38
'A
J li
w
Vak 121
-ocr page 2-\
/
i
obulLLü
/ilt;u fL. 1
fnbsp;Zm. uAcC eUt^.
w'fy
/
-ocr page 3-£ / m
EEN
■ V1'
Vr
D O CH
t)t fcooznaemftc töïjemupjöe euDi Onge-nuipjöe steden enöe 3aieckettfcmn
Holland cnDe Weft-Vriefland. Jn tEatun Wcfoefcett booibm ipcogD-gÖ^
ÏCCEÏJ0U D. Adrianum Iunium Horyjnum.
ENDE
^CrÖUptfCÖttlOOjGodefroyBoot.
BIBÏJOTHB CON V1- NT W££iJilUNSlS
■■'ïïBmow
TOT DELF,nbsp;WEERT;
lt;£fjetyucutfcp Ian AndrieJ~z- n5otcUDercoopet
2
lt;i«rt^accftt-belDttn't!acrg«Iöcn A. b. c.
ANNO 1609.
-ocr page 4-H®mt mtööelmatem't tottapmtett
0 Zoyle wmten m m\ emnje:
ft ƒ amêfmt fujarrUrr öanmtnt om tollerert
SDantOlp Konfte^CraCÖt cn Philofophie: M Ijaö !tk Homeri tn Poetcrie,
€n ham Hretfcn cloncïmt aamp;Orpheifnarro Eepjocjmn fcmfct gt)p nocii mijn clergie:
%tni$$zm Coniï blameren Conftcnaren..
-ocr page 5-HiOotl) Cörlc! Hamp;igfjebojen / Cremfefie / ï^oocö Oljclcciöe/aaijfc Boojficniölir ftet Wmm 2Scljt^ bare/ €gt;rootmoo!)cüt*c enöc gfjebicöoiöe tyttvmt
Bccrcn De Generale Staten derVercenighdc Nederlanden: aBlDtfgaDeröUan Hollandt, VVeft-Vrieflandt, fr.Öe Dc löffclicuc Magiftraten der felver Steden, et»Ü£ UOOJJiaiMfldi s 'Graven-Haghe.
^ojlurlitlgïirn/^oord gdebojm tnüt^tm /
Mauritz Prince van Orangien, Grave van Naffaui^atzenellebo-'ge Vianden, Dierz, Meurs amp;c. Marquis vander Veer, ende van —.—- Vl'illineen, Baron van Cuyck, Heer vander Lec ende Polanen amp;c. Gouverneur ende grooten Capreyn Generael vande voornoemde Veree* nighde Nederlanden, Adtnirael vander Zee. J^n gfjC«aamp;trf#len gebie*
benbeï|mV.nbsp;__
EYNTELICK DE
eMc / f)oncHgi!£lecTbc/ïPiifc/ ©ooi-ftenigöe 'feer ©ifcrctó
fectirn be Gecoreraictecrdc Raeaen ter Adminamp;tey ten van Hol-lanmfïöerritbefttnnctl Rotrerodam, Amftelodam, Ctl bfttl Weft-' Vriflandtb:nnenbe^)teöcn ban Hoorn cnbeEnckhuyfe».
Aende Grootmogende Heerende Generale Staten der Vereenighde Nederlanden, mitfgaders Hollandt ende Veft-Vrleflant. met hare refpeamp;ive Steden.
Yn Hceren : BailDCÏ ICtlflljt öaüff* reeDeltcUeUenmffe enDcücrftam ïjcübc D t* .f»limnentccrtiQl)cn/ti«ft met l)it tot nc» 'men üatiöciaeren in nnju oocU totglieno* men öe opjidKc Itcföc i gfyeti ome gJicnc^ shtntofct r«nDc onüerüalfrtjtcn traneu
E
fttc!)tttt10 itclnruwf0i)atótlDtnBatavicrsacrt tot mtjnVa-deihndr, Overicheden, Religie £!1ÖCDC Sayvcrc V\ aerheydt.
rcrftte UenniOfe üan Godt uptloiuetegïjenabÊ öoo23iinÊnHegt;Ughcn Geeft meer enDe mcemrltcf}t5tjnDe/ Doa? fpne goetljepDt mp tot noct) roe Dner tnne Doen toolljep Den tjeeft/met een tiaöe ongjjettmjffefDe l)oopc Deuï oes Hee-ren barmhei ticheyt Dacr tUHC tOt IjCt UptetGe IlUjnÖ DOOtÖ be*
fêenDigft te fullert blijben, lt;£nDe al öoeuuel eenitlj £^cnfct)e noil) foo oö^rouüje enDe ti?oom is/foo eti 10 tiet niet genoegt* Dat Ijp fu!cï is uoo? fjem feltien/ ten fp Dat ï)p Dat inetter Daet Doet Wijcfoen, op Dat anöete fpne toereken ftenDe/tot jjltelijebe öeugf)t/t)?oom möeDtrïjepDt/eere enDe toelDaeöt mogljen fcertoeebt / gljepojt enDe ontöeecken toerDen. *5gt;etoijle een peDer (niemanDt tiptgljenomen) UanDerl^atupte toegljen/ teUlaete ftaen öan toegljen De Reeden, enDe Godes Geboden gtjeljouDen enDe ücrbouDen is fpnenvadedande, hooghe en-dclaghe Ovamp;icheden. jae alle fpne Even-naeften met flllcft* nuDDelen enDe gatieti als fp Dan Gode ontfangijeii Ijeeft / te Dienen enDe beljulpfaem te toefen.
«3nnneDante6etf|00nen Mijne Grcotmoghende Gebiedende Heeren.Dat ich ban mijnelnnDtfcïje Dagtien af fonöcr opfjouDen altoos ïjcüüe gijeneglien gljetoet (ï onmte nut tip' terliche miDDelen/naer mijn uptetöe enDe braneb bermogen inet pet-üjes mijnen Vaderlande, Overiehedcn enDl Even-naeften te Dienen / jac met goet enDe bloeDt te tjeïpen befefjer* men enöebooien te Gaett/Ioo met mijne gljcmiflDc toeten* fi#ap/mette üDapenen alsanüerfms.
Smette Gapenen fjebbe ith t felüe geDaen in berfcfjepben beroepingen/ober De jeuen jaren/onDer IjetBenDel üan mim
J. g.lt;©Om lonckheerV Vilhelm van Zuylen van Nyvelr,Heer van Aersbergh, amp;c Doen ter tijDt Capitepn. €nDe!)ietnaer öupten 0 HanDts befocljt fjebbenDe mijn begeben tnDen Ü). ï^uptoelieben Öaet binnen vtrecht mette outBe ©oefjtw üan
Cornelis van Loon,in fpn leüen Capitepn in Vrieflant gfje*
ttewn»
-ocr page 7-bleten, fnteelcfce Stadt ende s-icht Vtrecht (brfjalben an* DerebpfonDere oft particuliere Dienden) tcfe ober be Uier ga* ren berfefjepDen BenDelen alö Secretarïus betaelDt fjebbe / tot Dat v. e Grootm öcücft ïjcbbcnnbsp;nujn te beroepen/
enDeoniwrötent tebereerenin Decembri negfjen-enDet'ne^
scntrcö niet tjet Ontfanghevfchap der Couvoyen ende Licen-tcn binnen der Stede van Gorinchem. 'Jn tüclche öact (gelljc
ooch in alle Dc andere) ongljcroemt gefpjooeften (naDemaet Godt alleen alle Eer cnöe Roem toecotnt) ich mijn nae befjo-ren foo gfoetrouü) b?oom enDe opjecljt gfjeDjagljen enDe ge* qneten öebbe Dat ieH mnn (Dien aengaenöe) met een 3tiptoe^ reConfcientie enöe lt;£M)eU)iCTe op Godt den Hccrc beroepen enDe betupgïjen matfi / boo? tuien öocfï alle Dmgljcn naeefct ttiöc blootst 3ijn / jae Die toeet De gf)eöacl)ten Der ODcnfcljen/ Denr-foeeftenDe Jjate herten enöe gieten / öat ifft mijne toe* tenöüanöen sebenDen December Anno 15 99. tot Den leften September Anno ióos.tn mijnen lt;0ntfanchenöe öacöt foo fjebbe gï)eö?agfjm / Dat iek utepn Datter niemanDt en is Die Ijem fonDe Dertien openbaren enDe laten berfcfjijnen om mp mettet alDcrminfte punet met tuaerfjepDt te hunnen ofte ine? tentebefrfjulDigamp;en: Befelbeopt IjoogfifteDancamp;toeten* De foo Daer pemant toare Die mp quante befcljulDigen inaer inDe gfjerecfjttdjept noeïj met üiaerfjept en fullen rp mp in eegt; ntgljetlepe toijfe kunnen befcfjulDtgljeti / Dat teft gebupzenDe DenoomoeniDe tijDtmijn nieten fouöe fjebben gljeD?agfjen naerbel)oo?cn/üolgf|cnö Den fcfjulDtgtjen plicht ban mijn Eer enDe Eedt Die tcU (Gode lof) op t amp;oogf)Öe fjebbe betracht enDe nae-geromen. £©aer tc ben berfefcert (lt;©cf) oft ic fo ban Somden vry ware) Dat geen metifcfjc/ tote f)p fpn matlj /mijn goeDc name met pet mes leeltcr/metter maerêept beftaenDe/ r mijner oneere en han neef) en toeet te beriaööen: €nDe Die ïjet tnepnt te Doen,'Dien biDDe tch op't fjoog()Üe Dat lipt Doe/ I)oe eer f)oe lieber. ©it fegge tch titer bp mijner aller Eeren-vvaerdighe,Grootm, ghebiedende Heeren Dat DEC Dient moet
-ocr page 8-Qljetrou/bjoom enDe op^rï)t btenenmct nemenamp;e getcïjenc* hen: De gerccfjticïjepöt Doo? De bingljeren te sten: met beden* DtcfKpDt totsïlatists af b?eucUe enDe bercojtingebanfja* n nnöDcIen ljun feluen in co?te laren iijcfe te maechen/ jae fo/ Dat De hinöeren opter Graten ugt;e! toeten/öatfe fulche goe* Deren (niet mat öcchinaroeJen Dat fp t tutlten becleDen / be» ïmmpeten / enDe bcöechen) niet rec[)tbaerDelichen / Camp;ifte* itchen enöe bjoom DnDiclj gtjeujonnen ijebben/Daet ban icft oulc^ulDigb enDe omtofel ben/3ae loei oaerm tegljen fouDe fconnen betnpgen enDe feer hcljielichett beimjfen/ Ijoe tc Doo? mijne getrouUBe/nauüj fcfjerp-fienDe op't fjoogöe bemarenlt;= De ban v. e. Grootm. rec^t en nuoDclen mDen fjaet gfjeco* men/beracljt berajDt/enbe be^enDtg^ Daer upt geftoten ben / Daer intchDoo? v.e. Grootm ©aDerlicht gunGe/ nietgroo* te moeptc/beel coöen enDe atul)o?ttepc tegljens Danch banDe gjjcne (Die nu t'mijne befitten ? Daer tnne glietttlDt ben.
ïDocïj Godt en Doet niet/ Dan t'gïjene (als top op onfe fon* Den ften metleeDtttiefen/en öaetó bemijfenöe berontM/betrou* tocnDe op fpne barmfjerticöept/ enDe op De berDtenften fpnS itgt;OOnS lefu Chrifti) ofte tjet Grecht tot fpn Alderheyiichite Maj eftey ts eere, oufee 3altcljepDt enDe toelbaten/ Itcber Ijeb-benDeenDeDupfent-mael beter teb?eöen jijnDe /Datichfjet EatiDt(Daec ban ichfe beuiaert liebbe) DoojbeeUjouötgïje befoechingfje Des Heeren (tch en totlt gïjeen ongeluchen noe? men) fc^ulDicï) ben / als Datmen met UjaerbepDt mijn fouDe honnen obert upgljen Dat tch tot berco?tmgt)e ban s'EanDS É53iööclemmjit ongljerecljtigf) enöe «aoöDclofdich rtje gfje* tnaecht fiaööe / Daer toe ich mtflcfjten (Den cjuaöen enöe on* öeïjoojlichen tocclj in gaamp;iöe f foo tuel ais attDere raet toe ge* toeten fouDe bebben. iDat bclangf)t mijn leben binnen Gorinchem, fjebbetch V. F.E. Grootm. OOO? Dei fclbcr töriX-
fcen ClaETe besegltflDe enöe g^eccpchenoe efKtupgïjcmd öjtef betljootu enöe betuefen. £trt te min (rntjn inerte öat at eben^elgficnepgljr is om v. e,e( Grootm Dienamp;enDeee»
r* Tfi
-ocr page 9-«ttfetoufai} enbe fjebamp;e tTdüe nu tn befc mijne gfjeïegenfr tiepDt met geen trljeboegbltcfccr enDe bequamer miDDel ten te Doen ala met öet berftanDt (tjoetuel in mijn tkpn) Daec nieoe tct* befiet) gtjetoeeö ben in Ijet lefen enDe Door lefrn ban* öeaiöerbcfte ilmtjcuiö enDe £gt;etj?ijbers ban berfctjepDen i oiitijckc matenen, maer boiwiamelicfceh inDeftïjjiften Der gcnerDie eemglje toaeractKigfje geïjeugeniOe banket i'ais-
Oraenchap van Hollandt ende V Veft-Vrieflant (öaes V. E. E. Grootmog. tegtjenl»00?Dtgtj Regheerende Vaders pan fpt) naergtjelaten Rebben (als Guicdardinus, Nouiomagus Bar-|andius, enDe meerandere / omme upt De fetoe tjaere feliiften peglieDcnctvtoaeröigljae enDe toaeracfmgbGe #tÖo?ifrfie boo^beeiamp;en «pt te trceUen enDe in mijne bóomaemöe h ift0-ne der Vereenighde Nederlanden tebOCgj-jen/ namentliclU GelderJanty Hollandt, Zeelandr, Vtrecht, Vrieflant, Over-Yf-fel ende Groeninghen, amp;c. ÖIC t:fc ÜOO? ïjanDen enDe tOtOp ÖeDen bp naeboIepnDigt Ijebbe /ter eerêban v. e.e. Grootmog. enöe Drenöe banDe Onderfaten te (aten uptgaen fce in t lefen Der 000$ 2tut|)euren föo en Ijcöbcicb in gmtDer Ban Dien meerDer glmieudjte enDe foetietjepDtgbebonDen/
ais ÜlDe befc^UUinglje ban Hollandt ende Weft-Vrieflandr,
fipD, Adiianoiunioinlatijngljemaceht inöen jaerei $gt;7 s\ enDe Batauia gfjenoemt/De toclcbe ie öaeromme bp nae al ge-geel in ome Nederiantfche fp?aeche (niet fonDer groote inoep* ten enDe arbepDt/üjant fpnen SLanjnlctjen ttijl op fómmigtje Pjaetfenfeercpiaet u bolgtjen mw) ober bebbf gljefet (lbo alögbefepDt 10) om Dat Ijet mijn 0aDerlant is/ban mepnin* Ouc fpnDe mijne boojnoemDe h; ftorie met Der felber v.e. e. Grootmog. ober Den getjele ÖEgt;ereiDi Vaderlicke Egt;éucht-rrjc-ke Regerende, Vrome bekende naem febei'ltCljtentnDe Df fee*
fctjjtjumgöctjanDe ^«Dm Batauia lünijVüjaeracétclicfnDe
nae ïjetleben afgtjebeelDt / pegtjens De mijne tcbergelijcüen/ op Dat Den aenDaetjtigljen Eefcrbolcomcntlicfc beröaen enlt; Oe ^cctjfcf)ijneiicU bemmUen conDe/ De feer groote enDe on-
Stjelooamp;fljcïi
-ocr page 10-gfjcïoöffelicU bccanbetüigDcn / be toeïche t'$ebert beti begüv ne banDer^ozlogtjen tot Den fnipDigfjen Dnglje tocmceütti alle ^teöcn üanöe Veieenig quot; de Nederlanden tg g[)efcl)icDt/ foo inDe berbetennglje ban alie loffeltcfce Politien enDe v Vetten, bermccrDeringbc üan alDertjanDe Neeringe enDe Coop-manfchappen, als ooch mcDeinDebecgrooringt)e Der felber/ öïDen fmijgfie nocfj De betftetchingfjen ofte fortificatiën met onuptfpjeHeiiche grootc coöen aenöe fommtglje ban Dien ge* Daen/ foo Datfe Daet Deo? bebonDen toerDen (naer upterliche Vuijfe enDe maniere ban fp?ehen)onoberb)inneIich te 3tïn. l3oo?namcIicaté Die fetjoone bjoumeEendracht in onfellan * Den bluft/ enDe Dat Daec-en-tegöews Twedracht(DatouDe frijaöelicfee 25eeÖ) Verraedt enDeEyghen baet Daerbupten mogljen getueett enDe gefjouOen bjecDen/2lllc0 tyeeDer naer JtipDt enDe ttljjOUt ban tlUjne bOO?f3 Vereenichde Nederlant-fche groote Hiftorie.
sëaeralfoo mijne gljetroutoe Hart-vrunden met toeel an* bete treffeliche Heere eü Mannê Die ich De boo?noemDe mijne lt;8berfettinge (Curforie {jaDbe beraetflaegïit) feer beluö i»agt; ren om Daec ban te ïjebbeneen uptfrljjtft) enDe Dec felber foo Deel toaren/ Dat Ijet uptfcamp;ijué ban Dien fien-Iupbett te mee* pelichen / laötglj enDe oocU te coöelichen fouöc geballen Deb-ben/foo en ïjebben fp-IupDen niet opgeïjouDen mijn geamp;aDe* Itch te biDDen enDe bjtintlick op mp te berfoechen / Dat ich Die felüe/niet alleen tot öen-IupDen in t bpfonDer ofte particulier pjoCfijt/maec tot nut enDe oojbaer ban on£ ghemeyn vader-landt, enDe De Jngefetetwn ban Dien in DjucfouDe laten uptlt;* gaen. CnDe foo mp Docfjt Dat liet göeöeele Öuch te groot fonDe üallen/alfban alleenlich De befetjjijbinge banDe steden,
Dorpen, Vleckcn, Slooren, Caftelen enDe Den Edeldom inDe
boojgfjenoembe Batauia üerpaelt/tot een pjoebe (fioe aenge* naem enDe beljaegïjelich mime befcl)2ijbingf)e banDe boojtn Vereenighde Nederlanden fouDe tttogfjen toefen) upt te D?UC* Ren. CnDe rap berfehewnDe Dat ich fjen licDen üaöelich
foube
-ocr page 11-foube tüillen üeïttoutoen enbe gdooben batbcfe m«nclt;©toer' fettinglje enbe Jdjocf öuch fouDe Dienen tot fonberlingfje gcooteboojt-fettingfje ban mijne boojnoembe Vereenighde Nederlandtfche befchrijvinghe, öte lcHmet feer ftöare ntOCp* ten/gtoote rotten' cnbe laöigljen arbept beo? öc bjtwDcliche meDe-Deplinge ban bele $ceDen/ Diberfcïje lieren enDe tref-
feiieUe Scannen Charaamp;eren, Brieven, Oudrheden Cllbcans
Dets bp een becgabert enDe Daec ban een groot fcljoon Öuch gljemascht/mct elche ^taDt3l5olcc'|n\uoonöev0 aert/na* cupjeenDe gljetooome met bergmeren tjebbenDe / tiocïjtönö met tsaecljeuDts gtjelupt/tnattot Ijaren lof enDe bercicringe Dtenfteltcheri is- ©enr Dien Dat Den boo^f? a drianus iunms tn fpnen leben eé banDe geleertfle amp;£anni iö geteerd Diemen Öeeft nieten te binDen/ banDe étaDt ban Hoorn in vveft-Vrieflant gbelegljen/gljeboojtigl) gemeeö fpnDe/enDe Dat ip-«e inaeractjtiglje gljetupgemfie Der boo?f5 £gt;teDen/lt;©o?pen/ ©lechen. etc. jegtjenö mijne tot op {jeDen Vereenighde Ne-derlantfche befchrij vinghe bergt)elehen fOUDe De felbe i^iÖOf rie bp alle Etef-ljcbberö ban ons ghemeyn Vaderlant Doo? V,
EJE.Grootmog heerlickebefaemde namen,aenfien,cracht ende luyfter te aengtjenamer enDe foo beel te beïjaegelicher ma* hen / öamp;aeromineich mp latenDe onDerricljten/ tjebbe Ijare begeerte gljeenfins Derben nocl)U)tllentDcpgï|eren/obcr* tnitö rp lieDen mijn foo feer Douchten enDe met €eot0 bercla* ringlje fepDen Dat ich De Ghemeynte onrecljt Doen fouDe/foö ich Dit ftuch acljterfcoeglje ïjtelne enDe niet booj Den Dacfj en ïttocöte/tnant Daer rntert te feer nae berlangt enDe geljaccht.
^aetom ich l)ec felbe ftuch/op De Ijeftiglje berciav tnge en* be fonDer op fjouDcn aenpo?ringe met een bamp;moebicf) noc|j-tanö eerbicDentlich gfjemoet enDe altoos Dienö-berept-tetl
Jic[)ïjecte/OnDn: V.E. Grootmog.beminde endeoocgevreesde Namen inDcii Djiich te laren uptgliaen enDe in t licljt ïMacljt. «3p Dat v. E* Grootmog. t'felbe met een gimftig!) ^ogfje Deur ficn/tocl onDerfocfjt enDeoberlefenljebDeuDs/
tn
♦« «
-ocr page 12-in v. e. Grootmog fccfcfjetmirigïie enDe betoannoSJtsD** heft tc nemen / öetotilc Dtt ÖueU ongtjetbjijffelt ban een groo
ten I)OOp Momus ghelcllen, Spot-voghels-, Spreuvvers CUÜJ
gemeeneltcfce Uacijteraers eens anDere uocrcU (Ijocujciooch t felbe fouöe mogfjen göeöaen enDe getroffen tuefen) fal bo nfptenöebetacfittucrDen* filDaeïftenöeDatv. e.grcotm* aengtjebojen gcebemfle enöe genegI)em0Épöttot De Daact öiglje Letter-Confte, onDer anbere Dtt Gue meöe tn tja-re ©aöeritefce gunde enöe DancUe aen-neemt enDe bet fciue l)at\Dt tjaeft / fulien öe fe (be fjpoöt-öogfietë Dat in meeröet aclltmge enöe toaerbe Rebben pmmers ten aenfien bativ.E, Grootm. grootachtinghe niet tninöerfpot enöe febtmpbeje? genen. aamp;iDDenöe öaeromme en IjerbiDDenDe nocljmaelö hm öcfenI v. e4 Grootmog. DtenGelieU ;enDe ootmoeDeltcft ïscfc mijne oberfemngtje ban uturn optecbt enDe getroutuen ^ienaerenöe Onöerfact unt rechter eenbouDtcf)epDt v. e». g rooim.aengöeboDen (fo be felbe anDerS ecmcl)fmö tuaer* Diclj 10/gfjcSiicü t|p meent / jae gbcDjucltt enDe in t Itcfit glje* ö:art)t te toeröen) rectj niet gfjcljeelcnös aïberuoerpen tiitlt/ sèaergfjclijïfc tch u gcsoerticictitfjepot toebetroutoetfela tóe Daer en tegïjeninaer gelegtjenttjept Detfoffeltche materie «siDe p?ijf bjaerötge injjouDtin t goeDtmetacngenaemljept gijciicft tc aenbaeroen., ïOant tefc brtfeUert fp / alfjottue! öat v, f. e. Gi©otm. met fonDeritngije meeröer gtfteittiel
tlCïiOO^De {nae hare waerde) gegroet te JljnDatB. nOCÏJ*
tan0 öoo*ölt; C- goetgunflitfjipt rfelbe foo bee! te üeber onrfangrn fult l bedjonenDe geenniinber Dettgfit te fpn dep? ne enöe gljertnge gifeen öanchelich teontfangïjen/ais De iïU tot met feHere ^eerltche rccompenfe ofte taeloaec te bctfebuï*
Den öf£C cc beneficercn.
Cnöc uojöer nietboo?Gel!enDe/ op Dat ich v. e. grootm, trijs aüer-Ecervvaerdighe, goetdadighevadcrlicke,Godtzaligc VVijie, VVel-beleydeboO? aiic de feerelt vvonder-gevende bchaghf lii. ke Regieringe, ende d^gelicx voor de hant hebbende
-ocr page 13-4e ghevviehtïgcLandtfiamp;en tmt WlfodanflC Voor^edenttfft
£11 fouöc beletten oft IjmöetlicH 9M ïcU alleen Go«
almachrich gïJcaaDigïJ btDöen Dat lip V. E.Grootm.alte» famen enDe cUU ban Dien in t bnfonDcr met fpnenH. zegen ajs Den Toeten lieffclicben ^auuie enDe aengenaraen Doen luaflenöen ïfcgïjen tmlic begtjenaDsgljen / oocUnict een p ïucHiglj/lancU Dnpjtglje enDe boo?fpoeDigiie gljetnenlcijtc ttegetinglje UJtl gbebenebnen. Bol felj?ebm enöe gtjeepn* ijigljt op mw ^tnDoo^piaetre binnen s'Gravcn-Haghc,Den lactöen May Anno 1609,
SPoo? ©.€.€.lt;0roetmogent^eöen (SnDaöamgljeucil XöticjcDooDttoc göcttonttsen lt;Bienac£
. Gadefroy Boot*
-ocr page 14-Doorluchtige Hooch-geboren Vorft.
V^nmïjne^tntfcöetiasöenaf/Dooriuch-
ghe Vorft,ghenadighe Heere,gljebup£!tf)lUamp; genegljeil SCtofEfl 3n»Deon0licttcUjaecbe Vadcdant (öacr V. Ex»e- eenen Tc bap» peten Iofua enbe Gedeonbati3t}t) met gljoftenbe bloebt enbe met alle mogiieltrfee miööeten naer mijn uptertfe en crantfe bermogen te ïjrïpm befcljermen / gftcltjrfc tcamp; ootü met alle bigt / upterfte becmogfjen enbe gf)etrou\»ir!)epbt (ongfteroemt gfjefpjooramp;en) inbe €gt;ojIoge onDec De (Compagniebatl 5.g. mijn lt;©om Wilhelm van Zuylen van Nieuvelt.Heer vanAersbergh,Borg- Ambacht Borckouw.amp;c. enbeanDergbeel Afaren be*
toefen ïjfbbe. enbe nu (bebaijle tth anbetg niet en bermarlj) met mtj» ne geringde boetenfcf)ap ten btenfle te 3tjn/enbe boo j mijnen boo:noem» öeu bienlte be boojtfj mtjne goebe gfjetrouuie genegentljepbt enbe fjarte
V. Extie. ( alsJ mijnen ghebiedenden Over-heer, batt iBtettp (|lipfr be mg*
ne altoos göetroutoe btenaers gftetoeefï 50n)met eenbaftefjooptot öer boobt toe bartinne bolfïanbigfi te bltjben behent te maer6en-
^00 iftbat ich mijn fettun (epgljen lofnpt-gfteflooten tnallerftanfcc lt;jpeetfeliffce matetien) oocamp; mebe in ïjet lefen enbc booj-lefcti banbe aW iberbejie UutljcurjS enbe {jjnbcrsi ban berfeftepben #otmjcamp;en ma* terten gfjeoeffent öebbe,maer boomamelicfe inbefrifttften bei gljeenet Die eentgftetrjaeratlittgl)e geïjeugDetuffebatt one vermaerde alghemeyn Vadc:'landt, bofÖ fllbemteeft ban fict Palf-Graeflchapvan Hollandt ende Weft-vrieflant, (baer v. Ex'*, regentesoo^bigl) Gouverneur ban i£) tiaer« gfjelaten Ijebben / alg Guicciardinus.NoMiomagus, Barlandus enbe meer aubcre/omme upt befelbe Ijare fff)jifteo be gljebencfetaaerbigfjfte enbe toaecarbtia!)fteï?i(tojtfrl)eboo?bcelben upttetrethen cnin mijne boo?
Itaemfte Hiftorieder vereenighde Nederlanden, tlflim Iltltltll: Gclderlanr, Hollat)r,Zeelandt,Vtrecht,Vneflandt, Over-Yffel, Groeningen,amp;c.bieïramp;
UoojÖanben enbe bp nae uolepnbtggt fiebbetot op fjeben / ter eeren onlt; Der be ober al be IBerelt Eewich-Eer-Son-fchijnende bekende Doorluch-tichfteNaem van V. Ex«e berfioopenorl) binnen mötileüenupt telatca gaen enbe alle tnenfrfjen booj oogljen te ftellen.
€nbe in't lefen beu boojftflutljeuren foo en fjebbeitS in geenbet ban bjpen meerber glieneuefjte 'enbe foetirfjept gfjetiotiben als inöe hefrfjjtj-bittgeban Hollant efi Weft-vrieflant bp AdnanoIumoinUatijngemaect enbe Batauia gfjenoemt/be toelcfce irfe baeromme bp nae al gefjeel in on* fe Ncdcrlandtfche fpraecke(ntet fonbet groote moeptenenbeatbepbt/ toattt fpnen Hatünftijen fïtiï op fommigeplaetfen feer tjuaettrboigfjen hiajs jobetljebbe gliefet/ fooalögljefept 10 ombat fjetmnn Vaderlant iö/eilbemebe/ombat V.Extie. Hooch-loflickerghedachtenifieHeer-vader
{nacfïGodt almachtigh) pmmerjï booj fpne toe-gefïupiamp;e jjepiige trarb *
-ocr page 15-tfgBe ^ant enbe fïmïien ?lrtti scljjuptïite IB{bbcï/lt;©ojfj) jöiif/lt;ö5cont
ftanbt/baer fn Hollanat enDe Weft-vrieflandt nu foo (eet ƒ Io?eert/(Godt gheve (uyr genade) dat t'befloten Beftantt'felve Lantdaer innemach doen voortvaren j al|00 bOO^öeit Heere Zebaoth; glje^egljenbe Ctggljf-arm enbe befeöermenbe !£atibt v. Exquot;», berlcenbe meentgftfttlbige obertuin* ntngljen ben fêpatibt fjier toe gbenootfaetfit enbe boen b jengfjen geeft/
b'^eetegöebefonbet bCD^OCf) tóts'Landts welvaren, Godes eereendeon-fer aller behoudeniffe. iBatt inepninge fpnbe mijne boojnoembeïftftolt; rle metberfelaec V. Exquot;e- hooch-beroemdeFaem ende deucht-wapen-rijc ke Naem teberlteljten/enbe bc beftljjijbmgbebanbe^teben Batauïaiu-nij taaeiflc()teiitb enbe nae fjet leben afgbëbeelbt/jegöenjsbe mijne te becgftelijramp;en/ op bat ben aenbargngen Eefer boleomentlijcli berfïaen enbe «©ogöicftgnelgrften bemereiten eonbe befeer obergroote enbe on» gljelooffeitcbe beranbertngfjen betoclrfie t'febert benbegfjinne batiber lt;©o}Iogöen tot ben fjupbtgöen bagfte r oemeeft tn alle be amp;teben banbe Vereenighde Nederlanden tg gljefcïjicbt/fGO tttbe berbeteringfje ban alle Ioffeltcamp;e Politien ende Wetten, benneetberingljeban alberfjanbe jamp;ee« rtngfjen enbe Coopntanfeljappen / alö oorlt mebeinbe toergtootingfje bec felber nnenfbJtjgljenorl) be berfïcrtfcingen oftfojtlftcatien meteen onuptfp?e6eltjrbcgi-ooteco|icnaenbefommigftebanamp;teng9ebaen/foo batfe baer booj bebonben toerben (naer upterlijrfte totjfe enbe maniere ban fpjeecamp;en) onoberuoinueltcamp; te 3ön / boojnameltjtfe alg befeöoone ©jouuje Eendracht in onfe Hanbé bltjft/enbe bat baer-en-tegenjs Tweedracht, Verraedc enbe Eyghen-baetbaet bupten mogfjen gBetoeettentfc geDouben toetDen/ alles? bjeeber naer lupt enbe infiout ban mijn boojfj Vereenighde Nederlandtfche Hiftorie.
JBaeralfoo mijn ©iuuben/met beelattberetreffeltjtBe^eeren enbe JBannen/bte iefe bebooinoeinbe mijne «©berfetttngïjc («Curfo^eööb-be bcraebtflaegïjt) feer beltifl toarett omme baer ban te Ij ebben een upt* fcO^tftenüe ber felber fo beel bjareit/bat Bet uptfcljjijben ban bien liett*
leen tor ijeii Iupben ïn't bpfottber ofte particulier p joffgt / maet tot nut enbe oojbaer ban onjö gfjemepn Vaderlandt enbebegng^efetenen ban bten in bjuehfoube laten uptgaen. «Bnbefoompbccljtbat fjet gefirel (ïutamp; te groot fo-tbc ballen / alfbati ölleenlijramp; be bcfciutjbingfte banbe Steden, Dorpen, Vlecken, Slooten,Cafteelen ettbe ben Edeldom tltbebOOJ' gftenoembe Batauiabecgaelt/ tot eett $?oebe (0óe aetigljenaem enbebe* UagfjeltJefe mijne befeljjtjbtngebanbe boojtioembe vereenighde Nederlanden foube mogfjen toefen) upt te öjurfeen. €nbe mp berfefttrenbe bat icamp; fjen lupben bafïeltjcS foube toillen bertrotitoen enbe gljelooben/ bat befe felbe mgnelt;©berfettinglje enDe lamp;joeffiut foube btenen tot fon' berltngfje groote boojtfettingije ban mijne boojnoembe Vereenighde
V tgnbsp;Neder,
-ocr page 16-TSMsrfamfetie befghritvfogtii!,fctü ftft met foo föJaetê mefpte1. /'fltfiatt foöjn/enamp;f iaftigfte ti aritieptst/boo? be bjuuamp;cïtjrke mebe cepltnge bau öele amp;teünï/D:bei:flr!jc i?emn/enbe ttcffrtBtamp;e |Bannen bp ten berga* ïjertenbe een groot fröaonfhttamp;Daet: ban gamp;emaeriit/mmleamp;e,êtat!3 tigt;oï£F/3nUïoonöcr)0 3lcct/jfiiatupje enbegljetooonremetbergetrnijcb* fcenbe(nocljtan0 met toaecftepbtg gftelupbt j Utat tot ijaercniof enbe bercteungljeötcnftigfjté. 3Bsut btrnDatbetl ucojfj Adrianuslunius in fpnen Heten een banöe 3fjcteerï3tfïej ijaunen te grlueeft/Bie mcit Ijrefc laetett te büibett (banbe Ügt;taDt ban Hoor» in Weit-vricüanr glje leggen/ gfteboojtigf) gfjetaeelï fpnbe) enöe bat fatte tuacracfntgöe glmupgfje* ïliflf öer tiaojfj Steden, Dorpen, Vloeken amp;c. jcgïjens mijne totop ijrc lien Vereenighde Mederiautfche facichnjviiighc bergcleamp;en (faube be fel* be tntjne Hifteriejbpalle Hief fjebbergbflll ong gemeyn Vaderlanr, ÖOOJ V Doorluchtjghe Hoochghcborcti Vorft ende Princeiicke aeuftCtl te aengïjenamec enDe foo uedte lieöagljeüjcfeec maecUctn) tiDatromme icB mp latentie onbetreefjten /fjebbeï}ah:ebeöl)eertcgl)cenftn0 berbett «nrD bullen Uicpgöecea / obetmibtg fp mp foo ('eet bnirfiten enbe met lt;£ebtë beEclar ingfte fepben/ bat tc6 be lt;töl)cmep»te onrecht boen foube/ $bo ttfe bit arïjta-ljiele/üjant baec luiert ti feeu naec berlangfjt enbe ge» Jjaecht. S©acïo»tmeic6lietfrtseop bteïjefttge betriatingeenbe fou» tier oyfjoubm aenpojrttiglje mrt bjnmoebtga nocl)tsn0 otiberbanige seramp;iebcntliramp;ec ï)ette enbe gliemoet oitber v. Ex««. Doorhuhtigheaen-ghename cndc.oock ghevreefde Nacm tnben öjneamp;e Jjebbe laten tt^tgacti snamp;ein'tlicfitgföeïjjacljt. batv. Exse t'felbc boojften/onbcrfotlyt snbe obecgftelefeu Ijebbenbe/in u beframp;erntentfife enöe betoaringlje ofte* (ieft te nemen: t©eüji]le bit(lucamp; ongfjettüijffelt ban een groateafjoop Momufen, Spot-voghek, Spreuwers enöe ÖÖ^toOOtiellfBC Quaet-fprekerw ende Lafteracrs cciïjs atiöcrg Vuerramp;iB fal beeifpt enöe berarljt bmöen.
iBaer ftenbe batv. Ex«e. aengfltboojett goebetollle enbe c$e»egcnt* fiept tot be pjgf toaerbtgDeHetter-tfonfle/onber anberen Bitfltit mebe Infwie goede gltunfïe enbe^mcelijcBe betoaringfje aeit-neempt enbe ïjanbt-liaeft/fullm tse felbe Spot-voghels bat in meerbec aelttinglje enbe Inaeibe ftebben; pmmerë ten aenften ban v. Ex«« Doorluchticheyt met mmbcrfpptenbefcl)impbejegenen, istbbenbebaeccmmeenbeljrr* ötbbenbe tiorfjmaelssmtöamp;efen v.Exue, bieufïclqcli enbe ootmoebelte iiefe mijne lt;Oberfetrtng!je ban ubten upjetpten gOetcoutoen 5Dienaer/ •©nberfact enbe mrbe Batavier upteecljtec eenbonbttOept V, Doorlüch-ughe Psrfoon aengfteltoben ^ foo befelbe anberjS ecmr!)find tuaerbigfj ij?/grieïg€ltÖPntepntongfgt;etintiffeItjaegeb?ueBtenamp;eintItc{)tgebiatet tc uoerben) facit ntet gefteel enöeal berbierpcn toilt/maer v. Genade roe ïietccutoenbe tTeibe baer^n-tegften nae gl)elegf)ent!jepbt tur icffclijclte materie enbe pjöf bjaerbtgrjeinfjotitöaerinnebecbaetenbebegrepeii/ gösnabfehlirli enbetn'tgoeöete aenbaerben. ï©ant tcït tterfefiertfp/ SïöoetoeIbagt;vv Exti«.metfonberïtngöemeecbee giften befjoo^be (naec fpw MMüg) gFKtongratMlcert ofte gjjegcoct tejgn/öat v.Extie, nocfj^
-ocr page 17-be gfjennglje gftiften Danramp;clgch te ontfangfjen/aip be felbe met biel* frame berfcfjulöen. •enüeüojbettuettioojleUenbc op batieö v.Extie.feer gftebtttljtfge/
Heroiquealder-lof-waerdighe,goedemeren,wijfe, alle de Werelt behaghe-nckc,Chriftelicke Regieringhe.ende daghelicfche voor de handt hebbende ghewichtighe Landt-Wecken met mijne langfje Prologe ofte Voor-reden niet en fotrör beletten nacöötnDerlgeBenjtjn. ;èoo ttjiü' it alieenlitft 3ftebeöe:i fjebben bat Godc de Heere Alraachtich V.Extie, Doorluchtighe Hooch-ghebören Perfoon,tot de duf-lange voor ons allen gewenfchte heer-fchappie.jae Vaderlicke regieringhe van ons ghcmeyn Vaderlandt by hem vercofen fyndc, metfynen Goddelicken Aimoghende zeghen (alsden foe-ten liefFelicken Dauwe,endeacnghenamendoen waffend en Regen ®enade-licken wil bedouwen ende V-Ex^ gheftadelicken wil befprengheifmet allerhande gheluck, oock gbeven een lanckvoorfpoedich leven, ende hier na-asaels de eewiglie gheluckzalicheydt.
#9eftBjeben bimteit Gorinchem benIefietl September ftijlonouo.
Anno i 6 o 8.
lt;£rrte- lt;®nöcröantQf)eti cnDc ter öooöt m getrouwen «©lettaw
jrv!
'n :
-ocr page 18-Tr3j3toe! ret|jt bat fcfcNaflbuw' beminne/ want[)pbemtntit Rechtveerdicheyten Dcught, lt;£n icamp; ben gljenoecö batiben felben finne ,ggt;oo gïjp Doorluchtighe Prince toeten meugljt. Seamp;Deb u Hoochcydt bemtnöt ban mrjn jongfje Seugöt/ «Öntal öaec beminnen foo langfj tc6 Ieben//fal/ 3ae alp uk om öaec pepfe/ mijn Uarte berfjeugfjt/ b'Welckoocamp;eec fïerben/ ban'tDaerbegamp;etien//faf,
z.
€er fal bie Sonne laetett fjaec fcögnen/ lt;£et fal bie Zee Iaeten öaer Ebben en Vloeyen, lt;£er fal bie Mane en Sterren berbtuijnen/
«eet fullen gun b'onnofel ILammecen moepen
tojeebe ïBolben te berfrijeucen op ber flcaten / 30an tcft om bie (r)ooef)epbt cft ïöereltlgcamp;e goepen
Vwc Princelicke Excellentie fal berlaten.
H0ant tc6 ban ben een opvrijt göetcou ©ietiaec/ 3Die met ï£oocamp;etgt;bt nocf) goebt niet en ben te fertncfcea ï|eb tcfe mp berfïout/ t'Boecfc in bit toonbec ^aec V Princelicke hooge Vorft te fitfjintfeen. $11 tfl bat mijn ©eerfen niet foo foet en feïtncBert 3110 Amphions fnaren en bat man Conti// bloot//i0/ #00 en ttogftel tcfe niet u i^oorgepbt fat bintamp;en
m W bie götfte clepn bat ötejonft// gtoot//ij3.
4.
ïfcant feit bit 23oecft 09 «toen loffïirBen $amf? £gt;sl laeten uptgaen/fal't aenggenamec toefen 3Sp bie Hanbt-faten/boo? u fjoogöe J'ame. lt;£tt al macfj v Hoocbeydt gïjepjefen 35it tnbe Hatgnfffie taele öebben gljelefen/
bebelet boo ju goebe gratie Censs gf)eleerben#anö om fbjucrgfjenefett ©oojv Hoochcydt t'fjerlefenbooj recreatie,
5'
êOO Aurelius be Wetten en Politie aebjeffeecbein Danubij Landouwen, $00 fjebt göpïjietuptgamp;etoept bie Tyrannie O Doorluchtige Grave vanNaffouwen,
-ocr page 19-€nfultbooj utoe Wijsheyt e» Deughtbol troutom lt;©ber u ©panben ^rïumpgeten//uüc8/ lt;2nuptt'NeerlandtbEcbjgcen bic ongbenoubjen/ lt;£uin Suften beeg ïlanbcnbocn^Iojereu// noc0.
$fet mee neempt n gfjctroiitu' 3©ie«aec bec Boot-en aerbt/
«©ojloff aett UbJCt ghenaden Heere,
lt;£n toeufcamp;t Ijaec jaltcöepbt/gljelucB en Uielbaett/
Beftanrs-Triumph, Viétork en Éere, «En biöt Godt bat f)p öaet öocbe ban berfeere/ JBetal Die Ijaer met jor.fiigöeröerten munten/ lt;©ie V Hoocheydt baten/ toenftfjt ftp ten befen fceere/ Houten Neufen, cm batinenfe toel foubi' feinnen:
©atum binnen s'Graven-Haghe, ben lefleu September ainnoi 6oS.
Aende
Aerxde drieCollegien vande Admiralitcytcn van Hollanr cude
Weft-vrieflant,als s'Graven-Hage, Akktnaer ende Gormchem.
MYn Heeren,Eenigen tijt geleden gecyndïght hebbende de Over-fettinge,uy t de L«ijnfche in ode Nederlantfche ipraecke^ e be-fchrij vinge van Hollant eh Wcft- vriefland t by D. Adnano lunio-m Lat rjngemaett en Batauia genaemt, my docht fo foet ende ge-neuchgelick te fyn,dat ic de felvedaeromme in ode DuytfcheTale heöDe overgefet (niet fonder groote mocyten ende arbeyt,want lynen Latijnlcneu ftijl op fom mi ge plaetfen feer quaet te volgen was)van meyninge mijne Heeren defe overgefette Hiftorie met V.E eerlicke befaemde namen te verlichten, ende d'klve ter ceren m drucke te aten uy tgaen als dicgeene die ick mèyne tTelvetoecomt ende van my alfo behoort ghedaen te we en Te weten,overmits ic over de neghenjaren van wegen de Grootmoghendc Heeren dé Generale Statender Vereenighde Nederlanden als ^ tfan|her vande Convoyen ende Lvcenten binnen Gorinchem gedicnt hebbe en dat als ick anders niet en weet naer behooien ende fchddighe plicht ma e ghe-trouwicheyt,vromicheytende oprcchcicheyt: Alfo dat ic met aik gevoegh-licke redeheke btllichevt, recht ende oorfaecke hebbe, om dek nu ne over fettinge metuwer E. E.' Collegien (die mijn voorgenoemde Amp s ha ven mijn Heeren ende Meefters geweeft Cyt) te vercieren, endé onder derichi Luyfter inden druc te latcnuvtgaen, tot nut ende oorbaer ■van -ons ghemey v Vadetlatdt ende de Inghefeten van d«n opdat dek m=H^^ne byalle
van 0115 voornoemde «^quot;^da^mmc gantfeh dienfte-teyt te aengenamer maecken ioude. Biddende aaeuuunu 5 , Hek,datV E. dek mijne overkttinghe van my uwen oprechten ghetrouwen Dienaer ende. mede Batavier uy t rechte eenvoud,cheyt uwer E E ae^et-o-
den (Co de felve anders cemchfins waerdich is ofte menteert als tckme iae,aengbevaert ende danckelickontfangen te werden ) toch met geheel cn-deal verwerpen en wilt, maer naer gelegentheyt der matenen ende heerlic ke orijfwaerdighe mhout goedichl.ck ende danckelick gekeft acutenemen Want ic verreken fv alhoewel dat V. E. E. met (onderlinge meerde gh.ften b-hoorden aeeroet te fyn dit V.E.E. nochtansdoor V.E. aengeborencgoe-dkhe£ontfingen fulr.beihoonendegeen minder 3 te fyn kleyne ende geringe ghiften van V.E.getrouW ouden Dienaer fufckd.c te ontfangé als de felve met recompenfe ofte weldact te verfchul-
dC Ende vorder nkt*voovftellende, op dat ic V. E. feer gewichtighe Affaircn i„de Lant-faecken met mijne lange Voor-reden met en ioude beletten. So will ick alkenlick gebeden hebben dat Godt de Heere Almachuch V.E tot de mede-Regieringhe van ons lieve waerde Vaderlant Hollandt ende Weft-V„S.nt by hem v«cofé zijnde,met fynen H. zeegen genadeheken omme h elfen e n de ahedu v r igh by bliiven wilt, verlenende V.E.E. alk te famen en-5feStbyrcmdereenlanczalichkvenc.de voorfpoedigeHeerfch^pnc
w, ^Sfë-
Üftait Batavia tltt Hollandt (tffce VVeft- Vrieflacidt.
I*
1lt;£b ben b'cel Batauia, bfe eetus toag berftebeti ©oo? mijn bjoome jfepten eti boojfpoeötglj lelün ïlDasS trfe fioogbe ber maerbt bp allen Staten •. (©m bar mp t'©oieït foute' memgamp;fulbiglj aenfck ben IBarctt mp fef)oon Privilegiën gfjegjjeben 10an Keylèrs,Coninghen,en Potentaten: 3tfi Jjabbebelegfjetroubje «©nberfaten löatt PrinceivBorghers,Vaflalen en Heeren,
«©ie mpbemmben feer uptec RiaetetrA lt;Cn bte mp ïangf) fjebbf n gfieljottwen tn eeren,
Maer metter tijtfietmen veel dingen verkeeren.
i,
3Mer Geeftück en Weerück b'een b'atiber beminnen/ ®aermen met barmljertitfiepbtbeet luftitie, ?©aermen reben gljebiurcftt met coele finnen/ ©aermen Godt be to?aech gDeeft banbe jSlïalitie/ lt;©aer eleft g^etrouü) 10/en ban goebe f onbitte/ 59aer Die Prince fpn «©fiemepntc ontlajl/ «©aermen onberïiotrtMt goebe Politie,
3Daer niemanbtopb'armeénbjagaeer.t/nocö«j6jaf^ tn,, ■ 3BaerbiegIjoebeGhemeynte bagljeïicjc tuafi/ ,', ®aerment'gI)emepngoettoelfieti'egmh ;• • ; -^all .
Daer moeten die Landen wel profperéren.nbsp;r' :
lt;©aer be Ghemeynte fjaecamp;t naer t'Pnnccn lattcii leben/ «Dactniemanbteehanber enbjengjjttn berfeereu/ «©aerOorloghe boojt'Beftandtbjerbtberb?eben/ N©aerment'Slandts Privilegiën ftetbftmeeren/ 35aec beugfjten Vnijffiepbtbemiubt toevbt banbenï^ren/ ^©aermen göcfoobe gïjeeft ben goeben tlaebt/ t©aer bie toaer^fpbt gfteéoubenbjeröt in eeren/ «©aet bie Prince op gljeen jflatteer berjs en fïaet/ «©aermen ben Uanbt-man niet en berooft/ ttocfj en fiaet/ ï©aer t'^olcü geregeerttoerbtbanben ©ailianben/
Daer moeten wel profpereren die Landen»
lt;©aermen goet öecfjt boet fonber ©iolentfe/ t©aecben Princeijemboojbte boofïjepbtbergreut/ ®aer eleb leben macï) metbjget tfonfrimiie/
: Cu ,
ftrt;
'lt;igt;aer ben Magiflraet Godts ghebodenfjoitbt/ 33aetmen gOetconto' ©ienaecg tael betrouwt/ gsaecmen t'amp;anöt nieten ftet plueamp;en nocamp; teefett/ aet t'G hemey n-goet btbiaerb t toetbt ban joneö en aubt /
«©aermen een )egöeltjcamp; Godt fiet bjeefen/ lt;©aecmen bOOjftaet Weduwen en Weefen, ©aecmen Wet, Oorden, en Liefde ftet öanteren/
Daer moeten die Landen wel profpereren.
Prince.
----------------ïfullenbaen-rieben/
3fi bat gïtpfe niet te feer en beftoaerbt«
4Een Difcreet Prince van Edelder aerdt. JBoet foo toel ben »tmen aliö ben öjfcamp;en 25efr0ernten: enoocè foetamp;en bie üoelbaect Biet ban een beel/maec ban jegljeltjramp;en: löant baer een Prince fpn Liefde laet blgcamp;ett «En fpn g hemey nee befeljecmt ?banbe ©panben
Daer moeten wel profpereren die Landen.
Daer het dus toe gaet wilter doch wel op mereken, Daer vaert wel Gheeftlick, weerlick.Leeckenen Klercken, Daer kan fulck een Ghemeynte nu noch nimmermeer Ghenoechfaem loyenende danckenGodt den Heer. Soooock wy ,dienunochoocktotghenen ftonden Met prijs ende eer niet en konnen vermonden Voor degoede Hoogh en Laeghe O veneneden, Die ons (oolieflick regeeren in Ruft en Vrede»,
-ocr page 23-ONGEMVYRDE STEDEN ENDE VLEC-KENVAN HOLLANDT EN DE WEST-V RIESLANDT.
«nbefcfftetaentoaren/ fjabbenöc men* frjjen (gcltjcfe alö tiJepbenbe/enöeopbe manfere bet totloe beeften boo? be tamp;t l« benberfpicptïtjnöe) foo toele algfp met JjaerBauDen/beo? boeöt flaggen/enbe göetuelöt toctcrügfjcn /cnbc bctobtren t onben: lt;©o i bc machtigen boo? begeer* Igcfeamp;epbi /enbebe arme meer booj ben ^ongöer /banöeitrbe ƒ lt;mie bet fceug« tjengfjebjetoen toaren. ©eefïeltjo Selebenf ebben bentjerfierbenOiphcus, Thcfeus.cnbeanterelBanntn ban bebaeïjten rabe tot fatamp;tmoebhy Bepbt enbe bereemngtngamp;e beji m enftamp;elgrbenigöemepnfaemamp;epm enbe göefelftftapö gtietracflt te bjengfien / be JBen!lt;Jgt;en eerfï tot t fa* men-comflen biéngbenbe/baer nae leerenbe ©upfen boutoeivvuelcftec t'jamen-tioegtngfjefp êteben gïjenoemt fcamp;ben /om bat (p booten
|amp;Iofc8-£outerftaerlt;epnben enbe laaien af-mereïiten. pefefjebben
be oube/berre banben «®euet ber Zee/om bat fp ban ïjet g!)etoelbt bet Eee-rooberiB te meer beïfrftepben fouben / g^boutot /rotten top
SÖ^SSSSSffssi
-ocr page 24-Befchrijvinghe vanJe voornaemüc Stecfc»
toijonftigïjegamp;ecofcn / eenfDeelö om be betjuaemljepbt be0Coopgam bete: eenfbeel0 oocB bmme be nae-bp-gljcïealjcn/alö fp g{?cüjcltgt;t toiU ben bcbjnbcn/beter tetoeberftaen. Hgt;ant eer be föoberbc enbe fBeoj» berge aen te toafftfien/ enbe tat glojie begonftcn gljerebent tetoecben/ püêQfieii be Gtieckca tn ©ouien becbeplt te toostten / gamp;eltjcBcrtotjjï bten felben bloeoenbennbsp;factupgftt/alfcöe Sgt;tebsn niet om
Öaer fcljoonljepbf/mset om becraejjtett snbe Hiatl)tttOepbtgfjepjefen toetben: IDaer tutte bie ban L«iced.emonienboo?nanie[tjcglojteerben/ toelramp;ebe bemupjbe ;§gt;tebeu beEgjjeleetamp;ra bp üec ©zotimenCame» ten/ om bat tn bie een cateebele enbr ban fcaer trapten mif-bentou* bjenbemeenttötefefjupI-Boetlimfoc^en. SEipbebtnben felterlijcB/ «Pt Tacito, bat be ©uptfrfje fiet felbe boejnemen Ijter in gljeljabt (jefr* ben/tuelcamp;e fepöt/bnt fp geen amp;tebcn betuoont Ij ebben/ jae bat fp geen gïjemeene toooninglje en Bebben met malcanberen getotlt/ enbe bas?» om 5©o|pj3-gfjebJiiss/?egBeltjt6 fpn Ijnp? afgDefonbert/getooont amp;eb* bflt. lt;©0tB fcamp;JÓft Marcellinns,bat bC Hooch-dwydtfche ofte Sucveni ïteber Ijet 3,ant enbe StcBcren ban be otiertoonnen fatten öebben be* tooont/ banfjaer £gt;teben / be toeleBe fpntetanberis en bicben / ban to nen {joop Zoomen conamp;tont tnet bebjiegUelijcfie petten ombangfienr, lt;©m bief-toi! bat fp inbe bjij e ©eiben (tnamp;ten ben ©panbt aen quaem) iu tQbr.ö raebtBonbenfjotibenban te ïtertreckm/oftet'Wokh teber* gaberen / Der toeïrü / binnen be Hamp;upjen enbe ©allen befloten ;i)nbe / gljeuicpgöert ig/toelcfie (jet qtiaet enöe pettjeftel bejs ©elegie moeten perbjagljen/niet Bonnenbenae Baren totf/be toegljen bos? Ijet uptbaU ten befet jnnbe/eube boo? f)ct brboIuierramp;teEegfjer belet/eenen Jjtriit aenbaerben. BDant Ijet fcfjönt bat be lt;©nben al fjaet betroutoen niet opbe©e{ren/maer op be lt;tf»root-moebigfje tracht ber jongelingen enbe JBonncn geftelbt öebamp;en/em bat fp meenben batbe jUupien en» be Zoomen niet en Ijicïpen / toanneer beu moebt enbetuarticreleben* btgljeamp;ratamp;t inben Crijgfj ontbjatB: alfoo bat Hippocrates feec toer Cöeoo?belt Beeft/bat fp gelncamp;tgli toaren bie be iföannen Ijielben boor be BoItoerchen enbefcfjetm-jjlaetfen berHanbtfffjappen/enntetbe «ojenö enbe fïeme jNïnpjen. #tet min berfianbigö amp;eeft Licureut 1 Wet-ghever gftefepöt / bat amp;cm boekte bat be amp;tabt niet onbetfte» ban jUurjen wafitoelcfie met jUïannen / enbe niet mrt gcbacöen fïee* nen omrtngm toast. HDaecom met recfjt toel te ontftouben id ftet al*
tergljeleerbtfïeberffienAlccei Lyrici,50e j!Batineniiinbelt;©oiIogfcfie
^oojnenbet$teben. 3c6 meetie oocB bat be oojfaccB ban befe niet terfeftepben 10 / toaerom be Weft-Vriefen foo laet ftebben beglionnet»
pa^nen^ojflmeringfien^bootferi/ta'Hollan^ngSJ/SirS
S^SS^Ef^y^^^ facrtDermmsDc enbe flertltmtegöenöetge-toelt berccegöcn/gfjeteu tonnen toecben/ foo Dat söpfo cüen-beel tgtjs
-ocr page 25-vanHöTlandt eade Weft-Vrieflandt;
m gfctttt ö!a*tfcnfoo gcooten menitfite ban bic ftonbt firn / toclrö tcfe fitecmctbc^tcben tebecljalenboojtngn genomen öeb /mifbecle;op bateenpegljelöcfc bjcembeltnclt be IjeerlicfetjepatenDebernenngljen ban een bjeembt Uanbtftöay tn jgn tgt;tuöoof / bupteu alle petgculen bet repfen / maclj öooj-ften «nbe aenfcljoutoen: eenfbeetè oot H op bat be gljene bte bermaecamp;en fjebben tn bupten-flanbtsi te repfen/Ijet gcene bat fp teiagljen/enbe onberfoecbcn/om be oogïjen enoefjet gljemoet te boebm te üooien toeten enbe berflacu. iBaec bic gïjenegljentücpbt ombe 5gt;teben te beften t ali3 baer be brautfiicfjepöt om aUepolcUen manieten enbe berftanben te onsetfoechen en leecenBennen/ bp comt/ bicngijt een grootüccl beö gfjelucbicljeptg enbe toijfljepbtji7 Ijet toelc fee Homerus ban jgncn viiffeiti fjet begfjinfd ban pet toeltfefiem toe« gfjeepgent/aentogd/eben oft öp metten Ijoocljpen lofgelucfetcötoaer/ toelramp;e beelbeclep ©oïramp;en £teben befocfit/eube fjaer manieren boo^ 5tenöe/gf)elec«fjabbe. ©ochHolhndtDceft feu ^ooft ftcben/gamp;e» ïgcfeettogSahSSaet-moebeïfJenbe onöet-fïeuutelen beranbere/tot toelcfcet bienft enfeegïjebooöen alle be ^gt;teben/booj beïöstbess bant-ï)aerl)epbtsi/ plegften te fïaen/( toelf Ite gfjetooonte nu te niftttf:) Vte 5ijn Die tijt feer maeamp;ttgf) getoeefi/manneec oeftauuen nae ïjaer goet» buncfien m CrijgJjg ofte öjebeuSoBffifien ftamp;tcamp;ten enbe regeerben/ enbe ïPpanbtftljap begonnen oft bolepnben / toelcamp;e nu met be Trou-
nenenöeMiiofiersbieböajbegiojtf.vwnljaetbappcröepteertpmoc^
bigb enbe opgöeblafen toacen (gljelnrïtenyfiss be Mimetiftej»m« fcljelqramp;e bingtjen niet gOebupjigt} ofte (tanbtnafhafj % * bermgtje Der bingfjen gfjeboefen -,nae bat fiet JSecIjt booj öe begeerten gftetocetamp;en të/enbe be fiecljteriö ben #uben fjet oppetfte lt;©o?beel bet beugljben ontroeften Ijcbben: ^orfjtane blijft be eere enbe ben graebt be» maerDtcïiepbt gtjeljeel. ©efe / foo menigljmael fp tot be bagö* baerbenmet be uoo^naemfle upt ben€bcibont(toelrlieprdinesofte Staten met ïjaer epgfjettenbe fjeedtirften #aemgefjeeten jun/ ofteban toegfjeti fjaer autfjoutept/ ofte om bat booi bet 'natötigö/nfaebt Set toelbaren bet ©fiemcentenbedaet enbe gDebo^betttoerbt/alfoo geelden ) tefamentomen. IBaecbefe t famen cotnflentóetamp;enbtfB. totlö berconbtglit om fvnare faeeften bte Det gbcmeenbo'rfc met toeten marfj/ ban gaet pegöelgcamp;e fetabt op be gfjeltelbe ojbmefnten /oubes be toeltBe gelgthemgö aljSbieban Dordrecht be eerfle 5tr plaetfetnet recljt bet i^nbilegten gebben/alfoo ?t1n fpootlt be opperfte tnbeJen* tentten upt te fpjeftetr. Hacrlemfche Rebben be toaerbttDepbtrbeDerbelt;©?bM fcö^enbte ban Delff han felber1 toe
A
Bcfchrijvinghe vandc voornacmftc Steden I©fl3ifïrafen begötnuen. üBaer be .êteben enbe üDojpen ban onfm 3tfinbc toojbcn gljemeenlilcb met göccn pbele tocojbcti / enbe öie ntefc laat bpfonber0eii beteecbenen/geircemt. Dan bifeitf bet ineeftenbeel tosti Dam geljeeten / met toelramp; tooojbt een-Verlaet off Sluys te bennen gegïjeben uierbt/ofteöet êlot ban Ijet Heek ofte be Balve, geltjrb Öet Ruulius noempt/ boo? fret toeïrb De S'ee uptggcflooten ofte tngfjelatcn toojbt. ^oiunugSe öefaben ftarennacra^ekregljen uptgaenbe met Drecht.toaer ban tcbfeggöen fal fn Dordrecht. ©eil met Wijck.toaer ban beneben fal gfjefepbt taojben;fommigfte oorb met Dijck, toelcbe ban be Diicken g0enoemt3jjn; lt;©nber bc gljcene bte Ijaren naem ban Dam göerregljen fcebben/fceeft Amftclo-ciam be tooojnaempftebp nae enöe eerfïe plaetfe/ t'toclcft men toeet gljenoemt te 3tin ban ben Verlaet bpbe Am ft cl ten bermascbe ötbiere / enbe fiet boojlucöttcb gljeflacijt Der Amflelen. Roterodam beeft fiaren oojfpjonc batt beRot oft Ro-tere,toantfeRbtnbe|jetaUcbepbe/ eenfittbietboojeen Verlaet Ijaetm; be Mafe IsebigfjetiDe. ssifoo fjizt Schie dam baer fp bp gelegen lts ben; naeoi ban ben üBont bes 3©aterö be Schie gfrenaemt. Ec-dam, ofte beter i-damVianbeSibteceYa.toaecbanfp ben tëerlact beeft gebeten, 3£ati toeicke ,§gt;taöt Monicken-dam bite mijlen tjs gbelegöen/ben naem befjouben beeft ban f)et naeji gljeleaen Meyr,ttoelcb fp inet eenen ma* ter-loop uot Itebt. Sparen-dam een bp Haarlem, en bjengöt f)Ct niet opcnbaerlrjcb bcbeteetfeenuigejgiusuaemjs mebe/öan beloffin» Sfie bejï öiinetg be Sparen, inbien men niet öeter Spimfepbt( ban be toelcamp;eirö een luepnicl) benebenfeggften fal) tnbenborfem ber Ty al' fraer boo? bee! éliipfen upt lcpe»be:üan be toelrbe al£ baer eene noot* faecamp;e!gt5 gerepareert ofte ber-maerbt mofte 39a {te bieten booj bett* «uberbom berrot / enbe be Balcfun ingfjegeten enbe bp nae berballet* , 3£jnbe) enbe ntentoe ƒ onbamenten off lt;ü5ront-boufelen gelept moften Oie|'en/foo0eeftr)etbebcrflanbigöfïc5^cbt/tnbtenmen totgermeu»-me begonnen tnei rfe eenen bjtberen enbe biepeten jBont aen-groebe/ Satfjet tot groot bonjbeelcnöe pjof?otbanbelt;«amp;bemeentefoubetoe* fen. T©antbef)aIben be oberbloebtgDe loofinglje ber ïDateren bic fp met bolle ftoalpen tipt foube gijeben / fotibefulcr ecneti U^eejj tot een nieuwen l^aeüert gamp;eben/ booj be toeltamp;e grooter ;ggt;e Bepen inbe §gt;tat fonben mogljeti tomen. lt;©m {jet toelcamp;tte bermjgen göeflootett tg/ be Befojgberg ber 505tjcbeti (bte top gbefepbt öebfeen met Ijet ïüepfc r* ïijtbetooojbe Heym -Raden gftenoemt 'te toerben)fonberbetoelfamp;eöet toereb pbel toa0 / baer toe te bectotUigen: enbe baer tiae tot ontlafitn* Böcber coften/be#oofbenenbe25o?göemeefier#ban Rhijn-landt(allt; foo toerbr bet gantfefte Eanbt/binnen ben ©ïoebt beö Rhijns leggïjen* be gfjenoemt) op toeltamp;e feolien ben ^gtb/ ban bet ©o?p b8n Velfen alö tot be ,sgt;tatit ban Amfteio-dam toe/ onberamp;ouben toerbt) baer tot te bjengfjen enbe te bermojben/ bat fp tot bit nutte toerrb een feetamp;ete fomme ban gelöt milbelgr 6 fonben boiIUn upt-reptfeen/ t'toelt fjoetori
fee*
-ocr page 27-van H'oliandt ende Wefl-'tfneflandt,nbsp;jpoï. 3.
fcer ftoaet fcDeen/enbe batnten eet iBatet tipt eenen $upm-fïeen foube Brijgljen/ foo tg bacr toe norljtaitg flerojen gfjetoeefi Nicolaes Verlaen, toelramp;eboojfpn ouerblocbtglje tocl-fpjeeramp;rnbe Bracht begBecnebie met mmber ett öocfjten aio gelbt te fcljicBen aifoo betxjcegljt fjeeft bat [Pfiet berfoecB betmlligljben / enbe bpnae het berbm-beel bet tollen
flgt;rtöitF»/»»t illlir**nbsp;h. amp;nbsp;1 t . 1 ______r.n......^4. . -ï
mentgbteban ®ertB-lieben/8et IBater ecr|i boo$3u|ïrumcntenm* be jpatcr-moleng upt-sfiemalen/ enbe bacr nae ben 43tont toel naer» ntcfj gDeBept5ijnbe / laten bolepnben/ boo? [jet toelclie top toel jBerrt» Kfjepen enbe tfoojen-ftfjepen / tot inöcn btmtcnflc Boefem ber ^tabt met bolle Eeplen gfteboert firn toerben. KBelrlte faccB onfe 10ooj ou* berg bjoomenöe/ niet fouben öebben berben Ijooyen / batupt be Mid-deiiandtiche-Zee bie be Sterbe onctngelt be Coopmanfcljap / oberbloe* ötcjjept ban Coozen en anbere meenicljte ban 3©aten tot inöcn frfjoot ban Ijaer £gt;tabt fouben aengöeboeröt toerben. 3$lfoo ig boo? be blij» ttröepbf enbe bernuft eeng ffóang begljoimen/öit ontferffeltjcBc toeic/ toelcfc bcel eofïengeleeben fieeft/ ftet €omptoit notgtang fo bcel ftlja* be met Itjbenbe/enbe booi be befonbere nacrflirfjepbt bet Surgemee» neren/tot eenbflJfomentljepbtgöecaecBenbe, ig gfjehicheltjcB ten epn* öegljebjacljr. ©aet jgn ttocötang gfjeen BDeber-blafferg ontbjo* «en/bie lK»t fcegtjonnen toerrit tnct fcljtmpen / enbe fcBampere belarö» Stngen algonr.ut enbe ban geenber toaetben befireben Rebben. Zfrit Seeft befe Sluys, tot een rerfjtebertoonberingïje gftetfelbt/ ban mpmet retljt toiüén gljefept öebben/booïtoaer toaetbigO/ toaet aen be lt;®tm. mer-mce|ïerg öaer berfïanbt oeffenem 3ftB cometoeöerommetot mijn boojnetnen, ®aec ig Saner-dam, altoaer be Saen inben félben Jijichen boefcm loopt / enbe fommigfje iBepjen leebigfjt. Schaerc-«am tg mebe ban t'getal bet Schar-laetende booj bloepen. ï|tet temt «oef) bp Maes-Dam,om bat ben ouben loop ber Maefe,nugfjebult/baer 30n ©etlaet Heeft gljeljat/ Gy fen-dam ban ben loop ber Gyfe genoemt romt tnbe felbe 0jbje; lt;@otB Crabbe-dam bp toeleBe ylaetg men meent Dateenen«loebt upfbeitRhijntjfietroritcn/tnbcMiddellandtfche^Zee Oljcioopeti Beeft. Ba op batitB be toalgttiglje Oier ban to-tl) neme/ fal teft mtjnen ftcjïtot be Dooft-fteben bes Hantfdjagg toenben/onbec toeltlie Dordiecht ijaer felben be ecrfïe Boubt.
Dc!)cfcl)2ljtimg0t t)an Durdrecht.
CU oö^oele öatmen nae ljet opzeeïjte enöe h
toarc berepficBen beg oubé nacmg/beöoojt te fcöjgben Duxdrech-tu»,amp;ettoelcBcnocamp;tan0beg5emcpuemcefietgnaebeactoooute
-ocr page 28-Bcfchrij vighe vande voaraaemftc Stede»
fjcbbeng|}êfclj?ebenDordracutn,enbe fjebben gbeleerbtbatmenaïfob mofïe feggl)eu. jiBaet fp- lupöen ïjebben al te flecïjtelyrfi toerftoegen/ ben oojfp?oncamp;banbit 3amp;uptfcJ)e tooojt/toant Dit tooojbeben Drecht, banDelt;®uDc/als*banBedaeen €ngöelfman/enöe banSigebertoeen 3!Bonntc6banGemblaao,tooj een amp;taötbefcent tg getoceit, ©ooi* toaectramp;mepuefcatjfjet tooo$öeben Drecht, fep onfc ©ooi-ouberöbet felbiglje beïntybet beeft bet toelcamp;e Forum beöupüet geeft be ©ube en» De bpbie gljene De toelcamp;e fupber Hatijn fpjeetben/niet foo fect om bat men albaet Öerljt tsebe/( ttoelcb notljtans in jïjarcbten infonberbcrt «toet ggepleeggt toojben / op bat eenen legöebjiamp;en {jet ;nnebetome enbebefjoube) ggelgcb bet laoojöt felfé lupbet/ atè toei om bat De ïïEgt;aeren albaet t'famen göebjaggen toetben /afócpeen jfóercBt öaecmen aUebingben bettoopt. »©öcltjfamp;erton3 ban Forum fcbimt Böetoeejt te 50n ten abt aft eentgöcbjgüepbt/Dooj feecbere J8aramp; te becmaerbt/fjet toeïrbe betfcgepbett hertogen namen betoont, ais Forum Varroms, niet bette ban Melanen. Forum Cornelij in Imola off Romagna. Forum aaudij.nugenaemtTarentafia. Forum LiuikhcbetV öaegïrê toelbebent. Forum iuüj, enbe Forum Sempronii.een igt;tabt ge* leggen in Vmbria: fllfoo tame ieb oocb bat Dur-drecht eettntjs is alle-toeeft een foobanigïje pïaerfe ban «enen Duretu», fpnamp;e ban trcffelöcbe Jiamme enbeafcomfte/toati ben toelcfien top ooeb in onfen Cronprbe öotft bupfle*l0c6 enöefobetlötfe gebben mentit gbemaecbt. w t be felbef ontepne fiftöwt oocb boojt-gfjecomen te $gn ben ootfpiontban Haeftrechr.toelfb onttenbt b?ie bapfent tteben gfjelegljrn banbet Goude3mteent©o?p/ maer eertgtbja een êtabt (inbien öetbetbaeï toacracbtttf) ) betfien met öjie fïettamp;e Cafïeelen enbe ttoeelt;j5aft-fiupfea/ fö oocb bp nae ggeïegfjen tecgt in !jet mibben ban bet lt;©raef» fcöapBulos,tu|Tcöen bet Goude enbe Schoon-hoven, toelcbet Stcben bat epsPenaerö ;öngfietoee(i be «öraben ban Bulus ijs bebenbet/ban
bat^IancSbup?tcöepbtbefltgbtjïöetfelbfgöeitptberjHaenfceengöe'
bacöten foube mogljen upt-toifTrben/toelebet «Bonuntenten öf lt;0taf-ten ten JRormo % gfjemaecbt notjj te t Goude in een ïtappeHebcn met Wtn «ratten befet / gamp;e^entoerbrn. lt;©efelbige conbitien ftebbm OÓCB gtjeuabt Moere-drecht, Papen-drecht.Baren-drecht,Swin-drecht enbe siij-dredit,toeltbe nu ®o?pen jtjn nae bp Dur-drecht gfieleafien. Jpoet betïjalüenben naem Dordracum gamp;erefojmeert tomben/enbe nlö met ben ouben Pelia in eenen Hete! ftetcoocftt metben/opbat in1 bes Pj«tfe Dur-drecht göefïelbt toojbe/ toelcbe name oft Wuift be-
fi£2? 28M mnbsp;Xtt*W f» Stabt/toeïe*
feetöop-fcltttftbatutis/sisillum Oppidanorum in Dur-drecht Reeft
töt^^enftonariöbcsfelbigge^tebe. ^atmoet itb coitelfjcBenöe ot pctttementen goebonben bebbe be
Tfame-drccht
-ocr page 29-vanHollandt ende Weft-VrieflandKnbsp;^of.4»
Tnure-drecht gefcBjeben tn een JSuIIe oft4amp;ljetoeI bt-fyicf bcs$ Stepfer$ Hennci 1111. t'toelcfieith acBte gBeftBtet tefpn boo?beober-een-co* mbigebesiletterjs Th. met be letter D, ^efojrne bejS^tflbtjSlantfe» toerpigB3ijnamp;e/epnamp;igBt op .tentamen ban een lt;ögt;alcpe/ bcfelbigeig tgcfe etiöeobecbloebigé/jae Ijctija als een obevbïoebige^pijf-camec/ ban alle bte ötngBen/ be toelcfee tot Hijftocfjt enbe onberBoubtngc bie* nenbe 3Ö1». ©e ötbieren/ be onblepe 3©ateren/ enbe be joelen lebe* ten een ongelooffelgcbe menttamp;te bet ©ogelen enbe ©tflTcljen. 5§au* toelgcr eentgïje sgt;tabt tn gefteel ^ollanbt beeft pjatjjttget J^upfen en» be bte bpbe lt;3Ttmraermge uan Coelen nacrbet bp eomen/be toelcbemet Bare oppecfte fep ttae ben kernei raecben. IMefcIjoone gljetoelfbe HDgu-{telbecjï3tjn baer- be toelrbenocöbe Sonne nocB De Maene betref fett. lieeft oot6 eette opftenltjtbc pjacftttglje Üerrö/ metlt;©utaren en. be TBapenen fcfjocm berctett / boo? öet ftonfiigö 25oogö-bjerc6 toaet mebe bte obettoelft ig te bertoonbeten/ enbe bermaert booj een Colle* gte bec Caticnicben: nan toeltberg ^immcragfe enbe cp-boutomge bit naebolgfjenbe bestelt too?t/ t'toelc {joe Uicl Bet ongljergmt/enbe bp nas eeuen bjoom gBelgcb fcBtjnt te fpn/aengDefienfiet nocBtangbooj mpbefft)?ebeniiS/faltt fiet niet berftotj gen. jBeitfeptbat een j®aegt met naitrot Soter, met bjie fdennfnc;ben0 /ban eenbet natup^e 3önbe/ met ben Hebec ban Titijas altgbtg toebet comenbe/ betoelcbéin een 25upbelftett toaren/bat nimmermeer lebigB toajs/ alle be arbeptf-Iup* bew/etjtofienbanbeop-boutoingfrebejS boo?fepbeBertSegöeb?agen Beeft. UMec baoj bat be gtetfgïje ï£ercft-Iupben met nijbicfiept ont* |ie6tn5tjnbej8aecBebben gfjeboobet/ enbe bat sp torberom letoenbigö gljetnojben fpnbe/ met Bate «©oobt-flagBetss/om be fcBanbelgcfie oootflagB te berfoenen enbe fjaerlieben baer ban te repnigen nae Roo-mcn gljerepfl 10 /enbe bat fp Baer begeerte enbe belofte boIb?acBt Bcb' Benbe/albaet getfojbentjS/eribeBaetiLicBaem boenbegraben. Dur-drecht Beeft een feecamp;etei3ecf)t bet ^ibilegten tnelcfe göenoemt toott be Stapel, t'toeltftlangöe in ttoifi enbe gBefcBilBangBenbe/enbe feet Stapuk ntacBtelöcfebangantfcB ïMlanbt beborBten fpnbe/feetBeftttBban «tie Stabt (als een Zenutoe enbe fioet Baetbet lt;©Bemepnté 3t)nbe) gijebMben tó / laetenöe be anbete Knoeten enbe gtepnfen / alg fp maet ELI •eei6crc ®«Hen/en #jefeB?tptie bejs lange ttjtö/ bit groote boo?» oeei tot Baer matl) treramp;eir.macr befe ttocebjacBt Beeft te nebet gelept pcn^ep|er Catolus, gBeflelbt 3gnbe tot een IBibbelaet enbe £egfmatr tnbc|efaec6e. jBaetSrapula of Stapel een b?eembtb)oojbt/enbe toojt gBeacftt fpn oo?fpjonc6 te Bebben upt Bet Franchoys, toaet mebe te bennen gBegBebentoojbt een Privilegium gBegBeben eenigBegebe* neficeerbe^tabt/om temogBen opBouben enbebanbeboojgBeno» men tepfen toebet te tretben bjeembe ï® aren/bte toelcamp;e ben Coop* man in b?engjjt/op bat fp albaet gefïapelt toecben (inbien men macO onoetfoetft boen op be ootfpjontft beu tooojbtjs) enbe baer blgben op
bat
-ocr page 30-t
Befchtijvïnghc vande voornaemfte Stecfen batfp albaer bercoefjt too jben/öoebanigl) fee jBeret ooc foube moge® jtm/ten fpöat ben Coopman oft 5gt;cÖippetj$ becoeïfaecteibe be fr ha* belocfie bercoopmgfje/ oft rtecamp;enöe bat fjp elberSbeter enbe meerbee totiift marl) boen/Ueber fceeft toeberom te repfen baer fmban baen ct* comrn ts/enbe baer fjp üjoonbt 4 t'toeir6 fjem oocb bzp fiaet/ooc 6 fan* öer te betalen brn Camp;ol baer toe gficfet. gnbten oocB Itëaten bte ab öaer stjecoeamp;t fpn/op een anber fiHIen gfjeboert toeröen/Iaet ftetfiecfit öan be £gt;taöt ntet toe/ bat be felotgfje in eentgfte anbere £cftesen at-baen toojben/ ban alleen tn fjaerber Hanbf f-Ueben enamp;e -Jnneferenen £gt;cDepen. ©es gfjeltjcben exempel ban be Stapel heeft beigt;tabt Ar-ras on be JFranfche HMinen Vnelrfse met Starennbsp;—^ '
fi' aJ?£repnen/ enbe alle $out enbe Colen enbe anbere 3©aren
tebes#£tuce teflaen/ t'toelrb nergfteng eibersgöeoojl^t^ lt;©oc fö fiaer gjegeben bat atöaer gefrïpebebe Huidinghe der SS van S landt bat oocb nergfjens eibers ben €ebt ban troutotrhept/fo bePnn
ben/ aengfleften men fepbt bat baer ontrent WbaSffifSfffi
bloetbergaë ?tjn /all öaerbeïSS enbe-tfebenttcf) ïDo^pen / beftalben be Hanbt-ftoeben en «ffafLiV».
DVrdrcChto InCVbVit Vis aeroX InCIra Ventls Vrbs qVa dlfilLVIt protlnVs haVfta Marl.
-ocr page 31-vanHoIlandt ende Weft-Vvieflantnbsp;5?0Ï. U
% * Ênfepbtbat befe grootc eïlenbieftepbt baneenettfcupf-manbe» M fcfticamp;t toojtfben toeltamp;en fpnen ©upjman bengbenbe/ ben tof lclt; fcenlipèponbttoao/boojgftcnomen fcabbe jgngiamp;upjntan^oebe onoer aen ben Zee-btjcb gbelegljen / boo* ben oba-Icop MBeeue niete te b cm ofte tin minften tebe rbetbe/ niet toetebe bat terfl ont bacr op foube bolgöen een öooj-bjeecamp;fngfje bcp mw 7 bert nun een bet* bfenramp;mgfiebet % anben. €nbealfoobpfpncnalbevguaetflcnraeöt heeft h» bp gfteboegljt be alber quaectf c baebt: 3©ant menfept bat •enen €upl gtjegta^en öceft / bcoj ben toeltimi fltè tooi «©roeben be Zee oberloouenbe/op bcboo?ftb*ebeia}oebefoube gljeUpbet enbe in* nhclateu toolben/ toelcbetO göetocibt atè nu beo? ghenec iBmfföcn Ijulpe motlite gftetfempt tooien / ftccft te toeglje gamp;tö?ac!)t een groo* ten Wlaegljbon jmnframp;é/ Wte en lanben.^aer al ff**™*' febooiuaemfte^ooft-ftabt aftoijclte/fiau itb met la en/a 0tor een toe mate biet b» te boegljcn/ fwelr 6 in fpne Cofmograpfjtc bejclmift
Domintcus Marius een Venetiaen,tnfpnen2cgt;oefembe0 AdriatifchoZee,
befe onfe plaetfcn al te feoutoeigrfc inne fienbe/ al0 bat gfjcmepnt toer» be bat befe amp;tabt ban Amonino Ho Den Süepfer foube gljcboutoet jgn/ enbe gfteuaemt gftetooiben Benefafta ,macu batfe nuDordranaglje* noemt toojbt. UDaert faecfiebefen fpne autf)ojttcrt metmfitp» rupglicnifTc een0 ouben enbe boojneemflen £gt;eft?tbent0 ftebefttgt gab/ be/foubetcU hem foo ban mijnen al0 ootU uan m geamp;eelen lt;©etnepn' tetoegften grootelijcrbtbancfern/etibe öat trreeftte. jBaeralfofpne outboiitert toeptutlj bp mp gclbct/obermitO be ontoetenamp;ept ber bup» ten-lortbtffbe btngljen/be toekltetcfe tn htm bemogften betboonen/mepne icli gbenoetli göebaen te öebben/bat ttü
bit öjocramp;enbefcamp;erp-rupramp;eubejïcufenbooj^
bat fp niet fclagljcn pet al toet enöe bo ojbp gljegaen / of booj ontbeten» fcepbt acfjtec-tucgijen gamp;clatentcjtjn.
3gt;c bcrcöltjtsmsöetjan Haerlem.
DettoeetsewattMtfjept/foomfccOfw* ir.
tunghe al0 tube amp;tt-plaetfe /toelcamp;e be fgt;tabt Haerlem toe»
tomr/bererftht bat fp op befe plaetfe btvfjac» toert/ be toclclt; be alle be anbf re in rupmiramp;erbt licljtelgt tc bobeu gaet / enbe bc mm* fle niet en i0 ban fteerliitbe TOooningöen/eube Qetigaeubcösgcnew j. cilielnclihcpt bes ghelegemamp;epbtjS/ enbe gljefi0 ntamp;rpbt bed 1Lucl)t0 on. Kee°ramp;«?et6cmtoojbt. ©antbeW fnntiertban beftoarieliepbt ber Meeren-cnbe bes Zees.tuvTrgen öiutp.-foa«©ribenen^nbsp;®itabtleggljen/fcl)aöttac8ttg®
ffiofftfiagien/fommtghc 3gt;lootamp;en0/ fcamp;oonc^ojpen/ enbe!©ooj»e ItartbenT ^ecf t een ïte «6 öetortcamp;e nae fsct^ojbecl bes
-ocr page 32-jieren een feet bermaett enbe fcftoon toert tg fïaenbe op féer bofk pij' laten/feer fcljoon obertoelft met JBagfjen ftïjot / De torltbe ootü ftaet nae bp een rupme enbe toierbanteffêartt. 3£oo?De .êtabt loopt een ftitotet / De toelrbe men op befe tijbt matb bebaren / nat bat bc J!*)eet bappet toegenomen beeft/befe toojbt ban onggbewoemtbeSparn, enbe too^btbpSparen-dam ontfangen inbeCromteoft^n-fjam/ bce« fetttban be Tij, toeltbe irb aejjte bat beter be Spirner off Spron begoojt genoemt te toojben/ toant bit tooojt met f}ct oojfpjoncbeljjcbe tooojt toel ober een comt/obermitg befe fötbiere bttDt belet té met öiet-boj* fetje/upt be toelrbe be fjonserg Spieren, bat i0 be 3Bo?telen ber Sleten (bequaem enbe liefteltjrb om re eten) galen. lt;£nbe alfo utt .be it befeï^e* ben inbe göetoelbt-bjietoen ban Vtrecht, abri act ban be ïtercbeban Spirner-Walt gbefcgjebcntg/ljet toelrbe top nu Sparn-Woüwt noemen/ bantoegbenget Bofcbtoelcbna bpbe0ttotereig. SBefe fliptere toel inber toaerfjepbtuptbentfibijngljcIepDet 5tjnbe/fcfitint noffjtangfp* nen oojfpjonrb tegebbeti upt be Meer toelrbe otoerbloebtgb forgcno» men Ijeefftw oocb feer gBeneucbgelticb ban toettgen be ggefiaDtgge ©aert ber £rgepen op enbe neber/ cttöebt tgrtigöt be «Bogen ber tooonberen toclcamp;e stn bepsie bftantê tooonacgt tel) itjn.©oo? be^tat tg een 25offcg/ttoeirb oamp;êt mst0 jgnfrgabutoearljtnhept niet feer toer* froepben tg ban een üjerlttf) 22ofrD' ten tnaer be öeiigteenöe^epltf* gepbt baer on? b?aerl;en afttoaren/tot een pberg gfteruf, toegeepgent* Dcpbt tot »i)anbelingfjcn/göeneurbte/cnöe oeffeninggen/gebbenbe fp* ne fjepmelcrtte afgljefonber be plaetfen ban bet ggetacg enbe t'famen* loeptnggebeg ggcmeimen toolcp / toelcfce toaerbigge tfamcn-romfiett 3nn tioo; beCMjeleerbe/ altoRerggeen éerbergget^ijn of 33joncberg plaetfen enbe Cotten / ïfêinebelen beg beofgepbtg enbe bet nufbaöetn ©cfeêtabttgfeerbermaerbtboo? ben €oop-ganbel enbe l^anbt-toerebbaniUnne-flUebben /toelrtter onnptipjeecbeücbe tottricbepbt enör fnmtöe; bt Detuaerbtrgept enbe tofMtjtfcgepbtbanZtibeal toer» rc ft botoen gaei: ^nbeooc booj ©?tj?eerbeï.aef betten toelrbe befe ooc berepbt / enbe feet ban gtaltrn enbe Spaengten ggetrorben toojöen/ otoermtbtg De aenggename licljtif gepbt enbe ggebuprige bjupniegept. aggfjelegfjentoanbe BjtttanmfcgeZee ontrent totjfbupfent treben/ be toelrbe«liet -lepe 2ee-toifcg obetbloebelïjtb toe-tyenggt.Stenget Kttpbt-(©Dften beeft 3p een rupme enbe toijbe Meer, naebet jSooibt* «©often beeft fp {jet Ty: ©rtcïieberbcfett ©iftgrtjefi 5ijn/aIfoobat beggeteggentgeptDegplaetfetoonberltjramp; bequaent tg aen allen fan*
S'iöet göegeele iLanbtrcöap tg nergfjeng bpnaefo Btoo-
P00*toelcbcrallerobertoloebtgg-galtoen
toe laten te bebeftiggen / cm een Academie op te recfiten/ maeraK
fatö
-ocr page 33-vanHollandt ende Weft-Vneflandt.nbsp;fol.6.
fat!) bat fomnrtgBer ï^erten/toelebe ongBeleerbt teaten/cnbe boen ter
tgöt (iet 45emepn-befte beöieiiöen/bttfpne gocbeboojneirien met toe^
Cöebaen luarcn/Beeft Bp opgljeljoaben/ op bat Bp bpöe ouöaucpaere eutgt;eommlltgöefpne#elöae£ niet qnaittu foube befteben, £gt;0 bcel als aengaet öm oojfpioncb beis iSaemS/Btee ban bimelu mp ce reöen foo gbcreet tïtct te 50»: ©uermua sat fpbp nae alle até t'famen-fpan* nenbeeiibemeene IkBoolegBeleeröngnDe/baflelgcbfcggBen/üratbe ^gt;raöt BetbegBtnfelBaceS fêaemS genomen Beeft baueeuenWillem, «en Snone bes l®jieflcUen €ouinct/bm ineltbên fp met een g!)eb?ooc-ben en getrocben tBonjt/berttierpelgt genoegB Lem noemen :Wo bat Heer. Le na, befe sgt;ratmet fpnen name foube begtfttgöt Bebben. |t)aec fjacr-lurben vebenfc^tjutabfutb enbe ongBebonöen teïgn/beuielcfce gelijcberinijs Echo tn te ronbe Naliepen enbe op befpüfe oer 25ergen fpeelt alfoo oerb be iactfïe fpllaöeban bet tüoojbt Willem nptbjucUen/ tuaec oüec/alö bte onrecljt been enöe een mifoaebt bie be Ober-fleren te nae gaet-.ttb gfteboele Dat fp niet mtnbet beBoojengbtltcaft tetoojo ben/ais bie gBene/be üjclrbe tot gemepne fraube enbefcBabe/be jBun* tebaneentgU iamp;twe af-froepen enbe betmtnberen ïöantluatiS batanbersDanmet eenS finten nametefpatten: ©iecntacetntet bat ben «Ebelbotn bat epgBen mbeaengfiebojen iS/bat fp niet qualge* ber ettbe onüiaerbigBer en nemen ban foo pemanbt ban Baer getroc» ben fpicrcbe: l?cel meer inbien gftpban baer Bame pet af b jet ebt enbe toeef) üjerpt/baec fp öorfi eenen iangfjen tttbe gBeboicljttgen f*ame altiits hebben booj een eojte gfteftelM/ nae Bet erempel ban Neoplutus bp Lucianum.be toelebe be name Simus Ijabbe beginnen te bertberpen: enbe ben name Simonides aen te nemen. Söie en foube boelj niet rite» ben/Bet felbigBe ban een plomp enbe aubcballtcB menfrQe betfiertte 5ijn: l®at foo angBefcBtcbterfóacmer iö baer opt gebonbm/betelc* fieüjilbe bat be name be^perfoonö Bet CiticboubJofbe finmit agie foubegfjegBebetitootöen. ïtëiefoubebe£tabtPhiiippi.beüielcbebe wuiem-«ameotifes onberboitmelicbfïen Coninct bjaegt (beïoelebcbe jrrangt; feBe Phillippe-Ville enbe be onfe Phillips-ftadt noemen) bermetelgt betquot; bett noemen Coninc Philippus? (©fttoiefoubcn Marien-burgh noemen Vrouw'Maria. ^etüHkbbanbteebele©jcnü}c/totenöal!e$!jübtnlt; titw{ fllö5plt;®oubernante biaS) onbetttojpf toareu/enDe baer ©jou» toe noemben/ gefïicBttgBt tó. 38eBte baerom beter enöe eenuoubtgec bat be ïjaedemfcBc fiamme (De toelcamp;e ir met name onber Bet öegiftet bet bermaerbe gamp;eflaeBten bpbe oubtfte amp;cöjgbers btnbe) urfeen lt;tonineblijtben afcomfl Der Vriefcn gftefpjoten jtjnbe/ foo bekrabt cis ooeft net Cafteel ban Baec gBeboutóet/ ben eerflen naem gegBebea Beeft/ontrent Bet jaer onfeSberloffingBe ogffBonbett enbe fes Wt Haetlemfche Cafteel gfjeleg^en neffens ben loop beS ötbterS/ be toelc* be nae Egmonddtep/ftaet recBt tegBen Haeriem ober/als nae Bet wa* tec-pag / niet toette ban Hcemf-kerck:bitts ban göebacben P '
-ocr page 34-Befctifij vinghe vande voornaemfte Steden
toee?ï/be tuclrlte elcfe cc» öaomfcf)e©oct enbe een bter-cn-bccl inmeng* te te boben göingljett/ bp nae een balbe boet btcB /enbe bp nae eenfpat* bjeebt/!)ettoelcfeebeberballenJfêupjen ticcf} ootübetboonen. ©a« toeicli teneber te uellen enbeaftebteeeften nupwmm bat öcoojfacrfte lögbeüjeefi be boofe Itifï enDe tpiauntfcljc maeljt bea€?eercban het Ciftcel/ ftoetoel Ijet fommtgce (ttoelcli oocït be tuaei ïjcpöt meet geitje iS) toe-fcöjijben/be rafel tje enbe ben onbrtemben op -loop Des gemee* ne bolcc/op?oertglj üjitbë tot ben onberganrli fceö CbelöomjS/ «enge* fien titer alleen ren Cafteel/ maer bp nae ollecalis booj eett groote tem* pcefieneber-gOefmacftt üjttbe) bit oitgelueb bipjoeft Ijcbben. Jüacc berberöael ban bit CafkeibjengUt mpcen beerltjrfecbafbtnibftt 510/ toeltamp;e toacrbtglj ij8 om liefcb?eben te toojben/ enbe gljctelt te 3:111 bec be feer felben erempeien öess ^otMjeltjt]ce Uefbe / tot betinelcfc (in* öienieft ban mijn boogtenten een baepnirb af treefce) fttSlen bc HeferjS bencben batljct tot bermaccbingbe gï)cfrl)tct icf. ïSant alg ben Oce* rebatt bie plaetfe (obermitjö bet gfjeüuelbt enbe ongftcbotibett tojcebt* Ïjepïst) ben recfjtöaerbtgöen ftaet ban allen op S)em gbeljacU enbegc iaben fiabbe/tg fjp met een finar e enbe fj ar bc löelegfjei irigbe begroet göetoojben/be torlcbe ale bie lanrbbupjtgf) tuad/enbe gljeett Ijoope en toag om te ontcomcn / enbe a!js fp obcrDorbtenf)etgrbotcg^eb?etft ban alle ILijfftocftt/baet berepben om fttlj ober te gïjeben/ tffbe t$upf* bjouüoe (toefenbe een fonberltng erempel ban lief be enbe trouüoicfcept tot baren f®an)opbufbanigbemantcremetben ©pant ober-een ge* jcmen/bat Ijacr foube gïjeoojloft 5611 ecnö wpt te öïagljcst bie bingen jbe uueicfee fpljeffle babbe: toelrfce atcooit fjaer bebeftigljt enbegeöou* ben 30ube/l)esft baréj!föan/f)em ineenjiBalefluptenbe/met be Btenfiv maegfit foaer belpenbe/upt fjet Cafteel gebjocgt/ berlatenbc enbe min* ber arljtenbe alle baren lieben ^«pf-raet enbe €lepuobten, 315 efe be* Öoojt eben foo feer gfjepjefen t e toojben/ altfbe albergfjttroufre t?upf* bjoutoe ban Guelphas, een ^ertotl) ban Beperen/be tocltbe nae geitje* 8e beiegöeringfie/tot bet op-gljeben gïjebtoon aften jtjnbe aen Coma-din ben Sepfcr dBberfien ban Sweden, beeft foobantgfte cotibitieenbe accooit gfjfemaetbt/bat fpmet alle bc Ottpfujoutoen ber lt;£belentiaers liefde enbe cofïeltjrtfle bingften fouben upt bjagen. aiö ben ©ram iiuutcpube bat be ttpt-bjacamp;t ber amp;tjchbommen foubegftefeftieben/ Beeft ben gantfeftenftoop ber © joutoen goet gfteboc|)t(itae tiet epan* p el Daerber ttoiftfiuicföare Jfêannen op ij are ftftouberen te banglje» enbe ben clepnen Uinberen inftaere feftooten te b*agamp;cn. 3cf*. tome nu toeberom to t onfe ^tabt / toelcbcirbfeggljebatbe eerfïe lEere en* b^Iofbanbegebonben lgt;nckenjemetretbtmoettoegefrbjebentocrlt; ben / al0 be toelcbcbaer epgften ideitbe albaer gbebo?en: maer befe opinicisS foo fjarbtnecbelöcb ingfiebjuebt enbeingfjeplant/inbefjer* ten battbe meef!e lüJenfcgen / foo batfe baer ntetuptgfieroemmacf) totgt;2beti/al0 te toeten / bat te Mestsm ouöe et^ebetmaetbe Stabt m
Duytfcb.*
-ocr page 35-van Holland: rade Wcft-Vrieflapdt,
puytfchlandt eerfl be fojmen öerïLetteren ggebonben 3(jn/toaer meöe be Borrften geb^tct mocgtcn toecöcn. jRaer /cfgofftcböotgmorg' temaecbcn bat betoaergepbt(be toelcbe tot nocg toe in ecRen Diepen Put berfoiir6en tö ggetoeefï) int in Ijet openbaet quarne. 3;nbfeu be ^gypnos enbe Phcemces niet en geeft betbjote n een flrtjbt op te nemen banbe bfnbinggc ber Hetteren/ befe bebinbinggeber felben booj lt;©0' bes belepamp;t tot gaer trerbenbe / aenggefien fp met Cafelen ban lt;©obt ggtfcgjeben gaer boogen cnbebergeffeu / b'anbere te toeten Phcenices fegggcnbebat fp bie ggebonbengcbbenbe/in Griecken-landtingge* uoci-btgebbenalöCadmus met bec Phsniders ©cgepen ggetooert 31)11» be/be oberbaren ©olrberen ban Griecken-landt a!g een Uinbct bec fel» biggeggetoontenbe ggeleecbt geeft. lt;©oeb inbien bie ban Athenea per felbigge loff gacen Cecropi, bie Pan Theben, Lino Tacitus enbe Phi-loftratus Palemedi ben töriecb ben lof bec gebonben Hettecen tocfrg?ij* ben/enbe HyginusCarmente be {Borbct Euandri, toaeromfoubegct ban ong ntet ggeoojloft 31111/ foo top bie lof enbe eere banbe toelcbe top boo? onatgt faemgepbt 011 fer©ooi-onbectn berooft 3ï1ngetoeefl/toes betomme met recgt upt bjf ember beftttingge tot ong foerbctt tebjen» Oene oft te brtjgen, ^00 fal itb bacrom gier ban feggen get ggeneit ban©ube ggegoojtenbe berfïaen g ebbe/ treffelijrbe/ enbebooj bebe» bienttiggebeg lt;©gemepnen-befïebermaerbejBannen/be toelcbe ooeft met een cracgtigge ggetupggeniffe bebetfiggt gebben/bat fp aboo ban gare ©ooj-oubecö berftaen gabben: 3©elcber autgojitept met ragt
ineragie be toelcbe nocg tot op öefen bagg blijft enbe ggegeel ig)ftafnlt; be bp be m arct/recgt obet bes Conincr #allepg) eenen Laurens Ianfz. met toe-naem ïterrb-nieefter oft Cofïet (toelcb ^tinpt boeit ter tijbc bet enbe eetltjcB 5tjnbe/get 45geflacgt/boo? foobanigge toe-naem oocb bermaert/ etffelijcbbefat enbe bebienbe) befen bp ggeballe ccng gaen* be fpanceren ofte toanbelen in get Bofcg bat bicgt bp be ,Stabt tg/ge* 15c» be öojggerg albaet be toelcbe leebtgg ;tm/ pleggen op 5feefl:-ba' Open/oft gaer fptjgmetgactnemenbe^ geeft beggtnnen23afïen ban 25oecKeu isoomen cerftelijcb te fnnben tot een fojme ban Hetteren/ be toelcbe gp om beer enbe enbe elcb bpfonbetopeen Idapiftfienb^uc' feenbe/geeft een ©erföen oft ttoee tot fpn plapfiet ggebiucbt/toefcbe foube 5|n / fpne jSebcn (te toeten 3tjng SBocgtergjBang hiuberen) tot een eremplaer/toelcfe gem alfi toel gfjeluebt toaö/geeft gp googet bin» Bamp;enbcggintientebebentbtii/ggeltjcB gp oorb een groot enbe ftibftjl ber|tant gabbe:enbe booj rerfi geeft gp bitber enbe taepet 3nct/ ober» mibtg gpbebont bat get ggemepne ^nctal upttoifimge met ficg tratf bebocgt metfpngt©ocgtetg /Ban Thomas Pieterfz. be toelcbe bier foo* m\ acfitec gjjelaten geeft j toelcbe alle bp nae be toaecbtcgcpt beg Bur-
i$jnbsp;gemeciler»
dpol.7-
flefchrijvinghe varide voornacmfte Steden
eenen antörnc bte fni üame becftoegfjen rjeeft/ben cVfltoas / 35 ï«£bfnS00ÖE D,aernartot öat * nmteceEecïenerS
00e
mebegamp;etoeefi tg eenen Ian, t'fp of batMeSferrfSS
«SKSïïS
beteXS
-ocr page 37-ran Hollandt ende Weft-Vrieflandc.nbsp;jPfll.S
8öeHettettn/ be toelcamp;e Laurenste Haerlem gebjuptt jjabbe/ fjet Doc-quot;inale Alexandri Galli,al0 fp Bet noemen/ÜJCltamp;eGrammatica boenfeet •Kraam bias/ met eeuiglje Cractaetfeeng ban Petrus HifPanus,toebgt; «e tuajfjgne eertfepjucBt bie amp;p baetbe. 5©it ig bp na« alle bet toelc ««tcbbanbe out-jartgegöeloijftBaerbtgöeJBannengeboojt Bcbbe/ jquot;e tjet boeit ban be anbere alfoo berflaen enbe gef)oo?t Babben/t'tuelc» «eicHoocbanberebebf)oo?enbetbalen enbegBetupgBett. JBpgöe* oentÈt ooeb batbenlt;©nberüJi)ferbanmijne3!ont6bept Nicolaus Ga-e®J^öan ban een fierramp;e memöjte / enbe boojfptte grijföepbt eer* u)aerbtg0/mp hertelt geeft/bat Dp een 3ongljeu jijnbe/biramp;toilg nïj z* DOOJbt öeeft / bat eettC»tCornelis, een Boeck-binder,niet mtnbet jgnbC ban tatötentfrb garen (tuelebe eoc inbe felbtgge lt;©?upt herte een on-per-amp;necftt toag gbeüice(ï) alle befe btngljen met eene foo grooteamp;ef» nröepbt enbe gramfcfjap berftaclbe (alfoo ffp bie ooramp;ban fpnenjBee» Itec (elfs berfiaen bftbbe) bat amp;em ban toegfjen be ontnaerbicljcpt ban oe|e|accö2 be Cranen uptbïaecben/ enbebat BP benboojftfyebëuon* tröuürctrjünetljtberbloetfue: ïtëelcamp;eoocb ober-een tompt met De Woo^üenbeö BürgemeeftersQuirini Talefij.be toeltftempbeleben geeft oat tjp bet felbtgfje mebe:upt begbooj betöaelbenBoecken-binders rnonbt gfjelioojbt beeft. 5Dtt te fcamp;jgben öeeft mp gfjebtuongben be puer enöe bfgrjeer ItjckBepbt om be toaeröepbt boojteftaen/amp;oetoel be felbtsöe gOemepnelrjcb placö baet te baren, ©et en foubefoo toee Miet boen / laaertfaetóebat befe töf tot een feet betmaetbê St abt ban Duytfch^Eandr,alg tot een anbec ^ttpfgöefin obet-gBegfiaen tuaer / toaerbt faeramp;e bat bit niet booj een frf)anöeltjche 5Dtebetge / inaet öooj eene opierljte maniere enbe baebtftet felbtgBsgöefcBiebttuas. iBaerttb aröte bat Betr be $eere alfoo bequaemfte gBeborBt Beeft / op batbefe lt;£onft( beüielcBe be ©ereltmeer ban Souwt enbe be Sonne(alf* men gfjemeenlgtb fepbt )batt noobe tg) eerber tot Bate cierlicBept en* bc perfectie ofte bolcomerttöepbt foube comen/booj ben trerb banbele totbefelbtgBe/öoo?beloomngBeb«groote enbe macBttgBe^ecren/ *nbemebebODZbe£ere/boojboeIrfce allebe€on(iengBeboettoerben/ enbe toenemen / ban of fp tnben upterfien foucb beo IBerelbtg onDet P i'Lbe,cenbsp;5Benfcamp;en gfjebleben toag. ^efe ^tabt boert
ooröbe lof enbe eere/ batjpbooj een ttieuicett ü ont cube p jactrjcüe Pc -ïuüum, een becmatrbe £gt;tabt in ^Égvpten.toeltbefpnu Damiatam noe» men/tngenomen öe;ft/bjelcbe étabt alg fp feet lange belegrjerttuag/ be Haerlemers, luëltamp;e op bien UrijgB-tocBt bienben / een göoebe enbe bequaemeüJinbt biaergfjenonien Bebbenbe/Bebben met eenofttoee ^ulcben(toelcamp;erg Stelen enbe © ooj-flebengfp-Iieben met een Saghe tot gfjeherfö e Canbett gBebijlt ?gnbe beflagöen enbe befcöetmtöab-ben) geïeplt op be t)aben ban bte £gt;tabt/alg be toelcamp;e met eene btoer* fcöe Were Seeten tuffcBen ttoee gBetoelbigBe €;oojeng befet toag/ en« W «eeten göebjootBen to^enöe/bjing{jen fp binnen bie^aben enbe
-ocr page 38-iu-nemenbebiefeer fiertBe enbe gftetoelbtgBe amp;tabt. 'Sottoeltamp;eE «utoiglje gamp;ebentBentffe icft Ijet acfite ingBetfelt te 3ön/ enöe öe kught van Haerlem oocamp;notö tot op befenbagöbe felbigöê gljetooonte/alsi ban Danbt tot öanbt gljecomen lijnbe/onberBout/bat fp op ben eeeflen bacfj uanianuarij (op betoeltBetrBnteten tocteof befepjactgcBegDe* fcÖtett!8/)^gt;töeepfeeuiS/8ebbenbe Saghen aenbe 13ooj flcüettja enDe 2Seelbeamp;cn£f/tcBenen 5tjnöe battbe 13tcto?te/op ftorjcBeuiSöalï gemaect 39nbe/tenttjbebanbenOraganckconbt-onibe fïratenbjocgamp;en. €n« be tot feBeröer betotté enöe gBetupgijenifiTe /3ijn baer ttoclj oberttoee ClocKkens ban Bet aïDer-coflelgtpRe lt;*Iooper / bit €ooper banbe tofïe» Igrjcfïe jBetalen tefamen gQeflagen/be toelcBein Bet opperfte banben 'Coojen Ijangbenbe / met een fcgerp jjljecïanclt Uerteglieljoojöttocc» ben/betoelcamp;eoorB ban bit «Örploot Damiatcn gïjenoemt toerben.
5Defe £tabt tn Bet 3aer ban een bnpfent / bqff fjonbeir/ bzie-enbe-tfebentitö met een f tnare 25riegöeringöc/(onjS toel fcftabelijtB enbe tU ienbtgt) / maer ben 1£gt;patibt (trerBenbe tot berberf enbe onberganrB/) ïjenautot3ijnbe/fjeeft meteen obfiinate enbe onbertottmelqcfcelribu faemöepöt öen ïlongfjer feer bjtomelgcB gBeleben / booj toelcfie 25rfe« flöertngfje ber ^paengtaerben boojgaenbe jpatfie enbe Ecf booi ben lt;TrggB bermaerbt/becbtoencn ié enöe beratfit getoo?ben/ftare timet* v gepöt göeb?oocfeen/benf)ootfjmöebt onberbjtttfit/ enbe oorfe ontrolt-toebeSeabtjijngöetoojben: be opinie enbe Betgfjeboelen banfiaere toomitBept/ be toetrbe fiaet bp bjeembe jSatten ontoinnelgc enbe ont» fieneigcB Baböe gBcmaetBt/ijs gBeJjeel bergketen enbe bergaen.ï©ant
Haerlem gBrteetbt geeft --------- ----
ren enbe jamp;olbaten / enb
'OlbatetvenbéVgbmbeëVn-^
, _nbsp;:sVaderlaiidsboojteftaen/gfieenBratfitoft
ntacBtbeciapanben (Boe groot bie ootB foube mogfegn) pet Ban «ptreeBteu: pantbefeonfïettfetf nbe/gBeengtoffnbsp;if ©SS
pocöet/ooc gBeen Egf-tocöt öebamp;enbe/ foube wcjfaijS nimmermeer in Banben banben ©panbt/ booj op-gBeben gBecomenjgn gBetoeefï/
ïf toare/bat/of boo? be onatBtfaemöcpt/of booj be onttoutoit Bept ber
€oo?en-mee(!erg bc £tabt quatttfien Babbe befojgBt göetoeejï. ©at
stempelen
-ocr page 39-vanHoflandt cndc Wed-Vrieflandc:nbsp;jPof.9.
«tempelen (toelcbe gaet oocb banden bergrambeit enbe gobacrbigen ©panbttebertoacamp;ten fïonbcn) foubcn gaertoanfelfgsgaefieiticbop Sgeggeiien gefeiien/aijJ be welehe be coj ticgerbt beö tgtg get berfïerc !rtn/eitbe be IBarercn otier al booj bejjacfïiglje ©o?(i gbcflooteti 3tja' bt/l^abanbe etiöe ïLijf tocgt fouöe benomen enbe belet gebberu
3Daerom tertoijl befe 23eïeglKrtngge langge bupjbe / enbe bat met be albertojeebtflefïcaffe l boüenbe ggeggebeuebeloftcn)obct bettoee bnpfent «èolbaten/öte binnen Haerlem mlt;©atnifoen gelegen gabben/ banben amp;paengtaerbcn om-ggebjacgt toicröen/ig Ijet gbeftgtebt bat be .êtebcn 3»n üersmxbt ggenjecfr/ enbe bat baer nae ggeeneanöere Jètabt (ggeleecbt enbe afgliefcgjstht 3ijr.be / booj Ijet exempel ban bte tojeeöe iBoojbabicljcpbt j ftcg geeft totUen op-gijeben.
Deïirfcïj^mgamp;e laan Dciff.
V£Dlgöt nu Deiff, niet bit Mat öe Wltht 111.
booj tiet booj-feggen en get anttooo?t Apollinis.maet be uieic hebooibe booinaemfïcpjnisbegbjanctPan€o?en gebjou» toen/naefï bet CngelffgéBier/bcrmaertts/enfoobeelmeetbet bec* maert/om bat bie dooj eé graotargtinge ba ecnelcugraacgtige enpbe* lefafie/ gaer becmaectgept betomen ftebbé. ffêaer bife upt getp^ofgt enbe nntticgepbt bienettbe tot tioetfcl enbe onbergout öess lebenp/geeft boo? gare bernufttcgeptbefe lof becomen/bat bp nae nerggenjs geenen anbcren biantft beggeerr toeröt, ban ben toelcben inbe Delfiche Kete-lcn ggeb^outoen i01 alfao ban bp nae get meeftenbeel ban Vlaenderen, enbe mebeZeelandr,get meeftebeel toatu ©ollanbt geen anbecen tojeemt 25ter bp nae gljebmpcben: TODeUSe faetbe bte £gt;tabt feer gcooten pjo* fi)tgt;enbc be lt;Toopmanfegap fecc groote bo?beringge toebjengljt aen* Bfiefien alber toeggen fo bee! btipitnt flTappergenbe $?erbcrgterg/aen bieneer!itben{?aet ter ©zoutoersi (toelcbe tan get *©gcmepne-be|te (tlbaer een Seenutoe ig/enoe een toelbaren enbe bp nae uptmaecbi: get ber bcnöecl banbe 5gt;tabt) berbonben enbe tnbe felttiggc gegouben fptt. lt;©e amp;taöt geeft gaeren naem ban bat lopenbe ï©ater / todcfe booj
fintjptfpjebelyrbemoeptenenbcarbepbtncbftotjgenuberolien/recgt
C.lö nae get TDai ec-pag enbeuae een Htnte ggelepbet i$i boo 1 get toelc
beamp;cgepenbaren/nacbe^abcn/toelrbebangaerJBoebet Delffs-ha-
ven ggenosmt/al toaer bat feitoifle U^ater boo? een £gt;iup:ö ficg looft inbe totjöe Maes. #et tg boo* feber bat befe £taöt een toertb tö ban Godefridus van Lothringen,be toelrbe ban toeggen5tjne föugggegge» noemt toerbe den Buk,ben toelcbe niet fonber openbare tpiannije tDol-ianbtbpnae gegelc bier Satêbefeten gebbenbe/ban ben ï©ettcli1cften $gt;itnceTheuderico, booj een ©ojlogg te ï©ater obertoonncn?t7nbe/ beeft fct i?rerfr gappse/toelcbe gp boojeen otiggerecjittgtn * ■nbsp;cnbsp;genomen
-ocr page 40-Bcfthrijvlghe vanoe voornaemfte Steden genomen fjalïïsc/ïjerïojcn, ï©tfen/gBelgramp; f»' eenen bfijppercn €rrjgt; gfter t»as enbe cloetb ban raebt/booj ficnBcbamp;enDebejiatupjeenDe gBeko**quot;*ÏJfpbt bes plaetS / toeirbe Bp bemerrbte beguacm te 3911 om fpne faeeben te bebeftigBen / geeft op Dteplaetfebe ƒ onbamenten bes ^tabts begfjtnne» te leggfjen/enamp;e öeEtmtten geflelt Bebfcetibe/Beeft befelöigbe gDrboutoet ontrent boojbgf-Benamp;set Saten. ©efelbf g!)e nae bat Bp bjomelijeU be 2amp;eIegBeringe tegBen gBefïaen ftaöt/ jtjn booj [jet to jeebe #eerflrBen enbe gfjebtebrn Alberti van Beyeren,gave ©cfteii enbe Coojensafgetoojpeti. ©cfe oot/até boo? De tojebe ƒ0}» tupn/be toelebe BoogBe Dingen tegBen fïaet/ gebiebcn 3tjnbe / iS tquot; Bet ^aeebaneen büpfent/böf-bonbertfefi-enoe bcftttlj/boojbcnberben. bagi) ban ilSapbooj eenbjoebigfjen bjanbt/ben toeltamp;en bp gtjeballe upt öeete affeöe batiben toint berfiropt 3ijnb«/ op geeomentoas/jam» met bjefi ontfiert/enbe is groot pcrrjtbel gBetoeefï bat fp geamp;esltot af» feljefoubebernielttoeEben. /tëaergBcJgcbertoijSbenbogBtlPhainix upt fpne berbjanbingbe toebetom Ijaer leben ftgept/ altoo is fpooefe upt Bare afTtBen beel Beerlijtfècr enbeftBoonber gBetoojben/alfoo bat it ooe nu niet meet bertoonbert beu bat leuter fgn lt;©out boojBet be* moeben bes ©ierSnocBfefioonber toertje/aengBefien Bet aenften be* fes £gt;tabts beel tofïelijtber is ban Bet te boojrn toajs/booj ben pjarBt ban Bare bp nae Conineblgebe ï^upfen/Uieïebev btnnenfïe plaetfen en* «fout toetrb fo fcBoon enbeblitubenbejgnoft/ftr.fabonflcIijtbgBe' tojoeBt 3ijn/bat Daer niet enftBtjnt tot Baren lof mogBen toegBeDaei» tetoojbeit. jlDaer om batic tocetbatbenlt;$gt;ptbaerjpnlt;©ubcrSboo£ outBept onmarBttgB 30nbe/ fnfgBelgt; onbetfiout enbe boebet (toaet* ®m fpooeb ban eenen Petronius Arbiter, een lt;©nberBoubfïer bes gBe* troutofrBepbtenbebesliefamp;e tegen brlt;©ttberen genoemt üicrt.löflec ban ooe6 göefpjooten is Bet fpjeecb-tooczt Des M)ets bet ©pebaren/ tornt mpin Den ftn niet te berftoijgen een feltfaem enbe tooi brr bintb/ tian SÖelooftoaerbigBe iBanuen albaer geften io/enbe is toaet-mgö Datonber be bermaerb:fïeejrempeleu/be j^acomriingBen na gelaten toerbe: ®at een lt;©pebaer upt Bet BelDtineDerom berenbe/als DP facB bat be blemme ontrent 5gn |3eit Beeft begBinuen te comen/tot gs^totffe otibergantfe ban 3i}ne jongen / öe toeltbe nu al rebelic groot toaren/maer nocBtans niet bonben bhegen/ op alle manieren geforljt Beeft befelb'gBe mibben upt beblamme toerB te boeren / enbe bat BP quot;quot; lfnnfn ^peet'Bquot;ipeaenbe felbigBe meer fienbe/ met uptgBeretbte 1u frf6ln ,!et te müet «efmatbt Beeft/ enbe met
SSf5SSSSS222? ^en.alöct boojnaemfien üetter David Iorifz. «Pt een bettoojpen enbe Occfit götflatöt/ban een^iaef-mafeet.^elt*
IJ ) 6. e
van Hollandt ende Weft-Vrieflant.nbsp;fol t o,
Sen David gBeïgcb Bp ban een rloecö enbe fubttjl berjfanbt toast / alfoo toaö get felotglje ootb becamp;eerbt enbe boojS / op toelcbersi Etppen a!d «etttjbtiïop Pericics bte melfpjebenbe enbe fut-boogcnbe Swadela ge feten fjeeft/fo beeft bp be gbemoeben ber jfêenfeBcn atèbetobcrt/ enbe wet bieembe ©pinten onbertoefen ?gnbc/gettocben enbe om-geboert altoaer {jpüHlöe. areboojnaemfte lof enbe mijiS ban «Pollete ï®e* ben enbe ban ©olie labenen geeft eertQtüS bp befa Stat beftaen/obetv iDtimenöe bet viaemfche werck, tuscc öoojoór obermtte befonöerlin» QbegoerijepbtettbsuptRemenbe Cottff/ljet HaecBenbatalbaergfie* waecfit bJaji/platö genoemt te «törbcn Delfs Puyck.aljj 3ö«öe fjet befle «ube fjet uptnemenfie,
De foefcamp;tjtomglje ijan Leyden. comt te tjoo^m Leyden, witU alfoo111L
gÖemeenlnrS afjetioemtboerbt :3®efeStabrfal gijcen Stelt; ben ban Hollandt tntlaerbepbt enbe fcBoonftepbt totjcben/ üjrlcBe/tnbtentcDaeroube enbe baerbmbetmaerbeenbeepgennaem toe gbetupgfjt enbe toegücfc(»eben fal bobben / falfpfjetfelbigöefoo SbebJilltcftlgf ft toe laten/ als eerttitö boen baitbe föomeptten be felbtge fraet gfjegfjeben boerbe. ©erbalnen feggfje trb bafleltjrb bat befe amp;tabt gljcnoemt tss gbetocefl Lugdunum, enbetelt fïeune op bjiebafle enbe feite re argumenté/booi be vneliüe bc bsaerBept placfj onberfocgt te tuerben: telneten / op be ongbettotjffelbe ü3aerfjepbt ber ,ScB?tibe* ren:op beboet(tappenbeö oubca:aeIe;enöeopbegfteIegentfiepbtbejï Plaetfj/iijeleamp;e 3inftrumenten bens betoflftngBe xrfe 0tcr boojtfal Halen.
. ©oojt al romt mp booj Amhoninus.flutbeuc bes Qoomfrbé I tinera-tij ofte fcepf boecb /gbelncb ben Ctitel te bennen geeft / tnbten f)p niet weer begoojt göenoemt te boerben Mardanus, ben toelcbenbop nae Bet gbetupgen StephaniByfanxij.beblnbenccn Boccb gBefcBjeben te O eb lt; oen/totenjSïtjtel metbenbooigaenben ober-een fïemt/te toeten itine-« ab Romaad clariora Oppida,bat iff: ©e lamp;epfetl ban Roma tot be bCC maerbtfte Steden. 35efen noemtrlaerltjcb enbe bnpbclgc Lugdunum enbe Caput bat is Bet©ooft/German\arum,bp Bet ©ooft nemenbebaoj Bet beginfel r enbe bp Gcrmanias be eerde enbe ttueebe j^obfntten bec (laen/ban be taelcbe bop op een anber plaetö gbefept ftebbeti/ enbe niet gBenoegfj 5tjnbe bat Bp B« alfo genoemt Babbe. ©olgen03ijn?i boot* nemen fo bcrbolgllt bp be repd ban Lugdunum Bet BooftGermaniarum baer bp berfiaenbe bepbe Neder enbe Hooch-duytflandt, tot Albiniana Caftta, oft Alffen.enbe ban baer tot Traieftum bat ijs Vtrecht, enbe alfo tot Argentoratum oft Straetfburgh toe. ©ter tOC Comt OOC bC gBetUP' gBentff?Ptolcmsji,ujelc6e«leenfeernaerliigb befcBjgbet banbeCof-4s ogiapU;e,beUjel£6ebaer een ketter toeboenbenoemptBet Lugodu-
€ ö nutngt;
-ocr page 42-Befchrijvinghe vande voarnaemftc Stede» num, (get toelrbe bp big ggene toelcbe lt;amp;rircr bunnen j tori toeten bat get nfer ujeemt tg tn be (piabe.) ffêacc t ot cnbecfciiept ban bit Lugdu-num toelcbeig in ©jancbirjcb/ baer bp öoettöe Batauorum, toatu alfa leeftmen baer tn't lt;©riecc Lugdunum Batauorum. $u foo peinant be* renamenaerjli'lsjcbouöerfoerije/enbeffOtrpelqcUlupiicrenaebctge^
ïupt ber Eettereivfal gp oo?.öelen bat bena-.ne Lugdunum niet feet ban onfe 2quot;a!e en besfcfiilc. Ifêant Lugdunumfcgtjntggenoemtte fpn ag Luyckdunum, obecutibtgbat get upt be êanbt-bupnen (be toelcbe be «Jamp;riecpe een bp nae ggelgcfee tooöjbt Diuas noemen, booen upt fcgeen/ enöeficgbcrrèbertoonbe beamp;cgepcube toelcbe «en quanten upt Bht-
tania oft Enghelant,boojgctlt;löatbauDcnRhi]n,toeicliece!i groot ftuc
toeeggg aen bepbe canten met foobanige ©upnbettg etèbe l^eubelbeng befet toag. ©ftotiecmftg; bat Lugdunügetepubeen eenirgfing be be» Supttngfje ban bte ^upnen toag/caa bat tooojbebenLuyck.toacr me» beeenbefluptinggctetJennenggegbeüentoojt: ï^oe toet bat eenen Go-ropius raemt bat met bit tooo.ibt te bennen ggegeben üro?bt/een Duyn.
desghelucksaleoft getfoube^gn Luc-Duynen» Bonse fortunxtumulus.
€»p bufbantgge manier e aegte icbat ban Luycduyn, eecfl Leygdun, baecnae Leydun, enbe DooitpLeyden, ten laetften oorbLeyenbpbcn jBenfcgen tg aenggenomen enbeggetouprbt gïïetuojöen :€nbeooramp; niebt onggerrjmbriijeft fcggut get ban toeogen be Iaergepbt bec 3Dup«r nen ggenoemtte toecben Lege dunen, ttuelcft lupbet met get fcgjgberc ban Proleman». ^efggeltfcben afbjeucb bec ketteren geeft oocb ge* iebni Lugdunum,toelcli een üerntaerbe £gt;tat iö in Galha Ceinca,ttoelc» be ggebjoocben enbe berbozben jgnbe/ ntiEyons ggenoemt toerbt/ieft rn ban niet ggeooelen metNbuiomago.ben toelcben be naem ban Ley-dentoil al tebebtoonggert tcecbenban een feecbere Legioen toelcbe be Romeynen tot «fcawifoen albaet ggelept gabben/ alg of üooj get aen* romen bcfcjïLegioens op bte plaetfe nopt pet ggetoeefïtoace. TBaut tiierebenbetoelrltebenoojfpjonrbefegnaemö toiltreeftenenbebjen* ggen Pan een gemepne Save-conduyt, ttoelcb top fit onfe 'STale noemen een «jhelevd, moet berre toecg getoajpen enbe ber öjeben toerben/ebett *Ig of baer een febet «Jöarmfoen enbe Conbop oft ggelepbtngge betep* bei fottbe ?tin ggetoeeft/om be repfenbe Inpben te b^enggett enbe te lep» ben in bjpc plaetfen baer fp upt get perijchel toaten/obermibtg be fe ban een feber birgt Bofrg/ ttoelcb feer ggebjeeft toag ban toegen be tooefïgepbt enbe fcg jtrbtliiefte eenicgepbt/ enbe feggett bat get feer oit» üjptoaaboozïie?Legger0bettotlamp;etoteebe®tcrcn/cnbeboo?tojeebe AVoudt njoojbcnacrö/enbeöat ntemanbtbaet ggenabc mochtbcrccijgen. fonderge- nif üjrlcfte binggen ttb mepne bat oocb ben Craffus foubemoggen naden, öocn ïaregen / be toelrbe nocgtang mmmermeerbebonöen toetbente larcgen/toaerboojgpoocb Agelaftos ggenoemtig. «Ifoo enig baer Ggeen fo onbefegaembe logett/be toelcbe niet eenen©oojfianbec geeft. ^renfcöËnt oocb niet De toaeigcptgeljjcb te 3911/ bat ben lt;©eber beg
-ocr page 43-tan Holland: ende Weft-Vrieflandt.
SUbferg /aen be toeliamp;e .fjtBepenftoaet met€oojen gelaötn aen qua» men/foo ötrBt met löoomen ig befe! gBetoeefï / öat l)et niet toegelaten fouöe;tjngtjetoeeflb?ptebarcn. $utomeitamp; tot Bet öe$öe/ toaer öoo?aüefvuartcf)epötenöettor,ffeIingöetoert toetB gOrnomen/enöe be boojgarnöe ötngDen bebeftigljt/ te toeten/ be gfjekgrjentjjeptJt enöe ! ttuatte öetf plaetre/toeiramp;ebe alöerfeBerfïen TDijfer ig, toelcB oocè ben genen/bie be Icpöenöe tüebicre bolgBt(nae ben raet PJauti )öen ï©crFj fat totjfen tipt Ptolomsi Cofmographie, toeltamp;erg JBetingljie / öe toelc» ftenautoer enöe netter Rebben gBereamp;enbt öan anöere / ban Bononia tn ï3?aticftrtjr aft/oo jbelen/batfe met geen anöere plaet feu beter ober* een cctnt enbe paffet: i^oe toel befe reben f crnmige bebiogen öeeft/on» oeebetoeltamp;e mebeideenen Bilibaklus, enbe mbefefaecamp;ebertoeEret 3.t}itöe/norfj!)em felbé connenöe baer upt rebben/ra emt BpLugodunum fCmtoijlenSepu^montiumbatig Sevcnbergben.fomtgötg Goricum.OJ* ettianberpIaetfe00tamp;Geertruydenberghete3t)tf. Stoflerinusfn ©uptflant/beginncitbcbenSïiribDöem/fnbealIepIaet' fen tn't befonber te meten: ^eeft göemepnt bat Lugodunum.Traieautn Yquot;cc]ltlaa!3* öat irB ban bit argument 'epnbtgïje / moet it ft * ge|ro?tft Antonfni onberfoerBen/en öe oojfaetamp;e beo name ber €00* ren-Bupfcn/ toaetom oot öooj öen öeröen Canael oft loop öeg Rhijns maer met öooj be Maes be toe-beeringBe öeg €oo?eng gDefrBiebt3Pï enbe oor B ban Alphen (uilen topfómmtgBe bingen moeten upt leggen/ otenenbe tot bcrfïercfttngfie onfeg gljeboeleng. #00 Beeft ban ben nnbbelffrn Stroom oft jfóonbt beg ölitjnö / toelcfee ban anbere ber* unegBen ig/ maer ban Plinio gBefepbt/toeltBe ootB alleen tot op befen patft ben epgBen naem beg JSebierg beljouben Beeft/be anbere alg ber* b^ecmtenbeotaergBegebenjijnbe/ eertijbtg Vtrecht.baer nae Alphen, baer nae oocfi Leydcn berbp gBeloopen/ enbe ten lactfïeti Bent felbeti Bljeloofï in ben Oceanumniet berre ban Cat-wijck,trtoelt6 een jegel0rft BettnelijcB ig: SllBoctoel Bp oocB be tooo^ben beg £tB?ijff-tafeIg An-tonminfettoifïr, ^cretoef Bet felbtgBenotBtangtlaerltjtB baer upt bltjelu enöe te Bennen gBegBeben toerbt / aengBeffen oocB be oube lep» btngfte beg ©aterg Betfelbtgfcete Rennen gljeeft/ fiettoeltBe Doe toel tegl)cn £gt;toom/norljtan0 fril enbe fatirfactn loopenbe outfitic €oop« uaetberg-rtBepen met Coozengljelaben /rcmenDeuptBrittanien.op bat baer ban be Caftelen met «©arntfoen befet 5«tibe( toeltlie boe Hor-reabatigCooren-huyfengenoemttoerben) $jobanbe enbeütiftotljt , foobeelalggBenoecötoag/upt-gftereprBt fotibetoerbett. fBactop bat niemant mepne bat ftet een gebttljtfel iö/bat be fterrté ber öomepquot; tien IattcBg beg fifiijng lt;©eber gBefielbt 3tinbe/Horrea oft Cooren-huy-fen 5tin gDenoemt gljetoeefl / laet bie ben Poet Aufonium Booten/ ben toelcBen aenfpjefcenbe ben Rhijn in bat uptnctnenöe gBebitöt toelepp noemt Mofeiiam.belobenöeoocB öat Bp beg föibierg lefbjeöer foube tomlaten/fepötalöwg»
lt; ignbsp;Addatn'.
-ocr page 44-Befchrijvinghc vande voornaemfle Seedea Addam praftdijs dubiarum eondita reram, Scd modo fccuirs, non Caftra, fed Horrea Belgis.
©etfelbtggeVocabulumoft töOOJbt gFJcbjUPtbt oocli Marceüinuï in Öet atgtgfcnbeJSoecb fpnbec ©iftojte/fpjebenbe ban be» ïiepfer Iu-hano.ben toelramp;en alg gp booj ijabbeeenenïirtjgtif-torbttegftenbe Alemans fept Marcellinus.bat öpüooj al bat befojgftt geeft/bat / eer gp ben Crijglj aenbeerbm/alle Steben banbe Daytfche enbe Francis te boojenbemielt jijnbe/gaeflelrjcb enbe tgbelgeb toeberom brijggenbe/ jtereb fonbe macebcnibaer nae boet gp oorb bp/ bat bp oorb Horrea of Cooren-huyfen inbe pJaetfe battbe berbjanbe fouöe laten boutoen / al toaer bat op-ggebaen mocgt toerben / be ©ooj-raebt rnbe ÏLijf-tocamp;t toelebe baetgöetijoonltj eb toatfteegebjaegt te toerben banbe Brittan-ms oft Enghelfche. lt;e»be Ejet ig ggelooffeltjeb bat beCafleelenenbe £gt;tercbten beranbett3gn / enbe aengbenomën tot Den naem ban Horrea oft_€ooten-gupfm / alg baer in Belgio ©jeebe toag / naebemart be puptfegeobertoojtnen enbe gfietemt toaren: ggclnrfi oorh be ©erf* beng Aufontj te bennen ggeben. IDaet toaerom be fiomepnettbe JBaeg niet en Rebben berboofen tot befe toe-boetingfje/ bunrt mp bat icbbcfeoo?faet6ebaetbanggebonbengebbe: «Eenfbeelg / obermtbtg be berfrgepbenaenflooten ban beel €planben boo? toelebe fp bjeefben alfmen eertijbtg placg booj be Symplegades.obermttgbc feer cromme feeeren bet ©eberen/toelche baer nae be berftgepben benoegljinge betf Zee / enbe nae be Tötnben moeten boeggen / toelcamp;e €planben boe be Zeelanders toe gHainen/enbebfestjbeoan Holiambeftgtttteben: €enf» beelg ootb/ obermftgbat get ggetoelbt banbe JBaeg/ toeltfe baer met «en tooefie lBonbt betfloo^t/ be Zee googget maeebten enbe meet pe* rnebelgbertboonben: «Cenfbeelg oocb om bat obermitg benfierrben af-loop beg ötbiergbeStgepen toepnfgg bojbetben / ten toaer fp be ptntftercbmebegabben. Slllle toelebebtngeninget jlïitbbel-firoom beg ïtgtjng licgtet toaren/obermitg men albaet fa gtelprb mocgt aen eomen ban toeggen ben foeten enbe tlepnen Stroom/ enbebatmenal* baer ggemarbelfjcb moebt op-romen boo? be ggelegentgept ber trec-paerben/alg ben ©int oft teggen toag/oft (Tri toag enbe leggen gtntb.
«3e gbcleggentgepbt enbefitnatle ban Alphen, toelebe ben lutbeut big Rcyf-boecksfeptbat tgtenbupfent tteben ban Leyden gftelegen tg / betgoontenbebebupbet ggettoegb bat Lugodunumgeen anbere Stat JSSSW52? ta,,öte maecBt ttoPC ©ollanbtfebe IHrilen toeir * Ï22!b Wm? onttenbtin b«e tiwen foube af-gbaen / ten
fcer [jet fl^aben een Wwantigöe^tecn/met bit opfeg^ft,
-ocr page 45-ran Hollandt endeWeft-Vrieflandr,nbsp;ƒ bï.U,
O, ADELART, D. NON AVG,
3Dtt 11 egBet Beeft fpncn name betomen ban eenen Albino, lt;©berf!e ?tjnbe ban eenen (joop CrtjgBf bolcfe/ ten fp bat pemanbt foube brillen feggBen batfe Alphemana Caftra moftengBenoempt toerben / toelcben oojfpjontb bestooojts/ beter ober-een tornt met be gfjebjupcamp;eltjebe namen/bat Bette toeten ^gttnamefcubeBebbenüan eené AJpheno Va-ro, Eepbtfinan bec Satabteten / banbe toeleben mentie maeebt Tad-tus lib. 18. met befe toOOJbS. Acceffit recens auxiliiun Variu Alphenus cum Batauis. ©at is/batc tj3 toegBecomen nieutoe gulp enbe bpftant/ Vams Alphenus met be Bataviers.enbe OOCbPiutarchus in Othone. ïPeltBe QC' tupgBeniffe ieb baerom bpbjenge/ op bat foo pemanben/of befe of bie MamebeöaegBt/öp öebbe erempelen toaermebe BpfieBbefcBecmen mato. 3©ant Bet ^©ojp/toeltbe op befe ttjbt bermaerbt is boojfpne Ntucff-mof een enbe JEarrbt / io Alphen gBenoempt / t'toelebe niet en berfeBtltban Albin.toantmen licBtelticb ban totieben ban Albin tot Alphei Aihn, enbe baer ban tot Aifen,oft gbeltjcb Bet beter gBefcfejeben toert lot Alphen, b»ant Bet gBeflacBte Albinomm of bet Albiners is feer out tnbe lt;£bel gBeatBt gBetoeeft te öoomen/t'toelrb IuliusCapitolinusm eiodio AlbinabecBaelt. jUaerirb/te bjeben 3gnbe bat iebbitber» fcBu te bennen gBegBeben Bebbe / feggBe Bier niet febers ban: jBaet ban toegBen be gamp;elegentBepbt enbe beguaemBepbt bes fcibiers enbe oc jj enbe nae-bp-Bepbt bes Habens/is Bet gBelooffelgrb/bat befe 5gt;tat in berBanbelinge enbe tfoopmanfefjap feer toegenomen Beeft/ aoen be üüoni bes föibiers noeB niet geflopt en toas booj Bet onrerBt bec s©upnerc. ftaebpbeamp;tatlepbtRoomen-burghtotopbefenbagB Rom*©-toe/alfcogBenoemt ban Bet Romeynfche Gamifoen'.gBelijrbertoöS be burgunu-naem oocb mebe bjengflt/ een plaetfe eerttjbts toe-gBeepgfjentboo? CrngBf iteben/nu booz Nonnen enbe Bagijnem bermaerbt booj berfcBepben «OmtBeben öf «nt iquiteptf/ be toeleamp;e met groote Boopen «ptgBeroept3ön ober befefïieB 3!aren als be fonbamenten opgegra» ben toerben: «©tibet öe toelcbe toaren ttoee Heeutoen ban «ffoper gBe»
?oten/ metBet ©eelöt amp;eslt;*Sobbmne Palladis,toelt6 ban Baer nietbe*
quot;quot;bJaö/enbebeel^ilbereenbeCoopereJ^unten Antonini,Neronis enbe ban meer anbere/toelcbe Maximilianus benïtepferBem gefcBonc» ben 5(Jnbe/met Bem gfjetiomenBeeft Anno c ra. io .v mi. lt;©ocbmet be beenen ban een iSenfcB/ foo groot 30nbe als een tëeus/ toiensfcBe» ne foo groot toas/ als een mibbelbacr JBans £gt;cBencbeImet be t©gr tot be ^eupert toe/totensiöanfier of ïStncb-brage maer ban iSoeft upt gbegeten/mp getupgfjt Beeft be Priorinne ban bat «ffloofter (een lt;©obt» 5aligBe bebacBte ©joutoe ;ijnbe) bat fpbtelangBebetoaert Beeft.
«©efe Beeft mgn oocb albaer bertBoont eenfebere plaetfe befmet en* beonrepn booj bebjiegBerjJen enbe £gt;poocamp;etijett ber 3gt;upbelett/al toaet amp;et gamp;emepm bolcb mepw bat een gro«tc|«bat albaec berboj*
-ocr page 46-gTje« ig/enbe banbe t^upbden beto aert toert/ met gBetoifTefcfiabe enlt; DeoerberffbecgBemnbiebacmaegtaben. lt;©nberanbete3uamp;clm toerben bat eett isaenber-ï^eerban Gaes-beck.BepmdfjrbtoecBgcno* men Beeft een groene lt;©Beftecnte/fo groot bp nae alg cen©fbec-noot/ icb adjte bat betten Smaragdus oft Iafpis tg gbeuieefi. Hippolitus eet! lt;©berflen Frifia^fjeeft niet fonöe r beel btböen btcomen een €op / Bou# benbe een fdinte ï©gng/toelcfe tiptgfteitomen eierlpdi enbe fraep toag/ macceerbe-toctcb. 5fcamp; ijebbe Daet oocb cromrne Ctjgöelg gcfien/ toaer op fïonbt EX GERM, lNF, ü^et onetbaren l3oltb (jeefï eertgbtgöat€af!ee{-59etioemtRooden-burgh, ban toegben beroobe Ctgïjclcn enbe Cegulen toaer mebe bet bebeeftt toag. -Se Leydcn bp naenuDbentnbe^tabtopeenboogöe plaetfe fïaet eenen Pyrgus.op m Bm'2h onfe 'Cale noemen fp get ben Burgh, met ronbe jönpren/ contom met gfjetoelfbeboogljen / toelrbe fommtgge fcfjjgüen bat ban Engifto op-Cbebon\Det tiö/ alg bten bjomen jf)an/ cloeeb 3tjr.be in raet enbe baeot upt Brittannien ©bertoinnet toag tljupg gfjetcmen/ontrent bet ^aer beg ggeboojte €8?ifïi bier-Bonbert. lt;Cen plaetg onbcqitaem om te Jjetooonen/obermit«baecg|}een©upfen5tjn. ©etmifeoelfteiisbefet enbe beplantet met lt;©oft-boomen:3Dacr tn toert ooeS gljefiett een feer biepe enbe rupme $ut/be toelcbe bet ïjaefi-geloobenbe ©olcb fept/bat fpeenganeft oitber be 3£erbe Becft/be ttielcfeemeu gjjaenmocfjt totljet IBapen ljupg ber Öomepnen nae bp Cat-wijck. iwdcfee gljebtcljtfel Itcöteltjcb beclepbt toert/ ebermitg bat gljebeeleiLanbt enbe bieflreec nat acljttcl) enbe beembtcB ig: «2nbealfo niet 3gnbe toegbelaten Beb» ben/ bat fo btepen jBfjne oüerbe bier bupfent trebctt onber ben föligti foubeboojgegaenbebben. ©anbefen Burgh Bebben Barenbermaer* ben $aem be Burgh-gravcn,eetttjbtg matfjttglje Baender-heeren, Vnj-Heeren van Leyden.toelcb gBebtebt enbe retfjt bp bte ban WafTcnaer cm* bermtnber t gBebleüen ts/mebe met be befttttnglje ban Rijn land enbe be^Boüen/ totbattnBetlaercra. c c. n. alg lacobus gfjeftojben toag/3pn lt;©ocBter Chriftiana, toieng ©ooebbtje be Prinsaengeuomen Dabbe/ban alle Bare lt;6rffeltjtbe furcefTie/ ig berooft gbetoojben,
lt;©e befittmgBe ban Leyde n (toelcbe obermite be gljefdjeurbe ïöjte* ben beg Gracfs,ban toegen eenicB oncecBt/ otttcomen toag) toeberom tot Bet redjte l|upg/booj be toelbaet beg «tëobtfaligamp;e 10?ontoelaco-bx, grjebjocBt50nbe /Beeft tot ftdj gBecregljen Phlips van Burgundien, ban ben toelcben Iacobus be £gt;oone Henrici.openbaerlgrbou eeneti' agcrbagB met eenen fïouten enbe tojccbe reben Ijeeftberben toebetv om epflcBen enbe begeeren Bet recljt enöe befittinge banbe ©eerfrBan» pge fpng©root-toabecg tnaec fpii toenfefje enbe toille tegen een macfi* ttgBec met bunnenbe berrrggBen/fjeeft nocBtang fommtgïie btngfien feectourben boot onbtlbcbe Wtttm. ©oo jber be êtabt ig feer ber-fiert ntet pjacBügBe ^Ttmmeragfen enbe ï)upfen ber eorletn fóeeft öjje farecfite lercben {in todebee eenc bie Par.aatio tccgeewgcnt w
as
-ocr page 47-van Holiandt ende Weft-Vticflandc.nbsp;jpOÏ.i J«
Bet Colïegie bet CanonicBen. 3.tibe anbere (bfeS. Pieter epgen tjS) toert getljoont Sjoot Uerljart tot een £gt;teen/ toelc in een $fec futfften tnetwfere SE ralten flercBgemaett 3gnöe/ betoaerttoojt otnbe $arogt; meltngBenöittoonöer jBpjaeckeltebetBoonen. 33tttö alfootoege-Oam: gjn Bet 3aer 516. aio Sjct feer ©ieren ttjbt toao/ Beeft eene ar» nte©?ontoe/Bebbenbebelebtnbeien/Baec,g)n(ler/betoekBefeerröcB biao gljebeben om toat bjocta / op bat Bare Sttnberen niet ban Bon* flBet fouoen bergaett. ©efe fept bat fp geen Beeft / enbe BeplfcfjlgtB bp God: ftoeerenbe/toenffBt/foo fv eenigB öj oobt tn Hupo Baböe/ bat Bet (teen toevbc: enbe alfoo ijs op fjaer gJjebeben Baefieltjr bit fDiraecBel gBebolgftt. ©efe £gt;ta bt Beeft oocB Straten be toelefee repnber 390 ban buplicftepbt enbeflijcB/ban op fomniiglje plaetfen be lupfen.
JT)tbbenboo?be5)tabt loopt ben Rhijn. ^et lanbt öttBtonberöe êtabtb^engBtfeerb^ucBtbaerltjtb boojt groote enbefcBooneflupt* Coolrn/enöe allerlep attbece goet ïDarmoeo-ctupbt. 3n befe jbtamp;t geboden lan de cleer-maecker.ban bertoojpen affeomf! / een bebjie* OBer/Bebbenbcfubtijlberftanbt tot allen bingen/Bet^ooft3öttbe ban* öe Weder-doopfchc Sefte, be toeltBe booj bebecfifelen betf gebepnflfiept enbe booj BepmelijtBe eonfiév met fonberlinge toel-fpiefeentBept te fa* men gtboegijt 58quot;be / to tot feec Booge gebiet enbe BeerfeBappge gBe* raecbt/enbefeggenbeöat Bp nu botsen allenliBenftBen betljeben toao/ heeft Bp te Munftertotl!en€ctrinrltgftenaemptu)etamp;en: maet aloBp fpnetoellufïnu een gaer lantB üolbiatfjt Babbe/ Beeft Bp een retBt' baecbigBeflraffebanfpnfottegemoebt meteenboobt (3tjnebkö teutten toaerbtgB3ijnbe ) betaelt. ©efeamp;tabt Beeft tn'tgaerono^ee* ren €B?ifli 15 74. gBcleben een feer ftoare enbe jammerlgtfie BelegBe* tingBe ban Bet SpaenftBe lt;ffrtigf)f-boltB/alfoo bat baer boo? Bongec enöe HMïtlentte bergmgBeu ofte ftojben / ^etaenbupfent gntooonenbe $oo?teren enbe. 25urgBer en/toieno betlofftngBe alleen be4poböelgcamp;e inatBt moet toegljefcBjeben toerben.
3Deöefcö$toms8etoan Amfteiodam.
NW, fccrmaenöt ons öe £gt;?ö?e öat top tot v.
Amftciodam tomen/ toieno fame een pegeltitB BennelgtB tö. ^etio bupten allettotjffelbat befe êtabt Baren naem gerre. genBeeftbanbcRivicrc Amftel. t'StOootamp;Bennelötfibatfeonber Bet
flBebiebt tö göetoeeft banbe Amftelijns, toelcamp;e to geaaeetf een feer tref» elötB enbe BeerflcBenbe gBcflacöt. ©efe tjSbe albet-bermaerbtfte Coopflaöt/ macljttcl) ban JDatuten enbe ötjcltbommenglielegen ui Bet binnenPebanben Hollandtfchen Inham der Zee. ©eBalben bebe»
ftBermingBe btefe upt ber #arupjen Ijtefc/tO fp ootB fïertB ban toegen fiate ƒ ojtificatte / en to op een jfêoerafcg-atBttge enöe onbaffe gront snbsp;©nbsp;geboutóet/
-ocr page 48-«Tjeboutoct / toelcbeie be oojfaecbe toiyrommr be ƒ onbamenten ber ^jmmeragtcn met onuptfpjebelnrbetofïcn moeien geljtrbt toerben met gtoote öalcben eft ©oomenmet ^cp-blotamp;en baer tn i^epen/ of telfout baer onbec leggïjenbe / met gtoore ^alffeenaenmaltanöcrm baftgfjemaccbt: ^aemen mepnt batoe^onbamenten fcobcel cojten als fjet gfterjcele anbere beel bcö'Stmmeragie/ jac^otb fomtgöts beel
meer. ©oojtnaer ich mepneöattcrgl)een anbere Coop-frat ter i©e*
refbt is / baer meer j^erS-fcfjepcn cfre lamp;ultfien af baren enbe aeriro* ' men ban tot Amftelodam,alfo bat bp befeuptncmcbe/be anbere €ocp-®a«fpn tlt; #teben niet beel en ;ijn. 3©ant mpgbeöcr.tbt bat op een febere ttjbt 8«woonitti) bjte fjonbert €oopbaerberS-fcfjepcu metCoojen enbe Schijuiche enbe jtc.flupfe rfi Dcenfchc l©aeren eöeballafl / binnen aebt bagfjen aen-gecomen 3tjn/ SS enbe ben ïafr af meefleu beel leebtf Ij enbe gunt gljemaetbt toer ben. iniCmuttöJ ©e^fabt toerbt bcguamclgcb booj'loopcn met bier £hipfen /be als ripemoe vueïcfee allebupl!tfte)ibtm«bc4ebbebep2ee lofTen enbe uptbyerpen/ SSiSfiquot;enbe beer en Ijet Ijootfj-toaflenèe toeter met een bolle iBaen ofte met ten/ öic ten een Cemyeeft / «2nbe bt êtbepett jtjn tn een feer bjge enbe bequame fi'titnttföenbsp;lt;©cfe^gt;tat babbe GifelbertusAmftehus(bantoelcbers fiam*
EK?quot; ine/troutofrïjepbtenbebeferjermingbeteb teboojengfjefeptijebbeoat befeamp;tabttoag)boozttuce-Oonbert enbe t'fepitö staren latenftercfc te a ie tt i'a lt; maerbenmet Bol\berefeen/^oojten / Coojetiö enbe Dotite-buiggtn/ nwn tot op f,50 öfn pnnce iohanrvesöoobt toa$ / boo? toelcbe faechefjpfeer beng* «L betisgrjetooïben/enbefpner §gt;teebtf-lteben faecbeninpergcbeïetibe iiêftot isoot ïafr fjeeft gfjcbjacfjt :©ant fimer Uantf lteben gfjemoeben berbittert m onfe -tjnBc öoo j bte jamp;ijbtrljept/enbe alt' t'famen-fpanncnbc om upt te bluf' «Me® ftbcnbengöetnepnen bjanbt/alsooeftbeVriefen tjetboojnemenbet ft^jcucn/fil Ketinemersbp-(ïonben/ïjebben fp litf)telt)tb afgljetoojpenrnbeber* met swote Ojatibt be ^tereftten/be toelcbe aïte ftoacfc naren tegfjrnfjetgfjetoelt ïfrancpm,/ entte raferije. 3Daet nae in Ijet 3aet 1481. Deeftfe beginnen met i»up* jadwenac» ren omfingïjelt te toerben. IDaerlncb bit ftiujnt bie Venus tc;gn/amp;e bept orei toelcfic upt beXèeöaer^ooft op-fieamp;enbe/enbe fjet^apjupt-bjepben» S tólof ÖE/ Apelles fcljiint toiilen te beunen gamp;egfjeben te Ijebben. ©efe is tn ban 'amp;:e ban boojgftacnbe ttjbt/eer öefe Crcitblen op guannen/metfo grooten me* ©oiianöfm nfrbteban TBtbcemftfjeberbuft/ bat be .èingljel beS^tabtgbe gelft to-t'oêeun! mpmer enbetoijbec gfjemaecBt 3jjnbe/binnen rojten ttjbt gljeen leglje Mstii. piaetfen ofte pfeeb foube gefjabt ftebben/ toaert bat bet ben öaet raet* An. 1609. faemljabbegbebonben. ®efei(ï/be toelcbe Belgtca met eecfjtC ft et fel» bigfje eens? oft ttoee-mael / infonbergepbt ais fjet guabe jaren toaren/ bepioeft bebbenbe) matb belunnen enbe noemen |jaerSchappraey,gelt;« itjefi Cato van Cicilia OOjbclbe/enbe gare ^tfjupje. Verfus Iunij.
DeïjefcD^möDeöanöer Goude.
^ommtgamp;t
-ocr page 49-van Hollandt ende Weft-Vrieflant.nbsp;:foT.' 4
StOmmi göe mvnm bat u ggt;uxt tctG ouw v L
3ïjnen jüaem geeft ban eenen ©joutoe ggenaemtGouwken-.fpm*
migge banbe ttergulöeïBcp?-ganen enbe berggnltje Hepen ofte ^©acb-berbebeng/met be torlebe ben /2Coo?en/ tot een booj-beelbt ban Stoote ptargt(uae-bolggenbe be öomeptifrge} eertntö bebeebt tjs ge» toteli/aengeften oochbea Tem pels Pa m hei baebban Agrippa geboutot niet jilbeceïDacb-berbebengiöbebettgetoeefi. enbe^Itntuöffgjüft bat Catuius be Copere Scljalten belt;3 Capitolij berggult geeft gemaett: JB aer trb mepne bat befe Stabt gaecg jaaemg oo?fp?oncbgeeftban get Deenfche tooo jbt Gou w.toelcb betcpcbent enbe te bennen geeft ben lt;©iirft mer eenen XDater-Ioop em lepbet/enbe betepebent oor ber Ca» nart bea TBater-loopfi felfg. 3Defe Stabt ig gbrlcggcn aenbe Yflel, tnekbe betl berrröepben ig ban bte Yfei inbetoelrbe ben RMnioopt/ ?ae tö meer een ©ooje enbe alg een ©eriaet / ggelepbet enbe ggebjaebt «jtjnbe upr bte lt;©rargt/ be toelrbe booj Vtrecht nae vianen toe göetepbt lö/toeltbeeerfï tot Yfclftcyn aeneomt/enbe ban te Montfoort: 5©aec nae looptfe boot Oude-water met een clepnen enbe onbiepé loop: ©aet «ae looptfe boojfjp bet Goude grooter albaer3t)nbe bati B9ateren: 'ïen laetjïen/een matelgebe öebtee griijtb#tbe/tccgt ober get ©ojp Yfelmonde (ttoelcb lupbet be jBonbt oft get^at banben Yfei) loopt* fe tnbe Merouwe, al-toaer fp booj ben Stroom enbe ©loebt begZees tneerbet taerbt/enbe eb en alfl een rafenbe Zee,booj be lt;S?oIben op-rij* fenbe / fmatbt enbe fmtjt be Stgepett ggtngenbetoebec/bpfonber alg ben Stroom teggen ben HDtnDt af loopt- t'-Jó eenoberbloebigge £gt;tabtban aHebtnggen/obcnnitgbtebeguaemgeptbeg Öibterö/bejJ ©abig be toelebe ig alg bêjïBagen-batm ig ut beg Jtë enfcgêHicgaetn/ aenggefienfp tuffegen bepbeal ontfanggt al toat Hollandt, Zee-landt, Brabandt, maltanberen upt-reptben enbe toe-fepnben. 3Fïe ©ifiojte bergaeltbat be Jronbamenten ban befe Stabt ?qn beggitmen gelepbt tetoerben in get gafconfesi lierenu6i. finbefelbiggeggelgcooc i,i6u te Stgoon-goben / geeft Iohannes Graefvan Bulos (booj get toe laten ban ?nn©aberlohannesPrince van Hollandt) een «Èafïeel geboutoet/ 'STol-gupfcn op bepbe plaetfen aen-flellenbe / om ben ®gol enbe 3m* poft te cpflegen / eben foogrooten lof/ lt;©obt-tooutotg toaerbigg / alë Ariftijdes ,be toelcöe tjen eerften be Griecken, toelebe ban alle laften bjij toaren,quot;3Cgollen enbe ^mpofien op-gftelepbt geeft/ gftelijc b Paufaaias bergaelt in Arcacides. 3Bte Cafteel toonberltjrb gebourot 5gnbe/alg een alber-tytjfien toe-loop tegen alleperttutë, igbanbe Staten van Hollandt berojbfneetbt alg een Scgat-camer enbe betoaer-plaetfe banbe Bullen enbe I^rivilegien baer battbe Graven van Hollandt berlecnt CtlOe ggeggebett: lt;©een Stabt bp nae geeft bjucgtbaerber enbe beter )on* 8be ïamp;laufeü enbe lt;£nten/l©e[tbe ntet alleen banbe om-Ieggenbe jSc perlanberg/maer oorb ban berreHanbenfeerbeggeect toerben/me*
-ocr page 50-be toelcbe men fiet bat alle lebige plaetfen/ be toelcbe rotttfom binnen be|Kupjen5nn/be5ettet3tjn: Sae ooeb alle bet lanbt t'toelcb buptcn ronbtom be Ügt;tngel lepbt tp baer ban bol/ goe uiel get al laegg lanb ig enbetoateracgticft. 3cbtoete niet oft ergfjengtonberenbe tupntet Bercbe tg/be toelcbe in get^aer onfeg t)eeien 1551.ben nt«. ganua* tg boo? get ©ter banbett #emel f 0 berbjanbt / bet toclcb cectepn fsec miraculeus ig ggefcinebt/toant goetoel be üercb ronbtom omcmgelt 3gnbemet tStebtbarfc/beibjmnbe enbe banbe 33itcj:cm gecaccfet/toelc* be numet gr oote cofïen toeber op ggeboutot/be boojgaenbe fjeecbcb» Öepbt enbe rupmtebepbt te botoen ggaet. ïjeeft een feer tupme enbe groote jlBercbt/bnttaebe foime ban een 42p gebbenbe/ in tofettg miamp;lt; bel|ïe beg ^eeren #ups (iaet geojbineert/ om öaebt te öouben/ Öecgt tefpjeben/enbebeg £tebefaetbenupttetecgten:toieng onberfiebeel tot een talie berojbentig/ enbe met Pijlaren onber-fet 3gnbe/enbe i onfligg met Bogfjen obet-toelft 3tjnbe / ggeeft een fonberlingge toer* nuft te bennen beg Bamp;er'S-nteefietg ban bie ,amp;tabt. lt;©at moet tcfe booj al niet betftogggm/battet inbe gljegeele «§gt;taöt niet een ^upo en ig/baer geen UPatec tooojbp loopt/aljoo igfp ober al ggebeplt boo? be «Bracgten enbe Ktëatec-Ioopen/ giet in bp nae nabolggenbe Venetien» toaer t bat fp alfoo op be Zee larg enbe bie baer aen cotnen morgtt.
jjebbeüamp;tot nocötoe be groote £gt;tebenbanHoiiandcbefcg?e* ben. etc.
De Wcïinjtungïje fcatiEnckhuyfen.
ENckhuyfen IWptttmm tïilt fptt amp;mt gt*
cregen geeft banbe ettebele enbe alleen-fiaenbe^upfen/ be toelo be in get eecfi ntet bicgt ftaenbe eben alg op een lt;©o?p/ baer na bicgrer 30n ggetoojben: ï©ant bat ggeeft te bennen bit tooojt Enckel-Huyfen. t*3g eenfcgoone £gt;tabt /fiercfe 3ijnbe boo? be$atupjeenbe ggeleglientgcpbt begplaetfe/enbe be rafenbe Zee teggen-ggetoo?pe«/ op be toefcamp;e fp (op bec upterfie bant beg Jterbe ggelegen) niet en paft: 3g gelucbi cg boo ? be ööcamp;bommen toelcbe fp ter Zee becomen geeft/ © erciert meefienbeel met £gt;teene-ï£upfen / toepnigge goute obermttg get pertjtbel begöjanbtg/toelcben fp eengoft ttoee-mael geboelt g eb» benbe/feer b?eeft t'30 6ennelgcb(upt tw ^iftojie) bat befe ,êtaton» trentgetSa«ronfeS3alicgepbtg 12 9 7. get ©ter baecinggetoo?pen 3ijnbe/booj ben l^eece ban Arckel enbe boo? Puteanum bpanbelijc ont« jleben 5tjnbe/ggeb:anbt geeft. 3©o?bt ronbtom omctnggelt met een Jtëup? enbe «oojmg/ban alleen aen be bant nae Vrieflant toe/ altoaer met onuptfpjebelgcbe cofien een 3amp;ijcamp; boo? beZec ggelepbet 3tjnbe/ ban Dieper gemaecbt / toeltamp;e materie bcquaemfte ig om be Zee tegen
tefiaen
VII.
▼an Hollan dr ende Wcft-Vrieflandr»
j-baërbero ^gt;rBepen. ^acrtO oor een anberel^aben bcoj be £gt;cBepen/bp be toelrfee (tact eenfn (lerc 6enCoo£en/opbentoek6eniniKarmoj-fïeen gBeBoutoen (ïaeteen gBeturgBcntfTe met een Difticho ban mp aio ïrB norB een 3ongBe toaO begrepen / toeltB boet gBebentBen beltften be toeltlte Carolus Hertoch vanGeldcrlandtgBelept Babbe om in te tomenenbemtenemenbebe* qttaemfie fêaben toaer mebe Bp IJoIIanöt alber-meefï morf)r quellen/ tn'tgaetono^eeren cn.n. xxxvu. 3®aet gBenomenBebbenbe bequametgbtombat felbfgfjettpt te trrf)ten/a!O0etmee(tenbeelbet: atonggelmgfien enbe berBurgljertn met baren beftcf) enbe beenbe io/ öaer toe bat Bp gefonben Babbe ttoee «grepen met J©aegö-öalfen/be toeltfceBaefï anbere ^olbatenfoubenae-gltebolggtfjebben/ foo fiacïï baer een ©ier-teptfieu foube opgBejïeamp;en jtjn gBetoeefï,
EnChVfaMlnfldlIstaCItls fVbnoCte fllcntl ObrVere adnIXa eft GcLrICa perf Idla.
©efeamp;tabt Beeft toel bc p?t(oban Bet gBemaette amp;out/ gfieboutof Bebbenbe tot btcn epnbe bupten be $tabt een groot (iucB toeegBO ber* re Ianggo ben ©ijtB bed ,§gt;out-Sf ten / aïtoacr men fiet #ont Boopen b een aen b'anbeÉe/enbe be 3drbcpberonarBt enbe bagB! toeeten.
©eamp;teebtf-Iieben oft 23urgeto;gn feer «aerfïtgB enbe bemuftigö © olcB. 5»out/Bet toeltB fp met j® erf-ftBepen b?engf)en upt beamp;te* ®£n ban Bretargne.mact routo enbe mojept jgnbe/Soorfien bat inrup»
een toom/ ben toeltBen be .©oïpBeratBtige ftoffe ber Curben ban fitD peeft/be gfjefjeele ©aetBen enbe Sieeten gfjefteel ftoart enbe bitfi ban «oet 3gn. a©ant onfe EanbtfcBap / Boetoel bat Bet Beeft beguame Sgt;cöut-gaten/toaer in bequamclit Bet #out- toater foube moge inge» jaten tocrben/gelijc fn itaüen en Vranckrijck geft Biet/notBf ano en Beeft ici .et btcn (tertBen bjanbt enbe Bette ber #onne/toeïcamp;enootfaec* Eeitjrii berepfcBt toerbt tot Bet ber bjoogBen enbe bcrBarben ber Wa» teren/op bat Bet £gt;outtefame come/en tn rlepne Itoophenöberbjoge. . ^quot;^eeemantcrban^outtemactBcn/bcrftBepben 30nbeban
®C(en/(tBjgft Tacitus, bat bp bc Hermunderos (toclcfee be Catten, upt be
toeiramp;e top onfen oojfpjoncBebben /berbjebenBebben) gebjuptBcItjc tggetoceft/toaer booj B3ater in een groten Boop b?anbenbe Boomen
BBegBooten3gnbe/bicBtoerbe/enbcboojBft ©ter te famen quant/
boo? eenen feSeren firtjtber dementen beo l©aterjï enbe beo ©iero.
tfoï.ij.
StB Bebbe oorB berfïaen bat onfen ©ooj-ouberoinBaecepgBen 3Unb*na»tflelgt*amp;ebamp;en #ont göemaccamp;t / eer batmett met j®eerf.
3±gt; $
feöepen
-ocr page 52-^Mft'pttt HM Spaengien CIlbeBretaignen begoilft te baetttt, ï©aut upt berbjanbe Clupten enbe totSSficge ggemaecfct 3ijnbe/maet6tenfp £gt;out met feer groote totnfï;$ietbe Zee notg Sout-Beeten (toelrbe menfept bat Ancus Martius eerft ggebonben geeft) ggebjuptbenbe/en» ö e boerben bat toe be om legggcnbc Hanbtfcgappen/ 25p get toelc fee ïtëater ggcgootentfjnbefrgoonbec bloucB :l|et toerbeggenaempt Sik-(out,oüermltiS get upt Clupté metidebel befpjengt 3ijnbe/ boo? ;e» ber e ronft uptggetcocB en toag/to t toelcben toin|ï fommf ge fo gantfeg 0geneggeit toaren; bat fpgaer ggcgeeleüanöen (alg tot gaer groot pjoftot5pnbe)uptgebolbengebben/üiaerboojfommtggemepnen/bat get ggecomen ig bat get üatibt op beel plaetfen foo laegg ig ggetoo j* ben: 3aeooeBuptCurben(toelcamp;eDan genoemttoo?t)totSïflrgen ggeb jargt ?pnbe/ enbe stiet £gt;oubt-toarct obetggoten 3gnbe / lefen'top bat onfe 19oo?-oubeccn,§gt;outgebbenggctrocBen. Welcfeeconfïenu opgoubt obermibtg be obctblocbtcgestis beg Sonts toeleB Spaengien enbe Vrancknjck toe-tyenggt. 5Uefe £gt;tabt foube met recgt Nepen ni ^tabt moggen ggenoemt toetben / obermttg get alg boo? een onbet* anberlntbe enbe toeggefcgicamp;te ojbinanttceen^cerfcgappe betZee enbe berfccgepen gegat geeft/jBebe boo? be gunft enbe pbet beg amp;ep» fetgCaroh enbebeg €ontncj:Philippi,8engefien geen ban bepben in an» bece Sföcpen gaer leben licgtelijcb gebben Herben bettoutoen/omme öenOceano ober te baren/enbe ooc om eentge^Tocgten te aenbaerben.
«tEnbe gier booj boeren fp tot een ï©apen een blauw Schilt met twee Sterren tuffchen twee Haringhen ghefteldt zijnde, obermitgbat fp alg ee« «en^aringg boo? be Zee genen baren/nietfonber fefiere Benniffe ban bepbe fpttfett öeg Verneig enbe ben Sterren / nae be toeitamp;e fp baren.
HOom t0 tmt oaijïcn selegDen mx Enc~
huyfen,toeieB toaer ban bat get fpne name geeft entoeetirB met nacrIgcfi.|3otgtang mepne ic bat get jgnen Bame geeft en ban bteeromme enbe Teer ïanirfte ^fö^Vicitt / irfterrnin»
lil» uacuijtK.jaortjtans meptie fc bat get jflnen jaatne geeft ggenotnen ban bteeromme enbe feer langge taben / ggetromt 3ünbe nnebe mantere ban eeneni)aojn/goebamgge fatme beg tabeng norft ootfi. geben-baeggg ggeften toerbt. jSommigge mepnen bat befe Stabt be #ame ggeereggen geeft ban bjie herbergen/ niet berre ban get ©erlaet (taenbe/ ftoeteB fp be Cuyl noemen/nae be lt;©raegt toelcbe be eetfie ©upfen albaet toaren/ banbe toelrfie be pjincipaelfïe ©erber * l00*/quot; ccn mm «Pt-öangen /altoaer be mu Kffi^SÏ öaec obec-fcgepenbe ontfanggen toecben/toelc gupg
-ocr page 53-van Holfendt ende Wefc-Vrieflalt.nbsp;tfohf^
ofte 13Iaef-goo?n moet toe-fcgjijben: bepbe noemen top bet op onfe lt;5rale een ©oojn/alg oft befe Stabt baer ban garen jSarne ggeereggeti gabbe/goetoelbefetotgaer 3©a{icnfcobaniggen©oo?n boert, ©oe bat bet ooramp; tg trb toil batrbanggeen grooreftoarirgepbtmaecben/ bat tg altijtg bennelijrb bat bsfe plaetfe ontrenbt get 3aer onfeg 3abr* gepbtgciD. ccc. emfjbtg tg hesbonnen ggeboirtm enbe betodotibt te toerben/ nae bat albaer in bte £t omte oft ^tigam ber Zee bicbtoilsS quanten Deene-merckfche Stgcpen met lt;©ffen om bie te bertoopen/ toaer ban ooch noeg ban bie tgbt aft be plaetfe berntaerbt ig/alg toaer bcel ©ffcn-toepberg f omen metten eerfien lt;©ofïen oft |3oo?ben toinbt ontrent bé April, toanneerbe Dcenenbanget ©ewoegbombanHolft enbe ban Deenmercken pleeggen af tebaren. 3rb ggeboele bat befe plaetfen eertijbtg boo? be©ffen tgbereoofen getoëeft/obermitg bebet* tiegepbt ber TBepben/toelcbe baer feer rijrb 3tin ban lt;amp;rag.
3cb binbe inbe Cgjonijebe/ bat albaer een goute itereyben getoeeft ts/toe-ggecpggcnts.cijriaco, intoieng befrgermtngbe be Stabt iö/ toelebe btipten ben t©gtb aen't acncomen beg Zee ggefïelbt 30nbe/ bp ggebalboojben bjtanbtafgftebjanbtig ontrenbtbjiegonbertsaren nae bat get toag beginnen ggetimmert te toerben. lt;©efe Stabt toet £ ggenoempt be©ooft-tfabt enbe boojnaemfte Stabt banbeWeft-Vric-fen,bermaert boo: get ^elaetfegap beg Dekens betoelrbe be ©trergfr fcgealg eenm Stabt-gouber banWeft-Vrieflandt fïelben/btefttg nu begfteeft onber be ggegoo|faemgepbt ban ben Prelaet van Haerlem.
t'3g een oberbloebige Stabt ban €o(l enbe jBelc-fpgfe: aen toienjs eenemeeftegelftbeZeeaenloopt:©et anbere beelometnagelengge* neutgggel0tbe2Ccbeïgenbetourgtbatet©epben/ metbermaerbeen» befeertijramp;e33o?pcn, ©teft ace feer rupme Straten/ toelebe beste-ben eer een Cierfel pleggen te ggebm* ©eeft oorB een b$e enbe fttl* Ie©aben in ben binnenben boefem/toeltberg ggemacb fg groot/maec eertijbtg grootet gbetoeefi booj een «SplatibeBen met eett^ojpfeeti toelebe be Dampt ggenoempt toag/ teggen ober beStabt enbe©abett ggeleggeit 3ijnbe/get toelebe get getoelt enbe be Brargt ber Zee / toelc» be upt ben Zupbttoefien quam / teggenftonbt enbe bjarfiv
Hoom fgbermaertbooj een lerbtr'3raeffel-fprjfc/t'todtft cfpn Po ft-kens toelebe ner ggeng aengenamer ban fmaec 5i]n: tg ooc feer bjucgt' baer ban Peen, melcbe Betelen ronbtalg#infïeniaecBenboojeen lecamp;ere fpijfegegouben toerbt/ eftonber be jHïaef-lieben toerben bie be ©oo^nfege genoemt/bie toelebe / fo Plinius fept/ bat Tiberms fo gaerne gegeten geeft/bat gp biet'eltfien gare ban getCafïeelGeldubaatn ben Sfign legggenbe/te Roomen totficg geeft laten bjenggen
©eMcamp;tfomsöe fcau Aickmaer.
Aimpe»
-ocr page 54-IX. A Lmeer, oft görttjcfeöftööcmepneöolcfe
ƒ-% noemt Alckmaer ig bjie iBijlen gBelegUen ban Hoorn,enöe U. JLtg get epnbebanbe HeetfcBapp0ebetKennemerlanders,to aen allen ranten bp nae met berftBepbcn enDe groote üBeeren omcitigelt/ inbetoelcamp;eicamp;acBtebat ben loop Der toateren banbe ©upnenafto-inenDe gljcrulïet Ijeeft/alfoo Dat befeêtabt fonbet ttoöffel Baer name gecregen Beeft banbe menirBte Dec Meeren De toeltBe op De Cimbrifche fpjaecamp;e Meeren genoemt toerben/aio oft men fepbe Al-meer. ©an befe Bcbbe t'cB berfïaen bat tfiten Meeren booz ©erlaeten/ ïDater-mo» leno Daecbp gefet 50nbe/enbc Bet ï©aiec Dooi ©oojen afgelepbetjrjn» be/op fcfeerc Ijoope ban pjoffgt bjoocö gentaetBt 5tjn/€enfDeelö Dooi Kgmondts enDe Breederodens rtjcb ommen/ eenfbcelo booj pjibtere bp* fonberecoftenbau lr*Dirck van Teglinghen lt;©ntfanger/enbe ban mees anDerc JBurgljeren. *©ec Meeren namen ;gn Defe: ©e Bergh-mcer, flroot Dupfent tbJCe-Bonbert onfet U) Cr gen / Dael-meer, Vroon-meer, Swijn-mcer.Boeckel-mcer, Hey loen-meer, Grebbe-meer, Tempel-meer, CIey-meer,Afcer-meer: Cïcficil bijf ; Voor-meer, Scher-meer,Beemfter-meer,Diepen-meer,enbe\Vaerder-meer: TOeltfteicBbaeromberBael/ op bat fp be Jüatne ban Al-meer bebefftgamp;en. TDeltamp;er boo jncmen «nbe toiüe om bie bjoogB te maetben fal beletten be groote tooefïic* Bepbt enbe oocB be gBetegentBept ban tebtffcBen: lt;£nbe bit tooojbt en btnbe itB anbero niet gBefcBjeben inbe oube S|anbt-fcB jtfien ber laten ban Vtrecht.tiielcBe Al-meer feïj^ben. ^ommtglje mepnen bat be t'famen-fettinge befeo tooojbO/foo bie
ontbonben toert/anbero ntet en lupbet Dan A lec meer, banbe TOate* sten be toelcamp;e banbe ©upnen afcomenbt / booj Voorkens inbe Meeren t'famen liepen. ïöant bp onfe ©ooj-ouöero io ben artgcamp;el A.gije» bjuptamp;elgcgBctocelibooj öefubllantibetooojben /in toeltamp;croplaet*
ïjenartgtamp;el beEngheifche boojfiaen enbe beBoubett / gfieltj'cB aio fp feggBen/ a ringe.one ringe, met Bet cerfïe ben rtngB te Bennen gebenbe/ met Bet anbere eenett rintB/ toelcB onbetftBepbt in onfe lt;ftale bertoert oft tonfupöiO/enbe beöoojen berbetert te toerbé nae beoube gewoonte : jfóaer Baer IteDer reben io gantftB onfmaet Beltjt6 enbe plomp/ be todcBe ben oojfpjontli befeo tuoojbtO tot be hartogen brillen boegen ofte paffen/aio oft be ongBeleerbe enbeBouto-ItebenBetlatgnfcBe tooojbt Haiec tot Baer foubcn gBetrotBen Bebben / alfoo bat Bet foube gBenoemt 3 tin gBemcefi Alec-meer, be toeleBefp Doo? een DDater-Ioop ban Egmondt op Zee op een anier foubcn gBebjatBt Bebben. ©oo;t* toaer een oubt tonfo piaetamp;ett: t'toelcB icB niet toete toaerom bat Bet Mannius een gBcleerbt jBan alfoo beftljjeben Beeft. ©eop-BomnfouBeenDe (licötmaBe bmbe icB bat toe-flBefcBjeben
-ocr page 55-van Hollandt ende Weft-Vneflan dt'nbsp;fol t7
biect Agillo, ec» uSobtfaligfj jBan / betre af-gïjefonbfït 5ijnbe banbe tafccne5tjn0 ©aöers Radtbodi.be toelcbe bias befpottenbebe armen bie Chriftum beïebcn/en t'lt;£onincknJcb bet Hemelen foubêbcfittc/4?* ais bp cfebojpt foube toerben / upt fee «©oop-plaetfe oft upt be ©onte/ ben eenen boet toerfjtrarft. lt;©efen Agülus feptmen bat int 3!aec ent eS Saltcijcpts 7 20. Vrieflandt beljcerfcfjet fteeftenbe Almeergebout beeft/ toeitb tnbient toaer ts/falfe mebe een banbe oubtfïe ;jjn. föaer Ijet ts een pbeie reben/ be toelcbe fept/bat be ïïtercb albaer ban be ^obe t n fjet 9aer 600. gljeboutoet is. Jitëaet naebemael tnbegfiebencb-boecben oft Cfjjontjcbe gfteen bertjael cfjemaect toert / toanncer fp met ©cften omtingbelt tö/enbe nocjjtanö be ^ronbt-bou\»fe!cn oft ƒ onöamen* ten bes Cafteelöboo: tuepntcij platen (boen Jjp tegfjen aen-loop enbe gamp;euuelbt bes ©panbts met25oItoercben enbe d5tarf}tm beeft begin» nen oraringelr te bierDen) opgljegraüen 5tjn / enbe bele feggljen bat |p grootejbteenenbaer uptgijecoept jgnbe/gfjefien Jjebben/ gljeHjcii ooc Nanniusfeifs betupgïjt/ bentbetcbieper/ cïilaetooc onbetjoersmbte gDene/be toelcbe bte groote étecnen gftefien {jebben/oft bc §gt;tabt ban Agillo abebouuiet ts enbe Almeer is gljenoempt gijetoojben. ©efe êtat (toelcbe ober bier bonöert 'Haren enbe een/ be Weft-Vnefen dooj ïietl©atergbecomm3giiDe'metben b?anbtbcrbutbett1jabben)i0nit boo: fjet befpjfugijen enbe gljetoelDt beu lamp;panben feer befdjermt met een Boltoercb. $)eeft feer bele coftciócbe l?upfen / enbe ts oberbloe» btglj ban ©ogfjelen / tötfifeben enbe anbere Etif tocbt ban toegpen be fonbetltnge gfjelegfjentöepbt ber JDeecen. ïDefe £gt;tabt beeft obet tbiee garen nae bet obergaen ban Haerlem belegbert getoeeft banben ^paengtacrt/een algfjemepn ©panbt 3tjnbe besvaderlandts.tot toelcbe te toeberftacn baer be Wanöoope gljebjeben beeft /toant alle upt» blucfjten benomen stinbe / ts fp aen Öjanbt gfjefteben gljetoeea/ booj be l^art-nebjtcijepbt banbe berbaefte ,Égt;tabt enbe ban ijet i?arntfocn toelcfc foo baer eenlgfjen uptblucöt fjabbe gfjetoeeft/ boen fjet eerfï omctnctfjelt ürrbe / foube beêtafetleeDigbenbeonbefebermtgljcia» ten öeübeu. iliaer tertoiilbe beb^cbttnglje lancbfaemboojtgtng/is baer ober gbecomen een gbeftaoigben tegljen / bentoelcben mibtiga» berg oorB bé natttcbepbt bes natunjltjcbe bocfjticfjepbt bes % anbtsut fietlaetftc banben ©erffl / ben ©panbt fcljanbelöcben Ijeeft boen op» fejeecben ^gt;pijabooehbnrjaet leggïjen/bebatben Ijetgbeenebacc
top af gfjefe»btbebbm/anbereCafielen/baubeHollandtfchePrsncen,
gfiebotituttof een brfebernungtje tegbenbe u^eebtljcpptenbebcrtel' Bepbt bet Weft-Vriefen.toclcb ongfjerufl Wolch/ booj gfieen $eberia. gfjen gbenoecb gbetoaerfeboutot toefenbe/ben Hollandtfchcn boooent met gbeflabigTje fjnballeu bermoepben enbe quelben
ï©cfe Cafteelen lacgften een öooab.frlioot-toecgbö ban malcanbe^ ten/ op bat fp met gbemepne bpfiant te Itcïjter be toelbaert ber gijtnre bieiit pctgcbel toaren foube mogïjen (laenöe fioubm. Namimsg
-ocr page 56-Beichtijvinghe vande voornaemfte Steden
fupggtbatfe bepbe ban Matten van Roffum bernielt ,tjn getoeefï.$ie$ berbe ban Aimeer baat meer ban ttointii gpaffen'feptmen batVeronar toaerban belMbest norg ggenoemt toerben / ggelegljen ijsggetocefï/ een oberbïoebigge/betooonbe/ enbe ©olcb-cöcbe Srat/toefenbeboen fer ttjbt een eemgge Coop -fïabt onber be Weft-Vriefcn: JBaer ban foo groote Qgebbommen toerben feer clepne tepebenen ggeften/eenen om* gfjetoojpen Hoop beö Stabtg/enb? alleen eenigge ©eubelen uptbe herballen gfteboutoen/( alfoo men bermoebeitban) oberggebleben/ toelebe be göebaeiitemfTe bes naems tot op befen baclj befegermenbe/ tiaebelt;©ofi-5fjbe tnfftgenCoe-dijckenbeLanghe-dijckberreban baer ggel eggen/Veronen fes c3mpi(ggeltjcbertotigich teboa^en aengeroert ïjebbe) ggenoemt toerben/feer to?urgtbaer ban Coojen toefenbe/toaet fcp get lt;©o?p Pancratie ggegepliegt ggeleggen tö. ©et ig ggeloofelgc feat befe Stabt be boojnaemfie ber Weft-Vriefen ig ggetoeelï / enbe get ©ooftbefeg taolrr/een oojfaec enbe t©tenarefTe beg Crïiggg enbe upt* finnirgepbtg/om bat fpfeer bequaem ggeleggen toag om in Hollandt te ballen. «Cnbe öe Cg^ongeben fegggen bat fp baer nae ban Iohanne Hannonio ben lt;ögt;rabe/ obernntg gljebjoocben troutoe/enbe birbtoiljS bernteube toeberfpannicgepbt berburben/enbe tot ben gr onbe toe upt* gberoept enbe omggetoo^pen ig gftetoeeft, enbe ben frtoerf) baer in ge* flelbtjgnbe/berboben toeberom pp te Ctmmeren/ toelrben men oocb mepnt ggetoilt te gebben/ bat be ggebaegtenifïe beö iBaemg te niet ge* bacn foube merben: 3ae foobar.tgg enbe onberfoenltitb toaö ben gaet bie gp gaer toe bjoegg/batmen ootb fepbt bat gp be €nggelfege ©ep?* tracgten tot get ber öerf ban befe bloepenbs Stabt bettocebte /enbebe felbe beuptfinnirgept befeg ©oler ten beften ggeggeben geeft/ ttaebat boojgetberraebtbegBurggemeefterg Phobi bentnganrbtoeggela* ten toaie / tot toelcbergggebencbentflenoeb oberigg is ernen^oojere gfteleggen inbe berballingge ber «tfalïeelen nae bp be Stabt/bermaeet üoo? ben jSarm ban Phobus, toaer onber men fept (algbanganbttot ganbr oberggelebert) bat ben ©erraber/ bte een Haerfe bol gfielbt tot ben loon 5ijng Scljelmftucj: gabbe/ggetoojpen/enbemet «erbe ober* ballen lept. ^tb gebbe berflaen bat be ©ifïo?ie ban be omggetooj* pm Stabt/bfeban een fëjteffer befrgjeben toag / in get lt;£!oofbr Hevl betoaerbttoerbt. Gulielmus Goudanus, Ei afmi mëbe-ggefel ber fin* bien/ enbe totSteyn inbe felbemantere ban lebett atbepbenbe/geeft be* ff Stabt ggebacgticgsctoeefï inbe ©iftojie ban Hiero Scotus.betoeic* be banbe Deenen omggeb|atgt toag met befe berfbeug,
Quos prifciFrifios olim dixere minorer,
Aröoo aFleuo, pelagiq;venitis ab ora,
Tum vobis Vcrona caput, nunccampus amp; aruct,
amp;iterum:
-Frifijs, (Iquando bella vocabanr,
t uijuanuu Dena vui_lt;iuau
L * er0nafuit,ac cantae gloria gemis.
-ocr page 57-van Hollamh endcWeft-Vriertandt.nbsp;fol, i ?.
ScBentoeet boojtoaer niet toaerombelt;£gjongcbenbanbefe,ggt;tabt ggeftoeggen gebben/algfp bie alleenlycfe obecloopenbe/fimpelgcfe ge» noemt gebben/tett fp bp aüontnpce battiilcj: gefcl)iet fö/ ofbooj be on« beBentgepbt ber toaerf)epbt/ofte boo: ben ©panbelgcbett gaet leggen befe Stabt / aïö ünUenbé be ggebacgtenilTe bec felöer gantfcgelïjcb te nieteboen. IBaer ggelijcbertogss 5P totggetupggent(Te begSaerg boojtbjenggen bit galbe berffeeu / ECCe Cadk Mater Friste i alfoo ig baer ban oocb openbaer betogg/be plaetfe pan get amp;£tc-gof boo? ben naembeamp;ent / altoaec een fouten lt;£rupg (uanbe jkacomelingenbaec nae onöecgoubett/om be ggebencbentffe enbe ottbe föeltgte te betoijfen) Bgefien toeröt. ^©elaetfle ggegeucggtjeniffe befer #gt;faüc ig een €a* peren «Clorrfeen/bangtjenöe ttibe Ceccbe ban een ®o?p get toelcft om een oojfaecb (mplonbeftenbt) Valcken-Ooghe genoempt toerbt/ op get toelche men bint bat get te Veronen ggegoten ig: €nbe nocg een anbec ban get felüe jfóetael/toelcb tot Londen in Engelandt obergcbiatgt ig,
Nicolaus Vorftius, een JBan ban groote ggelterbtgepbt / Öect o? ber Slepbtfcget amp;cgole / geeft mp Dooi een biicf onber beel anbece te ben* tien ggeggeben/ bat gp ban een fiecgtf-ggeleecbe ban Coelen, een man ban gtooter autgo|ttept ofte aenften/bei ftaen geeft, batinbe ©ifl:o?ie/ toaer in be föepfe ber «glff-bupicnt SBaeggben upt Enghelandt befegze-benia/bertelttoojtibatbefe jUaeggben in,êcgepenggejtelbt3gnbe/ enbeboot een ftoaet ontoeberggeö?ebert/tot Veronen aenggecomen 59n/get toclcbe ban bit ong Veronen toaerfcgijnlgcft ggefept ig/om bat befe coop fïabt ggeleggen toas nae bpben loop ban bie ötbter/be toelrfee uut ben Rhijn garen oojfpjoncb gebbeube/enbe be Kennemer, landers ban atgtCCen befluptenbe/ boo? bp Crabbedam tnbe Zee Itep.
50aectoecbtoocb nocg teggentooojbtgg bpbelMbcnbanVerona ggetoont een feer lagge enbe golle plaetfe in get Hanbt / baer men \ept bat ben monbt enbe aeucomen m «abengggetoeefïte3gnboo?be Scgepen bie upt be Zee quanten, ©efe geeft oocb get gemepne bolc» Ben bec $iebic6erg/naebemael fp baer nautoelgcr toat ban gpegooit/ 3ae ban ggebjoomt gabben/enbe bat be gelooftoaerbicgept berjutfo» rten ontbenben/ bat fp ober ggene 3gbe ber Alpes ggeleggen toag; leer beufelacgtttg op bat icB niet en fegggebalfcgeliicB/m plaetfeban Ve-rona, Bonnaggenoemt. 39efe Coop-flabtgmacgttcgepbt enbe groo» te rgebbommen betogH get recgt ber ©tfTcgertien mclcbfp gabben foo inbc Meeren, alg inben Rhijn enbe be Mafe, toelcb nae bat be Stat om» ngetourpen mag/ tot beg fintenSncomen enbe Scgatten geboeggt ig: TBger ban oorfi tot op befen bacg toe met ben naem Vroon,te ben, nen toert ggeggeben ben Cgol/ bte op be boben-ggenoembeplaetfeit ban get r eelt bec ©tffcgecijen geggeben toerbt. Saebatnteerlage* nbebiebt ofte lanbt banbe berbojben oft ggerugneerbe Stabt geeft fpn epggen SeecBen-meetfec ban oubtc Veronenfis gïïEtiacnit. w Vorftius.toaec ban icB een toepnicg te bogen bergaeït gebbe/bat
-ocr page 58-Befchrijvinghevande voornaemffie Steden
Bet Sigillnm ofte ïBavcn befee ,ggt;taöf boo? cmtrl) gOebal ober atptfa' reit geüonöc BeeftinCoopet gefuebé/eiï alfo banbe tüoefl fcettcert toag öatitieug|)ec'ngJ)eigt;aentebf6cnneninotï}t/lj£ttoeIrabcojecneult;£5out fintt gjiereinitotit enbe afgBebeegBt ;ünbe/eiibc baer nat tn IDag gfio bjucfef/brfe fcoigBenöe ƒ tgup^e enbefcl)?tft gBetlioont ïjerft / tocïcii tc Bier oocb om be outöepöt te bernteutoen Ijf b toilfen boegnt/tnbc toelo Be eetien SSrcnbt met UFtgBereramp;tc bfeuglielen/ enbe een 1'tof er t tot ren teptBCn bau macijt enbe 3u(ïitte aenbz retBtec-Banbt Bebbcnbe/ upt»
CÖCbtClti^nbsp;Sierde Figuyr in bet Latijns Exemplaer.
EDam, g£lf jfft tOP fitt Utt UI ÖCfC miï tljfoCll noemen/tg boojtgben ban onfe ©ooj-oubtren Ydam genoemt ofKtueefi/banYda ofteYaeertgtg een fötbtcr/enbe tiurenïDa* ter-iepbinglie/ be booptaemfïe 3Sercamp; tsi ttocB tos omrtngenbe/ Uirlc» fee öe abt leebtgfjbc banbe menttfjte ber (iaenbe lIDateren boei Bagt; ren ©erlaet/ met beu gfjemepnen naem Dam gBmaemt. ï^et naejïe t©ojp Middely gFjefje ten/om öat Bet in Bet ttitbbel ban be Ye gBelegra ig'betupgljt ootB öe ïjerromfïebegwaring. $ettj3fen$tabtmetee» Jïhipj enbe lt;©ratamp;t bef!coten/bennacr bt booi öe goetljept ber €afen j lt;5TameItje6 rtjfB / i-net een lange $aeben / enöè bco?namelnrbmet een Becrlijcamp;e^fBeepf timniecuigBebcretert/foo bat gl)p Baer toaerbigfj acBtcn loubt/bat Bet groote ibrljtp ban Hiero Alexandria ciBcnoempr/ (bf ter enten 25ergB ban een Jgt;cfifp gBelijrftenbealbart foube getint* metttufrbcniïlamp;autalfulcfeegrooteenberupme^cBepenbjerbenal»-baer gBemaet Bt/enöe inöe Zee gBr bjatfit öoo? Bet bernuft ber£gt;rBtp-ttmmer-Iteben / bat fp niet mtnberfïanötgB / enöe tebettoenberen en Jijt! a!0 Phii'eas Tauromitanus.bte bJClf ttebat groOtciècBip Hieronistlf* gBelattn Babbe / ofte alg Diodes Abderitcs, om fiat Bp Helopolim, eetï gnfirument baermen be Steden mebe befto?mben / enbe ban ottgBc* foobelsjrfie groote toag/tot be êtabtRhodesgBebjarBtBabbc/ombfe baer mebe te beberfucn. ©cfèamp;tabttgban Hoorn, fo tc ï©ateralg tcHanbe/ttore fiolen gBelegBen / macr fp totjramp;t een toepnwft betöe ban ben 3Mjam ber Zee, toeltBe top öe Zuyder-Zce noemen.
De Ö£fCÖ$tmtgï)e üan Monickendam..
Monickendam ts gelegd een amp;tegs
ban Edam, acnbe €gt;o)t-3tjbe Beeft fp regen Baer oöt ieggen een «plant Marcken gfjenocmt: ï?eeft ren fitlle ffioefem bet Zee; ïjet tgcctt clcpne £gt;tat/eeufüeelg met cm Wal/ eenföeck met reu
IBupj
-ocr page 59-van Hollandt ende Weft-Vricflandt.nbsp;ƒ of. T
Men omdngbelt. lt;©en oo?fp?oncb baerjs $aemi8 beeft ip fonbec ttoijffel ban Ijet naefï-leggbenöe Meyr berfiregficit/ t'tncfcU Moniek-mevr gbenaemttoag/toelcamp;Meyrnuboo? be®ijtben totgbeflooten 5Hnbe een beelbattben Boefcm bet Zee, boo: toiengberflinbtngjjcpet nu met beel anbere bergaen ig/bcfeïjermt 5t»tbe boo? fjet €plaut tóelc be baet boo? lept l be Jl)art-febepen enbe €oo?en-frgepen met een on=gt; ro?eI)eItjc6e enoe b?pe ©aben oiufaneamp;t. .jUaec nip bunrkt boo?luaev bat be optnten in be onbeftentltepöt ban foo grooten outftepbt niet be» fïaen mogen / te boeten of Ijet Mevr jfjnen $5ame beeft ban MohickHo-ven (niet ben gbeenenbteluvenalisfcptgöcöceleepcbenagcujiirpente Ocbben)ben Heerc des Meyrs,enbe befer plaetfen/ofte ban es: Monick-cofter bejs Cappelg enbe ftereb-betoaerber ban bet ï©o?plt; L^ct tg be bJaerfjepbt norljrsns tttet ongöeiüeb/bat sip/bte nuMonicke -xd; -n gfje* noemt is/ eetttjtg Monick-Meyr-Dam gijeberen ig gbelueefï fjt mib» betfie beg tuoo?tg met een intree buig ïBetgnemenbe/ ebcnüjel tui ben beter onberriebtenbe niet tegjjenffaen. ©ant irb niet bat jntne b?n om metPitaco ben ramp-bergter te flaeljten op bat te bet berboon* netiMiirmiilioncra terneberbjerp. Jfêptgoocbfeertoclbebenbtbat baer fommi glje banbe gfjebaente eenö Monicks, boel tb 5p fegggen brö Stabtg T©aepen gfjetoeeft te3ijn/ftaenbe met een gl)ebno?be ünobfe/ alg eenen ttoeeben önobtf-b?agenben Hcrcuius, ben jaaem beg Stars lullen tteeamp;en / maer ic en meet met mat getupebemffe ber ©ifto tpe oat beüorjfen fullê/ ooe ig mtjnboo?uemen niet get perijtbel ber boaec* bepbt op mp te nemen. 3tb bebinbe bat befe Stabt al gbeinee(i ig in |ct3iaet cio.cclxxxxvii. optocItbenbeWelWiefen,tmllenbeben Biflbhop van Vtrecht te ljuipe romen / albaer met fjaer S^Pf^P? afngöcromen5giu
DefcöH)isïngl)C Dan vvecsp. T TEesp (tBtiCUtbattCarelvatiGel Xiu
V \/ der ben lejien ban bien fJacm iugbenomen/ enbe tit ' T bjanbtgÓcRebeni0obetDecfi/bcbbenbeinï)e©a£co ben/ met ftiebt gbeamp;eebt j'Hibe/ jfatbelett geboojpen / alg be Bo?gerg al te feer op baer felben betrouüjenbelt;©arntfoenenüertoefbentn tc laten) ig een Stebeben t'toelrb banbe eene ;gbc met een IBup? omrfu* gbelt ig / enbeaenbe anbere itjbe be Vaerdt beeft loopeube / bie upt ben Rhijnbp Vtrecht garen lt;©o?fp?ontamp;beeft: nu niet ggeatbt nae bat bet paffelitb toelbarenbe ig ofi flojeett/enbe boo? bet llaerbenen grof 8fjebeef/fjoe3antgbeTulliusLevidenfam Baeynoemt/bermarrf. ®e 23urgbers 5pn tamelieb ban mibbelenrU e ©tipfen nae ben SSerbt ban beiaUtetg^ön bo(ieItjtb;boo?namelöcb aen beti lt;©eber banbeuoo?bp
loopenbefciüiere, atfebebmbe bat 5poocb in bet ^aec 13 5 6. met
e tö
-ocr page 60-Bcfchrijvinghc vande voornaemfie Steden Baer lt;£gt;Bebupie Muyden betbjanbt iö gBcboeeftbanbenBiffchop van Vtrecht een bah Betnbsp;ban28rcbel. Het is gljelegBen tojee mg-
Jenüail Amftelodami
Mi
XIII.
De Mtf$)tomsJjC tm Muyden. 'uyden aett Ï3C11 fljOUamp;t tjatlttë Vaert
lettBen/Babbe eertgtbs benpbelemüaemebaneenamp;tabt/ —. t —„naebemael 5pmeefï ober al geen Belten en [iabbe:jSu Beeft 3P eentgïie foojtten/ enbe ts met eentgBen W al omcingBelt/maer fccc laegh/ enbe tutTrtjen bepben herballen enbe afgBebiooben i alleen tuf» lcf?en tïoêe lt;©Bebup?ten ban ï?upfen met een öjugö bereentgBt ?önbe loopt beöiebiere baer top ban gBefeptBebben. ©e Subjoonberssgti. meeflenbeel al ©iffcBets. ©ieBtbp Baer 10 gelegen een feer bequaem enbe baft Cafïeel / altoaer ben jBonbt banbe ©aert tnben êuptfeBett
2lnBamloopt/beimaetbtboo?begebancfiemffeFiorentij. «tiptSgele» gBenbanWecspbpbebifebupfentfeBjeben. Muydenbooj eengBebal üürbjanbt 3ijtibe /enbe baer nae met nieutoe Hupfen toebetom opgBe* timmert/is ttoee^aer baec nae banbe Gclderfchen ober fommtge üa* ren berbjanbt gBetoeeft. ©e gntooonbers hertellen een ƒ abule ban een Meerminne ban Baerliebet gBebangBen / enbe baer nae to:berom gelaeten met een ongBelutfetgBe totfpjaecb booj Baerlupben/ met öe toelcbe 3p foube te bennen gBegBebcnBebben bat Muyden nimmer» meergreoter gBelueft tebertoacgtenBabbe / ban Bet toelcbe Herman-nus Goudanus bie bit bctöaelt/fept bat Bpbe ƒ tsbule gBeen gBeloof en oBeeft.jNiaec bat ebentoel begBefcBiebe bingBen baer ban gljetupgett,
S)ewcïj$tomst)e aan Naa d en. xim IV TAerdcntöeenêgt;tat mtttoaftrapupien/
j XJ bie meelienbeel met ï©tjngaetbé bebjaflren3iin en omringt/ X matB ntet tecBt een ï©eebers-ttëincbel gBenocmt toojben/ foo feer 5iin beSnbJoonbersgBebioonbefpoelbooj BetïDebi telaeten loopen/enbe be feBamelen te trappen, oor oeffenen 3P Bet T©oilen/enbe inbebam te treben. Sn be timmeringBe enbe fraepicBepbt bet ï|ut fen JS5P Weesnfeer ongBelgcb. Hier toojt be goncbBepbt gBeleert booj Lambertum Hortenfium tot Montfort geÜOjeneen fraep Satyrographus, enbe boojbet beftbjttben bet bingBen ban Duytfch-iandt,enbe Vtrecht feer bermaetbt/toelcbe befe Stabt met een aerbtcB Carmen bercterbt Beeft /enbe berupgfit bat 3p banben üepferlgcben Arent, ben toelcamp;en win Batten ScBübtals notB betBoont/berbregben öeeft.^e|e ts Bet iooftbanbe geevlgtódepot ban Goede4andt,toeltfe be bebucben enbe
-ocr page 61-van HoIIandt ende Weft-Vrieflandc.nbsp;ƒ01. zo,
pBeb?eetbd0tbe gBctuoont e Goey-landt noemt/mttibtö banben 3Uep ferOcto oeneerftenban bien jfïaem gBegebett/ Godelae de Abdiffebati bet Cloofter ban Althenae,eube met Baren naem/ alg met een grooten fien-fdeniuntb üerciert/ banbe toeltbe men leeft bat bet tergt gecomen ts/tnbe plaetje ban een bjelbaet/aenben Prince van Hollandt,ööcB men gelooft bat befe ontftaen fg tot be öufinen enbe bertooefïtnge ban out Naerden,ftet toele totter aerben toebanben Biffchop ban Vtrecht.toeïrb nanget ^ups ban Arckel toag/ tot bjoefBepbt ban beien omgBetour» pen enbe gBeflergt ig gftetoeefl / altoaernueen IBoontngge ber Mo-Jüu 6leScn aenben Boefem ber Zee) beforgt toert. SDefe amp;taöt i0oöcrb?ie3aeren/inbttjammerltjcfeeenbetierlaecbelörfeeontoeber/ «npten rcrgt enbe reeben/ teggen alIelt;©obbeIgrBe enbe ijBenfcgdrjefce petten / tn een groote ellenbfrgepbtggeballen/ alg ben .êpaenfcgen .^rgcgf-man / f booj get obergfjeben be $oo?te ggcopent enbe baer in n5nt1ÖC| b?ebenöe bebjieigelgrb bet berbont/be gantfrge ^gt;tabï met moojben/ onbetamelgrbe Boerericn/^joutoen fcljenbingcn/enbe oooiefturben/ (fonber acgt te nemen op lt;£eöt/ lt;©uöcrbom of geQacöt) jammerlgcfe berbult gïgt;etoee(i,
IDeöefc^t)t)mfiï)0 fcanGorkom.
GOricom, ren oigt;eti)!octne$e rnfee rtjclte xv.
amp;tabr/geenfing ban blepnen |5aem/ ig ban clepnebeginfelen tot oberbloet ban groote iSgrbbomnten ggecomen. TOantw £ quot;°o?fpjonrb baerg fêaemg geefttoan een Boop beropbe enbe arme «tljctierg/ ber toelcber rgrbbommen (gBelfirbettoggbeTheocritiris) toaer en ben ©tfdj-fjoutoer/©obber/enbe bdïQcbte ftetten.tDcfe fjab* oen gaer jutten aen öe Linghen een ianrfifaeme enbe fïil-Ioopenbe I3t» «tcre/altoaer be Mafe enbe Wad in malranberen bloepen. lt;£nbe toer» oen ombaerearmoebe enbe ^upflgtften roobt/(fpobtg ggetogg) Go-8nenoemt/be toe Itbe algier gljebtoongöen jgn gljetoeefl te tooo* „!quot;£fanÖaeren lt;©berften lan ben febenben ban bien jSaem tot be ggegt; f»th nArckel. UMrbebepIaetfetebooienbpArckel ggeleggen/ r! L s mf bnn een amp;tabt beranbert / enbe met een Jfêupj omringelt geef t/baer bp boeggenbe een toel ggeboutot €a|teelgt; een onbertotnne* tgcb toerrb enbebantotnemenbe€immeragie/rnbebfitinget^aet ban onfe berlofTingbe. 1230. 5»p geeft baggelrier een oberbioebtgge JBercbt/toelcB beo? allerlep ggeflatgt ban ©oaöden/enbe mennfcötï ban allerlepe eetelgtbe toaren/berdert ig/ toeltb ig een boebhtgge ban Sgtbbommen/etibe oberbloebt. ©an Bet opperfïe beg Stertb-tojeng/ madjmen 3ien(alg Bet claer toeber ig) ttoeeen-ttointieg bemup?be jèteeben/ bebalben ontelbaere ojpen enbe toeben/ een tot-ftdjtbat be ©ogBen feer aenggenaem ig. geeft bp Baer leasden Bet ILanbt
bais
-ocr page 62-Betehrtjvlnghs vande voortuemfte Steden tjjm Hercules, Arckcl gljenoemt / alüjaec üerfieren ben Wbtfrfjetï «crcules, nwt Dien Thebaenfchen Demmer der MonfterenDiebanDCIt WBefongen tg 5 tin Hegöer gbefiabt fjeeft/buelrïtcn teft Stti.! 5'fquot; om 30n bunemenbe aBcuggt arngöenomen Beeft: ©m bateertgtgDe groot-babigïje /Bannen Hercules totlben genoemc ?rjn/ be€otuug{jen Iovcs, enDe margtiggen tet %te Neptuin,
Oortcumtëgpelegöenönepijlenban^röoon-fioben/ Omiffaeft htc delcriptjo co lumniarum Hercules.
De ÖefrïJHIinHgïje Mn Leerdam.
LEcrdam is ttn £gt;ttbtlm met een mm
beflooten /gfjelegfoen aen bie tragamp;e ÖflriecebeLinaheii met oube SÖcb?o6en jmnagteu ontciett.9 et fiaet SS
BoöpSl ftnÖ 10 lJst iu£tó **W 3ae bee! mm een
XVII.
fVIII.
De öefcljtjtunQlje mx Heuckiom.
HEuckïom aettbe feltoe mfot tt Qfieïeaöen/
^t«ÖeBen / Befebenöe een feec out tégé .. J^aPeei/öet teelrB een toertb banben Alemanicus Hercules (lt;$obt ï©outs) toeefen foube : HMeBp ©eeren ftaeren afeomfïbebb n ban Otho ben jongiten^oone ban ian.bln aröflen be^aeZi?thquot;t W ^«{V^'-öc bieltbe albereerft befe ©eerigcböepbt batnfinm ©abec notö lebenbe/atë tot een göefcöincboinfangöen beeftquot;
A Speren lö ^ItQljttï bpÜC fcOOJgaetlfce
■©efe Stabt tg een bjoebicfj gjaer getoeefï / bet 'laec ban V 1T Kj r^ Sf/^^ÖJptb / mét een gronten
: vi.
*anH«llandtendeWeft-Vrieflandr.nbsp;jftrf.u „
DebrfcljitjVïmglje toan Oudewater.
Oudewater een êgt;tat feetfcoeïfcerfien met xix.
getoelfbejBttpjen/tObol ban rgtBe ©urgerg. ©efcmotjjt' men met tecïjt noemen een IBmckel ban ïtenmpeSTtmBeno/ toelramp;e«st Bet btepben banbelSettett/toaer mebe men gBetooon to bm Hanng te bangïjen/feer gBefoc!)t toerben/met toekB intomen alken 3? bp itae rtjrh toert. 10e -JutooonbetO toetbcn ban Ijaet «©Bebupjen met een balfcB fpjeecb-tosazt getcrgBt enöe Slaepers gftenoemt / Bet toekB tcfe betflae gefpjoocamp;en te 5ön ban een naerfftgBefogBe/ oft (fooment feggenmagl)) ban een neaf-toüfe fo?cBbulbicBcpbt inbe ^upf-öoubm-«Be' bie 3p gematitljepBt ofte fpaeclijcfeftepöt noemen/eben oft 3? met bie foigije in't mibben banben bagl)/ met öte giongöerO ban Horatms, ben flaep berbjeben: Jlïaer tc raepne bat 3p tot fjaet onfcfjult ban nae» te #I)ebupien Bier rocbe beffljtmt toerben / toekamp;er ooglje nae Bet fpjeecötooojt Akipkrlt;onis,io gtietooon nijbicB te 3üm 3clt bebmbe bat be|e ober no. 3gt;fleretitngftenomen iogBetoeeflbanöenBiffchopvan Vtrechc.öie uan Bet lt;©Beflati)t ban Arckel toao.
Egt;e befrljitjtimsïje tian Roterodam.
Ten ts gljeenfms tujiiffclaclittcï) of Rote- x ^
rodam Beeft Baten fêaem ban beRocte oft Rotere (toant alfoo io be iStblec / inbe affacBttgBe enbe fltbberigBe ©elöen bobcn Benthuyfen fpjuptenöe/ genacmt/) Verlaet oft Sluys.ÖOOjljet toeIfUe3p inbé Rhijn(öte ben #aem banbeMaes albaer aenneemt)loopt. ©e gee-ne bie nae öe opinie banbe outotfjept ttacft ten /mepnen/booj be autBo* titeptSebaftiani Munfteri, toelramp;e k al 0 niet enöe onfeamp;er öoube/bat öe Stabt gijebout to int 3aer ban onfe berloflïngBe. 4*. aio oft Rotenus ben Conintfe ber Francken, te toeten befebenbeinbe ojbje (toanttto conti fubtglkö in foo grooten ouberbom fjet gfjetal te Bunnen reetfie-nen/)Baec gtont-boutofeleuofc fonbamentengöclepbtfoubeyebbett/ enbe nae Bem gBenaemt / enbe albaer begrabenfoube ;,tjn / Bet toeten booi öe gBetupgBentlTe ban Hieronimus Gebwilerus llitloji fcBitibec banbe «©raeben ban Habs-burgh ouber bc t'faemen-gecaeptej rlltiften CtcfteCt tO 'gelijrBettoijs moGerarcius Emüiusfeen Sntoooubcr enbe een JBan ban tl fonberltnge geleertBept en bekeftftept/ öe toekfte tn befen beele onfeboojnemen 00c Beeft gcfotljtbojberlijc te 5(jn/)te Bennen gc-geben Beeft. $et toelrBe naeöemael Bet met febcre enöe balie betogl-r eberen niet betupgBt too?öen Ban / foo Bomtmen tot ben (eet toel belten ben toeblucBt/ tn onbeBenöe ötngen/een berfiert gr aft/in Bettoeie-
Be Bet Ittgt gamp;eloobenöe ©oUpamp;en fept begraben / enöe gfjebonöen te
f
-ocr page 64-?Ö n «©öebeentênenbe ï©apenen bie een Ji3enfcf)e ban be grooteeetteiS iSeufente bennen gatten/ foo bat ben genen bie niet en gljelooft bat bie een banbe Bioebcroig banbe öeufen bie (gfjelucfï topgbefept hebben) tot Enghelandt in befe onf e lt;ögt;f)ebupjte3ijn tomen tooonen/ faï boojtc becfcbijnf raefêbetcjijn. jtBaecbefe tö mcetbaoutibi)ffcöebeïfteringt; gDe/ naebeinael 5pgbeenba(iitbepbt ofte jf onbament om te gljdoo» ben beeft / en fat feer licbtelijc tot getotfl bunnen inerben / tot bet göe# moet banbe gbeener toeltbe 'tot bet becbolcb ber ^iftojien gljeleert fal bebben/bat Pharamundus ober beel langfier tobt ban gaeten ban befe f abule fepbt/ boen Honorius bebootnaemfte in't firtcb toas / be eerfïe göetoeefï io bie onbec bet ^anftfje ©oirf; be Cantncamp;licbe 4j?ere/enbe ben tijtel banben opperfïcnf!aebtbegf)cerbt/einbetotl)emgf)cnome!t Jheeft/tóant inbien Roterius boo? beu fibenoen Contnc te Fiouöen toaetr foo eojten tijbt nae bet oberlriben Chrifti,fo bolgbt bat béFranci maet Öonbert 3acr booz jijneit geboojteu-bagb gl)e[ieerfcf)t foube bebbeu/ itcn toaerebat3paltéfaemenbanfeeceojten leben toaeren gljemeeft/ be toelcbenoebtans op Die tijt onbec bien naem onbebf tit gtltt getoeclt, ï?et fcljtint ban bat benbinberbanbiclifïigbeleugbeu /toiegpooclt gfjetoeefi 3P:$acbolgenDe be ©oet-ftapuen tjeö balfctjen Derofijjfjccfc totilen betfierbe $aemen ber Contngljen banbe $aemen bec .êteberc tot-trecben. lt;©e reheningbe bejö tijbtg të Dier tegbeu oocb fïrijDtgb / be toeltbe be gbeDacbteniffe banbe alDer-totnemenfïe outbept/ban bat beètaötgbettmmerttsi/caempttuncbetibetberloopban.5 oo.gjae» ren/ ftoelcb gfjetupgöen bes ^tabtö ^ibilegten/ toelcbe niet anber$ enfpjeecben.
#et io fonber ttoijffcl bat be plaetsS baer Roterdam nu flaet/eer tijbtjS een op enbe af looptnglje enbe bebloepingbe ber Zee onbertourpen gbetneeft/ bupten be ©tjcbeii banbe Maefe.bati bet toelcbe men een (c* ber befcljeptfienban inbe ober-gfjebïeben CepcSenen banben oube» 3Dgc6 / toelcbe fcljgnt binnetoaertg gbetrocben te50n ban ben gfjcnrn toelcbein befen tegcntooojbigUen tgbi tegfjenbe «SbbcnDe enbe oloep» enbe Maefe gljelept iö /oocb tot be diepten toeltbe De.Maefe ben 3|5tic6 booj-gbebjoocben 3tjnbe/ albaer gïjcïaetcn beeft.® oen 3ptoillenfeg» göen bat ben ouben 3EUjeft ban Hooninghen (een CafJeei 3ijnbe onbec be ï^eerlirbbepöt ban Affendelfc) gljebiocftt tot Croofwijck een Caf* teclben gelegben acnbe iSibierebeRotta,enban baer totfjetSDojp batt Ouderfchie, enDe bat bp ban baer tot aenbelDcfïen banbe ;§gt;tabt ban Schiedam epnbe genomen beeft, ^etiöeen oberbloeDfgbe ,Sgt;taDt/öeb» benbe groote fitücbbonunen/ melcbe3pmet be becmaerbebanbelingfj ber Eaetbencn bermeerbereii: JBaer beoznaemelijcb tot be Zee met fjet bangen banbenHaringh.toaer toe3? op een gcfetten tijt bejs 3aerjj berepbt Ijebben een raeniebteban feer grooteiMflcberö «éeftupten/te» gljen bet gbetoelt bejs ©panbts göetoapent / bie groote 5ta|ï-fcBepen Jjpnae göelijcb/bie 5? iiuyffciuioemen^p Beeft eenamp;cöeepjs €tmme»
tinglj?
-ocr page 65-van Hollandt endeWeft-Vncflant.nbsp;foln-
ngbe/met een toijbe enbe Rille ^abm/ baer beel ,igt;tgepen rn mogen/ oocb inben binnenfleu ©oefem bec Maefe boo? get bangen ber Salmen becmaecbt / toelcbe ^aben 3P meteeneamp;aep ban gatoen blaeptoen ^teen/niet fonbec groote cofïen üoojfiê Ijeefc. Defidenus Erafmus geeft be gitabt een onfïecffeltjcbe beccieringlje enbe liegt ggeggeben/als gp gaer in ;öne fcgnften ober al met een banebbaece ggebencbenifle a'S Stju ©aber-lanbt enbe gfteboo?t-plaetfe behent/toelcbe onbec öe üoo?* naemfie beccieringgen ban onfe tijben ia toaert ggeacgt te wn/als ö je een tepeben tot get Cafleele Palladis met getn ggebjacgt geeft/ ban alle lt;6gdcecben met tecgt nae te bolggen/ toelcbecS ^upp baer gp tn gamp;e» booicn is bicgt bpbe üerebe ftaenbe fo menicgmael alft banbe bjeem* belingen befocgt enbe eecbtebeltjrb aenggefien toojt It'toelcb ootfe ban baer niet min begoojt geeect te toojben als be $utte Romuius toan ben Romcynen)foo menicgmael macn befe amp;tabt met ggerecgteglojwget $gt;ooft booger cp-ficbeu. mtöneggen3aer gelcbenbatbefe *gt;tat/ «iet fletftt ban ©upfen/booj eenen bjant/beroojfaccbt beo? be onacgt* faemgept eens Cuypers,als baer fcgielicb een gcoot ontoeber op £ont/ innunerticb toerbürbeniS/ enbeboo? befnelleb?aepmggebes©terf* meer ban neggen gonöert ï)npfen berginggen/ ntet fonber becberbm* ggebanbecle êtgepen enbefommtgemenfegen/bte gaerfelbenalte ftout toonenbe in get gelpen ban get ©iet betdonben toerben. JBmc
bel|eerlqcbhcpbtbeclamp;upfeu/beeer(lealIcberretebobengaenbe/b»«
tupgfK bat be ftgaebe bie boo? b?anbt ggefegiet feer toel toeberom op te mgten is / foo bat befe teboojen ban $teen nu bpranS ban Marber mocljce ftggnen/inbien men poogé toilbenop be betgefftnge AugulU.
tin
©e Mcïfêtjtotnööe toatt Schiedam.
€fe atfïtc battienoemmgljetjan Schiedam, xxr. niftsmncctiallenfal ben ggenen/ bie be beteetbeniffe ban Dam to IbeCma^eomïKfidbn gcbben/ÏDant 3P geeft garen tvli^hanhr «aintere Schie. bet welcb met be
I
fitbtccefce Gouw get omlegggenbeHanbt ber fctabt / Sch.elandtgge* nocmt/omloopt/alfoo bat get een lt;£planbt toel macg gegeten toerben/ uaebemael oocb begemepne famebec gntooonbersftanrbafittgltjc fept / bat get CafteelRivier,(toelcgt;: ecffelijcbe beftmuggegeeft Ioannes Mate nes een man foo boot 3iinen €belbom ais boo?btW*quot; ** ^ inoebts bercicct)bp nae raebcnbe aen Schiedam ggeleggen/enbe banbe Graven get ©ups ban Matenes, als tot een ggtfte gbefcgoncgen/ inget ^aïbt banbe Maefe ggeleggen is getoeeamp;get toelcb oocUmtofit tnbebebefticftt tooit boor get Privilegie der Graven van Hollandt, toaet
®W0amp;et * 59quot; mecflbeftc*) enbe geficlt op get ©tfTcIjen / enbe bjepben
-ocr page 66-bet petten/tot ftet gftrbjuptö ban {jet bangamp;en beo ïfaringBO. 25pget (icbeften jtjn bit£t gitdegen ijet €afteel Spierinck-hoeck, enbe {jet £aflt; teel Spaen.be bielcfcein oefen uilanbtftöenenbe totfmnigö*n€rij@b betbjanbt3tjn.
IDebefcïjirjbmgïje uanöcnBriel.
Den Briei (tinint ïiatttt oo?fp?oncUclirUê
$aem te Bebben/banben bjpen enbe togoen loop öerötbte* ten /altoaet ben Rhijn beMaefe met be Middel-Landtfche Zee,, {op bat teb Taciti iDaojDen gljebjupe6)Vtermentgftt.lt;©p toeleamp;e plaet* fe / men mepnbt bat ben ,®cBeep0-Pröbt tuffcamp;enCiviiem den Batavier enbe be Romcynen, maer met gelgtfee ©ïrtojte gf)efef)tpbeii/g[)efrfite£ to: ©en $aem en to ntetfeerbetfcBepben ban Helio bacr Pliniusaf ftÖJBft bat ?pmt(TcDtenBre-hiel banbe bjeetBepbt enbe topte beo l©a-tet-tfroomO(Bet gljemepne lBoojöt beboibên ;ijnbe/ gBenoemt io ge* toeefi. ©efe ,Égt;tabt met een anbec £gt;?ebeBra Geervliedt gftenaemt/3tjn öBeïeggen in Bet Cplanbt ban Voorn,alle bepbeban tamelijtBe rntbbe* ïm. ©e 'gntooonbero 3pn mcejïenbeel ©tfTramp;eto/ enbe Baelen Bacren f oft tot be Zee. ©act tg/om bat jp foo bieftt bpbe Zee göeleggen to/ eet» groote ftoaeigepbt beo ILutBtO/ toaer ban groote enbe jacrlfcjcfrfir fteeïiten fpfitptenbe 3tjn: ©en Stramp;er brengt anberfniogoetCoojen boojt /foo öat5pbttgïjemepn Beeft met Sardinia,totenolucBtgBeIncB 3P #f(lt(enttae; io foo to ben •Jllcamp;ec totnemenbc b?ucbtbaet/ttoelrB be ootfaetB iO göetoeefl bat Saiuianus niet ggettoöffeltöeeft Daer een Fif-cale Coom-huys te noemen.
Deöefc^ijDmsjjetjan Schoon-hoven.
XXIIL A /f^nmepntöat öelufticöfptit entie tori-
1 V 1 Seboube fraepteftepbt ber $oben/ befe êtabt ben jSaem ge-~ -*-gBegDebcn Beeft/ben toelcBenanberOntet en lupbt ban een cterltcBfiept bet l|oben. tet toelcft icB atDt om bet üSoomgaerben toil gDefepbt te 3tjn/be toelcbein befe ftreecBe ofte tontrepe feer ftftoon 3pn/ enbe boo? Bet boojtbjengen ban goebe bjucBten / Alcinoi 2Söomgacr* ben nfet entoijrBen. ©e.êtabt io gftelegöen aenbefltjncamp;er3t)be beo ©ebeto banbe fötbiere be Leck.bermaert boo? ben gBelutbtgen banrft ber Salmen: enbe toojt gBelooft bat 5p ontflaen to tot be lautinen enbe onbergancB ban Nieupoort.toelcfe aenbe anbet 3gbe banben lt;©ebet te* gen Daer ober Iacft. ©ooi befe^tat loopt een oberbloebigft enbe rrjeft Canael/ tot De Yffel gelepbt/alfoo bat 3P banbe öibieren een groote be*
XXII.
Geervliet Voorn.
van Hollandt ende Weft-Vrieflanr.nbsp;f ol.i $,
Waemfrfjepbt beeft/batibeeene baer booj / enbebe anbere baer booj-bploopenbe. ï|et fcfjijnt bat Erafmus Roterodamus ergljensin eenee ^jief tot Damianum Lucitanum ïjeeft bullen te Bennen geben / bat befe ggt;tabt ChriftophoriLongolij ©aber-Iant t0 geüuefl/met befe tooojben: Chrifto-Jn Longoiio i0 bp nae gfjefcfjiet/t'geen eertgbt0 in Homero,ujant ban phori Lo» o eene 3gbeberoemt freïj Vranckrijck, ban b'anber 3tjbe Mechelen, baer golij Va-1)P reefjteltjcb ttotfjtanö eenengfjeboojenHoliandertggljrbjccft/ban derland. eenen Holhndtfchen ©aber/enbe ban een bermaetbe §gt;tabt tn Hollant gt;? actö'tÖÊPbt ber Uoben Schoonhoven genaemt. lt;Cnbe bier ban •«P bat mp memant meer tegett-fpjebe) beeft mp ber telt jtln 10aber0 oeber / Petrus Longolius een JBan ban fonberlittgfje gfjeleertbepöt.
ISeifteyn een fcïepn £gt;teöeken / rnaer ÖcrcUxxiiiL
ban ®mmeragie/ ban eenen engljenïEaterloop/üJt be Yffel gfje» trocben/gbenoemt/f0 fjet «Êrf-goet banben Grave van Buyren.ban melcj befttthigöe eenen groeten tbnft enbchijbtngbe op-gljeftaen ijs/ tuncjjen bet bjgben ban Vtrecht enbeHoilandt^et felbe pegljelijrb boo? |aerepgpen toefcfjjgbenbe/ tnelcbefaecbnotlj niet gfjeflift en t0. 39en «ereb-too ju befer ^gt;tabt i0 ober ttnee Saren banbê ©Itfem betbjat/ wibe gyeen anber guaet ofte ongljelutb meer boenbe,
De McÈ$jto«tQÏ)e tjatt Woerden,
H€t tö een Mat/foo öoojöe mttW als x xv.
boo? be bofteltcbfiepbt ber ^upfen/op een jlöoerafcjjatjjrtge plaets geftieftt / enbe geeft tot baer befcamp;ermingbe een fraep enbe ftereb €afleel/eertijt0 onber fret Sticht van Vtrecht beïjoojenbe/te» gen be itl-ballé bet Hollanders,ban Godefrido ben Biffchop ban Vtrecht «n Gjtjtbf-erbaeren #)an /glielgcberbnjjö oorb Montfort,op een bc» gbetfmmert. ©et i0 gfjelegöen aen ben Rhijn,nu Hcr-togti Enck van Bruynfwijck.tCpaUbe gfjefielt,
Vianeneent)tet:cantêgt;tebefeen/ööeïeg0etixxvi»
aenbe fltnrfcet 3gbe banbe fiibiere be Leek, geeft tot norf) toe bet ©up0 ban Brederode onöerbanicb gljeboeeft/bie bet felbt» Böe altgbt ban {jet Conintblicbe göebteben ftcamp; bjp gljefioubenBeef t/
-ocr page 68-Befehrijvighe vaftde voornaemfte 5tedcn «ntöttlHenbe bat get ban gft Hoilandtfche Hanbt ofte lt;£tf-$oet toajS/ ban toelebe factb get fHoteg notg niet getoefeit en tg/get geeft een feer frgoon €afieel /enbe fïertft ban Cbnmeragte/ geeft oocè beel ïlanbtft onbet ftcg.
De öeftfxuftmgïjc Dan v Vorkum.
landtaenben Brabandtfcheu (©eber/norgtang otlbec be Surifbtctic ban Hollandt,tg ggèleggen aenben Wael teggen Loevenfteyn obec / enbe een toepnlrg berber ban Gorcum. «2en miböelbaere Stabt/toefetibe boo? befe toeggeboegbe onfïupmtc* fjept ban get boo?Ieben ontoeber be Grave van Hoorn onberbamgg/ ntt onber beja€ontne|cconftfeatte. 39aer tg ootb een anöer Worcum, met befen jüaem ggenoemt/bt Vrief-landt,ober ggenejfibe bejs Rhims.geb' benbe ben Jüaem ban een Stabt/baer get norgtangggeenBeften en
vv;
XXVII.
ieenIantbtoerpirglt;Do?p ggelijrbenbe ban ontrent 3ooo.tceben:!|et toeleb onlancjc 3Cmto 15 7°«(naebeongbetooonUcamp;e groote ©ater-bloebt / bte tnepntcg baggen teboojen ggefegtebt tuajj) eenen feer grooten oberlafï geiebf geeft ban mtn ban ban gonbert föo* berg bte be^ntooonberiïop eégroote4amp;elt-fïrafgefet/en eenen groo* ten bupbt bait aibeclep goebt met gaer ggeboerbt gebben / allfencljjeft om bat 3p eenen oproert ggen om ben ^alp ggebjstgt gabben*
Eufden een ^tatJt met ftatvt l^upfm
H1
Kb ober
De ÖefCÖJtjbmfleijan Gheertruyden-Bergh
GHeertruydea-Bergh lllPÖt fOO DtCl alg Öen
Bergh ban Ghcertruydt.mtfftgten atfOO banbe Sanctinne.bOOJ» ftanberffeber Stabt ggenoemt/een Stabt ggeleggen aen ben Qfnefien €gt;eberbet Mcrven.bermaert boo? be ©tflcgerqe.fll toaer foo grooten enbe gfielntbtggen banrb ban Elft is/ontren tbe löaenbt ban fBaerbt/bat/alfoo leb berftaen gebbe/op eenen batg atgtgten bupfent ban We met Jamp;etien enbe lt;fgt;cgep-$etten OÖebanggenjgnggebjeefl.
•«.«• vt ■ ■ berftert/enbe tamelgelt rücb;geeft benWael nebeno gaer loa* XXVIII JL JLpen / boo?fienmet eenfraep enbe ï^eertgcb Caftecl,ggebiebt ootb ober beei «Dojpen enbe Hanben.
-ocr page 69-van Hollandt ende Weft-Vrieflandt.nbsp;^of.24,
©ocamp;sö fnbeboojbp-Ioopenbe ftibtcre eenen gBeïticfiigfjen bantftban iaim enbe Steur, ©anbe befitttnge befeö ^tebeamp;enö tja tn onfe ©ooj* oubetfitgben een groot gftefefjil gfjetoeefi/ban b'eene 3gbebe Hollands, enbe ban be anbere ?gbe be Brabanders, om be gfjelègbentrjept DejS paets bie be felbe tot [jaec totllenbe freelten; 3laebe faecb isfoobec» oe ggeeomen / bat be Staten van Hoilant Ijaer Princen be beöoubtngöe/ enbe Die ban Brabandt be baeber-ftrijgingamp;e befer ^gt;tabt fjebben boen imeeren. jtfóaer men bebinbt inDeCf)?ongt6en bat ben Hollantfchen ÏZtom aclU0011 Öflr en Plincegt; als Öpnae Henegouw foube ber» SrÏId01 bcfe ^taDt toe l,Pf Oflepbt plegöen te boen. f et fïaet oiu mLhlv.nnKeIail2raT,en'tocIcfie amp;6n ©panbtbeStabtaf-göeno» XSRXlï''??* ?e fdÜe alfoowet^cöanffen/ 25o?ft-toering0en/
SKeSemSlnfS ' tf onmfit onöer DE ontocbiinue» Deöercïj^ïngctianöen Haghe.
€jjait)enöe Atefot bie met tymminv xiy
1 ncS,^ Mbf,n00tf n ^!f6er S^?1 * aeötenbe-tbJin* A ^ ticg/jgn tn Hoilant nocij beel viecken bie feer tuel berfiett/enbe
««. uw s uraveu-Hage cmet teelt IbOOJt betepeamp;enttoettenen Thuyn van uoornen ende Braem-befien booi een gfieblotflten 1 be eerfie entx?
sK£lSKamp;t!?tWc ®oeWl,/ Euötitienftfjtc bes Edcfdoms, nftrai fa/SmS.?quot;quot;'' quot;toattmalaiMc.men oott meet tan trncc DiVn' i„»SS!tlLmrafltÖ- lt;amp;P(t«ft trn ComndickcCafttd oft S»'
3£n!?E f'toyaMtn met ©ratsten om-jroucn/toattmen met nae ftet fioojben lept tenen u jjtien enbe rnpmen Vi »cr t a
gast, ofte Opperften van Hollandt, toelfft OM §tt ifi Wilhelmusvar,
Naffou-
-ocr page 70-NaiTouW en, Prince van Orangien, btemrt retgt een Vader des Vaderland? maclj gBenoemt toerben/ banben toelcBen alberbetf foube mogBen ge* fepöttoerben bat ©erfamp;en Grarij eeneo alber-oubtflen Poets.
Vtrumq; amp; prudens amp; fumptis impiger armis.
©e felbigBe is ootfe aio eenSacrarium gBeöepItcBbetoe-gBeepgenbe plaetfe beo Rechts enbe ber Wetten, a! toaerDenRaedt,mcerbec3gnbe ban eettijto be Confentes.be faecBen berBanbelt/onberfoecamp;t/enbe ooi* öceIt;meerbetBeb tcBgBefepbt/em bat ben öaeötbanbeConfentes ban ttoaelffben/maer befen ban beertBtett befraet ibrBalben Baer Hooft bte fp Den PreGdent noemen/ toelcfte certoaer btgBe amp;taet oft lt;©flïtte be naeftercpfebrbtfbeCorneiiusSurius,Hcer van Rijfwijc, een boojfianöec beo ÖecBtOen Dec ïöetten.©efe bergabertnge bec tëaetf-ïfeeren / toelc eertgto tot Grave-saadt placBte toefê/ Beeft Gulidmusnu Dooi Den^n* tel ban Key fer bctmeerbert jgnbe/ tot befe plaetfe ober-gljebiacBt.
©en Haghe Beeft gier beneben nocB beelgraben beo toaerbttliepbO/ te toeten ben OntfangerGenerael, be toelcBe al ben iaerlrjcten ^cBat en* be bc 25eebe uptbcg Coningo nacm ontfangBt ban Hollanc.Vrkflandt. Vlaenderen Brabant,Over-YlR Vtrecht ende Zeelandt bOOl feecBere at*
ftelbe «©ntfangBero / bentoelcamp;e fp baer om ban toegBen3önlt;©fftrte
OiufangerGeneraei noemen/Bet bJelcBemetlangBegBelebenbebrenbt
geeft Arnoldus Cobelms.CCn upt-nemenbe Mxcenas.gunfttaBe of fabo* rgt bec berdanbtgBen. §gt;v Beeft baer benebeu nocB ttoee Reccken-meefters.bte be öeecbentngBe ban Bet ontfangBen enbe uptgBeben be* fojgBen / tot luelcB «©ffttfe gfiefïelt maren Numanius enbeComeii-us iongius, jannen ban eetltjcamp;e oeffemngBe/Banbeltngöe enbe toan* beüngBe/enbe oberbloebtgB berfianbt.
bermaecBclflcB Bofch,{Bet toelcB Bet gBemepn boleB gljeloofteerttjöts be tojeetBept enbe uptftnnteBept gBeBeplfgöt getoeefi te 3gn) niet te bjeefen boo? be toilbe beefïen/maer tbtbebogöe-jacBt gBeoibmeett/boo? betoepbenbe öee-bocramp;eno/ ftoeleamp;er bellen gBeblecftt 5fln) becbult/booj oube epcBen/ Boetamp;en-©oomen / enbe «SfTcIjeti befeBabutoet / ober beiroo. ^enjeben lancB/ bocBban beelmtnbec b?eetBePt/lt;e éplaetfe/boo?toaet/beMufen toaer* bttB/tn toelcBe be Advocaten, om Baer gemoettoat banbe ftoaermoe*
2gt;e öefcölt^msöe^an Vlaerdinghen.
-ocr page 71-tan Hollandt ende Weft-Vrieflandt,nbsp;ƒ ol. i jr,
VLacrdinghcn MjOtlt tlM DelCt Snoeten v X XI
be $?ibilegte enbe boojnementgept beg lt;©utgeptg onber alle bemup?De Steben: üfêner nu tö fp boo? be bctfltnbmgge bec Maie, be toelebe ben lt;©ebet b?eebt upt-ggefpoelt / be Zee baer toe corft IJeipcnöe/ ban ïjaet JBupjen enbe ©ejtenberooft:*»Egt;otgfpbegoojbt metijarenoojfpjonebclgclien enbeepgen naem(gelricamp;ertogg Theu-aencus van Waflenaer, niet een-mael ban ntp om ber eerentoill'gge* noemt/mp birbtoils geeft toillen boen ggelooben) Verdingen genoemt re bjcrben/banüjegüen een ggefetten 'Sgol biemen ggetoconloeft to aö PSÖ^en - aen get 3Igot-gupg bat baer toag get toeleb norg bet $ups* uan Waffenaer epggen ig. jBpbunebt bat get meer eet? beufeltngge/ oanbetoaergepbtber^t|io?ten ggeliirb tg getggeenebatbebefegji)* «rro ban onfe btnggeit in foo grobe enbe ongeleerbe tijoeti gebben ge* tfaegt te betoijfen / banbe Reufen, gntooonberg ban Engelant, berb?e* ?;n ö°°?Bnmim,eenMntgïiintg Soone ban Afcanij.be toelebe met nae r Segcpen aenbeZee-rufienban Hollant aenggeeomen 3ijnbe/fou « oen-tnt ii,ant ban viaerdingen get lt;Taffecl Slavenburgh getfiegt gebben/ «anbetuclcbe ben naem ber Slaven opallebeüïplanberg bte get ï©£fï quartter betxioonbeu/ggeeomen foube3tln/ tot een onberfrgept ban bte gtjene bte tn getSupbt qtiartitr Hollandt betooonen foubetvbte fp Wil-ten uoeinben/ of fp fegggen toiiben Bofch menfehen, om bat fp niet ga* i ƒ ^üegamen fegenen Saryri te toefen. ï|et toelrbe trb boo? een Ruggen gouöe alg Re^ino Prunienfis enbe Echartus fegggen batbe 'av^n enbe be Wilten.Ófte Velataben, een bolrb 3tjn/ toelebe fpfeg* S|)en gaer maegten bereentggt te gebben met Godefrido Conineb ban gabbmrcken tcs^etl öc Abotritosgt; teggen be toeleb fp oube bpantfegap
GRavefandt, taeiciie met öaeren naem aen* xxx n.
nöfï/ Gra-ven-zaadt, tg inbe berloopen tribcit een rtjtbe Stat/ enamp;e met ©ejien omftnggelt getoeefi/ gebbenbe een frape uen a nibe Maefe ,nu ig fp baer ban ggeleggenbpbe 5000. amp;eg?eben/ snet ce;ten mibbel-atbet ber meetbert/get toelebe fp be Mafe battrb toe* ren meet. Sp geeft een feer googgen lt;3Coo?en/betoelrbe eertijtg boo? oeScgepenget felbe ggetoeefï ig bat Pharos tn vEgy pten toag / om be biepten enbe onbiepten enbe ootb ben tngamb banbe ©aben tebetgo» »ien / tot get toeleb fp nu ter tiibt notg / om fptt toonberltjcbe googgte/ ggeb?uptbttoerbt. SP geeft eertijbtg oocb een Graven Paleys gegat/ enbf een Raedt-hays, baer nae ban GulielmobCnRoomfchenKeyfer oberggefet/toeler ƒ onbatnenten obf r 20. garen op-gerjraben 3tinbe/ fpnöaer aerbe batenbanbe oubebunflggebotiben ggetoerft/enbë baet
lt;®nbsp;m
-ocr page 72-Befchrijvinghevandc vooriisemfeStcdetï
5t'irt tot op tscfeu baclj namen bêtoijfenbe öc mereft tepcïUncn ban ??ct Palcys alS deConincx-ftraet, Hof-lacn gljenoenipt/alö totllenbr te li en» um gfjetaen bm lorc?) nae Ij et Hof des Princen.eube öcn ?£dtcr Hof-iant glienoemt / ban beu naem beg Hofs. f ar fp feggen ooc bat öc amp;euc* feer, beg Paleys ig grüKfft fjet l^upgbanben Paft oor. ggt;p tg bermaerbf öoo£ beu bejten Kae?,gfltKb telt te booten oocb gfjefept ïjtbbe/ De ujelc* fer met eenen fcfierpeu fmaecb op De €ongIje bijt gt; enbebermeerberbt öenöojfï. #eriLantigfeet tyucfjtbacr banBetalber befieenbcbJit» Re Coojen/gjjelncb oocb ben Poeldijckfchen bat baec nae bp gbelegljetï ig, ©aertgeen cloafter bangöeregulierbeCanomcbcn.
Bt Mcfetftmgöe tjan Meedemblick,
MEffdemblick^en Ulttk aCtttie Zee gtte
g|jen/t\nee jüïqlen Pan Hoom, Beeft een $=gt;aüen met banben gemaetBt/öe ©diepen tn Crmpcefl: eenbjtje toetslucBt/ cri' bcbergiuaöe/cnbe oocb een ^gt;rfjip- timmer-toerf. Sn't ^aet 1590» ijs fp banbe opjoertgïje Vsiefen,btr fjet al te ©ier enbe ésuaerc fïelben^ tot3Cflröcnberbzanbt. ïamp;aer befdjerm-CaReelljet biclrbleer out iöf feer ftoaerlticb bclegfcert jfjtiöe / alfoo bat fp öooz ben ^ongerö-noobt ^aerben-bUefrBBebbtn moeten eten. ©emepningeban t'gemeene bolcö tg/bat befabtileufe Medeabe^tabt fjarenuaem gegljeben (jeefi/quot; belueicbebau ber guit Ccper/ peer bunnebenggljeflagfjen/ gljcmaecbt' toaa/ruelcft op fjet fptrfebanben Coo.ifn/Dtefeer booglje glitfielt ïun* be/lonöe ban bèrrc ecu tepramp;en booi be ^rljipprrö enbe repfenbe iüelt; ben gïjetoeeft 5tjn. jfïieu gftelooff bat befe öen Jamp;toel ban Radtboldus. Conmcb brr Vriefen tg getueefï/ban bien/ben bielclien be Cfijenijrhet» gDetupgïjcn/batbp algDpIjet ©oopfelontfangfjenfoTibf/fpncnerncii iiaettiiamp;? ©ent ftaenbr/ tocbecom uptgBetroramp;culjeeft/feggBcnöe te* g[jen ben Btffrljop bic nu al brrepbt flcubt om Bern te boonen/ Dat Bp' !tetjerbpb?ttgrootenf)oopfpner©ooj-ouberentnbei|eile ban bp fjet armfj00phenber€bji!lenenmbi^emelü30ubeaitjn:l©efrficnfc{)8ut gantfrljeltjrft be boctlIappenNerita naegljebolgfit teïjebben.
HDant aljs Venus (fo ^Elianus toerbaelt) baren naem otibec be Godera tttiUenamp;e bzengBen/beperben ben IbooneNcrei, bte bp feer lief fiabbe/ alö een jiBebe-gljefel met baer inben kernei te lenbetw beeft bp fpöteltr gbeanfbjooit/bat fgt;P t'4amp;BefelfcBap met fpn ©abet/jajoeber/^mfierg enbe Bzoeöersbno: ben l^emel (ïelöen.
Binnen öe naefïe bjte jaren ig fp alfoo met®tjrben/f)oogc1©allen/ enbe Bozflbmrtngöen boo?fieit/ batmen mepnt bat fp alg onbertom* mlijfb alle ggetocibr beg ©panbtg foube bonnen tegBcti fïaen.
?Be ^ijchen ?rjn met aïberfïerrbft / toelcbe alg ©renöelü boo? Baer bafïicbept Bet gBetoelbt ber (©ofMeetegBen Bouben/ toelcber (toffe ig ban Wijer (Bettoelcb een tiptvoerptngöeber Zee baer ontrentig) toelc
-ocr page 73-Van Hollandt ende Weft-Vrieflandt.nbsp;fdl.lG
wtafcrieaiofp bieb op een fit/foo bad enbe fiere iO/bafmennaubjeltce ban fieen ftarber ƒ onbautent foube Bonnen leggljen / foo gBettielötgB Peet fp be öertclBepöt ber bJoelenbe See tegljen / Jjct Uanbt to met ge*
graben lt;3amp;rarftten in bjiseïnbare ïöepben / bequaem oiuöe^ffeute toepben/ g{$eöeplt.
GErardus Zijlius Ridder, ïjeeft Öe OÏCCltë ban Putmeient.met ftet £af!cel/3gt;urtfbictie/lt;©ebtet/enbe toe» bet ooienbe Uanbt om een fefierêfomme gelbto rerttjbro uau ïohan idurcï)-lt;©raff ban Montfoort gBerocBt« , ^P to op be manier ban een Jbtafet m Straten berbedbt/ met Beer» üjrfcc 'STEuimeragieberctert/ tüt»/ enbe booj ftet batigijen banben Ad certubtó alfoo gïfttcfeigïj/bateen groote meentgi)te ban ggt;rBqien mei öcoj-gfieboojöe bobcmo baer toebernufttaU gBemaetfet 3pnbe/fo bat b? Aden tn't mtbben ren bjtjen acfTetn enbefuoemmenBaöben jaei Irjtp naer Londen in Engeiandt meteen groot gBcüJtn/göefonben ïreiben.
fgt;pB«ft onlangs tn bie boojftcBttrBept en booj-fo?ge ber |amp;jobmlt; tien/Dooi toeJtamp;efp met een tecfitbaerbtgBcu Baquot; ontfMtn jijnbe / al ïiaertrarBtnienbertjclibommenoBrb^uprbt/ombenalberbJiecbtfiett ©panbt ben amp;paengtaerbt upt te flupten / enbe be natuere beo plaeto foect met feuntf te bcriïercamp;en/met Boltoerclten/ enbe ballen bf flaen fterrïi gftemaeramp;t te bierben.
INt Cajteel/ aen't epnbebanben ©tctfie/compt aen't Purmer-meer, (toaer ban be plaeto ben naem beeft) feer ©tfrlj-rticfi/ enbe alfo b?eet/ batmett be grootte qualijc ober-ften ban. ^gt;p (laet onber Bet Huys van Egmondt. btnbetn be oubtBeben ban onfe €B?onijrfteu een false berftaelt toelramp;e mp feerftuaei buntftt om tegelobembat baer ontrent tn't jaer ban €B?tfïtgBebooite i 40 ?. een 5®onfter/ banbe gBebaente eenbrr ©joutoen /met groch jiïJoftlJ belraffett / enbe ober al feer bupï enbe ougaeplijr/öooji be cratljt ban een grooten'Cempcefï upt be mtb* bellanbtftBe Zreinbcn ©allatibtfcBeu boefem(mrlrUboojbctinaein banbe'Eunber-32eebeterbefientiö)aenge\Bojpen/cnbeinljetPiinr.er-Meeritoeicr«bebooj-gBebJootlttn ©ijrftcn met be booicftenocmbe 2cebermengBt Babbe) opgBcüJoipen io gDebwefl/in Bet lueltbe aiofp met berftfienben öbjalmgBen ftcrwaerto enbe bcrioaerto geüoo^pm/ toerbe/ nae bat be ©fiefcen terftonbt töcöerom op gftemaecfe t maren/ nae Bet onmeber / geiijeb piatft te gefcBicben / eer bat bc ©tuben boo j be biepe T©trien gantfrB toeeft genomen bjcröen/Beblien öe fBepffcenc gacnbe t»-r mael beébaegBOmetbe jïkltfc bannentn't ©fit/ otnbe uluzen amp; lt;oepen te leebigBen/ bit Monfler gbefiembieO fpin't begin» fp] \;w biïbaefl uwen / mepnenöe öat Bet een gftcfpootB UJag: maer
lt;amp; i)nbsp;ösiciï
-ocr page 74-Befchrijvinghe vande voomaemfte Steden baer nasmoetggenomcn/enbemalcanberengiilpebelooftgcbbfufce/ gebben fp be ©?öutoe met gaer Stgnptber.g enbe Bootftens (om bat fp nergeng foube moge» ontblieben) cmringelt/en gebangen rot Edam 's toelcamp;e Stabt ootb aen bit Meet ggclegen 10) ggebjaegt: Mtoaer fp fj£eft begginnen fptife te eten ggeliicb anbere inenfefjen / beel meer een b?ecmt enbe fuefjtenbe ggelupbt/ban eenigge gljemepnfcgap ofte ggegt; bjupeb ban menfeöelgcbefpjaeebe / bte bp allen ©tffegengetoepggert ig/ gbebenbe. ^DoojtoelrbgjBfraöelggerurgt bte togbt enbe b?eet toerfp?epbt toag/alg bele bettoecl» t toaren om bat te romen jien/ geeft ben Raedt van Haerlem(een Hegaetfcgap gefonbenljebbcnbe)gebeben/ bat get Monfter gaer mocgtetoeggelaten 5gn/ t'toe!cb gaer met gge* toepggert ig/ (foo be Cgjonijrben fegggen. ï ï|et toeleb beel garen/ naebatgetbaer ggebzaegttoag/albacr ggeleeft/ onber beSDfifggge* fponnen/ enDe nae jtjn boobt/ om be eerc bie get ben 25eelbe beg €rup« cejs acnggebaengabbe/opgctïterrS-gofbcgraben tg ggetoeefï.
■Jïlle toelebe btnggen/ggelgcfeertong icb bie niet bafMgcb toil flacn* be goubett t alfo totl itb bte oor niet ggegeel tegen-fpiebeit / foo om be ggcloof toaerbtegepbt ber €g?otiijcben / alg ooeb mtbe om bat icb mp teggen bc ggebargtentfle bie nocg fo berfrg tg/ enbe boo? be ©?ouben£ ban bant tot ganbt oberggelebert/nict (lellen en totl.
Schfal norgtang fegggen bat ban mp (aenglieficn get een jrabel Vgtjnt te 5911) niet boo? toacrargtigg ngegoubeit toert/bat fp foube ge« ponnen gebbcn/ebrn oft gaer ganben met leben / gelgeb alg ber men« quot;cgen/ foube onberfrgepben ggetoeefï :«©org icb iaet get pcrgebel uanbe toaergepbt beit Jïtttgeur.
«£brn-toeltoerbetcbboo?fchcre eerbtebingge afggcbcert/bat icb ban bie ottbe boo?-beelben / be toelebe bte feer gepligge ggelooftoaer» birgepbt bcc ggetupgge» gebben/ niet et» togefté/ onber be toelefic men beautbt/ bat get ntct t'eenemael ggeloggeu enbe berfiert/ ofte een Poë-tes ggebiegt tg bat banbe Nereiden ggefepbt toerbt / ban toeleber gge* flacgt icb niet en ttotjffele bat befc( toaer ban itb terfïont bergaett geb* bett) een ggetoeefï 10 / ban toelebe een goet ggetal aenben ƒ ratiftgen «Peber ggeften jij» ggetoeefï / Qgelgcbcctogp Auguftus ban fpnen baflaetberfïaen gabbe.
Piinius ggetupggt ootb bat befe fnbeeibtngge banbe Nereiden ntet balfcg en ig ggetoeefï / gaer toe-fcg?gbenbe een Hicgaem ober al met fcgubben bebecht/ baer fp ban menfcgelocbe ggebaente^n. gn toeleber boobt een b?oebiggggejancb/ofte(ggelijcbgetggefcg?eben boerb geeft) een gefancfc/ ban bie ggene bie baer ontrent tooonen/ber» re ggegoo?bt toerbt. 3rb ftuiigge t'ggeene bat benfelben fcgjgber ganben Tnton inben ï|oo?n blafeitbe / enbe ban eenen Zee -menfeh upt öcggelooftoaerbtcgepbt ber Hegaten (toelebe om befefaccbealleen ban bte ban Lifbon tot ben Prince Tiberium gefottben toaren) enbe ber
jBannen ban bteboojlucgtigge €gt;?b?ebecfiibberjs fcgjöbenbe ig.
-ocr page 75-van Hollandt ende Weft-Vriefiandt.nbsp;jpol, j 7;
fJf«Wicamp;feggBenbanBettiptgbebjoogBbcn HicBaembanfoba»
if oanDe bermaerbe ,§gt;tabt banben Briel gclegBen i come.fot öetocclTcOe/ enbe bie onfen ouberboiu beamp;ent tnogBen ftS cnpcIcn °ftc üoojbeelben/inbe toelcbe icb lefe / bat in Bet upter* ^andia, baer ben Sfrfjam be Sunt genoemt epnbigt/bpEiiebog, n 8f legen tegen ober Koppenhagen, be^ooft-ftatbes Contact hal,,,^lcmarcken'cen Zee-monftert'0 getacefï/ BebbenDe in alles be ge» ftrhS?quot; e/?en ^0!nrft/met gefeBoojen ©ooft/ Boeren aenge* 'c8°«öeren een boecb t'toelcb cen rf-igupje ban een €appe tam*?lu ölen®eüet Bet groote on toeber gBefnieten is ge* SEnbsp;(ïom/Bebbenbe / gBelijcb alle anbere Zee-monfters,
loium be ven. boen-maeïs in ©ifpanien toefenbe/ booj ben Coninc ban
ifi1 enöe bcoj be Banbt ban een Cbelman ge-
quot; l.lf bebinbe bat baer nocB een anber in bat beel ban Sarma- '
ÖL p rooIen noemen/ ts gBetoeeft/int 3faer ban onfeberlof»1 s
ïl'^r » Zee-monftcr toefenbe/Bet toeicamp;e feer aerbigö
EK,?quot;?1 enbE Fötec ee,,ejsnbsp;bertBoonben / enbe is tot
üEiiotontncft Auguftumgbebzaebt.
bafhir ith.toatfn'tlangö toillen berBalen/opbatmenfienmach
nen DXtquot;eP»,n0,B^ banbe Nereiden bie top Meer-minnen, Zee-goddin-
quot;«nfröS^etoe^0 fsen/niCt on,flllS!S/maec tot allen tÖamp;En oni,ef bc Dr brfcölljumööc fcan Bevervvij ck.
ICfc en fonöe ntet fufcttjltefcen enbe als een xxxiv
^ ^8Ö-meef?erberboIgcnö bonnen berBalen alle be ©lecben en«
ÏXfe
Sjaquot;0Bebbenfp al Baren oojfpjoncbelijcben naem ban Wiek ofte
ta.riL'firfmer«e batbe ®upbtfcBenbebjoogljen toerben/toelcbe btt tooojbeben boo? eenen ©oefent ber Zee nae-fcbiö* »* X SÖebuipcben/Daer BetnotBtanS niet anbersbeteprbentban een toebtacBt enbe tytjbepbt / altoaer / be ï^upfen bp een timmerenbe/ me gijene tooonben/bie toelcbe ban Bet gemepneperijcbel bebtat toou* opnbsp;öemenigBte Baerber ©panben motBten ban
Tcquot;n/lnbE amp;af c quot;8^ be fioobecs( bie be Zee onmp maben) (lel*
iet», ©nberbeboojnaempfleiSJ?evcrwijck,BettoeIcb foo beellupbt
^nbsp;als
-ocr page 76-aïg bec Becren-wijck-|)!aetfe enbe toeblucgt.(3©ant getfrgijntbatbe Coninggen Franckcn, Hollandt befittenbe / be oube enbe beRe€rijggf« fteöca/ bteüooj gaerggeoojloggt gaDDen/peggelijcbboitb befonbet/ ©ojpeti enbe llanben gegeben gebben/bie baer ban beu naem ggerre* gen gebben/(geitje upt De naebolgenbebltjcbêfal) een ©lecfie ttoecjEfêtj Ié uau Haerlem, op een beguame plaetfe quot;aenbéTije gelegen/ttoze JKtj* len banbe Middeikndtfche-Zee, enbe feet bermaecbelgcbe ^ocben bec Cbel- Itc oen nebeng gaet gebbenöe.
jUJaer Cat.wiick töbebooiuasmrte banbermaerbtBepbt/gfjenoemt banbe Cattis onfealberoubtRe gntooonberis/toelcbefjatcn #jinee Ba-ihoncm nabolggenbe/ gebben gare tooon-plaetfe aenben mibbeMoop b?0 Rhijns,uiet fecröe ban baer gp inbe Zee bloeptgfjebeRiggt/tuelrbe plaetg ggelosffelgrb tci eertgfctö om be beguame aenromRe upt Enge-landt, feer tgcb enbe betooont ggetoeeR te jgn / maer boeg feer btctotlg boojbe inballingge ber Barbaren enbe Zee-rooversbemtcItenbe toer» butUeu. ^Dotli Ijet fcfjtjnt bat be Catti ttoee befcgetm-plaetfen betinl» ben gacr3Do?p ggeboubu gebben/bepöefeer bafte/enbjöe toeblucljten teggrn get gfjetoelt bet ©panben' inbien fp beflooten bJerben/te toeten Suy dt-wijck nae bp IjetOoip ban Waffenaer,op toelrbe plaetfe nu eenen jBolengdeftentoerbt/toelcbe ttotg eenteprben ban benoubmnaem in een ggetrocfeeu enbe bebo?ben / te toetenSuyck begouben geeft.
ï£et anbere tg Noordt-wijck,nae t'jaoojben ggeleggen / fjoe toel bat anbere mepnen bat be Norjsanni Upt Sweeden enbe Denemercken gge* repR/bit 30ojp ben naem geggeben gebben/toaet ban nu l?eer ig lanus Doufa, een uptnemenbe gfjeleetbt man / bie nocTjmaelp all' begaebeu baneenbolcomen Poet fal bolboen.
ï|iet bp tomtoofter-wijck, toelcb ieft toel foube betben ftoeerett eer* ttjbtg een tooon-plaetfe bet ^ftren, oft / ggeigchettop be beburbenf gepbt bed fpjebeng nu aenggenomen beeft/ Ollren ggetoeeR te 3ijn/ten toaerebatbèCg^ongcbenbettelben / batfp eerR banFopvanArckei ^Eter-wijck ggenoempt ig.
t©aet-en boben Nacld-wijck,een ©ïccbebaojbelt;£cfggenamen beg ggeflacgtg ban Naeidwijck enbe aen-gantb ber lt;6raben ban Axen-kergh,feet boojlucgttgg / nietfoo feet bermaetbt boo? een Collegium öet'Cancntcben/algboojbe ggeboojte Martini Dorpij.eenTheoiogus, etibePoëtban gbettcn onggeluebigenggeeR. 3!nget3Do?p bp Naeidwijck geïeggen/Clooftcr ggenaemt/ig een Reen ggebonbeit(al0 get lant met beu #loecg-coutec omgetoojpen tocrt)en uptggenomen baer nae tot Zion een ClooRer ttioelrb bitgt onbee Dclff ggeleggen toag/enbe nu omggetooipen ig/ ober ggebiacgt binnen get taclmtgRe gaer.
lt;©en toeltben Hippolirus Perfmus Prefident beö Öaebtg banVtrccht een uptnemenbe on^ecfoeeber bet onïitgeöen/ gebbenbebe jKonirfirn ber ountgeöen niet fojcgoulbigg / inbe plaetfe ban bien eenen beteren Pan fWarbet ggelaten/ op fpn #oebe bpöen Haghe geleggen obecgge* bjacgt/ toeltften olbupfrpöt,nbsp;i M Pgt;
iScverwijc
•Catwijck
Suytwijc.
Nooi't-wijck.
Ooftcr-wijck.
Nacld-Wijck,
ran Hollandt ende Weft-Vrieflandt. imp. c a es, m. avrel. anto
nino avg. pont. max, tr. pot. xvi,
cos, xiii. et imp. caes.
L. AVREL. -VERO AVG,
tr. pot. cos. ii, a. m. a. f. c. m. p. x. ii.
Bronchorft geromen
gaern Be Franfchc- bardê maetmÉfLïhï J D(*onc nfet bnleb ia ®HprftBJanb»Mfrni«h^fmK t öe La«go-barden,een
Söcbiebt uancSÏÏSS fffflSSSïï'5 ««»K B
Brandc-wi jck, bjeet icb niet o^be^pif irfi11nbsp;berfïant. Baerdwijc
®cbalck-wijck, ênb,nbsp;BleMlsS^«0«tttIjS/OO£amp;be(U)ee Bradwijc,
-ocr page 78-bjpen gfjetlcoft te ?gtt gBefept macfj toerben/attber g toerbt bupten befe draten/alg op be©ojpen/gBetooont/gBeIücBertoflgeertgbtgbeebe» Ie £gt;tabt Lacedasmon, toant BP toert tn beel tooon-plaetferi booj-be 211c* Be*Obetbeplt
£gt;p Beeft Bet albccb^tttfitbaerfle/ enbe lt;£rupbt-flBebcndC!lantliatt gebeelHollandt. ;êp ig bol ban tnel-gefielbe enbe gelbt -rijcbe Itebetu Beeft een fraep Cafieel. l?et (iaet nu ottbee Ioanne, ban Bet gBeflaeBt
batl Bronckhorft,ï|eec ban Burchorn, Gouriaen,eilbeSchagen,bte ben OOjfpZOtlCh 3tjng r«nu0b]CtigBt tot Albertum Prince van Beyeren,Gïa-van Hollandt.
lt;a;otnorfj toe IjebitB banbe £gt;teben enbe ©letten obedoopett/ tm fal uBban fommigye Cafïeelen berBalen.
Wim öe flosten/ enöe Caöeelen Dan Hollandt enöe Weit- Vrieflandt.
DC Dtnötnge öet amp;teöen/als een ömlïc-
Be baebt/Bebben belt;©ubt-ttjbtfcBe-menfcBen PalladitoegBe» ftBjeben/be toelcBebaerom beftBermetffcBe ber ,ggt;teben met een BeerlttBe bp-naem genoemt Bebben. ©e toelebe ooc Marone Ari-ftides,Smyrnxus enbeComutus gBetupgBen/be Gadelen enbeêlooten/ alg be eerde fllcBterfïe/gBeBepltgfjt gfjetoeeft te 3ijn: ofte om bat be te» ben/toeltB onber ben naem ban befeGoddinne betfïaen toert / be^gt;te* ben enbe «©Bemeenten boet toaflen enbe toenemen / gBelgcB Martianus Foelix mepnbe: ofte om bat fp góeloofben b« Zfele beg 3©erelbtg toag/ enbe be BoogBdebeelen befet/ gBelgcBettogg be £a(leelen inbe Boogde enbe bjödeplaetfe bet ^teben pleegBett gfjeboutot te toerben / om te licBter Bet gBetoelbt banben ©panbt af te toeeren/ toaer ban teB oocB mepn bat fp in Ilatgn Baren naem Bebben/ntet ban be Arcadebus, gBelt; IgcB Solinus meent / om bat fp te tSoomen albeteerd be BoocBbe banbe 35ergBen betooonben: jBaer Bet gBeene bat be oubtBepbt booz gBe» bjupramp; Beeft gcBabt/tetoeten/batfpbeBoogBteitbercoopen omamp;loo» ten op te boutoen/Beeft onfe ©oo?-oubero beel bequamer / enbe bztjec tegen be perticulett gebocBt/tnbe jlioeraffeB enbe botBtige lageplaet* feit te gBefcBteben/ om bat bie / om baer onber Jltïönen te rnaBen / feet bequaem 5ijn/ maer befe gantfclj niet gBelegBen enbe onbequaem toa« renbeojbefdionierg.
JBacrbe êlooten enbe befcBtit-Cadeelen plegBenttoeeber-fianbe natupj aen te nemen; foo Damafcïus Syrus, ^cB^öber ber Philofbphi-fcher Hiftonen, baer ban feer gBeleerbelijcB gBeBanbelt Beeft.
a©antgBeltjtBertoi1öfp een groote beguaemBcpbtfcfiijuen te geben om ben ©panbt upt te flouöen / enbe be üjgBepbt te Befcfiermeti / alfoo
-ocr page 79-van Hollandt ende Weft-VriefLint.nbsp;jpöï.tp,
ftittfpgbewtecnlicfioo^fflcrb ban bieiiflbafrïjerbt cnbebfdguacbtp: *4)ctüjElcfi ntet alleen intt*3n lanbtrf{.c/niafr ooc tnEtb?emibfejrfm'« pelen kan berftoont toetbrti/toclr fee®ifputarie tot ent anber tuit enbe plaetg beamp;cojbf.
iSomepnenfjrbbeii öcc^-garnsS tn Hollandt, «raftaffopbc ma* mere ber 13ojrïjten/nm JBup?cn enbe ÏDaüen certHrpgeboutot, regen get gljetoeSbt/tnbten baer rongb op-ftontt/enöe op bat fpljaer in baer ^yoejlgcb boen onbei baniglj fouben ijouöm. hrJ™tus 13011 «n «ffafieel Fieuves gfjettoemt/fonber ttotlffel bp om jKont ba Groeninger-diep gelegen / altoaer bjoont Crggöf-bolrö wnj töeöer ban ben Oceanus beftgermben en betoaerben /bocnleban oc rebelligge Vnefen belegge» t maren.
felücn ftgjnf: nori) ban Cafteelen/ toehbe be opperftebeg a »P alpfngfjeen {joop Ijabbeu om bte te befcljermen / aen ^aupcGfieflehen hebben / boen be Kenncmcrlandcrs onber t'belepbt canBruno, nae baer berberffionben/enbeberbolgljamp;en. Horusberljaeltöat Druiusmeer banbgftirb€a}tecIenopbenlt;amp;eber 5.mi*B8ngbeboubJt Ijeeft. Hollandt ijerft eetttjts oberbloebigft oan Catfwlen cöetoeeft booj be ellcnbigbc tcben banbe ongelutbigbe -nnceflc Ijcoba.toannectbet 3ulanbtffbe ontoeber Der ttotfienetibs muptergeu be opjomn bec étcben enbe beglt;£belbom0 aentoaflénbe/ quot;Ptgijebioocbai ia/enbe Uolrb tot be uptfuuuglje Gapenen bertoerbt DWft. IBant boen Ijeeft be tojeebe Cmiprrft cr.be toocliitge ban bet «fjenttpn öolrrfcen / alic De «Caiïeelcn alleftiui berfioo^bt enbe tot ber ««quot;«tor gj)efUrbt/€nbeöefe ongbetemoe uptftiuiirfiepbt en Ijreft moet nocö epnbe gljenomeu/ ten fp5p-lupDen öco? een onDerlmge bec
«a quot;scy ,na{canöerp-teint ft been en aïs te berganbelen. i-Jt «e r ban ötngben inbe ©iftojie ban bietgben 'al toaer ban bc ^litnaerbtgbetlargten plaetfe fnllen gebben. l^oojtoacr baer jtjn
ooei^p,ncijCa|lfrlen inbien baoöeltjrfeen enbe janimerltjcrjetCrnaft
» ergijebitben/ tube bte ïiet ©panbeliirbe ftoeert onbeftgabiggt beeft öïWaten. lt;©nber be ggeene bte in onfe tnben norg :,pn /gebben met E~Öftgt;e eerRc plaetfe beSlooten van Egmondt enbe ban Brederode. Ott' ■ amp;e£ «rrt-göenormbe ban een fcgoone / bafïe / enbe oube SS\a'r jT)aer 8quot;lflet^f ÖP mt OcD«l bergaen en Herbal* icn/nannettoelfSf itfi geen anber oozfaeebenbinbe/ban baf bpaboit* rnei eti aaexom alle colten om bi t «afteel / toelcli fv totfien bat nu liafit natiën molte/torber op timmeren/ alp boo? een befcguamp;inggebecgin* peet 3gnt« / üsn bat glieflargte gfjefpaert 3011 ggr toeeft / om bat fn mei totften im rrarljre örjö «eflanwnt?/ bat fp gfteen gljebupztgbc erffgc-namenfoubm5ijn/foobafr mannelgtb abeflarbtmttbjarli. fóet eer-ftc eertnbto R.jnegom.uu banbe erffeniffe/ batr fjet inne ggeleghen is/ Hoeve gnenaemt / iöbp ;ooo, treeben ban Aimecr,enbe 10 o.banöet aibetcubtfic^Ioofterban Egmondt .befteibt tot een lt;0ojben ban fl)o*
^nbsp;nitbeti
h
nfcften Benediftini ggenaemt / bie toelebe eertijbtg alleen b^be ©tfeö* marramp;t garen rcfi gaelbe 11/ alwacr een Bibliotheec tg ban albergatiDe ggefcg?eben (boeg meeften-beel 0ercbamente) ©oecfceu / i.eltbe met groote naerfticgepbt/ foo banbe anbere l^?fo?cn/ maer boo?nameüjeamp;. öanben «bt Gerardo upt ge* geflacg! ba» PoeigeeftTbergabert^n»
Wt geeft beel flutgeuren/ bie feiten gebonben toerbeit/ban be toelc* be mp feer toee boet/bat ober be bijfigien naefïe3!a£ren/(tot een groot nabeel banbe lt;©geleerbe etibe Hertet-ronftfgge lt;égentepnte) bergaetf 5t?n ttoee 25oerben ber JSjtebtn Ladantij Firmianï, baii be toelebe D. Hieronimus bp naemen mentte maeebt: ©e tocicbe ais Antonius-Houc-eusalbaer be öeligie ceffenenbe/een toel-geleert man b:e baer na met een ggeluebtgge ƒ arm Hbt ban Abfternaxa tö ggetoeefï /tormn gabbegeborgt te fenben/om boo? ben 3D?ucb upt te geben geeft gp be* bonben bat fpban eenen berberggenoen 2amp;oreb~btef toerg-ggenomeit toaren/enbe alfoo ig bien frgat berggaen/ banbe erfggenamen banbe ïamp;jieOer/op be toe?ebemenüermoebeu gabbe/tot i^ojcnamp;eng enba (3equot; per^gupfbeng ggemaeebt. ft)a;r get €afleel bau Brederode, op bc tjeift banben toerg tuffegen Haerlem enbe Beverwi jek ggeleggen begal* ben be fceclaggelqrbe beberffenifTe baer get inberballen lepbt / laet ccc aiienf fieng gare acRcrg ban get 3iint ber lt;©upnen/ (torïcbe gaer bp gr * leggen 5ijn) oberballe»; toefenbe bat ggcfiaegt nu alreebemct eenflw re/enbeiammerlgtbefiaperirgepbtbebanggen»
t©aer igoocö get Slot ban Teglinghen,boo?ttjbtg get Speel-gup^ enbe bermaccb-plaetfe banbe $?incefTe lacoba,bp Saxenhwm ggelegeii (maer men mepnt bat be obcrblijffeleu ber Saxen, banCaroloMagno oberggeföiiben/gafr toaon fïcbe gtjegabt gebben) eertijbtg nu eiber*
maerotboo?benfscgt-ggeiugten/cnöefpoocbenb£rlt;©e£|ïcu/inbieti bebertelltnggetoaeracgttgg tg»
Encus ï^ertogge ban Bruynfwijck, geeft occaenbe anbere jijbe ban* tte Leek teggen ober Schoon-hovcn rett €afïcel flercb ban'Smimera^ gie met bicbe jBun?eu 'enbe eenen flercben 1©al booifien/ toeleb gge* naemt tg Liefveldt. i3p Woerden geeft benfelben een anber Cafïeel/ eertpbtg feer fïereb / als be Gapenen ban Vuecht ggebjeeji toerben / nu boo? ben Ianggbup?iggen ©zebe beronargtfaemt.
2egt;p Vyanen gebben bte ban Brederode ootb een fïerrB Cafïeel met eenen googgett l©ai enbe €gtipn ban 3Doo:tien geel bicfjtggeb?epbetï enbe een anber Ameydeggcnaempt / galftoeggen©ianen enbe#ieu» poo?t/maer bau minber (ïerebteenbe gelegentgepbt. ©au get lt;£afleel « Medenblick geb icb boben bergacl ggebaeh. Affen-burgh (geen ^gt;Iot toerotnenbe ben leer ban AffendelfF, botten Beverwijck,booibe bcquaemgepbtbegplactgenbe lufïtggeggelegentgepbtbermaerbt.
3Den felben geeft een anber bp Rocerodam.t'toelc onfe ©00?- oubcra Hoemngh gegceten gebben/ met eetien ^oo?en/ enbe boo? be ® mme* ragtebergeerltcBt/feer ftcrcS boo? be materie Deuplaetjj/ enbe boo?
-ocr page 81-. A --------- ------------------------, Bet subere ba» Bet
«an ArckeigBeboutnt. #et caflcel ban Muyden enbe Abcoud'heb* bmtep te boojen onber bc af belfte i|up?en oljercerïtent. 2Br Hecmf-*crlt;* tjï ncrlj obcrijljrbleben ren ienb»Brpbteenglt;£öfïecte/bpiiaamp;fn j-eyddchen Burgh mrt een cm garnbc tonbc jramp;cliirfi tucfenbc: ïjtcr tn rWPben/bat Öft Leydrfche op ernen frcogDen Barben Roebel ftact/ inaer bstop een borBngBe JBoerafrB/ifi niet cmmrteenigBel£ep^ ritmen aen tc romen / tn fcuclcnmbbclfïe men fepbf bat ecnijDtg een GOebouto'/ cp be manirr ban een ^oojen/ mgBen fï abten BootB gfie* f»aen fteeft / alfco bat l^tbc ^rïuppir.ö ig güeicecü Ijet gBene Pharos uen/tgvptcnacrs.als fp Baren loop baer ban enbe toe namen: tuelcbc tJ£3u:mg[)ebanbrlt;©ratTrn totbeu 4?ettogöeban Sevenberghengfjcco' men ts / r,aer nae brn lt;£gt;rabc ban Arenbergh,öoo? Orff retiit epghen giKuiacrht. ïjrt gBeflacljt ban Adrichem Beeft oorb een glietoomt ^-aiteel ontrent Bcverwijdcsfïrfjat/tjSDoojbc tnballenber Vriefentot oer aerben toe geRtrijt: ^n suelrr onberganrri Antomus vander Bureo, uaiUpns fDoeücrpü)fgl)cn «vfgBeuaeiu bant'amp;uptfban Adrichem, lpul)orbc niet een fracp gB'boutoöcn JBupj omrtngfjelt Beeft, r, f «Ulïeel Rivier,fieeft fpneu naem banben Maes-ftroom, in onje Jlioebcrltcac talc be Riviere gBenaempt / intuienssbtepte 3pban rntötö glrcdaen fjeefr / enDe nu booj beu acntoafcB meer ban btipfenbt Küjebcn baer ban gfjeffBrpben/ boojmjötc een epgBcngoct ber Graven ?oIlant' öet gcflacBt ban Matenes ban be laturen geftBonrlten/uae «at pet CafïecI tiae liarert naem geBeeten/ban beseften beg^tcbeban ^chiedammcteen €uat()t gBcfrftepbcn/temettoaggBcBaen/ mfjet meirue eenen ouben BoegBen enbe btercanten^oojen om BoogB fract/ loo bat Bp bpnae Bet ampt ban Pharos foube bolbjengBen. 3BelrBjS *?ccturBBept ïoanm Matenefio, een matt (foo booj fpn IdoBtijtBe beug* ben/aljs «EbclBepöt bes sBeflarfitgj nermaerbt. Kecnen-burehecn cl toangBeen clepucu naem/Ujert ban Ottho van Egmondt beTeten.
Meerenburghaenbe Mam gBcIegBcn(ecnlt;t?racBt fp?upt upt ben ij]11 onöfr ben l^eere Viricentio van Lockhorft. Duyn, een Gafïccl
bp het 5©ojp ban Sevenhuyfen, meier oBclegBcntBrpbteertfjbtjiigöBe toeefttmbben tn Bet JBofcB/eenen (ïeen-Boop/certnto ncberglicballen/ meier befttttngBe Beeft Iacobus Duynius, een boozlucBttclj man/ fêeere batt Sprangh. 3camp; en Bebbe niet milieu atlnerbjegBen laten/ upt Bet Qfletal ber Cafïeelcti enbê glooien / be toelche ofbe aïberfltnbcoubt*' Depbt/oftbe mjeebe enbe ouberbjaecBItcamp;e uptftnntcBcrbt beg bokje (bie mcnlecfï altübtnieubjeopjtoeren cnbebtngBenbe|iacn te Bebben) becntelt ïjeeft/öe kanten Der fommigBe baer bc €B?ontic6en ban afje* benthen/cp bat telt uiet ftfiulbigB jijnbe int felbe geboetH niet en frBn»
1) Önbsp;quot;ne
-ocr page 82-Befchrij vinghe Taude voornaem (le Stecfes ne be ggemeene neberlagbe gfjeboebt / ofte ten ramfïen niet mtfp?efetï te bebben / naebemael fjet oocb te befrljjcpert enbe te beclagben iö / bat otife pinten gbeene macbt / op Dat icb niet en fcgaö£ grenen tuil glje» «abt en hebben/ om be 3[nlanbtfclje uptfmnscbepbt eube Eafertje te bc btotngfcen enbe ter neber te leggfjen» ©e alberoubtlïe onbrr be ge* bacbtentffe bec menfcfiê Het bermaerbe filot ban Efinus, banben toelc* ben be £amp;ontjch-fcD?nbfr j$ ben t toeeDen Midam oacfe maecben / Ijem noemenbe Efoiorum, ban toegfjeit fpa «Jefelsk-oojen/nfet berbeban s'Gravcn-Haghe, Gelegen bp ftet ^oip ban Vootburgh.toelcb men fept bat bele bunüeren Hanbto begrepen beeft tn baren omgancfc; lt;Cnbe bebet'UiocÜlngbeenbe Cimsneragie Duamp;erb'aerbeboenbefaecfeege» looben/inbe toelcbe be booileben jaren albcrljanbe munten uptgegra» ben 3tjn/onber anbere bebbetcbgottbeiaenntncramp;eussgerten baer aen beeene 5tjbe Elinus,enbe aen be andere }t}be Doreftamm op lïonöe/toctc* be 5gt;fabt Tacitus, Wijck-te-Duyr-Stedcn gbCllOempt [jceft. lt;©aet tamp; mcbcgfjebonben gfjetoeejl eenetï biercantett amp;tcen/öebielrbctnf)et ploegfjen ban bet laubt boen bent pieeclj eouter eeitigfje guetftnge ge* leben beeft / ben melcöen Henrkus Crufgt;us,een aenftenltch man/ tyeet ban Bcnchuyfenbooj een Itefbe beroubtbfbenbaoifpn^oebeaenem Cpcbe/recöt tegen ober ben aefter twee bp gbebonben tootf/bp Bajfwiic boen (tellen» ©ocü Öpbjenggt bit Qöefcfjjïfc mebe
dian^E
IVNI ANIVS AMABIUS. Irirrl. VIR AVG.C.V.T.EX. IVSSV IPS1VTS L. M.
flfS Hen ficus In n ius.bie mp befe oubtljepf on l öccfi t !)feft/befen flem/' fonber ttotjffel feer onbt / met mp met een naecfïteïj booiften ober-las/ beeftIjp cecbt upt beamp;ent bat bp ttoijffdben ban bet gftetal ttocieamp; baer op fïonbt/oft bet toel oft gualicR toajS/maer icb in fjet felbe bt'tigö oocli Ijaperenbe/Oebgeantbioo^bi bat icb banbe Sevius ofte Sexumvius niet cntüJiiffelben /maer battcfi ban Het fcTjjtft niet feecberbitfte bcoi bet toelcbe icb licbt elieft ban bet ge ene bat teftet ban öouDcnbe toao gbe* biacljt foube lubben getoeefl/ten toare bat ben^teen ban gelooftoaer* bigbe oubtljepbt mp fulcr betoefen babbe/ enbe baeromme alle bingett naerpicfjboojfoecbenbe / te mp ter bequainer tijbt een mercb-teecbcii b jo: gfjccomcn / Det toelcb ergfjenjs aenöen Necker ip-/ te Rotenberg
|oo
-ocr page 83-tan Hollandt ende Weffc-Vriefïande.nbsp;Jf0?.3i
f»0 itb mee» FORTVNATVS JiiiiI VIR NEGOCIATOR.amp;c 3amp;et anber tot Aufburg,
DEO SILVANO TEMPL* CVM SIGNO VE-TVSTATE CONLAPSVM SEX. ANTONIVS PR1VATVS CIVIS TREVER, Imil AVGV-STALIS PECVNIA SVA REST1TV1T»
€*amp;tOt Placentium fnlnfubrien.
L, PLOTIO ATIMETO Ttml AVGVST.amp;c,
Remeed göebiupcbfïe maniere banfcfoijben op be Steenen enbe
£0atmo?entoerbtnotbron0albu0g0eüonben/viviR,banbeb»lcRc
«tl een boojnacmpfte tot Tmno gfjebonben; fette» fal.
providentia txtl caes. .avg. nati ad aeternitatem romani nominis, svb-i-ato hoste pernïciosissimo p.r.fav-stvs titivs liberalis vi vir. avg» iter. p,.p.svcy
Ifiaer felben fuft gfip met bof frfijlft geftfjjeben bfnben SEVIR, Re® «ncttbmenteMediolanenbanC. Plinio Sec. leeft s ev ir eqvitv m, enteCapua, l. phileroti seviro avgvstali. 3amp;TfeIbeeec «eert ootb eenen ifóarmer tot Valencien, c. TERENTÏVS onesi-mvs in honorem seviratvs svlamp;c. lt;Cnbe laet befe beSe-Sflcgentöepts totl tytx bp gfjebaen niet onpjoffijterrcb gge» wot 3gn/be toelebe Auguftales ggenoempt toerben/ om bat fp banbe
ELer0/ ( Angufti ggenoempt toaren) gfjefMbt fpn ggetofeft.
JBaer op bat icb toeberom tot mtfn boojnemen/ toaer ban mijn re* getoeetben isJ/conie: tDen felben 2trber/baer ban ttb gbefepbt P°0®'Ö«ft oocbnptgbegöeben een glafen Crupcb ofte ïtanne/groen *fquot; bitb enbe groot naer abbenant/met cm bjecbe ïjantbaffbc orre «yoj/cnbe op be maniere ber Gocgen gbecrapt / toelebe ben'felben «coetinanfeer fojcbfulbclijc betoaerbt. 3Ücn felben Ktfier beeft narij ooo? ben batb gbebjatbt een gouben Scftupm-fpaen/toeltb toajS gfje» it]C8 eenen^jjeernjs/met eenen ©ooi bof ban clepne gactbeng boo?ge« nagen/ban een toonberlticbc conft/en ooc boo?*t bebennen berlt;©oubt-fmeben niet naebolgelijtb / toelebe fïoffe fommigbe mepnen ban Cm* mer gbetoeefï t« ;ijn: Ijet grootfte beel bemrrcbtnun ban ftjn lt;© oubt te fpn : ben arm baermenbe öanbtaenflaet rö ban flecfiter lt;3oubt/Ö«t toeicu be putbena / (boo? be foute aerbe bieper in gbebeten fpnbe) be* ïupggen, lt;?gt;P tg inöeit ï|agöe bp ben ouben Hief-Debbcr ber jRcbalt*
«Bnbsp;cn/
-ocr page 84-öen^êecebdn Adrichem. Haet onsnutoebercomentotbeCaftceïra enbe ^gt;Iooten. 42enmijle ontrent ban Roterodam toerben gljeften De oberblgffeIenbeSbeburben£a(ïeelgban Hildegard, met be amp;ercb op cenenberbeben Hoebel/toelcb tsemaerbebanal^gbeniBoerafcö* acöticö enbe «Sflen/allenfbenSboogber op-gaet / in bè toelcbe Ijet gbe* bouto batt Hildegard gfjefïaeu beeft / fpnbe een booj-feggbenbe ©jou* toe/ mtfTcÖtenbettoeebeSybiilaofteCarmenta, toelcsc boojfegijingfjeii enbe teecSen-bebiebingben / bes tegï)cutooo|bigben tijbts öanöel feer toel upt Djucben be / mp gbebenebt fomtaijlen gljelefen te hebben; baer is noch ban obergöebleben eenen becballen -Soojetr.be Heerltcb» Depbtis nu onDer ioanne Mateneflo ,ban beu toelcbentcb een toepmclj |)ier boojbecfraelt ftebbe.
©innen be Beften bec amp;tebe ban Roterodam fpn alfttocb be betbal' ïen oberblgffelenbes £a|ïeelg Bulgerfteyn. miffcfjien ban eenen Bulga-ro, alfoo gljcnaempt/t'fp of bet eenen naem batt een gbefladj t/ofte ban eenbolcamp;isgöetoeefï. lt;£nbe niet.becbebanbic^tabtaenïien^ebet banbe Rotte fietmen bie oberbigbenbe bectooefhngheu bes^lots ban Viennen, gualgcb Weenen gïjenoempt/gebeten bet öaebt-ljups/ toaer ban be #oojte gefieeten is. lt;©aer toerben oocb gljeften aenbe öiuie* re be Schie be oberblgfl'elett bes €afteelg ban Sterrenburgh, ofte banbe gbefcbilbecbe Sterren / ofte banben Coojen/ fes ïjoechtcfj «jnbe / een ^jterce niet onghelQcb/ben naem bebbenbe/ toelcc beftttutgije ban ou* ben ©ercomen tot bet gedacht ban Duy venvoort brboo.it. «©e ober* blgffelen enbe mercb-tcecbenenban bet alberoubtfte ^lot CappelfieN inenaenbenlt;©eber banben Yffei-ftroom in bet lt;©ojp ban bien naem/ eettgots bet öupö ban Naeldc-wijck epgen/ rnaer nu be €rft-genamen bes 45racfS ban Arenbergh.
^et €a(ieel ber Hodenpiliers, een €bel enbe ^ooilucbticb geflacljt/ lepbt in öet ïlanbt ban Vlaerdinghen bernielt. «©ïjeltjcbe föeberlage fjebben in bat felbe üanbtgbeboelt bet j§gt;lot Polanen.toe beboojenbe Öet göeflacl) t ber Polanen ,boo j fpn iamp;tbberlgcbe Deugljt bermaert.
©et Cafteel Binckhorft.booj fpn göeflacöt ©oojiutfjugf) / is op ben felüen tgbt booj bet gbemepn bolcb enbe ben «Bbelaom ttt ttoiften enbe oneenitbeben göebeplt/toaec ban be eene nae eenen Cabbellau/beCab-bellaulche,enbe De anbere ban eenen Houtb ofte Hengjjel/be Houckfche gïjenoempt/omgljetoojpen enbe gbefficbtjgn.
HetCafïeelban Velfenbetboout noch begbefcöeurbeenbcberbal» Ienj!8upjen/metbe gbemepne IDapen ban Hollant ende Zeeland t om liet (luc tegen ben Prince in fjem om Ijalö te brengen begaen/befïrebett enbe om gljetooipen/toelcf onttorjbe enbebettoojpengronbt befitten» feeiS ianusDoufa.eengbeneucbteDer Mufen. «Ênbetnbaergbebupjte «ntrenteen ©oogb-feboot ban baer fiett top een ïttfïtgfje Hoebe op be tnanierebaneenCafieei meteen togbegraebtomgraben ban Adriano Groenevenio 25üjjjer ba Haerlem. Sanda ofte Sandenburgh fjet Cafïeeï
bes
-ocr page 85-tan Hollandt ende Weft-Vricflaitft.nbsp;jPoI.33
ZijU een fïroom upt De» Rhijn 3önbe )gamp;elegBen toajs. fcftZ®ef^n®cÖDoufia,aenDeDoufieeen ftrocmfpubeDeéRhiinsfie» *™tot,toaer ba» öat öe Doutotf* ® oojlur JjtiCi genacDvbeu na?m
öat amp; öe^taöt batt Dclffalte-nae bp
hS^K quot;^016quot;^efDCU bflquot; Me*m quot;nbsp;Adam Almon-
«üib befu {jet/ onlangs ban btebanber £tabt tn Btaubt göefieben.
inb^aTfS;^^!^^^!16806quot;' ?«evenftcyneeu|iecc6€afïee[/ com nptili^nbsp;Mafe enöe Waels,tufft{)en Gorichom, enbe Wori-
com getumnm: lt;©oc Honfeï een fïöosn CafïeelnaebpNaeldwijckT
Vande Ridderfchap endeEdeldom van Hol-landt ende VVeft-viieflandt.
AlfttM tortellen öe Doorïucfitidie
Wen enbe ©Jjeflatljten beo Hollandtfchen bölejc / be toVleBc to.» . . topbebtnbett ofttnöe ouöe tJJDen gBetoeefï te wn/oftbiebett toSSPStm °/terO0ebacf)teniire bWrX«balirenftïïtSSSl
£?2m aJm toaeracfittgen Edcllt;Wbeelt boor oogften Pellen/ SS f t8nimomamp;at«Ömif»amp;t^/6atm befefcöttSge ffeoï quot;«PPen/enbebat beel Het Palladium (gcln4 menfePt!fo£
ttSSSMifiB^
meteenïmK11^«öemePquot;tnBÖ«n)fenbe/befotBt BebSm/lt;®ftebfe ban eetimfo/v^nbsp;gelb to / ben tgtcl ofterecfjt
tocritrStihl /sC' S1*?1' D™£fchaPgt; °fte anbere toaerbicfiept gfti
felöen Den SoocBtoaeröïgfjen naem ban Cbelöomtoe-fcö?gben:gt6en toeet boojtoaer nfettoatooifabebat t£-??n f °penbare onbefefjaembe obmreeöftt^fuHen ^ öteu-menbeonteerfngeberlt;©?öjetoilbeboojt Vennen. Snt/een
fietst»
-ocr page 86-Bcfchrïjvmghe vande voornaemtle S'tederi be ftecBt-taeffelen ftoaer ban jflbercnïamp;upf-raebt / norg be fojlelgtfcf «Cleebereu/nocB tje gtjefclpcftte enbe met goube fnippclmgertberrferbe JÖoojbenbet Clceberen/ntet JllaenBenS aenbe toerben bec blaren/ nocB be befttttngöebau beel lattbts / nocB begroote erffeniffc/nocB be pjacljttgfje Beelbert/mct toeltamp;e be Marienbecciect3t)n/nocö be onbe berflercn ^cgjlben/ nccb ten leflen be toe-betepbtfelen ban beel bommen enöe Cofreliramp;Bepbt en brengen ben €be!boin met £act: öemae l fp inbe toercamp;en bec beugöt binnen bet lenen/ ofte in een eer bc» fieboobtbeflaen, L-musiSbeceebfltboojfmi fonberlingBeboojftcÖ* tirljepöt ber btngen/enbs baer boo^ tüjee-ljoofötgj) genaempt.
Cecrops boo£ fpii eerbaerbepbt/ enbe liefoe bec beugfjt/ als B» be on* berlinge üccmengtnglje op be mantere bec beefteu met beu 2Eoom beg HDettclicfeen ^uptoelütc gfjetcmt Beeft. Hercules enbe Thefeus jijn om bc Oionflren (bei©ecelbt lafttglj jtjnbe) bic fpgctemt/enbe üjcrö gïjenomcnbebben/boojarbepbt eubeperijcBêl€belgBetoeefï.
ïï)te foube Codrum Bennen/ten toare l)p booj fpn boo'bt/ftet toelba» ten bes BaöeclanbtS gfjefotljt Babbe i ©en feepfec Amoninus Beeft meet ^belfjepbt betomen om bat Op ban Bet gefiacBt Nums toas / be toelcamp;eboojöeottbectoijfinge Pythagorabermaerbttoaö. 33eFabij, Lenculi, Cicerones, Pifones, enbe anbere boojIucBtigBe jpamilien/ ban toelcber gebacöteniffe aHe25oecBen oerbuit stfn/als fp banbe «citeren tot be üicgecinge geroepen toaren/ Bebben fp alp boen be Sjeetlicamp;BepC bes naeiuö banbe Boonen, Vitfen,Ciceren,enbe Erweeten, enbe anbere öfecgBelijcBe bjucöten / toaer mebe fp be JCcberen befaept öebben/ber* tcegen/ofte niet beel meet ban Bare groote daden binnen enbe hupten fleboerbti? Stllfoo fepbt Cicero ben feer toel-fpjebenben / bat Mereili
— —,—..------1 enbe ^aerben/battsamp;e tamp;jtjBepötbolb|acBt
Bebben / enbe booj gaer opjecBt lebett / be begBtnfelenhaetS fèaems becct8gBeu Bebben. 33aer-en-tegen Beeft Gabinius,bte op fpnen itoo* gBen Cbelbont / als op een fmeecbenbe blepingge (op bat trb be felbe tooojbeu gebiupeke) fteunseenöe baecorn eenen Ijoogen moet btoeglj meec bccbupftecingamp;e booj fpn gtjebieecBen/als boojlucamp;ttcBej.t enbe bermaerbtBept / boet beu ouberbom fpnS©BeflacBtS berctegBett.
JBubuncBtbat Qiccro terecBtftcf) berfteft / bat BpbeSlootcn bed «übelboms gBebioocBen Babbe/ op bat BoogBe ^eerenben toecB niet boa i iJEbelbom bes gBelïacBts/maet booj beugBben openfoube ftaen.
©aeromineisbeter nutte toerrben enbe babenuptgBeboectBeb' benbe te bloepen enbe tod te baceit / enbe be ï|eeclicbBepat bes uaemd ofteboojbientoecB/oftebooj oeffeningfjebeöüerftanbtsteberctrj» gBen enöe berb^epben/ban alleen op een mepningBe berl9ooj-onberö tetoillenPeunenenöe opggeblafen 3an:l?ettsbereralfoteleben/bat be ftaeromeltngljcn eenbegöin ban Cbclbom enbe©eugBtban© nae-Bouben,
Harmrfdius
-ocr page 87-van Hollandt cndc Wcft-Vricflandt*nbsp;ƒ01,5 5
Harmodius,ecn $ebc be0bierbcn Hecbe ban bfcn betmaérbett Cp* rau-boober/ be toeleb met gbemceneBulp ban Anftogitane bcSTpjan* ine Pififtrati ter neber Babbc gï)rtoo?pen / bcrtoijtcnbe Iphicrati ben al» bet-cloecltfien ^ooft-man ban Athenen,benieutoirBepbtfpn!ïlt;Êgt;Be'-flaebf ss/Beeft Iphicrates geamtooo?bt: ben oo?fp?otub mijup geflacBt# ueempt tn mp fpn beglnnfei / mact bet utoe neemt tn u 5t?n epnbe.
quot;JÖeieanttDDo^beCiccronae-boUibente/alêbpberftonbtbatfpnm J^aemombetlepn-toaerbitltrrbt fcta Cicers bcrfmaebtcnbegualtjcfe Cbenomen toerbc enbe fpn bztn-betijiem raebenbc bat bp fenen anbeo ten nemen foube / beeft gbeamtncojbt: bat lip ben j^acmban Cicero beel öooïkicbttgfsfr matchen foiibe/ ban bén jBarm banbe Catones, Catuli, oft Scaurijtoeltbebe er*, fh boo?luclutgbe ^npfenbpbe Romey-nen toaren; te bennen ggetienbe bat beCbelBept bte aüern cp bc 25eel* beit/cubc Stamntefteujit/ ren fcranrfcen lt;JFgt;ronbt beft f»eeft/naer bat bie/biemet fpn epgfjen frlfg ©cugljbe bercrcgfjen Uierbt/ feer baf; en» befeboontjs.
Srer aerbtgf) / (gelijrb Plato betupgbt) fjwft ben €bclen (boo? ben ïOfbercSBbCCiDtnntngbe) Marathon Themiftocles eenett Seryphiomet yern kribenbe/ enbe bem trgljrn toeipenbe bat l)pniet boo? fpne maer boo? fpng ©ober» i£ere tot bermaerbtbepbr gijeromeu toasS/gbeantlt; tooo?bt: ©oot\waer(fepbebp)notBifb inbientrb SeriphiusgBetoeefi ka cc/ foube «ébelbepbtg bermaeibtfjcpbr ggefjaöt ïjebóen/noef) gijp/ tnbien gftp een Athener ggctorefï toaerr.
Secr fraep beeft Diogenes(eenett Die gem b?aegbbe / toelr belt;£bel* nc ber menfcjteu tosten 1 gï)eauttooo?bt; bte gbene fepbe Bp/toelche öe wticbbommcu' HDelluften/ Ccrc enbe famp;ertjcbel fjaerjölcbens berarïj» ten. Antifthenes beeft ootb ntct bnpflet gbelcett, bat fp bic met beug* ben/ootU toaeracf)ncb met €belfjepbt berrtert 3Ön.
ï©acr toe alle brfe^ te meten op bat icb bet ooibeelenbemepm'nglje bes «Ebflbomö aller Philofophen, aller ©ubtbcpbt / aller goebe jfóen* fclien bie bp nae alle upt eenen monbt fp?eben/berrlaren foube. t©ani naebetnael baer in t'gbebeel maer eene «EbcïBcpbt tg/ te toeten/ fo bed oe^aecomelingben aetigaet / toerbt fp uorljtans tn to?ietacbenoftc beelen göebeplt/ alfo bat bc eerfïe be jSatup?e ofr gbeboo?te/ bc ttoecbe pe^eugbt/enbebe berbc be€onfttoe-gbefcli?eben tg:©anbcttoee laetftejöbebermacrbtfjepbtcnbe glo?te ofteeerefjet «iprcnbt-btnifel oft ƒ onbanunt/cenbertoeclitngge enbe2Safupne om arbept enbe pe* rtjcbelen aen te gaen. lt;©ic be$atup?e betebelt beeft baer toerben bie onber gbcnaemt/b'toelramp;ein «©utbepbt enbe grootfjept beg gcflaclitg/ enbe ber45f)cboo?t-pIaetfe uptnemenbe3iin/toelcbe befonberei©eucbt ban Bare lE»oo?-ouberg enbe be oube iSörlibommen / tot foobanigbe arDttu8egf)rb?acBtBebben/batgfiern JWbtcbeptbacr frbabcn mach: €nbe brfe moetmen eeren / enbe met retljt beminnen/ als bie beu fint* te! bet biagBen ban Godt, om te refletetv ontfanggen Bebben/enbe bie
3nbsp;BP
-ocr page 88-5PberegöertngBe ber «©Bemepnte met beamp;ooiïicfeentaefit gtjsegBebe» Beeft/toelcbe baerom ban IupkergBcboojen.ban befcjjetpfmniglje «©ubtBepbt gBcuoemtjgn.
30e ttoeebe pfaetfe Bèbben bte gBene/toelcamp;e Baer boojlticBtige enbe pegBelijcamp;bebenbebaben/alöBaerlebcn booj'tiiPB' mefne-befte ofte toclbaeitbe0ilanbtiSgfje{ïeUBcbbenbe/boo?öe ^fjesnenitegbeat' bepbrBebbenbe/ alle pergeulen boo? Ijet toelbaren ber ©urgBerjSbcr* acflt/en ten laetften doecfcelirb boojljarê ^mccgaer b£(r gebaen geb» benbe/ben€belljepbt ber beugbbc» cnb: cetotgbe glojie eöebaert Beb* foen/toelcber ottfierffclijtfee baben/ oocb eett onftcrffelgclie gbebacBte* nifTemetrecBtfullcnbectoecben ;€ubebefe 5gn meelt baneeitberne* bett enbe bupfter ofte ten mmften ban een lt;©nebcl gbeflarfit boojt-ge* eomen / fp laten nocljtanjs be jSaecomelingBen bacrg gBeflacöiSS/ aljJ ober gBegeben, een €belen Jfrae m enbe Ctjtel.
©eberbe inbelt;©jb£e 3tjn be gfiene bte Cicero upt be ggelcertbepbe becmaerbt enbe €bel noempt/ toelcbe booj baer fonberluigbe toeten* fcbap/be BbemofbsnftttDteubey pet lt;©Bemeen feer nut sgn/oftc toerbe bermaerbtboojbelmlpeberConfien. lt;©nber befebermengbtbaec een aengBenomen ofte toegfjeboegben «üïDelbom toelcbe booj be ögc * bommen / onlancr beur öe toelbaebt bejï gBelutp ofte groote crffeniffe bercregfrcn/onbec be Cbele ljupfen infiurpt enbe gcoept/op be manie* reban cêiten milbt toa(Tenöenl©gngaert, bie met onbcrfteunfclen/cy bat f)p ober epnb' bltjue/fpn fuaacHf)epöt onbetboubt. lt;©otamp; fobani* gbe «fiïbelbom f^upt beconbttie ber berifanben/ gbeliicb eenen 33oom n?»t be goetljepbt ber bnicljtcn/ ofte upt ~\]n bjueBtbacrfjcpt/ te arbten: Tfóelcbe in bien fp berbjagelgcbe enbe gccult;6obtloofc menfeben boojt bjengfit is toe te laten: maec trtöien fp oubeugbenbe enbe ,§cBelinacB* tigbeboo?tb?cngbtte bertoerpen: Söant bp foube fottelgcb boen bit eenen fteett upt ren lt;©r aebt boo: een lt;©obt foube toillen ceren/ (foo bP |epbt)enöef|pfottbebalfTrbelgtègeboelen/bical(ulcbenebelbom ban eenigger toaerbeu foube achten/ aljsinbe toeltbe be25eelben bes moetö enbe bes SSeugBtiö outbjeecben/enbe bte alleen om beberganc* belgcbe tèijcbbommen toill' op een groote ©obaerbicïjepbt (getoeter-togjSaljSRadamanthus) fterben. SDaerom als ben Stepfer Sigifmun-dus, eenberftanbiglj $;tince/toijffetoc babbe beur-ftcn alle beberfcljep» bett gbeflacljten beo lt;2belbomp/Beeft fjpinbe eerfte plaetfe enbe toaer« bicbepbt be gbeleecbe JDannctt glje|ielt/ bie boo? baer toetenfcBap en* be rucfttbaerbepbtbaerbcr beugljben berebelt toaren: bithtoilö bp be 50uptftbe Zeereu berbaïenbe/(toeIrbebefilt;ebeIbomfeecflecbtfcöeen te toefen) bat bp met recb t bte gbene groot aebte/ be toelcbe boo j Baer ber ftanbt anbere te boben gtttgBen. €nbe op een anber t jjt/ bat Bet in fpn maefjt toel toaö om binnê ben tgt ban een up?e ben gantfcBen pbe* len Boog ban fpn lobelingBen met ben Cötel bes CbelBeptste begtf* tigBen/maer bat BP be göeleertljepbt/een bercteritigfje bejï «èemoctè/
*
van Hollandt ende Weft-VriefUndt.nbsp;f OÏ54
«iet inbentfjbt ban ggegeele tgfen 3aren foubefconnen gTjeben. ®ef' ■Sgelijcr feptmen bat Dionyfius tcggen Heliodorum frgjeef tn fpn Bzif ben aen ben öepfec Hadriano, fegggCUbe: Den Keyfer kan u wel met quot;Geit ende Wacrdicheden begiftighen ende verderen, maer hy kan u geen Orateur maecken.geltjtb D1011 Nicajusggetupggt. 3DdC tftngljeu fpn ban tnp tot bten epnbe niet ggefepbt / op bat ich be geltjcbemffe» enbe öf beelbtnggrnberi£ooj-oubecg/banlatiggecganbtbegontf/betarg« ten fonbe/eüen of ieb be (lammen bertuojpe/ oft itb bejbcgilben enbe uofonbere Stelen teggen (lonbc/toeltber oojfp|oncb Oer altree-oubt» Jter gloiicn /bol ban benggben / toeebt betupggt / jae toelcbe terflonbt beggonnen beeft nae bat be Coninggen upt be lgt;rabt batifioomcu ge» bteben toaren /ggelijcb als PHnius ben öüerbloebtgben «utbeutbe* tupgt/bat inbe êrliilbé/toaer tnrbebefïrtjbenaengrtoangen toerben/ ote JSeelben en gelntbentfldi/öer gener/be toelcbe bie gebjupet babbe/ «ac t'ieben uptggebzupebt toaren / enbe tfn reeft inbe tempelen enbe gpemepne plaetfen / öaer nae oocb inbe ï^upfen op'ggeganggen met baer 0eerlijrbetitelen baer op ggeftftjeben /ommealoaec fcanbeu woraepnen gljefien enbe gbelefen te toreben. IBaer baer tegen ben ie ïjedanberg oanfiu /enbe ben lt;£bdDom feet guufltgg /gettoelcU allen Coebett bootnamelicli begooien te boen: eenföcdd om bat bet tot pjo* fqt ban't lt;ö*gemeene-befïe ig bat baer €bellupben ^tm be toelcbe fjaec ©ooj-oubetgfcgaaubré toaerbtrb amp;nbeamp;en fleutei ber lt;ö3emeenten te J?ggeeren ;eenfoeelg oocb om bat be ouöe gebacgtentfle bec booiludV ttgbet jBamten/be toelcbe belt;Jamp;gemecnte beel goetö gfjcbaen bebben/ enbe nu al obedeben $jn / begoo?en in toaer ben enbe acgtfngge re jijtt.
Jliaec icb becboeme enbe baegbe upt be fottfegepbt ban bie ggcene/ oe toelcfee upt befe binggen be toaerargtigge enbe in-ggeboojen lt;£bd' oom reamp;cnen/tube alle be anbere onber eenen goop berargten / enbe «oojflabeneubeaerl-toifftben bouben/ be toelrbe betoeteufegap bet ^-onften enbe be gbtlcerötliepbt belacften/berflooteu/ enbe tot befpot* «ngge gebben/ alg ben Cbelbom niet nut / jae bat meer ig/ oneerltjcb ?nnbe. jBaerfptoillentoel ggcftabigg fjet gatgHnflrument gl)e« Wupthen: bet ©obbelactg .êdjoole bicbtoilg befoedien:ben€loot icijteten: Beecherg upt-beggen : öoo? ©joutoen-fegenbinggen ber* JTr h 11: amp;aEC actjter ggelaten lt;©uberg goet booj-bjenggen: gtoo* te pulben maechen: enbe booj gaetüoerergebe^paenfdjlamp;ocben «roggen; enen oft befe binggen toaren be toaerargtigge onbertoijfin» SDenenbe Conflen ban een lt;öbel gfjemoebt. ffiocg ton moeten niet acgter laten/ bat ggetneenlijcb bp allen ben Cbelbont ggemepnt toert oe palen bec Cecbascgepbt te obertreben / b'toelrbebe infettingfie bec Thefpiers gattnedtdtjcb aenganggenbe/ mepnen bat be eere beg lt;2beN Domgbeblecbt tg toauneer fp eentdj «mbaegt ofte ^anbt-toctcb Vt* ren ofte baer tot get bcutoen bet Hcbeten begeben/alfo Heraclides Ly-ousm PoUnjsberöaelt, ^ettoelcfeggelooffbcb tg fpnen oo?fp?onrft
319nbsp;tegeba
-ocr page 90-Befchrfjvmghevarcde voornaemfte Steden
te gebben iian bte in*t ggemépn aenggenomen/enbe eertgtó beheftig!)* öe mepningge bej? ggemeeneti ©olcp/ be toelebe / alfoo fpget Boeren-toerrbf opbatitfebe tooo?benColumclla:geb?up£begt; boo? eenbineb geacgt öebben bar ggeen leertngge ofte onber ttniftngge ban boen gaö* be / enbe gebben beUinbacgtentoooieentoupl toerrb/ enbe bepbe best «fbelbotno onmactbïgö ggeacgt. 3» befelbe mepningegebben ootb be Perfen, Lydiauen.enbe Schyten ggetoeefi betoelebe be 3tmbacbtf ltclt;* ben ofte bieeenige Canft oeffenben/booz ©neoel/maet bte ben lt;£rijal) bolggben / boo? 4?bei gtelöen: fo bat ijet fegtiut I nae fbmmtgger co?' beel/bat fp Jfóooibernen/iamp;ooberqen ©oobtflaggeu/ be beloning ij en bejö Cniggo / boor ben opperfïen lt;2be!bom Ijebben ggegouönt, ïPelc boo?-beelbt bte Ca'res gebben nae ggebolggt / bie men ggeloaft aïbec-eerfi: baer leben boo? een feeeber loon te toop gge|lelt gebben/goe toe! balfegeltjcft: Want be Arcadiersin befe mifp?t)fmgge ofte lof be eerfte Jijn ggetoeefï/toeleben be jDattbt be0£mggeomecnfeamp;erfoontr bo?en ggefïelt toag. maer ban ggecomen 10 bie fpot-reeben Dionifij: Milefij.feggbenbc: ©at beellenbicgeben ber oriecken bie ban Arcadi-en boebett. Haet berre^jn aan ben HoIIantfchen Edeldom bie ittbeel* bingge/ $aebcmael men totet boo? get ffg?tjben ban ben bermaet* ben TacituSjbat/alfo be Franchoyfen boo? gaer Vnjheydt,.be Duytfchen boo? ben Buyt, bat alfo be Hollanders boÖ?liaer Glorie,om llrtjt te Of 11* baer ben/ berepbt fm ggetoeefï. jüïacrtrBtoillieber öatfpbanfelfg/ bop? mijn aenpoiren enbe toe- racben berepbt 5tjn/enbe ber toeebt toer* ben, op bat fp Den Batavifchen betmaetben iSaem banbelüoo? ouber0 berereggen/mee goeben boo?fpoebt gare jamp;acomeltnggen acgter lae* ten/ enbe be oube ggebacgtemffe ber ©euggt (bp nae berfto?ben) toeberom betnieutoen.
flu ban/ben Neapolitaenfchen €beIbom / toelet eerfTe gloire fp gaer felben toe-fcg?gben/lerft tn een leupe leebtcgepbt/ enbe baer in alleen te b?eeben3nnbe fteltfptracggelijebgct goet enbe epnbtbe0lt;£belbom0 fa ggefegilberbe Salen/oft inbe berepbingge ban een getoomt $aert: alfo bat fp be Eanbftoimtingge/ b?eefenbe bte ban garen ffaet/ ber* b?eembtacgt:ooebfobaniggengaettotben€oopganbelb?aggcnbe/ bat fp lieber in armoede een feganbdneb leben fonben lepben / jae ban jonger fterben/ban bat fp gare ©orgter eenen alber-rgcbfïen lt;Coop* manfouben toiilen ggeöen. ©efegoabenootb boo?or.toaerbigg/ enbéberaegten be Romeyncn,om get Bou-uiereb/enbè btfo?gen baer ban tiaerfïigger, argtmbe beni?belbom ontoaerbitg t e 30n metbefoj* gingge beö Beeg / enbe met bontoingge ber beheren gaer goet te ber« meerbere«. $et ifl ben Franfchen Edeldom aengbeboo?en be ©elben enbe airketen te boutoeu/enbegefganteren ber Steben (geltjcbettoijö gaer boo?naemfte befmettingge) teblieben/alfo bat be argtfnggebeö Cbelbomg upt get boutoen/ enbe befitttnge be0 HanbtjS meefï befïaer.
©efelbe maniere t0 bp nae onbec be Engelfchen,al toaer ben lt;£beW
-ocr page 91-vanHoiïandtendeWeft-VrieflancIt.nbsp;ƒ oï. 3 y
bom met ^erfcen enbe©ijbers afgbeficoten / op BetHanbt tooonen/ enbe upt bec scBapen enbe anbere Cubfen (bte fp obetblcebigB toep* ben) eenen gcooten fcfiat bergabennbe/enöe om be menlcfjte ber figt* bommen bebtoongbenjgn Baer felben te bermeerbecen. 35e Duyt-fcbenbertoonberen Baer bpfonber ober be oubtgepbt bes fïamS/bte fp alleenlrjcB eecen / Boe bat jegBelgtb ben oubtficn fp / oocb onber be ISeberlagBen beo ©aberlgeben goêts enbe fcfjattnt; 3Dr meefie fiellen Baer berbe banbe ,ggt;teben tnbe 2öeemben/oft fp BoubenBaer inbe Ca* fteelen tuffrBen be fiootfen / op fommtge plaetfen upt Baer poolen ett* be^ntogcben/ gBeiijcbertor,0 fommtgBeCaci.leggBenfpIaegBenbe repfenbe ILfcben/ enöe onbetBouben alfoo booj Baer-lieber gelbt Baer ïeebicBept. €ube bponfei^tncen ifi bp nae een gbetooonte getooj* ben/bat fp 4?bellieben maetben bupten be berbteftngbe enDe atBtmge ber 3©eugljt / ofte boo? naerfltgfj booj-btbben / ofte booj gBelöt fulcj; berbrtigenbe enbebebeftigBen bie alfo met biteben enbe f»jibilegfen: toelcbe men boel met recBt foube inogBen noemen/lt;£belliebenbooj roobt t®ass oft ©jieben. jifêaer onber Debelooninge ber lt;©eugBben Beeft eertgts bpBet meefienbeel ber ©olcberen/be oppettfe enbebooj* naemfle toaerbtcBeptgBetoeefl/ be€ereber fiibbers/ toelcbe tubefeti tÖbt/bantoegBenbe «toBoube bertiertngBen bie Baer bp-gBeboegBt toerben/be Gulden Vlies Ridderen gBenoempt jgn. lt;3£ottoelcbenal* bet opperden graebt ber€eren ban oubtsniemanbt en placfj aenge* nomen te toerben/ ban ben gBeeneu biefpn boojlucBtigBe baben/ enbe öetucrcbte beugBt inben CrggB / bie berbientfe toaerbtgB 5iinbe/ bet * ebeltBabben. B0antfooDantge allen/ ais een loon bes arbepts enbe pergchelo I toecbe bie eere banben $ ooft-mannen / met een openbare maniere ban boen/ in Bet aenfienbanbe gantfcBe menicBte gegfjeben.
?©elcbe gBeb?upcb Beel te niet3ijnbe/ ober geen langfjen ttjt toebec Ottitn'tltcBtgfieroepen Beeft Francifcusde jen. Coninckvan Vrancrijc, als BP inben «übelen fïrijbt / tegBen be Switfers cloetfielgcb becBtenbe/ onber beeerfïe enbe flercbfle/Bet Sïmpt ban eenen cloecben .éolbaet enbe tyjoft-man boIbjacBt Babbe/op bat Bp een bcrfeberinge ban een ^©oojhirBtirB enbeï^eerltlrbboo? beeltfoube toefen / baerbpboenbe op be oube manicre be getooonlticamp;e lt;3Tepcbenen. jföaer in befe tij* oen ?gn baer anbere gbetooonten ingBecomen/als be «Eereu t'onrecfit toerben gBegBeben/ enbe be toaer bicBept bec öibber fcBap be |Blupm» ftrgcbers/^antcrberS/lt;©ojblafer0/IBacBeigBen/en teere 3sntbecS/ ofte Sgcben / bie ben CrggB niet gBeften Bebbenbe / ben CrggB / oocft fonber gBetupgBeniffe BaerDer beugBben / gBeltjrb boopeRjcfie ï©are toe-gbebregBt toert/IiciitelgcB een bloot getrocamp;en ftoaert ober Baer flincbe febouDer crggbenbe / enbe bat booj be ©anbt bes üepfers ofte !$artogBS / baer bp boenbe be gfjjebjupebcltjcbe tooojben.
IBaer om bies totl bat Bet gBetoonnen goet/metter baebt/enbeniet mettoooiben(gl)elgcb menfept) bermeerbert toert/fal»t6B»«ef«
-ocr page 92-Bcfchrïjvinghe vande voöma«mfte Steden «W/op tumniant en mmx
lm fal/mee Be uelclteitü bréi maSnfieSK SSïE®quot;^'
SfisasélSaS
-ocr page 93-vSn Hollandt ende Weft-Vrieflandf.
fcöeoftc «©ttcccfcamp;e $cB?gbcro een üe^cBctt beo $amtO Bonnen bin»
bcn/tentoatebatBet bp abontupren Bonbe toefen Veromerus, Prince der Hollanders, Ulbe tgben üail Auguftus C®far,bJeltBe bp Strabonem til een berbojben BocrB gBmaemt toert: toelcbe faute ben gBenett flaet* Bjcb behenttjs / Die bieten / bat be ©uptfege kanten bet finten/ofte opperfte jBagfïraten/rp een Mcrus ofte Marus uptgBcgBae n Bebben: «©otBop be felbe plaetfe toert ben §ooftman bec Chcruicen.banStra-bone toel gljefcbjcben: ^oe toel be gantftlje plaetfe/toekbe ban bie ep» gen #aentéiiBanbeIen/enbet'eenemacl berbojbenio/oberllaenbeBet ©ticct/betorde Bet intojretamp;t gBefcB^eben/enbe be gemepneman on» nut io, 3!rk foube oocU gelooft Bebben bat Ijetbttfelbe geflarf)t waO öooj be geigcfifojmttï)''Pt beo #aemO(ten toare bat een bintBrttoeltB icB tetfiont feggBen fal) mp ban merntngamp;e Baf be boen beranbc ren: IBant Veromerus lupbt bp naeljet felbe bat Waffar-Heer, Bet toeltfie VP Waffer-«enen cpgBcn gBeflarBto Jlïaem feggBcn tejiim toillenbebcteptBenen Heer, eeiten Machtighen ende Heer der Wateren, om bat BP een €tffelicBc be» fitter bet l^abenen / be felbe op ofte toe mocBte boen / gBebenbe ofte toepgBerenbe be©?gBept om te tom en ofte toctB te gaen/bat i0 bat B p be beliepen eogt; be op Bouben enbe booj laeten / alfoo bat Veer-meyet bcteptamp;cnt eenen Haven-meefter, ofte baer in retljt Bebbenbe. JDaec WafTer-heer (t'toelc fp tot Waffenaer totllen tretamp;en) ecnen bie Bem fel* ben Bet rccBt ber #abenen f oe-ftljMJft. I5n Ban be btoalinglje 00c be outBert toe-gBeftB?eben toerben/ be toelcBe af-neemt/bp-boet/enbe bc SBebaente ber tooojbett beranbert/ ofte booj be onboojficljtitBept bec «©iucljcten/ofte be outoetenBept ban eenen onerbaren ,écBjgber/bat Bet oojfpiottcBelgcbe tooojt toel Vaffemerus (be öomeptten gBebjupc» Ben nemmernieer be W) enbe baer nae inVaffenarusberanbert tan 3911 SBetoecfïv jiaaer irB toil nietlangljer in befen toel-fpjeficnbe jiin.
?Lact Bet gfienoet B 3tin/bat bit gljeflacBt nae jegBelticïbcfeentcmlTe bealöer-t] quot;quot;nbsp;- - . - ...-----------
bec bjie ©ooilucBngBfie fcupfen ban foliant gBccomm to / ©at Bet l)ups ban Waffenaer itt lt;©ubtljept / 10 an Egmondt in fttjtamp;bommcn / enbe bie ban Brederode in 42belöept Bet cerfle iO.
©e CBtongcficn toillen bat Claudius Civilis(bieTacitus fept batt€olt; mntfelnrBè gBeflacljt gBetoceft te 3ijn) ban gljeen anber gBeflacBt ban ban bic gBetoeeft tc jgn/met toat aenften toect telt niet/ enbe bat Vnel-lus fp ©ocBtcr getroutot Beeft. tlMcBen bjoom pbtler io ban be fot* itcBebenbct oube ïBöben/ naebemacl bat Suetonius Bemttoee©upf* bjoutoen geeft/ Petroniam, enbe Galeriam, b'ectie een 23o?gBemcc(ïeró/ enbe b'anbeteeen ^cBoutO ©btBtcr:©acr nac aloBpin ^eberlant gljefonben toaö/ nautoelijcr een jBaent bp €oIen gBctoeefï Ijebbenbe/ to Bp ïtepfee gljegroet / alfoo bat Bp baer geen lecbicBept geBabt Beeft om te tcoutoen, lt;©otli toert tnbe felbe beraadt/bat Engiftus ben xoonc
Jamp;adöod}
JW.36
Hadbodi ban ben Brittannifchen ttTocfjE toeberom gbecomen 3ijnamp;e/bct! lt;3Eoojen ban Uepben/aen ben loop bes öljgns tomenbe (toeicb fjet S^ mepitbolcamp;Leydenburgh noemen) gljeboutot beeft met fjetTol-huys, inbe ttjben banbê üepfer Theodofius, enbe bat baer ban be Burch-Gra-ven (bat io Graven der Burgren) ben naem beboubenbebben, enbe bat fp {jet öegiment enbe boojnaemfte öecfit tn Rhtjn-landt aen baer glje* «omen iiebbcn/in (jet toelcbe fp tot notamp; toe als ©affalen ber lt;6rabeu jijnbe/booj be ©aren 'SIjol epiTcljen / enbe toerben gbcnoemt Pluym-Graven, om bat albaer/enbe oocb tn bet lant ban Deltf fonbet fjaer toe* lattugamp;e ntemanbt «©anfen ofte JSbuanen boeben maef). ©ft tftecfjt befes geflacöts ober be toateren betogfen be aentoaffenbe Ifêaensens/ bte fp in fjaer ï©apen boeren/naebemaelaileltutfjeuren ober een to* men bat be IBaen Jjaet ©eerfcljingöe geeft tnbe bocöttcljept enbe toa* teren, ©iet ban is gfjecomen Ijet cecgt bes Gruyts,t'toeirb altijbt bp fjaer is gbetoeefl / booj 0et toelcbe be ^outoetg booj bet gbebjupcb beo 5©atec0 fjaet ben ©onbertfïen ^ennincb betalen moeten/in o'nfe iSebedanbtfcDe Cael toert bet Gruydt-gheldt gbeuoemt / t'fp oft onfe ©qoj-oubers bit tooojbeben banbe ©lamingben ontieent bebben/be toelcfieöcgroenicljepbt ber fiaenbe !©ateren / toeleven inben Corner baer op groepf/enöe be €enben een aengenaem boctfel is/Gruydt nae* men/bet toelcft top onepgentlijcftec Croes ofte Crooft noemen; alfo bat Gruy t-gelt eenen CÖol foube sgn/toelcb gegbeben toert om bet Gruydt ban bet toater toecb te nemen enbe te repntgljen / om bar fp met Ijaere ^cljep-baten enbe Emmeren claer toatec om ben JIBoutot bjancban tebjoutorn tot bet gtjebjupcb bec menfcbenmogfjen fcfjeppen: lt;©ft bat ben ooifpioncb gljccomen is ban (t'toelcb fommige feggfjen) bet gebjupcb ban een Jfeaet ofte Ccupt/ t'toelcb fp onber t'Jöier bjoutoen/ eettgts Grutzung.enbe banbefëaëcomeüngê Scharpe-tanghe genoemt/ t'toelcb icb niet en benne. IDelefe recbt battoe jBacljttge ©reren(ge* ïgcbertogs be jamp;ijbicbepbt baer 4amp;iericbepbt enbe begbeecten plactj te bermeerberen) nae ber-fjanbt tot bie ban Brederode gbecomen enbe aengenomen tö bn Haerlcm Jjet ©ooft ber Kennemerlanders, enbe,baer nae ban bte ban Naeld-wijck, gbelijcb terfïont gefept fal toerben.
3n onfen tgt (jeeftmen gefien eenen albet-fïecchfien man/ eenen an* beren Achilles, Ioannes van Waflenaer-, Cemmet batt Vrieflandt, toelcbe als {Jp be ©bertoinningö-tepcbenen booi bes ©pantsamp;anöt bjoegö/ feptmen bat ö?m bet felbe gfjefiebte te boojen gbecomen ia/ bat Drufo Germanico aenben ©ioebt Albim betfcljecn: ©et toelcb tcb om begfje* Ujcbe glorie bec lt;©eugbtenbebeS lt;©ootsbier berljalenfal. B9ant SuetoniusTranquiHus jjeefcboojfcbjijben geopenbacrt enbe DionNi-cenus,bat Drufo, alSbptotben«©cber ber Öibicre Albisgecomcn toas enbebaflbacljtomoberte comen/eenBjoutoete gfiemoetis gfjero' men grootet ban be meufcljelijrbc gljebaente tot bem feggljenbe:
Wacrgaet ghy heenen onveifadelijcken Drufe, de belchickinge Gode-s
willen
-ocr page 95-van Hollandt ende Weft-VrieÖant.nbsp;'f ol 3 7
Willen niet dat ghy vorder treckt :daerom gaet wech, want het eynde van uwe Menfchelijeke daden ende leven is nae by. UMtfeefaecb mpggC» bencBteertgbtgtn een £ar mine ggefien te gebben ban PetroNannio tot FredricüTauccburgenfem nu 25lffcl)op Üatl Vtrecht,banbe Upttom* tfceenberfaecamp;enberormnettjtinbe/gefcnben'totenö ©abetbteeenen albcr-bjoomjïenl^ooftman toag / bter tobt mett'jamen-geboeggbe Wjeraeljt ben Cttjgfj tegen be Vriefcn boerbe / toant fjp bertelt/bat/ 'boen l)p in ben 5ïKo?gften-fronbt be ©acfiten beficötiggbe/gemeen ©jouteebanftgzirbel^fceggebaentcteggemoetggecomen tg/toaei: xaugpfepbt.
Foemina erat, nifi membrorum nimis ardua mo!esgt;
Hanccommon (trailer numine non vacuam,
©aer nae fepbt gp batfe met een bjeefelijrr«e fïemmeggefpjooeben yeeft;
Quid Frïfiam attingis, deuot a ö viamp;ima Diti'?
Hic te, non alibi, fata fuprema manent.
gebbe befe fpne Beerfen ban bat onbergantbbjillenbebjöben/ otegp toaerargtelijcb ban ben ©oojlucgtigeni^elbt ggefongen beeft.
wDceft een ©orgter tot fptt €t fggenaem acgterggelaten/ toelebe onber een anber geflargt gefegjeben ;tjnbe/ geeft gare S^otttoelijrbfrge 5oeberenggeb?acgt aen lacoboban Linge,GTave ban Valckenburgh.
3tamp;gaenuboojttotbenoo?fp?onramp;be0 ggeflaegtcbanEgmondr, t'Huys va banbe üjelehe ggetnriiïet meet/ enbe eben alg een tn een IBaeag frgale Egmondu banggenbe / ücgtelqrb oft meer oft ttunber ©oojlurgticg foube gge* «egt Uierben / nae ba! be oerfteerbe ooibelen beg Bokje oft met befe oft metbe anberesnbetoe-fiemöen. U3antbetoelebebebermaertgepbt tube be €belgëpbtbeg lt;©uben fïammetotllenbecminbereu/ rebenen Enbe bjenggen ben oo'fp.ioncb ban bien tot get Umpt enbe be#ame nan een Advocaet enbe een Momboiroft Vooght, toelebe toe-geboeggt ., ®be\Deefi ben Abt van Egmondt; baer ban tretbenbe ben toe-naem/ frtr»Cw quot; f^ggen bat beu afeompft enbe get ggeflaegt niet geggeben *~2etoeetr/maer alleen een toelbaet enbe een berguuntngc beg Jllmptg enbebegbtenftg/toelrbe boo? ben »bt opggelepbt enbetoeggelaten roag/ Sttbten noegtang toaeratgtigg ig be uptleggtngge beg toooibe» pen Advocaet toelebe lacobus Meyerus enbe anbere boottbjenggen/a!' foobatgetbetepebenteen^jinee oftlt;©berfie beg^rtabtg. Jgt;oofal't noojtoaec angfiefcgiebt ettbe berbeert 5tfn / jae alg een acgtertlappin» ggebeuptleggtnggeenbebebupbtngge berggeenenbetoelebe anbrrg ggeboelen/ enbe be «Ebelgept enbe ©oojlurgtitgept bes geflacgtg ban öetucöttojbebuplïernilTe bjenggen, ^etmeeftebeel enbe beter ge
Mnbsp;boslnibe
-ocr page 96-dus Co 50eI fnöf®aten bequot; ooifp;oncti m afcomptfgbanöeil Prince Radblt;* ninrk x?'- (op öat be toaecbicgepbt meerber toerbe) bauöen Coninck der Vr eL Vnefen toelramp;einbtengetig/oft ben ggenen/ben toelcBenSigibemis quot;quot;quot;PSB'tatgpfpnboettoecgtrocbaisgpgebooptfoubetoerben oft een anoer Hongger ban gp/ben toelrben men feptbatgpeentyoeber 39noeban bten Gouctebaldus, ben toelcben tube Berggeit bie italiam van Hilpania af-ftgepben/ inben fïcnöt tegen be Saracenen in Afabia ge' weben is/eneerfi ban allen tot get Cgjifïenbom geromenig/ enbe get «afteel Egmondt ggeb outot geeft/ foo ggeboeie tefe feccberlijrb bat bte ®|£®e. qetPioceö berlieren (uilen enbe met retgt ban acgtertlay be-icguibtggt moggen toecben / be toelcbe get anbere getioelen toe-fïaeu: «pant tnbten tot ben tweeben Radbodum ben toelrben ontrent get 790 'iaeronleö sabcgepötg ggeftojben ig/bebcgginfelenbesaffompflg tollen ggelielt enbe gebjeben toerben/ fullen top beütnben bat ten min* Itentargtentttgjaerberloopen ig/eerbatget€loo(ïerban Egmondt OanTheudericoden jen. ggeftiegtetig/om bat gp alg Carolus Caluus ^eeclcgfte/tot een Prince van Hollandt gegult tg getoeefi/ ben toelcfcen/ tnoten tra toe! rebenein get 878. jaer gtje|to?benijs: $ae bat topbecl meetoec jaren baer bp foube moeten boen / inbien top / op ben eerlïen muien f ten. l©eicamp;efaecamp;e ficg blacrlijcbggenoecgbectgoonenfal/ pen geenen be toelramp;e be liflo jie Regionis enbe ban anbere ,|gt;cgmberg telen lal/op bat get niet ftggnrn en fal te lancb toillen te 3?jn / aenge fteti öaerban toel een gegeel Boecb in get bpfonber foube bonnen befcgie* ben toecben / foo top fiibtrjluft foube toillen berbolggen get ggctal ber Jiaeren/enbe ben ooifpioncfc enbebeginfelen beg grfiacgtg. gcBfie oat bte anbere be eerfïe lt;© ront-boufeleu enbe op-boutoingge beg lt;SLa* fteeig (tellen tot üeel minber 3iaeren/ te toeten tot get^aer 1140. ofte paer ontrent, ïöanneer Berotdus, een ban bfett afcompft / obermitg fpn fonberftnge troutoirgepbt toelrbe g'pin alles betgoont gabbe met quot;quot; 85001 beel beg ILanbtg / toelrbe fcg ï^oebeu begreep / ban ben 2tbt oes ouoofterg üegifnggr iijnöe / be reepte ƒ onbamenten bes Cafïeelg oaer op foube ggclenbtgebben. ©an ben toelcfeenfpnejüaeromelin» T, J ' §£ü£e cnöE ^Eritel/ Egmondt foube ggenomcn cttDe ggecreggen Beduydm gebben Jliaer öefer beufelinggen buncben mp nier toel tTarnen te ge desWa gangen, ©ft ggelïacgt boert tot een ©agen in get §gt;cgilbt fcg üer# pens van gulbe enbe fegrocbe IBinrbel gaec6enboo?maIcanbergefïelt3finbe/ Egmondt. boo? toelcbe fp totllen bat bebupbet toerben be feg boojnaemfteèeug' ben toelcamp;eeen Ccrjggfman betamen / met be toelcbe fp toillen bat ee' nenlt;ebelen©ooft-manbecften enbe berriertig/toiensamptenenbe oaoen beg lebeng begoojten eben geargtetalg naeeenfrgerpe ttgt;atec-pafle enbe eenen ©inrbel-gaerb gaebaniggen Dnoftman Simonides Oe|t0^gfttotScopambe 300neCreontisvanTheffalia,qui dextraamp;ani-mo quadratus cnra reprehenfionem (It. lt;©at ig / be toeltfee btOOm tet
«#anbt enbe ban ggemoebt jgnbefonberopfpiaecb jp:Ce toeten /be
gererg'
-ocr page 97-van Hollandt ende Weft-Vrieflandt.nbsp;ƒ01.3 8
ffóemfitfcamp;epbt te oeffenembjomdgcb te boen: madjttgljlirft te leben: met goeben raebt te befogfjen: met atbepbt te berbjagen unbebatt'
be faehtmoebidjept ntet aftetotjcftett.ï©elc6ebertterfelenteberlatcti
eer öpBem foube befmetten/moetIjp liebet berepbt m ben lt;©oobt tcftetbcit. ®ittooo?tPlautiaItgt tnoen JBontamp;fbfcenbe: Qui per virtutem perit,nón interit. ©flttö: bCU ÜJeltUen b etgaet tn tyCtVUO Beptenbebeugïjt/bieenfïerfttuet.nbsp;,
tDe nelieuabnuo bes* ebelbomO ban bet geflacfite ban Bredenrode, ban Ittötelgcb upt be oube Cljjongcbenbecljadt enDe béttf aen toer* B(Jc_ ben. ©an toelcbe gljefiact t oen ^tam enbe ben oojfpjontb to zy- rodftgt; phridus, een longljfte Soone Amulphi bebetbe45rabebatiHollandt, ben bjeleben ben tfjoojen fptuS ©aberO blfebenbe/ nae Vricflandt tn een Oamp;mnlitgc JSallmgbfebap grrepfï ut altoaec bp een jBaegfyAm g* neceufeu afcompftbemtnnenbe/be felbe tot een©upfbjou\ue genomen Öeeft / fonber bieten fpnS ©abrrp. enbe beeft upt Ijaer göeboojen ttoee Eoouen*. Diderick bc toelche b joeglj ben $aem fpnö lt;©coot-©a* berg/enbe Simon. enbe in gbenabebanfpnen ©abet aengljenomen 50nöc beeft bp ban bent ontfangen beel Hanben enbe 33omepncmet orecder-Roeden ban bte gemernlucb 3ijn itoant bat begtgpt bat toooj' bebm Brederode) gbemeten jijnbe enbe beef ban Ijebben fpne flaeco* nieliugljcnbeJüamebebouben. £pneti ©aberljabbeIjernoocboen tertfit geftfiontben bet CafïedTeylinghen, t'toelcb amp;em tor een ©oult; t Huyj te todfetfehePatrimonium t* ten bede geballeu. Simon. ben ttoeeben Tcyhnge. amp;oon / upt toelchc ƒ ontepn ijs gtjefp jooten bet gbdïadjt Teylmghen, toelcc fuccefiïetiS tentet gebaen/ boot ben onbecgancb oan ttoee 72gt;m* becen/ be toelcbe ban befe gbeüatDte obeciri) jgnbe/ tnbe bloeme ba-rejs ©uberbomO boot geflagben 5011/ t'famen met ben ongelucl-agtjen iöifnce Willen, inbm dadi tegben beVriefen. BMcbe jammer enbe ongftelucb booi be onberanberlgche toille «©obto oocb obergecomen ts be bon jgaenöc jaecen / be lt;®toer blijffden btö geflapte Brederode, tn be toelcbe top / binnen ben tot ban toepnigö ^aerenbtcr ©oonen/alle te famen boltoaffen enbe b:oom jiinbe / enbe beccterfelen ban be glje*nbsp;jg
me|etCgeTtbtlïNWza^^^nbsp;tt ban t'Huys te
ramen/ft et boomaemtfete fpn onber be alber-oubtfie gbefladjten. Meruwen tamp;eltamp;ers bermaertftept enbe €belbept icb adjte bat toe-gegbeben te ^WVbatbeWaiemet een anbere j^ame be Meroveto gbenoemtgetooj» ben/totena €gt;eber oocb eertgto een «Eafteel / fterc enbe cierlgcb gebou* toetsnnbe placb te betcteren maer lepbt nu tnibben inbe iatbter e bec* ballen ©ooitoacr Euchartus be JBfnne-baber enbe £gt;camp;?gber ban CaroiusMagnus.frfttgft / bat tic Franci (melcber plaetfen icb bctboont ïjebbe bat gbetoeeft 5 tin tn Salandia.Over-Yffel,enbe tnbe omleggljenbe SLautfcbappen) bare Coningben plegb'nfe maecbcn enbeteberbie* fen upt amp;et göeflatBte bec Meroingers tot Hildencum toe / ben toelCRCït
it gnbsp;met
-ocr page 98-Befehrijvighe vande voornaemffe Steden,
SKphanus ïjoen tev mtPmWbe/fcbmbets: ,tin tPipmobfji«©bertfenmtfaUev/ren éerbontÊnhe
nmci£Qj)c|cl)oo^n öcbbenbe tn een Clüolïcn ariebtoonnfieii te nam
ISDCItJCamp; öctfcögnt) ban Merova» ben DfcDeti Conrncfi banhr fy-m
bcb0°memfie plattfeöesaiactfjoolfifteeere boï bftMtmeoiamn / aengfjefirn IcISaTffp
ge tamp;ibtere/fo bie niet betce eéWrlaeïmibLSÖ
SenSS^o' 3In befejgngebjeef! nieerfirbcfjeng/onbEt bc toci^-Heuenetrens GorcumWiebegetelt toerben Leerdam, Afperen Hewcklom
?en1fnCmmT£rnCt ^afper'Evcr(luvn'Haehefte/nSnbetoelï ' fee nu fomrntgöc fpn als maer eentgjjeobcrblhffelen bet Cafteeien/n.
SIM L Watamp;t, aller finten Ijaet uptfirSen ts nfietocefï/ om tmtte
S58amp;X h?»^ röc W^wA- ban bic t,mArcWamp;£
toant Fredcncus, beil23lfTfamp;op teanVtrecht,
Semfi?nbsp;Öwftfetot ben gronbt tïcüp^ï
»attUhï5r,H^'anenöeeftRhynefteyn getoOUtien: ArnoldusDen H ft! . i ^ ® Lecldam »««Stenevord befetett
Ban
Ieeben toaa göcbjoorben enbe ban gfje enbet toaerbcn g^bt^eij g«ft:
en
t'Arckel,
■van Hollandt ende Wcff-Vrieflandt»nbsp;jpbï. 5 9
annet getoclt Gqrcüm fn-ncntenbe. J©elcb onrcegt «ïjö Bjouto' ia-coba foube gaen tojeerben/Crijggf-boIcb bergabert gebbenbe/geeft fp oe ^gt;tabt belegger t/ bebocgten enbe inggenontcn / enbe geeft albaec ooec baer gerecgttgge gramfegap to?aerfee ggenomen boo? get bleet' acg troutocloofenenbe beg 25onbt-b?cecberjs. 3Dtt ig get epnbegamp;e*-meefï ban bet feer maefjitgge enbe boojlutötigegïjeflatrjtc/tuieng ber» 15 ?t befi«tngDen enbe erffcuifTen in be ^eerltjrbgcbeu ban Braadt, Limburgb, Vtrecht,enÖe Buren in Hollandt, Zeelandt,Gelderlant, Jnbten tcb't toilbe hertellen/ foube get ben ïLefer berb?iettcg ballen.
r £0^aEC ÖE ^ongtben fcg?ijben btfen ggtflaegte. toe feer groo* ie enDcfêgbtcgepküatenbe ögcbommen/boo? bc toeltamp;egaer gemoe» oecen opggeblafen ggetoo?ben 3ijnbe / banbe gocggfïcn trap gaerber gio?te tot bemeefïe jamp;eöertcgept/ algbau bobcn nebec ggetoo?pen fpn ^©antiebbinbebatbe rebeningge genomen 30nbc upt tol boct6/ enöc 'Tarnen ggeftelt toefenbe/ uptgcmaetbtpeefr '9ctlf0f lgt;«prmt28ngeIotten bte gp f'Saerg incomcnbe gab* oe/roeicbe femme beloopt ober bc gonbect-bupfcnt Starolug gulbeng. ^ fF0quot;^ ÖEf£|3 Bgefiacgtcp toert ggerebentban fommiage ^pijeiecrbe (bequaem3önbeom penianben be lt;©o?en te bullen) tot be iroianen mebegge-fèllen 5tjnbebanben bcrrieiben Francion. €ec g tiEt)tni)8it6 batfpgenoemt fpn ggetoeefï/^eeren banbe Toornen;
©apenêtnbeScgtlt toelebe ttoeeroobcZoomenfcgep» bertoo?pn gebbenbe/ gebben fp gaer £cgilbtggcbepfbC inctüieitanteuptlieecrbenp/ op be toelcfie men eben alg op Crappen ïouoe moggen op-bltmmen/enbe bte ban ttoet beriep bettoe3g'nbe. fc»,iwtrquot;IltöCtöD£nPipiniFranci,toelebe banCaroloMartelIogefmO» hVlSn*EEnea öanöefengeflacgte boo?lepbinge ban eenen Stoaen
S» rJ?2?e öo.oj il/m f,CE,,En f u,om Enöc Qgebofggr 5önbe ffeptmen) bat
be iSSn pl^tfc ru,Ieban laiISamp;e booltngge genomen geeft/en-ae albaer een ©o?p ofe C^ftra Herculana, bat ig j een üegger Herculis
manie?nbsp;'tot aeöentbfni|Te38ng ©oo?-baberg Hèrculis Aie-
beeft bupten alle ttog'ffel met fpne groote t'Huys te te irJilTr 00t6t rammgebocggtgrooteCbelgept/intoelcfiegeflacg Batéburg, ^aerpirAit °quot;trcquot;t, sfmn tnbt ggeleeft gebben ober bgff-gonbert
ffh?ïf uws' I^dulphus, enbe Theudencus, alic-gaber ban get ge.
brWrtJf{nll,,b«ttt tEr ^ ■ttn fanbetlinggc #ame en-
«Piefennbsp;fïrflmme ÜEC Vnefcn,toelebe t'Huys tc
m oann get 3aer bDff-gonbert enbe feg een lt;Tafïeel getimmert Haerlem.
M®nbsp;fieeft
-ocr page 100-Beeft nae Baten #ame / toaer ban top bjeebec in Haerlem ggefept Beblt; ben. 3rft en ttopjfel oocb niet ofte Oe étaöt macB Baer beroemen bp naefoo oubttesijn. sDe pjacamp;tigöe opboutoingBe banbatCafïeel t'melcbe feer cnpm/(teccB enbe op een bequame plaetfe gefielt tja göc toee)i toert noeögamp;etijoont booj be lt;©becblgffelen ber jlKupzen enbe bectmllmge/ ntet berre ban Heemf-kerck. fjcb binbeinbe CBjongc* ben bat If brandus, een upt [jet Haarlemfche gbcflarfjte/öcm alfi een melt; / öegefelle beg reps geboegBt l)eeft/bp Sophia Princefle van Hollant, alg fp upt eenen CB?i(telneBenpber met Otho garen Songfiften £oon in Bet -Jaer 117}. nae ïerufalem repfbe. ^ommigfje jföannen upt bit 0e(iac()te/ötbbecg3gnbe/enbeben Crggf) bolgenbe/3ön inben firgt te» gen be Vricfen (eenfcBabeldrb bolrb jtjnbe) gebleben. *3pt Baer ltc« ben ig oorft Simon den Ridder.be toelcamp;efpn Bojïelgcïte enbe groote ï^upg binnen Haerlem fiaenbeberanbert enbe gemaetfet Beeft tot een €loo(ler:^et felbige toe-geepgent Bebbcnbebeifóonicben/be toelcbe Baer $aeni boeröen enbe Babbenbatibé BecgB Carmelo, in Bet 3aec onfegsalicBepbtg 1149. ban toelcben (lamme be fïamebecanberbc t'Huys 3gnbe/ ig boojtgBecomen t'^upg ban Affendelfft, enbe Beeft Baer €rflt; Affendelf. genaem gBetoeeft/boert oocb nocB tot op ben Bupbigen bacb Bet BDa* pen. 3jcBebbeber(ïaenbatben©aber banbefen NicolausAlfèndelft, toelcbe nocB in Bet leben tg (toelcben icb om fpne fonberltnge enbe upt nemenöc beugBt eerbiebitB noeme) ötrtoilg/maet al te laet/feer groot berouto Beeft geBabt bat BP ntet gBeboutot Babbe Bet €a|ïeel (toelcbe ban Bem gBeboutoet ,gnbe / banbe lt;©ronbtboufelen Aflenburgh gBe* noemt toert) op bieoubelt;£rbe/opbiebafte jBupjacBtigeenbeiöupn» acBtige lt;©conbt-boufeIen op bat Bp alfoo be glorie enbe ^eerlicljepbt beggeflacBteg/boojbegeOeucBgentffe beg ottbtBepbtg foube altgbtg bebent blgben. ©oojbec Bet geflacBt Aflendelft Beeft ben oojfpjoitf Baecg jBaemg banbe ©eerlgcBBepbt/toelcbe fp b'eett nae b'anber beftt* ten / te toeten ban Affendelfr toelcbe ig een macBttcB enbe rqcb 3Egt;oip/ toelcbe ©ojpe icb binbe inbe lt;@ube gefcöuften enbe bjieben / bat ober bgff Bonbert^aecen Afcmannedik'gBenoempt enbe gefcBjeben ig ge* toeeamp;
t'Huys te JBenmcpllt bat Bet gBeflacBt Cralinghen, oft beter Carolinghen eer* Cralingé. ttjbtg ig genoentf getoee(l Carolina.enbe be begtnfelen 3tjng oo^fpjontp btengfjt totCarolum Magnum, feerberlticfi befïerremet dralen bte fp in Baer W apen boeren/geeft te Bennen ben Francken oojfpjonrB ban* tse Frances,eertgbtg onfen #aefcup|en boojtgeromen. l?aeröeruptlt; neiuenbe lt;2belBepöt toerbt Bier boojbefeenbt/batbeFranciuptBaet ©aberlanbttreciienbeenbein Francknjck obergaenbe langftgtbep* be be #eerfcBappgen te toeten be Duyt fche bat is be Baer/enbe be Fran-fche, toelchefp IngBenomen Babben/booj be Mero vinges,enbe Carolin-jes, toelcBer gBeflacBten jamp;amen be Bata viers feer bebenbt 3ijn/ enbe nu erballea/boojtgbtg bebient enbe befeten Bebben.
23at
-ocr page 101-▼anHollandt ende Weft-Vrieflandt.nbsp;jpol.40
t©at bet geflarïjt Heufden upt be csSraben ban Cleef gbefpjooten 10/ JHuvs te atgt bonbert gaer naebe geboomte Cïuifli/ bat geben te bennen be oti' Heulden« be ïrJapenen bies gfjeflarbteS / toelth5tjn atljt goubeamp;teptetsineen ttuee-bettoitb 5gt;tljilt/aé b'eene bantlt;©out-geeI enbe be anbere paers/ toelrbfpnubetatibertöebbentot eenlamp;ergult ^jctjtlöt met een roobt öabt / toelcfe EdmundusbenContneb ban Enghelant Balduino Heufden fpn êtoager toe gelaten geeft/ biemetfpne3©orbtergetroutot3ijnbe/ ÖP toecamp; gbeboert fiabbe. lt;©ie ban Cleeff beeft Ijet oube SetBt ban Heufden enbe bet Hanbt ban Akhena( b'toeltbe in fpne befeöerminglje enbe cnbetbantcïiepbt getoeeft toaren )toeberopgeb?agbeuFlorentia ben fcijffbe ban bten $ame Grave van Hollant,bat fpboojtaen met Ce» be aen bemfoube berbonben ;fjn/t'toeltb Bern niet lange iti't gegeel aU foo gebleben ts. ©ant Heulden niet Crtjgb aengetafoönbebanben Brabander be toelcbe maebtiger toaS/beeft be^tabt met alle fiet Hant llcbteltjcb berlooien / enbe beeft alfoo ben ©artogb moeten ftoeeren/ enbe is gljebtoongen gljetoéeli eenitlj feetber pjoffijt ban ïjem te out* fanuen.
'éen i'aetften is be gefjeelc befitttnge ben Brabander toegïjctmtten/be toeltbe bp niet lange beeft mogen gbenieten / toant Wilhelmus Bauaris benttoiit tufftben ben viammgh enbe Brabander tetieber leggfjenbe/ beeftftcbfelbeneerllbefojgbt/enbefitfi enbefpnej^atomelingbenbe befttttnge ban Heufden aengbenomen enbe bebefiiggt bat bie altijbts foube bupjen. ,§00 bjeefelijtb enbe fcbjeumft tb ttramp; isbeBiipjftljap ban groote potentaten enbe $jinten/be toeltbe als lt;6ijerenber^o* quot; tintten 3ijttbe/nae be goeberen ber geenen bie mtnber enbe baer naefïe bP3ijn/fnatben' 3©eIcbeVerouesben albetgeleet b tfïett Varro fo fp* ne Menippeis te bennen toil ggeben/baer öpfept.
Qui pote plus, vrget: pifces vt fepe minutos Magnus comeft: vt aues enecataccipiter.
©et gbeüatbt Duuevord neemt fpnen boo£lutötigöcn afcompfl upt öetgöeflacf]tWaflenaer,alSupteinfupbereenbeamp;ïate .fontepne, t Huys te
,©et tooojbt is een toepntel) banbe eetfie infettingge beranbert enbe Duuc-öfSÖebjaept. TDant bet oojfpjoncbelijtbe tooojt beeft in fieö begre* vord. pen een ber mantngbe enbe aenpojrmgbe tot naerfiitbept enbe bojbe* nngbebes begonnen toertf. ben oubtfienBjoeber ben jonger/ (als bet gbeftbiebt) bermaenbt bat fjp be êcffttpt met be Cloetboojt butot/gebiuprbenbe bit tooojt Du-voort, bat iS duwt de Schuy te voort, oft gbelijtb be anbere ber balen/ als ÖP bem met bit tooojbt Du-voort, totbolbzengingbebeo begljonnen toeter boojts (loutoben enbe ber* toeebteu. ®at tooojbt mepntmen bat boen gfjelucbelijth obergege* toen enbe aengbenomen is rot0etgeflatbte enbeafeomliebesjongfte.
3amp;efe toe name heeft Phiiippus ben ttoeeöe #oone ban Adeivinus,
Burg!)'
-ocr page 102-* o vdiitic vooriiaemxte iteü S,ülSraseÜ£lL'Leydcn ban Rhijn-iandt, eetfï Rf f flficflacftÊ
cSfetnrwJnbsp;fll!tecfi toerbflElt öitTheudericustm S
SSSSnmnbsp;ttoeeöenPhaKSSKSS
ben eerfibenGamp;egöeben ig: ben berben fSwnnes ben toe ! aeneecitben roe-naem Polanen beconiéftMfï/m* een naapen/toteng
rrto^l V uKiumpijecrt/inet een itëapen/ totems berbepUn gt;Imbteramp;^c0^^6-^ «^ftoactegefpUfeiKfienbenö
iuSSenfeit Jnbsp;15 5 5.0ctoclchcr^Dp.uct
8b«upgbtnbsp;Bruyflël tot jjebeucïjgentlTe sbefielt sgnbe)
nenHnniina.«S-rZ. , flnt lohannes Heer van Poanen, beeft m
^arineXSnbsp;bm motmm*iim bentoe clegeen
t'Huys: becid w quot;k, [m toel* Naeld- ©KebS
wijek. SHoom'%SSSSiVnefl/quot;dt'»amp;8n geleg« aUebooSet bertem iSSS,tm fö,fledöc M^txt onb erbonbin ge bea feben 0 hf «i f»ö00? 0e^ec öcc Wngen/bie tot
rooamp;m
-ocr page 103-Van Hollandt ende Weft-Vrieflandc. 'nbsp;fol^
^ObCttHeCWto/toritBctSÖCttoapenOoSBohemifchen Conincx, enbe
men mepnbt bat fp öaeten oojfpjoncb refeent tot eenen SongBrlincK tan Conincblticben (tamme /be toelrbe oft tooojtlucfittcijjflsibetipt fpn Conincferijcamp;e/ oft Dooi t'famen-fpannertbe fgpanbeu toenaegljï 3tjnbe/öaer beeft lietoer gtjebabt oubt te toerben / on(eccber tocfenbe of Bet aBefcBtet is bocj begljeerte ban langfier te letocn/ toelrbe birbtoils groote enbe jDartïgrbe gfjemoeben bjtetamp;t/ oft bocj gBebten(itcBepbt beg ^outuelittfrBe Itefbe. l£et feltotge gfjeflaeBte boert oocb m Baec 3® apen eenContncfelntbe Croone/ maer Bet onoerfte bobets gamp;efceert 3tjnbe/tot een teptben (alp irfe mepnej Baerberboo?tge ongBelurben» be becbzgtomgfie. ï|et ï©apen enbe Betlt;©ebijStoerbt tnbetHuys Naeld-wijck by s'Graven-Haghe albertoegBen geften in oube tapijten enbe Stoffeecfelen ber «Cameren/enbe inbe lt;©lafen/in tuelcamp;mtps Antonius Hoeftlach(«cnbermacrb Sbboraet ;tjnbe)nn tooont/boo j be gunftebeSGi-aefsvan Arenbergh.Dm toelrben be befrBermingfie enbe be geBeele erffcnifietonnNaeld-wijck obergeojagen is. 1£oe lt;2bel bat fp gBetoceft 5ün getorn t e bettnen be boojnaembe enbe opper ft e ujaer * otcljeben enbe €eren/ toelr bele geflatBte toe-gBelaten 5t]n. ï© ant fp SBenoemt toerben Opperfte Maerfchalcken van Hollandt,t'toeltH O O tb fiaregetoeit-bjietoen te Bennen geben/ enbcfp5gn ootb Pluym-Graven, bangl)elt)cbcmatlitm«tbe Waflenaevs enbe epffcamp;erS ban Bet Gruyt-geldtbooibegeBceïcrontrepebanSchie-]andt.
HetgBeflacBteVVcttjdeis ebenolsgBeepnbtcp Warmondt.toantbe t Huys Elfden erfaljenaemban Woude (toelrbe een ï©o?phen is/gbelegBen Woude eü biBroeck-lant, rttce be $ame Iacobbaer bpgeöacn 3tmï»e Iacobs-wou- Warmod. degenoemt toerbt/obermits bp nae Bet geBeele gbeflarljte lacot) tct «totB toe geBeeten is gBetoecft / geBoutot 3ónöe aenbe eentgBe €rjetje» «amebanWarmondt. oft Pharamund alp be ƒ rancBopfclje fclugtoen/ maer qualtjc) is met Ijet geBeele ©upfgeftn toert cocben nae Bet Caftcel Warmond, enbe fpn epgBen -ertoe berlaten Bebbenbe. ts lp1 berBupfi op een anber/enbe t'isgeentoonber/ !©anttoupleenbe ongBencurbgelgc* be jT3oeraffelienBceft Bpberanöert met genrurBgelijclte enbeüeffeltic* fee lufttgc enbe groene #lepnen. 3©elcb oocb be ooifaeche ts bat Bet Cafteel Woude Baefteltjcb toerballen is. SEnt $ups/toelc6 alriitu toan ftetÖibberfcBap gBetoceft is/biengBt Baren eenten oojfp?ord?tot Waramundum ©aemae aen t'gBeflatBt Woerden ende Vellen,toer* t Gedacht tierbt 3tjnbe met een ©ergnlbt ïöapen in't toelrbf ftonben bnr rcoöe oerden. i§gt;poel-raebbenS/toelcbe men ntet leeft bat Bptoeranbert Beeft / ter trjt
toebat ontrent Bet 3aer 1359-Theudericns Waflenaer Burgh-graef van Leyden.met eentgel)oetoen enbellanbenepgen ;tjuöe lacobo ben i4m-ban biett fëame;Hccre van Warmondt aengBeboben Beeft te boeren een ^cBtlt /Bet toelcbe Bp als Heer van het Wapen-huvs van Roomenende Burgh-graef van Leydcn boerbcn: te toeten een ^accs ,êcBtlbt met een üerflulbé figcöfnoec gebepltraet bjiefütoe« fcBoone Balbe JBae^fieuS
-ocr page 104-Befcirnjvinghe vande voernaemftcStedès' tóeJeBè rotttocfi tornt ccOscïk gcbjuptbt; j$?aetöitrrcffatrjt gef«Sf-lotumisj^: arren metten ©aiiniefe 5tjn/obemubrSbat fp mebe toifteiit ba uben ©oobtUarb bar, ben Prince Hork toelcbe Veifcn begaeribab«
Safcban . z9 ö. Jifêaer naebt]f3aei£nalpbegramfcflap! besg|j emepnen bolt;cjt nu toat göefitibïtoas/ enbe als oocb ben Wncs !Sc?!?rr fnöe rf b?wöc» SUetfelt toss/ (ben toelcfccn tnben S te* gen DeniMchopvanYtrechr boen cbettoonné 5önb«r/Iacobus be ttoaelf* to^biflfêaeme bappft lgtfe amp;p,gDeftaeuhnbbe) enbe alle onrecht:
h^H in»H ^eberotu tnbe boojige genabe ontfangöen/en^
be tn alle haren beftt tuebecom gljclïclfi
ft^tnl1',quot;aire.0acte Igt;oeIgecit rjeeffeerttjbta een Caffeel tntf
™nbsp;f lc Cen f0'11'quot;111 befete»'' Seie3m 5Üquot;be tn Ijet
iUnbt Odt-geeftjtoelrïi ©0?p be ©ooj-oubersljtbbcn gbcnoempt:
brSZTxi; f'tfrCarquot;f! lvmnbsp;met een beranber*
wfrT * AJcmadc8Ö6«oemti. fESocr boo? toat rccljt ofte onrecht en' SÏÏSS, feim lP!ö?etffemctetme göfflatötefjeeftWilhelmus toepmt!E ^ Mogunuen toe-gelaten be pjofuo teu öes©eerltcBIjepbts ban Hc©di®adeu
ptt felbtglje gheflathre heeft oocft eenen anberen Wilhelmus lt;©rabc
t'Huys vaHooni
t'Huys te
Culen-
burch.
t'Huys te Abcou/tt,
v-yy,. luiuutu uiijLjjtti Lcyden enDe Alnhen) eest Cafteel ban bat frïiê^ rrcrr{i °P-8Öe0outoet5önbetot öcaerbetoeafebetooiuen KK»^laciI48^öoenHöl!aJ1dtheelontftelbt)Ba0booi3nIanbtlt;gt;
Kl J11 °Pp£»tamp;eben/boojtrjts gêuoetntfet Caffrel Hoor»., toeicscbe tieren ghenoempt Heeren van Hoorn booï.een ghebupnlt;ib« retg.aEroosbetmu babben/toelcBertëame nu gamfchdéchen ten ort* bien ij goegaen y to^RCafïeel afeïbioocbm 5Dr.be boo/öe toe K* ge ban CaroLus Keyier.fjecft Getardus Poelgeeft Cfll fölbbêr ttltlbe latera
fï'C's6^1 UNens bjoeghett boobt/get ycflacftte Aicmader, ttoaei ban het ben fèame boert) tsgcleghen getoeeftmbe ©eeclfcbert Wannonde loeier berballmgbe enbe todffclen ber jTChtpjen baer nocrï geften toerben: Wam'toeicR nu A tcmade genoemt toert / gelegen aen be SUbiere Mara^ ts eerttjts epgentWit fi gfjenocmt ghetoecfl bet Cafïeel
«MSrf?h.n ViW.tóe^löt-^tef Theuderici bCS Sjl f raefs ban Leyden BenltjcB tS/toaer mne fin heBenbt bat bp tot eenca t erahenaer lïelbt Ifbrandt Poclgeeft. Sch ÜU.ÏK OOCbbatHenricus
J.
h,5^SS?s„Cleilbu,rghJcrtent oojfp?oncR ober bier ©on* bert -3aren/f ot ben ©oo;luc[)ti0ei3 / totjbtber oembcn enbe gbeaebten
Tcv^rè!band. Vannbsp;is upt fict ^caeffcDap
Abcouw töeenrötBetibebermaerbtgöefiatöt gfjetoeeft/todebers
jêameit
t'Huys te Poelgecft.
t'Huys Alcmade.
d'Heerlic hcyt van Hooch-made.
d'Heerlijc hcydc van Koude-Kerck.
ranHoltandt cndeWeft-Vrïeflant.nbsp;$ fil 40
©amen bcctegpöocjt to oamp;ctoeeft, toelcfee men fept bat Tiet bcïöcntieei 'tieo HanbtO in ftet sgt;ticfit ban IStmBt tot fpn epgljenbom enor:belu' ■tin ge beeft acïiat. ©efe Bebben oorB befeten Wijck te Duyrftede met ijetCaüec!, ©pt bit gljeflatljte ïjccft Affuerus b?c: fte tfonba^cn.' tenbanöctCafteel Abcouw' gijelepbt /.tufiirfien jamp;att.e ftëoetafWKiv aUaaer in bet mibben ban ben hornet ttautoelücc een 1©agöcn rnben macb/mtbüen tuffctien Vtrechcenbe Amftetdam gfielncBöwcum betgalen. Gijfbert Abcouw' Ijeeft oadt göccoelit D? DeetltjrMjqiDt • Gaeibccck, be toelche öe felbe fpnen longljfïcn 5gt;oon Affucro met reuen reepten Cntel Beeft gegfteben te befttten/ ban ben taelcben Is boojtge» 'tomen een5»oon npt öe0«spmefüuan Liningen ©otBtec bJClt;CKt 1 acob ■ÏHeten/Dieio feerctjtBgQcbjeefl. ï©ant ten crrften^ecr3tjutseïött Gaefbeeck, baet naeoocb naefpnO Bzoeberö boobt ban Wijck te Duyr-'ftede, Abcouw', Putten,enbe Swecnen,^eeft be eerfïe ƒ onöareenten beo CloofterobecCafhufersnaebpVu-echtgelepbt beuidrfeebaec naeaio •frnen eemgamp;en êoanbouöttnas' gltebangen 5i]nbemt;er,flrybrüan •bm OSiffrBop ban Vtrechr,gBebtoonflBen wnöe te tomen tot ontnUtt» 'be ©ereentngBen«nöeonbrftoojliïthe toe-gliebingen/1 ö ban Wijck te Duyrftede enöe Abcouw gamp;cfeBepben t nae bat fiern gBftelt ttfcrben ec* netlepnefomme/ enbe gbelatenvaerbcn ben ILnftotbt; ©jutfstea tube 25lab en/of t gljcmetinge enee béftttingBeamp;*t boujfj. ty cdyttamp;ebm |o iangBealoBp leeföe.
#etgbeflaclitPerfyn,bftmaetbt wnöe'üoo} be ^eerftljapp tebatt t'Huyste Waterland,enbe bcoz bebeftttittgBe ban fict 42planbt Marca. ïö banbe pcrfijn.
enbe oocB bermaerbtfte gUefSartjt Waffenaer, t'lueleiï bcn-Sgtelmet tHuyste bentoe-JSaem ber Burgh-graven van Leyden gïjcboert Beeft.nbsp;Matenes.
^Upo Vlieten iö gbefttaft gBeöieefi met ■BallingöfcBap /enbe bertaefen, Boe toel Bet niet mebe bcelatBticB cit mao beo ©eoöf aagBO t Huys tc ban Fiorentius5maet tuben felbtgBett Baet enbe mtföaebtfpnö^oe* Vlieten, bcroban Woerden met alle fpne ©jienben enbe J5eben gBefielt ;tfrsöe/ Beeft Gerridt vlieten moeten ©alltntB jQn/toanfpn TBapenen en €rfgt; fenffTe bprftooten 3nnbe/maecnocBtanot)aer naeöoo? ijctioe-öocn enbe Bti'p? ban Floris Duuevord, enbe banLïchtenbergh obermitöO fpn bioomc baben in ben (ïciibt/in ben biclrftcn best ©BTcgop ban Vtrech t SBcbleben te/te Bp meberom in gBenabe aengljenomcn ban öen^im* ce/ enöe fpn TBapen enbealle fpne (Erffentfle beeft Bp üjcbcc becomen.
©e lt;£ere beo gBeflacBte Woerden enbe Velfen Beeft op-geljouben tn Gerritvan Velfen enbe Hermanno van Woerden, OUl bat fp Baet met bc •^ootflarö ban GraefFlorisbefmettct Bobben- ©onöeüJeUBeGemt
31 ijnbsp;gebatv
-ocr page 106-SSt^ nacnbsp;bes atber-tojeetfie bootst met be
■5ruberoenöe Plumis frijnen bat AtteMius Regulus van de Car-f)p tn em ^ot.tc Conne geflelen/tnbe toelefte
^sasssstt1quot;— a,f°»
t'Huys tc Schagen.
t'Huys te
Hooch-
Woudc.
t'Huys te Ha-ftede,
t'Huvs te Wou li.
Cl
!nmtifnlJSl£PV m cer,cOfroortgnetoo?ben /öooj bet'fa« men-rpanmngrjE ban Gijftert van Amftel, Herman van Woerden enbe
e?.aI«ÖfSÖ«nOrtWll ban bes Brabanders enbe DeCauces
oclandf?/r^5elOUÖCn Ximbe ' om öetlnbsp;febenöïgf» tn En-
KJ om*!?'mbe ,:nr[Jtt,nö SBelegfientftepbt gfjegfjeben SeTcïenKS teboeren/op (jet Vouft bes fitnre is untgebzoochen/ 5amp;,igf,en ftebbeube/ boot gljeflagw lgt;bbeu t AmfteS^ÖCCeuei1c ftü«nfym Qoeberen berooft tfnbe/geeft dtenWrftlHrfe i^'n^r^nbsp;bat f)p babbe alle üer loo jen/enbe
SSfiHhnbsp;©e anbere geïft is gfje»
Sr hS, Lbln^°^n„Arno,do müit mct fr» ™ocDtc eengeljreï ifnhanEL.^L301 bffioor£quot; befet toao / als ÏW tu bfe nubbe-
bat DE belegf)cringj)e ggefïaerht teer. £v?m2nbsp;fJcf ördf tofleh iramp; «benoemt IjebbeYffel-
SrnSSf£E -fDlIöe toamp;oHöen/upt toelrben gfjefiacDte onber be ^atomebngen,benKeyier Max.miliaen.Frcdericumben eerftenGraef
van. Yflelfteyn ende Leerdam ggenoemt geeft. Mamp;tl lohannes Grave 2 ™ 7 e™e Hollandr, [!fEft fpn Sloeber Guidoni be i^eerltcü-
enbe Amftcl re ggebmprben o^rgfjcgeben/toelV S.Jïf? i ?bs*mtfSöaf ÖP Btffctjopban Vt,£hrggetooXtt refl!tlie ®«Hgt;nulin8öen ggefïr ?ben toa*) toeberom ben xnnh! h befetert j^eeft Wilhelmus niet toe-naem Pius,aljS «£rfgo quot;
lp be tolt;^btrgept bes pangberome,
deSe^f Scha^c»mo«öaren oojfpjontb Alberto denHertoch ftMm s van Henegouw'endeHollant. ©etoeifamp;e Wilhelmum
twen! ^eftelt beeft Shcquot;CnÖC Burch°rn'ce»mcEuto*8ï)cn ^fsamp;e*
%nbsp;fjef 'mt mUtquot;*e Ü^nHooclm^oude enSm -wc
enbe göetieucïjgeïöfamp;e » *m ®.0tfen,et [jet gfteflatftr Hamftede, be toelrbe bati
gt;etgöeflacBteWouft oubt enbe €bel 3Stiöe/fcj,gntmeecfpjanteit
of{
t'Huys t'Amflei
yan Hollandt ende Wcft-Vrieflandt.nbsp;ƒ0141.
oft fp? tipten tipt ftcB booit gBebjacBt te Rebben, ©pf befen gfjeffarB* tejgn upt-gBcgacn enbe booit gljecomen aio B et fcBijnt be Bronckhor- , «en,eertöbto gBetelt cnber be gpeflarbtcn ban Geldcriandt,enbcbe *Huys.te Lockhorften eerttibto gBefpjoofen urst bet Sticht enbe t'gBebicbt ban ?ro£ckquot; Utrecht, lt;$Bnoe bie ootB Ijaren jftacm banbe «Bcpten i toelrlte ggenoemt quot; ' mei-benBock.horften,alOoocB bie Raephorften Brbbenbe {jaren $acm *■» a Rapinis.l©t bat gÖeflarBtDeeftlohannesBochorft, Heer van Cat- 1 7Stl wijck enbe Noort^wi jek, onber bele ïiinberen ttae-gBelatcn een pootte ° ban fpnen 3Same/Heere van Noort-wijck. jl)aet upt btt gfifflatljt/ te toeten Racphorftfeer €bel enbe banbe iSibberfcftap ?gnbe /feptmen ' oat ttoee ©leefTtöelijcBe Bjoeöets gBeblcüeti 5pu tnben fïrtjöt tegfien oe Vnefen t'famen met Baren Floris.
©an btt gBcflacBt io obeticB een Cafïeel gBenocmt Raephorft, mtb* oentuffcïienLeyden enbe ben Haghe gBelegBen. ©egeBeucBgeniffe t'Huys te ffquot;ÖetgfjeflacBtBochorft (Bettoelrbe tut g'BenoemttoertBoechorft) Raep-laiooftjjetöauBoccken-boomenfpnen jSamegBeeregBenBabbe) be» ftaet bp Bet Cafïeel Bockhorft, tocle 6 ïeB niet en uiete oft Bet eertfitO ge* töbanOamp;ocBen oft toilbe «©epten/ enbe to gBelegBen mibben in ?jet25o)CBtocICamp;beKennemerlandersbeplt.'t'toeItBoorBttoeeoftebjte mart öefelbtgBe rfojtupne metbe atiberegBeboeltBebbenbe/gljeften toert/ bette ongfjelijt B 5önbe be eerfïe gtootBept/eene iBgle gamp;elegen I? g jfrdt'wiic.ki toletlJS öefittingBe booj «erf-reffit io gBecomen aen
:'Huys tc
quot;ru—»quot;quot;•'» uun- u^ii. i^uiiutu, jiuvui/^uuuJEiiocaen ^uya i heudericum ben jongBften pootte beo Heere van Brederode) Obcrge* SJKben: ©entoelcBeBetïtmötban bat ^outoelijcBboojtgBf romen 3t)nbe/maer fpn Gapenen baer bp boenbe / gBelaten Beeft / enbe blijft ootamp; ttotfj inbe jSacomelingBenr ©eïeBe be HeerlgcBBept ban Sprang aooj ben ©ber-groot-babero lt;©root-baber/ ber gBenen toeleBe nor ft
benbe/afo€tb SSnquot;®*6üat1öeWüefteynenontfangBenBcb»
setïact1te zyU0 bejaaemtoe-getomen banbe Riviere Zyl, eenen , 39noe upt be fl toornen beo Rhijns, toelramp;e ttfet berte ban Levden in be 1 quot;r^Pdegsenbe MeerftcB looft/ tn toeltfie uptetfle beo ©neteertöto Beeft Bet Cafteel Zyl.toelcB op ben ^upbtgBen bacrj nocB feet mei oeitent to öooj be jamp;ame beo Raedt-huys Zyl. iBaer ban oocB be /,yi-poort enbe beZyl-brugghe Baren 3SamegetregBen Bebben. ©at geuatB tc Beeft bermaetbt gBemaecBt bp be jftMomelingBen Gerardus Zyl eenen fiibber/^eec ban Bet gBebteöt Purmerendc enbePurmer-aen, toelcBer o fèacomelingBen bp nae alleen eenen pbelen $ame gebleben iS/let goct/oft öooj-gBebjocBt/ oft op-gBefltcBt 3öquot;nöe: ©an alleen öat fiet bp nae boot 3önöc/toeberom fcBnnt op te conun in Petro zyii0
-ocr page 108-fsefcbrijvinghe vande voerrtaemfle Stede»
jtodcfj f0 een bermaerbi JBan boo? fpne toel-fp?eecamp;eni}t0epbt.
Haftingh {0 eenottbt gfteflaeöte ban foliant/ toaer ban in be §t'ftolt; tien ban ober febenljonbertgiaren bermaen gbemaetbttoert/batfp toel geaebt enbe boo jlurbtirb 3tjn geboeeft bpbeNoort-mannos.mant baer merbtberSaelt batHafcingus een ficgbtbaet ^oofr-man banbe Noordtmannisbe jlTUonbt banbe Loire in-gbenomen beeft met 5gt;cöes pen in bet 3iaer 8 6 8. etlbebat ÖpNante?, Angiers, Tours, Poiöiers met gen bentielenbe ï|ep?cracljt boo^-gDelaopen beeft / enbe batijn ttoec ^ooft-mannen Rotbertus ende'RamnuIphus toelebe Gafcoen^cKjua^ jen / bte Rem nae bolofibcti teerfiagflen bebbenbe/bet ï|ep} toeberom Bloetb ;ijnbe tot ben gantfcöcn ©loot göebjat0t beeft/ grootec Bupt enbe föörbbomrtien met be fpne berrregben bebbenbe. 3Egt;elrberiS
öccpntugïitmnum mttüt eer-noot.
y veer Den leQcn ïDcccmbcc / %nt
Heerca IefuChrifti ióq8«. *
Mvmv