CAN ONICI
I N D O C T I

t X ? H S SA
N ïs

À.U.

A /y'-c^f^t-, À itr^ -

fe

*.

Argumentum Epifloteî

»W Ccio,quod in epiöola ad Rcuerendum Mi'fnenffs cccfé
. ft£e Antiftitem Cationicos i'ndoäos Lutlieranos Sc fe»
I tninatores errorum Lutheri voc3ffet,refpondet Cano»
' niciindo(äi5quatenusamp; quaiatione fint Lutherans '

L

jDlonori'(T/mo,fupctdoÄi(Hmö tr/umphat^
riMagiftro noftro Magiftro loanqi fjc»
CIO Theologifta; Caijonici }ndolt;fh»

Jl PRAETER infcitiam quam nobis i mpro»
peras Ecci magniftce,nihil aliud etiä, Martino
Luthero obieciffesjcui no:j prudentiae tu£B vis
demur amplius quam veritati fauere.Territi fa
ne,portctofo,fuperdIiofoq5 magifterio tuo, no
Ri^^gg^j^Jftta frueremur felicil:ate,nempe luauiffimo rua
^-^Ktm, I a^rraditatis bcnefici'ojVt enim grünofam,vobiij Her
culibus VJtam emetiuntur fuperi(imo ipfi imraodica fciendi libi
dine amp; arrogantia quicquid id eft mali vobis ipfis inuehitis)ita
Bobis tranqmllam nö inuidant.Pr oinde cum prope fempcr nula
Iis nofter teäo gaudentiu amp; vmbra calamus infenfus fuerit, ada
uerfum te quoq; pararetur minime,Nam qug infania,quis furor
indoiäosfquos vccasjcum Apollinis fiIio,imbelles cum fortifl^ia
tno,obfcuros cum clariffimocongredi^Nontam incogitantes,
non tarn ofcitabundi,non tarn ftupidi, non tarn faxei fumus, vt
quod omni propulfandum fit conatu, vitro adcerfamus pericus
lijm,pr.'eferti m quod lampridem fatis nobis perfpicuum, nun^
tibi vel difputaturo,vel fcripturo,forte ne mortuo quidem de»
futura y erba.Hadenus itaq,-,dü tu glori« ftudes impendio,nos
tranquilhtati non tarn imprudenter quam ignauiter cöfulimusf
Atqui nunc cum infignis tua modeftia,qu« äc improuerbiü cela
ßt,Mattinum Lutherum,vit« fandimonia nobis commendatu,
cccleftaftic^qj Theologife vindiceni diligentiffimum,ßmulac It
berrfmum,priuatim Ä pubIicitus,Manich«ü Vuicklefiftä,Huifi
tam,amp; fpcentis nominibus aliis vocäs Chriftianum haberi feti»
renequit,amp;vt ex nobis etiam aliquidtuEB glori« adcrefcat,iii
cpiftola adReueredum Mifnenfl's eccleffe Antiftitem,quae tua
eftcolumbina,adeoq; theologtca ftmplicitasjnos quogj pietiflSo
mo prsefuli inuidiofosjtoti orb!,quantüin te eft,fufpedos facis
nos Lutheranos amp; illius errorü feminatotes appellans, hoc eil
tuo iudicio,h®reriarchas peflimi,fubfidiarios,pra3fidia, amicos,
amp; patronos,velfmus noIimus,cogimur tibi eccleftas patrono,^
a(rwtori,fiIiorüq; leui cöflatori amp; emudatori aliquätä vit« nf^e
ratione reddere,fi forte hanc labe abftergere Iiccat,Siquidem SC
te dodore haerefeos crimen malignius qua vt a Chriftiana moa
deftiapatietej tolcref.Potrem9aüt(;nä nec hoc indodis negatij
eft,g Ä fuis nönög ferociüt aculeisjexeplo ftrenuitatis tu«, mo
deftiam ?^ittere,ftoma^ari,Ä pl^e debachari,nifi tuü nobis

AtUt exploratB

_______ . „ ^ ^llîl

«iH.i'jêisi cft offriccs,ttern quferis quos infigniter £ecitfes,vt neminê nó com
iniun'a SC temptiu habeas,nenünï parcas, nullü nó lace(ras,vt cQ Ifmaele
vetbenb9 vnus oppugnes omneis.Parü tibi videtur cü doflis gerere bel*
afficere, luni,mdoâ:os etiâprouocas,amp;'quaricôfeftâci5 prœceptoribus
fit pr«h'um,fasa!s amp; in difcipulos amp; inpatronos,ne quid rcliqul
ßet,quod non potentia brachii tui contcratur,Dein vbi vel nos
compefcuetisjvel etiam nô pro arbitratu tuo fucceffcrit,cauclt
fibi typographijcaueant pr£Ela,caucant vicina qu£eq;,nc iniqno
marte tecû dîmicét,adhuc ex recentiürage furibûdo. C^terum
nobis ïnnocétiamcandoréq;noftrntueriquâ tnaledicétix tuap
tefpondere magis videtur operfpretiû.Principioigftur,nemtt
liebriter côrixeniur,câ iniî'cias ire non potesjtot exemplaribus,
adeoq; tuo ipfo,c5uincent)bus,haec per te epiftolg inferta,pro
fer in niediâ,qua ratione id lœdoris imo côuidi vel dilTimularâ
vel îeqiiius interpretaripoterit,vt femel faceffat fîmultas oms»
nis.Nulla equidé in promptu elî qua tc cxcufemus, at plurimas
notós pattocinantur,Nam quid tu Ludderanû vocas, nêpc ho»
miné peftiferis hasretidsq,- opinfontbus imbutû,fatis amp; ad faRi
dium vfque toti us orbis auribus,h'cet in caflum,multo iam tcm»
pore inftiIlafti.QuGd ff vel maxime obticuiffes,n5ne verc Chri
ftianis odiofa p fe faâionû nomina,etiä ea quœ ob beatorâ pas
trîj mcmoriam alioqui fufpfdéda. Vidcturq; id tibi nihil«,niff 8C
agnomincs feminatores errorum,quos pcftilétiffimos validius
clamas qua coprobas.Ad hçc ne te poenituifle didi fciaF,in mar
ginê Ailerifd loco fcfibis,Canonici idoäi Lutberanf,timcs foro
tc,ncfomniculofusleâ:orprasteruoletdenuo ccnfcs admonen
dfi.Siilat pedé,didadiligentius fecû ppendat,fidelius memoria
reponat,fi'bicaueat,tibigratefamp; applaudat, nobis fuccenfeat*
Vides hic bone vir,infigntte hic oîamagis ad exulcerandos.quf
cociliandos animos attinerc,atq; adeo vt plane merearis tafioa
né reportare.Cîeterum id noflro abludit iniîituto,lege igitut ff
tn3gmfïcctiatuan5dedignetnr,quidnobisvir5 dei côciltarit,
amp; quatcnus Lutheram fi'mus. Nô efl quod fufpicere, priuatarû
afiFcdionum ftudia.Haud tâta inter nos familiaritas întercedif»
Nulla hic lucelli fpes.Ex mendicâtiû familia eft,eleemofynis vf
nit,fed nouâdarû re^,nos cepî t cupido,nó illa pacis,amp; coficor»
di« difturbatrix^fed conciliatrix.C^uia enim fœculi huius ferref
moribus,nihil eft deprauatius,nihjlcorruptius.quibus hicmedc
ri fua eroditione ftudet dû pace annûciat,obpdiêtiam prédicat,
fiumi litaté cômendat,amp; nihil inuitius agens qua quod tecû 8c c5
tui fiiamp;ilibus tixando bonas horas tnale perdere cogttar,Conte

ptUCQ

ptùm mudanatfi tetG,g16Hi cœIcftffi,Chrmfaftifmf fc6p5 fubiii
de monftrat,ambitfoné cxccratur.auaritfl clerî abominaî,ffnio
lliam 8c Rhoman« rapaci tatis impofturas c^tcrasqj peftes pro«
fdndit,Quis niß mente mottis maligniflîmorûqj morû furdfet
tâtas abolcri peftes,non optarit^Quis Chriftianus tegnS Chris
fti nob't quod iinrautet,innouet,amp; emendet omnia^Quis noftrg
Impcritias fugillationem abhorrens nô habet in votis,vt profita
gatis ilerilibus,infelici'bus,amp; ingeniperdis teftituanî fœcunÂo
ra,bcatiora,fanâioraq; litcrarû ftudia^Vti'nam autem vt reflore
fcete bonas artes,ita amp; mores redire videamus,id quod Marti»
ni cft ftudium.Tu vero magiftrû honeftatis impugnas, amp; qâ ad
literas pertinet,nouos côfardnas commétarios ad perdédas ge
nerofas adolcfcentu indoIes,qualï nô iam ante nugis fïmus ad»
obruti.Porro minori periculo intétatur ha:c nouandarû reru eu
piditas,quâ verbofîus expurgetur,fed fi omnino f d in nobis dâ
nabif,pofthac f ortaffîs non vfqjquaq; indode fatilfaduri fumus
Acccdit ad hœc caufarû pr«dpua,Piu.s magus eit Lutherus,in»
dodos noftri generis fibi philtris dcuincit.Aliog nulla ratio ca»
pitjtam cralTo capite viros,nifi f ncâtatos gratia eu Mufis initua
tos,mirificû pharmacû,quod qui mifcet,altero otbc pene difflo
tum incbriat.At nos terr« filii apertius loquamut, Äfcapham
fcaphäjferramq; ferrä vocare oportet,Germana veritas amp; imio
lata virtus ,qus deos hominesq; in amorê fui pcllicere queunt,
Ipfe ipfîiïïmœ funt quse nos huic deuindunt.Videmur nunc no
bis vidcre,quid ad ha:c modeftia Ecciana.Quâ iadct nian9,oca
los,caput.Q.uâ manibus,pcdibusq; conteftetur, nihil vnq vero
abfîmilius didum.At fui mores finédi funt homini,quos prietet
mortem illi adimet nemo,Nos inftitutû noiirû certiorîbus argu
mentis qua afTeueratione fola perfequemur.Diu pteriqj noftrû
ncfcfebamus ater ne an câdidus effet Luther9,fed ÄLutheri no
lîjcn plane incognitö,ante paucos autê annos declamatiunculas
qu«dâ populäres illius,tamultuario amp; repétino vt videtur calo.
te fcript£e,in manus noilras yenerßt,in quibus decern prçcepta
MoRs enarrans velaméaboailisilliusrcmouet,vnde tumfuai
eruditiôe,prpicuaq;claritate pftitit,vt fupra more fbholalîico»
rum,indoàî nos fublfmi'us de Chrifto,fanâ:ius de euâgelio fena
tiremus,pofttoq; fupcilio paru imo nihil nobis,multû.imo om?
nia Chrifto deo tribneremus,fîc fefe primum nobis infinuauit,
mox fama fuper veni es amp; viri innocent!â docês opf nioné quam
de illo habebamus côprobauit.Qufd faceremus bone Ecc/,habé
dus ne erat odioffloccipédédus nc crat,ingrati nc eiTe àeheha;»
imis.Qporaodo tu eiufceroodi ttuâsaes difdpulos.Sub h«c c5*

A,iii. cionatorc§

adnatoresquidlofFiclïfuitttalemcMores vätffsfn locfs, plus-
^quo códonationibus Pontificu,quas indulgentias vocat tribu
entes,multoçj feduccbant animos,c5fïdentm pollidtationibus
huiufcemodi.vel abieda ver« panitéti» cruce ialuté fe affecu
turos.^Quid dolt, quid ïraudiû,quîd impofhirarß fub iänftimoa
tfias pra:textu p maledidos nugiuédos c5itiitteb3tur,vel tacen»
tibus nobis,nemo hodie cft,q nefciat,SiIebât Theologi omnes,'
cöniuebant i mo probabat £pifcopi,Refutabat côcionatorû nul
liusjvndeceu religiofo filentio licentiofre infqujtatf autlioritas
quotidiemaioraccedebat„Inualueratq;adeoidmali,vt iânon
inbîleo,amp;quinquagelîmoquoq;anno,fedquotannisn5 femel,
fed iteru atq; i'terö,nec arduis ex caufis.fed plane tenuibus amp; c5
mentidis,nó fine animaru dclufionibus quteftores multi obama
bularét.Primustöcomniuquemnosfcimus Luthcrus reruin*
dignitate perpéfa,apud Vuittébergenfes in fcholis deiis rebus
matutius propolitis côclufionibus difputare cepit, Qii£e ftatim
mira eeleri täte p Germania fparf£B,amp; ftngular j fauore, a dodif«
Omis etil gbuluis a te forte aut ignotis aut côtéptis exceptiez'
quod fraudes ii no paud fubolerent, tametfi nullus periclitari
vellet prfm9 v t fieri folet.Hic tu côtra antefignan? criiH en'gca
bas £cci,turbaturuscœlû,terrâ,amp;omnia,modo falua; manerêt
indulgentise Mittiinus pla;raq;,vbi ventû eil in harenâ,aiût fri'a
gidius nihil vnçj tradatû.DepIoratafq; plane indulgêtias,ita vt
Il reuiuifcere debeant vel nou« excogitâdœ.quibus illse reducâ
tut ex inferis vel fimulachra mottuorù honoribus profequenda
fint.Nône ob hoc modeftiâ etiâ tuâ Magifter nofter exiraie,de
ceret gratias fummas agere Martmo,qui fi nulla,eerte hac in re
eruditioré reddidit. At no ideo dabin)9 errores a nobis diffemia
natos,nifx em iâ diffeminata fuiffent Lutheriana, quomodo ad
Mos,qui ex xndodo vulgo fumus,fic altero pene mùdo intercipi
mur pueniflentvAnnon hoccalcographoru negotium eft,qui fia
muljatqj recétiore qua;piä fuboleuerint,veritati côfetitanea. amp;
applaufibilia,vt lucrû faciât,|ea magis extorquent,quâ ambiût,
lt;mo magis furripiut quâ extorquét, verû tua bella,ne dslitefcât
quisfatagit^Nônevixcxorascertis c5ditionib9,nec tradisfed
obttudis.Pauca tâmen fub f ncudein redeunt nifi forfi tan vt ma
gis tf aducare.Scis tu nunc ftepius Lutherana amp; variis prçlis ex
cufa,amp;credisindodosCanonicos tâtum molclharum voluifle
fubire,cumtua tamen interim apud non paucos,etiädodos faa
ftfdiantur,etiam ab indodfs improbentur. Veritatem ne putaa

jAt too

At Wnc Iltis origo To etrorcs vocas,nos fopWßicfs haftcnus at
gutiis pfuaderi non potuimus^Solis enim indodi nos Us libris
addidi fmnus qui canonici amp; omniü cófenfu recepti,fusq; delt;5
,fadmus,fi quid aliud efferatur,quod iis aduerfetur, Magnifiers
mus qu^cunqjproximius accedunt facns.Omnino,nec angelti
tiec apoftolii quemuis,vel e coelo venientcm fi contradicct £uä
geliisaudiemus.Interpretationemautem Euangeiicie fctiptu*
ts;,quantumuis indodi ffmus,a prifcis illis authoribus, qui non
tanto interuallo,ab Apoilolorum abftierunt temporibns diftea
lt;e inalumus,quam a te farinacue tus prasceptoribiis. Et annalia
Jbus^hifloriisq; libentius nos ctedimus,quam humanis amp; tyran»
xiicis quibufdam conftitutionibus. Papias Hierapolitanus aua
lt;Jitor loannis inlïpientcr ne amp; indode tibi prcefatus videtur,iii
libros explanationis fermonu dommi,quod noluerit varias opi
m'onesfedari,fed Apoftolos habere authores.vti de eo Eufebt
135 amp; Hieronymus naTrant.VerumviuaillioracuJa contigerfit,
Nos adadi neceiTitate literatiis apol1olorum,amp; qui bus apofto^
h'cus eft fpititus monumentis content! iumus. Jam fatis liquid«
tune,an Lutherus EuangeJio propius incedat,vterreccptioria
bus nitatur authoribus, vter fidelius,cruditiusq; patrum dida ci
tet,vtct honeftiorem fcopumfpedet,Fontes aquae viuje quaes
ritnus,tu nos ad lacus detritos, Äamneis turbidos duces^Chria
^um quicrimus vbi nafcatur oftendatur.Igitur vel nos itinetis
duces,tu fequere,vel te prfceunte fequemur. Verum tu Herode
yafrior,amp;nosmorareris fi obfequeremur, nunc Vuicklefiftasi
fiunc Manichsos cognominareSfÄ inter idolafophifniatum cöä
fidensjComitatumnonpolliceris.Quotetapit infana irordaci
tasjimmodicumqj fententi® tux ftudium; Quis arrogantiami
fluis fupercilium tuum ferat^Qui tua legunt 8c ampledutur do j
■di funt,qui smuli fcitajtametfi viciniora Euangelio amp; ecclefiaa
fticis dodotibus indodi amp; hasreticijNe indodi dicamur,tua no
bis legenda, icilicet,ne csci habeamur,oculi funt efFodiendi.
Habes fuccindim qua ratione Lutherani fimus.Quatenus Euä
gelii amp; Chriftian« libertatis amicus eft Lutherus,fibi nos deui
dt,idfiamp;tufueris,nihiIerit,quo minus amp; tibi fimus addidi»
Proinde non oportebat nos conuiciis a tua inceflï modeftia»
Neqj enim nos male audire debemus,qui finceta fide a Chtiilia
niffimo Theologo non abhorremus,neqj Lutheri caufa deteria
or eft,qa amp; indodis vti magis pia j)baf .Fatemur infci til noftra
Si fortaiTe non minori gloria eä agnolcimus,quä tu laudes tua»
t'^^Éu^cinaslt;lndodifum9,necfdm9pfodnari lucri turpis
- _ ___nbsp;ininiméi^

inimmenfumfludio(!s,idquod nobis com fumnio Pontificeco
mune eft. Nain cum tu mercatorura condu(9:i'tius, contradutn
focietatis fuas plane ini'quum,jpquu declarati ab eo fuppUcibus
peteres libellis,repulfam es pa(rus,nimira quod fupra captutn
Pontificis tnaximi tua erant commenta, quando venali lingua
amp; manu paratus eras,omnem femel fcripturam non modo coge
rc,amp; torquetCjfed 8c peffundare,ne redi re»inglorius.Indo(^ I'u
mus.nonvidemusr—-------------^

ce,hal!acinantur.Indodi fumus,(ïquidem enumerate non pofTa
onus varias primitiux eccleQas ceremonias,fed iterum fe noÛs
aiTociant pluritni viri alioqui dodiifimi.Indodi fumms .Maiea
ftatis diuinas penetralia nô ingredimur,fcd nec magn9 ille Pau«
lus apoftolus erubefcit ignorare,qua! tu in Chryfopaffo coacer»
nas Jndoâi fumus^polTemus tamen multa huius generis affetre
to mediu qua; tibi magis § nobis dedecori effent futura. In fum
ma enim nulla täaufpicata peregrinatio tua,quarn tu'multas in
ueniliter ne dicamus oftetitantet commémoras,quas non amp; tibi
Sc patriae fuerit dehoneftamento magis quä gloris;. Nullus tana
paruus a te libellus editus eft,qui nó aut extremâ fapit barbarié
aut inflgnibus fcateat etratis.Qiiate nô imptudentet fecetis Ea
d piudentiffime,fl[ aliquandiu te intra penates tuos contineas^
amp; laudem quam non potes affequi vetbo{Itate,(Ilentio tiÜ viti^
dices,£quidem quam impar cum doâis ineas cettamé,hinc ^
mare licet,quod nec indoftis formidabilis effe coeperis. Neœ ti
bi vidoriam ex nobis temere pollicearc,multi fumus indoóh,®
4,nbsp;quamuis non omnes fophiftids fpiculis cettate callemus ,non

nnbsp;tamen dodi validosiUbrare contos, Quos decUtiafCW9

poteris nifî poiïtis conuidis amp; prophams ^
t|bus verae Theologiaj Sc Chriflo OQ
jfimoJMaximototumtetta;
dideris* quot; quot;quot;quot;

mL