maec^appetöb enbe Injl om te cct en / bec^
b2öftben«0eelfuct)t/ (leccfetbememojtc/ Secffe'
nenenbe smnen bccecutftt enbe bcrfcaept öet hec^
bctbcrfcöt bet bloet^enbe iö goet
Böcbpfiiet boo? beelbeclcp gcbjeficn.g^ic conftrbe
nan ben ßoofcmarcpn/ btemen bpbcn ïïpteecber^
«e foopebint/bientoocötotbet boojfepbe/ enbc
»S ooc goet enbe nuttrigcbgèbcficDt boo? bfe ^o?
peifpe enbe boo? bie beroetbetongfie/omben bec?
wo?en fp?aSe toeberom tc recßte te ßclpen.

Inbsp;Lavendel. 94.

aat0n Lavcnduia. ^ecft bfcrCantfgfic lt;ïecl=
^ns/ enöejangj,g afbectofglie fmalle blaben.
rtmTiÄ'^^quot;blacH/en^ toaffen gclpccen
SnJbJpffnbsp;b^btfeljtermebcfn

tu ben ttocebcn
graet, «©sbflitieect Sabenbcl toater/t.ö goct ge
5? HÖnbsp;b?cnf

;i 8Snbsp;Medicinaet

ö?onrt«n ten lepel Uoi of twee üan öett geen bte cc^

raeebtoföecacctsoji-^etötaf^ecundam, Detbe;

neemt tjet beben bec Oanben enbe fjet ftöubben besi
l)ocift0/en Doet öê ipjaöe meöecom tomc öicfe booj
becoetteniffe betloojen l^eeft.

Salie c.fSavie. 95

LUtttïc Sali ia. gg tto^eöecle? fö n jgalte cfi gr O;
be ^alie enbe ttcpöc bcfe cenacïjte 3!)n tufi be^
hent/toant fp tejoiöen mseft in alle Ijobei; gepl ant.

;cègt;alici£5barmen bjooolitnbenbécben gcaet/
igniie Qljèfoöen in clcpn biet enöe gtjebjoncften isf
goet boo? öie oOcraccUtnept i «quot;bc öallenbe fiecte /
cnbcboo2pijnei«t fjooftbte bancouöe comt/ jjS
oocH ooet tosoj «en quaöß jiaagDe. ^alte in foetc
melch gefoben enöe mebe gljegojgelt/isS een goebe
c£m, b e om beu ïjupco te bccö?i)bcn enbc ccn bte *
cigjje beel te gljencfen,

Thijm. 90
T35t!atiin i byiïiuf. l^ccftbeel teere öOHtatfittgc
^cöfhéss/nict clepncblaöelié^s bie TcOecpban fmaec
iiin/fnaf to02t l)ïet tc larihe in fjoben geplant.
Cf.iim toaciti enbe öjoog tot tn ben bcrben gc.
(^Lljürn giietoöen in ïSFÖ'» enöe gfjebjoncben flerct
öie l)2rlKnea enöe niemojicenbe bctmeerbcrt {jet
tifcftatit / ccpntcïjt benbjoutoen ban be Sccundam,
ïjet berbJiift 'onfi:Pbcr!jr)Jt bejS bioctö / enbe t^ goet
miebjonchen bar. ben öliccn bte bcbzecfl en 5U3acri
niocöicïTi / enbe ötc be ba'Ienbc fieclne Ijebben/
cnbi???«!^^quot;'^®^^ ïKupnUicöbsn, sj^ctrupmtben
öojfi ban Ifclycüc faspmen/cnbe bcrbjöft toinben.
Hyiope. 97.
r 55t lati^n Kyroiuis,?L)fcft bia-canttae lioutacll ^
i- Etgljc 'iü£ tftcnjS liiet ftualle ölaïieö« n.ö/ öie fctjetP

ijart

batt fmafte 3pti / enbe too?t öicc te (anbe fn ^öben
öDefacpt.nbsp;/

J^Pfope ijs öeet en b?oog in ben ttoeebcn gcact/
Eongenccupt. ffope gcfoöen in
Lfi ^^ öalf Ute lantb/cn öant ccupt toesft
enbe baec na be inclcö met ^upcöec op»
oemeit / goet toacm gcb?oncamp;en boo? bte aion«
öe fucljtpffiant ßet becb?öft Det ijoefien öet cupmt
oen bo?fi, enbe maetfet een langten abem enbe boet
een menfcöe föjeeten.f fop met bjatec en ICspn ges
loöen btcnt om ben tantftoeec mebc te becb?öben.
Mageleyn. 98»

IMt aatön Majorava. 3I.Ö ccn bjcl cfccfient ccupt
eabe gtjenogö beöent tjet geeft tecce bunnc fteeU

b}0?t tn be ©Oben laeclBcjc gljefaept.

JiBagfjelepn tStoacm enb?ooglj tnbenbetben
gcaet. Jiiaagelepn geto?cben enbe tn be ncufgaten
toat geftcf feen boet becntefen/enbc tcecbt beel bogs
ttcöeptg uptbenöoofbe/ lieccbt bte öecffenen enbe
memo?te. jaaactolepn tn tejjn gbefoben sönbe/tjs
wct geb?oncamp;cn b 002 toaterfucbt/boo?'t gc abeel/
boo? een coube bo?ft en magc/cn boo? lammtcöept,

Poeley. 99
Pflep too?ttnt atatgngenoemt

Pulegium. 'f^Ö
ccupbcben/ctuppcnbe langtj^
himn.; ^l? ölabecen 3ön contacbttcö cnbc tjceft

bloemen toaffencoraf^
toTfnmnbsp;croonfeen0 / enbe 3ön ban bc c^

Saffig? ' blacuacettgö. |0olep

Jifi ongeboube bocamp;tigbe pläctfcm
tPfffnbsp;»n öen beeben gcaebt.

ccupt tn toyn gefoben enbe üöcb?ontfien/öelpt
5f bnbsp;benna^

Medicinael
Itea natucclDtamp;Ê ccancßgepc Dcc b;outoen:b?tift af

üecundam,!oft UCttte/ tjS goßt 0002 Den (leen / öecs
ö?öf£ meiancoleufe öumeucen en totnDê/geneeft Dé
ccampe en trechinge Dec jenutoé/ijï ooc goet t cgcsf
Bet toalgcn Dc0 macg$i/cn Doo? Dic DaltcnDc ftecte/
enöc boo? alle quabc cofl cn b?ant6 Die mcn matfi
ingcnamen öcböcn cnbc Det bfcb?öft Det fiecctön.

V'/ilde riiyra otbedcitroo. loo.

y ygibc CDpm too?t tnt Htatgn gcnacmtSer-
* » priiumcnbc ootfeban fommigDcPukgium
Montanum. g^t ccnpbtöcn Dcfeft bccl öoutatDttï
B0C bunne jleelticnjs lanrt b'actbe cruppenbc cnbc
Deeftclcpnc blabcfecnsiaiss CDpm/fccctoel titt-,
Senbc/cnöcDceftpucpecatöttgöcbiocmftenö / Det
oiall op fantatöttgc o?ooglje enbe Oodgtje lanben/
enbe mcn uintet ucel omtcent Jgaeclem.

Natuere.

a®ilöcC8pm tg toacm cnbc b?oocamp; tot mbcn
becben gcaet.

erachtende werckinghe,
JScötficoo met togii of toatcc gOefobcn mct ccn
ftuftfeen foet-öout cnbe g8cb?oncamp;cn/bectoct6t cn
boet romen bte natuerlpcßc ccancßt)epc bec b20Uf
toen/b29ftoac af ben (leen cnbc 't gcabccl /(Itlt fiet
6ciittpr«:i öejs bupct cnbc bcn loope / enbe becfaft
bte ipattnfng amp;e cnbc ttccfeingöe Dcc 5cnutoe n.

HofcunneoFkeule. loi.

TJ^fcannetoo?t fntaattjtt gBcnaemt Sature-
■'quot;'■gia, i^etiöbpberttoacmocci lupbcntoel bc«
Itcnt/ 8ett)Ccft fmallcblabebcnss/Die blocmhcntf
5ön tolt oftc ItjfbcctottD/ cnbc fteeft ccn licfltjtbcn
rcucft. mt ceupt toon jaeclpcr tn bc ^aben ge#
facpt/ cnbctooJbtbeeltnfpiife göebjuptbt/ jpn

mtme

Cruyt.Boecxken;
^atutce enöe toeccfeinsBe tg gelgcfe ben Cöpme/
Date ment boo? gfjebjupcben ma^ in Dutfpotte
or anöecftn.ö' Of om Ijoonen mebe te ftupten,
Nagel-cruyr. 102.

quot;VT^Selccupt'intlatÖn l ymbra ciï Culina. ^CCft

mcpnefmallc blaöebenö ©ie bloembco30»^
wt/en iöföectotcö/f ii toojt in be ijoben geplant.

.nbsp;Natue ré ende wer ckinge,

I« fömb^ais luarmen bjoogij ban natueren ge«
WföötcCööme/enbe is goet enbe bequacm om
y fpgfetefeooclteninüeplaetfe ban rpccecicn/
ailmcri eectöbsi placB tc boen / boe men ban geen
fpecccüea en totflen.

ons hefvrouwen Bcdtftro ofquot;

DVVeerach. 105. •
at crnpbcben noemtmen intlatön Serpiiium
^■«lailc blabcbenk iget
fó een hjelciecöcnt btupbebcn/enbe b?aeg|it toitte
bloemBcng/cnbc toon beel gebjoogt.

Natuere,

Cracht ende werckinghe.
pcEcacö gefoben nut bare boe niclfö/cnbenfie^^
ogncften tjj feec goet om toatec re lofen/enbe ber^
hi^l™^^ toatecfuflitigïjcpt ooth geftoollcn
bttfee bupcben/JBceracftinbe (janbt
hefnbsp;öe neufe geiiccfien/repnicfit

0« öooft/ cn met beel Bumcuren ban be Becfenc.

DOrayt-Crnyt. 104.
Ötjpfcciipt int fatöiiBetris.föccft Bfeticbfme
»öchiabc bScnftcfcöoon purpS
3ö«öe/ cnijecft beel tarjcßcn^. i^fatt BanS

quot;aenös

Medicinael
acnbe ffeelBcnäS ö? een geljjcfe clepiic bjupfïtenjJ/
enbe geeft een liefelücBe ceutBe/ men bintet tn
tgupnen geplant.

^?upf tcupt ofte tjS toaem en b?oocB tn
bettoeeöe gcaet.#it ccupt gefcöccft cfi met fupc:=
feec foeccHenjs afgcgctcn/39n feec goet boo? cè qua?
bc bo?fl/bccb?öben ffupmen/enbc maften cc lange
abem.^tt ccupt geb?ooctu efi bp ben tleccê gdcpb
tnacttfe bielctctBenbe/eit tn fpDfc gecoocftt 5{)nbe/
Doetfe b}el rmaben/eubc it efelgcft cuptftcn.

ßafilicura. I fo*
Piftifcum/Sattnc Ocymum Gariophilatum.g^te
■^25aftUcum beeft conbe (lelc/mct bcel 3Pbc täte-
BS^.^ie blaoecé 5t)n contfom gt)cBecft etï 3pn fcec
Iteffgcft ban ceucbe/enbe toojt iaeclpti; in bc Qobê
gefaept.

©aftiicum tö toacm enbe bocfrttcö ban natuere.
Jßaftlfcum gbeftBccft tneen popben gebonben/cft
fn ben tojjn geftangc eiï gebzoncBen bccb?öft tcu-
cfcDept/enbeuecftaptfjct (jecte/genceflben öoefl
en aen btt truptcBen gecoBcn/f^ goet boo? beOsö-
ntelingc/cnbe flcrcBt ijct öooft,

Bruyn heylich. ic6.

quot;D 0upn-öepftc9 fnt latgn Menta.^gfi fieeft bfeci
■»^cante b?upn cootacbttgffc gef)ap?bc fteclcn/mct
boncBere gehecftje blabc/eit 3ön IfcfljJcB bä ccucBc/
men btntfc tn be Camp;upnen en öocb tnt totlt.

25?upn-öcpltcft ts toacm en b?oogö bä natuetl.
®tt tcupt gefcbecft/cnbc met l30n toacm op ben
magOe göclept/betb?0ft ftct toalgen/enbe maccBt
appcttit/en tsi goct gelept iip beetcn ban bufle ßon^
ben.^f e ceucBe ban flit ccupt maccBt een mcnfcfie
bjoitcB en Dip, enbc alfl fn ^gnoefoben f0 en ge^

bzonc*

Cruyt Boecxken»
öwcöen/bootöc töa?mcn/ bccbjjjft toecbom br^
bupcic/ cnblt; becUcöt ben bjoubjcti tu l)acc atbt^
cn ooct boo? «n guabc Jlagöe.

Confilicde Greyn. 107.

(^®nfi«e bc «ï5ccpn {nt lat ön inbc aptccc Me-
^hffa.Bccft blcccanttgc (Icclcn cnbc stocrt groc^
nc Wabcn/cnbc rietfit Itcflocfe bptanjs aljs Cptcoc«
ncn. gamp;tc too?tel tjS öoutatl)tit amp;/ mcn btntfe tjicc te
lanbc m bc ^obcn geplant.

ConftHc öc ®tepn t0 ccn fonbctllng goct trupt
t toeltfe tot bccl ftecten goet fis/eubc too?t ootß gc«
nocmt moebec trupt. ®it ctupt gefoben tn i©ön
10 goct gcb?ont6ê ban bcn gccn bic altcmet tn on»
macamp;t ballen ofOBömen bat ban coube plcecö tc
tome^toeltb bcn b?ouU)cn bicbtoüö gOebeucb.

3©ön t0 ooc6 gocb g()eb?oncSen boo? fengn/
cn too? bctm ban bulle öonben. Conftlic beércpti
in 3©0n gelept cnbe bacc af gijcb?onc6cu/bec(lcctt
bte memojte / bctöeutöt ßet écctc cnbe boct gcrus
mcfj (lapcn/en goet boo? ccn guabe iisagc cnbe
benautdept op bie bo?ft enbe boo?'t «©rabccl cnbe
Pfln in ben icnbcng/enbe boobet toojmcn/enbe is(
oocfi goct boo? bjatccfucamp;t cnbc gcelfucBt.

KoftofBalfara. 108.
jBt Hatön Bafamita.^^it; ccupt fjccft ronbc (lee/
*le^etlange fcöoonc toitgtoene blabc/en öecft
'Lr « licflijcöc ccutli cn isJ bitter ban fmafec,
- W toattn cn b?oogfi in ben bcrbcn gract.
Si'jrF*'« banbcfc25alfam/ iö goct göenutttcßt
öTO?trootjig£i(foßn/belctöetb?uppen bec catacs
^^^ öct ctimpfel cnbc pnnc bejs bupoc
jr^oam/alfmcn altem« ccn Cafiaengc groot bä
ocfcn »alfam in ncemt/of men macöt ccupt clcpn

rcßcc^

94nbsp;Medicinael

ftöecbcri enbc öacftent met epeten/cntic alfo cctcn.

Avcruyt I09»
A ©ccottcfjeetmtlatön Ambrotonum.göttoec^
^öeclep groot SCbecupt en tlepn SCbccupt. ^tc
SIbecupt beeft ccn Ijoutacfttigöc ftccl met beel tac^
ßen / efl fteeft beel bJitte afbectofglje feec gbcfne*
ben blaöebenjS / 59n bloemen 3ön gout geel hnop^
pe6enji/eit bjaffen lancc ben tatöen.ï^ie 3£becas
nc toaft Oiec te lanoe niet/ban too?bcn in be igobc
gepiant/'Cfaet ban fEberupt gfjeflooten met toat
foetJ^utsi/ijS goet afjcnut boo? flnpjtten op bic
bo?1l óm bie upt te boen quattett/becb?öft too?mé
bcrbo?tiert ben bzoutocn flonben.

Slbetupt ijS toäcm tn ben eccfien gcaet/cn b?oog
fn ben beeben. Stbccupt fn topn gfjelcpt cn baec af
gebJontben/iiS goebt tegßcnjs 't opflögen ban ben
jldeber/ enbe becb??ft gfjeelfucöt enbetoatet?
fUc0t/boot ben toozmen/openr alle bccfloptïjcpbt/
tepntcötbe Jiiaage en becb?öft totnben. 3libctupt
gcftooten/eii met^out enbe olpop ötc Rolfen gc^
bonben/bccö?pft bie eouöe ban bec Coojtfc.

Maerter. iio.

quot;X/f'JBectccrjectint 3lattjnMatri(;ara.Cn ijscen
-^^-»•toel bebentfcupbebc. lEaectcc beeft beel tee^
cc gefneben afijertotge blaöen/ 3Pn (ic^len toaffen
ttoee of b){c boeten f)oog/cn baec op toafTcn biocn: 0
benss bie toit 3pn int mtbbcn gbeel/btc ftectb ban
ceucbe 3i5n. ^it ccupt toö?t in be igoben geplant.

lisacctcc iss toarm in ben beeben gcaet/en b2oo#
ge in ben ttoeeben gcaet.iBaectec gebjoogt cft gc^
poebect met i^imicli gemengt 3pnöc/cnbc ingeno^
men een öalfloot ftoaec/maecht camecf^anc/ enbe
öeca:»ft baec baa?fW?meltngD2 upt ben ftooföe/

enföJaec^

Cruyt Boecxken.
^toaccmoÊbicöept cnöc too?mett. usacrtc«; nu
quot;töc 0öEb?oncfecn/f^ gocöt tcgfjens bic oii=
öec b?outoen. lEaecter in toactec
quot;nbsp;o^öaft / 0oft boo? Wc bcr^

öacbcmocbct bccb?oubjen.

VVynniyt. i-xr.
T7T;inrupt fnt ïatjjn Ruta, eccft fiarbcton^

^«t^ftt bfacuacfitfct^

''^ooofi gt;n öfn bcrbcrt
hïï;..nbsp;af öcbjflficect/ is ccefit boo?

hÄrnbsp;mcbcgctoafTcn/ ïjctfrtiftpt

Mof oÄ/^J^^^ toijncüptcop bette bottS

TotdenVVarmoefiers.

GOergunftighe Vrienden, darret ü. L. al te
famen wel mach gaen is hertelycic mvn be-
geren. Ghy weet wel hoe dat die aerde uyt
».nj j nem felven niet voorts brengt dan O ticruvt,
quot;cotlt;~akelyckhetaertryck moetghe-
enEnbsp;afkomen, ende daer

tanValr^lnbsp;^oet kruvt plant, fo wil noch-

or^ d J rnbsp;t het goede kruyi; waffen,

SSnbsp;Soomedeiftmetonfebcdurl

weder n^n^'-'^en redelyckbeydt rebel ende
üSrÄ is.foeckende den geeft re verdrucken,
rfciuiu 10 lalmen met manlycke vroomicheydt onfe

bedur-

5(lt;5nbsp;Medicinael

bedurven natuere teghenftaen.ende doen niet dat het
bedorven vleefch luft, maer dat die redeiycke Ziele
vereyfch Soo füllen wy altemet onfe bedorven na-
tuere verwinnen,en füllen alfoo vidtorie crygen over
onsfelven.Sodat wy nietendoendatons lutt maer
dat wy behooren re doen. Wy lullen ele ncken die ty t
ons levens is cort, diearbeytdiernen doetin deuch-
delycke wercken is haeft vergacn, ende het loon fal
ecuwigh dueren. Vaert wel.

Wim be ^ebttmael öof cmp^

Den enöe aaacmoe0crupöcn/natucce/
Ccacöt/enliei^pecatic.

Cardo benedid. 1I2.

LAtineCardobenedidus. 'CtÖ «nöpftel'
Ijceft lange ijapjacötigïjc blaöecen/contfs
öm biep gfjcfneben. (leden 3ön cou
enbe Oepjaeöticö.'Cfaet isi lag aibe toaft
in een boUeltcn/Cacnobenebictusi toon in be Igo-
bengbefapt.

Cacöobenebicfuöiö toatm cn bjoog0ban na«
lueccn/ljei i^ een gcbenebpt ctupt. 4lacb0bencbtci
tUjS geeb?oocl)t/enbein toön gbclept baec af gpe^
b?oncben fleccbt bie mcmojie cft 3inncn bic ecntg^
jtn« geccenct 3ön/ijs oocb goet baojpön int öooft
enöe boo? een becbuplöemagc/ccpnicOtöct bloctr
cn opent öie becHoptljept ban öen lebèc en milte.
Cacöabenebict toatec bient toel om seecc oogljen
mebe tc toaffcöen/bie baec beuc gencfen toojbcn.
Cacbobenebictusi in bicc gbefoöen enöe beet gb^^
ö?a«cbenmetccntocpnlcöban3Ön poeöec/ ö^et

CruytBoecxken.nbsp;97

Wtocetcn '0nbÊ becigt;?0ft ben bferbe baeg^ coo?t.
oen pe|le/boet oocö toel toatecen/enbe bec^
°^quot;ll«nJ€acbobeneb(ct tsioocft goctbooj
ffil®^^quot;LÖooft/enbe öelpt ïjet geOoo?:pUe6cs
ffflquot;'^?®^®'^ gemaecöe mctlgomclven We (n ge^
ïïftSctng^ ben tenaubebojH/cn t^ oocö goet

Sanikel. iij.
ISS^®quot;^ Sanicuia. mt ccuptBceft bjupnc

f0n v.;-, '^^ytör tmee fieeiaensi op ujeltöe toaf«

St ïïtgfi;? öobf gepiaat/6oc toel menfe ooc
»atuece'/en ffa men tree

nefenTi? -'lif OBenoemt om battet gamp;e^
S eS;nbsp;flepnïienis gfjefcOerftenbe

SuK?/söegöeten/göeneed ge.

frfquot;quot;Ööeraben ?onbe/ cnbe mctlgontcö gö-^--'»'

tesKKr

Pimpernel. 114.

Ijeet (nt Satön Pimpineiia
laccft lange gamp;cBcrfbe blabeöenö / cn 58n öo^

maec^it

maetöt een mmfcïje bjolöcö cn blp ööecfHcB.^ie
fclfDC a©önnbsp;Öquot; öloct obetgöe-

bencnöcl)foctplfrcn/0ï)cncc(t ooctt öcc b?outocn
tcantfiöcöen enbc alle toonben/ enbe oöcnccp bte
tloppinsöc beji Betten.

Thuynkers. 11 f.

II5tH[at0nNaftürtium. ïgjecft fmalle ccriobcn
Wabcn/ban fmactbc Beet cn fcBctp.g^ic bCpetn=
fienjs 3ön tott/ enbe' tfaet ijS toot/1 toojt B«cc tn
be mocfBoben cBcfapt.nbsp;,,, , ^,.,

CBuunBetffe tsJ ficet en b?oog fcBfec in bê bicc.
ben gcaet. SBonge CBupnèecffe op boter en b?oat
flcgeten/ijS goet boo? een bcccoube mage: CBupn.
feecö fact gBeftooten enbe ingöenomen maect ca.
itiecgangB/cnbe bccb?öft ben too?men/opcnt bcc
b?outocn (ionben/fcBept geconncn bloet/ lofifïup.
incnbanbenbo?fi.

Nippe of Kactecruyt. ii6.

Im ïatön Nepitaigecft langtocrpicB facBtc tn
tottacBttge gehecfbe blabcn bloemen toaf^
fenmettcoonftensi.nbsp;^ ^

IBippe iö toacm cn b?oogB in bcn bctben gcaet.
asippc in ï©fp ofi|up gfiefobcn enbe geb?onc6c/
nenccft HSclactfBcpt enbe boot ben too?men/ enbe
boet ;toeeten/cnbc bccb?0ft Bet fenpn ban;t Bccte/
ftBtPt gBeronnen bloet/ alffer pcmanb tg bie Bern
ban binnen 3eec gfiebaen Beeft/fiet cepnitfitjplct^
6en int acnftcBt alsi bic baec mcbc getoaffcBc too?^
bcn.

Koole. quot;7.

'^atgnBrafica, j©an
foojtenbtnt.

Cruyt Boecxken.nbsp;5gt;5gt;-

hpSf ^^^ ï'joocö ban natucren in
afeefoben fappe ban bm

fnh^r. 0eb?onc6cn/niaec6t camergang
bK»?quot;'' ^^nbsp;ffupnié. ^oolfappe boö?

öwfTenen/ en

P'^l'^ fïeginatfguc fturaeuré.CooIfact
tegfjensj ben too?men/ bte
hrl» fuptgftebjeben toojben. ïSoolsi
rcDetfi / oft op plaplieren gfie:.
lept generen allecDanben stoeecingen.

SiiryekofSurckel. irS»
[T€et tnt Satijn Acetofa. gijs f en bjel be bent

intoenbtgfje Ditten/ fupbetb
Sfo^u beneemt ben boifle/ enbe t0 oocö
Srf^vHquot;quot;^ coojtfen gfieb»nc6en/ göeneefl
SnbS quot;'^ftamp;HtftÖept/ öiec mebe gamp;etoaflcfif

CicorcyenEndivie. iip^

Nnbsp;gemepne ftr upben/enbe too?bm

Oaöenaemt Cichoriaenbe Endivia.

te É^f enenbpbte/sijn bepbe ba eenbcc crag^
Innbsp;30n fout en b?oogO bp nae

Smuee» i^s sraet. 3®ater ban befe trupben g»
BeX met.^upcbet getoelt enbe gebjone-
enbe tpfth!^ ^^Öttte iBagfie enbe iebet/
öaecöl cooquot; f ^^^'^'quot;^Öte/cnbe boo? ben becben

lt;0 Önbsp;p©r««

lOonbsp;Medicinael

Porceleyn» quot;o,

ISt latgn Portucaia. ^jtelcpn Beeft öftfeecon»
be rootatljtfgc (lerien/enbe biefee latitöacötige
blabeit enbe boo? ront/men bUttfe tn be Bobê bä
felfsiboo?tconienbe.nbsp;. ^ .. ^^

bo?celepn tu cen feec cout crupt tot In bcn becbé
gcaet/cnbe bocöttcö tn bcn ttoecbcn. ®o?cclcpn
met olie cnbe cct6 gegeten alsi falaet/berb?öft alle
inujenbigeöttte /ftoptfjctijaeltfoen/niaccftt een
nfietempecbe magDe foo ble bccljit tsi/cnbe ntaect
cen meafcfte tup^ ban leben/ cn goet tegc.3 ö«quot;
teöoojtfcn. 5pa?celepngt)e|lampt39nbe;t0 goct
gficleptop tbJiltbiec/cnbcopcoobc loopenbc oo^
gen / cnbc bcïcoelt alle bccBtttingöc.

Latou. 121»

LAtuca, Eatotsbjc / l»o?t tnbc bonter tot falact
gliegctcn/enbe bcrtoeit tod Bet bloet/cnbc boet
tofi napen.

aatoutoe tg ban natuercn tout cn bocBttg.^fc
aiatonbjc tn flabc gegeten met a5i)n cn olp alfi be?
Boo2t/ becberfcftt fiet bloebt bat becöltt^ / cnbc
bgcbJÖft beo ba?|ie/cntic mcn jTaeptec gficruftelijt
af/cnbe ijs goet boo? alle Bitte om bic te bluflcljcn
cnbctccoclcn. Eatou faet gOeftooten cnöc gege*
tcn met bier eiibcö?oobt/ toaeccengoebt flacp?
b?an£i;bcn.

Comcomraers. izi.

CVcumercen€omcammer/?ön b?ucBtcn bic
tod beïtent fijn/cn't fomecsi bp ben toacmoesi
lupöenbcrcoft too?ben.
€anitommcc0 jijn uptcc natucren cout cn bog^
ttgi). CanKommcc0beccptmetolpen a^önalsi
falaet/cnbe altemet gcgetcn/bctcoelen bcn intocn^

bi08®

CruytBoecxken loi
wgt feben bfe becöit jrin.-macc jön nfet goet iïitftlt;
mtis göesöÊten: ttiaec ïjet faet too?t bicfetoifjS
ff^iï?^?' öe mebetöncn om te beccoelen/öaect
feectoeitoeöfent.

Pocnpjenen. 125 »

pEpones. ©ompoenen 5ön groote loei Beöcnöc
b2ucDten,

59« coat en bocBtlgï) ban natuecen
ban €omcommer0 gfjegljeten/
raff» i^^PP®^quot;^ beguameitcb gecooctit5ön met
facte melcbof öutfpot-nat/mettoat meels/pappe
«r gemaeet enbe bte gegeten / bereoeien bfe Buten
ocs tnaegg/cnbc fjs niet ongcfont gegeten. 'C fa et
öc ©ompoenen gfjcflootcn of gBepelt/ tDOJt
gjffg^;!^lt;quot;ö««öoo?tfen(omte bSn) gBe.

Bete. 124.

B^^^'J^^^f^/^^tttoelbebent bjacmoesj ccupt.

«'«n öoct toacmoeg ccupt. mc
fn hf ^.quot;^^^'^i^^ö^^nacmclöcb gBcfneben/ enbe
btenen om tecre luPben im
roHDament te fetten/om aljoo camergangB te ma-
n. quot;'^'^Öfe oocb fnjjbcn om in be ncufgatcn
tcjicfien/'tbJclcbbicntombtcBecirencn tc fupbegt;

ptin int Booft. mg
nf«^/^ OBcdooft isi/efi met ólp cn a5ön obec

^SiZtmi^r^^?^'''' ööeront i^citbe

i^JSS ï^ecbei / toa?tbagBelöft tnoesfaf

enfeKttïff^v?^''quot;quot;^®^ gfleto?ongcn jiinbe/
«noe m een ntcuUie actbcn pot met toön oöefoben/

iönbsp;' befc

tJefc j©0n beur cen boetft gebaen ?0nbc/enbe baec
nae opg^ctocU metfupcbec/ isS goet gOeb?onc6cn
ban ben gijeen bte gebaüen gebbcn enbc geconnen
bloetfnt I9f Debben.öetbel bjacmocsj gtjegbeten
boet bael toatecen enbe becb?öft ben (ieen, lüecbel
oocb goet boo? een guabe ntaggc/cnbe boo? ppn
tnbesöbe,

Coraelcruyt. 126.

Ti^t ccijptfjeet fm 3lat9n Afparagus,
^ Co?ael-ttu»tgl)enaemtnulat0n Afparagus.
tji getempert ban natuccen.^fc iongc fpeecbenss
ban iSpecoejs booctmc en ectmJ al.ö falatt met 00 ?
Ip en eecb/enbc Ijet maetbt opentn cöe/fupbect ooc
ben bo?jie ban bicbe flupm^/maetöt couragte boo?
ben gijebouben / enbe 10 ootB goet gebeftcDt boo?
bic geelfutöt.

Alfem. iä7.

ABfienthium, ?iifem ban toelcfee me tbjccberlep
tnt gl)eb?uptft btnt.3^te gfiemeen aifem enbe
bie ßoomftbc ^ifemrl^ie gljicmrcne tci|em ßeeft
ard)becüJtgebiaoen/ bie feec gbehecft jön enbe
bitter ban finafee / enbe b?aefOt cf epne gec e bnop^
feens tot bloeme.^pte ßoomft Ije ^Ifem öecft clep^
ne gbeberfbe biabeften0

Elfern t0 toarm tu ben ecrflen graet enbc b?oog
(n ben becbeu. Confcrf ban aifcm ofte ooc 3Iifem
3©ün i0n goet gl)ebtfigl)t boo? een quabe magße
cnbc boo? een bercoubelcbet/enbe bOD?Weg{)ecli
futfjte enbe toatcrfnff)te/ enbe Doot bentoo?men/
(iiitöetbjaften ban hoben enbe rcpnicötöet bloet
(©{pc ban Elfern bient om te Ittgcbe op ben buuf^
fee äibe nabcl enbe polfen enbe onbec bie neufgäte
om ben too?men te baoben.

Betoni.

CruytBoecxkennbsp;loj

Bethori, 128.
■DEthomca.0fBethon!a.252t0n fó CC« ÖCBcnCbÖt
•*-^ccupt/ cntK manueel gebjupcht tnbec niebec|js
tien enbe tnbefeeucben. 25etï)óntc Ijeeft langacfj^
ttge bontöer groene blaben/ rontfom gefiecft göe^
lÖc6 een fage/lieffelöth ban reuföe/enbe Beeft ecti
bteccantige coutoe fteel/ baec een paetfcfie ace op
toad mct fcöoonc totlctccficubc bloemftcnsï. fßcgt;

plantnbsp;^

Natuere.

^Sctöonfc i 0 toarm cn b?oogö tot tn ben i.gract.
25ctöomc tn öutf pot nat gcamp;oocfet cnbe gcbjonc^
Ben/tst goet boo? lupbenbie tn teetinguc 5ön/ccpi
ntcfn ben bo?fl cn longen ban flupmcn. b?oo«
gcblabeccnban ©ctöonfcgDcpulbcctfccct/ mct
USeöe gcb?onc6cn/ 3ön goet göeb?oncBcn ban bcn
geen bie bc fenntocn göetrocamp;cn b)o?bcn ofte ont^
Bcimpen. fjtcm J)ciptbcnb?ou6cn!ïbiemctbie
jnocbcc gcquclt 50n/ cnbc boct Daec Brantftljcpbt
nomen, fjsi ootfe goet boo? ccn bccftoptc lebet/
mtlte enbe nieren/ cnbe boo? toatcrfucötigöcpbt,
Confecbc ban 25etöoni altcmet ingöenomen/ i^
goet boo? ppnc tn t Hooft/ ftccramp;t öet gcficöt cnbe
tttase/geneeft loopcn bc oogcn/bcb?öbt ban catar^
cen. $ï»etöonic gijefobcn met fionfcö cnbe biet/ iïJ
goct geb?ontbcn boo? flupmcn op bic bo?(lc/
oen (leen/ opent bcc b?outocn (ionben / cnbe
toat camecgancB/ijS goet boo? tobccö cnï«r
iponetp/enbe boo? ontufligc b?oomcn.

eifönbsp;Tot

Tot den Herbariften Vermä-

ninghe,

SEer beminde Broeders ick we nfche V. L. roe
veel ghelucks ende ialicheyts, Ghy weet wel
I eve Broeder s dat al't ghene dat uytwendigh
isin de werelt,doetonsaenwyfinghe tot het
gheen datinwendichis. Ende dat aenfcli is thoont
ons dat Hemels is. Alfmendan gaet herbaüleeren
loo behoortmen met groote innicheyt te aenmercken
die wonderlycke wercken Gods. En dacr by fonder-
lincx uyt tebedencken.By exempel men fiet dieSon-
nefchoon fchynen,men hoort die Vogelkens luftigh
F]uyten,men fiecdie Bloemkens fchoon uyter aer-
den fpruyten, wy ontfangen die vruchten der aerden,
■wy ^bben gedienftigheyt van den beeilen, die Zee
die Ipytt ons,wy hebben veranderinghe van tyden,
Wat leeren ons anders alle defe Creatueren? Dan
datter een God :s,die Hemel ënde aerde met al 'tgeê
datter inne is van niet met alleen gefchapen,ende ge-
tnaeckt heeft.Ende ons het gebruyc zynderCreat ue-
ren ghegeven heeft.Die over al tegenwoordig is,diec
al fie'i en\le weet, die nimmermeer goet ongheloont en
laet noch quaetongeftratc. Defe lieve God lullen wy
vreefên,eeren,dienen eiide lief hebben,loven en danc-
ken van alle zy n weldaden, hem bidden om vergitïe-
nifié van onlè londen die w^ bedreven hebben,ende
bidden oock om gratie om voorcaen fober,Godvrug-
tigh ende rechtveerdigh te leven. Doendeeen an-
der fowy wilden ons te gefchien,ende ons l'elve oef-
fenende in de wercken van barmhertigheyc,fo fulien
wy Gods gtatietytelyckontfanghcn,endecoHien na

dit

,, Cruyt-Boecxken. ro^

dit ellendighe leven,tot die vreu cht ende blyfcha poe
des eeuwighen levens. TweIckonsGodt die Hee-
re gunnen wil, door lefum Chriitumzynen lieven
öoneonfeii Heere,Amen.nbsp;.

^an öe ipetöarifeercrupben/

öie men tnt toilbt btnt/ iSatuece/
€tacöt/enoe(©pccatie.

Ons Heeren fpeercruyt. 129,

I3St 3[atön Lancia Chrifti, g^ft fcupbcfié fieeft

meteen

int» O'twmSenÄ mn nanFÄ
SSÄ?? OSlW-Sn cltpn biet m-

' Cliflen. 150.

ttoeebeclep/gcoüte kliffen en tlep^

tnt ïfnbsp;f e ftpteec

^quot;öe bie Clepne LappaMi-

«n becbjoógenbe enbe becteere^

CS bnbsp;Crachï

Cracht ende werckinghe.
't ^act banbcgcootc ClitTcn aöfpuitocrifccct
tnbe met I©t)ii ingebjoittiten feec goet boo? ben
geen bic Sciatica Ijcbbcn. «©ie toojtclcn een bie«
ccnbceliootsbiaccingöcnomen metficcnen ban
©tin ^PPel nootBcniS/ tfS fccc codclötö göcbjonc;
gen boo? ben gccn btc cttec cn btoet fpoubien.^ic
groene blaben gcdooten met biit ban cen cpc gfic.
mcncljt/Occlcn bccb?antöeFt/cnbc 3ön oocö gocö
op alle oube ulcecaticn gclcpb-

CiilTen 5ijn öe ct en b?ooc0 in ben bctben gcacb/
5P bectccten cnbc bccb?aogöcn.®ie b30?tcl gicc af
in gDefobcn cnbc gl)eb?ontBcu/iiS gocb boo?
ötcficn/cnbc boo? bcn geen bte cttec cn öloct fpous
toenf'cn boet oocit toatec lofen.

Reyne vacr, 13 ï.

D «epnc-bacc ftccttnen int Hatpn Tanacerum^cn^
bc in bupbtfcöe ooc6 toozm ccupt/ cnbc toaU
ftflogcc ban een ftnpc/mct bcël gcBcrfbc ttcdbensS.
'^faetijsgccl/ öet toaft omtrent paedem obcc#
Wocbtcöbpbictocgcn.

öcpne-baeciööccten b?oocr) in bcn ttoccben
fltact/'t fact öiec af tjS goct toojmtrupt/mé macßt
inticmcnmctfupcBcc of mct foaen appel boo?
b ie toozmcn/'tisioecB goet gcnut ban bcn gßeen
Sic mct pön öun toatec maften-

Hocf-blaen. 132.
TT#Cfblaen PlatineTuflilago,Vel Vngula Caba-
Oiina.^ecft grootc rontatlitigc blabcn/mct bed
uptfieBcnbcfloefcfecn/btconbetbad cnbc bobcn
grom 5ön/cn bzacdugcde bloemftcn^/ cnbe toafi
bceitn bertc bocljtiflbe Cöwpncnicnöc bp bie toe^
SBcn omtrent ^aeticm.

Cruyt Boecxkennbsp;107

^Offblacn 50 n toercoelenamp;e cn \Jcrö?ooööcnöe
nan natueren. mt ctupt op öcctc sf)C3tDE len ge«
«cpttrecfet öte Dtttcn nae öcm/gencfet coih'ttotlt
Kunbsp;' fcftucföe J)ooföen/berb?anti

pept ban't bfet cnöc ban bet ^ónue. a®atet Bfec
^BDebfftillecrt / berb^jjft öen bjoogcn öoeftc/alf^
wcmtnbjfncbt.

Hellein cruyt. 133.

L^tfne ScrophuUria, g^ft cr Upt ficcft bfccfflntÉ
öoüc fteelen/ met b?upnc gebecfbc Waben/ben
JSetelen bp nae gOelptb. g^te bloemen 30n paecf=
acötfcöcnöe gbclöcben een IjelmBcn. gB»te tooitel
ts$ bJtt enbe beeft beel bnobbeicn. trupt bjaft
obwbioeöiclj omtrent i^aetlem bp ben (lootcn.

h.Sl'i!?nbsp;öjoogö tn ben bcc.

ben graet, g^tt crupt en bJo?telen in pappe gfie^
«ocbt met 3i38n enbe ©otec bp gVcba^pn% gïet
too? 5bJelUngDe cnbc fiacbe öiieceti / bacc op göe'
lept 3önbe.

Glaes Cruyt. 134

(Jïasï ccupt fntaatön Paritaria. ïgeeftconbc
beurfcöönébc b?upncoobe fteelê/cn fjCcft
rnh? toerptge blaben. 5©te too?tel fiff rootacJjtfcö
enae ^ap garen omtrent oube mueten enbc fnbc
öcaft mnacn fn l^acrlem enbe bacr bupten

^^ öDetemperbe natüecc.' '©ft
tónbsp;^3Ön/bluftfjt ijetöcplffft

bcninbsp;Öittcn upt ben lenbcn/cn fïS goct

oSe«nbsp;berb?i)ftbfc 3toelltngfjen/op

fteSnbsp;QCfobenenbe geb?onf.

ouöen Docft / lt;0?abecl/cnbc
^wfc IcssSquot;^quot; «^atDt crupt ootft toatm op btc

Scabioos,

to%

Medicinael

Scabioos. 135quot;.

Im Eatön Scabiofa. i^ecft tanßfiefmariß afbcc^
üJigöe t)ap?acljtigöe gtjeftecftie ölaben/met een
tonöe t)ap?acDtiglje (leel.^aec op toaft een paec^
ftfic wauacljtiglje öioeme. mt mo?tel fö tott en
ancß/ enbe toaftobeclöloeïrt'cö ontrent IgaetlenV
ngcafacötigefantplaetfen onbec't coo?en.

^caf)ioo$$ toarm en b?oogf) ban natuecen.
^eabioojs toatec gfjebjoncben/fjS goet tegljen öet
l^leucis enbe pijn tn bet 3öbe. ^tabtooss gefoben
enbc gebjoncfeen met ^upcfter/ fupbcctbcn bo?fl;
enbe longen/becb?öft ben 0oe(l/eü oocit cupbicfjept
enbc fcöurftfjept/efl boet apoflematfcn bctgaen/tö
oocb goet boo? bte ^c met bjüakel gebjoncben.

Huyfloockofdonderbaert. I5lt;f,

153 bc apteceft Beet öet Barva lovis. �t gcoote
bette bicbe fmalle blabcn/ cn crggijt een (iecl
omtccnt een boet Bbogt)/ooc6 met blaben bcclect/
enbc toafl op bacfien efi muecen binnen l^acclcm.
lupf(aoc6 tss cout cn b?oogc fn ben becbé gcaet.
l^upfloflcb gefiamt cn met btec gecooct/fss goet
gelept op btcrfge blacen enbe quabe puufte n/bfefe
bcietbecgaenenbecb?oogé.c©tttcupt geftamt cfi
optboo?i)ooftgOclept/ boet bccgacn bfc toeebom
banbenlioofbe/bfcbanbcöftte comt.'Cfs! ootft
goet booj't toilt btec/en coobe loopenbe oogcn/ efi
bigt;o?'t root uaciifocn/cnbe boo? een utecfge mont.

Fye-cruyc. 137.
im Satijn Sophia, fieeft clepne gfiefncben ölabe ^
öensê/enbe coobe fïeclen/met blcetft gcelc bloemt
ftensi bie in öaubens becanbecen/baec clepn coobt
fabefecn fn lept/'ttoelcbmen noemt coabt mdifoen
faet/ßet toafi bp bfe tocgDen omtrent paedem.

fpe-trupt

CruytBoecxken»nbsp;109

^pe-ccupt uan Ujelcèé mm ßet jaet nocmt root
fßdifoenfact .lt;ï^tt5act tn focte melcft totigcfotiê
3WDe / en öan öectgftcgöetcn lö goet booj't root
»««tfoen/cnöe boo? ben bupcfiloop.

Lepel-blaen» 138.
T^t latön Cotöleacia/^ceft btcöatötfgfte bïa^
oen geljjcö een blath lepelöen/enbe ctggt tottte
DioemüenjS/toaftbeelbp ben böcften enbe tnt ctet
onurent^aerlem.
ïepeiblaen 50n toatm en b?oogf) ban natucren.
crupt cetmen op botter cn b?oot/of mc dam?
pet cnbc datct beur mct pttoutoe/of mé ftetct tn
btcr. ^jt gfjcnutticOt/tgf goct boo? ^cljcurbupc
enbe cen guabc mont/enbc becb?8ft ooth blctamp;fn,
VVoIlecruyt, 13 p.
Hatön Verbafcumjnbcaptcccfi ficctct Tap-
cus Barbarus.ïgccft facßtc toolatöttgc blaebcn/
met ccn langljc fl«lc / baec bccl ftöoonc göccle
bioembcns! aen bJaffcn/cnbc toad omtrent ïgacc?
lem tn fantacöttgljc plctbcn.

©olie crupt t0 b?oog8 ban natucren. g^it crupt
mct bcn b30?tcl gftefoben cn gOcb?ontßcn/ fjs goct
booj't roobt USeltfocn of boo? ben bupcSloope/ en
boo?ccnquabeBoed/cnbcom cttcrlgOe flupmcn
npt ben bo?d te bccb?Obcn/ctibc boo? gBcfcBcurti
wpt/ 't (jsootb goct boo? bcn actntep/cnbe tam?
iwcec/oft 3toclltngï)etnbcn6cci.

Netelen. 14.0,

Natelen fnt 3latijn Vrtica. Eijn toel bcficnt/
®ant fp toaffen obet al bp btc tocgfjcn cnbc
tftupnen omtrent ]iacrlcm/?ijn ttoccbcrlep/
bom jaetclen/enbe b?anbcnbe kietelen,
aftelen 3önöcet en b?oos ban natucccn,i^cte^

fctü

Iet» gefoöcn enbe geb?onc6en/boen toel toat« lofe/
cnbets goet tegöenjS ben (leen. g^ie blabecen ban
betelen gefloten 5ijnbe/efi met ,§out becmengt/
Böenefen jtoeec ingen/Cancfier/25loet5toeaé/en?
bs beten ban bulle Oonben/opgetept 5t)nbe.

Gerwe. 141»

I3gt3lat(jn Miiiefoüam.l^eeft conbe (leelbenjS/
enbe lange gebecfbe blabebisren bjaecbt tott.
te enbe oocft iDfüectotge b(oemfieniS/toa|l obec al
bp bfe toegfjen/enbe op ben toallcn omtrent Meu
lern.

«©cctoe fjïcen öeplfaem berbjogentccupbebcn.
^ft trupt gefcljecft enbe met een «Cpe gfjebatben
iss goct gegeten boo? gfjcfcöurftfjept/ of Oet Me^
Itfocn/cnbe alle obccbloebige bloetgancB / enbe
flopt öen b?outoeu Daer (lonöen/enbe geneed oocö
be toonben.

Steenbrcccke. 142,
-rvgit trupt Oect tnt latgne Saxifraga.

^teenb?cccbfötoarmbannatuetc. q^ft
ccupt fn 3©öti göcfoöen 3önöe/cnöc gfi£ö?oncöen/
tcpnicöt be nieten enbe ©lafe/ öoct oen (leen cö^
fen/cfl b?eect fjem/enbe berb?ijftfe/tj3i goct boo? öen
ö?oppci pilTe/cnöe pjjn of toeebom in öen Itenöcn,

Centaurea of cleyne Sanctorie. 145.

Im ïatfjn Sentaurum Minus. tCUpt fjCCft

cantigöeflccibensg/enöe clepne biaöccbensi/ cn
fcïfoonc coobe Ijjfbcctotgcbloemftensi/enbe mé
Wntetoberbloebicli toaffen omtccnt tgacclem/ in
fantacfjttgcgconbtn.

^ant0?fe oft Ccntaucea/fjs toarm ban nature.
3amp;ttccupi in bSer gefoben enbe gf)eb?onfamp;en:ber#
blöft coö?tfen enöe flupmen/öoot oot too?roê/opét

ben

Cruyt-Boecxken.nbsp;in

bÊ berfioptc kbec/tcpnicßt toonbf n cnbc ;toe«nn-
Bcn/enbe 10 go« boo? bte geelfucöt ingljenomtn.

Nacht fchade. 144.
tn be 3tpteec Soiatrutn,nacöt fcBabceeefi
■■ conbe fleelen omtcent een boet öoocO en geeft
^ect gcoene blaben. ^fe bloemhensi jjjn tott/en
bte beftfeenjs 3ön cec(i gcoene enbe na ftoect/toaft
obecbloebtcö fn b?ooge floten/en bp bte toege om^
trentfêaecleni.

ISa^tfcBabefsS tm en b?oocBfn ben ttoeeben
8cact.3©atecf)tecafgt)ebffttileect/ enöe boeeöen
in genet enbe opgelept/berb?öft 'ttotlt btec/ ßooft
PÖn/enbe öeete gfjeftoellen.

Waterkers. 145.
ynbsp;ïquot;« ^Ptfßt Nafturtium A-

* * quatKum, fieeft conbe ftolefleelen/fefisonc
gcoene contacijtfge blaben. me bioemfienss 3Ö n
tott efi clepn. ^it ccupbehen toafl becl tnt toatec
fn floten omtcent paedem.

ï©atcrberfTc f0 toatm en b?oocö tn ben ttoeebl
Ccaet/enbe toafl tn ben floten.^^ft crupt geplutbt
enbe toel fcBoon gelefcn enbe getoaffcDé en berept
ais falaet met 183ön en olp/tö goet a foo gegeten
too? bfe geen bte 't grabeel Bebbê cft met pjjn Bun
toatec mafien/enbe fs ooc goct boo? btc coube pfflTc
cnbc tcgöcnss alie betfioptBept fn bec nfcren enbe
«lafc.

Winterkers.

IBt ^tgne Nafturtum Hubernum. ^ft CCUpbt
öecf^ocnc bette effcnc rontacBttgc blaberen
. en b?acfBt geclc blocmftenö/eiï toafl fn be fjobc
O^poubc piaetfen omtrent ^aetlem ban felfjj.
mt crupt Beeft btc felfbe natuere met ï©atcr.-

fecrffc

Medicinael
ficcffc/ttiÊn matl)t oocfi in falaet etcn/enbe ftet boet
tod toatec lofen / geneed ben bjoppel piffe/enbe i0
gm boo? ben b?Qhen deen.

Senegroen, 147.
Cqjnegcoen öeetmenfntjlatön Solidsgo, «tbe
•Jtn ben UpteecB Bugula, ^encgcoen fpïept fiem
ïantr be aecbe / öeeft ftoatte groene bfabèn / cnbe
ïjceft bietcantige rccfjiacljttge deelamp;cn^/btc bloem?
öenö5ön uiecdenbed blacu/cnbe toaflfcntn graf?
acötigöebdbenontcent^aerlcm. •

^enegcocn toadtn öoogegcafacötigne bdben/
cn fïi b?ooc{j ban natuecê. mt ccupt gefoben cnbc
gcb?onclten/tö goet boo? ben geen bte fien bmncnjj
I0f0 fccc göcbaen Ijcbbcn ban dooten of ballcn/ljct
boet geronnen bloct fcftepben/ cn tö oodt goet göc»
bjoncBen boo? bte 45cdfucDt ctibe guabc (oq?tren.

Alfsrancken. 148.
pvgt ccupt Öeetfnt 3lat0n Amara dulcis.CÖCCfï
•'--'langUe öautacöttgöc deden / enbe toad bp bie
fioom^n erbe Igepningöcn op/ bp bic toegöen om^
cent ï^aeclcm. .. , . ^^

anifjä catKöcn jijt) toscm en b?ootl) ban natue?
ten / öct toad bP bte toegöen / cnbc b?actö blautoe
Woemftensi, bati fatfoen aljS Cuccc öoepfeensf.Ullfiï
rancSen göcfoben mct toön/cnbc göeb?oncftcn / isJ
met boo? ben göeen bte geballen cnbe öcn binnen^
IftfiS fecc gcbacn öebbcn / toant öct boct öct gecon?
nen bloct fcöcpben/ enbe boet bcn urine af gaen.
'té^ oodt goct boo? guetfucccn / ö« opent bfe bec?
fi^tc leücc/enbc tö goet boo? bie «©celfucöte,
Krays-Kruyt. 149^

Kßupö-crupt EatöncSenecio. leeft biepc gW
herfoe lange blaben/ toad öp öcn